လူသားတို့အာဟာရအတွက်  အဓိက စားသုံးသီးနှံလေးမျိုးဖြစ်သည့်  ဆန်၊  ဂျုံ၊ ပြောင်းနှင့် ပီလောပီနံတို့တွင် ပီလောပီနံမှာ အရေးပါသောသီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။  စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူ၍ ဝင်ငွေရသီးနှံတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး  ပီလောပီနံစိုက်ပျိုးပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက်      သက်တမ်းတိုဟင်းသီး ဟင်းရွက်၊  ပြောင်း၊ နေကြာတို့ကို  သီးညှပ် စိုက်ပျိုးနိုင်၍   ဝင်ငွေနှစ်ခု ရရှိနိုင်သည်။ ပီလောပီနံကို       တချို့ဒေသများတွင် ကလောပင်ဟုခေါ်သည်။      နှစ်ရှည်ခံချုံပုတ်ပင် အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ပင်စည်မှာ မာကျော၍       အူတိုင်အခေါင်းပွသည့် ကြက်ဆူ၊ ကနခို၊ ဆီးဖြူ၊ သျှိသျှား၊ ကြက် သဟင်းစသည်တို့နှင့်     မျိုးရင်းဆင်တူသည့်  Euphorbiaceae  မျိုးရင်းဝင်အပင် ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံကို Tapioca သို့မဟုတ် Cas-sava   ဟုခေါ်ပြီး  ရုက္ခဗေဒအမည်အရ Manihot  Utilissima (Phot)  ဟုလည်း ကောင်း၊   Manihot Esculenta   (Crantz) ဟုလည်းကောင်း၊ Yucca နှင့် Manico ဟု လည်းကောင်း    အမျိုးမျိုးခေါ်ဆိုကြပြီး သိပ္ပံအမည်မှာ  Manihot    Esculenta ဖြစ်သည်။ ပီလောပီနံသည် Euphorbia-ceae   မျိုးရင်းဖြစ်ပြီး ယခင်က ပီလောပီနံ တွင်   ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဆိုင်ယာနိုက် အက်စစ်  ပါဝင်သောကြောင့်    အဆိပ်ရှိသော သီးနှံအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြသော်လည်း ကန်စွန်း ဥ နှင့်   အာလူးတို့ ကဲ့သို့  အညိုရောင်ရင့်ရင့် အခွံရှိပြီး အတွင်းသားအဖြူရောင်၊  ခပ်စေး စေးနှင့်   အရသာဆိမ့်ဆိမ့်ရှိသည့်ပီလောပီနံကို   နောက်ပိုင်းတွင်    စားစရာတစ်ခု အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး   စားသုံးလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံအမျိုးအစားနှင့် အဆိပ်သင့်နိုင်မှု

    ပီလောပီနံတွင်  အချိုနှင့်အခါးဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြီး  အခါးမျိုးက  အချိုမျိုးထက် ဂလူကိုဆိုက်အဆိပ်ပါဝင်မှု  နှစ်ဆပိုများသည်။  ထို့ကြောင့်  ပီလောပီနံဥအစိမ်း ကိုမပြုတ်မီ  ခါးသက်မှုအပြင်း၊ အပျော့ပေါ်မူတည်ကာ အပူပေးကြာမြင့်ချိန်ကို ချိန်ဆ ၍ပြုတ်သင့်သည်။   ထို့ပြင်   ပီလောပီနံအမှုန့်ကို အစားအစာ၊ ဟင်းလျာများတွင် မချက်ပြုတ်မီ ဦးစွာမီးဖိုပေါ် အိုးကင်းထည့် လှော်ပေးခြင်းဖြင့်လည်း ပါဝင်သောအဆိပ် ကို  ၃၀  ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇၀  ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျစေနိုင်သည်။ မိုးခေါင်ပြီး ခြောက်သွေ့သောဒေသထွက်    ပီလောပီနံဥတွင် အဆိပ်ဖြစ်လာနိုင်သော ဓာတ်ပေါင်းပါဝင်မှုပိုများသည်။

ပီလောပီနံအသုံးပြုပုံများ

     ပီလောပီနံအရွက်နှင့်ဥတို့ကို  လူတို့ တိုက်ရိုက်စားသုံးနိုင်ပြီး အရွက်၊ ပင်စည်နှင့်ဥတို့အား တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် တိုက်ရိုက်အသုံးပြုနိုင်သည်။    ပီလောပီနံဥမှ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်များဖြစ်သော ကော်ရည်၊ ကော်မှုန့်၊ အချိုမှုန့်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ ကြာဆံ၊ မုန့်အမျိုးမျိုး၊ အရက်နှင့် နို့မှုန့်အစားထိုးပစ္စည်းများကိုလည်းကောင်း၊    အဖျော်ယမကာနှင့်      အချိုရည်မျိုးစုံကိုလည်းကောင်း၊      အိမ်သုံးဆေးဝါးများအဖြစ်   သွေးတိုး၊   ဆီးချို၊  ကင်ဆာနှင့်      အူလမ်း ကြောင်း ဆိုင်ရာ   ရောဂါကာကွယ်ဆေးများအဖြစ် လည်းကောင်း၊      လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများအဖြစ် စက္ကူ၊ ချည်မျှင်၊ ကတ်ထူ စက္ကူပုံး၊ မီးသွေး၊ ကော်၊   လေသေနတ် ကျည်ဆန်နှင့် အလှကုန်ပစ္စည်းများအဖြစ် လည်းကောင်း၊ နွား၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ သိုး၊ ငါး စသည့်တိရစ္ဆာန်များအတွက် အစာအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ဇီဝလောင်စာအဖြစ်လည်းကောင်း  စသည်ဖြင့် ပီလောပီနံပင်သည် လူတို့၏နေ့စဉ်ဘဝတွင်     များစွာပါဝင် လျက်ရှိသည့်အပြင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး  အထောက်အကူဖြစ်စေသော      ဇီဝပလတ်စတစ်များကိုလည်း    တွင်ကျယ်စွာ ထုတ်လုပ်အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

ပီလောပီနံတွင်ပါဝင်သောအာဟာရဓာတ်များ

      ပီလောပီနံဥအစိမ်း  ၁၀၀  ဂရမ်တွင် ရေဓာတ် ၆၀ ဂရမ်၊ ကစီဓာတ် ၃၈ ဂရမ်၊ အသားဓာတ် ၁  ဂရမ်ပါရှိပြီး အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင် C နှင့် အဆီဓာတ်အနည်းငယ်သာ ပါဝင်သည်။ ပီလောပီနံသည်  ပေါင်းစား၍ကောင်းသကဲ့သို့     ပြုတ်စားလျှင်လည်း အရသာရှိသည်။  ပီလောပီနံပြန်ပေါင်းမှာ ဆိမ့်ဆိမ့်စေးစေး အရသာရှိပြီး စား၍အလွန်ကောင်းသည်။     ဤကဲ့သို့ စားကောင်းသည့်ပီလောပီနံက   မည်သို့သော ကျန်းမာရေးအာနိသင်များ ပေးနိုင်သည်ကို   ဖော်ပြလိုပါသည်။   ပီလောပီနံတွင်        ပြည့်ဝဆီပါဝင်မှုနည်းသကဲ့သို့       ကိုလက်စထရောနှင့်     ဆိုဒီယမ်ပါဝင်မှု နည်းသော်လည်း အမျှင်ဓာတ်နှင့် ကာဗို ဟိုက်ဒရိတ်ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး အကျိုးပြု ကိုလက်စထရောနှင့်   ပရိုတင်းတို့လည်း ပါဝင်သည်။   တခြားအာဟာရဓာတ်များအနေဖြင့်  ဗီတာမင် B အုပ်စု၊  ဖောလိတ်၊ ဗီတာမင် B6၊ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနိစ်၊ ကယ်လ် စီယမ်၊ ကြေးနီနှင့်  ဆီလီနီယမ်တို့ ပါဝင် သည်။

ပီလောပီနံမှရရှိနိုင်သည့် ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများ

      ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်     ရရှိနိုင်မည့်  ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများကို အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့်    ပီလောပီနံဥကို ပြုတ်၍စားသုံးခြင်းက  အစာခြေအင်ဇိုင်း များ  ကောင်းမွန်စေရန် အထောက်အကူပြုခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် ကျစေခြင်း၊   သွေးတွင်းအချိုဓာတ်နှင့် ကိုလက်စထရော လျှော့ချပေးခြင်း၊     ကင်ဆာအဖုအကျိတ် ကာကွယ်ခြင်း၊ အိုမင်းရင့်ရော်မှုနှင့် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်း၊ သွေးခုန်နှုန်း ထိန်းညှိပေးခြင်း၊  ခုခံအားတိုးမြင့်စေခြင်း၊ အမျှင်ဓာတ်ပါဝင်ခြင်းကြောင့်  ဝမ်းမချုပ်စေခြင်း၊   ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောပုံမှန် အလုပ်လုပ်စေခြင်း  စသည့်အကျိုးကျေးဇူး များ ရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံတွင်    နေ့စဉ်လိုအပ်သည့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ပမာဏ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း အထိပါဝင်သောကြောင့်    ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်       လူတစ်ယောက်သည် ကျန်းမာသည့်ကိုယ်အလေးချိန်ကို ရရှိစေနိုင်ပြီး   ကိုယ်အလေးချိန်ကို   တိုးစေနိုင်သည်။  လေ့လာမှုများအရ ပီလောပီနံတွင် ဖောလစ်အက်စစ် အပါအဝင် ဗီတာမင် B အုပ်စုပါဝင်ခြင်းကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်   စားသုံးပေးမည်ဆိုလျှင်   မွေးလာမည့်ကလေးတွင်     မွေးရာပါချို့ယွင်းမှု မပါစေရန်   ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ် သည်။ ပီလောပီနံတွင် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝ စွာပါဝင်နေခြင်းကြောင့်   အစာခြေစနစ် ကောင်းမွန်စေပြီး  ဝမ်းမှန်စေပြီး  အစာကြေစေနိုင်ကာ  လေပွခြင်း၊ အစာအိမ်နာ ခြင်းများမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

နှလုံးနှင့်လေဖြတ်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးသောပီလောပီနံ

     နောက်ထပ် အားသာချက်တစ်ခုအနေဖြင့် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေခြင်းကြောင့်  သွေးကြောနံရံများရှိအဆီများကို ဖယ်ရှားပေးပြီး သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းမှု ကောင်းစေကာ  နှလုံးကျန်းမာစေသည်။ ရုတ်တရက် နှလုံးရပ်ခြင်းနှင့် လေဖြတ်ခြင်းမျိုးမဖြစ်စေရန်   ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။     ပီလောပီနံတွင်    လူ့ခန္ဓာကိုယ် အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်ဖြစ်သည့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ပရိုတင်းဓာတ် ပါဝင်နေသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ကောင်းမွန်စေရန်   အထောက်အကူပေးသကဲ့သို့ ကြွက်သားများကို ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားစေသည်။ အနာကျက်စေရန်လည်း အထောက်အကူ ဖြစ်စေသည်။

အရိုးများနှင့်စိတ်ကို ကျန်းမာစေသော ပီလောပီနံ

    လူတစ်ယောက်သည် အသက်အရွယ် ရလာသည်နှင့်အမျှ အရိုးထဲတွင်ရှိရမည့် သတ္တုဓာတ်ပမာဏကျဆင်းလာသောကြောင့်   အရိုးပါးခြင်း၊   အရိုးပွခြင်းများ ခံစားရနိုင်သည်။  ပီလောပီနံတွင် အရိုးများ သန်မာစေရန် လိုအပ်သည့်ဗီတာမင် K၊   ကယ်လ်စီယမ်၊ သံဓာတ်တို့ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေသောကြောင့် အသက်အရွယ်ရ လာသူများအနေဖြင့် ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်  အရိုးများသန်စွမ်း ကျန်းမာစေသည်။  ပီလောပီနံတွင်ပါဝင်သော ပိုတက်ဆီယမ်နှင့်    တခြားသတ္တုဓာတ်များက   သွေးကြောများ၏ တင်းအားကို လျော့ကျစေပြီး  သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းမှုကောင်းစေနိုင်သောကြောင့်    သွေးပေါင်ချိန်ကို    အကောင်းဆုံး ထိန်းညှိပေးနိုင်သည်။   ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများထံ သွေးစီးဆင်းမှုကောင်းစေသောကြောင့်     နှလုံးသွေးကြောစနစ်ကို ကျန်းမာစေနိုင်သည်။  ထို့ပြင် ဗီတာမင်  K  သည်  ဓာတ်တိုးပစ္စည်းများကြောင့် ဦးနှောက်ဆဲလ်များ မပျက်စီးစေရန်ကူညီပေးပြီး    ဦးနှောက်ဆဲလ်များကို  ကျန်းမာစေသဖြင့်  အယ်လ်ဇိုင်းမား ရောဂါမဖြစ်စေရန် အထောက်အကူပေးသောကြောင့်    ပီလောပီနံသည်   အရိုးကျန်းမာစေရုံမက  စိတ်ကိုပါ ကျန်းမာစေပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။            

Source: Myawady Web Portal     

ဘဝမှာပညာတတ်ခြင်းနဲ့ ချမ်းသာပြည့်စုံခြင်းက တိုက်ရိုက်အချိုးမကျပါဘူး။ သို့သော်ဆင်ခြင်တုံတရားပါသောပညာနှင့်    နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်တည်မှုက တိုက်ရိုက်အချိုးကျပါတယ်။ ဒီပလိုမာဖြစ်ဖြစ်၊ ဘွဲ့တစ်ခုခုရှိရင် မိတ်ဆွေတို့  အလုပ်ရနိုင်ပါတယ်။ သို့ပေမယ့် အဲဒါတွေကြောင့်တော့ မိတ်ဆွေတို့ အလုပ်မှာ တိုးတက်အောင်မြင်မှုရလိမ့်မယ်လို့ တထစ်ချ အာမခံဖို့ခက်ပါတယ်။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ  အရည်အချင်းကိုပဲ စိတ်ဝင်စားကြတယ်။   ဒီပလိုမာတွေ၊   ဘွဲ့တွေကို စိတ်မဝင်စားကြပါဘူး။ ဒီနေရာမှာပညာရဲ့ သဘောကို ဘယ်လိုပြောကြမလဲ။   တချို့က   ပညာဆိုတာ လူတစ်ယောက်ရဲ့   ဦးနှောက်ထဲမှာ  သတင်းအချက်အလက်တွေ   ဘယ်လောက်များများ သိမ်းဆည်းသိုမှီးထားနိုင်သလဲဆိုတာနဲ့  တိုင်းတာကြတယ်။ ဒီလိုပညာဟာ လူငယ်တွေသွားလိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်ဆီကို   ရောက်အောင် မပို့ဆောင်လောက်ပါဘူး။ ဘာလို့ပါလဲ။  အချက်အလက်တွေဆိုတာ စာအုပ်စာတမ်း၊ မှတ်စုဖိုင်တွဲ၊ ခေတ်မီစက်တွေကို အသုံးချလို့လည်း ရနေတာပဲလေ။ ခုရှာ ခုတွေ့ပါတယ်။

ဒါဆိုရင် “ပညာရေး”  ဆိုတာကို  ဂဃနဏ သိဖို့လိုလာတယ်။ စစ်မှန်တဲ့ ပညာရေး၊ ထိုက်ထိုက်တန်တန်   ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်တဲ့ ပညာရေးဆိုတာက လူတွေရဲ့စိတ်ကို   ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်   ပြုစုပျိုးထောင်ပေးတဲ့ ပညာရေးပါပဲ။ လူတစ်ယောက်ဟာ ပညာဘယ်လောက်တတ်တယ်ဆိုတာထက် သူ့စိတ်ဟာ ဘယ်လောက်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်သလဲ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် သူဘယ်လောက်ကောင်းကောင်း တွေးတတ်သလဲ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီလိုတွေးနိုင်တဲ့အရည်အသွေးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတဲ့   ဘယ်အရာမဆို   “ပညာ”လို့ခေါ်ပါတယ်။

ပညာကို နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရနိုင်ပါတယ်။ လူငယ်အများစုကို အထိရောက်ဆုံးနဲ့ ပညာဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်တဲ့   နေရာတွေကတော့   ကောလိပ်တွေ၊ တက္ကသိုလ်တွေ  သင်တန်းစုံတွေပါပဲ။ ဒါတင်လား၊ မဟုတ်သေးပါဘူး။ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သင်တန်းမျိုးစုံကို မတက်နိုင်ရင်လည်း အခြားနည်းလမ်းတွေရှိပါသေးတယ်။ အလုပ်လုပ်ရင်း ကျောင်းတက်လို့ ရပါတယ်။   နေ့ကျောင်း၊  ညကျောင်း  အချိန်ပိုင်းတွေလည်း ရှိတယ်။  ညနေပိုင်း၊ ပိတ်ရက် သင်တန်းတွေရှိတယ်။ ပြင်ပကနေ ဖြေဆိုပြီး ဘွဲ့တွေယူနိုင်တယ်။ စာကြည့်တိုက်တွေမှာ မိမိသွားဖို့ ရည်ရွယ်ရာ လမ်းကြောင်းကို တည့်မတ်လမ်းပြပေးတဲ့ စာအုပ်တွေရှိပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ အေဗရာဟယ်လင်ကွန်းက မစ္စစ္စပီမြစ်ကမ်းက လှေထိုးသားဘဝနဲ့  မီးလင်းဖိုဘေးမှာ စာဖတ်ပြီး၊ ပြင်ပကနေစာဖတ်ပြီး ဥပဒေဘွဲ့ကို ယူခဲ့တာဖြစ်တယ်။ တက္ကသိုလ်မတက်ခဲ့ရပါဘူး။ ထို့အတူ တက္ကသိုလ် ပညာရေးကို မသင်ခဲ့ရပေမယ့် စာပေဖတ်ရှုလေ့လာပြီးအောင်မြင်သွားတဲ့ ကမ္ဘာကျော် ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတွေအများကြီးပါပဲ။

ပညာကကျယ်ပြန့်လွန်းတယ်။ သမုဒ္ဒရာထက် ပိုကျယ်တယ်။  နက်နဲပါတယ်။  Information ဆိုတာ သိခြင်းပေါ့။ ကြားလို့သိတာ မြင်လို့သိတာနဲ့ လေ့လာဖတ်ရှုလို့သိတဲ့ အသိတရားတွေပေါ့။ ဒါက အာမခံချက်သိပ်မရှိပါဘူး။ အမှားအမှန် ပိုင်းခြားဝေဖန် ဆန်းစစ်နိုင်စွမ်းအားနည်းပါတယ်။ ထို့အတူ Disinformation နဲ့ Misinformation  တွေကတော့ လူတွေအမှန်လို့ ယုံကြည်သွားအောင် ဉာဏ်ကြီးသူက ဉာဏ်နည်းသူကို ကစားလိုက်တဲ့သဘော၊ လှည့်စားလိုက်တဲ့ သဘောရှိပါတယ်။

ပညာသဘောက   သိရုံတင်မဟုတ်ပါဘူး။ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတွေကို ထိန်းသိမ်းကြပ်မတ် ရှေ့ဆောင်ပြုပြင်ပေးတဲ့သဘောလည်းရှိပါတယ်။   ဒါကြောင့်   ပညာဟာမြင်းမိုရ်တောင်ထက်မြင့်ပြီး စွမ်းအားသတ္တိ အလွန်ကြီးမြင့်ပါတယ်။   အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုလို့ မကုန်နိုင်လောက်ဘူး။မိမိကိုယ်တိုင်လုပ်ယူမှ  လေ့ကျင့်ယူမှ ဘယ်သူဟာ   အကောင်းအဆိုးသဘောရှိတယ်ဆိုတာ ဉာဏ်ကသိမြင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်မှာက ဘာဓာတ်ခံမှမရှိရင် အခြားသူများရဲ့လှည့်စား အသုံးချခြင်းကို ခံရလေ့ရှိတတ်ပါတယ်။

ဘွဲ့ဆိုတာ “စာရွက်တစ်ရွက်” ပါပဲ။ သို့သော် ဒီစာရွက်ကလေး တစ်ခုရဖို့လောက်နဲ့တော့ ကျောင်းတက်ကြတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ။ တချို့က ဘွဲ့ရတော့ရော ဘာဖြစ်လာလို့လဲ။   အလကားပါကွာ၊ ထမင်းမဝဘူးလို့  ဉာဏ်ပညာမဲ့၊ အဖျင်းအမှော်စကား ဆိုတတ်ကြသေးတယ်။   ဒါဆိုရင်ဘာလဲ။ မိမိရဲ့စိတ်ဓာတ်စွမ်းအားကို တည်ဆောက်ယူကြတာပါပဲ။ ဒါဟာ ဘဝအတွက် အကောင်းဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါပဲ။ပညာဆိုတာယူတတ်ရင်ရတယ်။ နေရာတိုင်းမှာ ရှိတယ်။ နယ်ပယ်တိုင်းမှာရှိတယ်။ ဒါကြောင့်   ငါတို့ဘယ်လောက်လုပ်နိုင်ခဲ့သလဲ။

ငါတို့ရဲ့ စိတ်စွမ်းအားနဲ့ ဖြူစင်တဲ့ဘဝတစ်ခုကို ဘယ်လောက် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ပညာထဲကနေ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေ၊ ဆင်ခြင်တုံတရားတွေ၊ ရိုးသားမှုတွေ၊ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေ၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာဘာသာတရားတွေ စသည်တို့ကို ဘယ်လောက်ထုတ်ယူ ကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့သလဲ။ ဒါဟာ ပညာရဲ့သဘော သဘာဝပါပဲ။

ဒါကြောင့် ကျောင်းတွေမှာ   ပညာသင်ရမယ်။ ကောလိပ်တက္ကသိုလ်တွေမှာ   ရတဲ့အချိန်၊   ရတဲ့အခြေအနေအလိုက် ပညာသင်ရမယ်။ ပညာဆိုတာ ယူတတ်ရင်ရတယ်။ နေရာတိုင်းမှာရှိတယ်။ နယ်ပယ်တိုင်းမှာရှိတယ်။ တရားသဖြင့် ရိုးသားကြိုးစားနေဖို့နဲ့  ဖြူစင်တဲ့ အသက်မွေးလုပ်ငန်းဖြစ်ဖို့တော့ အမြဲသတိကပ်ထားရမှာပေါ့။ စာရေးသူတို့လည်း ဒီလိုပါပဲ။

ဒီအသက်အရွယ်  ၆၂  နှစ်ရောက်လာတဲ့အထိ လူထဲသူထဲ  လူရာဝင်အောင်နဲ့  မိဘကို လုပ်ကျွေးပြုစုနိုင်ဖို့    ကြိုးစားတည်ဆောက်ယူခဲ့ရတယ်။   အိမ်ထောင်မရှိပေမယ့်  ဆုံးသွားတဲ့မောင်ငယ်ရဲ့  ကျန်ခဲ့တဲ့တူမသုံးယောက်ကို တက္ကသိုလ်ဘွဲ့အသီးသီးရအောင် ကျောင်းထားပေးရ၊ မြေတောင်မြှောက်ပေးခဲ့ရတယ်။

ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့  ဓမ္မိယလဒ္ဓ   စင်ကြယ်စွာ စိတ်ကိုတည်ဆောက် စီးပွားရှာယူနိုင်သလို မိမိကြောင့် သူတစ်ပါး   ထိခိုက်နစ်နာပျက်စီး ဆုံးရှုံးမှု တစ်စုံတစ်ရာမရှိစေခဲ့ဘူး။ စီးပွားကိုရအောင်ရှာတာက မိမိရဲ့ ဇွဲ၊ သတ္တိ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယ  ကြိုးစားမှုနဲ့သာဆိုင်တယ်။ ကိုယ်ကျင့်တရားကို  မပျက်အောင်၊  သူတစ်ပါးကို မထိခိုက်အောင် စီးပွားရှာရမယ်ဆိုတဲ့  အသိက “ပညာ” နဲ့ တိုက်ရိုက်အချိုးကျသွားတယ်။ တစ်နည်း “သတ္တိ”  ပဲ။ သတ်ရဲဖြတ်ရဲ၊ လုပ်ရဲကိုင်ရဲ၊ ပြောရဲဆိုရဲ၊ တိုက်ရဲခိုက်ရဲမှ သတ္တိမဟုတ်ဘူး။ လူမှုကျင့်ဝတ်တွေ၊ ဥပဒေစည်းကမ်းတွေ၊ ဘာသာရေးက ပညတ်ထားတဲ့ ကိုယ်ကျင့်သီလတွေ၊ ဒါတွေကို မချိုးမဖောက်တည်ဆောက်နိုင်သူသာလျှင် “သတ္တိရှင်”  အစစ်ပါပဲ။

ဥပမာတစ်ခု ထုတ်ပေးချင်ပါတယ်။ စာရေးသူတို့ကြံခင်းသားပါပဲ။  နာမည်က ဦးတင်တဲ့။  ဦးတင် ဆယ်နှစ်သားကတည်းက အဖေအမေမရှိတော့ပါဘူး။ မိဘမဲ့ တစ်ကောင်ကြွက်ပေါ့ ။ ကျောင်းမတက်နိုင်ခဲ့ဘူး။ သို့သော် ဦးတင်ကို သူ့အဖေက စာဖတ်ဝါသနာပါအောင် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့တယ်။ ဦးတင်ဟာ စာပေဖတ်ရှုလေ့လာရင်း ဘဝကို ကိုယ်ကျင့်တရား နဲ့ ထိန်းမတ်ခဲ့သူဖြစ်တယ်။ သူဟာ ဘယ်လောက်တော်သလဲဆိုရင် ဖဆပလခေတ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကိုယ်တိုင် ဖဆပလအဖွဲ့မှာ ဘဏ္ဍာရေးမှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ယုံကြည်ခြင်း ခံခဲ့ရတယ်။ နောက်ဝန်ကြီးဖြစ်လာတယ်။ ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အထိမခံဘူး။ သူရိယသတင်းစာအယ်ဒီတာ၊ တိုက်ပိုင်အဆင့်အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး နာမည်ပျက်တစ်စုံတစ်ရာမရှိဘဲ ဘဝကို တည်ဆောက်ယူနိုင်ခဲ့တယ်။ ဖဆပလ နှစ်ခြမ်းကွဲသွားပေမယ့်  နှစ်ဖက်စလုံးက သူ့ကို ဦးညွှတ်လေးစားခြင်း ခံခဲ့ရသူဖြစ်တယ်။   ဘဝတစ်လျှောက်လုံး    ဒေါ်ဦးဇွန်း ဘိုးဘွားရိပ်သာမှာ နှစ်ပေါင်း လေးဆယ်နီးပါး   ပရဟိတလုပ်ရင်း လူတွေကို  အကျိုးပြုပေးဆပ်သွားသူဖြစ်တယ်။

