ကွီတို ဇွန် ၂၆

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အကျဉ်းထောင် မှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားသော လော့စ်ချိုနာရော့စ် ဒုစရိုက် ဂိုဏ်း၏ခေါင်းဆောင် ဟိုဆေး အဒယ်ဖိုမာစီယာကို ပြန်လည် ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ကြောင်း အီကွေဒေါသမ္မတ ဒန်နီယယ်နို ဘိုဝါက ဇွန် ၂၅ ရက်တွင် ကြေညာ ထားသည်။

ဖီတိုဟူ၍လည်း ထင်ရှားသည့် ဟိုဆေးအဒယ်ဖိုမာစီယာ သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ဂွါယာ ကွီးလ်အကျဉ်းထောင်မှ ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်ခဲ့ရာ အီကွေဒေါနိုင်ငံ၏ အလိုအရှိဆုံးဝရမ်းပြေးတရားခံ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

သို့ရာတွင် လက်ရှိအချိန်၌ အီကွေဒေါရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် တပ်မတော် တို့က ၎င်းကို ပြန်လည်ဖမ်းဆီး နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း အီကွေဒေါသမ္မတက အတည်ပြုပြောကြားထားသည်။

သို့သော် ဟိုဆေးအဒယ်ဖိုမာစီ ယာအားမည်သည့်အချိန်၊မည်သည့် နေရာ၌ ပြန်လည်ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့သည်ကို အီကွေဒေါသမ္မတက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း မရှိခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။

အီကွေဒေါနိုင်ငံသည် မာစီယာ ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါး ကုန်သွယ်မှုနှင့် လူသတ်မှု အပါအဝင် ပြစ်မှုအမျိုးမျိုးအတွက် ထောင်ဒဏ် ၃၄ နှစ်ချမှတ် ထားသည်။

ယင်းအပြင် မာစီယာသည် နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးကုန်သွယ် မူ၊လက်နက်မှုများဖြင့်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ တရားစွဲဆိုခံထားရသူ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Ref: RT

Trs: KKO

YDNB Newspaper

အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ မော့ဆက်သည် အမေရိကန်ကြားဝင် အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး စတင်ပြီးနောက် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း အီရန်ကို တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း CIA ၏ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ဖော်ပြလိုက်သည်။

မော့ဆက်ဒါရိုက်တာ ဒေးဗစ်ဘာနီးယားက “အရေးပါသော မိတ်ဖက်ဖြစ်သည့် CIA နှင့် ၎င်း၏ဒါရိုက်တာတို့အား အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖော် နိုင်ခဲ့သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် မော့ဆက်အား မှန်ကန်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရာတွင် ပံ့ပိုးပေးမှုအတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်း” ဟု AFP က ကိုးကားဖော်ပြသည့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သတင်းများအရ အစ္စရေးအေးဂျင့်များသည် ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင် စတင် ခဲ့သည့် Operation Rising Lion ၏အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အီရန်သို့ ဒရုန်းများခိုးသွင်းကာ အဆင့်မြင့်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် နျူကလီးယား သိပ္ပံ ပညာရှင်များကို လုပ်ကြံခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟု က အီရန်တစ်ဝှမ်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများနှင့်အတူ အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှု များသည် အီရန်အား နျူကလီးယားလက်နက်များ ရရှိပိုင်ဆိုင်ခြင်းမှ တားဆီးရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ဇွန် ၂၂ ရက်တွင် ဖော်ဒိုးရှိ မြေအောက်ယူရေနီယမ် ချဲ့ထွင်ရေးစင်တာအပါအဝင် နျူကလီးယားနေရာသုံးခုကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

မော့ဆက်ဒါရိုက်တာ ဒေးဗစ်ဘာနီးယားက “ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း မိမိ တို့၏လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သော အီရန်၏အန္တရာယ်ကို အကြီးအကျယ် ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့ပြီ” “မိမိတို့သည် အီရန်၏သိရှိထားသော စီမံကိန်းအားလုံး ကို သတိပြုစောင့်ကြည့်နေမည်။ ထိုစီမံကိန်းများအကြောင်းကို သေသေ ချာချာ သိရှိထားပြီးဖြစ်သည်” ဟုဆိုသည်။

