ဆောင်းပါးများ

(ဤကဏ္ဍတွင် ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများသည် ဆောင်းပါး ရေးသားသူ၏ အာဘော်သာ ဖြစ်ပါသည်။)

စွန့်လွှတ်စွန့်စားမှုကို အခြေခံကာ အောင်မြင်မှုဆီ ဆက်လှမ်းချီမယ့် တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်
-

 “ငါတို့က    အလုပ်သမားများ၊ လယ်သမားများရဲ့ သားများဖြစ်သည်။ ငါတို့က ပြည်သူ့လက်ရုံးများဖြစ်သည်။

 “ငါတို့က    အလုပ်သမားများ၊ လယ်သမားများရဲ့ သားများဖြစ်သည်။ ငါတို့က ပြည်သူ့လက်ရုံးများဖြစ်သည်။

မကြောက်မရွံ့၊ နောက်မတွန့်၊ စွန့်လွှတ်တိုက်ခိုက်မည်…..”အစရှိတဲ့ စာသားများက တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့  စစ်ချီတေးတစ်ပုဒ်ထဲက စာသားများပဲဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ချီတေးရဲ့စာသားအပြည့်အစုံကို နားထောင်ကြည့်တဲ့အခါ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရယ်လို့ ပေါ်ထွန်းလာမှုမှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်တဲ့ စွန့်လွှတ်စွန့်စားစစ်သည်များရဲ့ ဇာတိသွေး၊  ဇာတိမာန်တို့ကို အတိုင်းသား မြင်တွေ့လိုက်ရပါတယ်။   နောက်ဆုံးမှာတော့  အမိမြေလွတ်မြောက်မှုအတွက် ရည်စူးကာ တိုက်ပွဲဝင်သွားမယ့် သန္နိဋ္ဌာန်စိတ်ဓာတ်က မချီးကျူးဘဲမနေနိုင်အောင်ကို ဖြစ်လာရပါတယ်။

ဒီစစ်ချီတေးကို ပထမဆုံးသီဆိုခဲ့သူများက အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်မှ  တိုက်ပွဲဝင်စစ်သည်များဖြစ်ပါတယ်။

ဒီစစ်ချီတေးဟာ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်ရဲ့စစ်ချီတေး ခြောက်ပုဒ်အနက် တစ်ပုဒ်အပါအဝင်ဖြစ်ပြီး    လက်ရှိတရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့တရားဝင် စစ်ချီတေးဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဒီစစ်ချီတေးကိုသီဆိုခဲ့တဲ့ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်းတပ်တော် ဆိုတာကလည်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်လာဖို့အတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့သူလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက် ရေး  တပ်မတော်အတွက် တပ်မတော်နေ့လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ရက်နောက်ပိုင်း ၁၀ နှစ်အကြာမှာမှအမှတ်(၈) လမ်းကြောင်းတပ်တော် ဆိုတာဖြစ်တည်လာတာပါ။ ဒါဆိုရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်မှု အတွက် အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်က ဘယ်လိုမျိုး လမ်းခင်းပေးခဲ့သလဲ ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး   မေးခွန်းထုတ်စရာရှိပါတယ်။ ဒါကိုရှင်းပြပါမယ်။

၁၉၂၇ ခုနှစ်  ဩဂုတ်လ ၁ ရက်မှာ နန်ချန်းအုံကြွမှု စတင်ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းက တရုတ်နိုင်ငံမှာ အာဏာရထားတဲ့ ကူမင်တန်တို့က ကွန်မြူနစ်များကို ရှင်းလင်းသုတ်သင်ရေး လုပ်ငန်းများ  စတင် လုပ်ဆောင်လာတဲ့အတွက် ကွန်မြူနစ်တို့ဘက်က လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီနေ့ကို တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် စတင်သန္ဓေတည်ရာနေ့အဖြစ် သတ်မှတ် ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တိုင်းကို  ဘာကြောင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားရတာလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းဖြစ်ပါတယ်။   နောက်တစ်ခု တင်ပြလိုတာက တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်လာပုံပါ။

နန်ချန်းအုံကြွမှု  စတင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး နောက်တစ်နှစ်မှာ တပ်နီတော်ဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက တည်ထောင်လိုက်တာပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့က ပြောက်ကျားစနစ်ကိုသာ ကျင့်သုံးပြီး ကျေးရွာတွေကို အခြေခံကာ စစ်အင်အားကို တည်ဆောက်ခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လယ်သမားတွေ၊ အလုပ်သမားတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ၁၉၃၇ ခုနှစ်အရောက်မှာ   တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်ဆိုတဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို  ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်နဲ့အတူ အမှတ်(၄)တပ်တော်သစ်ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ တပ်နီတော်မှာ  စစ်လက်နက်ပစ္စည်းဖွဲ့စည်းပုံဟာ  သာမန်မျှသာဖြစ်ပေမယ့် စိတ်ဓာတ်အရာမှာတော့ ထက်သန်လှတဲ့ မျိုးချစ်စိတ်နဲ့အတူမြင့်မားလှတဲ့ တိုက်ပွဲဝင်စိတ်ဓာတ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ တပ်ဖွဲ့တစ်ခုပါ။ အဲဒီကနေမှတစ်ဆင့် ပြောင်းလဲလာတဲ့ အမှတ် (၈)လမ်းကြောင်းတပ်တော်နဲ့ အမှတ်(၄)တပ်တော်သစ်တို့ကတော့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကိုအဆင့်မြှင့်တင်ကာ  စနစ်တကျဖွဲ့စည်းထားတဲ့   လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ အဲဒီတပ်ဖွဲ့နှစ်ခုကို ပေါင်းစည်းပြီး တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အဖြစ်  ဆင့်ကဲတိုးမြှင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်လာဖို့က မျိုးချစ်စိတ်နဲ့အတူ လွတ်လပ်သော   နိုင်ငံတည်ထောင်ရေးအတွက် သန္နိဋ္ဌာန်စိတ်ကိုအခြေခံပြီး ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်နေ့ရယ်ဆိုပြီး စတင်သတ်မှတ်လိုက်တာက   ၁၉၂၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁ ရက်ဖြစ်ပါတယ်။   ဒါကြောင့် ဒီနှစ်ဆိုရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့သက်တမ်းက  နှစ်ပေါင်း ၉၈ နှစ်တောင်မှရှိလာပါပြီ။  ဒီကာလအတောအတွင်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဟာ အပြောင်းအလဲများစွာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ စိန်ခေါ်မှုများစွာ၊ အခက်အခဲများစွာကိုလည်း ကျော်ဖြတ်ခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိမှာလည်း စိန်ခေါ်မှုတွေကိုကျော်ဖြတ်နေဆဲပါ။ တစ်ဖက်မှာလည်း အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်နေဆဲပါ။ ဒီအချိန်မှာ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်က   ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်တစ်ရပ်အဖြစ်ကို ရရှိပိုင်ဆိုင်လာပါပြီ။  ဒါတွေအားလုံးဟာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ ဦးဆောင်မှုကြောင့်လို့ ပြောရင်မမှားပါဘူး။   ယခင်တုန်းက ခြေလျင်တပ်ဖွဲ့ငယ်လေးတစ်ခုတည်းနဲ့ စတင်အခြေတည်ခဲ့တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့

လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်က ယနေ့မှာ  ကြည်းတပ်၊ ရေတပ်၊ လေတပ်၊ ဒုံးတပ်ဖွဲ့နဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ထောက်ပံ့ရေးတပ်ဖွဲ့ဆိုတဲ့ တပ်ဖွဲ့ကြီးငါးခုနဲ့ ဖွဲ့စည်းဖြစ်တည်လာပါတယ်။ တပ်ဖွဲ့ကြီးတစ်ခုစီကလည်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရာနဲ့ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရာတို့မှာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်လာတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ကို ဒီနေ့လိုပုံစံနဲ့မြင်တွေ့ရဖို့အတွက် အဆင့်မြှင့်တင်မှုများစွာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များစွာကိုလည်း  အသုံးပြုခဲ့ရပါတယ်။

မြင့်မားတဲ့ရည်မှန်းချက်ကိုချမှတ်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ လက်ရှိရည်မှန်းချက်က ၂၀၄၉ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ   တပ်မတော်တစ်ရပ် ဖြစ်လာစေရေးဖြစ်ပါတယ်။   ကမ္ဘာ့အဆင့်မီဆိုတာထက် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း တပ်မတော်ဖြစ်လာစေရေးလို့ ပြောရင် မမှားပါဘူး။