လူငယ်တွေ သူ့အကြောင်းကိုသိချင်ရင် မြန်မာလူကျော်တစ်ရာ စာအုပ်မှာ ရှာဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဒါဟာ သင်ကြားသင်ယူ၊ ဖတ်ရှုလေ့လာခဲ့တဲ့ စာပေ၊ တစ်နည်း ပညာက ပေးလိုက်တဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရား၊ အသိတရား၊ ကိုယ်ကျင့်တရား၊ စိတ်ဓာတ်စွမ်းအားပါပဲ။

လူတစ်ယောက်ဟာ ရှာဖွေလို့ စီးပွားတော့ဖြစ်ပါရဲ့ သူတစ်ပါးကိုထိခိုက်တဲ့   ကိုယ်ကျင့်တရားပျက်မှု၊ သူတစ်ပါး ဒုက္ခပေး၊ ခေါင်းပုံဖြတ်  အမြတ်ထုတ်တဲ့ ကိုယ်ကျိုးရှာဖွေမှုကတော့ အလကားပဲ။ ချမ်းသာလည်း တန်ဖိုးမရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ငါတို့ဘယ်လောက်လုပ်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ငါတို့ရဲ့ စိတ်စွမ်းအားနဲ့ ဖြူစင်တဲ့ ဘဝတစ်ခုကို ဘယ်လောက် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ပညာထဲကနေ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေ၊ အဂတိ တရားတွေ၊  ဆင်ခြင်တုံတရားတွေ၊  ရိုးသားမှုတွေ၊ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေ၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ၊   ထုံးတမ်းစဉ်လာဘာသာတရားတွေ စသည်တို့ကို  ဘယ်လောက်ထုတ်ယူကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့သလဲ။

ဒီနေရာမှာ လာဘ်ပေး၊  လာဘ်ယူ သဘောကိုထည့်ပြောချင်တယ်။ လာဘ်ပေးသူ၊ လာဘ်ယူသူ ဘယ်သူက ပိုအပြစ်ကြီးပါသလဲ။ လာဘ်ပေးသူဟာ လူတစ်ယောက်ကိုတင်မဟုတ်ဘူး ပတ်ဝန်းကျင်လောကကြီးတစ်ခုလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ခြင်းပါပဲ။ ပိုပြီး အပြစ်ကြီးလေးတယ်လို့ စာရေးသူက မြင်ပါတယ်။ လာဘ်ပေးသူက  မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် လာဘ်ယူသူကို အသုံးချလိုက်တာပါပဲ။ လာဘ်ယူသူကလည်း လောကဓံရဲ့ ခါးသက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိသူ မဟုတ်လေတော့ လောဘနဲ့ လည်စင်းခံလိုက်ရတာပါပဲ။ တစ်နည်းအားဖြင့် နှစ်ဦးစလုံးက တိုင်းပြည်ကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ကြတာပါပဲ။ ဒါတွေဟာ အနာဂတ်ကိုတည်ဆောက်ကြမယ့် လူငယ်တွေရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဘယ်လို ဖြစ်လာနိုင်ပါ့မလဲ။ စဉ်းစားကြည့်ပေါ့။ ဘယ်သူ့ကြောင့် ဘယ်ဝါ့ကြောင့်လို့ အပြစ်ပုံချကြရင်း နောက်ဆုံးတော့ ကိုယ့်ကြောင့်များဖြစ်နေလိမ့်မလားလို့ တွေးကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဒီလိုဆန်းစစ်ပြီး နားလည်လက်ခံကျင့်သုံးကြရင် ပညာရဲ့ သဘောသဘာဝဟာ ပီပီပြင်ပြင်ဖြစ်လာပြီး လူငယ်တွေဟာ ကောင်းသောအတုခိုး အတုယူခြင်းတွေဆောင်ရွက်လာကြပါလိမ့်မယ်။

ဒါကြောင့် ကျောင်းတွေမှာပညာသင်ရမယ်။ ကောလိပ်တက္ကသိုလ်တွေမှာ ရတဲ့အချိန်၊  ရတဲ့အခြေအနေအလိုက် ပညာသင်ရမယ်။ မိမိရဲ့ ဘဝအခြေအနေနဲ့၊ မိမိရဲ့ဉာဏ်ရည်နဲ့ ကိုက်ညီသော “ဘွဲ့” တစ်ခုခုကို ဆွတ်ခူးနိုင်သူဖြစ်ရမယ်။  ဒါဟာ မိမိကိုယ်ကို၊   မိမိဘဝကို၊  မိမိပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းပြုပြင်ပေးသွားမယ့် “ပဲ့ထိန်း” ဆိုတာကို မမေ့ကြပါနဲ့ ။ အဲဒီပဲ့ထိန်းပါတဲ့လူငယ်တွေဟာ နိုင်ငံ့သားကောင်းရတနာများပါပဲ။

အဲဒီ   ပဲ့ထိန်းပါတဲ့  ပညာနဲ့သာ  အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကို တည်ဆောက်ယူကြပါလို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။    ။

 Source- Myawady Webportal

၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်ကနေ နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်အထိ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ပေကျင်းမြို့မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆင်းရဲမှုလျှော့ချရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖိုရမ်ကို စာရေးသူတက်ရောက်ခဲ့ရာမှာ လေ့လာရေးခရီးစဉ်တွေလည်း သွားရောက်ခွင့်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်မှာ Lixian မြို့နယ်ရှိ လောင်းတူ (Longtou) ကျေးရွာကို သွားရောက်လေ့လာခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီကျေးရွာဟာ ခရီးသွားအချက်အချာကျတဲ့နေရာမှာတည်ရှိပြီး သဘာဝအရင်းအမြစ်တွေ၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ ကျော်ကြားတဲ့နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

လောင်းတူ (Longtou) ကျေးရွာဟာ လယ်ယာစက်မှုဇုန်နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုခရီးသွားဇုန်အကြား ပန်ဆိုင်လမ်းပေကျင်းဒါ့ရှင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ် ကနေ ၅ ဒသမ ၅ မိုင်အကွာမှာ တည်ရှိကာ အကျယ် အဝန်းအနေနဲ့ ၅၇၇ ဧကခန့်ရှိပြီး အိမ်ထောင်စု ၃၂၀ စုစုပေါင်း နေထိုင်သူ ၁၀၈၃ ဦးရှိတဲ့ ကျေးရွာတစ်ရွာဖြစ်ပါတယ်။ လူအများနှစ်သက် မြတ်နိုးရတဲ့ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ထူးခြားတဲ့လက်မှုလုပ်ငန်းတွေကြောင့် ကျေးရွာကိုလူသိများစေခဲ့တဲ့အကြောင်း ရင်းတစ်ချက်ဖြစ်ပြီး အဲဒီအားသာချက်တွေကို အပြည့်အဝအသုံးချကာ စက်မှုလုပ်ငန်းတွေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေခဲ့တယ်လို့ သတိပြုမိခဲ့ပါတယ်။

ဟိုတယ်တွေ၊ တို့ဟူးလုပ်ငန်းတွေ၊ ရိုးရာမီးအိမ် လုပ်ငန်းတွေ၊ ကျောက်သားကြိတ်ဆုံ အမှုန့်ကြိတ် လုပ်ငန်း (ရိုးရာနည်းလမ်းနဲ့ ဂျုံမှ မုန့်လုပ်ဖို့ အဆင့်ဆင့်ကို) စက်ကိရိယာတွေနဲ့ ပြုလုပ်တဲ့ လုပ်ငန်း၊ ပန်းပွင့်ပုံလမုန့်ပြုလုပ်ရာမှာ အရောင်ပါရှိတဲ့ သဘာဝအသီးအရွက်တွေ အသုံးပြုပြီး အွန်လိုင်းမှ Livestreaming နဲ့ရောင်းချတဲ့လုပ်ငန်းနဲ့ တရုတ်ရိုးရာ စက္ကူညှပ်လုပ်ငန်းတွေလို စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းတွေ၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ခရီးသွားဧည့်သည်တွေကို ဆွဲဆောင်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့အတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ စွန့်ဦးတီထွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပေါင်းစပ်ပြီး ကဏ္ဍစုံပါဝင်တဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းပုံစံနဲ့ ဆောင်ရွက် နေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။

ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဖျော်ဖြေပွဲတွေ၊ လက်မှုပစ္စည်းတွေထုတ်လုပ်မှုနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလှုပ်ရှားမှု သမိုင်းကြောင်းတွေကို အသိပညာပေးမှုစတဲ့ ပြပွဲအခမ်းအနားတွေကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ခရီးသွား ၃၀၀၀ ကျော် လာရောက်စေဖို့ ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ရင်မင်ဘီ ယွမ် ၃၀၀၀၀၀ ကျော် (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၃၀၀၀ ခန့်) ဝင်ငွေ တိုးမြှင့်စေခဲ့တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ စာရေးသူဟာ Longtou village stone mill workshop၊ ပန်းပုံစံလမုန့်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းနဲ့ တရုတ်ရိုးရာ စက္ကူညှပ်လုပ်ငန်းတွေကို သွားရောက်လေ့လာ ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီကတစ်ဆင့် အကျယ်အဝန်းအနေနဲ့ ၂၄၆ ဧက ဝန်းကျင်ရှိပြီး အိမ်ထောင်စု ၁၃၁ စုနဲ့ နေထိုင် သူ ၃၇၄ ဦးရှိတဲ့ လီကျချန်ကျေးရွာ (Lijiachang)ကို သွားရောက်ခဲ့ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ကျေးရွာသား တွေရဲ့ နှစ်စဉ်တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေဟာ ရင်မင်ဘီ ယွမ် ၃၂၈၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇၀၀ခန့်) ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မူကြိုကျောင်းတစ်ကျောင်းနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေရှိပြီး စာဖတ်ခန်းတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုစင်တာတွေ၊ ကစားကွင်းတွေနဲ့ပန်းခြံတွေ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ခေတ်မီအဆောက်အအုံ တွေလည်းရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။

“သာယာလှပတဲ့ ကျေးရွာ” ဖော်ဆောင်နိုင်စေဖို့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် သာယာလှပရေးနဲ့ အများပြည်သူပိုင် အဆောက်အအုံတွေ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ထားရှိတဲ့အပြင် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကို စနစ်တကျပြန်လည် အသုံးချနိုင်ဖို့ အမှိုက်အမျိုးအစားခွဲမှု၊ စုစည်းမှုနဲ့စနစ်တကျ စွန့်ပစ်မှုစနစ်တွေ ဆောင်ရွက်ထားရှိတာကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ မိလ္လာစနစ်၊ ရေဆိုးစွန့်ပစ်မှုစနစ်တွေကိုပါ ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ယင်လုံအိမ်သာတွေ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ လမ်းနဲ့လမ်းဘေးဝဲယာဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းသာယာ လှပစေဖို့အတွက် သစ်ပင်ပန်းမန်တွေ၊ လယ်ယာစိုက်ခင်းတွေနဲ့ စိမ်းလန်းစိုပြည် အောင် ဖန်တီးထားရှိတာကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

စက်မှုလုပ်ငန်းတွေဖွံ့ဖြိုးဖို့အတွက် Lijiachang ကျေးရွာမှာ “ မှိုစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ရေးစက်မှုဇုန်စီမံကိန်း” အပါအဝင် စီမံကိန်းလုပ်ငန်းသုံးခုစတင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ “ဒေသတစ်ခု ထုတ်ကုန် တစ်ခု” လုပ်ငန်းအစီအစဉ်အနေနဲ့ စားသုံးနိုင်တဲ့ မှိုစိုက်ပျိုးရေးသရုပ်ပြကျေးရွာအဖြစ် ဖော်ဆောင်ခဲ့ပြီးမှို ၁၈ ဧကခန့် စိုက်ပျိုးထားရှိပါတယ်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ စံချိန်မီမှိုမျိုးချောင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရေးအလုပ်ရုံကို တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့ပြီး နေ့စဉ်မှိုစိုက်ပျိုးဖို့ မှိုမျိုးချောင်း ၁၀၀၀၀ အထိတိုးမြှင့် ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ရာ ဒေသတွင်း “စားသုံးနိုင်တဲ့ မှိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတစ်ခု”အဖြစ်လူသိ များလာခဲ့တာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒုတိယစီမံကိန်းမှာ “မြို့ပြတောင်သူတွေ” စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ သစ်တောဇုန်စီမံကိန်းဖြစ်ပြီး လယ်ယာစိုက်ပျိုးမှုအလေ့အထ ခေတ်မီသဘာဝဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ခင်းနဲ့ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဇုန်သရုပ်ပြဧရိယာအဖြစ် လယ်ပိုင်ရှင်တွေရဲ့ လယ်မြေတွေစုပေါင်းပြီး မြေလေးဧကခန့်မှာ ဆောင်ရွက်ထားရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တတိယစီမံကိန်းမှာ ဒေသဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ခရီးသွားဧည့်သည် အရင်းအမြစ်တွေကို အားပြုထားတဲ့ “လယ်ယာထုတ်ကုန်ပြပွဲနဲ့ အရည်အသွေးမြှင့် ခေတ်မီလမ်းဘေး စားသောက်ကုန်ထုတ်လုပ်မှုစီမံ ကိန်း” ဖြစ်ပါတယ်။ အနားယူအပန်းဖြေစရာနဲ့ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေအပေါ် အခြေပြုတဲ့ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ကုန်ပစ္စည်းအသစ်တွေ ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ဆောင်ရွက်ရာမှာ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ အားကစားနဲ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုတို့တစ်ပါတည်း ဖွံ့ဖြိုးလာစေဖို့ရည်ရွယ်ပြီး အရောင်းမြှင့်တင်ရေးပွဲတွေ၊ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားတွေနဲ့ ဒေသဆိုင်ရာ သင်တန်းအစီအစဉ်တွေ ဆောင်ရွက်နေရှိတာကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။

ဒါ့ပြင် အဲဒီကျေးရွာရှိ မှိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရေး စက်မှုဇုန်အပါအဝင် အခြားဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ ကောက်ပဲသီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးထားရှိတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးဇုန်တွေဟာ Green House စနစ်နဲ့ စိုက်ပျိုးထား ရှိတာဖြစ်ပြီးတစ်လုံးကို ၈၆၆ ဒသမ ၆၇ စတုရန်းမီတာကျယ်ဝန်းတဲ့ ဆိုလာစွမ်းအင်အသုံးပြု Green House ၆၄ လုံးရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ Green House တွေကို Steel Structure၊ ကွန်ကရစ်၊ အုတ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ထားပြီး စိုက်ပျိုးတဲ့သီးနှံ အမျိုးအစားအလိုက် အလိုအလျောက်အပူချိန်/ ရေငွေ့ထိန်းညှိပေးမယ့်ကိရိယာတွေ၊ အကာအရံတွေကို လိပ်သိမ်း/ ဖြန့်ခင်းပေးနိုင်တဲ့စက်တွေ တပ်ဆင်ထားရှိတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ Green House ၆၄ လုံး တည်ဆောက်မှုအတွက် ယွမ် ၇ ဒသမ ၆၈ သန်းခန့်အပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးဇုန်တစ်ခုလုံးအတွက် စုစုပေါင်း ယွမ် ၂၁ သန်းခန့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး Lijiachang ကျေးရွာရဲ့ တရုတ်ကွန်မြူနစ် ပါတီ (Communist Party of China-CPC) ဌာနခွဲ က ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုပြီး သွင်းအားစု၊ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ရောင်းဝယ်ရေးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်တွေဖြစ်တဲ့ ကျေးရွာသားတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ထုတ်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ စုစည်းဝယ်ယူမှုမှ နေ့စဉ်ထုတ်လုပ်မှု အထိ လယ်သမား ၁၆၀ နဲ့ တိုက်ရိုက် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ပြီး နှစ်တစ်နှစ်ကုန်ဆုံးချိန်မှာ ရရှိတဲ့အကျိုးအမြတ်ကို လယ်သမားတွေရဲ့ အစုရှယ်ယာငွေစာရင်းတွေကို ထည့်သွင်းပေးရပါတယ်။ နှစ်စဉ် အရည်အသွေးမြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် တန်ချိန် ၉၆၀ ခန့် ထွက်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဲဒီနောက် ပေကျင်းမြို့မှာရှိတဲ့ Siji Yangkun Agricultural Technology DevelopmentCompany ကို သွားရောက်လေ့လာခဲ့ရာ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ မှာ စတင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အဲဒီကုမ္ပဏီမှာ ဝန်ထမ်း ဦးရေ ၁၀၀ ခန့်ရှိပြီး စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ သီးပင်စားပင်တွေကို ပိုးမွှားအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတွေကို အဓိကလုပ်ကိုင်တဲ့ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်အဖွဲ့တွေလည်းရှိတာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ နည်းပညာအခြေပြု စိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ် တဲ့အတွက် ထုတ်လုပ်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားမှုနဲ့ လက်တွေ့ပညာပေးမှုတွေကို စက်ရုံအလုပ်ရုံအခြေပြု စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ စက်မှုစွမ်းအား အသုံးချစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းပုံစံတွေကို ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ပြီး ၇၉ ဧကခန့်မှာ လုပ်ငန်းလည်ပတ် ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ “ဂေဟစိုက်ပျိုးရေးနည်း ပညာဇုန်”၊ “Pengcheng ဂေဟဗေဒဆိုင်ရာဇုန်”၊ “ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုးရေးအထူးဇုန်” နဲ့ “အကြီးစား စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဇုန်” တွေပါဝင်ပြီး နှစ်စဉ်မျိုးစေ့သန်း ၅၀ ခန့်အထိ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ Siji Yangkun ရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်တွေရဲ့ စုစုပေါင်းရောင်းအား ဟာ ရင်မင်ဘီ ယွမ် ၅ သန်း (အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၇ သန်းခန့်) အထိရှိတယ်လို့ သိရ ပါတယ်။

ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ စက်မှုအခြေပြု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကနဦးဆောင်ရွက်မှုတွေကနေ လယ်သမားတွေ ဝင်ငွေတိုးပွားစေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ e-commerce စနစ်နဲ့ ရောင်းချမှုတွေ ဆောင်ရွက်လာနိုင်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် လေ့ကျင့်သင်ကြား မှုအခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးမှု၊ သမဝါယမအသင်းအဖွဲ့တွေဖွဲ့စည်းကာ အဖွဲ့ဝင်တွေကို နှစ်စဉ်ထောက်ပံ့ငွေတွေပေးမှု၊ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ဆိုင်ရာ နည်းလမ်းတွေ ညွှန်ပြပေးမှုနဲ့ ကုန်ထုတ် လုပ်မှုနဲ့ ဝင်ငွေတိုးတက်ရရှိစေဖို့ လယ်သမားတွေ မက်လုံးပေးစည်းရုံးမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ် လို့ သိပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ အနီးအနားရှိ ထုတ်လုပ်ရေးစခန်းကိုးခုမှ ကျေးလက်အိမ်ထောင်စု ၁၀၀၀ ကျော်ကို အထောက်အကူပြုနိုင်ခဲ့ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထုတ်လုပ်ထားတဲ့ ဆိုလာဖန်လုံအိမ် ၃၂၆ ခု ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

စိုက်ပျိုးမှုဧရိယာ ၇၄၁ ဧက ဝန်းကျင်ခန့်အထိ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး စူပါမားကက်တွေနဲ့ပူးပေါင်းပြီး Offline ရောင်းအားဈေးကွက်ကို ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့အပြင် ပေါင်းစည်းလယ်ယာစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ကာ livestreamers တွေနဲ့ပူးပေါင်းပြီး အွန်လိုင်းမှရောင်းချတဲ့စနစ်ကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် သခွားသီး၊ ခရမ်းသီး၊ ပန်းသီး၊ ဖရုံသီး၊ ကန်စွန်းဥ၊ ငရုတ်သီးစတဲ့ သီးနှံစုံနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ၁၅၀၀ တန်ခန့် ရောင်းအားတိုးမြင့်ခဲ့ပြီး လယ်ယာလုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ ဝင်ငွေကို ရင်မင်ဘီယွမ် ၁၀ ဒသမ ၈၁ သန်း (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၅၄ သန်းခန့်) အထိ တိုးမြှင့်ရရှိစေခဲ့တယ်လို့ သိရ ပါတယ်။

Siji Yangkun ဟာ သရုပ်ပြသမှုနဲ့ လက်တွေ့ ပညာပေးမှုကို ပေါင်းစပ်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ Daxing ခရိုင်ရှိ အနီးအနား မူလတန်းကျောင်းနဲ့ အထက်တန်း ကျောင်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းကာလက်တွေ့ သရုပ်ပြစိုက်ခင်းတွေကို လာရောက်လေ့လာလည်ပတ်နိုင်ဖို့ ဖွင့်လှစ်ထားရှိပါတယ်။ ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့ အခမဲ့သွားရောက်လေ့လာ၊ ပါဝင်စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ဆရာမတွေ၊ ကျောင်းသားတွေနဲ့ မိဘတွေထံကလည်း ကောင်းမွန်တဲ့တုံ့ပြန်မှုတွေ ရရှိခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ လာရောက်လည်ပတ်သူ ၄၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှာ အရင်နှစ်ကထက် လာရောက်လည်ပတ်သူ ၂၀၀၀ ကျော် ပိုမိုလာခဲ့တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။

စာရေးသူအနေနဲ့ Siji Yangkun Agricultural Technology Development Co.,Ltd. ရဲ့ စက်မှု အခြေပြုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကနဦးဆောင်ရွက်မှုတွေ ကနေလယ်သမားတွေ ဝင်ငွေတိုးပွားစေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ e-commerce စနစ်နဲ့ရောင်းချမှုတွေ၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ နည်းလမ်းတွေညွှန်ပြပေးမှု၊ သမဝါယမအဖွဲ့တွေ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်မှုတွေ၊ Daxing ခရိုင်ရှိ မူလတန်းကျောင်း၊ အထက်တန်း ကျောင်းတွေနဲ့ပူးပေါင်းကာ လက်တွေ့သရုပ်ပြ စိုက်ပျိုးထားရှိမှုတွေကို လာရောက်လေ့လာ လည်ပတ်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားရှိမှုတွေကို လေ့လာခွင့်ရရှိ ခဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးဧက ၇၉ ဧကပေါ်မှာ ခေတ်မီနည်းပညာတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ကာ သီးနှံမျိုးစုံစိုက်ပျိုးနေမှုတွေကို သွားရောက်ကွင်းဆင်းလေ့လာခွင့် ရရှိခဲ့ပါတယ်။

လေ့လာသုံးသပ်ချက်

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ လေ့လာရေးခရီးစဉ်မှာ တွေ့မြင်ခဲ့ရတဲ့ Green House စနစ် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေကို လေ့လာခွင့်ရရှိရာမှ သုံးသပ်တွေ့ရှိ တဲ့အချက်တွေကတော့-

(က) ပုဂ္ဂလိကမှ နှစ်ရှည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊

(ခ) တောင်သူတွေမှ သမဝါယမစနစ်ပုံစံနဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှု၊

(ဂ) ခေတ်မီစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးလာစေဖို့အတွက် စိုက်ပျိုးရေးဇုန်တွေ ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ အထောက်အပံ့ပေးတဲ့မူဝါဒနဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍမှ သက်မွေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ချေးငွေလမ်းကြောင်းတွေ (Professional Loan Channels) ဖန်တီးထားရှိမှု၊

(ဃ) Smart Agricultural စနစ်နဲ့ စီမံဆောင်ရွက်မှု၊

(င) ၁၂ ရာသီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုစနစ်နဲ့ ဆောင်ရွက်မှု၊

(စ) နည်းပညာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဌာနဆိုင်ရာတွေ/ တက္ကသိုလ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ Research & Development ရှိမှု၊   

(ဆ) ဈေးကွက်သေချာမှု စတာတွေကို လေ့လာ သုံးသပ်တွေ့ရှိရပါတယ်။

Green House စိုက်ပျိုးရေးစနစ်ရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေ

(က) ရွေ့လျားနိုင်တဲ့ အမိုး/ အကာတွေ တပ်ဆင်ထားပြီး နေရောင်ခြည်၊ အပူချိန်နဲ့ ရေငွေ့ကို လိုအပ်သလို ထိန်းညှိနိုင်မှု၊

(ခ) ရာသီမရွေး ရာသီပေါ်သီးနှံတွေကို စိုက်ပျိုးနိုင်မှု၊

(ဂ) ရေပေးဝေမှုကို ထိရောက်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ရေအသုံးချမှု လျှော့ချနိုင်မှု၊