CIA ဒါရိုက်တာ ဂျွန်ရက်ကလစ်ဖ်ကလည်း သီးခြားထုတ်ပြန်ချက်တွင် အီရန်၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို “ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်၏ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုဖြင့် အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးသည် အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၂၄) မှစတင် အာဏာသက်ရောက်ပြီး ယခုအချိန်ထိ ဆက်လက် တည်မြဲနေသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

CIA ဒါရိုက်တာ ဂျွန် ရက်ကလစ်ဖ် (John Ratcliffe) က အီရန်၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ယခုဖြစ်စဉ်မှာ အမေရိကန်ကယူရေနီယမ် ထပ်တိုးသန့်စင်ရေး စက်ရုံများကို ဇွန် ၂၂ ရက်က တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ပြီးနောက် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် နာတန်ဇ် (Natanz)၊ ဖော်ဒိုး (Fordow) နှင့် အစ္စဖာဟန် (Isfahan) ရှိ အဆိုပါစက်ရုံများအား အမေရိကန်၏ “ဘန်ကာ ဘာ့စတာ” ဗုံးများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက် ပျက်စီးမှုအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ ရက်ပေါင်းများစွာ မရေရာမှုများ ရှိနေခဲ့သည့် အချိန်တွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

“CIA အနေဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချရသော ထောက်လှမ်းရေး အချက်အလက် များအရ အီရန်၏ နျူကလီးယားအစီအစဉ်သည် မကြာသေးမီက တိကျစွာ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ပြင်းထန်စွာ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုနိုင် ပါသည်” ဟု ရက်ကလစ်ဖ်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၎င်းက ဆက်လက်၍ “၎င်းတွင် သမိုင်းကြောင်းအရ ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး တိကျမှန်ကန်သော အရင်းအမြစ်/နည်းလမ်းတစ်ခုမှ ရရှိသည့် သတင်း အချက်အလက်အသစ်များအရ အီရန်၏ အဓိက နျူကလီးယား စက်ရုံအချို့သည် ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် နှစ်ပေါင်း များစွာ ကြာမြင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း” ဖော်ပြခဲ့သည်။

သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိဟက်ဆက် (Pete Hegseth) တို့က အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုများသည် အီရန်၏ နျူကလီးယား လက်နက် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို “အပြီးတိုင် ဖျက်ဆီးလိုက်ပြီ” ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း၊ အမေရိကန်မီဒီယာများက ပျက်စီးမှုအခြေအနေကို ပိုမိုကြီးမားအောင် ချဲ့ကားဖော်ပြခဲ့ကြောင်း နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ပင်တဂွန်၏ ကာကွယ်ရေးထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ (DIA) ၏ အစောပိုင်း အကဲဖြတ်ချက်များအရ အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုသည် အီရန်၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းများကို မဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ဘဲ လပိုင်းသာ နောက်ကျသွားစေခဲ့သည်ဟု ရလဒ်များနှင့် ရင်းနှီးသော အရင်းအမြစ် များကို ကိုးကား၍ မီဒီယာအချို့က ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် အစ္စရေးအရာရှိများက Axios သတင်းဌာနအား အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုများသည် "အလွန်ကြီးမားသော" ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်ဘက်မှလည်း အမေရိကန်မီဒီယာများက တိုက်ခိုက်မှုများ၏ အရေးပါမှု လျှော့ချရန် ကြိုးစားနေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဟီရိုရှီးမားနှင့် နာဂါဆာကီမြို့များကို အဏုမြူ ဗုံးချခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် အစ္စရေး၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက အီရန်အား နျူကလီးယားလက်နက်များ ရရှိပိုင်ဆိုင်မှုကို တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နျူကလီးယားအစီအစဉ် မရှိကြောင်း ငြင်းဆန်နေသည့် တီဟီရန်မှ သုတေသနနှင့် အရပ်ဘက် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ယူရေနီယမ် ထပ်တိုးသန့်စင်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဟု ကတိ ပေးထားသည်။ ရုရှားဘက်မှလည်း အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုများကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အီရန်၏ နျူကလီးယားလုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံ များက မှားယွင်းသော သတင်းများ ဖြန့်ဝေနေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

