အီရန်က အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရပါက အစ္စရေး၏ နျူကလီးယား စက်ရုံများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်

အီရန်က အစ္စရေး၏ မြေအောက်နျူကလီးယားစက်ရုံများနှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များ ရရှိထားပြီး တယ်လ်အဗစ်မှ တီဟီရန်ကို တိုက်ခိုက် ပါက အဆိုပါစက်ရုံများကို ပြန်လည်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုလိုက်သည်။

အီရန်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီက ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံ၏ ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းများသည် အစ္စရေး၏ နျူကလီးယား စက်ရုံ များနှင့်ပတ်သက်သည့် “အထိခိုက်လွယ်ပြီး နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါသော စာရွက်စာတမ်းနှင့် အချက်အလက်များကို စုဆောင်းရရှိထားပြီ ဖြစ်ကြောင်း” ကြေညာခဲ့သည်။

“ထိုအချက်အလက်များက အီရန်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအား တယ်လ် အဗစ်မှ တီဟီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်ပါက အစ္စရေး ၏ လျှို့ဝှက်နျူကလီးယားစက်ရုံများကို ချက်ချင်းပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက် နိုင်စေမည်” ဟု အဆိုပါကောင်စီက ဆိုသည်။

ဇွန်လ ၇ ရက်နေ့က အီရန်မီဒီယာများက အစ္စရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် စာရွက်စာတမ်းများစွာကို ရရှိထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၎င်းတွင် ယခင်က ဖော်မပြခဲ့သော နျူကလီးယားစက်ရုံများနှင့် တယ်လ်အဗစ်၏ ကာကွယ်ရေး အစီအစဉ်များ ပါဝင်သည်။ အီရန်ထောက်လှမ်းရေးဝန်ကြီး အဲစ်မေးလ် ခါတစ်ဘ်က အဆိုပါစာရွက်စာတမ်းများတွင် အမေရိကန်အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံများနှင့်သက်ဆိုင်သည့် အချက်အလက်များပါဝင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက ဤသည်ကို “အဖိုးမဖြတ်နိုင်သောအရာ” အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး တီဟီရန်မှ မကြာမီ စာရွက်စာတမ်းများ၏ အကြောင်း အရာများကို ထုတ်ပြန်မည်ဟု ဆိုသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) ၏ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ရာဖေးလ် ဂရိုစီက အီရန်မှ စုဆောင်းထားသည်ဟုဆိုသော ထောက်လှမ်းရေးအချက်အလက်များနှင့် ပတ်သက်၍ IAEA သို့ တရားဝင်အကြောင်းကြားချက်မရှိသေးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက အီရန်သည် IAEA ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်ရှိ အစ္စရေး၏ ရီအက်တာနှင့် သုတေသန ဌာနဖြစ်သော ဆိုရက်ခ် (Soreq) ကို ရည်ညွှန်းနေဟန် တူကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးအရာရှိများက အဆိုပါသတင်းများနှင့်ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်မပြုသေးပေ။ အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ၎င်း၏လက်နက်များနှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို တရားဝင်ဖော်ပြလေ့မရှိဘဲ လက်နက်စမ်းသပ်မှု များကိုလည်း အများမသိစေရန် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပါသည်။

ဂါဇာရှိ ဟားမက်အဖွဲ့ကို ထောက်ခံသည့် အီရန်နိုင်ငံအား ၎င်း၏ အဓိက ရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော အစ္စရေးသည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများ အကြိမ်ကြိမ် ပြုလုပ် ခဲ့သည်။ တယ်လ်အဗစ်က တီဟီရန်သည် အဏုမြူ လက်နက် ထုတ်လုပ်ရန် ရည်ရွယ်နေသည်ဟု ယုံကြည်နေစဉ်၊ အီရန်ကမူ ၎င်း၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာ ဆိုထားသည်။

အမေရိကန်နှင့် အီရန်တို့ ဧပြီလတွင် နျူကလီးယားဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လည်စတင်ချိန်တွင် အစ္စရေး၏ သတိပေးချက်များ ပိုမိုမြင့်တက် လာခဲ့သည်။ အမေရိကန်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ သမ္မတ သက်တမ်း ပထမအကြိမ်တွင် အီရန်နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ အီရန်သည် ယင်းနောက်တစ်နှစ်အထိ သဘော တူညီချက်ကို လိုက်နာခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်း၏ ကတိကဝတ်များကို တဖြည်းဖြည်း လျှော့ချခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်နှင့် တီဟီရန်တို့သည် မည်သည့်အကျိုးရလဒ်မှ မရှိဘဲ ဆွေးနွေးပွဲ ငါးကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး နောက်တစ်ကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲအတွက် ရက်စွဲကို နှစ်ဖက်လုံးက သဘောတူညီမှု မရရှိသေးပေ။ အမေရိကန် အရာရှိတစ်ဦးက ဆဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် ဆွေးနွေးပွဲကို ဇွန်လ ၁၃ ရက် သို့မဟုတ် ၁၅ ရက်နေ့တွင် အိုမန် သို့မဟုတ် နော်ဝေနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ် နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား- VN Express

ဘာသာပြန်ဆိုသူ - ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