ကဏ္ဍများ

စပိန်က အမေရိကန်လုပ် F-35 တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့်အစီအစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းကာ ဥရောပမှ အခြားရွေးချယ်စရာများကို စဉ်းစားနေ

စပိန်အစိုးရက လော့ခ်ဟိမာတင်ကုမ္ပဏီထံမှ အမေရိကန်လုပ် F-35 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့်အစီအစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီး ယင်းအစား ဥရောပမှထုတ်လုပ်သည့် အခြားရွေးချယ်စရာ များကို စဉ်းစားလျက်ရှိသည်ဟု ဩဂုတ် ၆ ရက်ထုတ် El Pais သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

စပိန်အစိုးရက လော့ခ်ဟိမာတင်ကုမ္ပဏီထံမှ အမေရိကန်လုပ် F-35 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့်အစီအစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီး ယင်းအစား ဥရောပမှထုတ်လုပ်သည့် အခြားရွေးချယ်စရာ များကို စဉ်းစားလျက်ရှိသည်ဟု ဩဂုတ် ၆ ရက်ထုတ် El Pais သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။
ပဥ္စမမျိုးဆက် F-35 ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကန့်အသတ်မရှိ ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အစိုးရသတင်းရင်းမြစ်များ၏ အဆိုကို ကိုးကား၍ El Pais က ဖော်ပြခဲ့သည်။ စပိန်အနေဖြင့် Eurofighter ဘက်စုံသုံးတိုက်လေယာဉ် သို့မဟုတ် ဥရောပနိုင်ငံများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် ကာကွယ်ရေးစီမံကိန်းဖြစ်သည့် Future Combat Air System (FCAS) မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တို့အနက်မှ အမျိုးအစား တစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ယင်း၏ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်အား အင်အားဖြည့်တင်းရန် အာရုံစိုက်သွားမည်ဟု သိရသည်။

F-35 တိုက်လေယာဉ်များအား စပိန်ရေတပ်၏ Harrier AV-8B အမျိုးအစား မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး လေယာဉ်အုပ်၏ နေရာတွင် အစားထိုးရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ စပိန်လေတပ်၌ အနားပေး တော့မည့် F-18 တိုက်လေယာဉ်များနှင့် အသစ်ရောက်လာဖွယ်ရှိသည့် FCAS တိုက်လေယာဉ်များ၏ ကွာဟချက်ကို ယာယီထိန်းညှိပေးနိုင်မည့် ဖြေရှင်းနည်းတစ်ခုအဖြစ်လည်းကောင်း ရှုမြင်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ပက်ဒရို ဆန်းချက်ဇ်က ၎င်း၏အစိုးရအနေဖြင့် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ဂျီဒီပီ ၏ နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်သုံးစွဲသွားမည်ဟု ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ကြေညာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ကိုးကား- Xinhua

စပိန်အစိုးရက လော့ခ်ဟိမာတင်ကုမ္ပဏီထံမှ အမေရိကန်လုပ် F-35 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့်အစီအစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီး ယင်းအစား ဥရောပမှထုတ်လုပ်သည့် အခြားရွေးချယ်စရာ များကို စဉ်းစားလျက်ရှိသည်ဟု ဩဂုတ် ၆ ရက်ထုတ် El Pais သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။
ပဥ္စမမျိုးဆက် F-35 ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကန့်အသတ်မရှိ ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အစိုးရသတင်းရင်းမြစ်များ၏ အဆိုကို ကိုးကား၍ El Pais က ဖော်ပြခဲ့သည်။ စပိန်အနေဖြင့် Eurofighter ဘက်စုံသုံးတိုက်လေယာဉ် သို့မဟုတ် ဥရောပနိုင်ငံများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် ကာကွယ်ရေးစီမံကိန်းဖြစ်သည့် Future Combat Air System (FCAS) မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တို့အနက်မှ အမျိုးအစား တစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ယင်း၏ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်အား အင်အားဖြည့်တင်းရန် အာရုံစိုက်သွားမည်ဟု သိရသည်။

F-35 တိုက်လေယာဉ်များအား စပိန်ရေတပ်၏ Harrier AV-8B အမျိုးအစား မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး လေယာဉ်အုပ်၏ နေရာတွင် အစားထိုးရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ စပိန်လေတပ်၌ အနားပေး တော့မည့် F-18 တိုက်လေယာဉ်များနှင့် အသစ်ရောက်လာဖွယ်ရှိသည့် FCAS တိုက်လေယာဉ်များ၏ ကွာဟချက်ကို ယာယီထိန်းညှိပေးနိုင်မည့် ဖြေရှင်းနည်းတစ်ခုအဖြစ်လည်းကောင်း ရှုမြင်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ပက်ဒရို ဆန်းချက်ဇ်က ၎င်း၏အစိုးရအနေဖြင့် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ဂျီဒီပီ ၏ နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်သုံးစွဲသွားမည်ဟု ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ကြေညာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ကိုးကား- Xinhua

UNESCO မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် ပြောကြား

အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားနှင့် မကိုက်ညီသည့်အတွက် UNESCO မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် သတင်းထုတ်ပြန်ရေး လက်ထောက် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Anna Kelly က ပြောကြားလိုက် ပါသည်။

အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားနှင့် မကိုက်ညီသည့်အတွက် UNESCO မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် သတင်းထုတ်ပြန်ရေး လက်ထောက် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Anna Kelly က ပြောကြားလိုက် ပါသည်။

လွန်ခဲ့သော နိုဝင်ဘာလက ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စဉ် ကာလက ဒေါ်နယ်ထရမ့် ကတိပြုခဲ့သော မူဝါဒများအရ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံးတွင် အမေရိကန်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်နေမှုမှာ မိမိ နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်ကိုက်ညီမှု မရှိပါက နုတ်ထွက်ရန် အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်နေပါကြောင်း၊ ယခုအခါ UNESCO မှအမေရိကန် ပြည်ထောင်စု နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Kelly က New York Post သို့ မှတ်ချက်ပြု ပြောကြားထားပါသည်။

အစ္စရေးဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ဂျူးဆန့်ကျင်ရေး လုပ်ရပ်များ မြှင့်တင်ရန် ယူနက်စကို အမှုဆောင်ဘုတ်အဖွဲ့ အသုံးချခဲ့ပြီး UNESCO ၏ လက်ထောက် အကြီးအကဲ Xing Qu သည် တရုတ်အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ပေကျင်း၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်ကိုက်ညီမည့် စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန် ယူနက်စကို အသုံးချခဲ့သည်ဟု သူမက ယုံကြည်ပါကြောင်း သူမက ထပ်လောင်း ပြောကြားထားပါသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်က ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီ (UNHRC) နှင့် အရှေ့အနီးရှိ ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် အလုပ်အဖွဲ့ (UNRWA) တို့မှ အမေရိကန်အား နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီး အမိန့်လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပါသည်။ ထို့နောက် ကုလသမဂ္ဂ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဒေါ်နယ် ထရမ့်က အပြင်းအထန် ဝေဖန်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် UNESCO နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် ညွှန်ကြား ခဲ့ပါသည်။

ယူနက်စကိုမှ အမေရိကန်က နုတ်ထွက်ခြင်းမှာ ယခုမှာ ပထမဆုံး အကြိမ် မဟုတ်ပါ။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ Ronald Reagan လက်ထက်က နိုင်ငံရေးဩဇာကို အလွန်အကျွံ အသုံးချမှုနှင့် ဘဏ္ဍာငွေ စီမံခန့်ခွဲမှု လွဲမှားမှုတို့ကို အကြောင်းပြ၍   UNESCO မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး   ၂၀၀၃ ခုနှစ် တွင် ပြန်လည်ပူးပေါင်းခဲ့ပါသည်။

ထို့ပြင် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ သမ္မတ ပထမသက်တမ်းအတွင်း ၂၀၁၈ ခုနှစ် တွင် ယူနက်စကို၏ တိုးပွားလာသောကြွေးမြီများ၊ ကြီးမားသော ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ လိုအပ်မှုနှင့် အစ္စရေးဆန့်ကျင်ရေးဘက်လိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေမှုကို အကြောင်းပြ၍ အမေရိကန် က UNESCO မှ ထပ်မံနုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် ပူးပေါင်းခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား- TASS

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားနှင့် မကိုက်ညီသည့်အတွက် UNESCO မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် သတင်းထုတ်ပြန်ရေး လက်ထောက် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Anna Kelly က ပြောကြားလိုက် ပါသည်။

လွန်ခဲ့သော နိုဝင်ဘာလက ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စဉ် ကာလက ဒေါ်နယ်ထရမ့် ကတိပြုခဲ့သော မူဝါဒများအရ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံးတွင် အမေရိကန်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်နေမှုမှာ မိမိ နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်ကိုက်ညီမှု မရှိပါက နုတ်ထွက်ရန် အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်နေပါကြောင်း၊ ယခုအခါ UNESCO မှအမေရိကန် ပြည်ထောင်စု နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Kelly က New York Post သို့ မှတ်ချက်ပြု ပြောကြားထားပါသည်။

အစ္စရေးဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ဂျူးဆန့်ကျင်ရေး လုပ်ရပ်များ မြှင့်တင်ရန် ယူနက်စကို အမှုဆောင်ဘုတ်အဖွဲ့ အသုံးချခဲ့ပြီး UNESCO ၏ လက်ထောက် အကြီးအကဲ Xing Qu သည် တရုတ်အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ပေကျင်း၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်ကိုက်ညီမည့် စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန် ယူနက်စကို အသုံးချခဲ့သည်ဟု သူမက ယုံကြည်ပါကြောင်း သူမက ထပ်လောင်း ပြောကြားထားပါသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်က ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီ (UNHRC) နှင့် အရှေ့အနီးရှိ ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် အလုပ်အဖွဲ့ (UNRWA) တို့မှ အမေရိကန်အား နုတ်ထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီး အမိန့်လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပါသည်။ ထို့နောက် ကုလသမဂ္ဂ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဒေါ်နယ် ထရမ့်က အပြင်းအထန် ဝေဖန်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် UNESCO နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် ညွှန်ကြား ခဲ့ပါသည်။