အိန္ဒိယသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒအား လုံးဝသည်းခံမှုမရှိကြောင်း၊ အကြမ်းဖက် သမားများကို မည်သည့်နေရာတွင်ဖြစ်စေ ပစ်မှတ်ထားတိုက်ဖျက်ရန် မတွန့်ဆုတ်ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Rajnath Singh က ပြောကြား ခဲ့သည်။

ကြာသပတေးနေ့ (ဇွန် ၂၆) တွင် ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံ Qingdao တွင် ရောက်ရှိနေသော ဝန်ကြီး Singh က အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ အားလုံးအား အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ပြတ်သားစွာ ရှုတ်ချရန် တိုက်တွန်း ခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယ၏ အကြမ်းဖက်ဝါဒအပေါ် သည်းခံမှုလုံးဝမရှိသည့် သဘောထား သည် ယနေ့ မိမိတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ထင်ဟပ်နေစေပါသည်။ ခုခံကာကွယ်ရန် မိမိတို့၏ အခွင့်အရေးလည်း ပါဝင်ပါသည်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

မေလ ၇ ရက်က ပါကစ္စတန်ထိန်းချုပ်သည့် နယ်မြေအတွင်းရှိ အကြမ်းဖက် သံသယရှိသည့် စခန်းများကို နယူးဒေလီ၏ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ထပ်လောင်းပြောကြားရာတွင် “အကြမ်းဖက်ဝါဒ၏ အချက်အချာနေရာများသည် လုံခြုံစိတ်ချရသည့်နေရာများ မဟုတ် တော့ကြောင်း မိမိတို့ပြသခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို ပစ်မှတ်ထားရန် မတွန့်ဆုတ်ပါ” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Singh က SCO အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် “ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် ယုံကြည်မှု ကင်းမဲ့မှုဆိုင်ရာ” စိန်ခေါ်ချက်များကို အတူတကွဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ “အိန္ဒိယသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲထားသော ဘက်စုံ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုစနစ်က နိုင်ငံအချင်းချင်း ပဋိပက္ခများကို ကာကွယ်ရန် ညှိနှိုင်းမှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုယန္တရားများ ဖန်တီးပေးခြင်းဖြင့် အထောက်အကူဖြစ်စေမည်ဟု ယုံကြည်သည်။ မည်မျှကြီးမားပြီး အင်အား ကြီးသော နိုင်ငံဖြစ်စေ တစ်နိုင်ငံတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နိုင်မည် မဟုတ်ပါ” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ဝန်ကြီး Rajnath Singh က “မိမိတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အကြမ်းဖက် ဝါဒကို အားပေးကူညီသူများ၊ အားဖြည့်သူများနှင့် အသုံးချ သူများသည် အကျိုးဆက်ကို ခံစားရမည်ဖြစ်သည်” ဟု ပါကစ္စတန်ကို သွယ်ဝိုက်ညွှန်းကား၍ ပြောကြားခဲ့သည်။ အချို့နိုင်ငံများသည် နယ်စပ် ဖြတ်ကျော် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို မူဝါဒတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုကာ အကြမ်းဖက် သမားများအား ခိုလှုံခွင့်ပေးကြသည်ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။

နယူးဒေလီရှိ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Randhir Jaiswal က “အိန္ဒိယဘက်မှ အကြမ်းဖက်ဝါဒဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ကြေညာစာတမ်းတွင် ထည့်သွင်းရန် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတစ် နိုင်ငံက လက်မခံခဲ့သဖြင့် ကြေညာချက်ကို အတည်မပြုနိုင်ခဲ့ပါ” ဟု ရှင်းလင်းခဲ့သည်။