(ဃ) ပိုးမွှားနဲ့ ရောဂါကျရောက်မှု ထိန်းချုပ်နိုင်မှု၊

(င) အချိန်တိုအတွင်း အရည်အသွေးမြင့် သီးနှံတွေ ထုတ်လုပ်နိုင်တာကြောင့် စီးပွားရေး တွက်ခြေကိုက်မှု၊

(စ) စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုနဲ့ ရေကိုလိုအပ်သလောက်သာအတိအကျ အသုံးပြုနိုင်တာကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် သက်ရောက်မှုကို လျှော့ချနိုင်မှုစတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ရရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။

အထူးအားဖြင့်တော့ ၁၂ ရာသီပတ်လုံးစိုက်ပျိုး နိုင်တဲ့ Green House စနစ်သုံး စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း တွေကို အားကျဖွယ် တွေ့မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ Green House စနစ်နဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ဆောင်ရွက်နေတာကိုတွေ့ရပြီး လေယာဉ်ပေါ်ကနေ စီးမိုးကြည့်လိုက်ရင် အဖြူရောင်ပိုက်လုံးကြီးတွေ ချထားတဲ့အလား Green House စိုက်ခင်းတွေကို တစ်မျှော်တစ်ခေါ် တွေ့မြင်ရပါတယ်။ စာရေးသူတို့နိုင်ငံမှာလည်း မဲခေါင်-လန်ချန်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အထူးရန်ပုံငွေ (၂၀၂၂) နဲ့ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ရွာသစ်ကျေးရွာမှာ Green House စနစ်နဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး တစ်လုံးကို (8m x 30m) ကျယ် ဝန်းတဲ့ ဆိုလာစွမ်းအင်အသုံးပြု Green House ခြောက်လုံးနဲ့ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ Green House ခြောက်လုံးအတွက် ငွေကျပ် ၆၂ ဒသမ ၄၉၆ သန်းနဲ့ Steel Structure၊ ပလတ်စတစ်အမိုးနဲ့ တည်ဆောက်ထားရှိပြီး ဆလတ်၊ နှမ်းရွက်၊ ငရုတ်၊ သခွား၊ မုန်ညင်း စတဲ့ သီးနှံစုံစိုက်ပျိုးကြပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ သီးနှံစုံစိုက်ပျိုးမှု အတွက် ငွေကျပ် ၄ ဒသမ ၃၂၇ သန်း ရင်းနှီးစိုက်ပျိုး ခဲ့ရာ အကျိုးအမြတ်အနေနဲ့ ငွေကျပ် ၇ ဒသမ ၀၁၂ သန်းရရှိခဲ့ပြီး မိသားစုဝင်ငွေ တိုးပွားစေခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာလည်း ဆက်လက်စိုက်ပျိုးနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးလာ စေဖို့ လိုအပ်နေသေးတာဖြစ်လို့ Green House စနစ်ကို ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး သမဝါယမစနစ်နဲ့ စုဖွဲ့ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုပါက အခု ထက်ပိုပြီး တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ဆောင်ရွက်လာနိုင် မှာဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်တင်ပြအပ်ပါတယ်။ ။

မြန်မာနိုင်ငံ၌ လက်ရှိအခြေအနေတွင် လူကုန်ကူးမှုပုံစံအသစ် Job Scam (အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းဖြင့် ဆွဲဆောင်လိမ်လည်ခြင်း) နည်းလမ်းဖြင့် ပစ်မှတ်ရှာဖွေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ မသိနားမလည်သူ၊ အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေနေသူများအနေဖြင့် ငွေကြေးမက်လုံးကြောင့် လူကုန်ကူးမှုခံနေကြရကြောင်း လက်တွေ့မျက်မြင်သိရှိရပါသည်။ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် လိမ်လည်မှုများသည် Job Scam သာမက အခြားသောလိမ်လည်မှုများ၊ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှု၊ လိမ်လည်ခံရမှုများစွာ ရှိနေသည်။

ထိုကဲ့သို့ Online Scam (အင်တာနက်ပေါ်တွင် လိမ်လည်ခံရမှု) များကို ဆန်းစစ်လေ့လာရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အဖြစ်အများဆုံး လိမ်လည်ခံရမှု ၁၁ မျိုးရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။ ၎င်းအမှု အမျိုးအစား ၁၁ မျိုးမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(က) Phishing Scam (Social Media နှင့် Email များသို့ Link များပေးပို့၍ ဆွဲဆောင်လိမ်လည်ခြင်း)။

( ခ ) Fake Call Center Scam (လိမ်လည်သူက မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် အခြားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ Call Center အယောင် ဆောင်၍ OTP Code နှင့် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ တောင်းခံကာ ငွေလိမ်လည်ထုတ်ယူခြင်း)။

(ဂ ) E-Commerce Scam (Social Media နှင့် Website များမှတစ်ဆင့် အွန်လိုင်းဈေးဝယ်သူများအား လိမ်လည်ခြင်း)။

(ဃ) Social Media Impersonation Scam (Social Media များနှင့် Website များအား ထိန်းချုပ်ရယူခြင်း သို့မဟုတ်ပုံစံတူ အတုများ ပြုလုပ်၍ လိမ်လည်ခြင်း)။

( င) Prize Draw Scams (ကံစမ်းမဲနှင့် စုကြေးများ ပေါက်သည်ဟု ပြောဆိုလိမ်လည်ခြင်း)။

( စ) Loan Scam (ချေးငွေအမည် အသုံးပြု ထားသည့် Social Media နှင့် Application များမှတစ်ဆင့် လိမ်လည်ခြင်း)။

(ဆ) Internet Love Scam (မိသားစုဝင်၊ ချစ်သူရည်းစားကဲ့သို့ ချစ်ခင်နှစ်သက် ကြောင်း ပြသကာ ပစ္စည်းဥစ္စာတစ်ခုခုဖြင့် ဆွဲဆောင်လိမ်လည်ခြင်း)။

(ဇ) Credit for Sex Scam (Social Media မှတစ်ဆင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စဖြင့် ဆွဲဆောင်၍ ခြိမ်းခြောက်လိမ်လည်ခြင်း)။

(ဈ) Fake Gambling Platforms Scam (လောင်းကစားအမည် Website နှင့်Social Media အတုများဖြင့် လိမ်လည်ခြင်း)။

(ည) Job Scam (အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းဖြင့် ဆွဲဆောင်လိမ်လည်ခြင်း)။

(ဋ) Investment Scam (ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖြင့် ဆွဲဆောင်လိမ်လည်ခြင်း) တို့ဖြစ်သည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ်နှင့် ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လအထိ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့သို့ တိုင်ကြားလာသည့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှု ဖြစ်စဉ်ပုံစံများအနေဖြင့် မိုဘိုင်းဖုန်းအသုံးပြု၍ ယုံကြည်အောင်ပြောဆိုကာ ငွေကြေးလိမ်လည်ခြင်း၊ Facebook Account / Page များမှတစ်ဆင့် ငွေကြေးလိမ်လည်ခြင်း၊ Mobile Pay Agent ဝန်ထမ်းများ အယောင်ဆောင်၍ Mobile Pay Account များမှ ငွေကြေးလိမ်လည်ထုတ်ယူခြင်းစသည့် Fake Call Center Scam (လိမ်လည်သူက မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် အခြားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ Call Center အယောင်ဆောင်ပြီး OTP Code နှင့် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ တောင်းခံကာ ငွေလိမ်လည်ထုတ်ယူခြင်း) ငွေကြေးလိမ်လည်မှု ၂၃၉ မှု၊ ကုန်ပစ္စည်းရောင်းချရငွေများအား Mobile Banking များမှတစ်ဆင့် လိမ်လည်ရယူခြင်း၊ နိုင်ငံခြား ငွေကြေးလဲလှယ်မှုမှတစ်ဆင့် ငွေကြေးလိမ်လည် ရယူခြင်းစသည့် E-Commerce Scam (Social Media နှင့် Website များမှတစ်ဆင့် အွန်လိုင်း ဈေးဝယ်သူများအား လိမ်လည်ခြင်း) ငွေကြေးလိမ်လည်မှု ၁၇ မှု၊ အများပိုင်ကုမ္ပဏီတည်ထောင်၍ အစုရှယ်ရာငွေများအား လိမ်လည်ရယူခြင်း၊ တရား မဝင်အဖွဲ့အစည်းဖွဲ့၍ ငွေကြေးစုဆောင်းခြင်းမှတစ်ဆင့် စုကြေးငွေများလိမ်လည်ရယူခြင်းစသည့် Loan Scam (ချေးငွေအမည် အသုံးပြုထားသည့် Social Media နှင့် Application များမှတစ်ဆင့် လိမ်လည်ခြင်း) ငွေကြေးလိမ်လည်မှု ၁၀ မှု၊ Fake Gambling Platforms Scam (လောင်းကစားအမည် Website နှင့် Social Media အတုများဖြင့် လိမ်လည်ခြင်း) ငွေကြေးလိမ်လည်မှု ခုနစ်မှု၊ မူပိုင်ခွင့်ရရှိထားသော ရုပ်ရှင်/ ဗီဒီယို ဇာတ်လမ်းများအား ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲ တရားမဝင်ကူးယူခြင်း၊ ငွေကြေးရယူ၍ ဖြန့်ချိခြင်း၊ ပြသခြင်း စသည့်အမှုဖြစ်စဉ် ငါးမှု၊ ငွေတု ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းအမည်များဖြင့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှု သုံးမှု စုစုပေါင်း ၂၈၁ မှုတို့ကို တွေ့ရပြီး တိုင်ကြားထားခြင်းမရှိသော အမှုများစွာလည်း ရှိနေနိုင်သည်။

တွေ့ရှိရသည့် အမှုအမျိုးအစားများအနက် အမှုဖြစ်စဉ် ၁ဝ ခုကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်နှင့် ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်တို့ကို ဖော်ပြသွားပါမည် -

မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့သို့ တိုင်ကြားလာသည့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုဖြစ်စဉ်၊ အမှုအမျိုးအစားများအနက် အမှုဖြစ်စဉ် ၁၀ ခုနှင့် စိစစ်တွေ့ရှိချက်များ

အမှုဖြစ်စဉ် (၁) အကျဉ်းချုပ်

နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသား Obarinu Oluwatobi Daivd က KBZ Bank ၏ Website ပုံသဏ္ဌာန်ကို တုပထားသည့် admin@spectra-laser.pl Account အား အသုံးပြုပြီး KBZ Bank Account ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးသတိပေးချက်ဟူသော စာသားဖြင့် Login ဝင်ရောက်ရန်အတွက် User Name နှင့် Password တို့ကိုတောင်းခံ၍ ၎င်း Account တွင် ဖြည့်သွင်းစေကာ ဖုန်းအတွင်း ဖွင့်လှစ်ထားရှိသည့် KBZ Bank Mobile Bank Account မှ ငွေကျပ်သိန်း ၁ဝ၂ဝ လွှဲပြောင်းရယူသွားမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

xxxxx နှင့်ဇနီးတို့သည် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များကို တရားမဝင်ဝယ်ယူခြင်း၊ အချို့နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များကို Picsart Application ဖြင့်အတုပြုလုပ်၍ KBZ Pay Account များဖွင့်လှစ်၍ မ xxxxx ထံသို့ ရောင်းချခဲ့သည်။ နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသား Obarinu Oluwatobi Daivd နှင့် မ xxxxx တို့သည် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများမှရရှိသည့်ငွေများကို ဝယ်ယူရရှိထားသည့် KBZ ဘဏ်ငွေ စာရင်းအမှတ်များသို့ လွှဲပြောင်းရယူသည် ။ Phishing Scam (Social Media နှင့် Mail များသို့ Link များ ပေးပို့၍ ဆွဲဆောင်လိမ်ညာခြင်း)ဖြစ်သည်။ (နည်းပညာအသိ၊ သတိမရှိသဖြင့် မိမိအကောင့်၏ လုံခြုံမှုအခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် User Name & Password တို့ကို အခြားသူထံ အလွယ် တကူပေးခဲ့သောကြောင့် အကောင့်အတွင်းရှိ ငွေများဆုံးရှုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၂) အကျဉ်းချုပ်

ဝ၉xxxxx ဖြင့်ဖွင့်လှစ်ထားသည့် Viber Account မှ YouTube Channel တစ်ခုကို Subscribe ပြုလုပ်လျှင် ငွေကျပ် ၁ဝဝဝ ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး Like and Subscribe ပြုလုပ်ရုံမျှဖြင့် အပိုဝင်ငွေရရှိမည်ဟု စတင်မက်လုံးပေးခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ငွေကျပ် ၉၈၃ သိန်း လိမ်လည်မှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

Like and Subscribe ပြုလုပ်ရုံမျှဖြင့် အပိုဝင်ငွေရရှိမည်ဟု မက်လုံးပေးလာသဖြင့် ပေးပို့ထားသည့် Mission 1 / Mission 2 စသည့် YouTube Channel များအား Subscribe ပြုလုပ်ခဲ့ရာ တရားလို ၏ KPay အတွင်း ငွေကျပ် ၄ဝဝဝ ရောက်ရှိလာသည်။ Mission 3 YouTube Channel Thadar Moe Oo Channel Link သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အဆိုပါအကောင့်မှ ထည့်ပေးခဲ့သည့် 4401 Fortune Myanmar Telegram Group ၌ ငွေကျပ် ၃၅ဝဝဝ သွင်းလျှင် ၄၅ဝဝဝ ၊ ငွေကျပ် ၂ဝဝဝဝဝ သွင်းလျှင် ၂၇ဝဝဝဝ၊ ငွေကျပ် ၅ဝဝဝဝ၀ သွင်းလျှင် ၆၇၅ဝဝဝ၊ ငွေကျပ် ၈ဝဝဝဝဝ သွင်းလျှင် ၁၀၈ဝ၀ဝဝ ရရှိမည်ဟု မက်လုံး ပေးဖော်ပြထားသဖြင့် တရားလိုက ငွေကျပ် ၃၅ဝဝဝ၊ သုံးသိန်းစသည်ဖြင့် ပေးသွင်းခဲ့ရာ မက်လုံးပေးသည့်အတိုင်း အရင်းငွေနှင့် အတိုးငွေများ ရရှိခဲ့သည်။

ဆက်လက်၍ SVIPFT 13011 Telegram Group ၌ Mission များ ဖော်ပြထားသဖြင့် တရားလိုက ငွေကျပ်သိန်း ၁၇ဝ ပေးသွင်းခိုင်းသည့် အကောင့်များသို့ ပေးသွင်းခဲ့ရာ Mission မှားယွင်းနေသဖြင့် ပြန်ဆယ်ယူလိုပါက ငွေကျပ် ၁၇၃ သိန်း ထပ်မံပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ပြီး ပေးသွင်းခြင်းမရှိပါက ငွေများ ဆုံးရှုံးမည်ဟု စတင်လှည့်ဖြားသည်။

တရားလိုက ငွေများဆုံးရှုံးမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် ငွေကျပ် ၁၇၃ သိန်းအား လွှဲပေးခဲ့သော်လည်း ငွေကျပ် သိန်း ၂၄ဝ ထပ်မံထည့်သွင်းမှသာ withdraw code ရရှိပြီး ယခင်ထည့်သွင်းခဲ့သည့် ငွေကျပ် ၃၄၃ သိန်း နှင့် အတိုးငွေ ၃၉၅ ဒသမ ၈၄ သိန်း ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပေးသွင်းခြင်းမရှိပါက ငွေများအားလုံး ဆုံးရှုံးမည်ဟု ထပ်မံလှည့်ဖြားသည်။ တရားလိုက ငွေကျပ်သိန်း ၂၄ဝ ကို ပေးသွင်းခိုင်းသည့် အကောင့်များသို့ ပေးသွင်းခဲ့ရာ Mission မှားယွင်းနေသဖြင့် Credit Score 80 သာရှိသဖြင့် ငွေများထုတ်ယူ၍မရကြောင်းနှင့် Credit Score 100 ပြည့်ရန် ငွေကျပ် သိန်း ၄ဝဝ ပေးသွင်းခိုင်းသဖြင့် ပေးသွင်းခဲ့သော်လည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြ၍ ငွေများပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခြင်းမရှိတော့ပေ။ (မက်လုံးပေးလာရာမှ မိမိ၏ လောဘစိတ်ကြောင့် ငွေများဆုံးရှုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၃) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဒေါ်xxxxx အသုံးပြုသည့် xxxxx Facebook အကောင့်သို့ xxxxx အစ်ကိုဖြစ်သူ ဦးxxxxxx အသုံးပြုသည့် xxxxx Facebook အကောင့်မှ ၀၉xxxxx ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် xxxxx အမည် KPay အကောင့်သို့ ငွေကျပ် ၁၅ သိန်း တစ်ကြိမ်၊ ငွေကျပ် သိန်း၂ဝ နှစ်ကြိမ် စုစုပေါင်း ငွေကျပ် ၅၅ သိန်း ပေးပို့ခဲ့ပြီးရာမှ လိမ်လည်ခံရမှန်း သိရသဖြင့် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ဒေါ်xxxxx အသုံးပြုသည့် xxxxx Facebook အကောင့်သို့ အစ်ကိုဖြစ်သူ ဦးxxxxxx အသုံးပြုသည့် xxxxx Facebook အကောင့်မှ ငွေကြေးလိုအပ်နေကြောင်း ပြောဆိုသဖြင့် ယခင်ကလည်း အမြဲတမ်းငွေလွှဲပြောင်းပေးလေ့ရှိသဖြင့် ဝ၉ xxxxx ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် xxxxx အမည် KPay အကောင့်သို့ ငွေကျပ် ၁၅ သိန်း တစ်ကြိမ်၊ ငွေကျပ် သိန်း ၂ဝ နှစ်ကြိမ် စုစုပေါင်း ငွေကျပ် ၅၅ သိန်း လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ငွေလွှဲပြီးကြောင်း ဦးxxxxx ထံ ဖုန်းဆက်သွယ်ပြောဆိုခဲ့ရာ Facebook အကောင့်ခိုးယူခံထားရကြောင်းနှင့် ငွေများတောင်းခံခဲ့ခြင်းမရှိဟု သိရှိခဲ့ရသည်။ (မိမိ Social Media Account များ လုံခြုံမှုအားနည်းခြင်းကြောင့် အခြားသူက ခိုးယူသုံးစွဲ၍ အယောင်ဆောင် ငွေကြေးလိမ်လည်ခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၄) အကျဉ်းချုပ်

တရားလိုက ……… Electronic ရောင်းဝယ်ရေး Facebook Page မှ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ ရောင်းရန်ရှိသည်ဟု ကြော်ငြာထားသည်ကို တွေ့ရှိသဖြင့် အဆိုပါ Page တွင် ဖော်ပြထားသည့် Viber နံပါတ် ဝ၉xxxxx ၌ QD Like A 80 250 Watt မီးသီးဖိုး ငွေကျပ် ၁၄၄ဝဝဝဝ ကို KBZ Special Bank Account: xxxxxxx သို့ ပေးသွင်းခဲ့ပြီးနောက် မီးသီးများ ရောက် ရှိလာခြင်းမရှိသဖြင့် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလိုက …. Electronic ရောင်းဝယ်ရေး Facebook Page မှ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ ရောင်းရန်ရှိသည်ဟု ကြော်ငြာထားသည်ကို တွေ့ရှိသဖြင့် အဆိုပါ Page တွင် ဖော်ပြထားသည့် Viber နံပါတ် ၀၉ xxxxxx သို့ ဆက်သွယ်၍ QD Like A 80 250 Watt မီးသီးဈေးနှုန်းကို မေးမြန်းသည်။ ဆိုင်မှာ မန္တလေးမြို့၌ တည်ရှိပြီး QD Like A 80 250 Watt မီးသီးတစ်လုံးမှာ ငွေကျပ် ၁၆ဝဝဝ ဖြစ်ကြောင်း၊ ပစ္စည်းများအား ကားဂိတ်မှတစ်ဆင့် ပေးပို့ပေးသည်ဟု ဖြေကြားခဲ့ကြောင်း၊ တရားလိုက မီးသီးအလုံး ၉ဝ အတွက် ငွေကျပ် ၁၄၄ဝဝဝဝ အား Daw xxxxx ၏ KBZ Special Bank Account- xxxxxx သို့ Viber ၌ ငွေလွှဲပြေစာအားပေးပို့ခဲ့ရာ Block ပြုလုပ်သွားခဲ့သည်။ (အွန်လိုင်းပေါ်၌ တွေ့ရှိရသည့် Facebook Page များအား မြေပြင်၌ ဦးစွာ မစူးစမ်းမဆင်ခြင်ဘဲ ငွေကြေးလွှဲပို့ခဲ့ရာမှ ငွေများဆုံးရှုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၅) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဒေါ် xxxxx ၏ ၀၉ xxxxx သို့ ၀၉ xxxxxx ကိုင်ဆောင်သူက ကမ္ဘောဇဘဏ်မှ မန်နေဂျာ ကိုxxxxxx ဖြစ်ကြောင်း၊ KBZ Pay အား ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်အတွက် အကောင့်မြှင့်ရန် လိုအပ်သဖြင့် မှတ်ပုံတင်အမှတ် နှင့် ကုတ်နံပါတ်ပေးရန် ယုံကြည်အောင် ပြောဆိုသဖြင့် ပြောပြခဲ့ပြီးနောက် ၎င်း၏ KBZ Pay အတွင်း ငွေကျပ် ၂၀၆၈၈၇၅ ကျပ်ကို U xxxxx အမည် KBZ Pay အကောင့်သို့ လွှဲပြောင်းခြင်းခံရသဖြင့် အရေးယူပေးပါရန် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ဒေါ် xxxxx ၏ ၀၉ XXXXX သို့ ၀၉ XXXXX ကိုင်ဆောင်သူက ကမ္ဘောဇဘဏ်မှ မန်နေဂျာ ကိုxxxxx ဖြစ်ကြောင်းပြောဆိုပြီး KBZ Pay အား ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်အတွက် အကောင့်မြှင့်ရန် လိုအပ်သဖြင့် မှတ်ပုံတင်အမှတ်နှင့် ကုတ်နံပါတ်ပေးရန် ယုံကြည်အောင် ပြောကြားသည်။ ထို့နောက် ဒေါ် xxxxxx ၏ KBZ Pay အကောင့်မှ U xxxxxx အမည် KBZ Pay အကောင့်သို့ ငွေကျပ် ၁ဝ သိန်း နှစ်ကြိမ်၊ ၆၈၈၇၅ ကျပ် တစ်ကြိမ် စုစုပေါင်း ငွေကျပ် ၂၀၆၈၈၇၅ ကျပ် လွှဲပြောင်းပေးပို့ခဲ့သည်။ (မိမိထံ ဖုန်းဆက်သွယ်လာသူ၏ ပြောဆိုချက်များကို မစူးစမ်းမဆင်ခြင်ဘဲ ယုံကြည်ခဲ့ရာမှ ငွေများဆုံးရှုံးရခြင်း ဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၆) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဦးxxxxx ၏ ၀၉ xxxxxxx သို့ ၀၉ xxxxxxx ကိုင်ဆောင်သူက ကမ္ဘောဇဘဏ်မှ မန်နေဂျာ ကို xxxxx ဖြစ်ကြောင်း KBZ Pay အကောင့်မြှင့်ရန် လိုအပ်သဖြင့် မှတ်ပုံတင်အမှတ်နှင့် ကုတ်နံပါတ်ပေးရန် ယုံကြည်အောင် ပြောဆိုသဖြင့် ပြောပြခဲ့ပြီးနောက် ၎င်း၏ KBZ Pay အတွင်း ငွေကျပ် သိန်း ၄ဝ ကို U xxxxxxx အမည် KBZ Pay အကောင့် သို့ လွှဲပြောင်းခြင်းခံရသဖြင့် အရေးယူပေးပါရန် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ဦး xxxxxx ၏ ၀၉ xxxxxx သို့ ၀၉ xxxxxx ကိုင်ဆောင်သူက ကမ္ဘောဇဘဏ်မှ မန်နေဂျာ ကို xxxxx ဖြစ်သည်။ KBZ Pay အကောင့် မြှင့်ရန်လိုအပ်သဖြင့် မှတ်ပုံတင်အမှတ်နှင့် ကုတ်နံပါတ်ပေးရန် ယုံကြည်အောင် ပြောဆိုသဖြင့် ပြောပြသည်။ ထို့နောက် ဦးxxxxx ၏ xxxxx KBZ Pay အကောင့်မှ U xxxxx အမည် KBZ Pay အကောင့်သို့ ငွေကျပ်သိန်း ၄ဝ အား လွှဲပြောင်းပေးပို့ ခဲ့သည်။ (မိမိထံဖုန်းဆက်သွယ်လာသူ၏ ပြောဆိုချက်များအား မစူးစမ်းမဆင်ခြင်ဘဲ ယုံကြည်ခဲ့ရာမှ ငွေများပျောက်ဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Bank ဝန်ထမ်းအယောင်ဆောင်ကာ ငွေများလိမ်လည်ခြင်း ဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ် (၇) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ကိုxxxxx သည် xxxxx Facebook Page Internet Plan တစ်ခုအား ငွေကျပ် ၉ဝဝဝ ဖြင့် တစ်လ သုံးစွဲနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားသဖြင့် အဆိုပါ Page မှ Register ပြုလုပ်ပေးမည်ဟု ပြောဆိုလာပြီး ဖုန်းနံပါတ်နှင့် မှတ်ပုံတင်အမှတ်တို့အား တောင်းယူ၍ Android Remote Support Software အား Install ပြုလုပ်ခိုင်းသဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ရာမှ ၎င်း၏ U xxxxx KBZ Pay အကောင့်မှ ၀၉xxxxxx ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် xxxxx KBZ Pay အကောင့်သို့ ငွေကျပ် ၁၁၃၇ဝဝဝ လွှဲပြောင်းပေးပို့ထားသည်ကို တွေ့ရှိရသဖြင့် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ကိုxxxxx သည် xxxxx Facebook Page Internet Plan တစ်ခုအား ၉ဝဝဝ ဖြင့် တစ်လ သုံးစွဲနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားသဖြင့် အဆိုပါ Internet Plan အား ဝယ်ယူခဲ့သည်။ အဆိုပါ Facebook Page မှ Internet Plan အတွက် Register ပြုလုပ်ပေးမည်ဟု ပြောဆိုပြီး ဖုန်းနံပါတ်နှင့် မှတ်ပုံတင် အမှတ်တို့အား တောင်းလာသဖြင့် ပေးအပ်ခဲ့ပြီး Android Remote Support Software အား Install ပြုလုပ်ခိုင်းသဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် တရားလို U xxxxx KBZ Pay အကောင့်မှ ဝ၉xxxxx ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် xxxxx KBZ Pay အကောင့်သို့ ငွေကျပ် ၁၁၃၇ဝဝဝ လွှဲပြောင်းပေးပို့ထားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ (ဖုန်း Remote Control ဆော့ဖ်ဝဲလ် များအကြောင်း မသိရှိခြင်းကြောင့် ငွေများဆုံးရှုံးရခြင်းဖြစ်သည်။ Phishing Software များအသုံးပြု၍ ဘဏ်အကောင့်အချက်အလက်များ ရယူအသုံးပြု ကာ ငွေများဆုံးရှုံးရခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၈) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဒေါ်xxxxx သည် Facebook ၌ စုကြေး လုပ်ငန်းများ၊ စုမဲအရောင်း/ အဝယ်လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သူ ဒေါ်xxxxx နှင့် အွန်လိုင်း၌ ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့ပြီး စုမဲများဝယ်ယူခဲ့ရာမှ ဒေါ်xxxxx က အကြောင်း အမျိုးမျိုးပြ၍ တိမ်းရှောင်နေသဖြင့် အရေးယူပေးပါရန် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