ယူနက်စကိုမှ အမေရိကန်က နုတ်ထွက်ခြင်းမှာ ယခုမှာ ပထမဆုံး အကြိမ် မဟုတ်ပါ။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ Ronald Reagan လက်ထက်က နိုင်ငံရေးဩဇာကို အလွန်အကျွံ အသုံးချမှုနှင့် ဘဏ္ဍာငွေ စီမံခန့်ခွဲမှု လွဲမှားမှုတို့ကို အကြောင်းပြ၍   UNESCO မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး   ၂၀၀၃ ခုနှစ် တွင် ပြန်လည်ပူးပေါင်းခဲ့ပါသည်။

ထို့ပြင် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ သမ္မတ ပထမသက်တမ်းအတွင်း ၂၀၁၈ ခုနှစ် တွင် ယူနက်စကို၏ တိုးပွားလာသောကြွေးမြီများ၊ ကြီးမားသော ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ လိုအပ်မှုနှင့် အစ္စရေးဆန့်ကျင်ရေးဘက်လိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေမှုကို အကြောင်းပြ၍ အမေရိကန် က UNESCO မှ ထပ်မံနုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် ပူးပေါင်းခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား- TASS

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

တရုတ်နိုင်ငံက ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာကို တိဘက်ဒေသတွင် တည်ဆောက်လျက်ရှိ

တိဘက်ကုန်းမြင့် အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ခန့်မှန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇၀ ဘီလီယံ ကုန်ကျမည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာတစ်ခုကို စတင်တည်ဆောက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း  တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီကျင်းက ပြောကြားပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့က ဆင်ဟွာ သတင်းဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပါသည်။

တိဘက်ကုန်းမြင့် အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ခန့်မှန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇၀ ဘီလီယံ ကုန်ကျမည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာတစ်ခုကို စတင်တည်ဆောက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း  တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီကျင်းက ပြောကြားပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့က ဆင်ဟွာ သတင်းဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပါသည်။

အဆိုပါဆည်သည် ယန်ဇီမြစ်ပေါ်ရှိ Three Gorges Dam နောက်ပိုင်း  တရုတ်နိုင်ငံ၏ အားအထား ရဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဖြစ်လာနိုင်ပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် လည်ပတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။  ယင်းဆည်တွင် ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံ ၅ ရုံ တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ပြီး Yarlung Zangbo မြစ် အောက်ပိုင်း၌ တည်ရှိပါသည်။ ကီလိုမီတာ ၅၀ (၃၁ မိုင်)ရှိ မြစ်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအတွင်း မီတာ ၂,၀၀၀ (၆,၅၆၁ ပေ)မှ ရေကျဆင်းမှုအားပြင်းသဖြင့်၊  ကြီးမားသော ရေအား လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ရန် အလားအလာရှိပါသည်။ 

သို့ရာတွင် ယင်းမြစ်၏ အောက်တွင် နေထိုင်ကြသည့် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့နိုင်ငံတို့မှ ပြည်သူ သန်းပေါင်းများစွာအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လျက်ရှိကြပြီး၊ မျိုးစိတ်မျိုးကွဲပေါင်းများစွာ ပေါကြွယ်သည့် ကုန်းပြင်မြင့် တစ်ခုဖြစ်သည့် အဆိုပါဒေသနှင့် စပ်လျဉ်း၍ NGO များကလည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် သတိပေးမှုများလည်း ရှိပါသည်။   

အဆိုပါရေကာတာမှ နှစ်စဉ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ကီလိုဝပ်-နာရီ ၃၀၀ ဘီလီယံ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိကြောင်း၊ တိဗက်နှင့် ကျန်တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ မြစ်အောက်ပိုင်း ရေပေးဝေမှု သို့မဟုတ် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် ကြီးကြီးမားမား သက်ရောက်မှုမရှိပါကြောင်း ပေကျင်းက ဆိုပါသည်။

Shanghai Zhuozhu Investment Management မှ Wang Zhuo က ယင်းစီမံကိန်းအတွက် ကာလတို၊ ကာလရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုလုပ်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကို ပြောကြားလျက်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုကြရန် ဖိတ်ခေါ်ထားပါသည်။ “ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် အားကောင်း ခိုင်မာသော ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းများသည် ငွေချေးစာချုပ်ကဲ့သို့သော အမြတ်ဝေစုများကို ပေးဆောင်နိုင် ပါသည်” ဟု Wang က ပြောကြားပါသည်။ သို့သော် ကြေညာချက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသဖြင့်  စီမံကိန်း နှင့် ဆက်စပ်သည့် တည်ဆောက်ရေးအသုံးအဆောင်များ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးသည့် စတော့များကို ဝယ်ယူမှု တိုးလာပြီး တန်ဖိုးအတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ကို ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။

အဆိုပါဆည်သည် “ရာစုနှစ်၏စီမံကိန်း” ဟု နာမဝိသေသပြုထားကာ၊ "သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် မပျက်စီးအောင် ဂေဟစနစ် ထိန်းသိမ်းရေး ထားရှိရမည်" ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားကြောင်း Xinhua သတင်းဌာန၏ စနေနေ့သတင်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ တရုတ်က အဆိုပါစီမံကိန်းအတွက် ဖန်တီးပေးနိုင်မည့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းကို ခန့်မှန်းထားခြင်းမရှိသေးပေ။

Three Gorges Dam စီမံကိန်းမှာ ပြီးစီးရေးအတွက် ဆယ်စုနှစ် နှစ်စု ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း တစ်သန်းခန့် ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့ပါကြောင်း နိုင်ငံပိုင် သတင်းမီဒီယာမှ ထုတ်ပြန်ထား သော်လည်း၊ စီမံကိန်းကြီးများသည် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များ များစွာဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ 

Yarlung Zangbo စီမံကိန်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်သူမည်မျှ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်စေမည်၊ ဒေသန္တရ ဂေဟ စနစ်အပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်မည်ကို အာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိပေ။  

International Campaign for Tibet အပါအဝင် NGO များက အဆိုပါရေကာတာစီမံကိန်းသည် တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို နောက်ပြန်ဆုတ်စေကာ ထိခိုက်မှုများဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး သန်းနှင့် ချီသော လူသန်းပေါင်းများစွာမှာလည်း ၎င်းတို့၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဆိုးများ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ Yarlung Zangbo မြစ်သည် Brahmaputra မြစ်အဖြစ် တိဘက်မှ တောင်ဘက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ Arunachal Pradesh နှင့် အာသံပြည်နယ်တို့ကို ဖြတ်သန်း၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ စီးဆင်းသွားပါသည်။ တိဘက် အနောက်မှ အရှေ့သို့ စီးဆင်းသည့် Yarlung Zangbo မြစ်၏ အပေါ် ပိုင်းတွင် ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းကို တရုတ်က စတင်နေပြီဖြစ်ပါသည်။

ကိုးကား- Reuters   

Photo: The Guardian

(Reuters သတင်းဌာနတွင် Farah Master and Samuel Shen ရေးသားသည့် “China embarks on world's largest hydropower dam, capital markets cheer” ကို ဦးခိုင်ထွဋ်လှ ၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)

တိဘက်ကုန်းမြင့် အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ခန့်မှန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇၀ ဘီလီယံ ကုန်ကျမည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာတစ်ခုကို စတင်တည်ဆောက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း  တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီကျင်းက ပြောကြားပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့က ဆင်ဟွာ သတင်းဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပါသည်။

အဆိုပါဆည်သည် ယန်ဇီမြစ်ပေါ်ရှိ Three Gorges Dam နောက်ပိုင်း  တရုတ်နိုင်ငံ၏ အားအထား ရဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဖြစ်လာနိုင်ပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် လည်ပတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။  ယင်းဆည်တွင် ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံ ၅ ရုံ တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ပြီး Yarlung Zangbo မြစ် အောက်ပိုင်း၌ တည်ရှိပါသည်။ ကီလိုမီတာ ၅၀ (၃၁ မိုင်)ရှိ မြစ်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအတွင်း မီတာ ၂,၀၀၀ (၆,၅၆၁ ပေ)မှ ရေကျဆင်းမှုအားပြင်းသဖြင့်၊  ကြီးမားသော ရေအား လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ရန် အလားအလာရှိပါသည်။ 

သို့ရာတွင် ယင်းမြစ်၏ အောက်တွင် နေထိုင်ကြသည့် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့နိုင်ငံတို့မှ ပြည်သူ သန်းပေါင်းများစွာအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လျက်ရှိကြပြီး၊ မျိုးစိတ်မျိုးကွဲပေါင်းများစွာ ပေါကြွယ်သည့် ကုန်းပြင်မြင့် တစ်ခုဖြစ်သည့် အဆိုပါဒေသနှင့် စပ်လျဉ်း၍ NGO များကလည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် သတိပေးမှုများလည်း ရှိပါသည်။   

အဆိုပါရေကာတာမှ နှစ်စဉ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ကီလိုဝပ်-နာရီ ၃၀၀ ဘီလီယံ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိကြောင်း၊ တိဗက်နှင့် ကျန်တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ မြစ်အောက်ပိုင်း ရေပေးဝေမှု သို့မဟုတ် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် ကြီးကြီးမားမား သက်ရောက်မှုမရှိပါကြောင်း ပေကျင်းက ဆိုပါသည်။

Shanghai Zhuozhu Investment Management မှ Wang Zhuo က ယင်းစီမံကိန်းအတွက် ကာလတို၊ ကာလရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုလုပ်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကို ပြောကြားလျက်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုကြရန် ဖိတ်ခေါ်ထားပါသည်။ “ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် အားကောင်း ခိုင်မာသော ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းများသည် ငွေချေးစာချုပ်ကဲ့သို့သော အမြတ်ဝေစုများကို ပေးဆောင်နိုင် ပါသည်” ဟု Wang က ပြောကြားပါသည်။ သို့သော် ကြေညာချက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသဖြင့်  စီမံကိန်း နှင့် ဆက်စပ်သည့် တည်ဆောက်ရေးအသုံးအဆောင်များ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးသည့် စတော့များကို ဝယ်ယူမှု တိုးလာပြီး တန်ဖိုးအတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ကို ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။