အိန္ဒိယလွှတ်တော်အမတ် Shashi Tharoor က “ပါကစ္စတန်သည် အကြမ်းဖက်သမားများအား ခိုလှုံခွင့်ပေးနေဆဲဖြစ်ပြီး လေ့ကျင့်ရေးစခန်းများ လွတ်လပ်စွာလုပ်ဆောင်ခွင့်ပြုထားသည်” ဟု RT နှင့်အင်တာဗျူး တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်အစိုးရသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း အကြမ်းဖက် လှုပ်ရှားမှုများ တွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

အစိုးရဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများ စတင်ခဲ့သည့် တစ်နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် လူထုထောင်နှင့်ချီ၍ လမ်းများပေါ်သို့ ထွက်လာစဉ် ဆန္ဒပြသူ များကို လူစုခွဲရန် ကင်ညာရဲတပ်ဖွဲ့မှ မျက်ရည်ယိုဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း နှင့် ရေပိုက်များဖြင့် ထိုးဖြန်းခြင်းဖြင့် နှိမ်နှင်းခဲ့သည်။ ယမန်နှစ်က ဆန္ဒ ပြမှုများတွင် လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့ဖူးသည်။

ကင်ညာဆက်သွယ်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (Communications Authority of Kenya) မှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က စတင်ခဲ့သည့် လူငယ် ဦးဆောင် ဆန္ဒပြမှုများအား တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုများကို တားမြစ်ရန် တိုင်းပြည် အတွင်းရှိ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် ရေဒီယိုဌာနအားလုံးအား အမိန့်ချမှတ် ခဲ့သည်။

အစိုးရအေဂျင်စီမှ ဆန္ဒပြမှုများအား တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ခြင်းသည် ကင်ညာ ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်သည်ဟု မှားယွင်းစွာပြောဆိုကာ အဆိုပါ ညွှန်ကြားချက်ကို မလိုက်နာပါက အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် CNN နှင့်ချိတ်ဆက် ထားသော Citizen TV အပါအဝင် မီဒီယာအများအပြားမှာ ထုတ်လွှင့်မှု ကို ချက်ချင်း မရပ်ဆိုင်းခဲ့ပေ။

ဆန္ဒပြမှုနှစ်ပတ်လည်အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် နိုင်ရိုဘီမြို့တော်၊ ကမ်းရိုးတန်း မြို့မိုမ်ဘာဆာနှင့် အခြားမြို့များတွင် လူထုထောင်ချီ၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ နိုင်ရိုဘီတွင် ဆန္ဒပြမှုမစတင်မီကတည်းက ကင်ညာလွှတ်တော် အဆောက်အဦနှင့် သမ္မတရုံးသို့ သွားသည့်လမ်းများကို အတားအဆီးများ ပြုလုပ်ထားခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လက လွှတ်တော်အပြင်ဘက်တွင် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များက ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းရာမှ လူများစွာ သေဆုံးခဲ့ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး အမျက်ထွက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်က ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် အခွန်တိုးမြှင့်သည့် အငြင်းပွားဖွယ် ဘဏ္ဍာရေးဥပဒေကြမ်းကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ရသော်လည်း ကင်ညာလူငယ် များသည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုများအပေါ် ဆက်လက်အမျက်ထွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အချက်များတွင် ရဲ အဖမ်းခံရစဉ် ဆရာတစ်ဦး သေဆုံးမှုနှင့် လက်နက်မဲ့ လမ်းဘေး ဈေးသည်တစ်ဦး ပစ်ခတ်ခံရမှု တို့ပါဝင်သည်။

CNN သတင်းဌာနက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က နိုင်ရိုဘီတွင် အေးဆေးတည်ငြိမ်စွာ ဆန္ဒပြသူများကို လူစုခွဲရန် ရဲများက သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်နေသည်ကို မျက်မြင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူအချို့က ပစ်ခတ်ပြီး ကျည်ခွံများကို ပြသခဲ့ကြသည်။ မြို့တော် တွင် မျက်ရည်ယိုဗုံးများ၊ မီးသတ်ကားများဖြင့် ဆန္ဒပြသူများကို ရှင်းလင်း ခဲ့ပြီး ၎င်းမှာ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်က ဖြစ်ရပ်များကို ပြန်လည် အမှတ်ရစေ ခဲ့သည်။

