အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အီရန်အနေဖြင့် ဆက်လက်၍ မဆုတ်မနစ်ရှိနေမည် ဖြစ်ကာ ဖိအားပေးမှုများရှိလင့်ကစား မည်သူ့ကိုမှ အညံ့ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း အီရန်ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီက ဇွန် ၁၈ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အီရန်၏ Tasnim သတင်း ဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေး၏ “မိုက်မဲ၍ အငြိုးထားသော ကျူးကျော်ရန်စမှု” အား အီရန်ပြည်သူများ၏ “မဆုတ် မနစ် ရဲဝံ့စွာ အချိန်ကိုက်” တုံ့ပြန်မှုအပေါ် ခါမေနီက ရုပ်သံမိန့်ခွန်း၌ ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့သည်။ အီရန်၏ မဆုတ်မနစ် ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်စွမ်းက မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ဘာသာ အယူဝါဒ ခိုင်မာအားကောင်းမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

“အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အတင်းအကျပ်ဖန်တီးထားသည့် စစ်ပွဲကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင် သလို အတင်းအကျပ်ယူထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင် သွားမှာပါ။ အီရန်သည် မည်သူဖိအားပေးတာကိုမျှ အညံ့ခံအရှုံးပေးမှာ မဟုတ်ပါ” ဟု ခါမေနီက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Tasnim သတင်းဌာနက ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့အတူ အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအရ ပါဝင်ပတ်သက်မှု ဟူသမျှမှာလည်း “အစားထိုးမရသော ဆုံးရှုံးမှု” ကို ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဟု ခါမေနီက သတိပေးခဲ့သည်။ “အီရန်နိုင်ငံအကြောင်း၊ အီရန် သမိုင်းကြောင်းကို သိထားတဲ့သူတွေကတော့ ဒီနိုင်ငံကို ခြိမ်းခြောက်အကျပ်ကိုင်တာက အချည်းနှီးပဲဆိုတာကို သိကြမှာပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ အီရန်အား “ခြွင်းချက်မရှိ အညံ့ခံရန်” တိုက်တွန်းထားပြီး ခါမေနီအား တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားပုံရသော အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်များ ဆက်တိုက်ပေါ်ထွက်လာပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ခါမေနီ၏ ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်များ ထွက်ပေါ် လာပြီးနောက် ထရမ့်အနေဖြင့် ထိုပဋိပက္ခ၌ အမေရိကန်စစ်တပ်အား ပါဝင်ပတ်သက်စေဖွယ်ရှိသည် ဟူသော ထင်ကြေးပေးမှုများကို အရှိန်မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ ခြောက်ရက်‌မြောက်သို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ကာ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်ဘက်တွင် သေဆုံးသူ ၆၀၀ နီးပါး၊ အစ္စရေး ဘက်တွင် သေဆုံးသူ ၂၄ ဦး ရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ အစ္စရေးက အီရန်နိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွင် ဇွန် ၁၃ ရက်က လျှပ်တစ်ပြက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ချိန်မှစ၍ စစ်ရေး တင်းမာမှုများ အရှိန်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ 

ကိုးကား -ဆင်ဟွာ

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ မှုများချမှတ်ခြင်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ကို စီးပွားရေးအရများစွာဆုံးရှုံးစေနိုင်ပြီး လွယ်ကူသည့်လုပ်ငန်းတစ်ခုမဟုတ်သည့် အပြင် တစ်လမ်းမောင်းသွားသည့်ပုံစံ ဖြစ်မနေကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကပြောသည်။

ထို့ပြင် ၎င်းအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပြင်းထန်သောဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ရန် အသင့်မဖြစ်သေးကြောင်း၊ ရုရှား နိုင်ငံကို နောက်ထပ်ချမှတ်မည့်ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့မှုများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို များစွာဆုံးရှုံးနိုင်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်ကပြောသည်ဟု Bloom-berg သတင်းဌာနက ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အလားတူ လွှတ်တော်ကရေးဆွဲထား သည့် ရုရှားအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ရေး ဥပဒေမူကြမ်းအရ နှစ်နိုင်ငံသံတမန် ဆက်ဆံရေးကိုပါ ယိုယွင်းစေနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