အဆိုပါဆည်သည် “ရာစုနှစ်၏စီမံကိန်း” ဟု နာမဝိသေသပြုထားကာ၊ "သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် မပျက်စီးအောင် ဂေဟစနစ် ထိန်းသိမ်းရေး ထားရှိရမည်" ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားကြောင်း Xinhua သတင်းဌာန၏ စနေနေ့သတင်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ တရုတ်က အဆိုပါစီမံကိန်းအတွက် ဖန်တီးပေးနိုင်မည့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းကို ခန့်မှန်းထားခြင်းမရှိသေးပေ။

Three Gorges Dam စီမံကိန်းမှာ ပြီးစီးရေးအတွက် ဆယ်စုနှစ် နှစ်စု ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း တစ်သန်းခန့် ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့ပါကြောင်း နိုင်ငံပိုင် သတင်းမီဒီယာမှ ထုတ်ပြန်ထား သော်လည်း၊ စီမံကိန်းကြီးများသည် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များ များစွာဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ 

Yarlung Zangbo စီမံကိန်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်သူမည်မျှ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်စေမည်၊ ဒေသန္တရ ဂေဟ စနစ်အပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်မည်ကို အာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိပေ။  

International Campaign for Tibet အပါအဝင် NGO များက အဆိုပါရေကာတာစီမံကိန်းသည် တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို နောက်ပြန်ဆုတ်စေကာ ထိခိုက်မှုများဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး သန်းနှင့် ချီသော လူသန်းပေါင်းများစွာမှာလည်း ၎င်းတို့၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဆိုးများ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ Yarlung Zangbo မြစ်သည် Brahmaputra မြစ်အဖြစ် တိဘက်မှ တောင်ဘက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ Arunachal Pradesh နှင့် အာသံပြည်နယ်တို့ကို ဖြတ်သန်း၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ စီးဆင်းသွားပါသည်။ တိဘက် အနောက်မှ အရှေ့သို့ စီးဆင်းသည့် Yarlung Zangbo မြစ်၏ အပေါ် ပိုင်းတွင် ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းကို တရုတ်က စတင်နေပြီဖြစ်ပါသည်။

ကိုးကား- Reuters   

Photo: The Guardian

(Reuters သတင်းဌာနတွင် Farah Master and Samuel Shen ရေးသားသည့် “China embarks on world's largest hydropower dam, capital markets cheer” ကို ဦးခိုင်ထွဋ်လှ ၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ၂၁၂၅ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ ၈၅% အထိ ကျဆင်းမှုကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် လက်ရှိ လူဦးရေဆိုင်ရာ အလေ့ အထများ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက လာမည့်ရာစုနှစ်အတွင်း ၈၅% အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုက ဖော်ပြသည်။ အဆိုပါသုတေသနသည် နိုင်ငံ၏ မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းမှုနှင့် သက်ကြီးရွယ်အို လူဦးရေ တိုးပွားလာမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို သိသာထင်ရှားနေ စေသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် လက်ရှိ လူဦးရေဆိုင်ရာ အလေ့ အထများ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက လာမည့်ရာစုနှစ်အတွင်း ၈၅% အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုက ဖော်ပြသည်။ အဆိုပါသုတေသနသည် နိုင်ငံ၏ မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းမှုနှင့် သက်ကြီးရွယ်အို လူဦးရေ တိုးပွားလာမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို သိသာထင်ရှားနေ စေသည်။

Korean Peninsula Population Institute for Future မှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇူလိုင် ၂) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာအရ အကောင်းဆုံး အခြေအနေ တွင်ပင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေသည် ၁၅.၇၃ သန်းအထိ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ၎င်းမှာ လက်ရှိလူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံထက်ပင် နည်းပါး သည်။ အလယ်အလတ်ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၁၂၅ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ ၁၁.၁၅ သန်းသာ ရှိတော့မည်ဟု ဆိုသည်။

အဆိုးဆုံးအခြေအနေတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေသည် ၇.၅၃ သန်း အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ပြီး ၎င်းမှာ လက်ရှိလူဦးရေ ၅၁.၆၈ သန်းမှ အလွန်များပြားသော ကျဆင်းမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထိုအရေအတွက်မှာ လက်ရှိ ဆိုးလ်မြို့တော်၏ လူဦးရေ ၉.၃ သန်းထက်ပင် နည်းပါးနေမည် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါသုတေသနအရ နိုင်ငံတကာတွင် အသိအမှတ်ပြုထားသော cohort-component နည်းလမ်းကို အသုံးပြု၍ မွေးဖွားနှုန်း၊ သေဆုံးနှုန်း နှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ အလေ့အထများအပေါ် အခြေခံကာ အနာဂတ်လူဦးရေ ပြောင်းလဲမှုများကို ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ အစီရင်ခံစာတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေကျဆင်းမှုနှုန်းမှာ ပုံမှန်ထက် အလွန် မြန်ဆန် နေကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါကျဆင်းမှုကို မွေးဖွားနှုန်းနိမ့်ကျမှုသာမက ဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ် နေသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကလည်း ဦးတည်စေနေသည်။ မျိုးဆက် တစ်ခုပြီးတစ်ခု ကျဉ်းမြောင်းလာသည်နှင့်အမျှ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော မိဘ များ၏ အရေအတွက်လည်း လျော့နည်းလာကာ လူဦးရေစုစုပေါင်း ကျဆင်းမှုကို ပိုမိုမြန်ဆန်စေသည်ဟု ဆိုသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် လက်ရှိ လူဦးရေဆိုင်ရာ အလေ့ အထများ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက လာမည့်ရာစုနှစ်အတွင်း ၈၅% အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုက ဖော်ပြသည်။ အဆိုပါသုတေသနသည် နိုင်ငံ၏ မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းမှုနှင့် သက်ကြီးရွယ်အို လူဦးရေ တိုးပွားလာမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို သိသာထင်ရှားနေ စေသည်။

Korean Peninsula Population Institute for Future မှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇူလိုင် ၂) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာအရ အကောင်းဆုံး အခြေအနေ တွင်ပင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေသည် ၁၅.၇၃ သန်းအထိ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ၎င်းမှာ လက်ရှိလူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံထက်ပင် နည်းပါး သည်။ အလယ်အလတ်ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၁၂၅ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ ၁၁.၁၅ သန်းသာ ရှိတော့မည်ဟု ဆိုသည်။

အဆိုးဆုံးအခြေအနေတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေသည် ၇.၅၃ သန်း အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ပြီး ၎င်းမှာ လက်ရှိလူဦးရေ ၅၁.၆၈ သန်းမှ အလွန်များပြားသော ကျဆင်းမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထိုအရေအတွက်မှာ လက်ရှိ ဆိုးလ်မြို့တော်၏ လူဦးရေ ၉.၃ သန်းထက်ပင် နည်းပါးနေမည် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါသုတေသနအရ နိုင်ငံတကာတွင် အသိအမှတ်ပြုထားသော cohort-component နည်းလမ်းကို အသုံးပြု၍ မွေးဖွားနှုန်း၊ သေဆုံးနှုန်း နှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ အလေ့အထများအပေါ် အခြေခံကာ အနာဂတ်လူဦးရေ ပြောင်းလဲမှုများကို ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ အစီရင်ခံစာတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ လူဦးရေကျဆင်းမှုနှုန်းမှာ ပုံမှန်ထက် အလွန် မြန်ဆန် နေကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါကျဆင်းမှုကို မွေးဖွားနှုန်းနိမ့်ကျမှုသာမက ဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ် နေသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကလည်း ဦးတည်စေနေသည်။ မျိုးဆက် တစ်ခုပြီးတစ်ခု ကျဉ်းမြောင်းလာသည်နှင့်အမျှ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော မိဘ များ၏ အရေအတွက်လည်း လျော့နည်းလာကာ လူဦးရေစုစုပေါင်း ကျဆင်းမှုကို ပိုမိုမြန်ဆန်စေသည်ဟု ဆိုသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂

စိုက်ရေးပျိုးရေးတွင် အေအိုင်ကို ကျွမ်းကျင်စွာသုံး

Artificial Intelligence (AI) ဆိုသည်မှာ ဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် အသိဉာဏ်ဖြစ်ပြီး ရံဖန်ရံခါဉာဏ်ရည်တုဟူ၍ မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုသည်။ သို့ရာတွင် နေ့စဉ်လူမှုဘဝနယ်ပယ်များတွင် အေအိုင်က တစ်စတစ်စ ကျယ်ပြန့်စွာ နေရာယူလာနေသလို ဉာဏ်ရည်တုဟူသော ဝေါဟာရထက် အေအိုင်ဟူ၍သာ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲနေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ အေအိုင်သည် လူသားတို့၏ အသိဉာဏ်ကို တုပထားပြီး ကွန်ပျူတာများနှင့် စက်ရုပ်များတွင် ထည့်သွင်းထားသည့် ပရိုဂရမ်များပင်ဖြစ်သည်။ အေအိုင်နည်းပညာသုံးစွဲထားသည့် စက်များက လူသားများကဲ့သို့ သင်ယူနိုင်ခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသုံးသပ်နိုင်ခြင်း၊ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ

Artificial Intelligence (AI) ဆိုသည်မှာ ဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် အသိဉာဏ်ဖြစ်ပြီး ရံဖန်ရံခါဉာဏ်ရည်တုဟူ၍ မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုသည်။ သို့ရာတွင် နေ့စဉ်လူမှုဘဝနယ်ပယ်များတွင် အေအိုင်က တစ်စတစ်စ ကျယ်ပြန့်စွာ နေရာယူလာနေသလို ဉာဏ်ရည်တုဟူသော ဝေါဟာရထက် အေအိုင်ဟူ၍သာ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲနေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ အေအိုင်သည် လူသားတို့၏ အသိဉာဏ်ကို တုပထားပြီး ကွန်ပျူတာများနှင့် စက်ရုပ်များတွင် ထည့်သွင်းထားသည့် ပရိုဂရမ်များပင်ဖြစ်သည်။ အေအိုင်နည်းပညာသုံးစွဲထားသည့် စက်များက လူသားများကဲ့သို့ သင်ယူနိုင်ခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသုံးသပ်နိုင်ခြင်း၊ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်စွမ်းရှိလာသည်။

အေအိုင်ကို Artificial Narrow Intelligence (ANI)၊ Artificial General Intelligence (AGI)၊ Artificial Super Intelligence (ASI) ဟူ၍ ပုံစံသုံးမျိုးခွဲခြားနိုင်သည့်အနက် လက်ရှိအခြေအနေတွင် ANI နည်းပညာက အရှိန်အဟုန်ရရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ ANI သည် ကျဉ်းမြောင်းသည့် အေအိုင်၊ အားနည်းသည့် အေအိုင်ဟုဆိုထားသော်လည်း လုပ်ငန်းတစ်ခုခုအတွက် အထူးဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် အေအိုင်မျိုးဖြစ်ပြီး လတ်တလောတွင် နယ်ပယ်ကဏ္ဍအများအပြား၌ တွင်ကျယ်နေသည့် အေအိုင်ဖြစ်သည်။ AGI ခေါ် အထွေထွေအေအိုင်ကိုမူ အားကောင်းသည့် အေအိုင် (Strong AI) အဖြစ်သတ်မှတ်ထားပြီး လူသားတစ်ဦး၏ ဦးနှောက်အတိုင်း အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိမည့်အေအိုင်ဖြစ်သည်။ လောလောဆယ်တွင်မူ AGI သည် စိတ်ကူးထည်မျှသာဖြစ်ပြီး အကောင်အထည်ပေါ်မလာသေး။ ထို့အတူလူသားတို့၏ ဉာဏ်စွမ်းရည်ထက် ပိုမိုသည့် မဟာဉာဏ်ကြီးရှင်အေအိုင် (ASI) သည်လည်း အနာဂတ်တွင် ဖြစ်လာမည့်အခြေအနေတစ်ရပ်ဟုဆိုသည်။

လက်ရှိ ANI သည်ပင်လျှင် အားနည်းသည့်အေအိုင်၊ ကျဉ်းမြောင်းသည့်အေအိုင်၊ အလုပ်တစ်ခုကို အထူးပြုသည့် အေအိုင်ဟုဆိုစေကာမူ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးအမျိုးမျိုးဖြင့် လှုပ်လှုပ်ရှားရှားဖြစ်နေစေသည်။ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အေအိုင်နည်းပညာကို အသုံးပြုနေကြသည်နှင့်အမျှ အေအိုင်သည် လူတို့နှင့် ပို၍ပို၍ပတ်သက်လာနေသည်။ အေအိုင်ကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနယ်ပယ်တွင် ရောဂါရှာဖွေခြင်း၊ ကုသခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ လူနာစောင့်ရှောက်ခြင်း စသည်တို့တွင် အသုံးချလျက်ရှိသကဲ့သို့ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ၊ လူမှုကွန်ရက်များ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့်ငွေကြေးဈေးကွက်များ၊ ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းများ၊ ပညာသင်ကြားရေးလုပ်ငန်းများ စသည်ဖြင့် နယ်ပယ်များစွာတို့တွင် တစ်နေ့တခြား ပိုမိုသုံးစွဲလာနေသည်။

စိုက်ပျိုးရေးသည် နိုင်ငံ၏အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်ရာ တောင်သူများအတွက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု အေအိုင်နည်းပညာပြန့်ပွားရေးလုပ်ငန်းကို စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး တောင်သူများအား အေအိုင်နည်းပညာများ ဖြန့်ဝေပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မိမိတို့သိရှိလိုသမျှကို အနားတွင် ဆရာတစ်ဆူရှိနေသကဲ့သို့ နေ့ညအချိန်အခါမရွေး အားမနာတမ်းမေးနိုင်သည့် အေအိုင်နည်းပညာကို တောင်သူလယ်သမားတိုင်း ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်နေကြဖို့လိုသည်။ တောင်သူတို့ အေအိုင်ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် နေရာကျစွာ သုံးစွဲနိုင်ကြသည်နှင့်အမျှ စိုက်သမျှအထွက်တိုးကာ အကျိုးစီးပွားကြီးမားစွာ ဖြစ်ထွန်းနိုင်ကြပါမည့်အကြောင်း။ ။

MOI

Photo- Cysparks

Artificial Intelligence (AI) ဆိုသည်မှာ ဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် အသိဉာဏ်ဖြစ်ပြီး ရံဖန်ရံခါဉာဏ်ရည်တုဟူ၍ မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုသည်။ သို့ရာတွင် နေ့စဉ်လူမှုဘဝနယ်ပယ်များတွင် အေအိုင်က တစ်စတစ်စ ကျယ်ပြန့်စွာ နေရာယူလာနေသလို ဉာဏ်ရည်တုဟူသော ဝေါဟာရထက် အေအိုင်ဟူ၍သာ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲနေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ အေအိုင်သည် လူသားတို့၏ အသိဉာဏ်ကို တုပထားပြီး ကွန်ပျူတာများနှင့် စက်ရုပ်များတွင် ထည့်သွင်းထားသည့် ပရိုဂရမ်များပင်ဖြစ်သည်။ အေအိုင်နည်းပညာသုံးစွဲထားသည့် စက်များက လူသားများကဲ့သို့ သင်ယူနိုင်ခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသုံးသပ်နိုင်ခြင်း၊ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်စွမ်းရှိလာသည်။

အေအိုင်ကို Artificial Narrow Intelligence (ANI)၊ Artificial General Intelligence (AGI)၊ Artificial Super Intelligence (ASI) ဟူ၍ ပုံစံသုံးမျိုးခွဲခြားနိုင်သည့်အနက် လက်ရှိအခြေအနေတွင် ANI နည်းပညာက အရှိန်အဟုန်ရရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ ANI သည် ကျဉ်းမြောင်းသည့် အေအိုင်၊ အားနည်းသည့် အေအိုင်ဟုဆိုထားသော်လည်း လုပ်ငန်းတစ်ခုခုအတွက် အထူးဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် အေအိုင်မျိုးဖြစ်ပြီး လတ်တလောတွင် နယ်ပယ်ကဏ္ဍအများအပြား၌ တွင်ကျယ်နေသည့် အေအိုင်ဖြစ်သည်။ AGI ခေါ် အထွေထွေအေအိုင်ကိုမူ အားကောင်းသည့် အေအိုင် (Strong AI) အဖြစ်သတ်မှတ်ထားပြီး လူသားတစ်ဦး၏ ဦးနှောက်အတိုင်း အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိမည့်အေအိုင်ဖြစ်သည်။ လောလောဆယ်တွင်မူ AGI သည် စိတ်ကူးထည်မျှသာဖြစ်ပြီး အကောင်အထည်ပေါ်မလာသေး။ ထို့အတူလူသားတို့၏ ဉာဏ်စွမ်းရည်ထက် ပိုမိုသည့် မဟာဉာဏ်ကြီးရှင်အေအိုင် (ASI) သည်လည်း အနာဂတ်တွင် ဖြစ်လာမည့်အခြေအနေတစ်ရပ်ဟုဆိုသည်။

လက်ရှိ ANI သည်ပင်လျှင် အားနည်းသည့်အေအိုင်၊ ကျဉ်းမြောင်းသည့်အေအိုင်၊ အလုပ်တစ်ခုကို အထူးပြုသည့် အေအိုင်ဟုဆိုစေကာမူ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးအမျိုးမျိုးဖြင့် လှုပ်လှုပ်ရှားရှားဖြစ်နေစေသည်။ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အေအိုင်နည်းပညာကို အသုံးပြုနေကြသည်နှင့်အမျှ အေအိုင်သည် လူတို့နှင့် ပို၍ပို၍ပတ်သက်လာနေသည်။ အေအိုင်ကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနယ်ပယ်တွင် ရောဂါရှာဖွေခြင်း၊ ကုသခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ လူနာစောင့်ရှောက်ခြင်း စသည်တို့တွင် အသုံးချလျက်ရှိသကဲ့သို့ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ၊ လူမှုကွန်ရက်များ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့်ငွေကြေးဈေးကွက်များ၊ ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းများ၊ ပညာသင်ကြားရေးလုပ်ငန်းများ စသည်ဖြင့် နယ်ပယ်များစွာတို့တွင် တစ်နေ့တခြား ပိုမိုသုံးစွဲလာနေသည်။

စိုက်ပျိုးရေးသည် နိုင်ငံ၏အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်ရာ တောင်သူများအတွက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု အေအိုင်နည်းပညာပြန့်ပွားရေးလုပ်ငန်းကို စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး တောင်သူများအား အေအိုင်နည်းပညာများ ဖြန့်ဝေပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မိမိတို့သိရှိလိုသမျှကို အနားတွင် ဆရာတစ်ဆူရှိနေသကဲ့သို့ နေ့ညအချိန်အခါမရွေး အားမနာတမ်းမေးနိုင်သည့် အေအိုင်နည်းပညာကို တောင်သူလယ်သမားတိုင်း ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်နေကြဖို့လိုသည်။ တောင်သူတို့ အေအိုင်ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် နေရာကျစွာ သုံးစွဲနိုင်ကြသည်နှင့်အမျှ စိုက်သမျှအထွက်တိုးကာ အကျိုးစီးပွားကြီးမားစွာ ဖြစ်ထွန်းနိုင်ကြပါမည့်အကြောင်း။ ။

MOI

Photo- Cysparks

အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြား ပဋိပက္ခမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်း ဆက်လက်မြင့်တက်လာ

အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းလည်း ဆက်လက် မြင့်တက်လာလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။
ဇွန်လ ၁၇ ရက်ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးမြင့်တက်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဘရန့်ရေနံစိမ်း ဈေးနှုန်းသည် တစ်စည်လျှင် ၄ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ကာ ၇၆ ဒသမ ၄၅ ဒေါ်လာအထိရောက်ရှိလာသည်။ အဆိုပါ ပမာဏသည် ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်တွင် အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြား ပဋိပက္ခစတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းလည်း ဆက်လက် မြင့်တက်လာလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။
ဇွန်လ ၁၇ ရက်ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးမြင့်တက်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဘရန့်ရေနံစိမ်း ဈေးနှုန်းသည် တစ်စည်လျှင် ၄ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ကာ ၇၆ ဒသမ ၄၅ ဒေါ်လာအထိရောက်ရှိလာသည်။ အဆိုပါ ပမာဏသည် ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်တွင် အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြား ပဋိပက္ခစတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အတူ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့်က အီရန်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ တင်းမာမှုပိုမိုမြင့်တက်စေမည့် မှတ်ချက် ပြုစကားပြောပြီးနောက် ရေနံဈေးနှုန်း ပိုမိုမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ရေနံဈေးကွက်က ဟော်မု ရေလက်ကြားတွင်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေအပေါ်မူတည်၍ ပိုမိုစိုးရိမ်နေ ရကြောင်း ဈေးကွက်ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦး ကပြောထားသည်။

Ref: RT

Photo - CNBC

 

အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခမြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းလည်း ဆက်လက် မြင့်တက်လာလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။
ဇွန်လ ၁၇ ရက်ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးမြင့်တက်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဘရန့်ရေနံစိမ်း ဈေးနှုန်းသည် တစ်စည်လျှင် ၄ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ကာ ၇၆ ဒသမ ၄၅ ဒေါ်လာအထိရောက်ရှိလာသည်။ အဆိုပါ ပမာဏသည် ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်တွင် အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြား ပဋိပက္ခစတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အတူ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့်က အီရန်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ တင်းမာမှုပိုမိုမြင့်တက်စေမည့် မှတ်ချက် ပြုစကားပြောပြီးနောက် ရေနံဈေးနှုန်း ပိုမိုမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ရေနံဈေးကွက်က ဟော်မု ရေလက်ကြားတွင်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေအပေါ်မူတည်၍ ပိုမိုစိုးရိမ်နေ ရကြောင်း ဈေးကွက်ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦး ကပြောထားသည်။

Ref: RT

Photo - CNBC

 

တရုတ်သည်သုညနှင့်တစ်ဂဏန်းနှစ်လုံးတည်းဖြင့်‌ကိန်းများကို‌ရေးသည့် စနစ်မသုံးသောAIချစ်ပ်အမြောက်အမြားထုတ်လုပ်

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏တစ်ဦးတည်းပိုင် ဟိုက်ဘရစ်ကွန်ပြူတာနည်းပညာကို လေကြောင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းစနစ်များအပါအဝင် အရေးပါသောကဏ္ဍများတွင် ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းထားသည့် သုညနှင့်တစ်ဂဏန်းနှစ်လုံးတည်းဖြင့်ကိန်းများကိုရေးသည့်စနစ်ကို မသုံးသော AI ချစ်ပ်များကို ကမ္ဘာ၌ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် အများအပြား ထုတ်လုပ်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏တစ်ဦးတည်းပိုင် ဟိုက်ဘရစ်ကွန်ပြူတာနည်းပညာကို လေကြောင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းစနစ်များအပါအဝင် အရေးပါသောကဏ္ဍများတွင် ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းထားသည့် သုညနှင့်တစ်ဂဏန်းနှစ်လုံးတည်းဖြင့်ကိန်းများကိုရေးသည့်စနစ်ကို မသုံးသော AI ချစ်ပ်များကို ကမ္ဘာ၌ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် အများအပြား ထုတ်လုပ်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။

ပေကျင်းရှိ Beihang တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ လီဟွန်းဂီ ၏ အဖွဲ့က ဦးဆောင်သော ဤအောင်မြင်မှုသည် အမေရိကန် ချစ်ပ်များ၏ ကန့်သတ်ချက်များကို ကျော်လွန်ကာ ထိတွေ့မျက်နှာပြင်များနှင့် ပျံသန်းမှုစနစ်များကဲ့သို့ ဉာဏ်ရည်တု ထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ အပလီကေးရှင်းများတွင် မကြုံဖူးသော အမှားအယွင်းများကို ရှောင်ရှားခြင်းဖြင့် ရိုးရာကွန်ပြူတာနည်းပညာများ၏ အခြေခံအတားအဆီးများကို ကျော်လွှားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ် ချစ်ပ်နည်းပညာများသည် ပါဝါ အခက်အခဲနှင့် ဗိသုကာပိုင်းဆိုင်ရာ အတားအဆီးဟူသော စိန်ခေါ်မှုနှစ်ခုကို ရင်ဆိုင်‌နေရကြောင်း လီက ပေကျင်း အခြေစိုက် အစိုးရ သတင်းစာ Guangming Daily ကို ပြီးခဲ့သည့်လက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါဝါအခက်အခဲသည် အခြေခံကျသော ဆန့်ကျင်ဘက်တစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဘိုင်နရီစနစ်ဟုခေါ်သော သုညနှင့် တစ်ဂဏန်း နှစ်လုံးတည်းဖြင့် ကိန်းများကို ရေးရသောစနစ်သည် သတင်းအချက်အလက်များကို သယ်ဆောင်ရာတွင် ထိရောက်သော်လည်း စွမ်းအင်ပါဝါအများအပြားကို အသုံးပြုရသည်။ ဗိသုကာ အတားအဆီးမှာ ဆီလီကွန်မဟုတ်သော ချစ်ပ်အသစ်များသည် CMOS (သို့မဟုတ်) ဖြည့်စွက်သတ္တုအောက်ဆိုဒ်-တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းများကို အခြေခံ၍ ရိုးရာစနစ်များနှင့် အလွယ်တကူ ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း မရှိခြင်းဖြစ်သည်။

လီ၏အဖွဲ့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက အခြားရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုများသည် ဒွိနံပါတ်(ဘိုင်နရီ)များကို ရိုးရာ(stochastic) သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောအခြေခံနံပါတ်များနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည့် ဂဏန်းစနစ်အသစ် – Hybrid Stochastic Number (HSN) ၏ အဆိုပြုချက်နှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွက်ချက်မှု၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သော ဘိုင်နရီ လော့ဂျစ်သည်ကိန်းမှန်သမျှကို ၀ နှင့် ၁ တို့ကို သာ အသုံးပြု၍ ကိန်းများကို ကိုယ်စားပြု ရေးသားပြီး တိကျသောဂဏန်းသင်္ချာ တွက်ချက်မှုများကို အသုံးပြုထားသည်။ သို့သော်၊ ပမာဏကြီးမားသောဘိုင်နရီ စနစ်တွက်ချက်မှုများသည် ကျယ်ပြန့်သော ကွန်ပျူတာဆိုင်ရာ ဟာ့ဒ်ဝဲအရင်းအမြစ်ပစ္စည်းများ ကို လိုအပ်သည်။

ဖြစ်တန်စွမ်းသီအိုရီကို သုံး၍တွက်ချက်သောကွန်ပြူတာသည် တန်ဖိုးများကို ကိုယ်စားပြုရန်အတွက် သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တစ်ခုအတွင်း “အဆင့်မြင့်” ဗို့အားလှိုင်းများ၏ ကြိမ်နှုန်းကို အသုံးချပြီး ကွန်ပျူတာဟာ့ဒ်ဝဲသုံးစွဲမှုကို သိသိသာသာ လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ ၎င်းကို ရုပ်ပုံပြင်ဆင်ခြင်း(image processing)၊ အာရုံကြောကွန်ရက်များ(Neural Networks) နှင့် နက်ရှိုင်းစွာသင်ယူခြင်း(deep learning)ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များတွင် အသုံးပြုနှင့်ထားပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် ကွန်ပျူတာသည် ၎င်း၏ ကြိမ်နှုန်းအခြေခံတန်ဖိုးများကို ကိုယ်စားပြုခြင်းကြောင့် တွက်ချက်မှုတွင် ကာလကြာရှည်စွာ နှောင့်နှေးမှုပြသာနာများကို ကြုံတွေ့နေရသည်။

ယင်းပြသာနာကိုဖြေရှင်းရန်အတွက် လီ၏အဖွဲ့သည် stochastic logic ၏ထိရောက်သော စွမ်းဆောင်ရည်နှင့်အတူ ဒွိစနစ် (binary) တွက်ချက်ခြင်း၏အမြန်နှုန်းကိုပေါင်းစပ်ထားသည့် hybrid probabilistic logic ကိုမိတ်ဆက် ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဤအယူအဆကိုအခြေခံ၍ လီ၏အဖွဲ့သည် ထိတွေ့မှုနှင့် မျက်နှာပြင်အတွက် စမတ်ချစ်ပ်တစ်ခုကို ထိပ်တန်းတရုတ်ချစ်ပ်ထုတ်လုပ်သူ Semiconductor Manufacturing International Corporation ၏ ဆန်းသစ်သော ၁၁၀ နာနိုမီတာ(110-nanometer) လုပ်ငန်းစဉ်နည်းပညာကို အသုံးပြု၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တီထွင်ခဲ့သည်။

ပရောဂျက်ရလဒ်များကို IEEE Journal of Solid-State Circuits တွင် လွန်ခဲ့သောနှစ်နှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် ၂၈နာနိုမီတာ (28nm CMOS) လုပ်ငန်းစဉ်ကို အသုံးပြု၍ ဖန်တီးထားသည့် စက်သင်ယူမှုအတွက် အထူးစွမ်းဆောင်ရည်မြင့်ချပ်စ်ကို အ‌မြောက်အမြားထုတ်လုပ် ခဲ့ကြောင်း ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထုတ်ပြန်သည့် Microelectronics ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားသော ရလဒ်များအရ သိရသည်။