Citizen TV မှ X (တွစ်တာ) တွင် နိုင်ရိုဘီဆေးရုံသို့ ဒဏ်ရာရသူများကို တွန်းလှည်းဖြင့် သယ်ဆောင်လာသည့် ဗီဒီယိုတစ်ခုကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ မိုမ်ဘာဆာတွင် ဆန္ဒပြသူအချို့ကို ဖမ်းဆီးပြီး အချုပ်ကားများအတွင်းသို့ ခေါ်ဆောင်ဆွဲထည့်နေသည့် အခြားဗီဒီယိုတစ်ခုလည်း ထွက်ရှိခဲ့သည်။ Citizen TV ၏ သတင်းအရ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) နံနက်တွင် အရှေ့ ကင်ညာရှိ Machakos County တွင် ဆန္ဒပြမှုအတွင်း လူတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

Amnesty International Kenya နှင့် Law Society of Kenya၊ Police Reforms Working Group၊ Kenya Medical Association အပါအဝင် အဖွဲ့အစည်းများက ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်တွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က ဆန္ဒပြသူ ၈ ဦး သေဆုံးပြီး အနည်းဆုံး ၄၀၀ ခန့် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ဒဏ်ရာရသူ ၈၃ ဦးမှာ အပြင်းအထန် ထိခိုက်ထားပြီး အနည်းဆုံး ဆန္ဒပြသူ ၈ ဦးမှာ သေနတ်ဒဏ်ရာများဖြင့် ကုသမှုခံယူနေရကြောင်း ဆိုသည်။

CNN မှ အသေအပျောက်အရေအတွက်ကို ချက်ချင်း အတည်မပြုနိုင်သေး သော်လည်း ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ထပ်ဆင့်သိရှိနိုင်ရန် မေးမြန်းထားသည်။

ကိုးကား- CNN

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ယူကရိန်းအရာရှိများ၏ ဖော်ပြချက်အရ ရုရှားတပ်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု များကြောင့် တနင်္လာနှင့် အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၂၃ ၊ ၂၄) တို့တွင် ၄၈ နာရီအတွင်း ယူကရိန်းနိုင်ငံသား အရပ်သားဒါဇင်ချီ၍ သေဆုံးခဲ့ပြီး လပေါင်း များစွာ အတွင်း အသေအပျောက်အများဆုံး နေ့ရက်များဖြစ်ခဲ့သည်။

ရုရှား၏တိုက်ခိုက်မှုများတွင် သေဆုံးခဲ့သူများထဲ၌ အသက် ၅ နှစ်အရွယ် ကလေးနှင့် အသက် ၁၁ နှစ်အရွယ်မိန်းကလေးတစ်ဦးလည်း ပါဝင်နေပြီး ယင်းတိုက်ခိုက်မှုများကို ယူကရိန်း၏မဟာမိတ်များ နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင် NATO ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် ရောက်ရှိနေချိန် လုပ်ဆောင် ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းအရာရှိများက အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၂၄) တွင် ရုရှား၏ ဒုံးကျည် တစ်စင်းသည် နိုင်ငံ၏အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သော ဒနီပရိုမြို့ကို ထိမှန်ခဲ့ရာတွင် လူ ၁၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ တနင်္လာနေ့ (ဇွန် ၂၃) က ကိယက်ဗ်မြို့ရှိ တိုက်ခန်းတစ်ခုကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွင် လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ဆူမီ၊ ခါဆွန်၊ ဒိုနက်စ်နှင့် အိုဒက်ဆာဒေသများအပါအဝင် တိုက်ခိုက်မှုများတွင် အခြားလူဦးရေ အနည်းဆုံး နှစ်ဒါဇင်ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။