Ref: RT

MWD Daily Newspaper

Photo - Euro News

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ရုရှား၏ ခု(စ်)ဒေသ၌ မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန် အင်ဂျင်နီယာစစ်သည် ထောင်ပေါင်းများစွာကို စေလွှတ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားလုံခြုံရေး ကောင်စီအတွင်းရေးမှူး ဆာဂျီရွှိုင်ဂူက ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင်ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ အင်ဂျင်နီယာစစ်သည်များ စေလွှတ်ပေးခြင်းသည် နှစ်နိုင်ငံ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး သဘောတူစာချုပ်အရ ရုရှားနိုင်ငံသို့

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ကူညီပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆာဂျီရွှိုင်ဂူကပြောသည်။

ဆာဂျီရွှိုင်ဂူသည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့သွားရောက်၍ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန်နှင့်တွေ့ဆုံပြီးနောက် ယခုသဘောတူညီချက်ကိုရရှိခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်သည်များသည် ရုရှားဘက်မှ ပါဝင်ကူညီတိုက်ပွဲဝင်ပေးခြင်းကြောင့် ခု(စ်)ဒေသက ယူကရိန်းတို့ လက်မှလွတ်မြောက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆာဂျီရွှိုင်ဂူကပြောထားသည်။ 

Ref : RT

Photo - The NewYork Times

နယူးဒေလီ၊ ဆက်ဆံရေး

ကနေဒါနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့က နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်သဘောတူလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ဇွန်လ ၁၈ ရက်တွင် ပြောသည်။ ထို့ပြင် ရပ်ဆိုင်းနေသော ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးမှုများကိုလည်း ပြန်လုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်မာ့ကာနေးနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာမိုဒီတို့ က G-7 ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ဘေးပန်း က တွေ့ဆုံမှု၌ ယခုကဲ့သို့သဘောတူခြင်းဖြစ်သည်၊ မာ့ကာနေးက ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ရရှိပြီးနောက် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ယခုကဲ့သို့ပထမဆုံးတွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ကတည်းက ဆက်ဆံရေးယိုယွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

Ref: Xinhua

MWD Daily Newspaper

Photo - Eastern Eye

ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဖြစ်သည့် ဟွန်ဆန်နှင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပေထုန်ထန်ရှင်နာဝပ်တို့ကြား ဖုန်းပြော ထားသည့်အသံဖိုင်ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံကြားဖြစ်ပေါ်နေသည့် တင်းမာမှု ကိုပိုမိုမြင့်မားလာစေကြောင်းသိရသည်။ အဆိုပါဖုန်းပြောမှုကို ဇွန်လ ၁၅ ရက် တွင် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဇွန်လ ၁၈ ရက်တွင် အသံဖိုင်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ် ရာ ထိုသို့ပြောဆိုထားသည်မှာလည်း မှန်ကန်ကြောင်း နှစ်ဖက်စလုံးကအတည် ပြုထားသည်။

ထိုအသံဖိုင်တွင် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က ၎င်းအနေဖြင့် ပြည်တွင်းဖိအားများကို ရင်ဆိုင်နေရကြောင်းနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် အဖွဲ့အစည်း၏ပြောဆိုမှုများကိုနားမထောင် ရန် ဟွန်ဆန်ကိုတိုက်တွန်းထားကြောင်း တွေ့ရသည်။ ယင်းအသံဖိုင်ပေါက်ကြား မှုသည် ဟွန်ဆန်က အသံဖမ်းထားသည့် ထိုစကားပြောဆိုမှုကို မျှဝေလိုက်သော နိုင်ငံရေးသမား ၈၀ အနက် တစ်ဦး၏ လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းကပြောထားသည်။