Guangming Daily ၏ အဆိုအရ ဤသုတေသနသည် ဒွိစနစ်(binary)၊ ရိုးရာ stochastic နှင့် hybrid stochastic ဂဏန်းစနစ်များ၏ ပထမဆုံး ပေါင်းစည်းခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ခုချင်းစီ၏ သင်္ချာဆိုင်ရာ ကိုယ်စားပြုမှုများနှင့် အမှားအယွင်းခံနိုင်ရည်ရှိမှု၊ နှောင့်ယှက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိမှုနှင့် စွမ်းအင်ထိရောက်မှုတို့တွင် ၎င်းတို့၏ ဝိသေသလက္ခဏာများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း စသည့်အချက်များကို ဆန်းစစ်သုံးသပ်နိုင်ခဲ့သည်။

၎င်းသည် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ပေါင်းစပ်ချစ်ပ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ခိုင်မာသော သီအိုရီအခြေခံအုတ်မြစ်ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။

HSN အပြင် ချစ်ပ်သည် သမားရိုးကျ ဗိသုကာလက်ရာများတွင် မှတ်ဉာဏ်နှင့် ပရိုဆက်ဆာများကြားတွင် စွမ်းအင်အသုံးများသော ဒေတာများ ပိတ်ဆို့ခြင်းကို လျှော့ချပေးသည့် မူလတွက်ချက်မှု အယ်လ်ဂိုရစ်သန် (in-memory computing algorithms) ပါဝင်ပါသည်။

၎င်းတွင် အလုပ်များစွာကို အပြိုင်ကိုင်တွယ်ရန်၊ သမားရိုးကျ တစ်သားတည်းဖြစ်နေသော ဗိသုကာလက်ရာများ၏ ကန့်သတ်ချက်များမှ ကင်းလွတ်ကာ လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို အပြိုင်ကိုင်တွယ်ရန် ကွန်ပြူတာယူနစ်စနစ်အမျိုးမျိုးကို ပေါင်းစပ်ထားသည့် စနစ်-on-chip (SoC) ဒီဇိုင်းလည်း ပါရှိသည်။

အားနည်းသောအချက်ပြမှုများကို သိရှိနိုင်စေရန်နှင့် အသုံးပြုသူ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် ဆူညံသံများကို စစ်ထုတ်သည့် ထိတွေ့အသိအမှတ်ပြုမှုအပါအဝင် အသိဉာဏ်ရှိသော ထိန်းချုပ်မှုအခြေအနေများတွင် ချစ်ပ်ကို အသုံးပြုထားသည်။

စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို မြှင့်တင်ရန် တိကျသော၊ စွမ်းအင်ပါဝါနည်းပါးသော ဒေတာစီမံဆောင်ရွက်ပေးမှုကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ပြသမှုများတွင် ၎င်းကို အသုံးပြုထားပြီး တိကျပြီး တည်ငြိမ်သော လေကြောင်းလမ်းညွှန်မှုအတွက် ခိုင်မာသော တွက်ချက်မှုဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှုပေးသည့် ပျံသန်းခြင်းထိန်းချုပ်မှုစနစ်များကိုလည်း အသုံးပြုထားသည်။

လီ၏အဖွဲ့သည် ပေါင်းစပ်ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ကွန်ပျူတာအတွက် အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်စေမည့် သီးသန့် ညွှန်ကြားချက် ဗိသုကာ (ISA) နှင့် microarchitecture ကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း လီက Guangming Daily သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ချစ်ပ်၏စွမ်းဆောင်ရည်များကို တိုးတက်ခြင်းနှင့် ရုပ်ပုံလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကြီးမားသောမော်ဒယ်အရှိန်မြှင့်ခြင်းနှင့် အခြားရှုပ်ထွေးသော ကွန်ပျူတာလုပ်ဆောင်ခြင်းများအတွက် ရည်ရွယ်သည်။

“လက်ရှိ ချစ်ပ်သည် မိုက်ခရိုစက္ကန့် (microsecond) အဆင့်တွင် on-chip computing latency ကိုရရှိထားပြီးဖြစ်ပြီး၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့် ဟတ်ဝဲအရှိန်မြင့်တင်ခြင်း (hardware acceleration) နှင့် ဆော့ဖ်ဝဲပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ခြင်း (flexible software programmability) အကြားတွင် ချိန်ညှိ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

Source: Popular Myanmar

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏တစ်ဦးတည်းပိုင် ဟိုက်ဘရစ်ကွန်ပြူတာနည်းပညာကို လေကြောင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းစနစ်များအပါအဝင် အရေးပါသောကဏ္ဍများတွင် ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းထားသည့် သုညနှင့်တစ်ဂဏန်းနှစ်လုံးတည်းဖြင့်ကိန်းများကိုရေးသည့်စနစ်ကို မသုံးသော AI ချစ်ပ်များကို ကမ္ဘာ၌ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် အများအပြား ထုတ်လုပ်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။

ပေကျင်းရှိ Beihang တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ လီဟွန်းဂီ ၏ အဖွဲ့က ဦးဆောင်သော ဤအောင်မြင်မှုသည် အမေရိကန် ချစ်ပ်များ၏ ကန့်သတ်ချက်များကို ကျော်လွန်ကာ ထိတွေ့မျက်နှာပြင်များနှင့် ပျံသန်းမှုစနစ်များကဲ့သို့ ဉာဏ်ရည်တု ထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ အပလီကေးရှင်းများတွင် မကြုံဖူးသော အမှားအယွင်းများကို ရှောင်ရှားခြင်းဖြင့် ရိုးရာကွန်ပြူတာနည်းပညာများ၏ အခြေခံအတားအဆီးများကို ကျော်လွှားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ် ချစ်ပ်နည်းပညာများသည် ပါဝါ အခက်အခဲနှင့် ဗိသုကာပိုင်းဆိုင်ရာ အတားအဆီးဟူသော စိန်ခေါ်မှုနှစ်ခုကို ရင်ဆိုင်‌နေရကြောင်း လီက ပေကျင်း အခြေစိုက် အစိုးရ သတင်းစာ Guangming Daily ကို ပြီးခဲ့သည့်လက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါဝါအခက်အခဲသည် အခြေခံကျသော ဆန့်ကျင်ဘက်တစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဘိုင်နရီစနစ်ဟုခေါ်သော သုညနှင့် တစ်ဂဏန်း နှစ်လုံးတည်းဖြင့် ကိန်းများကို ရေးရသောစနစ်သည် သတင်းအချက်အလက်များကို သယ်ဆောင်ရာတွင် ထိရောက်သော်လည်း စွမ်းအင်ပါဝါအများအပြားကို အသုံးပြုရသည်။ ဗိသုကာ အတားအဆီးမှာ ဆီလီကွန်မဟုတ်သော ချစ်ပ်အသစ်များသည် CMOS (သို့မဟုတ်) ဖြည့်စွက်သတ္တုအောက်ဆိုဒ်-တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းများကို အခြေခံ၍ ရိုးရာစနစ်များနှင့် အလွယ်တကူ ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း မရှိခြင်းဖြစ်သည်။

လီ၏အဖွဲ့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက အခြားရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုများသည် ဒွိနံပါတ်(ဘိုင်နရီ)များကို ရိုးရာ(stochastic) သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောအခြေခံနံပါတ်များနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည့် ဂဏန်းစနစ်အသစ် – Hybrid Stochastic Number (HSN) ၏ အဆိုပြုချက်နှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွက်ချက်မှု၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သော ဘိုင်နရီ လော့ဂျစ်သည်ကိန်းမှန်သမျှကို ၀ နှင့် ၁ တို့ကို သာ အသုံးပြု၍ ကိန်းများကို ကိုယ်စားပြု ရေးသားပြီး တိကျသောဂဏန်းသင်္ချာ တွက်ချက်မှုများကို အသုံးပြုထားသည်။ သို့သော်၊ ပမာဏကြီးမားသောဘိုင်နရီ စနစ်တွက်ချက်မှုများသည် ကျယ်ပြန့်သော ကွန်ပျူတာဆိုင်ရာ ဟာ့ဒ်ဝဲအရင်းအမြစ်ပစ္စည်းများ ကို လိုအပ်သည်။

ဖြစ်တန်စွမ်းသီအိုရီကို သုံး၍တွက်ချက်သောကွန်ပြူတာသည် တန်ဖိုးများကို ကိုယ်စားပြုရန်အတွက် သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တစ်ခုအတွင်း “အဆင့်မြင့်” ဗို့အားလှိုင်းများ၏ ကြိမ်နှုန်းကို အသုံးချပြီး ကွန်ပျူတာဟာ့ဒ်ဝဲသုံးစွဲမှုကို သိသိသာသာ လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ ၎င်းကို ရုပ်ပုံပြင်ဆင်ခြင်း(image processing)၊ အာရုံကြောကွန်ရက်များ(Neural Networks) နှင့် နက်ရှိုင်းစွာသင်ယူခြင်း(deep learning)ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များတွင် အသုံးပြုနှင့်ထားပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် ကွန်ပျူတာသည် ၎င်း၏ ကြိမ်နှုန်းအခြေခံတန်ဖိုးများကို ကိုယ်စားပြုခြင်းကြောင့် တွက်ချက်မှုတွင် ကာလကြာရှည်စွာ နှောင့်နှေးမှုပြသာနာများကို ကြုံတွေ့နေရသည်။

ယင်းပြသာနာကိုဖြေရှင်းရန်အတွက် လီ၏အဖွဲ့သည် stochastic logic ၏ထိရောက်သော စွမ်းဆောင်ရည်နှင့်အတူ ဒွိစနစ် (binary) တွက်ချက်ခြင်း၏အမြန်နှုန်းကိုပေါင်းစပ်ထားသည့် hybrid probabilistic logic ကိုမိတ်ဆက် ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဤအယူအဆကိုအခြေခံ၍ လီ၏အဖွဲ့သည် ထိတွေ့မှုနှင့် မျက်နှာပြင်အတွက် စမတ်ချစ်ပ်တစ်ခုကို ထိပ်တန်းတရုတ်ချစ်ပ်ထုတ်လုပ်သူ Semiconductor Manufacturing International Corporation ၏ ဆန်းသစ်သော ၁၁၀ နာနိုမီတာ(110-nanometer) လုပ်ငန်းစဉ်နည်းပညာကို အသုံးပြု၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တီထွင်ခဲ့သည်။