ဒေသခံအရာရှိများက ယခင်တိုက်ခိုက်မှုများနှင့်မတူဘဲ အဆိုပါဒုံးကျည် တိုက်ခိုက်မှုသည် ဒနီပရိုမြို့တွင် ကြီးမားသောပျက်စီးမှုဖြစ်စေခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

မြို့တော်ဝန် Borys Filatov က ကျောင်းများ၊ ကျန်းမာရေးဌာနများ၊ မြူနီစီပယ်နေရာများနှင့် လူနေထိုင်ရာအဆောက်အအုံများအပါအဝင် အဆောက်အအုံပေါင်း ၅၀ နီးပါး ပျက်စီးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

“ဤသည်မှာ စစ်ကြီးဖြစ်ပွားသည့်ကာလအတွင်း မြို့တော်တစ်ခုလုံး မကြုံဖူးသေးသည့် အကြီးစားပျက်စီးမှုဖြစ်ပါသည်။ သေဆုံးဒဏ်ရာရသူ အရေအတွက်မှာ အလွန်များပြားလှသဖြင့် လူနာတင်ယာဉ်များပင် အချိန်မီ လိုက်လံသယ်ယူနိုင်ခြင်း မရှိပါ” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။

အာဏာပိုင်များ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရ လူ ၁၇၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၂၄) ညနေအထိ မြို့တွင်းဆေးရုံများတွင် လူ ၁၀၀ ခန့် ဆက်လက် ကုသမှုခံယူနေရဆဲဖြစ်သည်။

လူဦးရေ ၅၀၀ ခန့်လိုက်ပါစီးနင်းလျက်ရှိသော ခရီးသည်တင် ရထားတစ်စင်းလည်း အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုတွင် ပျက်စီးခဲ့သည်။

“မြို့တစ်ဝှမ်းရှိ နေအိမ်အဆောက်အဦများနှင့် မြူနီစီပယ် အဆောက်အဦများတွင် ပြတင်းပေါက်မှန် ၂၀၀၀ ကျော်ကွဲကြေခဲ့ပါသည်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား- CNN

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က ရုရှားက ငါးနှစ် အတွင်း တိုက်ခိုက်နိုင်သည်ဆိုသည့် ပြောဆိုမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မည်ကဲ့သို့သော အကြောင်းအချင်းအရာများကြောင့် ယုံကြည်ရသည် ဆိုခြင်းကို ရှင်းမပြနိုင်ခဲ့သော်လည်း တနင်္လာနေ့ (ဇွန် ၂၃) သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ရုရှား၏တိုက်ခိုက်လာနိုင်မှုကို အကြောင်းပြကာ စစ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရန် ထပ်လောင်းတိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။

မကြာသေးမီလအနည်းငယ်အတွင်း အနောက်ဥရောပ အရာရှိများစွာက ရုရှားသည် အနီးအနားရှိ NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်နိုင် သည်ဟု ထပ်ခါထပ်ခါပြောဆိုခဲ့ပြီး ယင်းအချက်ကို ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် များစွာ သုံးစွဲရန် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးချနေသည်။ မော်စကိုက အဆိုပါစွပ်စွဲချက်များကို အတိအလင်းငြင်းဆိုခဲ့ပြီး “အဓိပ္ပာယ်မရှိသော စကားများ” ဟု တုံ့ပြန်ထားပါသည်။

The Hague ၌ ကျင်းပမည့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် Rutte ကို NATO အနေဖြင့် ရုရှားက ငါးနှစ်အတွင်း တိုက်ခိုက်နိုင်သည်ဆိုသည့် အကဲဖြတ်ချက်၏ အခြေခံအကြောင်းရင်းကို မေးမြန်းခဲ့မှုအား NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်က သီးသန့် ထောက်လှမ်းရေး အချက်အလက်များ သို့တည်းမဟုတ် ခြိမ်းခြောက်မှု ဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်ချက်များကို ရှင်းလင်းမဖော်ပြဘဲ NATO အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ များ၏ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်အား GDP ၏ ၅% အထိ တိုးမြှင့်ရန်သာ တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။