အွန်လိုင်း၌ ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့ပြီး စုမဲများဝယ်ယူခဲ့ရာမှ လိမ်လည်ခံရသဖြင့် ငွေများဆုံးရှုံးရခြင်းဖြစ်သည်။

အမှုဖြစ်စဉ်(၉) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဦးxxxxx သည် Telegram Account, @KYAWYE 11 BOT မှ ငွေလဲလှယ်ကြောင်း ကြေညာ ထားသည်ကိုတွေ့ရှိသဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝဝ ဖိုး လဲလှယ်လိုကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ရာ တစ် ဒေါ်လာလျှင် ငွေကျပ် ၃၅၅၁ ကျပ်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသဖြင့် ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝဝ ဖိုး လဲလှယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မက်ဆေ့ချ်ပို့ခဲ့ရာ အဆိုပါ Telegram Account မှ KBZ Banking အကောင့်နံပါတ် xxxxx (xxxxx) သို့ ငွေကျပ် ၃၅၅၁၀ဝဝဝ အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သော် လည်း ဒေါ်လာများပြန်လည်ပေးပို့ခြင်း မရှိသဖြင့် အရေးယူပေးပါရန် တိုင်တန်းမှုဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ဦးxxxxx သည် Telegram Account, @KYAWYE 11 BOT ၌ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀၀၀ ဖိုး လဲလှယ်လိုကြောင်းပြောဆိုခဲ့ရာ တစ်ဒေါ်လာ လျှင် ၃၅၅၁ ကျပ်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသဖြင့် ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝဝ ဖိုး လဲလှယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မက်ဆေ့ချ်ပို့ခဲ့ရာ အဆိုပါ Telegram Account မှ KBZ Banking အကောင့်နံပါတ် xxxxxx (xxxxx) သို့ ငွေကျပ် ၃၅၅၁ဝဝဝဝ အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ Telegram Account မှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝဝ ပြန်လည်ပေးပို့ခြင်းမရှိခဲ့။ (မစူးစမ်း မဆင်ခြင်ဘဲ ငွေများအား လွှဲပြောင်းပေးပို့ခဲ့ရာမှ ငွေများဆုံးရှုံးရခြင်းဖြစ်သည်။ အကျိုးအမြတ်အား မက်လုံးပေးလိမ်လည်၍ Social Media မှတစ်ဆင့် ငွေကြေးများလိမ်လည်ရယူခြင်းဖြစ်သည်။)

အမှုဖြစ်စဉ်(၁ဝ) အကျဉ်းချုပ်

တရားလို ဦးxxxxxx သည် အစ်မဖြစ်သူထံသို့ စင်ကာပူဒေါ်လာပို့ရန်အတွက် CB Bank မှ စင်ကာပူ ဒေါ်လာ ၁၇ဝဝ အား xxxxxx Money Exchange သို့ ငွေလွှဲပြောင်းပေးပို့သည့် လိမ်လည်မှုကို တိုင်တန်းမှု ဖြစ်ပါသည်။

စိစစ်တွေ့ရှိချက်

တရားလို ဦးxxxxx သည် မြန်မာငွေနှင့် စင်ကာပူဒေါ်လာ လဲလှယ်၍ရသည်ဟု သိရှိရသော xxxxx Money Exchange အမည် Facebook Account သို့မေးမြန်းခဲ့ပြီး စင်ကာပူဒေါ်လာ ၁၇ဝဝ နှင့်ညီမျှသော မြန်မာငွေကျပ် ၄၁၁၄၀၀ဝ ကို CB Bank မှ xxxxx (xxxxx) သို့ ပေးပို့ခဲ့ပြီးနောက် xxxxx Money Exchange Facebook Account ပိတ်သွား၍ ငွေကြေးလိမ်လည်မှုပြုလုပ်ခံခဲ့ရသည်။ (Money Exchange အမည်ဖြင့် နာမည်တူ Facebook Page အတုများပြုလုပ်၍ တရားဝင်ဆိုင်များအဖြစ် အသွင် ယူ၍ ငွေကြေးလိမ်လည်ခြင်းဖြစ်သည်။)

မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့က ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆ (ဂ) ဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်ခဲ့သော အမှု များအနက်မှ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုငွေကြေးပမာဏ အများ ဆုံးဖြစ်သောအမှုမှာ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းဆိုင်တစ်ခုမှ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ရောင်း/ဝယ်ရေးအတွက် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်ရာမှ ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့သူက ၎င်းသည်ငွေလဲလှယ်သည့်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ကြောင်း၊ အဆိုပါလုပ်ငန်းမှ အကျိုးအမြတ်များစွာ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်အောင်ပြောဆိုပြီး KBZ၊ CB၊ AYA ဘဏ်အကောင့်နှင့် KBZ Payစသည့် ဘဏ်အကောင့်အသီးသီးတို့မှ ငွေလွှဲပြောင်းစေ၍ ငွေကျပ် သိန်းပေါင်း ၁၅ဝဝဝ ကျော်ခန့် လိမ်လည်ရယူသွားသဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်မှုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံအလိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဆိုက်ဘာမှုခင်းပြစ်မှုများအနေဖြင့် ဆုချီးမြှင့်မှု အကျိုးခံစားခွင့်ဆိုင်ရာ လိမ်လည်မှုများ၊ Call Center လိမ်လည်မှုများ၊ ငွေစုငွေချေးလိမ်လည်မှုများ၊ Online Banking ဆိုင်ရာ Fake Application များဖြင့် လိမ်လည်မှုများ၊ ဆက်သွယ်ရေးလိမ်လည်မှုများ၊ ငွေကြေးလိမ်လည် မှုများ၊ ကုန်သွယ်ရေးလိမ်လည်မှုများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လိမ်လည်မှုများ၊ Facebook Account အတုများဖြင့် အွန်လိုင်းအရောင်းအဝယ်လိမ်လည်မှုများ၊ Website အသုံးပြု၍ လိမ်လည်မှုများ၊ အွန်လိုင်းလောင်းကစားများ အစရှိသဖြင့် နိုင်ငံအလိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆိုက်ဘာမှုခင်းပြစ်မှုများမှာ တူညီမှုမရှိနိုင်သော်လည်း ဘုံတူညီနေသည့် ဆိုက်ဘာမှုခင်းများမှာ အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် လိမ်လည်လှည့်ဖြားနေသည့် Social Engineering Attack ပင်ဖြစ်သည်။

 ထို Social Engineering Attack ၏ သဘောတရားမှာ အများယုံကြည်နိုင်လောက်အောင် တည်ဆောက်၍ ဖွဲ့စည်းပြင်ဆင်မှုများ ကြိုတင်စီမံထားရှိကာ ယုံကြည်အောင် အယုံသွင်းနိုင်လောက် သည့် အချိန်တွင် ၎င်းတို့၏ Account / Page အား ဖျက်၍ Sim Card လွှင့်ပစ်ပြီး ငွေကြေးရယူသည့် နည်းလမ်းများပင်ဖြစ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ငွေတုရောင်းဝယ်မှုများတွင် ၎င်းနည်းလမ်းများ အဓိက အသုံးပြုကြကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

 အဆိုပါ လိမ်လည်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၊ မှုခင်းရဲတပ်ဖွဲ့မှ စုံစမ်းစစ်ဆေး ခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အွန်လိုင်းကုန်ပစ္စည်း ရောင်းချမှု၊ ငွေတုရောင်းဝယ်ရေးအကြောင်းပြု လိမ်လည်မှုများတွင် အသုံးပြုသည့် အချို့ဖုန်းနံပါတ်များ၊ Profile များနှင့် မှတ်ပုံတင်များမှာ အတုများ ကို အသုံးပြုထားခြင်းကြောင့် ဖော်ထုတ်ရာတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုများကို ဆောင်ရွက်ခွင့်ရနေသည့် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အားနည်းချက်မှာ တယ်လီဖုန်း Sim Card များအပေါ် မှတ်ပုံတင်နိုင်မှုကို မြန်ဆန်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မှုမရှိခြင်း၊ မှတ်ပုံတင်များဖြင့် လိမ်လည်မှုမရှိနိုင်စေရန်၊ eID (ခေါ်) မှတ်ပုံတင်ရေး ကိစ္စရပ်များ ယခုထိ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ မဖြစ်စေရန်၊ အချိန်မီပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကုစားကြရန် လွန်စွာအရေးကြီးပါသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုဖြင့် ဘဏ်ငွေစာရင်း (သို့မဟုတ်) Mobile Pay စာရင်း များ ဖွင့်လှစ်ခြင်းမရှိစေရန် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာ နိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာနတို့က စိစစ်ကြပ်မတ် ရမည်ဖြစ်ပြီး ဆက်သွယ်ရေးကွန်ရက်ကို အသုံးပြုသည့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုဖြစ်စဉ်များမှ တရားခံဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးရာတွင် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူ၏ သတင်းအချက်အလက်များ အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ရရှိစေရန် မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့အတွက် နည်းပညာအထောက်အကူပြုပစ္စည်း အားနည်းနေသေးသည့် အတွက် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရန် လိုအပ် လျက်ရှိပါသည်။

အဆိုပါ မိုဘိုင်းငွေပေးချေမှုလမ်းကြောင်းများမှ ငွေကြေးလိမ်လည်မှု မှုခင်းများ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက် ရာတွင် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနည်းတူ Anti-Scam Center (လိမ်လည်မှုတိုက်ဖျက်ရေးစင်တာ) များ ဖွင့်လှစ်နိုင်မှုမရှိသေးသဖြင့် ထိုမှုခင်းများအား ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မှု မရှိသေးကြောင်းကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ သို့ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများအား အချိန်မီတားဆီးရေးနှင့် အရေးယူမှုမြန်ဆန်ရေး ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ (Action Task Force) ကို ဖွဲ့စည်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ဦးဆောင် ၍ စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းလျက်ရှိပါသည်။

အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် တရားမဝင် ငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ Social Media [Facebook ၊ TikTok ၊ X (Twitter)] များတွင် စောင့်ကြည့်ခြင်း၊ သံသယ ဖြစ်ဖွယ် ဝက်ဘ်ဆိုက် (Website) များနှင့် တရားမဝင် နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးကစားလျက်ရှိသော ဝက်ဘ်ဆိုက် (Website) များ၊ လောင်းကစား Page များ၊ တရား မဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် Viber Group များ၊ Application များ၊ Link များအား အချိန်ပြည့် စောင့်ကြည့်စိစစ်ဖော်ထုတ်ပြီး ပိတ်သိမ်းနိုင်ရေးနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်လျက်ရှိသော ဖုန်းနံပါတ်၊ ငွေစာရင်းများနှင့် မိုဘိုင်းငွေကြေးစာရင်းများအား တားဆီးပိတ်သိမ်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ရန် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် တရားမဝင် ငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်းများကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်၊ တားဆီးအရေးယူမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့အား နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်း၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ် (၃/၂ဝ၂၄) ဖြင့် ထုတ်ပြန် ထားရှိခဲ့သည့် အင်တာနက်ပေါ်တွင် သတင်းတု၊ သတင်းအမှားများတင်ခြင်း၊ မဖွယ်မရာများတင်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအရ တိုက်ခိုက်ပြောဆိုခြင်းအပေါ် ဥပဒေကြောင်းအရ တားမြစ်အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရေး ကော်မတီ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကိုလည်း အရှိန်အဟုန်မြှင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော်လည်း နည်းပညာအထောက်အကူပြုပစ္စည်း မရှိသည့်အတွက် လျင်မြန်တိကျစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး နှောင့်နှေးမှုများ ရှိနေပါသည်။

 မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှုပေးသူများနှင့်ပတ်သက်၍ မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းနှင့် ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများ ဥပဒေတို့ကို ထုတ်ပြန်ထားရှိပြီး Payment Frauds နှင့်ပတ်သက်၍ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းထားခြင်းမရှိသေးသော်လည်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည့် ဆက်သွယ်ရေးကွန်ရက်မှတစ်ဆင့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တားဆီးကာကွယ်ရန် သတင်းအချက်အလက်ရယူခြင်းနှင့် စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအတိုင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်အပြင် ၎င်းမှုခင်းများအပေါ် ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေ၊ အီလက်ထရောနစ်ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ရေးဥပဒေ (၂ဝဝ၄) နှင့် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ (၂ဝ၁၃) တို့ဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေကို ရေးဆွဲလျက်ရှိရာ မူကြမ်းအဆင့်မှ အတည်ပြုနိုင်ရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေ (Cyber Security Law) ကို မြန်ဆန်စွာ အတည်ပြုနိုင်ပါက ပြည်သူအပေါ် သတင်းအဆိပ်ခတ်နေသည့် တစ်ဖက်ပိတ်မီဒီယာများ၏ သတင်းတု၊ သတင်းမှားများအပေါ်တွင် ဟန့်တားလာနိုင်ဖွယ်ရှိသည့်အပြင် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် ကျူးလွန်သည့်အမှုများကို ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

နိဂုံးချုပ်တင်ပြလိုသည်မှာ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေးလိမ်လည်မှုများကို ကာကွယ်တားဆီးနိုင်ရန်နှင့် မိုဘိုင်းငွေကြေးလိမ်လည်မှုများနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး အထက်ပါ အကြောင်းအရာ၊ အချက်အလက်များကို ထပ်ဆင့်ဝေမျှသွားရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။

မသမာသူများက လိမ်လည်မှု ကျူးလွန်ရာတွင် မိုဘိုင်းငွေပေးချေမှုလမ်းကြောင်းများ အသုံးပြုလာမှုအပေါ် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှုပေးသည့် အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် အသိပညာနည်းပါးနေသေးသည့် ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားအလို့ငှာ နည်းပညာလုံခြုံရေး (IT Security) မြှင့်တင်ပေး ခြင်းဖြင့် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးကြပါရန် တိုက်တွန်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

​(နောင်တွင် လက်ကမ်းစာစောင်၊ TikTok ၊ Telegram ၊ YouTube တို့တွင် ပြည်သူများ သတိပြုနိုင်ရန် အွန်လိုင်းအန္တရာယ် အသိပညာပေးမှုများကို ဖော်ပြပေးသွားပါမည်။)      

Source- www.moi.gov.mm

သတ္တဝါအားလုံးထဲတွင် လူသည်အသိဉာဏ်အရှိဆုံး ဖြစ်ပါသည်။ အသိဉာဏ်ကို သတိပညာဖြင့် တည်ဆောက်ရလေ့ရှိပြီးပညာက ကမ္ဘာကို အုပ်စိုးနိုင်စေသည်။ ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ ဆိုစကားအတိုင်း ပညာပြည့်ဝသူတစ်ယောက်၏ နှလုံးသားသည် ချင့်ချိန်နိုင်စွမ်းအား မြင့်မားကြပေသည်။ ငယ်စဉ် ကပင်အခြေခံဖတ်စာကို လေ့လာမှတ်သား၍ စာပေပညာများ သင်ကြားကြရသည်။ စာဖတ်ခြင်းဓလေ့ကို ပြုစုပျိုးထောင်ရာတွင် ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီးဖြစ်လာကြမည့် ကလေးငယ်များ၏ စာဖတ် ချင်စိတ်ကို နှိုးဆွပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ကလေးဘဝ ကတည်းကပင် ရွှေသွေး၊ တေဇ၊ မိုးသောက်ပန်းကဲ့သို့ ရုပ်စုံစာစောင်များကို ဖတ်ရှုစေသင့်သည်။ အရုပ်ကြည့်ရင်း စာဖတ်သင်သည့်ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ စာဖတ်ခြင်းမှ အကောင်းနှင့်အဆိုးသဘောတရားများကို အတွေးပုံရိပ်မှတစ်ဆင့် သိရှိနိုင်စွမ်းရှိသော ကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။

စိတ်အာဟာရပြည့်ဝမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်သည့် စာအုပ်စာပေများ

အဆင့်အတန်းမြင့်မားသော ဘဝတစ်ခုရရှိရေး စာကောင်းပေမွန်သည် အလိုအပ်ဆုံးဖြစ်သည်။ စာပေအမျိုးအစားများစွာရှိသည့်အနက် အချစ်၊ ရသ၊ ဟာသနှစ်သက်ရာ ဖတ်ရှုနိုင်ကြသည်။ သုတ၊ ရသကို ဖတ်ရှုသင့်သကဲ့သို့ စိတ်အာဟာရပြည့်ဝမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်သည့် စာအုပ်စာပေများကိုလည်း လေ့လာ ထားရမည်ဖြစ်သည်။ စာအုပ်စာပေမှ ပညာဗဟုသုတ ကြွယ်ဝခြင်း၊ အတွေးအခေါ်ရင့်သန်ခြင်း အကျိုး ကျေးဇူးများကို ခံစားရရှိစေနိုင်ပြီး ဦးနှောက်၏ ဖြန့်ကြက်နိုင်စွမ်းအားအလိုက် အတွေးအခေါ်များ ပိုမိုအားကောင်းလာနိုင်သည်။ စာဖတ်ခြင်းသည် ခရီးသွားခြင်းနှင့်တူသကဲ့သို့ အခက်အခဲတစ်ခုကို ကူညီဖြေရှင်းပေးသည့် မိတ်ဆွေကောင်းသဖွယ်ဖြစ်သည်။ သိလိုသမျှ ရှင်းပြနိုင်သည့် ဆရာတစ်ဆူ အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်နိုင်သည်။

စာပေ၏ တန်ခိုးသတ္တိက ကြီးမားလှသည်။ မိမိ၏ မှေးမှိန်နေသော ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယကို နိုးထစေ သကဲ့သို့ စိတ်ဓာတ်ကြမ်းတမ်းသူတစ်ယောက်ကို နူးညံ့ယဉ်ကျေးစေနိုင်သည်။ သနားကြင်နာစိတ်၊ ညှာတာစိတ်များ ရှင်သန်ကြီးထွားစေနိုင်သည်။ အဆိုးနှင့်အကောင်းကို သရုပ်ခွဲခြား ချိန်ဆတတ်စေ သည်။ ဒေါသဦးဆောင်ရမည့်နေရာကို သည်းခံခြင်းအစားထိုးလာနိုင်သည်။ စာဖတ်ရာတွင်လည်း စိတ်နှလုံးသားကို နူးညံ့စေမည့် စာအုပ်ကောင်းများကို ကြိုက်နှစ်သက်တတ်လာသည်။ တစ်အုပ်ပြီး တစ်အုပ်ဖတ်လျက် လူ့ဘဝများစွာကို စာနာနားလည်နိုင်စွမ်းရှိလာပြီး လူ့ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သဘာဝအလှတရားများ၏ သတ္တိနှင့် စွမ်းအားများကို ညှို့ယူခံစားတတ်လာမည်ဖြစ်သည်။

လက်တွေ့နှင့် စိတ်ကူးယဉ် ဘဝနှစ်ခုကို စာဖတ်ခြင်းကသာ ပြောင်းပြန်လှန်ပေးနိုင်

အမြင်မတူညီမှုက အတူမမြင်နိုင်ပေ။ စာရေးသူတစ်ယောက်သည် စိတ်ကောင်းနှလုံးကောင်းဖြင့် စာရေးကြရပေသည်။ စာရေးသူ၏အတွေး လှသလောက်စိတ်ကူးပုံဖော်ရေးသားမှုတို့သည်လည်း လက်ရာမြောက် သက်ဝင်ကြစမြဲဖြစ်သည်။ ကဗျာ၊ ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည် အစရှိသော အနုစိတ် ဖန်တီးမှု လက်ရာများသည် စာရေးသူတစ်ယောက်၏ အတွေးအမြင် ဖြန့်ကြက်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ဖြစ်ပေါ် လာသော အတွေးပုံရိပ်များဖြစ်ပေသည်။ ထိုအတွေး ပုံရိပ်များထဲတွင် အချစ်နှင့် အမုန်း၊ အဖြူနှင့် အမည်း သဲကွဲစေသည့် ဘဝသင်ခန်းစာများစွာပါဝင်သည်။ စာတစ်ကြောင်းဖြင့် ဘဝတစ်ခု သိမ်မွေ့သွားနိုင် သည်။ အကျင့်တစ်ခုချေဖျက်ပစ်နိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အတွေးအမြင်မှန်ကန်တည့်မတ်ဖို့ စာဖတ်စို့ဟု တိုက်တွန်းချင်မိသည်။ ကာတွန်း၊ ပုံပြင်၊ ဝတ္ထုများတွင် မှန်ကန်သော အတွေးအမြင်ဖြစ်ပေါ်စေရန် မီးမောင်းထိုးပြထားပေသည်။ လမ်းမလွဲဖို့ လမ်းညွှန်ပေးသည်။ ဘဝကိုမည်ကဲ့သို့တည်ဆောက်ကြမည်နည်း။ တက်ကြွသော စိတ်ဓာတ်တစ်စုံရရှိရေး မည်သည့်နည်းလမ်းကို ကျင့်သုံးကြမည်နည်း။ နှလုံးသားကို နူးညံ့လာအောင် မည်ကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ရမည်နည်း။ နှလုံးသား၏အမေးကို ဦးနှောက်ကဖြေဆိုပြီး ဘဝကို လက်တွေ့ကျကျ တည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့နှင့်စိတ်ကူးယဉ်ဘဝနှစ်ခုကို စာဖတ်ခြင်းကသာ ပြောင်းပြန်လှန်ပေးနိုင်ပေသည်။

စာတစ်အုပ်ချင်းဖတ် တစ်ရက်ချင်း ခရီးသွားကြရပေမည်။ ဘဝကလက်တွေ့ဆန်ပေသည်။ နံရံတစ်ချပ်ကို ထိုးဖောက်လိုလျှင် တူကဲ့သို့ မာကြောသော အရာဝတ္ထုရှိရန် လိုအပ်သည်။ ထူထဲသော နံရံကို ထိုးဖောက်လိုစိတ်ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ စိတ်ဓာတ်နှင့် ရှေ့သို့တိုး၍ လုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။ တကယ်လုပ်အဟုတ်ဖြစ်ရမည် ဆိုစကားက စိတ်ဓာတ်ခွန်အားကို မြင့်တက်စေသည်။ စိတ်ဓာတ်မကျရေး စာဖတ်ပေးရန်လိုပေသည်။ ဘဝသက်တမ်းသည်တိုသလောက် သံသရာက ရှည်လျား လွန်းသောကြောင့် အသိဉာဏ်ပညာမြင့်မားရေး ကြိုးစားကြရမည်ဖြစ်သည်။ ဘဝထဲကစာ၊ စာထဲက ဘဝများစွာ၏ သုခနှင့်ဒုက္ခကို သင်ယူပြီး လူ့တန်ဖိုးလူ့အသိဖြင့် လူ့ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ်လုံးကို အလှ ဆုံးပြုပြင် တည်ဆောက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။

စာပေမြင့်မှ လူမျိုးတင့်

မျက်စိကောင်းတုန်း စာဖတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ နားကောင်းတုန်း နှလုံးသားအာဟာရ ဗဟုသုတများ စုဆောင်းသင့်သည်။ စာပေမြင့်မှလူမျိုးတင့် ဟူသောဆိုစကားလည်း ရှိပေသည်။ ယနေ့စာအုပ် စာပေများသည် နောင်တစ်ချိန် အဟောင်းတန်းတွင် ရှာဖွေမရဖြစ်လာနိုင်သည်။ အဟောင်းအမြင်း တန်ဖိုးရှိလှသည့် စာအုပ်များခြစားခံရနိုင်သည်။ စက္ကူစုတ်သဖွယ် အသုံးပြုလာကြမည်ဖြစ်သည်။ စာဖတ်အားနည်းလာမှုကိုပြဆိုသော သရုပ်သကန် ကို စာချစ်သူအားလုံးက စာဖတ်ရှိန်မြင့်တက်ရေး၊ ပြန်လည်ဦးမော့လာစေရေး စွမ်းဆောင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။ ရေးသူ၊ ဖတ်သူ အားပြိုင်မှုရှိမှသာ မဂ္ဂဇင်း၊ စာစောင်များ ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ တန်ဖိုးထားထုတ်ဝေသလောက် စာဖတ် သူလက်ထဲ မရောက်သည့်စာအုပ်များ အဟောင်းတန်းရောက်ကြရပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ စာပေချစ်သူများအနေဖြင့် စာဖတ်ရှိန်မြှင့်တင်ရေးအတွက် စာအုပ်စာပေများကိုထိန်းသိမ်းရင်း စာဖတ်၊ စာဖတ်ရင်း ထိန်းသိမ်းကြမည်ဆိုပါက စာဖတ်၊ စာတတ်သူများ၏ စာရွက်လှန်သံများ အမြဲမပြတ်ကြားသိနိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