Ref: AGC

Photo - Yahoo

ပြုံယမ်း ဇွန် ၁၈

ရုရှားသမ္မတပူတင်၏ အထူး ညွှန်ကြားချက်များဖြင့် မြောက်ကို ရီးယားနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိနေသည့် ရုရှားအမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဆာဂေးရှိုဂူးသည် ဇွန် ၁၇ ရက်တွင် ပြုံယမ်းမြို့၌ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ဇွန် ၁၇ ရက် ဆွေးနွေးပွဲတွင် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်နှင့် ဆာဂေးရှိုဂူး တို့သည် ရုရှားအစိုးရ၏ခါ့ချ်ဒေသ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်း များ၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကို အဓိကထားဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ယင်းအပြင် ခါ့ချ်နယ်မြေ စစ်ဆင်ရေးများ၌ ကျဆုံးခဲ့သော မြောက်ကိုရီးယား တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အား ဂုဏ်ပြုရေးအစီအစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍လည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြ ကြောင်း ရုရှားမီဒီယာများက သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရုရှားနိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ခါ့ချ် ဒေသကိုယူကရိန်းတပ်များက၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ယူကရိန်းတပ်များ ကို ပြန်လည်တိုက်ထုတ်ရာ၌ ရုရှား တပ်များနှင့်အတူ မြောက်ကိုရီး ယားတပ်များလည်း ပါဝင်ခဲ့ ကြသည်။

ခါ့ချ်ဒေသ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် မြောက်ကို ရီးယားနိုင်ငံက စစ်အင်ဂျင်နီယာ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၆၀၀၀ စေလွှတ်ရန်စီစဉ်ထားကြောင်း ရုရှားမီဒီယာများက သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဇွန် ၁၇ ရက် မြောက်ကိုရီးယား ခရီးစဉ်သည် ရုရှားအမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဆာဂေးရှိုဂူးအတွက် သုံးလနီးပါး ကြာကာလအတွင်း တတိယ မြောက် မြောက်ကိုရီးယားခရီးစဉ် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Ref: RT

Trs:  KKO

အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်မှ ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့၏ ပဋိပက္ခတွင် အမေရိကန် အနေဖြင့် နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပါဝင်သင့်/မသင့်ကို ချိန်ဆလျက်ရှိပြီး ထရမ့်က ရန်လိုသည့် အရေးအသားများကို လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွင် ရေးသားဖော်ပြလျက်ရှိသည်။

လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွင် ထရမ့်က “အီရန်အကြီးအကဲ အယာတိုလာခါမီနီ ပုန်းအောင်းနေသည့်နေရာကို အမေရိကန်အနေဖြင့် သိရှိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် လက်ရှိအချိန်တွင် ၎င်းအား သုတ်သင်ရှင်းလင်းရန် အစီအစဉ် မရှိသေးကြောင်း”၊ ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲကို အီရန်ဘက်မှ “ချွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန်” တိုက်တွန်းကြောင်းစသည့် အကြောင်းအရာများကို ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် G7 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှ ချက်ချင်းပြန်လာပြီးနောက် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ကောင်စီအစည်းအဝေးကို ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထရမ့်အနေဖြင့် အီရန်နျူကလီးယားဆိုင်ရာအဆောက်အအုံများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်သွားလိုကြောင်း၊ ယူရေနီယန်သန့်စင်စက်ရုံသည် အီရန်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း Fordow မြို့ရှိ မြေအောက် ၈၀မီတာခန့်တွင် တည်ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ယူရေနီယန်သန့်စင်စက်ရုံတည်ရှိရာ မြေအောက် ၈၀ မီတာခန့်ကို ဖျက်ဆီးနိုင်သည့် ဘန်ကာခွင်းဒုံး (bunker buster) များကို အမေရိကန်နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်ကြောင်းနှင့် ထရမ့်အနေဖြင့် အဆိုပါဒုံးများကို အသုံးပြုလာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် Axios က ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ကိုးကား - Axios

အလွတ်သဘောဘာသာပြန်သူ- ဦးထက်ထက်အောင်၊ နစက (၄)

G-8 အဖွဲ့မှ ရုရှားနိုင်ငံကိုထုတ်ပယ်မှု သည် မှားယွင်းမှုကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောထားသည်။ ထို့ပြင် ယင်းအဖွဲ့၌ရုရှား နိုင်ငံရှိနေမည်ဆိုပါက ယူကရိန်းပဋိပက္ခ တင်းမာမှုများဖြစ်ပွားလာမည်ကို ကာကွယ်ရာတွင် အကူအညီဖြစ်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်ကဆက်ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံက ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် G-7 အဖွဲ့သို့ပါဝင်ပြီးနောက် G-8 အဖွဲ့ဖြစ်လာ ခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ခရိုင်းမီးယားကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုအဖွဲ့က ရုရှားနိုင်ငံ ကို ထုတ်ပယ်ပြီးနောက် G-7 အဖွဲ့အဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ 
ထရမ့်သည် ဇွန်လ ၁၆ ရက်တွင်ပြုလုပ် သည့် G-7 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲ၌ ယခုကဲ့သို့ပြောခြင်းဖြစ်ပြီး ရုရှားနိုင်ငံကို ထိုအဖွဲ့မှထုတ်ပယ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ထားသည့်အပြင် ရုရှားကို ထိုအဖွဲ့သို့ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပြန်လည် လက်ခံရေးတောင်းဆိုထားကြောင်း သိရသည်။