အဲဒီလိုမျိုး အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေထဲမှာ ဒုံးကျည်နည်းပညာတွေ၊  တိကျမှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းစစ်ဆင်ရေးလိုမျိုး အရေးကြီးတဲ့စစ်ရေး စွမ်းရည်တွေရရှိစေဖို့လည်း    ပါဝင်ပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ ရေတပ်ဆိုရင် အခုလက်ရှိမှာကိုပဲ   စစ်သင်္ဘောအရေအတွက် အင်အားအရ ကမ္ဘာ့အင်အားအကြီးဆုံး ရေတပ်အဆင့်ကို‌ရောက်ရှိနေပါပြီ။

ဒီကနေ့ခေတ်က AI ကိုအသုံးချတဲ့ ခေတ်ဖြစ်လာတဲ့အတွက် တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အနေနဲ့ နည်းပညာပိုင်းမှာ ခေတ်ရှေ့ကိုတောင်ရောက်နေပါပြီ။   

စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားလှတဲ့ စက်ရုပ်တွေ၊ ထိန်းချုပ်သူမဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေဆိုရင်လည်း   တရုတ်နိုင်ငံက ခေတ်ရှေ့ပြေးနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ 

တခြားသော စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ပိုင်ဆိုင်မှုအပိုင်းကိုတော့  တခုတ်တရ ထည့်သွင်းပြောစရာ မလိုလောက်အောင်ကိုပြည့်စုံနေပါပြီ။ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အနေနဲ့ အခုလိုမျိုး အောင်မြင်မှုတွေ၊ အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေ ရရှိလာရခြင်းရဲ့  အဓိကအကြောင်းရင်းက   စစ်ဘက်-အရပ်ဘက်ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်မှု မဟာဗျူဟာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

လုံခြုံရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစနစ်တွေကို ပေါင်းစပ်အမျိုးသား မဟာဗျူဟာမြောက်စနစ်နဲ့  စွမ်းဆောင်ရည်များထဲ ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်း လိုက်ခြင်းအားဖြင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ ရည်မှန်းချက် များကို  ရရှိလာစေတာဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာသူများက သုံးသပ်ထားပါတယ်။          

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီတပ်မတော် တစ်ရပ်ဖြစ်လာတာနဲ့အညီ ပြည်တွင်းမှာသာမက  ပြည်ပရေးရာကိစ္စများမှာလည်း အားတက်သရော ပါဝင်ဆောင်ရွက်လာပါတယ်။  အထူးသဖြင့်  သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပွားရာ  နေရာတွေမှာ   ကူညီကယ်ဆယ်ရေးကိုသာမက လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများကို  ပေးအပ်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံတကာရေးရာ ကိစ္စရပ်များမှာလည်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့အတူ ပူးပေါင်းပါဝင်လက်တွဲပြီး ကမ္ဘာကြီးတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော်နေတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။  ဒါဟာ  ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်တစ်ရပ်ရဲ့ သမိုင်းပေးတာဝန်ကို ကျေပွန်အောင် ထမ်းဆောင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆက်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား တပ်မတော်နှစ်ရပ်ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အကြောင်းကို တင်ပြချင်ပါတယ်။

မြန်မာ-တရုတ် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြန်မာနိုင်ငံနဲ့   တရုတ်နိုင်ငံတို့က အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ နယ်နိမိတ်ထိစပ်မှု  အရှည်လျားဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွက် တရုတ်နိုင်ငံဟာ  အရေးကြီးတဲ့အိမ်နီးချင်း ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင်  တရုတ်နိုင်ငံအတွက်   မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ  အလေးထားရတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးက အပြန်အလှန်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၊ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတို့ကို  ပိုမိုခိုင်မာအောင် တည်ဆောက်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနဲ့တရုတ်ဟာ ယဉ်ကျေးမှုလည်းတူ၊ တောတောင်ရေမြေ သဘာဝအလှတွေလည်းတူ နှစ်နိုင်ငံသမိုင်းကြောင်းတွေလည်း တူညီမှုရှိကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့  တရုတ်နိုင်ငံဆိုတာ အလွန်ရှည်လျားတဲ့   နယ်နိမိတ်မျဉ်းတစ်လျှောက်မှာ ငြိမ်းချမ်းစွာအတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်နေကြတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်သလို ဘယ်လိုမှခွဲထုတ်လို့မရတဲ့ ညီရင်းအစ်ကို   ဆွေမျိုးပေါက်ဖော် ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ထားကြတာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ၊ တပ်မတော်အကြီးအကဲတွေဟာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး မိသားစုသဖွယ် ဆက်ဆံရေးနဲ့ အတူလျှောက်လှမ်းခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အလားတူပဲ    မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့   တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်တို့ကလည်း  အပြန်အလှန်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့်    မြှင့်တင်လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် မြန်မာ-တရုတ် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုဟာ  ဒေသတွင်းပထဝီနိုင်ငံရေး အတွက်လည်း   များစွာအရေးပါအရာရောက်တဲ့  အနေအထားမှာရှိနေပါတယ်။    ဒါ့အပြင်  နှစ်နိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့် အရာရှိကြီးများက အပြန်အလှန် ချစ်ကြည်ရေးခရီးများ သွားရောက်လည်ပတ်ကြသလို ထိုခရီးစဉ်များအတွင်း များပြားလှစွာသော သဘောတူညီချက်များရရှိခြင်းတို့ဟာ တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ရင်းနှီးမှုနဲ့အပြန်အလှန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြင့်မားတိုးတက် စေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

နှစ်နိုင်ငံကြားထိစပ်နေတဲ့ နယ်နိမိတ် ရှည်လျားတဲ့အလျောက် နယ်စပ်ဒေသများမှာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိတဲ့ တရားမဝင်ကိစ္စတွေ၊  မှောင်ခိုကူးမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်းပြီး  ကင်းလှည့်ခြင်း တို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့်မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်တို့ကြားက ဆက်ဆံရေးဟာ သာမန်ဆက်ဆံရေးထက်ပိုတဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု အဆင့်အထိ တက်လှမ်းလာနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အစကနေပြန်ကောက်ရရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်မှုမှာ နိုင်ငံကိုချစ်တဲ့စွန့်လွှတ်စွန့်စားတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကို အခြေခံခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေခံမှုနဲ့အတူ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ မှန်ကန်တဲ့ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်က ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်အဖြစ်ကို ရောက်ရှိလာတာပါ။ အခုဆိုရင် နှစ်ပေါင်း ၉၈ နှစ် တောင်ရှိသွားပါပြီ။   သိပ်မကြာခင်အချိန်မှာ ရာပြည့်တပ်မတော်နေ့ ဆိုတာကိုလည်း ဖြတ်သန်းရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်တွေ ဘယ်လိုပင်ပြောင်းပါစေ၊   ရာသီတွေဘယ်လိုပင်ဟောင်းပါစေ   စွန့်လွှတ်စွန့်စားမှုတို့နဲ့အတူ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်က အမြဲတမ်းသစ်လွင်မှုတွေနဲ့အတူ တက်ကြွမှုတွေကတော့   ၁၉၂၇  ခုနှစ်ကလိုမျိုး စိတ်ဓာတ်ရှိနေဆဲပါပဲ။ ဒီစိတ်ဓာတ်ကြောင့်ပဲ  တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ တည်ရှိမှုက ရာစုနှစ်မှသည် ထောင်စုနှစ်ထိတိုင်  ခိုင်မြဲနေဦးမှာဖြစ်ကြောင်း   ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။   ။


 MWD Web Portal

ထက်မြတ်

 “ငါတို့က    အလုပ်သမားများ၊ လယ်သမားများရဲ့ သားများဖြစ်သည်။ ငါတို့က ပြည်သူ့လက်ရုံးများဖြစ်သည်။