ကိုးကား- www.moi.gov.mm

ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်ဆောက်ရာတွင် တစ်မျိုးသားလုံးကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးသည် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍ၌ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ “တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံးအကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး” ဟူသည့် လူမှုရေးဦးတည်ချက်ကိုလည်း ချမှတ်ထားပါသည်။ လူတိုင်းသည် အသက်ရှည်ပြီး ကျန်းမာလိုသည့်ဆန္ဒရှိကြသည်။ ကျန်းမာမှ ပညာသင်ကြားခြင်း၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခြင်းကိစ္စရပ်များအပြင် လူမှုရေးကိစ္စရပ်များကိုပါ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ လူတိုင်းကျန်းမာစွာ အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်ပြီး ကလေးသူငယ်မှအစ သက်ကြီးရွယ်အိုများအထိ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားလှုပ်ရှားမှုများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ဖန်တီးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားကဏ္ဍတွင် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သင့် ကျန်းမာခြင်းသည် လူသားတိုင်းအတွက် အဖိုးထိုက်တန်သည့် လာဘ်ကြီးတစ်ပါး ဖြစ်ပါသည်။ “ကျန်းမာခြင်း” လာဘ်ကို ရယူနိုင်ရေးအတွက် ကျန်းမာစေသည့် အနေအထိုင်၊ အစားအသောက်အလေ့အကျင့်၊ အပြုအမူများကို ဂရုတစိုက် လိုက်နာကျင့်ကြံပြီး အားကစားလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို ပင်ကိုကျန်းမာရေးအသိဖြင့် လိုက်ပါဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက ပြည်သူများ အနာရောဂါကင်းရှင်းပြီး ကျန်းမာခြင်းသုခနှင့် ပြည့်စုံသည့် ဘဝများကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြမည်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အားကစားနှင့် ပညာရေးပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ထားရှိပေးခြင်းနှင့် အသိပညာပေးခြင်းလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျစီမံဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများသည် ငွေကုန်ကြေးကျနည်းပြီး လူတိုင်းလွယ်ကူစွာ စုပေါင်းလေ့ကျင့်နိုင်သည့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည်။ လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုကို ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက စိတ်ပါဝင်စားစွာဖြင့် ပါဝင်ဆင်နွှဲလာစေရန် လူထုစုပေါင်းလမ်းလျှောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ရုံးဌာနများ၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများ၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များနှင့် သင်တန်းကျောင်းများတွင် ညနေပိုင်းစုပေါင်းကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်း များပြုလုပ်ခြင်း၊ မြို့နယ်အလိုက် Physical Fitness Dance အဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်း၍ ကွင်းဆင်းစည်းရုံးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှု အားကောင်းလာပါက တစ်မျိုးသားလုံး ကျန်းမာကြံ့ခိုင်လာမည်ဖြစ်သည့်အပြင် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများကိုလည်း မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခင်က လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့်အတွက် အားကစားနည်းအလိုက် ထူးချွန်ထက်မြက်သည့် မျိုးဆက်သစ်များ စဉ်ဆက်မပြတ်ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ့ဂုဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခဲ့ကြသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အိုလံပစ်ကော်မတီ(IOC)၏ ခံယူချက်တွင်လည်း “အားကစားပြုလုပ်သူ ၁၀၀ ရှိလျှင် ထို ၁၀၀ ထဲမှ ၅၀ သည် အားကစားလိုက်စားသူများ ဖြစ်လာမည်။ ထို ၅၀ ထဲမှ ၂၀ သည် အားကစားကို ထူးထူးခြားခြားအာရုံစိုက်သူများဖြစ်လာမည်။ ထို ၂၀ ထဲမှ ငါးဦးသည် အားကစားထူးချွန်သူများအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာမည်” ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။

ကျောင်းသားလူငယ်အရွယ်မှစတင်၍ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပညာသင်ယူခြင်းနှင့်အတူ အခြေခံအားကစားနည်းတစ်မျိုးမျိုးကို လေ့လာလိုက်စားစေခြင်းဖြင့် ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ပြီး ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော လူငယ်များကို မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ရာ ပညာရေး၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာပေါင်းစပ်သင်ကြားခြင်းကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ အားကစားနှင့်ပညာရေးပေါင်းစပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ စနစ်တကျ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အားကစားနှင့်ပညာရေးပေါင်းစပ်မှု ဦးစီးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်း၍ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များတွင်အားကစားကဏ္ဍကို ဘာသာရပ်တစ်ခုအဖြစ် ထည့်သွင်းသင်ကြားခြင်း၊ အားကစားနည်းပြ၊ အားကစားသရုပ်ပြနှင့် အားကစားမှူးများ လုံလောက်စွာ ထားရှိပေးခြင်း၊ အားကစားလေ့ကျင့်ရေး အထောက်အကူပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထောက်ပံ့ပေးခြင်း၊ အားကစားလေ့ကျင့်ချိန် သတ်မှတ်၍ ကြိုက်နှစ်သက်ရာ အားကစားနည်းတစ်ခုခုကို လေ့လာလိုက်စားစေခြင်းများကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ လက်လှမ်းမီစွာ ထားရှိပေးခြင်းဖြင့် အားကစားကို ပြည်သူအများ လွယ်လင့်တကူ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက် နိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် Outdoor Fitness ပစ္စည်းများကဲ့သို့ အားကစားအထောက်အကူပြု ပစ္စည်းကိရိယာများကို အများပြည်သူအပန်းဖြေ၊ အနားယူနိုင်သည့် နေရာများ၊ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံပရဝဏ်များ၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်များ၊ သင်တန်းကျောင်းများ၊ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် လူစည်ကားရာနေရာများတွင် ထားရှိပေးသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအဆင့်၊ မြို့နယ်အဆင့်၊ ခရိုင်အဆင့်၊ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အဆင့်ရှိ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများတွင်လည်း အများပြည်သူများ အချိန်မရွေးလာရောက်လေ့ကျင့်ကစားနိုင်ရန် လိုအပ်သည့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများကိုလည်း ပြည့်စုံစွာထားရှိပေးသင့်ပါသည်။

လူသားတိုင်းအတွက် ကျန်းမာခြင်းသည် အဓိကလိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးအသိပညာပေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အမြို့မြို့အနယ်နယ်ရှိ လူစည်ကားရာ နေရာများ၊ စာသင်ကျောင်းများနှင့် အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ အနီးပတ်ဝန်းကျင်၌ လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ ရေးသားထားသည့် ပညာပေးဆိုင်းဘုတ်များ စိုက်ထူပေးခြင်း၊ အားကစားအသိပညာဗဟုသုတပြန့်ပွားရေးနှင့် စိတ်ပါဝင်စားလာစေရေးအတွက် အားကစားဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲများနှင့် သရုပ်ပြပွဲများကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ အားကစားဆိုင်ရာ လက်ကမ်းစာစောင်များ၊ စာအုပ်စာတမ်းများ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိပေးခြင်း အားကစားပညာပေးပြန်ကြားရေးအစီအစဉ်အဖြစ် Social Media များတွင် အားကစားနည်းတစ်ခုချင်း၏ နည်းစနစ်များ၊ ဥပဒေများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ အားကစားလေ့ကျင့်မှုများ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများအပါအဝင် အားကစားလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများကို လွှင့်တင်ထားရှိခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိရေး ဆောင်ရွက်သင့်သည့်အချက်များ

နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိပြီး နိုင်ငံတော်၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို အားကစားဖြင့် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း၊ လူငယ်မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခြင်း၊ စနစ်တကျ ပြုစုပျိုးထောင်လေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြု ပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်း၊အားကစား ဆေးပညာနှင့် အားကစားစိတ်ပညာရှင်များ၏ ကူညီပံ့ပိုးမှု၊ ထိရောက်သည့် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းနှင့် အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မှုများအပေါ် မူတည်လျက်ရှိပါသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် ထိုနိုင်ငံ၏ အားကစားအဆင့်အတန်း တိုးတက်မြင့်မားမှုကို အထောက်အကူပေးနိုင်သည့် အဓိကစွမ်းအားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်မိပါသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြင်းသည် အားကစားကဏ္ဍ အောင်မြင်တိုးတက်မှုဆီသို့ ရုတ်တရက်ချက်ချင်းဦးတည်သွားခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်မှု၊ စနစ်တကျ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးမှု၊ လိုအပ်သည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့်အတူ အချိန်ကာလလိုအပ်ချက်တို့အပေါ်၌ မူတည်လျက်ရှိသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနည်းပါးသည့် နိုင်ငံများရှိ လူငယ်၊ လူရွယ်အများစုသည် ဝါသနာထက်စားဝတ်နေရေးကိုသာ အဓိကဖြေရှင်းဆောင်ရွက် နေကြရသည့်အတွက် ထိုနိုင်ငံ၏ အားကစားလောကတွင် မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားရှားပါးခြင်း အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့နေရသကဲ့သို့ ငွေကိုအရင်းတည်ပြီး ဆောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်းများတွင်လည်း ပံ့ပိုးဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှု အားနည်းသွားနိုင်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ အားကစားကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရာတွင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အရင်းခံ၍ ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မှသာ ပိုမိုလွယ်ကူမြန်ဆန်နိုင်လိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးအပါအဝင် အခြားကဏ္ဍအသီးသီး၌ပါ ဆက်တိုက်အောင်မြင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖြစ်ပေါ် စေနိုင်သည်ဟု မှတ်သားဖူးပါသည်။

နိုင်ငံတကာအားကစား ပြိုင်ပွဲများ၌ အောင်မြင်မှုရရှိခြင်း၏ အခြေခံလိုအပ်ချက်တစ်ခုသည် အားကစားနည်းအလိုက် မျိုးဆက်သစ်များ စဉ်ဆက်မပြတ်မွေးထုတ်ပေးနိုင်မှုပင်ဖြစ်ပါသည်။ အားကစားနည်းများအလိုက် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ စဉ်ဆက်မပြတ် ပေါ်ထွက်လာစေရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအဆင့်အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြို့နယ်ပေါင်းစုံ၊ ခရိုင်ပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ ဒေသတွင်း ဖိတ်ခေါ်ပြိုင်ပွဲများ၊ သက်တမ်းအလိုက် ကလပ်ပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ အလွတ်တန်းဖိတ်ခေါ်အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ ဝန်ကြီးဌာနပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအားကစားအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌဖလားအားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအိုလံပစ်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌဖလား အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ တံခွန်စိုက်အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ လွတ်လပ်ရေးနေ့၊ ပြည်ထောင်စုနေ့၊ တောင်သူလယ်သမားနေ့နှင့် အလုပ်သမားနေ့များတွင် အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ အခြေခံပညာကျောင်းပေါင်းစုံပြိုင်ပွဲများနှင့် တက္ကသိုလ်ပေါင်းစုံအားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များတွင် အားကစားနည်းအလိုက် အားကစားအခြေခံသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးခြင်း၊ မြို့နယ်တိုင်းတွင် အားကစားကလပ်များ ဖွဲ့စည်းထူထောင်ပေးပြီး စနစ်တကျ သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးခြင်းများ စနစ်တကျစီမံဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အလားအလာရှိသည့် အားကစားသမားများကို စနစ်တကျပြုစုပျိုးထောင်ပေးမှသာ အရည်အချင်းပြည့်ဝသည့် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ စဉ်ဆက်မပြတ် ပေါ်ထွက်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည့် အတွက် အလားအလာရှိသည့် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများကို အားကစားသိပ္ပံကျောင်းများနှင့် အားကစားအကယ်ဒမီများတွင် ကျွမ်းကျင်သည့် နည်းပြများက သက်ဆိုင်ရာအားကစားနည်းများအလိုက် ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် စနစ်တကျ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း၊ နည်းဗျူဟာများ၊ အားကစားလေ့ကျင့်ရေး သဘောတရားများအား စာတွေ့၊ လက်တွေ့သင်ကြားပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းနှင့် ဥပဒေများကို တိကျစွာ လိုက်နာတတ်စေရန် စနစ်တကျ သင်ကြားပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် အားကစားနည်းအလိုက် တိုးတက်သည့် နိုင်ငံများသို့ ပူးတွဲလေ့ကျင့်မှုစေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအားကစားပြိုင်ပွဲများသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်စေခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ ဖိတ်ခေါ်ပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ လက်ရည်စစ်ပြိုင်ပွဲများ၊ ခြေစမ်းပွဲများ အဆက်မပြတ် ကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ တည်ဆောက်ပေးခြင်းနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထားရှိပေးခြင်းသည်လည်း ပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပြီး မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ မွေးထုတ်ရန် များစွာအထောက်အကူပြုသည့်အတွက် အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များ၊ သင်တန်းကျောင်းများတွင် အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ တည်ဆောက်ပေးခြင်းနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာထားရှိပေးခြင်း၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများအပါအဝင် မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများတွင်လည်း အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ ဆောက်လုပ်ပေးခြင်း၊ ပြုပြင်မွမ်းမံခြင်း၊ အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထားရှိခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

ထူးချွန်ထက်မြက်သည့် အားကစားသမားကောင်းတစ်ဦးဖြစ်လာရန် အားကစားဆေးပညာနှင့်အားကစားစိတ်ပညာသည်လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ အားကစားဆေးပညာရပ်ဆိုင်ရာ အာဟာရပညာရှင်များက ကစားသမားများကို အားကစားနည်းအလိုက် လိုအပ်သည့် ကယ်လိုရီပြည့်ဝအောင် ကျွေးမွေးမှု ရှိ မရှိ စစ်ဆေးအကြံပြုခြင်း၊ ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှု မဖြစ်စေရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း၊ တားမြစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲမှု ရှိ မရှိ စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ပညာပေးခြင်းများအပြင် ပြိုင်ပွဲအတွက် ကြိုပြင်ဆင်စားသောက်မှု၊ ပြိုင်ပွဲအတွင်းအင်အားဖြည့်တင်းမှု၊ ပြိုင်ပွဲအပြီးအာဟာရ ပြန်လည်ဖြည့်တင်းမှုများကိုလည်း အကြံပြုဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။ အားကစားသမားများ၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရည်အသွေး တိုးတက်မြင့်မားလာစေရေးအတွက်လည်း အားကစားစိတ်ပညာရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်းနှင့် အကဲဖြတ်ခြင်း၊ ကစားသမားတစ်ဦးချင်းစီ၏ စိတ်ခံစားမှုများကို ဖော်ထုတ်ပြီးလိုအပ်ချက်များကို အကြံပြုတင်ပြခြင်း၊ ကူညီပံ့ပိုးဖြေရှင်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။

အားကစားသမားများ၏ စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိနိုင်စေရန် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းများသည်လည်း လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတကာ ခေတ်မီအားကစားနည်းစနစ်များဖြင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားနိုင်ရန် ထောက်ပံ့ကူညီပေးခြင်း၊ အားကစားဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ စုဆောင်းပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် နည်းစနစ်၊ နည်းဥပဒေများ တတ်ကျွမ်းနားလည်စေရန် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် နိုင်ငံတကာ စံချိန်၊ စံညွှန်းများအား စနစ်တကျပြုစုထားရှိခြင်း၊ ပြိုင်ဘက်အားကစားသမားများ၏ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်အခြေအနေများ သိရှိရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အကြံပြုတင်ပြခြင်း၊ ခေတ်နှင့်အညီ နည်းပြလက်စွဲစာအုပ်များ ထုတ်ဝေခြင်း၊ အားကစားသုတေသနလက်စွဲစာအုပ်များ ထုတ်ဝေခြင်းနှင့် အားကစားသုတေသနစာကြည့်တိုက် ဖွင့်လှစ်ထားရှိခြင်း စသည့် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင်၍ နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိနိုင်ရန် ကောင်းမွန်သည့် အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့မှုများလည်း လိုအပ်ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာအားကစားနည်းအလိုက် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ အားကစားအဖွဲ့ချုပ်များက လူရွေးချယ်ရေးစီမံချက်၊ လေ့ကျင့်ရေးစီမံချက်၊ အောင်နိုင်ရေးစီမံချက်များ ရေးဆွဲ၍ နိုင်ငံတကာ အားကစားပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိရန် စနစ်တကျ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ထိရောက်သည့် လေ့ကျင့်မှုများဖြစ်စေရန် စစ်ဆေးကြပ်မတ်ခြင်း၊ နည်းပြနှင့် ကစားသမားများ စည်းကမ်းကောင်းမွန်ရေး၊ နေထိုင်စားသောက်ရေး၊ သွားလာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စိတ်အပန်းဖြေရေး၊ သက်သာချောင်ချိရေးများကို ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အောင်ပွဲရအားကစားသမားများကို ထိုက်တန်သည့် ဆုကြေးငွေများ ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခြင်း၊ အလုပ်နေရာခန့်ထားပေးခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ အားကစားအစည်းအဝေးများ၊ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ နိုင်ငံတကာ အားကစားသင်တန်းများသို့ စေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအားကစားတက္ကသိုလ်များသို့ အရည်အချင်းပြည့်မီသည့် လူငယ်များကို ပညာတော်သင်စေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီနည်းပြများ ခေါ်ယူငှားရမ်းအသုံးပြုခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် ကျွမ်းကျင်သည့် နည်းပြများ၊ ဒိုင်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် ပြည်တွင်းသင်တန်းများဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ပြည်ပသင်တန်းများသို့ စေလွှတ်ခြင်းများအပြင် အားကစားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံများမှ နည်းပညာနှင့် အကူအညီများရယူ၍ အားကစားတက္ကသိုလ်ဖွင့်လှစ်သင်ကြားခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်သည့် နိုင်ငံတော်တစ်ရပ်တည်ဆောက်ရာတွင် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖြစ်သည့် လူငယ်များကို ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံလာစေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံသောလူငယ်များ ဖြစ်လာစေရန် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အချက်များ

ယနေ့လူငယ်များသည် နောင်တစ်ခေတ်အတွက် လူကြီးများဖြစ်လာမည်။ ယနေ့လူငယ်များ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာတိုးတက်ထူးချွန်ပါမှ ထိုလူငယ်များ လူကြီးဖြစ်လာသည့် အနာဂတ်ကာလတွင် တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးအကျိုးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အနာဂတ်ကို လက်ဆင့်ကမ်းမည့် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလ၊ စာရိတ္တဗလ၊ မိတ္တဗလ၊ ဘောဂဗလဟူသည့် ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များဖြစ်လာစေရန် စနစ်တကျပြုစုပျိုးထောင်ပေးပြီး လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ လူငယ်များ ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် စာသင်ကျောင်းများမှ စတင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အသက်သုံးနှစ်မှ ငါးနှစ်အထိ မူကြိုအရွယ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနယ်ပယ် ငါးရပ်ဖြစ်သည့် ကာယ၊ ဉာဏ၊ စာရိတ္တ၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားခံစားမှုဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအပြည့်အဝရရှိအောင် မူလတန်းကြိုကျောင်းများက လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မျိုးစေ့ချပေးသင့်ပါသည်။

ကာယဗလ - ကိုယ်၏စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များ မွေးထုတ်နိုင်ရန်အတွက် ကလေးတစ်ယောက်သန္ဓေတည်ကတည်းက ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကိုရရှိရန် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များသည် အာဟာရပြည့်ဝအောင် စားသောက်ခြင်း၊ နေထိုင်သွားလာမှုဂရုစိုက်ခြင်းနှင့် လိုအပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံခြင်း စသည့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများကို အပြည့်အဝခံယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကလေးသန္ဓေတည်သည့် အချိန်မှစ၍ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်အထိ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးခြင်းဖြင့် ကလေးများ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ အရွယ်ရောက်လာမည်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနေသည့် အရွယ်တွင်လည်း အခြေခံပညာကျောင်းများမှစတင်၍ ပညာသင်ကြားခြင်းနှင့်အတူ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အားကစားနည်း တစ်မျိုးမျိုးကို လေ့လာလိုက်စားနိုင်အောင်စီစဉ်ပေးစေခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် အခြေခံများကို စနစ်တကျ သင်ကြားပြသပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် သင်တန်းများဖွင့်လှစ်ပေးခြင်း၊ အားကစားသရုပ်ပြပွဲများ၊ ကျောင်းသားအားကစားပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

လူငယ်များအနေဖြင့် ကာယဗလနှင့်ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ ဉာဏ်၏စွမ်းအားဖြစ်သည့် ဉာဏဗလဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ ဉာဏဗလနှင့်ပြည့်စုံသော လူငယ်များ မွေးထုတ်နိုင်ရန်အတွက် ပထမအရွယ်တွင် ပညာကို အပတ်တကုတ်ဆည်းပူးနိုင်အောင် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း ကျောင်းနေနိုင်ရေးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအဆင့် KG+9 အဆင့်ပြီးမြောက်အောင်မြင်အောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပညာစွမ်းရည်မြင့်မားတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရာတွင် အတန်းပညာများ မြင့်မားတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းသာမက ငယ်စဉ်ဘဝကတည်းက မှန်ကန်သည့် အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ်နှင့် ဉာဏ်ပညာ စသည့်အခြေခံစိတ်ဓာတ်ကောင်းများ ကိန်းအောင်းလာစေရန် စာအုပ်စာပေများ ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်အောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်၊ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ပြုစုပျိုးထောင်မွေးထုတ်နိုင်ရန် လူငယ်စကားဝိုင်းများ၊ လူငယ်တွေ့ဆုံပွဲများ၊ အသိပညာပေးဟောပြောပွဲများ၊ ပြိုင်ပွဲများနှင့် အသိပညာဗဟုသုတမျှဝေခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။

လူငယ်များသည် ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလနှင့် ပြည့်စုံရုံသာမက စာရိတ္တဗလ - ကိုယ်ကျင့်တရား ကောင်းမွန်သူများ ဖြစ်လာရန်လည်း အရေးကြီးပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ လူမှုရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းသည် လူငယ်များ၏ အကျင့်စာရိတ္တနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအမြင်များဖြင့် ကိုယ်စားပြုဖော်ပြခြင်းဖြစ်ရာ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ အကျင့်စာရိတ္တမြင့်မားရေး၊ ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်စေရေး၊ လူ့ကျင့်ဝတ်လူ့တန်ဖိုးကို အလေးထား၍ စိတ်ဓာတ် စည်းကမ်းကောင်းမွန်လာစေရေး၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ရှင်သန်ထက်မြက်လာစေရေး၊ အများအကျိုးဆောင်ရွက်လိုသည့် ပရဟိတစိတ်များ ဖွံ့ဖြိုးလာစေရေးတို့အတွက် စာသင်ကျောင်းများတွင် စာရိတ္တနှင့် ပြည်သူ့နီတိဘာသာရပ်ကို စနစ်တကျသင်ကြားပို့ချပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်သကဲ့သို့ ကျင့်ဝတ်၊ နီတိဆိုင်ရာ အသိပညာပေးဟောပြောပွဲများလည်း ကျင်းပပေးသင့်ပါသည်။

ထို့ပြင် မိတ္တဗလ- မိတ်ကောင်းရှိခြင်း၏ စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံမှုရှိခြင်းသည်လည်း လူငယ်များ၏ အောင်မြင်တိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်သည်ဖြစ်ရာ အခြေခံကျောင်းများမှစတင်၍ ဆရာ ဆရာမများက လူငယ်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်ရန်၊ သူငယ်ချင်းအပေါင်းအသင်းများနှင့် သဟဇာတဖြစ်စွာနေထိုင်တတ်ရန်၊ အခက်အခဲစိန်ခေါ်မှုပြဿနာများကို ပူးပေါင်းဖြေရှင်းတတ်ရန်၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်းနှင့် လူမှုရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်တတ်စေရန် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးရမည်ဖြစ်သဖြင့် ကျပန်းစကားပြောပွဲများ၊ စကားရည်လုပွဲများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ လူငယ်စကားဝိုင်းများ ကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ လူရည်ချွန်လူငယ်၊ ကင်းထောက်လူငယ်၊ ရေကြောင်းလူငယ်၊ လေကြောင်းလူငယ်နှင့် ကြက်ခြေနီလူငယ်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