Ref: RT

Photo- A news

လက်ရှိအီရန်က အစ္စရေးအပေါ် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုသည် ၎င်း၏စတင်တိုက်ခိုက်မှုကို ဟန့်တားရုံမျှသာရှိသေးကြောင်းနှင့် “ဒဏ်ခတ်တိုက်ခိုက်သည့်စစ်ဆင်ရေးများ” ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည့်အစီအစဉ်ကို အီရန်စစ်ဦးစီးချုပ်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့ညပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ရုပ်သံထုတ်လွှင့်မှုတစ်ခုတွင် ဗိုလ်ချုပ် Abdolrahim Mousavi က အီရန်နိုင်ငံအပေါ် ကျူးကျော်ရန်စသည့်လုပ်ဆောင်မှုအတွက် အစ္စရေးအနေဖြင့် တန်ပြန်ခံစားရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုမိမိတို့အီရန်ဘက်မှ လုပ်ဆောင်နေသည့် စစ်ဆင်ရေးသည် အစ္စရေး၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုကို ဟန့်တားသည့် သတိပေးတိုက်ခိုက်မှုမျှသာရှိသေးကြောင်းနှင့် ဒဏ်ခတ်တိုက်ခိုက်သည့် စစ်ဆင်ရေးကို မကြာမီ လုပ်ဆောင် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့အပြင် အီရန်စစ်ဦးစီးချုပ်က အထူးသဖြင့် အစ္စရေးမြို့တော် Tel Aviv နှင့် Haifa မြို့များနှင့် ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေ အတွင်း နေထိုင်ကြသည့် ဒေသခံပြည်သူများအား ဘေးလွတ်ရာသို့ တိမ်းရှောင်ကြရန်၊ နေတန်ယာဟု၏ လူမဆန်သည့် လုပ်ရပ်အတွက် မိမိတို့၏အသက်များကို စွန့်လွှတ်ခြင်းမပြုကြရန် ကြေညာချက်တစ်ရပ်ကိုလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး မြင့်မြတ်သည့် အီရန်နိုင်ငံသည် မိမိအပေါ် ကျူးကျော်ရန်စလာပါက ခေါင်းငုံ့ခံသည့်သမိုင်းမရှိကြောင်း၊ အခုတစ်ဖန် တွင်လည်း အစ္စရေး၏ ရိုင်းစိုင်းသည့်တိုက်ခိုက်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံ တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၎င်း၏ ရာဇဝတ်မှုမြောက်သည့် လုပ်ဆောင်မှုအတွက် ဒဏ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား - Tasnim News Agency       

အလွတ်သဘောဘာသာပြန်သူ-ဦးထက်ထက်အောင်(နစက-၄)

ထိုင်းနိုင်ငံက တရုတ်ဦးဆောင်သည့် BRICS အဖွဲ့ဝင်အသစ်ဖြစ်ရေးအတွက် လျှောက်ထားရာမှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ သဘောတူညီချက်ကို ယခုလက်ခံရရှိပြီဖြစ်ပါသည်။  သမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီအန်တို သည် အဆင့်မြင့်အရာရှိ တွေ့ဆုံပွဲအဖြစ် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုံတန် ရှင်နာဝပ်ထရာနှင့် တွေ့ဆုံရန် အတွက် ဘန်ကောက်မြို့သို့ ရောက်ရှိနေပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် BRICS အဖွဲ့၏ နောက်ဆုံး အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး၊ လွန်ခဲ့သည့်သုံးလခန့်က တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရပြီး ဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ လမ်းစဉ် အတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်လိုသဖြင့် ပရာဘိုဝို၏ ထောက်ခံမှုကို ရယူလိုပါကြောင်း၊  “အင်ဒိုနီးရှားသည် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာစေရေး ကြိုးပမ်းမှုကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့်(ထိုင်းနိုင်ငံကို) အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးအတွက် ပံ့ပိုးကူညီသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပရာဘိုဝိုက ပြောကြားပါသည်။