မကြောက်မရွံ့၊ နောက်မတွန့်၊ စွန့်လွှတ်တိုက်ခိုက်မည်…..”အစရှိတဲ့ စာသားများက တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့  စစ်ချီတေးတစ်ပုဒ်ထဲက စာသားများပဲဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ချီတေးရဲ့စာသားအပြည့်အစုံကို နားထောင်ကြည့်တဲ့အခါ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရယ်လို့ ပေါ်ထွန်းလာမှုမှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်တဲ့ စွန့်လွှတ်စွန့်စားစစ်သည်များရဲ့ ဇာတိသွေး၊  ဇာတိမာန်တို့ကို အတိုင်းသား မြင်တွေ့လိုက်ရပါတယ်။   နောက်ဆုံးမှာတော့  အမိမြေလွတ်မြောက်မှုအတွက် ရည်စူးကာ တိုက်ပွဲဝင်သွားမယ့် သန္နိဋ္ဌာန်စိတ်ဓာတ်က မချီးကျူးဘဲမနေနိုင်အောင်ကို ဖြစ်လာရပါတယ်။

ဒီစစ်ချီတေးကို ပထမဆုံးသီဆိုခဲ့သူများက အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်မှ  တိုက်ပွဲဝင်စစ်သည်များဖြစ်ပါတယ်။

ဒီစစ်ချီတေးဟာ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်ရဲ့စစ်ချီတေး ခြောက်ပုဒ်အနက် တစ်ပုဒ်အပါအဝင်ဖြစ်ပြီး    လက်ရှိတရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့တရားဝင် စစ်ချီတေးဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဒီစစ်ချီတေးကိုသီဆိုခဲ့တဲ့ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်းတပ်တော် ဆိုတာကလည်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်လာဖို့အတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့သူလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက် ရေး  တပ်မတော်အတွက် တပ်မတော်နေ့လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ရက်နောက်ပိုင်း ၁၀ နှစ်အကြာမှာမှအမှတ်(၈) လမ်းကြောင်းတပ်တော် ဆိုတာဖြစ်တည်လာတာပါ။ ဒါဆိုရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်မှု အတွက် အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်က ဘယ်လိုမျိုး လမ်းခင်းပေးခဲ့သလဲ ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး   မေးခွန်းထုတ်စရာရှိပါတယ်။ ဒါကိုရှင်းပြပါမယ်။

၁၉၂၇ ခုနှစ်  ဩဂုတ်လ ၁ ရက်မှာ နန်ချန်းအုံကြွမှု စတင်ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းက တရုတ်နိုင်ငံမှာ အာဏာရထားတဲ့ ကူမင်တန်တို့က ကွန်မြူနစ်များကို ရှင်းလင်းသုတ်သင်ရေး လုပ်ငန်းများ  စတင် လုပ်ဆောင်လာတဲ့အတွက် ကွန်မြူနစ်တို့ဘက်က လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီနေ့ကို တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် စတင်သန္ဓေတည်ရာနေ့အဖြစ် သတ်မှတ် ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တိုင်းကို  ဘာကြောင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားရတာလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းဖြစ်ပါတယ်။   နောက်တစ်ခု တင်ပြလိုတာက တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်လာပုံပါ။

နန်ချန်းအုံကြွမှု  စတင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး နောက်တစ်နှစ်မှာ တပ်နီတော်ဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက တည်ထောင်လိုက်တာပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့က ပြောက်ကျားစနစ်ကိုသာ ကျင့်သုံးပြီး ကျေးရွာတွေကို အခြေခံကာ စစ်အင်အားကို တည်ဆောက်ခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လယ်သမားတွေ၊ အလုပ်သမားတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ၁၉၃၇ ခုနှစ်အရောက်မှာ   တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်ဆိုတဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို  ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။ အမှတ်(၈)လမ်းကြောင်း တပ်တော်နဲ့အတူ အမှတ်(၄)တပ်တော်သစ်ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ တပ်နီတော်မှာ  စစ်လက်နက်ပစ္စည်းဖွဲ့စည်းပုံဟာ  သာမန်မျှသာဖြစ်ပေမယ့် စိတ်ဓာတ်အရာမှာတော့ ထက်သန်လှတဲ့ မျိုးချစ်စိတ်နဲ့အတူမြင့်မားလှတဲ့ တိုက်ပွဲဝင်စိတ်ဓာတ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ တပ်ဖွဲ့တစ်ခုပါ။ အဲဒီကနေမှတစ်ဆင့် ပြောင်းလဲလာတဲ့ အမှတ် (၈)လမ်းကြောင်းတပ်တော်နဲ့ အမှတ်(၄)တပ်တော်သစ်တို့ကတော့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကိုအဆင့်မြှင့်တင်ကာ  စနစ်တကျဖွဲ့စည်းထားတဲ့   လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ အဲဒီတပ်ဖွဲ့နှစ်ခုကို ပေါင်းစည်းပြီး တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အဖြစ်  ဆင့်ကဲတိုးမြှင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်လာဖို့က မျိုးချစ်စိတ်နဲ့အတူ လွတ်လပ်သော   နိုင်ငံတည်ထောင်ရေးအတွက် သန္နိဋ္ဌာန်စိတ်ကိုအခြေခံပြီး ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်နေ့ရယ်ဆိုပြီး စတင်သတ်မှတ်လိုက်တာက   ၁၉၂၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁ ရက်ဖြစ်ပါတယ်။   ဒါကြောင့် ဒီနှစ်ဆိုရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့သက်တမ်းက  နှစ်ပေါင်း ၉၈ နှစ်တောင်မှရှိလာပါပြီ။  ဒီကာလအတောအတွင်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဟာ အပြောင်းအလဲများစွာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ စိန်ခေါ်မှုများစွာ၊ အခက်အခဲများစွာကိုလည်း ကျော်ဖြတ်ခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိမှာလည်း စိန်ခေါ်မှုတွေကိုကျော်ဖြတ်နေဆဲပါ။ တစ်ဖက်မှာလည်း အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်နေဆဲပါ။ ဒီအချိန်မှာ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်က   ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်တစ်ရပ်အဖြစ်ကို ရရှိပိုင်ဆိုင်လာပါပြီ။  ဒါတွေအားလုံးဟာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ ဦးဆောင်မှုကြောင့်လို့ ပြောရင်မမှားပါဘူး။   ယခင်တုန်းက ခြေလျင်တပ်ဖွဲ့ငယ်လေးတစ်ခုတည်းနဲ့ စတင်အခြေတည်ခဲ့တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့

လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်က ယနေ့မှာ  ကြည်းတပ်၊ ရေတပ်၊ လေတပ်၊ ဒုံးတပ်ဖွဲ့နဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ထောက်ပံ့ရေးတပ်ဖွဲ့ဆိုတဲ့ တပ်ဖွဲ့ကြီးငါးခုနဲ့ ဖွဲ့စည်းဖြစ်တည်လာပါတယ်။ တပ်ဖွဲ့ကြီးတစ်ခုစီကလည်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရာနဲ့ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရာတို့မှာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်လာတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ကို ဒီနေ့လိုပုံစံနဲ့မြင်တွေ့ရဖို့အတွက် အဆင့်မြှင့်တင်မှုများစွာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များစွာကိုလည်း  အသုံးပြုခဲ့ရပါတယ်။

မြင့်မားတဲ့ရည်မှန်းချက်ကိုချမှတ်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ လက်ရှိရည်မှန်းချက်က ၂၀၄၉ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ   တပ်မတော်တစ်ရပ် ဖြစ်လာစေရေးဖြစ်ပါတယ်။   ကမ္ဘာ့အဆင့်မီဆိုတာထက် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း တပ်မတော်ဖြစ်လာစေရေးလို့ ပြောရင် မမှားပါဘူး။

အဲဒီလိုမျိုး အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေထဲမှာ ဒုံးကျည်နည်းပညာတွေ၊  တိကျမှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းစစ်ဆင်ရေးလိုမျိုး အရေးကြီးတဲ့စစ်ရေး စွမ်းရည်တွေရရှိစေဖို့လည်း    ပါဝင်ပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ ရေတပ်ဆိုရင် အခုလက်ရှိမှာကိုပဲ   စစ်သင်္ဘောအရေအတွက် အင်အားအရ ကမ္ဘာ့အင်အားအကြီးဆုံး ရေတပ်အဆင့်ကို‌ရောက်ရှိနေပါပြီ။

ဒီကနေ့ခေတ်က AI ကိုအသုံးချတဲ့ ခေတ်ဖြစ်လာတဲ့အတွက် တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အနေနဲ့ နည်းပညာပိုင်းမှာ ခေတ်ရှေ့ကိုတောင်ရောက်နေပါပြီ။   

စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားလှတဲ့ စက်ရုပ်တွေ၊ ထိန်းချုပ်သူမဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေဆိုရင်လည်း   တရုတ်နိုင်ငံက ခေတ်ရှေ့ပြေးနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ 

တခြားသော စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ပိုင်ဆိုင်မှုအပိုင်းကိုတော့  တခုတ်တရ ထည့်သွင်းပြောစရာ မလိုလောက်အောင်ကိုပြည့်စုံနေပါပြီ။ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အနေနဲ့ အခုလိုမျိုး အောင်မြင်မှုတွေ၊ အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေ ရရှိလာရခြင်းရဲ့  အဓိကအကြောင်းရင်းက   စစ်ဘက်-အရပ်ဘက်ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်မှု မဟာဗျူဟာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

လုံခြုံရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစနစ်တွေကို ပေါင်းစပ်အမျိုးသား မဟာဗျူဟာမြောက်စနစ်နဲ့  စွမ်းဆောင်ရည်များထဲ ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်း လိုက်ခြင်းအားဖြင့်  တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ ရည်မှန်းချက် များကို  ရရှိလာစေတာဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာသူများက သုံးသပ်ထားပါတယ်။          

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီတပ်မတော် တစ်ရပ်ဖြစ်လာတာနဲ့အညီ ပြည်တွင်းမှာသာမက  ပြည်ပရေးရာကိစ္စများမှာလည်း အားတက်သရော ပါဝင်ဆောင်ရွက်လာပါတယ်။  အထူးသဖြင့်  သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပွားရာ  နေရာတွေမှာ   ကူညီကယ်ဆယ်ရေးကိုသာမက လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများကို  ပေးအပ်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံတကာရေးရာ ကိစ္စရပ်များမှာလည်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့အတူ ပူးပေါင်းပါဝင်လက်တွဲပြီး ကမ္ဘာကြီးတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော်နေတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။  ဒါဟာ  ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်တစ်ရပ်ရဲ့ သမိုင်းပေးတာဝန်ကို ကျေပွန်အောင် ထမ်းဆောင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆက်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား တပ်မတော်နှစ်ရပ်ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အကြောင်းကို တင်ပြချင်ပါတယ်။

မြန်မာ-တရုတ် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြန်မာနိုင်ငံနဲ့   တရုတ်နိုင်ငံတို့က အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ နယ်နိမိတ်ထိစပ်မှု  အရှည်လျားဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွက် တရုတ်နိုင်ငံဟာ  အရေးကြီးတဲ့အိမ်နီးချင်း ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင်  တရုတ်နိုင်ငံအတွက်   မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ  အလေးထားရတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးက အပြန်အလှန်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၊ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတို့ကို  ပိုမိုခိုင်မာအောင် တည်ဆောက်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနဲ့တရုတ်ဟာ ယဉ်ကျေးမှုလည်းတူ၊ တောတောင်ရေမြေ သဘာဝအလှတွေလည်းတူ နှစ်နိုင်ငံသမိုင်းကြောင်းတွေလည်း တူညီမှုရှိကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့  တရုတ်နိုင်ငံဆိုတာ အလွန်ရှည်လျားတဲ့   နယ်နိမိတ်မျဉ်းတစ်လျှောက်မှာ ငြိမ်းချမ်းစွာအတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်နေကြတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်သလို ဘယ်လိုမှခွဲထုတ်လို့မရတဲ့ ညီရင်းအစ်ကို   ဆွေမျိုးပေါက်ဖော် ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ထားကြတာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ၊ တပ်မတော်အကြီးအကဲတွေဟာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး မိသားစုသဖွယ် ဆက်ဆံရေးနဲ့ အတူလျှောက်လှမ်းခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အလားတူပဲ    မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့   တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်တို့ကလည်း  အပြန်အလှန်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့်    မြှင့်တင်လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် မြန်မာ-တရုတ် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုဟာ  ဒေသတွင်းပထဝီနိုင်ငံရေး အတွက်လည်း   များစွာအရေးပါအရာရောက်တဲ့  အနေအထားမှာရှိနေပါတယ်။    ဒါ့အပြင်  နှစ်နိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့် အရာရှိကြီးများက အပြန်အလှန် ချစ်ကြည်ရေးခရီးများ သွားရောက်လည်ပတ်ကြသလို ထိုခရီးစဉ်များအတွင်း များပြားလှစွာသော သဘောတူညီချက်များရရှိခြင်းတို့ဟာ တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ရင်းနှီးမှုနဲ့အပြန်အလှန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြင့်မားတိုးတက် စေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

နှစ်နိုင်ငံကြားထိစပ်နေတဲ့ နယ်နိမိတ် ရှည်လျားတဲ့အလျောက် နယ်စပ်ဒေသများမှာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိတဲ့ တရားမဝင်ကိစ္စတွေ၊  မှောင်ခိုကူးမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် တပ်မတော်နှစ်ရပ်ကြား ပူးပေါင်းပြီး  ကင်းလှည့်ခြင်း တို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့်မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်တို့ကြားက ဆက်ဆံရေးဟာ သာမန်ဆက်ဆံရေးထက်ပိုတဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု အဆင့်အထိ တက်လှမ်းလာနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အစကနေပြန်ကောက်ရရင် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဖြစ်တည်မှုမှာ နိုင်ငံကိုချစ်တဲ့စွန့်လွှတ်စွန့်စားတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကို အခြေခံခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေခံမှုနဲ့အတူ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ မှန်ကန်တဲ့ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်က ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တပ်မတော်အဖြစ်ကို ရောက်ရှိလာတာပါ။ အခုဆိုရင် နှစ်ပေါင်း ၉၈ နှစ် တောင်ရှိသွားပါပြီ။   သိပ်မကြာခင်အချိန်မှာ ရာပြည့်တပ်မတော်နေ့ ဆိုတာကိုလည်း ဖြတ်သန်းရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်တွေ ဘယ်လိုပင်ပြောင်းပါစေ၊   ရာသီတွေဘယ်လိုပင်ဟောင်းပါစေ   စွန့်လွှတ်စွန့်စားမှုတို့နဲ့အတူ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်က အမြဲတမ်းသစ်လွင်မှုတွေနဲ့အတူ တက်ကြွမှုတွေကတော့   ၁၉၂၇  ခုနှစ်ကလိုမျိုး စိတ်ဓာတ်ရှိနေဆဲပါပဲ။ ဒီစိတ်ဓာတ်ကြောင့်ပဲ  တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ တည်ရှိမှုက ရာစုနှစ်မှသည် ထောင်စုနှစ်ထိတိုင်  ခိုင်မြဲနေဦးမှာဖြစ်ကြောင်း   ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။   ။


 MWD Web Portal

ရာဇဝင်ထဲမှာ ထားရစ်ခဲ့ရတော့မယ့် နျူကလီးယား အဟန့်အတား
-

နျူကလီးယားဒုံးကျည်ဆိုတာကို အဟန့် အတားတစ်ခုအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး တွေက ပိုင်ဆိုင်ထားကြပါတယ်။ အဟန့် အတားဆိုတဲ့အတိုင်း  နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့နိုင်ငံကို တော်ရုံတန်ရုံရန်ပြု တိုက်ခိုက် ဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ တကယ်တမ်းပြောရရင် နျူကလီးယားလက်နက်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားမှုက အဟန့် အတားလို့ဆိုတဲ့အတိုင်း အဟန့်အတားနေရာမှာပဲ ရပ်တန့်နေမှာပါ။

နျူကလီးယားဒုံးကျည်ဆိုတာကို အဟန့် အတားတစ်ခုအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး တွေက ပိုင်ဆိုင်ထားကြပါတယ်။ အဟန့် အတားဆိုတဲ့အတိုင်း  နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့နိုင်ငံကို တော်ရုံတန်ရုံရန်ပြု တိုက်ခိုက် ဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ တကယ်တမ်းပြောရရင် နျူကလီးယားလက်နက်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားမှုက အဟန့် အတားလို့ဆိုတဲ့အတိုင်း အဟန့်အတားနေရာမှာပဲ ရပ်တန့်နေမှာပါ။