ပရောဂျက်ရလဒ်များကို IEEE Journal of Solid-State Circuits တွင် လွန်ခဲ့သောနှစ်နှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် ၂၈နာနိုမီတာ (28nm CMOS) လုပ်ငန်းစဉ်ကို အသုံးပြု၍ ဖန်တီးထားသည့် စက်သင်ယူမှုအတွက် အထူးစွမ်းဆောင်ရည်မြင့်ချပ်စ်ကို အ‌မြောက်အမြားထုတ်လုပ် ခဲ့ကြောင်း ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထုတ်ပြန်သည့် Microelectronics ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားသော ရလဒ်များအရ သိရသည်။

Guangming Daily ၏ အဆိုအရ ဤသုတေသနသည် ဒွိစနစ်(binary)၊ ရိုးရာ stochastic နှင့် hybrid stochastic ဂဏန်းစနစ်များ၏ ပထမဆုံး ပေါင်းစည်းခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ခုချင်းစီ၏ သင်္ချာဆိုင်ရာ ကိုယ်စားပြုမှုများနှင့် အမှားအယွင်းခံနိုင်ရည်ရှိမှု၊ နှောင့်ယှက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိမှုနှင့် စွမ်းအင်ထိရောက်မှုတို့တွင် ၎င်းတို့၏ ဝိသေသလက္ခဏာများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း စသည့်အချက်များကို ဆန်းစစ်သုံးသပ်နိုင်ခဲ့သည်။

၎င်းသည် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ပေါင်းစပ်ချစ်ပ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ခိုင်မာသော သီအိုရီအခြေခံအုတ်မြစ်ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။

HSN အပြင် ချစ်ပ်သည် သမားရိုးကျ ဗိသုကာလက်ရာများတွင် မှတ်ဉာဏ်နှင့် ပရိုဆက်ဆာများကြားတွင် စွမ်းအင်အသုံးများသော ဒေတာများ ပိတ်ဆို့ခြင်းကို လျှော့ချပေးသည့် မူလတွက်ချက်မှု အယ်လ်ဂိုရစ်သန် (in-memory computing algorithms) ပါဝင်ပါသည်။

၎င်းတွင် အလုပ်များစွာကို အပြိုင်ကိုင်တွယ်ရန်၊ သမားရိုးကျ တစ်သားတည်းဖြစ်နေသော ဗိသုကာလက်ရာများ၏ ကန့်သတ်ချက်များမှ ကင်းလွတ်ကာ လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို အပြိုင်ကိုင်တွယ်ရန် ကွန်ပြူတာယူနစ်စနစ်အမျိုးမျိုးကို ပေါင်းစပ်ထားသည့် စနစ်-on-chip (SoC) ဒီဇိုင်းလည်း ပါရှိသည်။

အားနည်းသောအချက်ပြမှုများကို သိရှိနိုင်စေရန်နှင့် အသုံးပြုသူ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် ဆူညံသံများကို စစ်ထုတ်သည့် ထိတွေ့အသိအမှတ်ပြုမှုအပါအဝင် အသိဉာဏ်ရှိသော ထိန်းချုပ်မှုအခြေအနေများတွင် ချစ်ပ်ကို အသုံးပြုထားသည်။

စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို မြှင့်တင်ရန် တိကျသော၊ စွမ်းအင်ပါဝါနည်းပါးသော ဒေတာစီမံဆောင်ရွက်ပေးမှုကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ပြသမှုများတွင် ၎င်းကို အသုံးပြုထားပြီး တိကျပြီး တည်ငြိမ်သော လေကြောင်းလမ်းညွှန်မှုအတွက် ခိုင်မာသော တွက်ချက်မှုဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှုပေးသည့် ပျံသန်းခြင်းထိန်းချုပ်မှုစနစ်များကိုလည်း အသုံးပြုထားသည်။

လီ၏အဖွဲ့သည် ပေါင်းစပ်ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ကွန်ပျူတာအတွက် အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်စေမည့် သီးသန့် ညွှန်ကြားချက် ဗိသုကာ (ISA) နှင့် microarchitecture ကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း လီက Guangming Daily သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ချစ်ပ်၏စွမ်းဆောင်ရည်များကို တိုးတက်ခြင်းနှင့် ရုပ်ပုံလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကြီးမားသောမော်ဒယ်အရှိန်မြှင့်ခြင်းနှင့် အခြားရှုပ်ထွေးသော ကွန်ပျူတာလုပ်ဆောင်ခြင်းများအတွက် ရည်ရွယ်သည်။

“လက်ရှိ ချစ်ပ်သည် မိုက်ခရိုစက္ကန့် (microsecond) အဆင့်တွင် on-chip computing latency ကိုရရှိထားပြီးဖြစ်ပြီး၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့် ဟတ်ဝဲအရှိန်မြင့်တင်ခြင်း (hardware acceleration) နှင့် ဆော့ဖ်ဝဲပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ခြင်း (flexible software programmability) အကြားတွင် ချိန်ညှိ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

Source: Popular Myanmar

ကမ္ဘာ့ရေခဲတောင်များ ၂၁ ရာစုကုန်သည်အထိ ရှင်သန်နိုင်မည်လား

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေခဲတောင်များ အရည်ပျော်မှု မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဖြစ်ရာ ယခုနှုန်းအတိုင်းဆိုလျှင် ရေခဲတောင်များသည် ၂၁ ရာစုကုန်သည်အထိပင် ရှင်သန်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးလိုက်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရေခဲတောင် ၂၇၅၀၀၀ နီးပါးသည် ကမ္ဘာ့ရေချို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းသိမ်းပေးထားပြီး လူ သန်း ၂၀၀၀ ကျော် မှီခိုအားထားနေရသည့် တောင်များဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသဌာနကြီး၏ တွေ့ရှိမှုအရ လွန်ခဲ့သည့်ခြောက်နှစ်အတွင်း ငါးနှစ်မှာ ရေခဲတောင်များ စံချိန်တင်ဆုတ်ယုတ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု သိရသည်။

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေခဲတောင်များ အရည်ပျော်မှု မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဖြစ်ရာ ယခုနှုန်းအတိုင်းဆိုလျှင် ရေခဲတောင်များသည် ၂၁ ရာစုကုန်သည်အထိပင် ရှင်သန်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးလိုက်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရေခဲတောင် ၂၇၅၀၀၀ နီးပါးသည် ကမ္ဘာ့ရေချို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းသိမ်းပေးထားပြီး လူ သန်း ၂၀၀၀ ကျော် မှီခိုအားထားနေရသည့် တောင်များဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသဌာနကြီး၏ တွေ့ရှိမှုအရ လွန်ခဲ့သည့်ခြောက်နှစ်အတွင်း ငါးနှစ်မှာ ရေခဲတောင်များ စံချိန်တင်ဆုတ်ယုတ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိအချိန်ထိ ရေချိုတန် ၉၀၀၀ ဘီလီယံကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီ

၁၉၇၅ ခုနှစ်မှ စတင်ခဲ့‌သော မှတ်တမ်းများအရ ရေခဲတောင်များသည် လက်ရှိအချိန်ထိ ရေချိုတန် ၉၀၀၀ ဘီလီယံကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီဖြစ်သည်။ ယင်းမှာ ဂျာမနီနိုင်ငံလောက်ကျယ်ပြီး ဒု ၁၅ မိုင်ရှိသော ရေခဲထုကြီး၏ ပမာဏနှင့် တူညီသည်။

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်းမှာပင် ဥရောပ ရေခဲတောင်များသည် ရေပမာဏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆုံးရှုံးထားရပြီဖြစ်ပြီး လက်ရှိဆက်လက် အရည်ပျော်နေသည့်နှုန်းအရ လူ ၁၀ သန်းခန့်မှာ ရေခဲတောင်များ အရည်ပျော်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်လာသည့် ရေကြီးမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ရေခဲတောင်များသည် ရေပမာဏတန်ချိန် ဘီလီယံ ၄၅၀ ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ယင်းမှာ နှစ်အလိုက် စတုတ္ထအများဆုံး ပမာဏဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ သုံးနှစ်ဆက်တိုက် ရေခဲတောင်ပျော်ကျမှု အများဆုံး ကာလဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် ရေခဲတောင်များသည် နွေရာသီတွင် အရည်ပျော်ကြပြီး ဆောင်းရာသီတွင် နှင်းကျမှုနှင့်အတူ ရေခဲများ ပြန်လည်ဖြစ်တည်ကြသည်။ ယခုကြုံနေရသည်မှာ အရည်ပျော်မှုများပြီး ရေခဲပြန်ဖြစ်မှုနည်းသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ဆက်တိုက်လျော့နည်းလာပါက ၂၁ ရာစု မကုန်ခင်မှာပင် ရေခဲတောင်များ ပျောက်ကွယ်သွားမည်ဟုလည်း ဆိုလိုသည်။

Ref: Daily Mail

Source: ကြေးမုံသတင်းစာ

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေခဲတောင်များ အရည်ပျော်မှု မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဖြစ်ရာ ယခုနှုန်းအတိုင်းဆိုလျှင် ရေခဲတောင်များသည် ၂၁ ရာစုကုန်သည်အထိပင် ရှင်သန်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးလိုက်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရေခဲတောင် ၂၇၅၀၀၀ နီးပါးသည် ကမ္ဘာ့ရေချို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းသိမ်းပေးထားပြီး လူ သန်း ၂၀၀၀ ကျော် မှီခိုအားထားနေရသည့် တောင်များဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသဌာနကြီး၏ တွေ့ရှိမှုအရ လွန်ခဲ့သည့်ခြောက်နှစ်အတွင်း ငါးနှစ်မှာ ရေခဲတောင်များ စံချိန်တင်ဆုတ်ယုတ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိအချိန်ထိ ရေချိုတန် ၉၀၀၀ ဘီလီယံကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီ

၁၉၇၅ ခုနှစ်မှ စတင်ခဲ့‌သော မှတ်တမ်းများအရ ရေခဲတောင်များသည် လက်ရှိအချိန်ထိ ရေချိုတန် ၉၀၀၀ ဘီလီယံကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီဖြစ်သည်။ ယင်းမှာ ဂျာမနီနိုင်ငံလောက်ကျယ်ပြီး ဒု ၁၅ မိုင်ရှိသော ရေခဲထုကြီး၏ ပမာဏနှင့် တူညီသည်။

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်းမှာပင် ဥရောပ ရေခဲတောင်များသည် ရေပမာဏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆုံးရှုံးထားရပြီဖြစ်ပြီး လက်ရှိဆက်လက် အရည်ပျော်နေသည့်နှုန်းအရ လူ ၁၀ သန်းခန့်မှာ ရေခဲတောင်များ အရည်ပျော်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်လာသည့် ရေကြီးမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ရေခဲတောင်များသည် ရေပမာဏတန်ချိန် ဘီလီယံ ၄၅၀ ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ယင်းမှာ နှစ်အလိုက် စတုတ္ထအများဆုံး ပမာဏဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ သုံးနှစ်ဆက်တိုက် ရေခဲတောင်ပျော်ကျမှု အများဆုံး ကာလဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် ရေခဲတောင်များသည် နွေရာသီတွင် အရည်ပျော်ကြပြီး ဆောင်းရာသီတွင် နှင်းကျမှုနှင့်အတူ ရေခဲများ ပြန်လည်ဖြစ်တည်ကြသည်။ ယခုကြုံနေရသည်မှာ အရည်ပျော်မှုများပြီး ရေခဲပြန်ဖြစ်မှုနည်းသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ဆက်တိုက်လျော့နည်းလာပါက ၂၁ ရာစု မကုန်ခင်မှာပင် ရေခဲတောင်များ ပျောက်ကွယ်သွားမည်ဟုလည်း ဆိုလိုသည်။

Ref: Daily Mail

Source: ကြေးမုံသတင်းစာ

ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍကို ရုရှား-မြန်မာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက် သွားမည်

ရုရှားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့သည် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး စွမ်းအင်၏အခြားသော ကဏ္ဍများအနက် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍရှိ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာတီမာပူတင်က နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ကရင်မလင်၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ရုရှားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့သည် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး စွမ်းအင်၏အခြားသော ကဏ္ဍများအနက် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍရှိ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာတီမာပူတင်က နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ကရင်မလင်၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

စွမ်းအင်ကဏ္ဍသည် နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် မဟာဗျူဟာကျသည့် ကဏ္ဍတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့်စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များကို ရုရှားနိုင်ငံက ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏လောင်စာဆီဈေးကွက်တွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရုရှားနိုင်ငံက တင်သွင်းခဲ့ကြောင်းနှင့် မိမိတို့အနေဖြင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များ အသုံးချရေးအပါအဝင် အခြားသောစွမ်းအင်ကဏ္ဍ များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် ဖြစ်နိုင်ချေများကို ရှာဖွေဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သမ္မတပူတင်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ထို့အပြင်သမ္မတပူတင်က နှစ်နိုင်ငံအကြား အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များပါဝင်သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေးကဏ္ဍတွင် နက်ရှိုင်းစွာပိုမို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေးကိစ္စများကို ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမှာ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံခန့်အထိရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးဖြစ်ထွန်းမည့် ကုန်သွယ်ရေး ကဏ္ဍများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ရွက်ရန်လည်း အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြား ခဲ့သည်ဟု TASS သတင်းစာမျက်နှာတွင် ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား- TASS

အလွတ်သဘောဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးထက်ထက်အောင်(နစက-၄)

ရုရှားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့သည် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး စွမ်းအင်၏အခြားသော ကဏ္ဍများအနက် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍရှိ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာတီမာပူတင်က နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ကရင်မလင်၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

စွမ်းအင်ကဏ္ဍသည် နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် မဟာဗျူဟာကျသည့် ကဏ္ဍတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့်စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များကို ရုရှားနိုင်ငံက ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏လောင်စာဆီဈေးကွက်တွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရုရှားနိုင်ငံက တင်သွင်းခဲ့ကြောင်းနှင့် မိမိတို့အနေဖြင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များ အသုံးချရေးအပါအဝင် အခြားသောစွမ်းအင်ကဏ္ဍ များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် ဖြစ်နိုင်ချေများကို ရှာဖွေဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သမ္မတပူတင်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ထို့အပြင်သမ္မတပူတင်က နှစ်နိုင်ငံအကြား အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များပါဝင်သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေးကဏ္ဍတွင် နက်ရှိုင်းစွာပိုမို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေးကိစ္စများကို ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမှာ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံခန့်အထိရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးဖြစ်ထွန်းမည့် ကုန်သွယ်ရေး ကဏ္ဍများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ရွက်ရန်လည်း အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြား ခဲ့သည်ဟု TASS သတင်းစာမျက်နှာတွင် ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား- TASS

အလွတ်သဘောဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးထက်ထက်အောင်(နစက-၄)

ဂျပန်နိုင်ငံ အီဝါ့တဲခရိုင်တွင် တောမီးဆက်လက်လောင်ကျွမ်းနေ၊ မီးလောင် ကျွမ်းမှုဧရိယာ ၂,၁၀၀ ဟက်တာအထိရှိလာ

ဂျပန်နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အီဝါ့တဲခရိုင်၊ အိုဖူနာတိုမြို့၏ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုဧရိယာသည် လက်ရှိတွင် ၂,၁၀၀ ဟက်တာခန့် တိုးချဲ့လာကြောင်း ဂျပန်ကျိုဒိုသတင်းဌာန၏ မတ် ၃ ရက် သတင်းအရ သိရသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အီဝါ့တဲခရိုင်၊ အိုဖူနာတိုမြို့၏ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုဧရိယာသည် လက်ရှိတွင် ၂,၁၀၀ ဟက်တာခန့် တိုးချဲ့လာကြောင်း ဂျပန်ကျိုဒိုသတင်းဌာန၏ မတ် ၃ ရက် သတင်းအရ သိရသည်။

အိုဖူနာတိုမြို့အစိုးရသည် လူပေါင်း ၄,၅၀၀ ကျော်ကို ဘေးကင်းရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ စာရင်းအင်းအရ မတ်လ ၃ ရက်၊ နံနက် ၇ နာရီအထိ လူပေါင်း ၁,၂၀၀ ခန့်ကို ယာယီ နေရာချထားရေး စခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် ရှိဂဲရုအီရှီဘာက မီးသတ်ဌာနနှင့် ကိုယ်ပိုင် ကာကွယ်ရေးတပ်(JSDF)များကို တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးပမ်းစုစည်းကာ တောမီးလောင်မှုကြောင့် နေအိမ်အဆောက်အအုံ များပေါ် ထိခိုက်မှုများကို ကြိုးစားတားဆီးသွားမည်ဟု မတ်လ ၃ ရက်တွင် အောက်လွှတ်တော် ဘတ်ဂျက် ကော်မတီ အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မီးငြှိမ်းသတ်ရာတွင် မီးသတ်သမား ၂,၀၀၀ ကျော်ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း ဂျပန်နိုင်ငံ ပြည်ထဲရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရှိ မီးသတ်ဌာန၏ မတ်လ ၃ ရက် သတင်းအရသိရသည်။ ယခု အကြိမ် တောမီးလောင်မှု သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ အဆိုပါ တောမီးကြောင့် လူ ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အဆောက်အအုံ အများအပြားနှင့် သစ်တောဧရိယာအများအပြား မီးလောင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

ကိုးကား-ဆင်ဟွာ News Agency

ဂျပန်နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အီဝါ့တဲခရိုင်၊ အိုဖူနာတိုမြို့၏ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုဧရိယာသည် လက်ရှိတွင် ၂,၁၀၀ ဟက်တာခန့် တိုးချဲ့လာကြောင်း ဂျပန်ကျိုဒိုသတင်းဌာန၏ မတ် ၃ ရက် သတင်းအရ သိရသည်။

အိုဖူနာတိုမြို့အစိုးရသည် လူပေါင်း ၄,၅၀၀ ကျော်ကို ဘေးကင်းရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ စာရင်းအင်းအရ မတ်လ ၃ ရက်၊ နံနက် ၇ နာရီအထိ လူပေါင်း ၁,၂၀၀ ခန့်ကို ယာယီ နေရာချထားရေး စခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် ရှိဂဲရုအီရှီဘာက မီးသတ်ဌာနနှင့် ကိုယ်ပိုင် ကာကွယ်ရေးတပ်(JSDF)များကို တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးပမ်းစုစည်းကာ တောမီးလောင်မှုကြောင့် နေအိမ်အဆောက်အအုံ များပေါ် ထိခိုက်မှုများကို ကြိုးစားတားဆီးသွားမည်ဟု မတ်လ ၃ ရက်တွင် အောက်လွှတ်တော် ဘတ်ဂျက် ကော်မတီ အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မီးငြှိမ်းသတ်ရာတွင် မီးသတ်သမား ၂,၀၀၀ ကျော်ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း ဂျပန်နိုင်ငံ ပြည်ထဲရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရှိ မီးသတ်ဌာန၏ မတ်လ ၃ ရက် သတင်းအရသိရသည်။ ယခု အကြိမ် တောမီးလောင်မှု သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ အဆိုပါ တောမီးကြောင့် လူ ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အဆောက်အအုံ အများအပြားနှင့် သစ်တောဧရိယာအများအပြား မီးလောင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

ကိုးကား-ဆင်ဟွာ News Agency