Rutte က NATO အဖွဲ့အစည်းအတွင်း စိုးရိမ်မှုများ များပြားနေသည်ဟု ပြောကြားကာ “ဝါရင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာခေါင်းဆောင်ကြီးများနှင့် ထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့အစည်းများက ယနေ့တွင် မိမိတို့အနေဖြင့် ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မလုပ်ခဲ့ပါက နောင် ၃၊ ၅၊ ၇ နှစ်ကြာလျှင် ရုရှားက မိမိတို့ကို အောင်မြင်စွာ တိုက်ခိုက်နိုင်လိမ့်မည်” ဟု ပြောဆိုထားသည်ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

၎င်းက လာမည့် ၃ နှစ်မှ ၅ နှစ်အတွင်း အမြောက်အမြား ပိုမိုသုံးစွဲရမည့် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် လိုအပ်သည်ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီးNATO ၏ အနာဂတ်ပြင်ဆင်မှုများအတွက် နှစ်စဉ်တိုးမြှင့်သုံးစွဲရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ လူအင်အားနှင့် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းအသစ်များ အင်အား ထပ်မံဖြည့်တင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

မော်စကို ဇွန် ၂၄

အီရန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံများအား အမေရိကန်နိုင်ငံက တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုသည် ကမ္ဘာကြီးအား အန္တရာယ်များသည့် အခြေအနေ တစ်ခုအတွင်းသို့ တွန်းပို့နေ ကြောင်း ရုရှားသမ္မတပူတင်က ဇွန် ၂၃ ရက်တွင် ဝေဖန်လိုက်သည်။ မော်စကိုမြို့သို့ ရောက်ရှိနေသည့် အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘက်စ်အာရက်ချီနှင့် ကရင်မလင် နန်းတော်၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် ရုရှားသမ္မတပူတင်က အီရန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံများ တိုက်ခိုက်ခံရမှုအတွက် အဆိုပါအတိုင်း ဝေဖန်သုံးသပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်လေတပ်က အီရန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံများ ကို ဇွန် ၂၂ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး နောက် အဓိကမဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ရုရှားနိုင်ငံသို့ အီရန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သောကြောင့် ကမ္ဘာကြီးကို အန္တရာယ်များသောအခြေအနေဆီသို့ တွန်းပို့နေကြောင်း ရုရှားသမ္မတပူတင် က အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံစဉ်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့သည် ယခုနှစ်စပိုင်းတွင် နှစ်၂၀ သက်တမ်း ရှိ မဟာဗျူဟာမြောက်မိတ်ဖတ် ဆက်ဆံရေးသဘောတူညီချက်ကို

လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည်။ သို့ရာတွင် ယင်းသဘောတူညီ ချက်၌ တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံစစ်ရေးအရ အကာအကွယ်ပေးရေး ပြဋ္ဌာန်းချက် ပါဝင်မှုမရှိကြောင်း သိရသည်။
Ref: RT

Trs: KKO

YDNB Newspaper

တီဟီရန် ဇွန် ၂၄

အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများတိုက်ခိုက်ခံရမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အီရန်နိုင်ငံသည် ကာတာနိုင်ငံရှိ အမေရိကန် လေတပ်စခန်းတစ်ခုကို ဇွန် ၂၃ ရက် တွင် ဒုံးကျည် ၁၄ စင်းဖြင့် ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အမေရိကန်လေတပ်က အီရန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံ သုံးလုံးကို ဇွန် ၂၂ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် အီရန်နိုင်ငံက ကာတာနိုင်ငံရှိ  အယ်လ်အူဒီ အမေရိကန် လေတပ်စခန်းကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အီရန်၏ ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အယ်လ်အူဒီ လေတပ်စခန်းနှင့် ကာတာနိုင်ငံတို့၌ မည်သူမျှအထိအခိုက်မရှိခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူ များက ပြောကြားခဲ့သည်။