လက်တွေ့မှာတော့ နျူကလီးယားလက်နက်ကို အသုံးပြုနိုင်တဲ့ နေရာမရှိပါဘူး။ ဘယ်သူ့ကိုမှငဲ့ညှာမှု မရှိတဲ့၊ ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသားတွေကို မငဲ့ညှာတဲ့ စစ်ပွဲကြီးသာမဖြစ်လာဘူး ဆိုရင်ပေါ့။ တကယ်လို့များ ဒီလိုမျိုးနျူကလီးယား လက်နက်လည်း အသုံးပြုဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ တစ်ဖက်ရန်သူကလည်း ကိုယ့်အပေါ်ကိုပြင်းထန်တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနေတယ်။ ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုမျိုးလက်နက်ကို   အသုံးပြုလို့ရနိုင်မလဲဆိုတာ တွေးဆကြရပါတော့မယ်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်တုန်းက နီးပါးမြစ်ရဲ့ကောင်းကင်ယံမှာ မီးလုံးကြီးတစ်လုံးကအရှိန် ပြင်းပြင်းနဲ့ဖြတ်သန်းသွားပါတယ်။ အဲဒါက ဥက္ကာခဲ လည်းမဟုတ်သလို ဒရုန်းတစ်စင်းလည်းမဟုတ်ခဲ့ ပါဘူး။ အဲဒီနောက် မှာတော့ ကြီးမားတဲ့ပေါက်ကွဲသံ ကြီးထွက်ပေါ်လာသလို ချောက်ချားဖွယ်ကောင်းစွာ ငြိမ်သက်မှုကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ နေရာကတော့ ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ ယုဇမက် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း စက်ရုံမှာပါ။

ပေါက်ကွဲသံကြားပြီး နာရီပိုင်းအတွင်း လွတ်လပ်မှုရှိတဲ့ သီးခြားလေ့လာသူတွေ၊ ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ တွေရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေဟာ အွန်လိုင်းပေါ် ကိုတက်လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီပေါက်ကွဲသံကြီးက ဘာကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတာလဲ။ ဘယ်လိုဖြစ်တာ လဲဆိုတာကိုတော့ ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်က ထုတ်ဖော်မပြောမချင်း ဘယ်သူမှမသိခဲ့ကြပါဘူး။ ဒီဖြစ်စဉ်မှာ အသုံးပြုသွားတာက Oreshnik ဖြစ်ပါ တယ်။ သူက ရုရှား နိုင်ငံရဲ့ အမြင့်ပျံဒုံးကျည်အမျိုး အစားတစ်မျိုးပါ။

Oreshnik ရဲ့အမြန်နှုန်းက အသံရဲ့အလျင်ထက် ၁၀ ဆကျော်ပိုမြန်ပါတယ်။ အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့ လေထုလွှာထဲကိုပြန်ဝင်ချိန်မှာ ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့အပူ ချိန်က ၄၀၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ပါ။ ဒါ့အပြင် သူက နည်းဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယားလက်နက်တွေနဲ့ ဖက်ပြိုင်နိုင်တဲ့ အရွေ့စွမ်းအား၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ပွတ်တိုက်အားကိုလည်း ကောင်းစွာပေးစွမ်းနိုင်ပါ တယ်။ ဒါကြောင့် Oreshnik ဒုံးကျည်က လျင်မြန်မှု သာမက တစ်မူထူးခြားတဲ့ ဒုံးကျည် တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။

အချိန်ကာလအားဖြင့်    တစ်နှစ်မတိုင်မီမှာပဲ ရှေ့ပြေးပုံစံကနေ အမြောက်အမြား ထုတ်လုပ်မှုအထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ အနာဂတ်မှာဆိုရင်လည်း အဲဒီဒုံးကျည်တွေကို ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံမှာဖြန့်ကြက် ချသွားဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ အခုလိုမျိုး လက်နက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဟာ ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ မဟာဗျူ ဟာမြောက် အဟန့်အတားတစ်ခုကို ဆန်းသစ်လိုက် ပြီလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ထွက်ပေါ်လာစေပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အရင်ကမဟာဗျူဟာမြောက် အဟန့်အတားဆိုတာ နျူကလီးယားလက်နက်ကို သာပြောခဲ့ကြတာမဟုတ်ပါလား။

အခု Oreshnik ဟာဆိုရင် ဘယ်လိုမျိုးသဘော တူညီချက်ကိုမှ ချိုးဖောက်ခြင်းလည်း မရှိပါဘူး။ ဒါ့ အပြင် တိတ်ဆိတ်မှု အပိုင်းဆိုရင်လည်း ဘယ်သူမှ တောင်မသိလိုက်ပါဘူး။ ပစ်မှတ်ဆီကိုပျံသန်းရာမှာ လည်း   လိုသလို လမ်းကြောင်း ပြောင်းလဲနိုင်သလို တိကျမှုကလည်း အမြင့်ဆုံးမှာရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် Oreshnik ဆိုတာဘာလဲ။ သူကဘယ်ကနေထွက် ပေါ်လာတာလဲ။ သူ့ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေကဘာလဲ။ နျူကလီးယား လက်နက်မဟုတ်တဲ့  မဟာဗျူဟာမြောက် လက်နက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သူ့အနေနဲ့ စစ်မြေပြင်ကိုဘယ်လောက်အထိ ပုံဖော်နိုင်မလဲဆိုတာတွေကို ဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။

Oreshnik  ဒုံးကျည်နဲ့တိုက်ခိုက်မှု ခံလိုက်ရတဲ့ ယုဇမက်စစ်လက်နက်ပစ္စည်း စက်ရုံဟာ မီးလောင်ပြင် ကြီးလိုမျိုး ဖြစ်ကျန်ခဲ့တာမရှိပါဘူး။ ပတ်ပတ်လည် မှာလည်း ပြိုကျပျက်စီးမှုတွေ ဖြစ်သွားတာမရှိပါဘူး။ အဲဒီအစား ဘာတွေဖြစ်သွားလဲဆိုတာကို ထောက်လှမ်း ရေးအချက်အလက်တွေ အရပြောရရင် ထိခိုက်မှုနယ် မြေကကျဉ်းမြောင်းပါတယ်။ အဆောက်အအုံကြီး တစ်ခုလုံးက မြေအောက်ထဲကို ကျွံကျသွားပါတယ်။ မြေပေါ်မှာတော့ ပျက်စီးမှုတွေကို သိပ်မတွေ့ရဘူးလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးဖြစ်ရတာနဲ့ပတ်သက်လို့ သုတေသီများရဲ့ လေ့လာမှုများအရ ပြောရမယ်ဆိုရင် Oreshnik ဒုံးကျည်က ပဒေသာအမျိုးအစား ဖောက်ထွင်းထိပ်ဖူး ကို တပ်ဆင်ထားဖွယ်ရှိပါတယ်။ အဲဒီထိပ်ဖူးထဲမှာ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားတဲ့ ခဲယမ်းတွေ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ဒုံးကျည်ထိပ်ဖူးက ပစ်မှတ်ထဲကို လိုဏ်ခေါင်းပုံစံဖြစ် အောင်ဝင်သွားပြီးမှသာ ပေါက်ကွဲမှုစတင်ဖြစ်ပေါ်တာပါ။ ဒါဟာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အဦ တွေကို အတွင်းပိုင်းမှာသာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေဖို့အတွက် ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