BRICS အဖွဲ့ဝင်တိုးချဲ့ရေး ဖြစ်နိုင်ချေရှိသကဲ့သို့၊ ပရာဘိုဝိုကလည်း အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်မှု တိုးမြှင့်ရန် အစီအစဉ်လည်း ရှိပါသည်။ မျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်း ပရာဘိုဝိုသည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် ကြွယ်ဝမှုရန်ပုံငွေ Danantaraတွင် ပူးပေါင်း ပါ၀င်ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။  ရှင်နာဝပ်ထရာ၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်အရ ထိုင်းခေါင်းဆောင်က ၎င်းနိုင်ငံအား BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေး ရွေးချယ်ထား ရှိမှု နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။  သို့ရာတွင် ရှင်နာဝပ်ထရာသည် နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေး ဆက်သွယ်မှု အထူးသဖြင့် hala နှင့် စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်များ အပြန်အလှန် ပိုမိုတိုးမြှင့် တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် သဘောတူခဲ့ပါသည်။ 

BRICS စတင်တည်ထောင်သည့် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် ရုရှားနိုင်ငံသည် ယမန်နှစ် နှောင်းပိုင်းက ထိုင်းနိုင်ငံကို “Partner Country” မိတ်ဖက်နိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှစ၍ လက်ခံရန် သဘောတူခဲ့ ပြီးကြောင်း အသိပေးထားပြီးဖြစ်ပါသည်။ ယခုလ အစောပိုင်းက ထိုင်းအစိုးရက တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေးအတွက် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ကျောထောက် နောက်ခံရယူ လိုပါသည်ဟု တောင်းဆိုထားပါကြောင်း မီဒီယာများကဆိုပါသည်။  အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နောက်တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံသည်လည်း BRICS ၏ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာသည့် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။   

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် အောက်တိုဘာလ ပါရာဘိုဝို အာဏာရရှိပြီးနောက် BRICS အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ရေး လျှောက်ထားခဲ့ပါသည်။  ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် ဘရာဇီးနိုင်ငံက အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံအား တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရန် မီးစိမ်းပြလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။  BRICS သည် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိက အစရှိသည့် နိုင်ငံများ၏အတိုကောက်အမည်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့်  စီးပွားရေးထွန်းသစ်စ နိုင်ငံများ၏ တရားဝင်အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါသည်။   ထို့နောက် အီဂျစ်၊ အီသီယိုပီးယား၊ အီရန်၊ အာရပ် စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု၊ မကြာသေးမီက အင်ဒိုနီးရှားအထိ အဖွဲ့ဝင်များ တိုးမြှင့်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။  BRICS သည် အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးတို့တွင် နိုင်ငံများအကြား ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ရန် ထူထောင်ထားသည့် အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး၊   နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မီ BRICS နိုင်ငံများ၏ စံသတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီရန် လိုပါသည်။ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများသည် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်ရမည်။ အရွေးချယ်ခံအဖွဲ့ဝင်များသည် BRICS အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအားလုံးနှင့် ကောင်းမွန်သည့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ထားရှိရမည့်အပြင်၊ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ သဘောတူခွင့်ပြုမှု မပါဝင်ဘဲ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများ (sanction) ချမှတ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အစိုးရ၏ တရားဝင် စာရင်းအင်းများအရ အင်ဒိုနီးရှား-ထိုင်း ကုန်သွယ်မှု စုစုပေါင်းတန်ဖိုး သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇.၄ ဘီလီယံရှိခဲ့ပါသည်။ ယမန်နှစ် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ် ရာတွင် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံရှိခဲ့ကြောင်း ဂျကာတာ၏ ထုတ်ပြန်ချက်က ဆိုပါသည်။ 

ကိုးကား - Jakarta Globe

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