အယ်လ်အူဒီ လေတပ်စခန်းဆီသို့ အီရန်နိုင်ငံပစ်လွှတ်ခဲ့သော ဒုံးကျည်များကို ကာတာလေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးတပ်များက ကြားဖြတ်ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အယ်လ်အူဒီ လေတပ်စခန်းအား ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မည့်အစီအစဉ်ကို အီရန်နိုင်ငံက အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် ကာတာနိုင်ငံများကို သံတမန်လမ်းကြောင်းများမှ တစ်ဆင့် ကြိုတင်အသိပေးခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အနိုင်ကျင့်ဗိုလ်ကျမှုများကို အလျှော့ပေးလက်ခံလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း အယ်လ်အူဒီ လေတပ်စခန်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာ ခါမေနီက ကြေညာထားကြောင်း သိရသည်။

Ref: RT

Trs: KKO

Photo - CBS News

YDNB Newspaper

UK သည် နျူကလီယားလက်နက်သယ်ဆောင်နိုင်သည့် F-35A တိုက်လေယာဉ် ၁၂ စီးကို အမေရိကန်ထံမှ ဝယ်ယူရန် စီစဉ်နေပါသည်။

ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာစတာမာသည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) တွင် ကျင်းပမည့် NATO အစည်းအဝေးတွင် အဆိုပါကြေညာချက်ကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ပြီး NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား မဟာမိတ်အဖွဲ့အတွက် ပိုမို ပံ့ပိုးကူညီရန် တိုက်တွန်းမည်ဖြစ်သည်။

ဒေါင်းနင်းလမ်း (ဗြိတိန်အစိုးရ)၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ စတာမာက “ယူကေ၏ NATO အပေါ် ကတိကဝတ်သည် သံသယဖြစ်ဖွယ် မရှိသကဲ့သို့ မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ယူကေအား ဘေးကင်းလုံခြုံစေရန် မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုသည်လည်း အငြင်းပွားဖွယ်မရှိပါ။ သို့သော် အနာဂတ် မျိုးဆက်များအတွက် ဥရောပ-အတ္တလန္တိတ်ဒေသ လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ရန် မိမိတို့အားလုံး ပိုမိုကြိုးပမ်းရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါကြေညာချက်သည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ NATO နိုင်ငံများအား ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် “လုံလောက်စွာ မသုံးစွဲကြ” ဟူသော ထပ်တလဲလဲ ဝေဖန်မှုများနောက်ပိုင်း ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ထုတ်လုပ်သူ Lockheed Martin မှ အဓိကတည်ဆောက်ထားသော ပဉ္စမမျိုးဆက် တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်သည့် F-35A သည် ကမ္ဘာ့ အဆင့်အမြင့်ဆုံး တိုက်လေယာဉ်များထဲတွင်ပါဝင်ပြီး အလွန်ဈေးကြီးသည့် လေယာဉ်အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်ပါသည်။

နျူကလီးယားလက်နက် သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသော လေယာဉ်များဝယ်ယူရန် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဗြိတိန်၏ နျူကလီးယားစစ်ရေး မဟာဗျူဟာကို ကောင်းစွာမြှင့်တင်ရာလည်း ရောက်သည်။

အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ဗြိတိန်သည် ရေကြောင်းမှ နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုကာကွယ်ရေး စနစ်အပြင် NATO ၏ နျူကလီးယား လက်နက်သယ်ဆောင်နိုင်သည့် ဘက်စုံသုံး တိုက်လေယာဉ်လုပ်ငန်းစဉ်တွင်လည်း ပါဝင်လာမည်ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာစတာမာက “အလွန်အမင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေသော ယခုခေတ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အလိုလိုရရှိနိုင်သည်ဟု မှတ်ယူ၍ မရတော့ပါ” ဟု ပြောကြားမည်ဟုဆိုသည်။

ဗြိတိန်အစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဗြိတိန်ရှိ F-35 အစီအစဉ်တွင် အလုပ်အကိုင် ၂၀,၀၀၀ ကို ထောက်ပံ့ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ F-35 လေယာဉ်များ၏ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်၏ ၁၅% သည် ဗြိတိန်တွင် အခြေစိုက်နေပါသည်။

ကိုးကား- CNN

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