သမားရိုးကျအမြင့်ပျံဒုံးကျည် အများအပြားဟာ အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့လေထုထဲ ပြန်ဝင်ပြီဆိုရင် အရှိန်လျော့ကျ သွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Oreshnik ကတော့ အဲဒီလိုမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ ပျံသန်းမှုနောက် ဆုံးအဆင့်ထိတိုင် သူ့ရဲ့အသံနှုန်းလွန် အမြန်နှုန်းကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်း ထားနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လောက် အထိအောင်လည်းဆိုရင်  သိပ်သည်းမှုမြင့်မားတဲ့ လေထုအလွှာများထဲမှာတောင်မှ အသံထက် ၁၀ ဆကျော်၊ ၁၁ ဆလောက်အထိမြန်တဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့ပျံသန်း နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ်ပါတယ်။  ဒါဟာ သူ့ရဲ့  ထူးခြားချက်တစ်ခုပါပဲ။  ဒီလိုအရှိန်နဲ့ပစ်မှတ်တစ်ခုကို ပြေးဝင် ဆောင့်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပစ်မှတ်ရဲ့ အတွင်းပိုင်းထဲ အထိဖောက်ထွင်း ဝင်ရောက်နိုင်အားကိုလည်း မြင့်မား စေပြီး ကြီးမားတဲ့ဖောက်ခွဲအား မလိုအပ်ပါဘဲနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ပေါက်ကွဲအားကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ချက်က အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့ လေထုထဲကို ပြန်ဝင်တဲ့အခါ လေထုဖိအားနဲ့ ဒုံးကျည်ရဲ့အရှိန်ကြောင့် ပွတ်တိုက်မှုအားကနေ အပူဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။  အဲဒီအပူကို  တော်ရုံတန်ရုံ ဒုံးကျည်တွေက ခံနိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။ Oreshnik အနေနဲ့ ဒီအပူကိုခံနိုင်စေဖို့အတွက် အဆင့်မြင့်မားလှတဲ့ ကုန် ကြမ်းပစ္စည်းတွေကို အသုံးပြုထားရပါတယ်။ ဒါဟာ အသံနှုန်းလွန် ဒုံးကျည်တွေရဲ့ ရှင်သန်နိုင်စွမ်းကို ပိုမို မြင့်မားလာစေတဲ့ အချက်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးလျင်မြန်လှတဲ့ အမြန်နှုန်းကြောင့်ပဲ နျူကလီးယားထိပ်ဖူး မတပ်ထားတဲ့ သမားရိုးကျဒုံးကျည် တစ်စင်းဟာ မဟာဗျူဟာမြောက် က်နက်အဖြစ် ရောက်ရှိလာတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ သူ့ရဲ့အလျင်ကြောင့်ပဲ ကွပ်ကဲမှုဘန်ကာများ၊ ရေဒါနေရာများ၊ ဒါမှမဟုတ် ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်ပေါက်များလိုမျိုး ထူထဲ စွာကာကွယ်ထားတဲ့ နေရာတွေကို ထိရောက်မှုရှိစွာ ဖျက်ဆီးနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလက်နက်ရဲ့ထိရောက်မှုက ပေါက်ကွဲမှု အဝန်းအဝိုင်း ဘယ်လောက်အထိ ကြီးမားတယ်ဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်နေခြင်းမရှိပါဘူး။ တိကျမှုနဲ့ သူ့ရဲ့မြင့်မားလှတဲ့ စွမ်းအင်အပေါ်မှာသာ မူတည်နေတာပါ။ ဒီလိုအရည်အချင်းတွေကြောင့်ပဲ Oreshnik ကို ထောက်လှမ်းတွေ့ရှိဖို့နဲ့ ကြားဖြတ်ပစ် ချဖို့ ခက်ခဲတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံတို့က INF သဘော တူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး အတည်ပြုကာစာချုပ်ပါ အချက်အလက်တွေအတိုင်း လိုက်နာခဲ့ဖူးတဲ့နိုင်ငံ တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီသဘောတူ စာချုပ်မှာတော့ ကီလိုမီတာ ၅၀၀ ကနေ ၅၅၀၀ အတွင်းရောက်ရှိနိုင် တဲ့ မြေပြင်အခြေစိုက် ဒုံးကျည်တွေကို ဖြန့်ကြက်ခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်းတို့ကို တားမြစ်ထားပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်က ဒီသဘောတူစာချုပ်ကနေ တစ်ဖက်သတ် နုတ်ထွက်သွားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုအချိန်မှာတော့ အသက်ဝင်နေဆဲ စစ်လက်နက် ပစ္စည်းဖြန့်ကြက်ချထားမှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း အဟန့်အတားတစ်ခုရှိထား ဖို့အတွက်ဆိုရင်တော့ ဒီလိုလက်နက်မျိုးက လိုအပ်တယ်လို့ပြောရမှာပါ။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လတုန်းက ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာ ပူတင်ဟာ ရုရှားထိပ်တန်း စစ်ကျောင်းကြီးများမှ သင်တန်းဆင်းအရာရှိများနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ်မှာ ရုရှားနိုင်ငံက Oreshnik ဒုံးကျည်ကို အမြောက်အမြား ထုတ်လုပ် နေပြီလို့ တရားဝင် အတိအလင်းပြောထားတာ ရှိပါတယ်။ အခုလိုမျိုး ရှေ့ပြေးပုံစံထုတ်၊ စစ်မြေပြင်မှာ အသုံးပြု၊ ပမာဏအမြောက်အမြား ထုတ်လုပ်ဆိုတဲ့ အဆင့်တွေကို လျင်မြန်စွာ လုပ်ဆောင်လာနိုင်တာက တကယ့်ကို မှတ်သားလောက်ဖွယ်ရာပါပဲ။ လက်ရှိမှာ ရုရှားက အဲဒီဒုံးကျည်အမျိုးအစားကို ဘယ်လာရုစ် နိုင်ငံမှာပါ ဖြန့်ကြက်ချထားမှာပါ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း  ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ အလက်ဇန်းဒါးလူကာရှန်ကိုက  ဇူလိုင်လ ၂ ရက်မှာ ကျရောက်တဲ့ လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ ဒီနှစ်အကုန်ကျရင် Oreshnik  ဒုံးကျည်တွေကို နိုင်ငံအတွင်း ဖြန့်ကြက်ချသွားတော့ မယ်လို့ လူသိရှင်ကြား ပြောထားပါတယ်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရမယ်ဆိုရင် Oreshnik ဒုံးကျည်ဆိုတာ ထိရောက်မှုက တိကျတယ်။ သူ့ကိုကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းကမရှိဘူး။  ပျက်စီးမှုမှာဆိုရင်လည်း ဘေး ထွက်ထိခိုက်မှုတွေမရှိဘဲ ပစ်မှတ်တစ်ခုတည်းကို သာထိခိုက် စေတယ်။ ပစ်မှတ်အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှကို နာလန်မထူနိုင်အောင် ပျက်စီးသွားစေနိုင်စွမ်းရှိတယ်။ နျူကလီးယားလိုမျိုးလည်း မလိုလားအပ်တဲ့ ဘေးထွက်ထိခိုက်မှုမရှိဘူး။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလည်းမရှိဘူး။ ဒီအတွက် နျူကလီးယား လက်နက်တွေဆိုတာ အဟန့်အတား သဘောမျိုးသာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာ အသုံးပြုရနိုင်ခြေ     အင်မတန် နည်းပါးတာကြောင့် အခု Oreshnik က နျူကလီးယား လက်နက်နေရာမှာ အစားထိုးနိုင်မယ့် တစ်ခုတည်းသော မဟာဗျူဟာမြောက် အဟန့်အတား တစ်ခုဖြစ်လာမှာ သေချာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် နျူကလီးယား လက်နက်ဆိုတာ ကို ရာဇဝင်ထဲမှာသာ ထားခဲ့ရတော့မယ့် အခြေအနေ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။     ။   

MWD Webportal

ကိုထက်

နျူကလီးယားဒုံးကျည်ဆိုတာကို အဟန့် အတားတစ်ခုအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး တွေက ပိုင်ဆိုင်ထားကြပါတယ်။ အဟန့် အတားဆိုတဲ့အတိုင်း  နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့နိုင်ငံကို တော်ရုံတန်ရုံရန်ပြု တိုက်ခိုက် ဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ တကယ်တမ်းပြောရရင် နျူကလီးယားလက်နက်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားမှုက အဟန့် အတားလို့ဆိုတဲ့အတိုင်း အဟန့်အတားနေရာမှာပဲ ရပ်တန့်နေမှာပါ။

လက်တွေ့မှာတော့ နျူကလီးယားလက်နက်ကို အသုံးပြုနိုင်တဲ့ နေရာမရှိပါဘူး။ ဘယ်သူ့ကိုမှငဲ့ညှာမှု မရှိတဲ့၊ ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသားတွေကို မငဲ့ညှာတဲ့ စစ်ပွဲကြီးသာမဖြစ်လာဘူး ဆိုရင်ပေါ့။ တကယ်လို့များ ဒီလိုမျိုးနျူကလီးယား လက်နက်လည်း အသုံးပြုဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ တစ်ဖက်ရန်သူကလည်း ကိုယ့်အပေါ်ကိုပြင်းထန်တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနေတယ်။ ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုမျိုးလက်နက်ကို   အသုံးပြုလို့ရနိုင်မလဲဆိုတာ တွေးဆကြရပါတော့မယ်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်တုန်းက နီးပါးမြစ်ရဲ့ကောင်းကင်ယံမှာ မီးလုံးကြီးတစ်လုံးကအရှိန် ပြင်းပြင်းနဲ့ဖြတ်သန်းသွားပါတယ်။ အဲဒါက ဥက္ကာခဲ လည်းမဟုတ်သလို ဒရုန်းတစ်စင်းလည်းမဟုတ်ခဲ့ ပါဘူး။ အဲဒီနောက် မှာတော့ ကြီးမားတဲ့ပေါက်ကွဲသံ ကြီးထွက်ပေါ်လာသလို ချောက်ချားဖွယ်ကောင်းစွာ ငြိမ်သက်မှုကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ နေရာကတော့ ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ ယုဇမက် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း စက်ရုံမှာပါ။