ဘောဂဗလ ဟူသည့် ဥစ္စာပေါများခြင်း၏ စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံစေရန်အတွက် လူငယ်များသည် ငွေအကြောင်း၊ ငွေ၏ တန်ဖိုးကို သိရမည်။ ငွေကို စီမံခန့်ခွဲတတ်ရမည်။ ငွေကို စုဆောင်းတတ်ရမည်။ ဘောဂဗလနှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များ ဖြစ်လာစေရန်အတွက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ အသိပညာများ၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများ၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများ၊ စွန့်ဦးစီးပွားဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများကို အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့် သင်ခန်းစာများတွင် ထည့်သွင်းသင်ကြားပေးသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် စီးပွားရေးအသိပညာဖြန့်ဝေသည့် ဟောပြောပွဲ၊ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ စွန့်ဦးတီထွင်ဖန်တီးသူများကို မြေတောင်မြှောက်ပေးခြင်း၊ လေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ ထောက်ပံ့ကူညီခြင်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်းအလိုက် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် စက်မှုပညာရပ်များကို သင်ကြားနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အောင်မြင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ အခြေခံပညာအထက်တန်းနှင့် အလယ်တန်းများတွင် ဟောပြောပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ကျောင်းဆရာ ဆရာမများသည် လူငယ်များကို ပညာသင်ကြားပေးရုံသာမက အတွေးအမြင် လှပအောင်၊ အကောင်းအဆိုး၊ အမှားအမှန်ခွဲခြားဝေဖန်တတ်အောင်၊ လိမ္မာယဉ်ကျေးအောင်၊ စည်းကမ်းတကျနေတတ်အောင် ပထမဆုံးပန္နက်ချ လေ့ကျင့်ပြုစုပျိုးထောင်ပေးရသူများ ဖြစ်သည့်အတွက် ဆရာ ဆရာမများ၏ အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးသင့်ပါသည်။

ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက မိမိတို့၏ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားအားကစားတစ်ခုခုကို စိတ်ပါဝင်စားစွာ ဆောင်ရွက်လာသည်နှင့်အမျှ တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာ ကြံ့ခိုင်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ နိုင်ငံအတွင်း ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်အများအပြား မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားကဏ္ဍအပါအဝင် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်မိပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

Source- www.moi.gov.mm

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတော်နှင့်နိုင်ငံသားများ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အခွန်အကောက်ရငွေများသည် အဓိကကျသည့် ဘဏ္ဍာငွေများ ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ အခွန်အကောက်ရငွေများ ဥပဒေနှင့်အညီ အပြည့်အဝ ရရှိရန် အခွန်ကောက်ခံမှုစနစ်သည် အခွန်ထမ်းပြည်သူများအပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမဖြစ်စေဘဲ ညီညွတ်မျှတစေပြီး နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေးကို အထောက်အကူပြုရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ အခွန်အာဏာပိုင်များ၏ အခွန်စည်းကြပ် ကောက်ခံမှုအပေါ် အပြည့်အဝ ကျေနပ်မှုမရှိသည့် အခွန်ထမ်းများအတွက် ပွင့်လင်းမြင်သာသည့် အခွန်အယူခံစနစ်တစ်ခု တည်ရှိရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရ အဆက်ဆက်က ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ အခွန်အယူခံခုံရုံးများ ဖွဲ့စည်းပြီး တရားမျှတမှုရှိရေး ကြိုးပမ်း အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြပါသည်။  

အခွန်အယူခံခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မြန်မာနိုင်ငံအမြတ်တော်ခွန် (ပြင်ဆင်ချက်) အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၅ - ကအရ ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် (၃) ဦး တို့ဖြင့်အမြတ်တော်ခွန်အယူခံ ခုံရုံးကို စတင်ဖွဲ့စည်းပြီး အမြတ်ခွန်အယူခံမှုများကို ကြားနာစစ်ဆေး စီရင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရလက်ထက် (၁-၁၀-၁၉၇၂) ရက်နေ့မှစ၍ ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် (၄) ဦး ပါဝင်‌သော အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပြီး အမြတ်ခွန်အယူခံမှုများသာမက အကောက်ခွန်၊ ယစ်မျိုးခွန်၊ တံဆိပ်ခေါင်းခွန်၊ ဟော်တယ်နှင့်ပျော်ပွဲစားရုံခွန်၊ ပွဲခွန် စသော အခွန်အကောက်ဆိုင်ရာ အမှုများနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အယူခံမှု၊ ပြင်ဆင်မှု၊ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုနှင့် တရားရုံးချုပ်သို့ လွှဲအပ် ပေးရန် လျှောက်ထားသည့် လွှဲအပ်မှုများကို ကြားနာစစ်ဆေး စီရင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ အမြတ်ခွန်အယူခံခုံရုံးမှ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဟူ၍ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။

ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရလက်ထက် ၁၉၇၆ ခုနှစ်၊ အမြတ်ခွန် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၀၊ ပုဒ်မခွဲ (ဃ) အရ ၀န်ကြီးအဖွဲ့၏ (၁၁-၁၂-၁၉၇၆) ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာ အမှတ် (၁၂) ဖြင့်လည်းကောင်း၊ တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ပြည်‌ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်အစိုးရအဖွဲ့၏ (၂၈ - ၇ - ၁၉၈၉) ရက်စွဲပါ အမိန့်‌ကြော်ငြာစာအမှတ် (၆/၈၉) ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပြည်‌ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ (၃၁-၅-၂၀၁၇) ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၅၄/၂၀၁၇) ဖြင့်လည်းကောင်း အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ကိုဖွဲ့စည်း တာဝန်ပေးအပ်၍ အမှုများကို ကြားနာစစ်ဆေး စီရင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်။ 

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်သည် အခွန်စနစ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်လျက် နိုင်ငံတော်၏ ဘဏ္ဍာငွေကို အခွန်အရပ်ရပ်မှ အပြည့်အဝ ကောက်ခံ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ တစ်ဖက်မှလည်း နိုင်ငံသားနှင့် အခွန်ထမ်းတိုင်း အနေဖြင့် ဥပဒေအရ ပေးဆောင်ရမည့် အခွန်များကို ပေးဆောင်ရာ၌ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် တရားမျှတမှုအခွင့်အရေးများရရှိစေရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ ဥပဒေနှင့်အညီခုခံချေပခွင့်နှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာသော အယူခံပိုင်ခွင့်များရရှိစေရန်အတွက်လည်းကောင်းအခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေကို(၁-၈-၂၀၁၈)ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ် - ၂၃ ဖြင့် ထုတ်ပြန်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများကို (၂၇-၉-၂၀၁၉) ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီး ဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၃၄၁/၂၀၁၉ ဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများကို ပြင်ဆင်သည့်နည်းဥပဒေများအား (၄-၅-၂၀၂၁) ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၉/၂၀၂၁ ဖြင့် ပြင်ဆင်ခဲ့ပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေ၊ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ကို သီးခြားလွတ်လပ်သော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ခုံအဖွဲ့သည် တရားစီရင်ရေးသဘောဆောင်သည့်လုပ်ပိုင်ခွင့် (Quasi-Judicial Power) နှင့် ချင့်ချိန်ဆောင်ရွက် ပိုင်ခွင့် (Discretionary Power) များကို အပ်နှင်းထားသည်နှင့်အညီ အစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်း အသီးသီးက စည်းကြပ်ကောက်ခံလျက်ရှိသည့် အခွန်အမျိုးမျိုးနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် အယူခံမှု၊ ပြင်ဆင်မှု၊ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုနှင့် လွှဲအပ်မှုတို့ကို လွှမ်းခြုံကြားနာစစ်ဆေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သည် နိုင်ငံတော်က ဥပဒေနှင့်အညီ အခွန်စည်းကြပ်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားသော အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှုတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရေးအတွက် ပွင့်လင်းမြင်သာပြီး မျှတမှန်ကန်သည့် အခွန်အယူခံစနစ်ဖြင့် နိုင်ငံသားနှင့် အခွန်ထမ်းများ၏ ယုံကြည်အားထားမှုကို မြှင့်တင်ရန် မဟာဗျူဟာ မျှော်မှန်းချက်ထားရှိ ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ မဟာဗျူဟာ မျှော်မှန်းချက် ပန်းတိုင်သို့ အောင်မြင်စွာ ရောက်ရှိနိုင်ရေးအတွက် နည်းဗျူဟာ လုပ်ငန်းစဉ် (၄) ရပ် ချမှတ် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်မှ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေး နှစ်အထိ (၂) နှစ် စီမံကိန်းကို ရေးဆွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှု၏ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်များကို ဆန်းစစ်အခြေပြုလျက် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်မှ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာရေး နှစ်အထိ (၂) နှစ်တာ ကာလအတွက် ဆောင်ရွက်မည့် နည်းဗျူဟာလုပ်ငန်းစဉ်များကို ထပ်မံရေးဆွဲ သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နှင့် ခုံအဖွဲ့ရုံးတို့သည် နိုင်ငံသားနှင့်အခွန်ထမ်းများအတွက် တရားမျှတမှု၊ ခုခံချေပနိုင်မှုနှင့် အယူခံနိုင်မှု အခွင့်အရေးများ အပြည့်အဝရရှိနိုင်ရေးအတွက် ထိရောက်သော ဝန်ဆောင်မှုများပေးနိုင်ရန် စဉ်ဆက်မပြတ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ကုလသမဂ္ဂက ချမှတ် ထားသော စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များ (Sustainable Development Goals – SDGs) ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး ဟန်ချက်ညီသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု စီမံကိန်း (Myanmar Sustainable Development Plan – MSDP) တို့နှင့်အညီ စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားသည့် အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှု ယန္တရားတစ်ရပ် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖြစ်တည်နေစေရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုအစိုးရသို့ အထောက်အကူပေးနေသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အနေဖြင့် ရပ်တည် ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ကို ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ဝင် (၆) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးလျက် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေနှင့်အညီ အခွန်ဆိုင်ရာအမှု များကို ကြားနာစစ်ဆေးစီရင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သို့ လျှောက်ထား တင်သွင်းနိုင်သည့် အမှုများမှာ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော အယူခံမှု၊ ပြင်ဆင်မှု၊ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုနှင့် လွှဲအပ်မှု စသည့် အမှု (၄) မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ 

အယူခံမှု ဆိုသည်မှာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ပြည်ထောင်စုအတွက် ကောက်ခံသည့် အခွန်များကို တာဝန်ယူကောက်ခံသည့်ဌာနများက ချမှတ်သော အခွန်ဆိုင်ရာ အပြီးသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်၊ အမိန့်တစ်ခုခုကို မကျေနပ်၍သော်လည်းကောင်း၊ အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာနက ချမှတ်သော ပြည်သူ့ ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်းသည့် အမိန့်ကို မကျေနပ်၍သော်လည်းကောင်း၊ အစိုးရအဖွဲ့က အခါအားလျော်စွာ အမိန့်ကြော်ငြာစာ ထုတ်ပြန်၍ တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းခံရသော အစိုးရဌာန သို့မဟုတ် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုကချမှတ်သည့်အခွန်ဆိုင်ရာ အပြီးသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုခုကို မကျေနပ်၍ သော်လည်းကောင်း ခုံအဖွဲ့ထံ အယူခံသည့်အမှုကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 

ခုံအဖွဲ့သို့ အယူခံမှုလျှောက်ထားရာတွင် ခုံအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသော ပုံစံဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများ၏ မူလဆုံးဖြတ်ချက်၊ အမိန့် ချမှတ်သည့်နေ့မှ ရက်ပေါင်း ကိုးဆယ်အတွင်း ခုံအဖွဲ့ထံသို့ လျှောက်ထားရန်ဖြစ်ပါသည်။ သတ်မှတ်ထားသော စည်းကမ်းသတ်ကာလအတွင်း လျှောက်ထားနိုင် ခြင်းမရှိပါက လျှောက်ထားသူအနေဖြင့် လုံလောက်သောအကြောင်းပြချက်များ တင်ပြရမည်ဖြစ်ပါ သည်။ 

ပြင်ဆင်မှုဆိုသည်မှာ ခုံအဖွဲ့က ချမှတ်သော အမိန့်တွင် အမှုအကြောင်းခြင်းရာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ နစ်နာသူက ဥပဒေနှင့်အညီ ပြန်လည်စိစစ်ပြင်ဆင်ပေးရန် ခုံအဖွဲ့သို့ ပြန်လည်တင်ပြသည့်အမှုကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ နစ်နာသူ ဆိုသည်မှာ အမှုအကြောင်းခြင်းရာအလိုက် ဥပဒေအရ နစ်နာသူ၊ တစ်စုံတစ်ရာ ဆုံးရှုံးခံရသူ၊ တစ်စုံတစ်ရာကို မတရားငြင်းပယ်ခံရသူ သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ရာတွင် ၎င်း၏ပိုင်ရေးပိုင်ခွင့်ကို မတရားထိခိုက်စေသော ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်းခံရသူတို့ကို ဆိုလိုပါသည်။ ပြင်ဆင်မှု လျှောက်ထားရာတွင် ခုံအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသော ပုံစံဖြင့် လျှောက်ထားရန်ဖြစ်ပြီး ခုံအဖွဲ့၏ စီရင်ချက် အမိန့် ချမှတ်သည့်နေ့မှ ရက်ပေါင်း ခြောက်ဆယ်အတွင်း ခုံအဖွဲ့ထံသို့ လျှောက်ထားရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ပြန်လည်သုံးသပ်မှုဆိုသည်မှာ ခုံအဖွဲ့ကချမှတ်ခဲ့သော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ရပ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးပါရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်းခံရသူတစ်ဦးဦးက ခုံအဖွဲ့သို့ပင် ပြန်လည် လျှောက်ထားသည့် အမှုကို ဆိုလိုပါသည်။ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့အနေဖြင့် မိမိ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်နိုင်ရန် ဥပဒေအရ အခွင့်အာဏာအပ်နှင်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ပြန်လည်သုံးသပ်မှု လျှောက်ထားရာတွင်လည်း ခုံအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသော ပုံစံဖြင့် လျှောက်ထားရန် ဖြစ်ပါသည်။ ခုံအဖွဲ့၏ စီရင်ချက် အမိန့်ချမှတ်သည့်နေ့မှ ရက်ပေါင်း ကိုးဆယ်အတွင်း လျှောက်ထားရမည် ဖြစ်ပါ သည်။ 

ပြန်လည်သုံးသပ်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တင်သွင်းရာတွင် ပြန်လည်သုံးသပ်စေလိုသည့် အကြောင်းအချက် ခိုင်လုံမှုရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေ အမိန့် ၄၇၊ နည်းဥပဒေ ၁ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ တင်ပြလျှောက်ထားကြရန်ဖြစ်ပါသည်။ 

လွှဲအပ်မှု ဆိုသည်မှာ ခုံအဖွဲ့သို့ တင်သွင်းလာသည့်အမှုတွင် ဥပဒေကြောင်းအရ ဖြေရှင်းရမည့် ကိစ္စဖြစ်သဖြင့် ခုံအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင်များအားလုံး ပါဝင်သော စုံညီခုံအဖွဲ့က ကြားနာ စိစစ်ပြီးနောက် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ လွှဲအပ်ပေးပို့သည့်အမှုကို ဆိုလိုသည်။ လျှောက်ထားသူ သို့မဟုတ် လျှောက်ထားခံရသူက ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ လွှဲအပ် ပေးရန် လျှောက်ထားလာသည့်အခါဖြစ်စေ၊ လွှဲအပ်ရန် အကြောင်းပေါ်ပေါက်လာသည့်အခါဖြစ်စေ စုံညီခုံအဖွဲ့က လွှဲအပ်မှုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် သင့် မသင့် ဆုံးဖြတ်ဆောင်ရွက်ကြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ လွှဲအပ်မှု လျှောက်ထားခြင်းကို ခုံအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသည့် ပုံစံဖြင့် လျှောက်ထားရန်ဖြစ်ပြီး ခုံအဖွဲ့က စီရင်ချက် အမိန့် ချမှတ်သည့်နေ့မှ ရက်ပေါင်း ခြောက်ဆယ်အတွင်း ခုံအဖွဲ့ထံ လျှောက်ထားရန် ဖြစ်ပါသည်။ 

ခုံအဖွဲ့သို့ အမှုတင်သွင်းလိုသူသည် မိမိ၏အမှုကို ကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ ကိုယ်စားလှယ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အကျိုးဆောင်ရှေ့နေဖြင့်ဖြစ်စေ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ရုံးရှိ မှတ်ပုံတင်အရာရှိထံသို့ လူကိုယ်တိုင် လာရောက်လျှောက်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ လူကိုယ်တိုင် လာရောက် လျှောက်ထားရမည်ဟု ဆိုသော်လည်း ကိုဗစ် - ၁၉ ကူးစက်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနေသည့်အချိန်တွင် သွားလာမှုအခက်အခဲ များကြောင့် စည်းကမ်းသတ်ကာလအတွင်း အမှုများ အချိန်မီ တင်သွင်းရမည့် အခွင့်အရေး မဆုံးရှုံး ကြစေရန် လျှောက်ထားချက်များကို စာတိုက်မှဖြစ်စေ၊ အမြန်ချောပို့လုပ်ငန်းမှဖြစ်စေ မှတ်ပုံတင် အရာရှိထံ လိပ်မူ၍ လျှောက်ထားခြင်းကိုလည်း လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံသားနှင့် အခွန်ထမ်းများ၏ အကျိုးအတွက် ဖြေလျော့သတ်မှတ် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

လျှောက်ထားချက်ကို သတ်မှတ်ပုံစံဖြင့် တင်သွင်းလျှောက်ထားရန်ဖြစ်ပြီး သတ်မှတ်ပုံစံကို အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများ စာအုပ်တွင်လည်းကောင်း၊ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ရုံးမှ မှတ်ပုံတင် အရာရှိထံတွင်လည်းကောင်း ရယူနိုင်ပါသည်။ လျှောက်ထားချက်များ တင်သွင်းသည့်အခါ ရုံးခွန် အက်ဥပဒေပါ သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ လိုအပ်သော တံဆိပ်ခေါင်းများ ထမ်းဆောင်ရန် လိုအပ်ပါ သည်။ 

အယူခံမှု၊ ပြင်ဆင်မှုနှင့် ပြန်လည်သုံးသပ်မှု လျှောက်ထားရာတွင် လျှောက်ထားလွှာနှင့်အမှုအတွက် တင်သွင်းလိုသည့် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ မူရင်း (၁) စုံနှင့် မိတ္တူ (၆) စုံ တင်သွင်းလျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ပြီး လွှဲအပ်မှု လျှောက်ထားရာတွင် လျှောက်ထားလွှာနှင့် အမှုအတွက် တင်သွင်းလိုသည့် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ မူရင်း (၁) စုံနှင့် မိတ္တူ (၁၂) စုံ တင်သွင်း လျှောက်ထားရမည် ဖြစ်ပါသည်။ လျှောက်ထားချက်ကို အကျိုးဆောင်ရှေ့နေဖြင့် လျှောက်ထားပါက ရုံးခွန်တံဆိပ်ခေါင်း ကပ်ထားသည့် တရားမကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာနှင့် ရှေ့နေဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြု လက်မှတ်ပါရှိရန်ဖြစ်ပြီး ကိုယ်စားလှယ်ဖြင့် လျှောက်ထားပါက သက်ဆိုင်ရာဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက် များနှင့်အညီ လွှဲအပ်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ ပါရှိရန်လိုအပ်ပါသည်။ 

ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းက လျှောက်ထားမှုများတွင် ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်း အမည်ဖြင့် လျှောက်ထားရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းမှ တာဝန်ရှိသူက လျှောက်ထားခြင်းဖြစ်လျှင် ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်း၏ အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်လွှဲအပ်ကြောင်းရုံးခွန်တံဆိပ်ခေါင်းကပ်ထားသည့်လွှဲအပ်စာပါရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်း မရှိသူက အမှုလျှောက်ထားဆောင်ရွက်ရန် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပါက အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၃၉ ပါပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ (SP/GP) ပါရှိရမည် ဖြစ်ပါသည်။ 

လျှောက်ထားသူသည် မိမိမကျေနပ်သည့် အခွန်ဆိုင်ရာ အပြီးသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်၊ အမိန့်အား သက်ဆိုင်ရာဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းတွင် တာဝန်ခံမိတ္တူမှန်ကူးယူ၍ လျှောက်ထားချက်နှင့်အတူ ပူးတွဲ တင်သွင်းရမည်ဖြစ်ပါသည်။ 

ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်နေသည့်ကာလတွင် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သို့ တင်သွင်း လျှောက်ထား‌သော အမှုများ မြန်ဆန်ပြီးပြတ်စေရေးအတွက် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန် သတ်မှတ်ထားသော ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းကမ်းချက်များနှင့်အညီ အမှုများကို ဗီဒီယိုဆက်သွယ်မှု (Video Conferencing) စနစ်ဖြင့် ကြားနာစစ်ဆေး ဆုံးဖြတ်ပေးခဲ့ပြီး ယခုအခါ ဗီဒီယိုဆက်သွယ်မှုစနစ်ဖြင့် ကြားနာစစ်ဆေးခြင်းအပြင် ဥပဒေနှင့်အညီ အများပြည်သူ ရှေ့မှောက်တွင်လည်း စည်းကမ်းချက်များနှင့်အညီ ကြားနာစစ်ဆေး၍ ဆုံးဖြတ်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့တွင် အမှုများ ကြားနာဆောင်ရွက်သည့်အခါ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ယင်းတို့က ကိုယ်စားလှယ်လွှဲအပ်သော ဦးစီးအရာရှိ အဆင့်အောက် မနိမ့်သော ဌာနကိုယ်စားလှယ်က ခုံအဖွဲ့ရှေ့မှောက်တွင် အမှုအတွက် လျှောက်လဲ တင်ပြခွင့်ရှိ သော်လည်း ပြင်ပပုဂ္ဂိုလ်များအနေဖြင့် ရှေ့နေလိုင်စင်ရရှိထားသော အခွင့်ရကိုယ်စားလှယ်နှင့် အကျိုးဆောင်ရှေ့နေများကသာ လျှောက်လဲချက်ပေးခြင်း (pleading and addressing) ကို ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့က သတ်မှတ်ညွှန်ကြားထားပါသည်။ 

တည်ဆဲဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်တွင် မည်သို့ပင်ပါရှိစေကာမူ အခွန်ဆိုင်ရာအယူခံသည့်ကိစ္စရပ်များကို အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေဖြင့်သာ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁ တွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသဖြင့် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ပြည်ထောင်စု အတွက်ကောက်ခံသည့် အခွန်၊ အခ၊ လိုင်စင်ကြေး၊ ပါမစ်ကြေးနှင့် ဒဏ်ကြေးငွေများ၊ ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေ ဇယား (၁) ပါ အခွန်အကောက်အားလုံးနှင့် အကောက်ခွန် စသည့် အခွန် များနှင့် သက်ဆိုင်သော အမိန့်များ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် အယူခံလိုပါက အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သို့ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ တင်ပြလျှောက်ထားကြရန်သာ ဖြစ်ပါသည်။ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သည် တင်သွင်းလျှောက်ထားလာသော အမှုများကို ဥပဒေနှင့်အညီ လွတ်လပ်စွာ ကြားနာစစ်ဆေးစီရင် ဆုံးဖြတ်လျက်ရှိပြီး ခုံအဖွဲ့က ကြားနာစစ်ဆေးဆုံးဖြတ်သော အမှုများတွင် အမှုကြောင်းခြင်းရာ ပြဿနာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ခုံအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အပြီးအပြတ် ဖြစ်ပါသည်။

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သည် မိမိ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာများ အသုံးချဆောင်ရွက်လျက် အများပြည်သူများ သိရှိနိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ အမည်ဖြင့် Facebook Page ကို ဖွင့်လှစ်၍ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နှင့် ခုံအဖွဲ့ရုံး တို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များကို လွှင့်တင်ဖော်ပြနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ခုံအဖွဲ့က ချမှတ်သော စီရင်ချက် အမိန့်များကို သက်ဆိုင်ရာအမှုသည်များနှင့် အများပြည်သူသိရှိနိုင်ရေးအတွက် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ ကိုယ်ပိုင် Website ရေးဆွဲလွှင့်တင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ယခုအချိန်တွင် Myanmar National Portal ၌ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ Page ကို သီးခြားလွတ်လပ်သောအဖွဲ့အဖြစ် လွှင့်တင် ထားရှိပါသည်။ အဆိုပါ Page တွင် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေ၊ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေ များကိုလည်းကောင်း၊ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့က အခါအားလျော်စွာ ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြော်ငြာစာ၊ ညွှန်ကြားချက်နှင့် သတ်မှတ်ပုံစံများကိုလည်းကောင်း ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုလေ့လာနိုင်ပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နှင့် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ရုံးတို့သည် ခေတ်မီတိုးတက်နေသည့် နည်းပညာများနှင့်အညီ လျှောက်ထားလာသည့်အမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမှုတွဲများကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် Case Management System စနစ်ကို အသုံးပြု၍ ရေရှည်တည်တံ့နိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ရုံးအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်၏ အများပြည်သူ ထံမှ တုံ့ပြန်မှုရယူခြင်းအစီအစဉ် Public Feedback Programme (PFP) Web Portal ကို အသုံးပြု၍ ခုံအဖွဲ့ရုံးထံမှ ဝန်ဆောင်မှုရယူကြသည့် ပြည်သူများ၏ မိုဘိုင်းဖုန်းများသို့ Short Code “1111” ဖြင့် မိမိတို့ဝန်ဆောင်မှုရယူခဲ့စဉ်က ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့်အခြေအနေများကို SMS ပေးပို့မေးမြန်းကာ ပြည်သူ တို့၏ တုံ့ပြန်ဖြေကြားမှုများ၊ အကြံပြုချက်များအရ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရေး အစီအစဉ်ကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ ရုံးစိုက်ရာဒေသသည် နေပြည်တော်ဖြစ်ပြီး ယခင်က အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ရုံးကို ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန၊ ရုံးအမှတ် (၄၆)၊ နေပြည်တော်တွင် တွဲဖက်ဖွင့်လှစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှ ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်၊ သီရိမဏ္ဍိုင်လမ်း၏ မြောက်ဘက်၊ ရုံးအမှတ် (၄၆) ကပ်လျက်ရှိ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ပိုင် ဧရိယာ (၆.၀၅) ဧက ကျယ်ဝန်းသော မြေကွက်ပေါ်တွင် နိုင်ငံတော်၏ ခွင့်ပြု ငွေဖြင့် ရုံးအဆောက်အဦသစ်ကြီးကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သဖြင့် ရုံးအမှတ် (၅၇)၊ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ အဆောက်အဦသစ်ကြီး ပေါ်ထွန်းလာပြီး ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် အဆိုပါ အဆောက်အဦသစ်ကြီးသို့ အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နှင့် ခုံအဖွဲ့ရုံးဝန်ထမ်းများ ပြောင်းရွှေ့ပြီး လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်ပါသည်။ ဤအခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ အဆောက်အဦသစ် ကြီးအား ၂၃-၁၂-၂၀၂၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့်က ခမ်းနားသိုက်မြိုက်စွာ ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ 

အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့အနေဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ ဘဏ္ဍာငွေများ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု မရှိစေရေးနှင့် တစ်ဖက်တွင်လည်း နိုင်ငံသား/အခွန်ထမ်းများအနေဖြင့် တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ဥပဒေနှင့် အညီ ခုခံချေပခွင့်၊ ပွင့်လင်းမြင်သာသော အယူခံပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများကို အပြည့်အဝရရှိစေရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိရာ “ယုံကြည် မျှတ မှန်ကန် အခွန်အယူခံ” ဟူသော အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ ဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ နိုင်ငံတော်နှင့်နိုင်ငံသား၊ အခွန်ထမ်းများအတွက် အကောင်းဆုံး ဝန်ဆောင်မှုများကို ကြိုးပမ်းဖြည့်ဆည်း ဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြင်တွေ့နိုင်ပါသည်။ ထိုသို့ နိုင်ငံတော်နှင့် အခွန်ထမ်း/ပြည်သူများ၏ အကျိုးကို ပြည့်ဝစွာ ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေး အတွက် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နှင့် ခုံအဖွဲ့ရုံးတို့သည် စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာဆည်းပူးမှုများ၊ ဆွေးနွေး ဖလှယ်မှုများ၊ သင်ယူမှတ်သားမှုများကို သက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်အသီးသီးမှ အသိပညာရှင်များ၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ တာဝန်ရှိသူများနှင့် အခါအားလျော်စွာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားစေရန် အစဉ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိနေပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ 

ရည်ညွှန်းကိုးကားစာရင်း

• အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သမိုင်းမှတ်တမ်း
• အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့ဥပဒေနှင့် အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့နည်းဥပဒေများ
• အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားချက်များ
• ဦးမြ / ဦးကျော်အေး၊ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေ
• အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့၏ မဟာဗျူဟာ၊ နည်းဗျူဟာနှင့် လုပ်ငန်းအစီအစဉ်များ

ခိုးစား၍ တိုးပွားခြင်းသည် တစ်ခဏ၊

ရိုးရိုးသားသား ကြိုးစားခြင်းသည် တစ်ဘဝ။

အဂတိလိုက်စားခြင်းသည် နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို မသမာ‌သောနည်းဖြင့် ခိုးယူခြင်းပင်ဖြစ်၍ စံစားရလျှင် တစ်ခဏသာ ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ 

အဂတိလိုက်စားခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကဏ္ဍအသီးသီးက သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်များအလိုက် အနက်အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုး ဖွင့်ဆိုကြပါသည်။ ဆိုလိုရင်းများကို ပေါင်းချုပ်တင်ပြရလျှင် အဂတိ လိုက်စားမှု ဆိုသည်မှာ တရားမဝင် အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားအတွက် အမှန်တရားကို မျက်ကွယ် ပြု၍ မလိုက်သင့်သည့်ဘက်ကိုလိုက်ခြင်း၊ မပြုသင့်သည်များကို အလွဲသုံးပြုလုပ်ခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ 

အဂတိလိုက်စားခြင်းသည် စောင့်ထိန်းအပ်သော လူ့ကျင့်ဝတ်များကို ချိုးဖောက်၍ မတရား ပြုကျင့်မှုဖြစ်သောကြောင့် စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်လုပ်ရပ်အဖြစ် သိမြင်ကြသော်လည်း လောကဓံတရား၏ စေစားမှုကြောင့် ဤမတရားပြုကျင့်မှုကြီးကိုပင် လက်ခံကျင့်သုံးလျက် ကိုယ်တိုင်အဂတိလိုက်စားခြင်း၊ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားအတွက် အဂတိလိုက်စားရန် အားပေးအားမြှောက်ပြုခြင်းတို့ဖြင့် အဂတိအမှောင်အတွင်း သက်ဆင်းကြရရှာသည်။ ဤသို့ဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုမှာ ရှေးပဝေသဏီမှသည် မျက်မှောက် ခေတ်ကာလဆီသို့တိုင်အောင် အမြစ်တွယ်လှိုက်စားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေသည်။

အဂတိလိုက်စားမှုသည် ကူးစက်လွယ်သောဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသဖွယ် ပျံ့နှံ့နေသည်မှာ မှန်သော်လည်း ကုသရန်ဆေးစွမ်းများ၊ ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများ မရှိသည်ကား မဟုတ်ပေ။ အဂတိလိုက်စားမှုကို ကာကွယ်တိုက်ဖျက်ရန် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတိုင်း၊ အဖွဲ့အစည်းတိုင်းက ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နှင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ ပေါင်းစည်း၍ လက်တွဲကြိုးပမ်းမှုများလည်းရှိပါ သည်။ ၃၁-၁၀-၂၀၀၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် ၅၈/၄ အရ ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း (UNCAC) ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် လူကုန်ကူးမှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှု တို့ကို တားဆီးကာကွယ်ရန်၊ အရေးယူအပြစ်ပေးရန်နှင့် ပူးပေါင်း‌ဆောင်ရွက်ရန် အဆိုပါကွန်ဗင်းရှင်းကို ကုလသမဂ္ဂက အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုကို ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရာတွင် ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း၏ အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင် နိုင်ရေးအတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည့် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနေ့အဖြစ် နှစ်စဉ် သတ်မှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၈-၁၁-၁၉၄၈ ရက်နေ့တွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားမြစ်ရေးအက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်း၍ အဂတိလိုက်စားမှုကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကွန်ဗင်းရှင်းအား လက်မှတ်ရေးထိုး၍ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အဖြစ် အသိအမှတ်မပြုမီကပင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများကို အစိုးရအဆက်ဆက်က ဆောင်ရွက်နေခဲ့ကြပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်းပေါ်ပေါက်လာသောအခါ မြန်မာနိုင်ငံသည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအမှတ်စဉ် (၁၆၅) အဖြစ် ၂-၁၂-၂၀၀၅ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ၂၀-၁၂-၂၀၁၂ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုဝင်ရောက် ခဲ့ပါသည်။အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကိုအမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ်ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်နှင့် အဂတိလိုက်စားမှု ကျူးလွန်သူများကို ထိရောက်စွာ အရေးယူရန် ၇-၈-၂၀၁၃ ရက်နေ့တွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းလျက် အဂတိလိုက်စားမှုများကိုတားဆီးကာကွယ်ခြင်း၊ အသိပညာပေးခြင်းနှင့် ကျူးလွန်သူများကို ဖော်ထုတ်အရေးယူခြင်း လုပ်ငန်းများကို အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် သန့်ရှင်းသောအစိုးရ၊ ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ဖြစ်ထွန်းစေရန် ရည်ရွယ်လျက် အဂတိလိုက်စားမှုများကို ဖော်ထုတ်တိုက်ဖျက်ရာတွင် ပိုမို ထိရောက်စွာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်နှင့် ပြောင်းလဲတိုးတက်နေသော ခေတ်စနစ်နှင့်အညီဖြစ်စေရန် ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကိုအကြိမ်ကြိမ်ပြင်ဆင်မွမ်းမံခဲ့ရာ ၂-၈-၂၀၂၃ ရက်နေ့တွင် ပဉ္စမအကြိမ် အထိ ပြင်ဆင်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ပိုမိုကျယ်ဝန်းသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုများနှင့် ပိုမို တိကျ ခိုင်မာသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အခြေခံ၍ အဂတိလိုက်စားမှုများကို မျက်ခြည်မပြတ် စောင့်ကြည့်ကာ ဟန့်တား ထိန်းချုပ်လျက်ရှိကြောင်း သတိပြုနိုင်ပါသည်။ ယင်းဥပဒေအရ တံစိုးလက်ဆောင် တောင်းယူသူကို သာမက တံစိုးလက်ဆောင် ပေးသူကိုပါ ထိရောက်ဟန့်တားသော ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်နိုင်‌ကြောင်း တွေ့ရသည်။ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူပြုလုပ်ခြင်း သာမက ဥပ‌ဒေကို ဖောက်ဖျက်လျက် နိုင်ငံတော်၏ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းဉစ္စာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်နစ်နာစေခြင်းသည်လည်း အဂတိလိုက်စားမှုပင်ဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ 

နိုင်ငံ‌တော်ကြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသောတိုးတက်မှုများရရှိစေရန် စဉ်ဆက်မပြတ်ချိတ်ဆက် လည်ပတ်နေသော စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများတွင် အဂတိလိုက်စားမှုများ ကြားညှပ်ပါဝင်လာခြင်းသည် နိုင်ငံတော်ကို သာမက အများပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားရေး အခြေအနေ များကိုပါ များစွာထိခိုက်နစ်နာစေပါသည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာနှင့် ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်နေရသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေနိုင်သည်။ အဂတိလိုက်စားမှုသည် နိုင်ငံ‌တော်၏မျက်နှာကို အိုးမဲသုတ်ရုံသာမက အက်ဆစ်နှင့်လောင်းပက်မည့် ရန်သူသဖွယ် ဖြစ်လာနိုင် ပါသည်။ ယင်းအန္တရာယ် ရန်စွယ်ကို အမြစ်ပြတ် ချေမှုန်း သုတ်သင်နိုင်မှသာ နိုင်ငံ‌တော်နှင့် နိုင်ငံသား တို့၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အရှိန်အဟုန်ကို ပိုမိုမြင့်မားစေနိုင်မည်ဖြစ်ပေသည်။ 

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က “လူမှုအဖွဲ့အစည်းအတွင်း အဂတိလိုက်စားမှုကိုလက်မခံသည့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုရှိသည့်ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ် ဖြစ်ထွန်းလာ စေရန်အတွက် ပြည်သူလူထုတစ်ဦးချင်းစီက အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပါဝင် မှသာ မိမိလုပ်ငန်းခွင်၊ မိမိနေထိုင်ရာလူမှုပတ်ဝန်းကျင်ကို ရိုးသားဖြောင့်မတ်မှုနှင့် အဂတိကင်းစင်သောလူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခုတည်ဆောက်နိုင်မည်။”ဟု ၂၀၂၁ ခုနှစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားတွင် လမ်းညွှန် မိန့်ကြားခဲ့ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှု ကင်းစင်သောနိုင်ငံတော်တစ်ရပ်ဖြစ်စေရေးအတွက်တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များနှင့်ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက တက်ညီလက်ညီ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် အလေးအနက်ထား တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

အလားတူ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်က “မြန်မာ နိုင်ငံအဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်၏ “အဂတိပယ်ခွာ ပြည်သာယာ”ဆိုသော ဆောင်ပုဒ် နှင့်အညီ နိုင်ငံ‌တော်ငြိမ်းချမ်းသာယာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် တာဝန်ရှိသူများ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ သတင်းမီဒီယာများနှင့် ပြည်သူလူထုအားလုံးက အဂတိလိုက်စားမှု အကျင့်ဆိုးကို လုံးဝလက်မခံ ဝိုင်းဝန်း တိုက်ဖျက်သည့် မူဝါဒ Zero Tolerance Policy ချမှတ်ပြီး အဂတိကင်းစင်သည့် လူဘောင်ကို အတူတကွ ထူထောင် ကြပါစို့” ဟု ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ အခမ်းအနားတွင် နှိုးဆော်မိန့်ကြားခဲ့ပါသည်။  မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်အနေဖြင့် အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး မဟာဗျူဟာစီမံချက် (၂၀၂၂-၂၀၂၅) ကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုကို လုံးဝလက်သင့်မခံသည့် လူမှု အသိုက်အဝန်းကို ထူထောင်နိုင်သည်အထိ အောင်မြင်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။

ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို တည်ဆောက်ရာတွင် နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် အဓိကအရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍများတွင် ပါဝင်နေသည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ချမှတ်သော မူဝါဒ၊ ဦးတည်ချက်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရသော နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် စိတ်ဓာတ်နှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားများ ခိုင်မာ ကောင်းမွန်ရန် လိုအပ်သည်။ “ဝန်ထမ်းကောင်းမှ နိုင်ငံကောင်းမည်” ဟူသော ဆိုရိုးစကား ဆောင်ပုဒ်သည် နိုင်ငံတော်အတွက် ရိုးသားကြိုးစား၍ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်သော ဝန်ထမ်းကောင်းများ လိုအပ်ခြင်းကို ညွှန်ပြနေသည်။ ထိုဝန်ထမ်းကောင်းများ မွေးထုတ်ပေးရန် စီမံခန့်ခွဲအုပ်ချုပ်သူ ခေါင်းဆောင်များတွင် တာဝန်ရှိသည်။ ဘက်လိုက်မှု၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ အငြိုးတရားဖြင့် မုန်းတီးမှုတို့ ကင်းရှင်းပြီး သမာသမတ်ကျကျ၊ အဂတိ တရားကင်းကင်းဖြင့် လူမှန်နေရာမှန် စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် စီမံခန့်ခွဲပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ သို့မှသာ သာယာပျော်ရွှင်ဖွယ်ရာအတိဖြစ်သော လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အပြန်အလှန်ယုံကြည်လေးစားမှုအပြည့်ဖြင့် အူမ မတောင့်သော်လည်း သီလစောင့်နိုင်သော ဝန်ထမ်းကောင်းများအဖြစ် ဂုဏ်ယူ ဝင့်ကြွားစွာ ရပ်တည်နိုင်ကြပေလိမ့်မည်။ 

ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုရှိစေရေး၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးတို့တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်လာစေရေးနှင့် ထုတ်ပြန်ထားသည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း ကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာမှုရှိ စေရေးတို့အတွက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က “ပြည်သူ့ ဝန်ထမ်းများနဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများဟာ နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့ ပြည်သူများအကြား ပေါင်းကူးတံတားများ သဖွယ် ဆက်သွယ်ဆက်ဆံပြီး ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပေးရသူများ ဖြစ်ပါတယ်။ ကောင်းမွန်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးကို ပုံဖော်ရာမှာ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များသည် အရေးပါသလို ပြည်သူ့ဝန်ထမ်း၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများရဲ့ စည်းကမ်းလိုက်နာမှု၊ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုနဲ့ ကျင့်ဝတ် စောင့်ထိန်းမှုတွေကနေ လမ်းချော် လွဲမှားသွားစေတဲ့ အဓိက အချက်ကတော့ အဂတိလိုက်စားမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအနေနဲ့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်း၊ လုပ်ထုံး လုပ်နည်း၊ ကျင့်ဝတ်များနဲ့အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်ကြမယ်ဆိုရင် ပြည်သူများရဲ့ ယုံကြည်မှုကိုရရှိပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ အုပ်ချုပ်မှုစနစ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး နိုင်ငံတော် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။” ဟု ၂၀၂၂ ခုနှစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားတွင် အလေးအနက် လမ်းညွှန်မိန့်ကြားခဲ့ပါသည်။

အဂတိလိုက်စားမှုသည် စီးပွားရေးကဏ္ဍများတွင်လည်း မွှေနှောက် နေရာယူတတ်သည်ကို သတိပြုအပ်ပေသည်။ ဝိသမလောဘသမားနှင့် အဂတိလိုက်စားသူများကြောင့် တရားမဝင် ကုန်သွယ် မှုများ အင်အားကြီးမားစွာပေါ်ပေါက်လာလျှင် တရားဝင်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ လျော့နည်းလာကာ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကြီးစွာသော အဟန့်အတားကို ဖြစ်ပေါ်စေလိမ့်မည်။ နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားကျဆင်းယုတ်လျော့သည်နှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်နွယ်နေသောလူမှုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးကဏ္ဍများကို ထိခိုက်စေကာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ပျက်ပြားစေမည်ဖြစ်ပေသည်။ သာဓက အားဖြင့် အစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများတွင် လုပ်ငန်းတင်ဒါခေါ်ယူရာ၌ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် တင်ဒါကို တစ်ဦးတစ်ယောက်ကဖြစ်စေ၊ အစုအဖွဲ့တစ်ခုကဖြစ်စေ လက်ဝါးကြီးအုပ် ရယူလုပ်ကိုင်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက နိုင်ငံတော်က ဌာနအတွက် ခွင့်ပြုပေးလိုက်သော ငွေပမာဏနှင့် မလျော်ညီသည့်အရည်အသွေးနိမ့်ကျသည့် လုပ်ငန်းကိုသာ ဌာနအတွက်ရရှိခြင်းမျိုးဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ အဂတိတရား ကင်းစင်မှသာ မှန်ကန်မျှတသော ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ ပွင့်လင်းမြင်သာသော တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတို့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာပြီး ထိုက်တန်ကောင်းမွန်သော ရလဒ်ကောင်းများ ပေါ်ထွက်လာမည်ဖြစ်ပေသည်။ 

ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ ဗလာဒီ‌ဗော့စတော့မြို့၌ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့မှ ၆ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပသည့် (၉) ကြိမ်မြောက် အရှေ့ဖျားစီးပွားရေးဖိုရမ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိ လိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက “အဂတိ လိုက်စားမှုသည် မျှတစွာ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်၏ အဓိကပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်းပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် စွန့်ဦး တီထွင်သူများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို အပြည့်အဝအကာအကွယ်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်အနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုများကို လုံးဝလက်မခံသည့် လူမှုအသိုက်အဝန်းပေါ်ပေါက်လာစေရန်ရည်ရွယ်၍ မဟာဗျူဟာစီမံချက်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း” ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ 

သို့ဖြစ်၍ ဌာနဆိုင်ရာများတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များ (Corruption Prevention Units) ဖွဲ့စည်းလျက် အဂတိလိုက်စားမှုပြဿနာများ မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် အဂတိ လိုက်စားမှုဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော နယ်ပယ်များကို ဆန်းစစ်လေ့လာသုံးသပ်၍ အသိပညာပေးခြင်း၊ အဂတိ လိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ တည်မြဲလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် လုပ်ငန်းလမ်းညွှန်များ ရေးဆွဲခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲရေးနည်းလမ်းဖြင့် တားဆီးကာကွယ်ခြင်း၊ ဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်းများ နှင့်အညီ စနစ်တကျ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း စသည့် ဌာနအလိုက် အဂတိလိုက်စားမှု ဖြစ်နိုင်ခြေ အန္တရာယ်ရှိမှု ဆန်းစစ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ် Corruption Risk Assessment (CRA) တို့ကို ကြီးကြပ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော အစီအမံများ စဉ်ဆက်မပြတ် ချမှတ်၍ ဆက်လက် ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ်ပါသည်။ လုပ်ငန်းဆောင်တာများဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိမိဌာနတွင်းတွင် သာမက ပြည်သူများနှင့် သက်ဆိုင်သော၊ ပြည်သူများ သိသင့်သိထိုက်သော ကိစ္စရပ် များကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ဖော်ထုတ်တင်ပြလျက် ပြည်သူတို့၏အသံကို အလေးဂရုပြု နားထောင် ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အများပြည်သူနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်ဆံရသော ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး စသည့် လူမှုရေးကဏ္ဍများတွင် အဂတိလိုက်စားမှု ကင်းစင်လျက် ပြည်သူများထံ ကောင်းမွန်သော ဝန်ဆောင် မှုများ ဖြည့်ဆည်း ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်လေးစားအားထားမှုနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို အပြည့်အဝရရှိပြီး တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးတွင် တက်ညီလက်ညီဆောင်ရွက်နိုင် ကြမည်ဖြစ်ပါသည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုသည် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိနေသည်။ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက် ရသော တရားစွဲအဖွဲ့အစည်းများနှင့် တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့အစည်းများသည် မိမိတို့၏ လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အဂတိတရားကင်းရှင်းလျက် ပြည်သူကိုမျက်နှာမူ၍ တရားမျှတစွာ ဆောင်ရွက် ကြရန်လိုသည်။ ဥပဒေနှင့်အညီ သမာသမတ်ကျကျ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုး‌ရေး ပိုမို အားကောင်းလာစေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သင့်သည်။ ချိန်ခွင်လျှာ ဘယ်ညာ မတိမ်းစေရန် ကိုင်ထား သောလက်များ တည်ငြိမ်ခိုင်မြဲနေရပေမည်။ စိတ်မနောကို ဖြူစင်ဖြောင့်မတ်အောင်ထိန်း၍ မှန်ကန် မျှတစွာ ရှုမြင်ဆင်ခြင်နိုင်ရန်လိုသည်။ ထိုသို့မဟုတ်ဘဲ ငွေကြေး၊ တံစိုးလက်ဆောင်၏ စေခိုင်းကြိုးဆွဲ ရာသို့ လိုက်ပါမည်ဆိုပါက “ငွေများ တရားနိုင်” ဟူသော ဆိုစကားများ ပျောက်ကွယ်ပြီ ဆိုသော်လည်း “ငွေမရှိ တရားရှုံး” ဟူသော ပြည်သူများ၏ ညည်းတွားသံများ ပေါ်ထွက်ပျံ့နှံ့လာဦးမည်ဖြစ်ပေသည်။

အဂတိလိုက်စားသူများအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုကြောင့် ရရှိလာသော ငွေကြေးဥစ္စာ များကြောင့် တဒင်္ဂကြွယ်ဝလာပြီဟု ထင်မှတ်ရသော်လည်း အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ရရှိလာသော ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းဥစ္စာများဖြစ်ကြောင်း သက်သေထင်ရှား ပေါ်ပေါက်ပါက အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်သည်ယင်းငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများကို ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်းသည့် အမိန့်ချမှတ်မည်ဖြစ်၍ တဒင်္ဂသာယာကြည်နူးခဲ့ရသော ငွေကြေး၊ပစ္စည်းတို့သည် အဂတိကျူးလွန်သူ၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့်အတူ ပျက်စီးဆုံးရှုံးကြရမည်သာ ဖြစ်ပေသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာ လာခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ပြည့်စုံမှန်ကန်စွာ တိုင်ကြားနိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို နိုင်ငံပိုင် သတင်းစာများတွင်လည်းကောင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်၏ Website နှင့် Facebook Page များတွင်လည်းကောင်း ဖော်ပြထားသဖြင့် အဂတိလိုက်စားသူများ၏ နယ်ပယ်သည် ကျဉ်းမြောင်းသည်ထက် ကျဉ်းမြောင်းလာပြီကို သတိပြုသင့်လှပေသည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်သည် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်‌ရေး၊ အသိပညာပေးရေးတို့ကို မဟာဗျူဟာစီမံချက် ရေးဆွဲချမှတ် ဆောင်ရွက်ရာတွင် နိုင်ငံလူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်ရှိသည့် ကျောင်းသားကျောင်းသူများအတွင်း အသိပညာပေးရေး နည်းလမ်းကို ပိုမို ကျယ်ပြန့်စွာ ဦးတည် ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုသည် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက လက်မခံသည့် ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ်၊ ရှက်ရွံကြောက်မက်ဖွယ်ရာ အကျင့်စာရိတ္တ ပျက်ယွင်းမှုကြီး ဖြစ်ကြောင်း ငယ်ရွယ်နုနယ်သော ကလေးငယ်များ၏ နှလုံးသားတွင် စွဲမြဲမှတ်ထင်နေပါက နိုင်ငံ့ တာဝန်ကို ပခုံးပြောင်း တာဝန်ယူမည့် မျိုးဆက်တစ်ခုတွင် အဂတိလိုက်စားမှုသည် ပပျောက်သွားမည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။ ငယ်စဉ်က ဖတ်ရှုသင်ကြားခဲ့ဖူးသော တံခါးမှူးဒတ္ထအကြောင်းသည် ကြီးပြင်းလာသည့်တိုင် ရင်ထဲတွင် ကျန်ရစ်နေဆဲဖြစ်သည့် သာဓကကို ထောက်ရှုသင့်ပါသည်။ 

ထို့အပြင် ဥပဒေကို ပြည်သူများက နားလည်သိရှိလာစေရန် ဥပဒေပညာဗဟုသုတများ ပြန့်ပွား စေရေးနှင့် တရားမျှတမှုကို ပြည်သူများ လက်လှမ်းမီစေရန် သက်ဆိုင်ရာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအဖွဲ့ အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်း၍ အခါအားလျော်စွာအသိပညာပေးရေးလုပ်ငန်းကို ထပ်မံအားဖြည့်ဆောင်ရွက် သင့်ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုသည် လူမှုဘဝ ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးခြင်းအတွက် နတ်ဆိုးတစ်ပါးပင်ဖြစ်ပြီး  လူတော်လူကောင်းတို့ကို သွေးဆောင်သိမ်းသွင်း၍ လူညံ့လူဆိုးများ ဖြစ်စေသည်။ အရည်အသွေး၊ စွမ်းရည်ကောင်းများကို အတ္တမှိုင်းတိုက်၍ အဆိပ်အတောက်များအဖြစ်ပြောင်းလဲပစ်သည်။ယင်းအဂတိ နတ်ဆိုးကို ကြံ့ခိုင်သော ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ၊ စာရိတ္တလက်နက်ဖြင့် နှိမ်နင်းမှသာ အောင်မြင်ရာသည်။ အသိဉာဏ်နှင့်ယှဉ်သော ကိုယ်ကျင့်တရားများ လူတိုင်းထားရှိ ထိန်းသိမ်းကြရန် နှိုးဆော် အသိပညာ ပေးခြင်းသည် အဂတိနတ်ဆိုး၏ အရှိန်တန်ခိုးကို ဖျက်ချိုးကာကွယ်ခြင်းပင် ဖြစ်ပေသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရေးအဖွဲ့ (TI) က ၃၀-၁-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန် ခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏  အဂတိလိုက်စားမှု အညွှန်းကိန်း (Corruption Perceptions Index, CPI 2023) ၌ နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ နိုင်ငံအနက် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံသည် ရမှတ် ၉၀ ဖြင့် အဆင့် ၁ ရရှိခဲ့ပြီး ဆိုမာလီယာနိုင်ငံသည် ရမှတ် ၁၁ ဖြင့် အဆင့် ၁၈၀ ရရှိခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရမှတ် ၂၀ ဖြင့် အဆင့် ၁၆၂ ‌နေရာတွင် တည်ရှိနေပါသည်။ TI အညွှန်းကိန်းပါ ရမှတ်များအရ ရမှတ် “၁၀၀” အပြည့် ရရှိသည့်နိုင်ငံများ မတွေ့ရှိရသဖြင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် “အဂတိလိုက်စားမှု လုံးဝကင်းစင်သည့်နိုင်ငံ” ဟူ၍ မရှိသေးကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ညွှန်းကိန်းရမှတ်များ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာပြီး ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဝင့်ထည်နိုင်ရန် ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ကြိုးပမ်းရပေဦးမည်။ 

အစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ အပါအဝင် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး အတူတကွ တက်ညီလက်ညီ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် အဂတိကင်းစင်သည့် လူမှုအသိုက်အဝန်း ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာနိုင်ပါစေကြောင်းနှင့် အဂတိပယ်ခွာခြင်းဖြင့် ချမ်းမြေ့သာယာသော “ပြည်မြန်မာ” အဖြစ် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ခံ့ထည်စွာ ရပ်တည်နိုင်ပါစေကြောင်း ဆန္ဒပြုလျက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်မည့် (၂၁) ကြိမ်မြောက် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာအဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ကို ဂုဏ်ပြုကြိုဆိုအပ်ပါသည်။ 

ရည်ညွှန်းကိုးကားစာရင်း -

(၁)     ကုလသမဂ္ဂအဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း(United Nations Convention Against Corruption – UNCAC)

(၂)      https://www.accm.gov.mm

(၃)     https://www.transparency.org/en/cpi/2023

(၄)     အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ

(၅)     နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများ

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်သည် ယခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်က ပီရူးနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါခရီးစဉ်တွင်  ပီရူးနိုင်ငံရှိ တရုတ်အစိုးရပိုင် သင်္ဘောကုမ္ပဏီ Cosco က ပိုင်ဆိုင်သည့် ဒေါ်လာ ၃.၅ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ  ဧရာမဆိပ်ကမ်းတစ်ခုကို  ခမ်းနား ထည်ဝါစွာ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။  ထိုအချက်က ရှန်ဟိုင်းနှင့်ပီရူးအကြား တိုက်ရိုက် ပင်လယ် ရေကြောင်းလမ်းသစ်တစ်ခု  ဖော်ဆောင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

အမှန်တကယ်တွင်  တရုတ်သည် ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှေးကွေးနေသည် ကို ဘေဂျင်းအစိုးရ ကောင်းစွာသိနေသည်။ ထိုကိစ္စကို ပြန်လည်မြှင့်တင်ရန် ဘေဂျင်း အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ လိုအပ်ချက်များကို အာရုံစိုက်နေသည်မှာလည်း ကြာလှပြီဖြစ်သည်။ ၎င်းအတွက် လက်တင်အမေရိကသည် ကျယ်ပြန့်စွာ မထိုးဖောက် ရသေးသည့် ကမ္ဘာ့အစိတ်အပိုင်းနေရာတစ်ခုလည်း ဖြစ်နေသည်။ အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် တရုတ်အနေဖြင့် လိုအပ်နေသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များ၊ သတ္တု ဓာတ်များ ပေါကြွယ်ဝကြောင်း သိရှိထားသည်မှာ ကြာလှပါပြီ။ 

Belt and Road ၏ ပဏာမခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာအခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး မဟာဗျူဟာအရ ပီရူးဆိပ်ကမ်းသည် လက်တင်အမေရိကမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ချိန်ကို ၂၃ ရက်အထိ အချိန် လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကုန်ကျစရိတ်ကိုလည်း အနည်းဆုံး၂၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချနိုင်မည်ဟု တွက်ဆထားပါသည်။ ချန်ကေဆိပ်ကမ်း တည်ဆောက်ပြီးစီးမှုက အာရှနှင့် လက်တင်အမေရိကအကြား သင်္ဘောလမ်းကြောင်းများကို ချိတ်ဆက်ပေး နိုင်သည့်  ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်လာတော့မည်ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်ကြောင့် ပီရူးသည် လက်တင်အမေရိက၌ တရုတ်၏ကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်ဖြစ်လာမှု အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း   တိုးတက်ခိုင်မာလာစေမည် ဖြစ်သည်။ 

ချန်ကေဆိပ်ကမ်းက လက်တင်အမေရိက၏ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးအပိုင်းတွင် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်လာဖွယ်ရှိနေပါသည်။ တရုတ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏စီးပွားရေးသည် လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတို့တွင် စုစည်းနေသဖြင့် တောင်အမေရိကသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက် နိုင်ရေး တံခါးဖွင့်ရန် ကြိုးစားလာကြခြင်းဖြစ်သည်။ 

ယခုဖွင့်လှစ်လိုက်သည့် ချန်ကေဆိပ်ကမ်းက ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်မည့်နိုင်ငံများတွင်  ဘရာဇီးနိုင်ငံလည်း ပါဝင်နေပေသည်။ ဘရာဇီးက တရုတ်ကုန်ထုတ်များကို အများအပြား ဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏လယ်ယာထွက်ကုန်နှင့် သံရိုင်းသံထည်များကို ထိပ်တန်း တင်ပို့ပေးနေသည့်နိုင်ငံလည်းဖြစ်ပေသည်။ ဆိပ်ကမ်းသစ်ဖွင့်လှစ်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးကို ဒေသအနှံ့အပြားက စိတ်ဝင်စားနေကြပါသည်။ ပီးရူး၏ပစိဖိတ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ဘရာဇီး၏ အတ္တလန္တိတ်ကမ်းရိုးတန်းကြားရှိ ရထားလမ်းချိတ်ဆက်မည့် ဇီဝသမုဒ္ဒရာစင်္ကြံ တည်ဆောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကာလကြာရှည်ဆွေးနွေးမှုများကို ပြန်လည်စတင်နေကြပြီ ဖြစ်သည်။ 

သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်အနေဖြင့် ချန်ကေဆိပ်ကမ်းဖွင့်လှစ်ရန် ပီးရူးသို့ သွားရောက်ခြင်းမှာ ၎င်းတာဝန်ယူသည့်သက်တမ်းတွင် ဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပါသည်။ သွားရောက်ရသည့် ရည်ရွယ်ချက်သည်  နိုဝင်ဘာလလယ်တွင် ဘရာဇီးတွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် G 20 အစည်းအဝေးပွဲ မတိုင်ခင် ကျင်းပသည့် အာရှ-ပစိဖိတ်စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ခေါင်းဆောင်များအစည်းအဝေး တက်ရောက်ရန်ဖြစ်သည်။ တရုတ်သမ္မတ၏ လက်တင် အမေရိကခရီးစဉ်က ပီရူးနှင့်ဘရာဇီးကြား  စီးပွားရေးဆက်ဆံမှုပိုမိုအားကောင်းလာချိန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ပီရူးနှင့်ဘရားဇီးနှစ်နိုင်ငံတို့နှင့် ကုန်သွယ်မှုချဲ့ထွင်လာခဲ့သည်ဟု  ဘေဂျင်း သတင်းအရင်းအမြစ်များက  ပြောကြားထားပါသည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ အမျိုးမျိုးသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက် များမှတစ်ဆင့် လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရေဘီယံနိုင်ငံ အနည်းဆုံး ၂၂ နိုင်ငံနှင့်အတူ Belt and Road ပဏာမခြေလှမ်းကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီးလည်းဖြစ်သည်။ ထိုနိုင်ငံ များထဲတွင်  ပီရူးသည်  အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ 

ဘရာဇီးသည် BRI တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်း မရှိသေးသော်လည်း တရုတ် နိုင်ငံနှင့်အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံနှင့် ပို့ကုန်အများဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်လာသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်လာပြီ ဖြစ်ပေသည်။ ဘရာဇီးသည် လက်တင်အမေရိကတွင်  တရုတ်၏ထိပ်တန်းကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။

Global South ဟု အမည်ခေါ်ကြသည့် လက်တင်အမေရိကတွင် နိုင်ငံပေါင်း ၃၃ နိုင်ငံရှိပါသည်။ တရုတ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့နှင့် ကုန်သွယ်မှု၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများမှတစ်ဆင့် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ချဲ့ထွင်ရန် အားသန်နေပါသည်။ တရုတ်အနေဖြင့် ယင်းဒေသတွင် ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးဆောင်ရွက်လာသကဲ့သို့ ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ရေး၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး စသည့်နယ်ပယ်များကို မဟာဗျူဟာကျကျ ပိုမိုလုပ်ဆောင် လာကြပါသည်။ တရုတ်၏ရေရှည်မဟာရည်မှန်းချက်သည် လက်တင်အမေရိကတွင် အမေရိကန်ကို အစားထိုးရန် ဖြစ်ပါသည်။

ပီရူးနိုင်ငံတွင် ဧရာမရေကြောင်းဂိတ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ချန်ကေဆိပ်ကမ်းနှင့်အတူ အခြားအခြေခံအဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်လိုက်ခြင်းက တရုတ်၏ အခန်းကဏ္ဍ တိုးမြှင့်လာမှုဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်က စိုးရိမ်စဝင်လာကြပါသည်။ ချန်ကေဆိပ်ကမ်းကို တရုတ်၏ရေတပ်က အသုံးပြုလာနိုင်ကြောင်းကိုလည်း အမေရိကန်ရေတပ်အရာရှိများက ပြောဆိုနေကြသည်။

 ရွေးကောက်ခံအမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်၏ အနီးကပ်အကြံပေးတစ်ဦး ကလည်း  ယခုဖွင့်လှစ်လိုက်သည့် ချန်ကေဆိပ်ကမ်းသစ်နှင့် အခြားတရုတ်ပိုင် သို့မဟုတ် တရုတ်ထိန်းချုပ်ထားသော ဆိပ်ကမ်းကတစ်ဆင့် ဖြတ်သန်းလာသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ အပေါ် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်စည်းကြပ်ကောက်ခံရန် အဆိုပြုထားပါသည်။ လက်ရှိအချိန် တွင်လည်း ရွေးကောက်ခံသမ္မတဒေါ်နယ်ထရန့်က ၎င်းတာဝန်ယူချိန်တွင် အခွန်စည်း ကြပ်မည့်ခြိမ်းခြောက်မှုစကားကို မကြာခဏဆိုသလို ပြောဆိုနေပါသည်။ အမေရိကန်သည် တရုတ်ကို ပစ်မှတ်ထားသော်လည်း ယင်း၏အနားက အိမ်နီးချင်းများအပေါ် တရုတ်က လွှမ်းမိုးလာနိုင်သည်ကို တွက်ဆထားပုံရပါသည်။ အမေရိကန်သည် အိမ်နီးချင်း ကနေဒါ၊ မက္ကဆီကိုတို့နှင့် ထရန့်လက်ထက်တွင် မည်သို့ဖြစ်လာနိုင်မည်နည်း ဆိုသည့်အချက်ကို  တရုတ်က စိတ်ဝင်စားနေပါသည်။  

အမှန်တကယ်တွင် လက်တင်အမေရိက၌ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ပိုမိုလက်ခံလာခြင်းမှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအတွက် ထူးဆန်းသည့်ကိစ္စတစ်ခု မဟုတ်တော့ပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ကမ္ဘာ့နံပါတ်တစ် မဟာအင်အားနိုင်ငံအဖြစ် ခံယူထားသည့် အမေရိကန်သည် ယင်း၏အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအပေါ် မဟာဗျူဟာမြောက်စွာ လျစ်လျူရှု ထားသည်မှာ ကြာမြင့်နေပါပြီ။ ထိုအားနည်းချက်သည် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေး ထိုးနှက် လာမည့်ကာလတွင် တရုတ်နိုင်ငံက အိမ်နီးချင်းစီးပွားရေးဂိတ်များဖြင့် ပြန်လည်တုံ့ပြန်ရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေသည်မှာ  နှစ်အတော်တန်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်အနေဖြင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအပေါ် လျစ်လျူရှုထားခြင်းကြောင့် တစ်ချိန်ချိန်တွင် ကြုံတွေ့လာနိုင်သည့်အနေအထားကိုလည်း လက်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းအနေဖြင့်လည်း တာဝန်ယူသင့်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက  မကြာခဏဆိုသလို ပြောကြားဖူးပါသည်။ ပြောပြဆဲလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုကိစ္စက အမျိုးသားလုံခြုံရေးပြဿနာ တစ်ခုမဟုတ်သော်လည်း  စီးပွားရေးနှင့် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အမှားတစ်ခုဖြစ်နေပါသည်။  အမေရိကန်က လက်တင်အမေရိကကို ကာလရှည်ကြာ လျစ်လျူရှုထားခြင်းသည်  မကြာမီတွင်  နောက်ဆုံးအချိန် ဖြစ်လာမလား  စောင့်ကြည့်နေမိတော့သည်။

Ref: Dylan Butts/ china is doubling down on Latin America ties to bolster influence and trade, experts say (CNBC)

အကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်ကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ရာ၌ အမျိုးသမီး(gender)အပေါ် အခြေခံပြီး လူတစ်ယောက်ပေါ်တွင် အနိုင့်အထက်ပြုကျင့်ခြင်း သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်သည့် လုပ်ရပ်များဖြစ်ခြင်းဟု ဆိုထားပါသည်။

အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ အများပြည်သူနေရာတွင်ဖြစ်စေ၊ ပုဂ္ဂလိက သီးသန့်အခြေအနေတွင်ဖြစ်စေ အမျိုးသမီးများအပေါ် အနိုင့်အထက်ပြုခြင်း သို့မဟုတ် လွတ်လပ်ခွင့်အားငြင်းဆန်ပြီး တစ်ဖက်သတ်ပြုမူခြင်း စသည့်ခြိမ်းခြောက်မှုများ အပါအဝင် ကိုယ်ထိလက်ရောက်ဖြစ်စေ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်စေ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်စေ ထိခိုက်နစ်နာစေမည့် သို့မဟုတ် ထိုသို့ထိခိုက်နစ်နာဖွယ်ရှိသည့် ကျား၊ မ ရေးရာကို အခြေခံသော အကြမ်းဖက်သည့် အပြုအမူတစ်ရပ်ကို ဆိုလိုကြောင်း ၁၉၉၃ ခုနှစ် အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂကြေညာစာတမ်း (DEVAW) ၏ အပိုဒ် ၁ တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

သို့ဖြစ်၍ အမျိုးသမီးများအား အကြမ်းဖက်မှုဟူသည့် ဝေါဟာရ၏ နောက်ကွယ်တွင် ကိုယ်ထိလက်ရောက် အကြမ်းဖက်မှု၊ နှုတ်အားဖြင့် စော်ကားမှုနှစ်ခုစလုံး အကျုံးဝင်သည်။ အကြမ်းဖက်ခံရသူသည် အနိုင်ကျင့်ခံရခြင်းနှင့် အတင်းအကျပ်ထိန်းချုပ်ခြင်းများကိုလည်း လိုက်ပါခံစားလာရသည်။

အကြမ်းဖက်ခံရမှု အမျိုးအစား

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အကြမ်းဖက်ခံရမှုများကို အမျိုးအစားခွဲခြားကြည့် မည်ဆိုလျှင် အကြမ်းဖက်ခံရနိုင်ခြေ ငါးမျိုးရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ -

•         ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်း (Physical Abuse)

•         လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်း (Sexual Abuse)

•         ငွေကြေးပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်း (Financial Abuse)

•         စိတ်ခံစားမှုပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်း (Emotional Abuse)

•         ခံယူချက်အတွေးအခေါ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်း

          (Psychological Abuse) တို့ ဖြစ်ကြသည်။

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်းတွင် အမျိုးသမီးများသည် သဘာဝအရ ကျား၊ မ (gender) ဆိုင်ရာ အားနွဲ့သူများဖြစ်သည့်အလျောက် ရိုက်နှက်ခံရခြင်း၊ ကန်ကျောက်ခံရခြင်း၊ ထိုးနှက်ခံရခြင်း၊ အန္တရာယ်ရှိ စေသည့် ပစ္စည်းများဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်အနာတရဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခံရခြင်း (ဥပမာ ဆေးလိပ်မီးနှင့်တို့ခြင်း၊ ဓားလက်နက်၊ အက်စစ်ခေါ် ငရဲမီး စသည်) များပြုလုပ်ခံရသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများအား အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးနေ့

နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်သည် “အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများအား အကြမ်းဖက်မှုပပျောက်ရေးနေ့” ဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးအချို့ အကြမ်းဖက်ခံနေရမှုကို ဂရုပြုစေလိုသဖြင့် ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ကျင်းပသော ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံက သတ်မှတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုနေ့မှသည် လူ့အခွင့်အရေးနေ့ဖြစ်သော ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်ထိတိုင်အောင် ၁၆ ရက်ကြာ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများအပေါ် အကြမ်းဖက်အဆုံးသတ်ရေး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို မီးမောင်းထိုးပေးမည့် အခါသမယလည်း ဖြစ်ပါသည်။ အကြမ်းဖက်မှု ဆန့်ကျင်ရေး၏ သင်္ကေတအဖြစ်အသုံးပြုသည့် ဖဲကြိုးဖြူကိုအကြောင်းပြု၍ အဆိုပါနေ့ရက်ကို “ဖဲကြိုးဖြူနေ့” ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြကြောင်း လေ့လာသိရသည်။ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးအတွက် နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်အထိ ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှုကို ၁၉၉၁ ခုနှစ်ကစပြီး နှစ်ပေါင်း ၃၁ နှစ်တိုင် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိနေပါသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ သုံးသပ်ချက်

အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရင်ဆိုင်နေရသည့် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး သန်းပေါင်းများစွာသော အမျိုးသမီးများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝနှင့်ပညာရေးကိုထိခိုက်စေပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အစီရင်ခံစာများအရ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးသုံးဦးတွင် တစ်ဦး (၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်)သည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာရင်းနှီးဖော်ရွေမှု သို့မဟုတ် လက်တွဲဖော်မဟုတ်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများကို တစ်သက်တာလုံး ခံစားနေကြရကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်မှုအများစုသည် ရင်းနှီးဖော်ရွေသူ၏ အကြမ်းဖက်မှုဖြစ် ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိအသက် ၁၅ နှစ်မှ ၄၉ နှစ်ကြားရှိ အမျိုးသမီးများ၏ သုံးပုံတစ်ပုံ (၂၇ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး)သည် ၎င်းတို့၏ ရင်းနှီးသောအဖော်ထံမှ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက် မှုများကို တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရကြောင်း ဆိုထားသည်။

ပျမ်းမျှအမျိုးသမီးသုံးဦးလျှင် တစ်ဦးနှုန်းသည် ၎င်းတို့၏ ဘဝတစ်လျှောက်တွင် ကျား၊ မ အခြေပြုအကြမ်းဖက်မှုကို ကြုံတွေ့ခံစားနေရပြီး အချို့ကိစ္စများတွင် သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ လူကုန်ကူးခံရသူ အားလုံး၏ ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမျိုးသမီးများနှင့်မိန်းကလေး များဖြစ်ပြီး ယင်းတို့အနက် သုံးဦးမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်ခြင်း ကို ခံနေကြရသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း အသက် ၂၀ မှ ၂၄ နှစ်ကြား အမျိုးသမီးငါးဦးတွင် တစ်ဦးနီးပါးသည် ၁၈ နှစ် မပြည့်မီ လက်ထပ် ခဲ့ကြရသည်။ ဤသည်တို့မှာ အမျိုးသမီးများအား အကြမ်းဖက်မှုအပေါ် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှ ကာလကြာရှည် မျက်ကွယ်ပြုနေမှု၊ နှုတ်ဆိတ်နေမှု၊ ကဲ့ရဲ့ပြစ်တင်မှုတို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ကပ်ဘေးတစ်ခုအဖြစ် တည်မြဲနေခြင်း ဖြစ်သည်။

အမျိုးသမီးများအတွက် ကာကွယ်ဝန်ဆောင်မှု

အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုခံရခြင်းမှ လျော့ပါးစေရေးအတွက် တိုင်းဒေသကြီးအသီးသီးရှိ လူမှုဝန်ထမ်းရုံးများနှင့် ခရိုင်၊ မြို့နယ်လူမှုရုံးများကို ချိတ်ဆက်ပြီး Help Line အကူအညီ တောင်းခံနိုင်ရေး ဖုန်း ၀၆၇- ၃၄၀၄၂၂ နှင့် ၀၆၇-၃၄၀၄၉၉ တို့ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး တိုင်ကြားမှုများကိုလည်း လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ဆက်သွယ်ရေးအကူအညီတောင်းခံရာတွင်လည်း ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ်ခြင်းအပြင် Viber သို့မဟုတ် Messenger များဖြင့်ပါ တိုင်ကြားနိုင် ရေးအတွက် တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ထားသည်။ တိုင်ကြားလာသည့် အမှုများကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်လူမှုဝန်ထမ်းရုံးများသို့ လွှဲပို့ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာဒေသက အကြမ်းဖက်ခံရသူများကို ပံ့ပိုးပေးမှုအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်ခံရသည့် အမျိုးသမီးများကို ယာယီလက်ခံ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရေးအတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မော်လမြိုင်၊ လားရှိုး၊ ကယား စသည့်နေရာငါးနေရာတွင် One Stop Women Support Centre (OSWSC) များ ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဝန်ဆောင်မှုများပေးလျက်ရှိပါသည်။

အားလုံးပေါင်းစုလှုပ်ရှားပေး

အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးသည် လူထုအားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်မှသာ အောင်မြင်နိုင်ပါလိမ့်မည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်က ထုတ်ပြန်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခန့်မှန်း လူဦးရေစာရင်းတွင် အမျိုးသားဦးရေ ၂၆ ဒသမ ၇ သန်း၊ အမျိုးသမီးဦးရေ ၂၉ ဒသမ ၁ သန်း စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၅၅ ဒသမ ၈ သန်းရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ အဆိုပါ ကိန်းဂဏန်းအရ အမျိုးသမီးဦးရေက အမျိုးသား ဦးရေထက် ၂ ဒသမ ၄ သန်း ပိုများသည်။

ထိုသို့ပိုများသည့် အမျိုးသမီးများသည် နိုင်ငံအတွက် တစ်ထောင့်တစ်နေရာက အင်အားဖြစ်မည်ဆိုပါလျှင် သို့မဟုတ် ထိုအင်အားများ ပြိုင်တူတွန်းနိုင်ကြလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရွေ့တစ်ခုရောက်ရန်အင်အားများပင် ဖြစ်ပေတော့မည်။ တစ်နည်းဆိုသော် နိုင်ငံအတွက် အင်အားဖြစ်စေမည့် အမျိုးသမီးများ အကြမ်းဖက်မှုခံစားရပြီး ထိခိုက်နစ်နာလျှင် “အား” မဖြစ်တော့ဘဲ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလည်း “နှောင့်နှေး” သွားမည်ဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ အကျပ်အတည်းကာလသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးများအပေါ် အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုကို သိသိသာသာ မြင့်တက်စေခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးအများစုသည် အိမ်မှုတာဝန်နှင့် ဆက်စပ်နေသော ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတို့ကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုတိုးလာကြရသည်။ အလုပ်အကိုင်များ ဆုံးရှုံးမှုတို့ကြောင့် စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းလာသည်။ ကျောင်းများပိတ်ထားရသဖြင့် ဆယ်ကျော်သက် မိန်းကလေးများ စိတ်ဖိစီးမှုများလာသကဲ့သို့ နိုင်ငံအချို့တွင် အရွယ်မတိုင်မီ အတင်းအကျပ် လက်ထပ်ခံခဲ့ရသည်။ သို့ဖြစ်၍ အမျိုးသမီးများအပေါ်အကြမ်းဖက်မှုကို ရပ်တန့်စေမည့်တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းမှာ ထိုအပြုအမူမျိုးကို လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးက မလွဲမသွေ ဆန့်ကျင်ကြရန်သာ ဖြစ်ပါသည်။

အချုပ်ဆိုရလျှင် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကျယ်ပြန့်ဆုံး လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတစ်ခုဖြစ်သကဲ့သို့ ယဉ်ကျေးသော လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ရာဇဝတ်မှုလည်းဖြစ်သည်။ ယင်းပြဿနာကိုသတိပြု မိစေရန်နှင့် ထိုသို့သောဖြစ်စဉ်များ လျှော့ချနိုင်ရန်မှာ လူသားဆန်မှုရှိသူတိုင်း တာဝန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုပပျောက်ရေးအတွက် အသိပညာ ပေးရုံသာမက အမျိုးသမီးများနှင့် အမျိုးသားများပါအတူတကွ စုစည်းလုပ်ဆောင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ သို့မှသာ ကျား၊ မတန်းတူညီမျှမှု၊ အပြန်အလှန် လေးစားမှုဖြင့် ဆက်ဆံနိုင်သော အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း အကြံပြုရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

Source- www.moi.gov.mm