ပေါက်ကွဲသံကြားပြီး နာရီပိုင်းအတွင်း လွတ်လပ်မှုရှိတဲ့ သီးခြားလေ့လာသူတွေ၊ ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ တွေရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေဟာ အွန်လိုင်းပေါ် ကိုတက်လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီပေါက်ကွဲသံကြီးက ဘာကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတာလဲ။ ဘယ်လိုဖြစ်တာ လဲဆိုတာကိုတော့ ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်က ထုတ်ဖော်မပြောမချင်း ဘယ်သူမှမသိခဲ့ကြပါဘူး။ ဒီဖြစ်စဉ်မှာ အသုံးပြုသွားတာက Oreshnik ဖြစ်ပါ တယ်။ သူက ရုရှား နိုင်ငံရဲ့ အမြင့်ပျံဒုံးကျည်အမျိုး အစားတစ်မျိုးပါ။

Oreshnik ရဲ့အမြန်နှုန်းက အသံရဲ့အလျင်ထက် ၁၀ ဆကျော်ပိုမြန်ပါတယ်။ အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့ လေထုလွှာထဲကိုပြန်ဝင်ချိန်မှာ ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့အပူ ချိန်က ၄၀၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ပါ။ ဒါ့အပြင် သူက နည်းဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယားလက်နက်တွေနဲ့ ဖက်ပြိုင်နိုင်တဲ့ အရွေ့စွမ်းအား၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ပွတ်တိုက်အားကိုလည်း ကောင်းစွာပေးစွမ်းနိုင်ပါ တယ်။ ဒါကြောင့် Oreshnik ဒုံးကျည်က လျင်မြန်မှု သာမက တစ်မူထူးခြားတဲ့ ဒုံးကျည် တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။

အချိန်ကာလအားဖြင့်    တစ်နှစ်မတိုင်မီမှာပဲ ရှေ့ပြေးပုံစံကနေ အမြောက်အမြား ထုတ်လုပ်မှုအထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ အနာဂတ်မှာဆိုရင်လည်း အဲဒီဒုံးကျည်တွေကို ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံမှာဖြန့်ကြက် ချသွားဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ အခုလိုမျိုး လက်နက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဟာ ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ မဟာဗျူ ဟာမြောက် အဟန့်အတားတစ်ခုကို ဆန်းသစ်လိုက် ပြီလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ထွက်ပေါ်လာစေပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အရင်ကမဟာဗျူဟာမြောက် အဟန့်အတားဆိုတာ နျူကလီးယားလက်နက်ကို သာပြောခဲ့ကြတာမဟုတ်ပါလား။

အခု Oreshnik ဟာဆိုရင် ဘယ်လိုမျိုးသဘော တူညီချက်ကိုမှ ချိုးဖောက်ခြင်းလည်း မရှိပါဘူး။ ဒါ့ အပြင် တိတ်ဆိတ်မှု အပိုင်းဆိုရင်လည်း ဘယ်သူမှ တောင်မသိလိုက်ပါဘူး။ ပစ်မှတ်ဆီကိုပျံသန်းရာမှာ လည်း   လိုသလို လမ်းကြောင်း ပြောင်းလဲနိုင်သလို တိကျမှုကလည်း အမြင့်ဆုံးမှာရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် Oreshnik ဆိုတာဘာလဲ။ သူကဘယ်ကနေထွက် ပေါ်လာတာလဲ။ သူ့ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေကဘာလဲ။ နျူကလီးယား လက်နက်မဟုတ်တဲ့  မဟာဗျူဟာမြောက် လက်နက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သူ့အနေနဲ့ စစ်မြေပြင်ကိုဘယ်လောက်အထိ ပုံဖော်နိုင်မလဲဆိုတာတွေကို ဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။

Oreshnik  ဒုံးကျည်နဲ့တိုက်ခိုက်မှု ခံလိုက်ရတဲ့ ယုဇမက်စစ်လက်နက်ပစ္စည်း စက်ရုံဟာ မီးလောင်ပြင် ကြီးလိုမျိုး ဖြစ်ကျန်ခဲ့တာမရှိပါဘူး။ ပတ်ပတ်လည် မှာလည်း ပြိုကျပျက်စီးမှုတွေ ဖြစ်သွားတာမရှိပါဘူး။ အဲဒီအစား ဘာတွေဖြစ်သွားလဲဆိုတာကို ထောက်လှမ်း ရေးအချက်အလက်တွေ အရပြောရရင် ထိခိုက်မှုနယ် မြေကကျဉ်းမြောင်းပါတယ်။ အဆောက်အအုံကြီး တစ်ခုလုံးက မြေအောက်ထဲကို ကျွံကျသွားပါတယ်။ မြေပေါ်မှာတော့ ပျက်စီးမှုတွေကို သိပ်မတွေ့ရဘူးလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးဖြစ်ရတာနဲ့ပတ်သက်လို့ သုတေသီများရဲ့ လေ့လာမှုများအရ ပြောရမယ်ဆိုရင် Oreshnik ဒုံးကျည်က ပဒေသာအမျိုးအစား ဖောက်ထွင်းထိပ်ဖူး ကို တပ်ဆင်ထားဖွယ်ရှိပါတယ်။ အဲဒီထိပ်ဖူးထဲမှာ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားတဲ့ ခဲယမ်းတွေ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ဒုံးကျည်ထိပ်ဖူးက ပစ်မှတ်ထဲကို လိုဏ်ခေါင်းပုံစံဖြစ် အောင်ဝင်သွားပြီးမှသာ ပေါက်ကွဲမှုစတင်ဖြစ်ပေါ်တာပါ။ ဒါဟာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အဦ တွေကို အတွင်းပိုင်းမှာသာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေဖို့အတွက် ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

သမားရိုးကျအမြင့်ပျံဒုံးကျည် အများအပြားဟာ အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့လေထုထဲ ပြန်ဝင်ပြီဆိုရင် အရှိန်လျော့ကျ သွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Oreshnik ကတော့ အဲဒီလိုမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ ပျံသန်းမှုနောက် ဆုံးအဆင့်ထိတိုင် သူ့ရဲ့အသံနှုန်းလွန် အမြန်နှုန်းကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်း ထားနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လောက် အထိအောင်လည်းဆိုရင်  သိပ်သည်းမှုမြင့်မားတဲ့ လေထုအလွှာများထဲမှာတောင်မှ အသံထက် ၁၀ ဆကျော်၊ ၁၁ ဆလောက်အထိမြန်တဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့ပျံသန်း နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ်ပါတယ်။  ဒါဟာ သူ့ရဲ့  ထူးခြားချက်တစ်ခုပါပဲ။  ဒီလိုအရှိန်နဲ့ပစ်မှတ်တစ်ခုကို ပြေးဝင် ဆောင့်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပစ်မှတ်ရဲ့ အတွင်းပိုင်းထဲ အထိဖောက်ထွင်း ဝင်ရောက်နိုင်အားကိုလည်း မြင့်မား စေပြီး ကြီးမားတဲ့ဖောက်ခွဲအား မလိုအပ်ပါဘဲနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ပေါက်ကွဲအားကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ချက်က အာကာသထဲကနေ ကမ္ဘာ့ လေထုထဲကို ပြန်ဝင်တဲ့အခါ လေထုဖိအားနဲ့ ဒုံးကျည်ရဲ့အရှိန်ကြောင့် ပွတ်တိုက်မှုအားကနေ အပူဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။  အဲဒီအပူကို  တော်ရုံတန်ရုံ ဒုံးကျည်တွေက ခံနိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။ Oreshnik အနေနဲ့ ဒီအပူကိုခံနိုင်စေဖို့အတွက် အဆင့်မြင့်မားလှတဲ့ ကုန် ကြမ်းပစ္စည်းတွေကို အသုံးပြုထားရပါတယ်။ ဒါဟာ အသံနှုန်းလွန် ဒုံးကျည်တွေရဲ့ ရှင်သန်နိုင်စွမ်းကို ပိုမို မြင့်မားလာစေတဲ့ အချက်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးလျင်မြန်လှတဲ့ အမြန်နှုန်းကြောင့်ပဲ နျူကလီးယားထိပ်ဖူး မတပ်ထားတဲ့ သမားရိုးကျဒုံးကျည် တစ်စင်းဟာ မဟာဗျူဟာမြောက် က်နက်အဖြစ် ရောက်ရှိလာတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ သူ့ရဲ့အလျင်ကြောင့်ပဲ ကွပ်ကဲမှုဘန်ကာများ၊ ရေဒါနေရာများ၊ ဒါမှမဟုတ် ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်ပေါက်များလိုမျိုး ထူထဲ စွာကာကွယ်ထားတဲ့ နေရာတွေကို ထိရောက်မှုရှိစွာ ဖျက်ဆီးနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလက်နက်ရဲ့ထိရောက်မှုက ပေါက်ကွဲမှု အဝန်းအဝိုင်း ဘယ်လောက်အထိ ကြီးမားတယ်ဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်နေခြင်းမရှိပါဘူး။ တိကျမှုနဲ့ သူ့ရဲ့မြင့်မားလှတဲ့ စွမ်းအင်အပေါ်မှာသာ မူတည်နေတာပါ။ ဒီလိုအရည်အချင်းတွေကြောင့်ပဲ Oreshnik ကို ထောက်လှမ်းတွေ့ရှိဖို့နဲ့ ကြားဖြတ်ပစ် ချဖို့ ခက်ခဲတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံတို့က INF သဘော တူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး အတည်ပြုကာစာချုပ်ပါ အချက်အလက်တွေအတိုင်း လိုက်နာခဲ့ဖူးတဲ့နိုင်ငံ တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီသဘောတူ စာချုပ်မှာတော့ ကီလိုမီတာ ၅၀၀ ကနေ ၅၅၀၀ အတွင်းရောက်ရှိနိုင် တဲ့ မြေပြင်အခြေစိုက် ဒုံးကျည်တွေကို ဖြန့်ကြက်ခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်းတို့ကို တားမြစ်ထားပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်က ဒီသဘောတူစာချုပ်ကနေ တစ်ဖက်သတ် နုတ်ထွက်သွားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုအချိန်မှာတော့ အသက်ဝင်နေဆဲ စစ်လက်နက် ပစ္စည်းဖြန့်ကြက်ချထားမှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း အဟန့်အတားတစ်ခုရှိထား ဖို့အတွက်ဆိုရင်တော့ ဒီလိုလက်နက်မျိုးက လိုအပ်တယ်လို့ပြောရမှာပါ။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လတုန်းက ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာ ပူတင်ဟာ ရုရှားထိပ်တန်း စစ်ကျောင်းကြီးများမှ သင်တန်းဆင်းအရာရှိများနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ်မှာ ရုရှားနိုင်ငံက Oreshnik ဒုံးကျည်ကို အမြောက်အမြား ထုတ်လုပ် နေပြီလို့ တရားဝင် အတိအလင်းပြောထားတာ ရှိပါတယ်။ အခုလိုမျိုး ရှေ့ပြေးပုံစံထုတ်၊ စစ်မြေပြင်မှာ အသုံးပြု၊ ပမာဏအမြောက်အမြား ထုတ်လုပ်ဆိုတဲ့ အဆင့်တွေကို လျင်မြန်စွာ လုပ်ဆောင်လာနိုင်တာက တကယ့်ကို မှတ်သားလောက်ဖွယ်ရာပါပဲ။ လက်ရှိမှာ ရုရှားက အဲဒီဒုံးကျည်အမျိုးအစားကို ဘယ်လာရုစ် နိုင်ငံမှာပါ ဖြန့်ကြက်ချထားမှာပါ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း  ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ အလက်ဇန်းဒါးလူကာရှန်ကိုက  ဇူလိုင်လ ၂ ရက်မှာ ကျရောက်တဲ့ လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ ဒီနှစ်အကုန်ကျရင် Oreshnik  ဒုံးကျည်တွေကို နိုင်ငံအတွင်း ဖြန့်ကြက်ချသွားတော့ မယ်လို့ လူသိရှင်ကြား ပြောထားပါတယ်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရမယ်ဆိုရင် Oreshnik ဒုံးကျည်ဆိုတာ ထိရောက်မှုက တိကျတယ်။ သူ့ကိုကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းကမရှိဘူး။  ပျက်စီးမှုမှာဆိုရင်လည်း ဘေး ထွက်ထိခိုက်မှုတွေမရှိဘဲ ပစ်မှတ်တစ်ခုတည်းကို သာထိခိုက် စေတယ်။ ပစ်မှတ်အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှကို နာလန်မထူနိုင်အောင် ပျက်စီးသွားစေနိုင်စွမ်းရှိတယ်။ နျူကလီးယားလိုမျိုးလည်း မလိုလားအပ်တဲ့ ဘေးထွက်ထိခိုက်မှုမရှိဘူး။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလည်းမရှိဘူး။ ဒီအတွက် နျူကလီးယား လက်နက်တွေဆိုတာ အဟန့်အတား သဘောမျိုးသာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာ အသုံးပြုရနိုင်ခြေ     အင်မတန် နည်းပါးတာကြောင့် အခု Oreshnik က နျူကလီးယား လက်နက်နေရာမှာ အစားထိုးနိုင်မယ့် တစ်ခုတည်းသော မဟာဗျူဟာမြောက် အဟန့်အတား တစ်ခုဖြစ်လာမှာ သေချာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် နျူကလီးယား လက်နက်ဆိုတာ ကို ရာဇဝင်ထဲမှာသာ ထားခဲ့ရတော့မယ့် အခြေအနေ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။     ။   

MWD Webportal

အီရန်သည် အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရေးအစီအစဉ်မှ ၎င်းတို့၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင်ကို မည်သို့ကာကွယ်ခဲ့သနည်း
-

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ခါမေနီအား အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် အထူးလျှို့ဝှက်အကာအကွယ်အဖွဲ့မှ စောင့်ရှောက်ထားသည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကတ်စ်က လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က အီရန်၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီအား ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အီရန်ခေါင်းဆောင်သည် လုံခြုံစွာကာကွယ်ထားသော မြေအောက် ပုန်းခိုရာနေရာ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေချိန်တွင် ၎င်း၏တည်နေရာအတိအကျကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ခါမေနီအား အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် အထူးလျှို့ဝှက်အကာအကွယ်အဖွဲ့မှ စောင့်ရှောက်ထားသည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကတ်စ်က လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က အီရန်၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီအား ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အီရန်ခေါင်းဆောင်သည် လုံခြုံစွာကာကွယ်ထားသော မြေအောက် ပုန်းခိုရာနေရာ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေချိန်တွင် ၎င်း၏တည်နေရာအတိအကျကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

“ခါမေနီသည် မြေအောက်နက်ရှိုင်းစွာ ပုန်းအောင်းနေပြီး ၎င်း၏စစ်ဌာနချုပ်များနှင့် ဆက်သွယ်မှု ဖြတ်တောက်ထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ အစီအစဉ်ကို အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ” ဟု ကတ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် “Operation Lion Rising” စတင်ချိန်တွင် အစ္စရေးသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ သူလျှိုကွန်ရက်တည်ဆောက်ကာ အီရန်ခေါင်းဆောင်များ၏ တည်နေရာများကို စုဆောင်းပြီးနောက် အကြီးတန်းစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် အဏုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့က ခါမေနီကို အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်း အရိပ်အမြွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဗြိတိန် သတင်းစာ The Telegraph ၏ သတင်းများအရ စစ်စတင်ပြီးနောက် ခါမေနီအား ယခင်က မသိရှိခဲ့သည့် အထူးလျှို့ဝှက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုမှ စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အဖွဲ့ဝင် များကို အလွန်တင်းကျပ်စွာ စိစစ်ရွေးချယ်ထားပြီး ၎င်းတို့သည် အစိုးရအား အပြည့်အဝ သစ္စာခံရန် ကျိန်ဆိုထားသူများ ဖြစ်သည်။

အီရန်၏ လုံခြုံရေးယန္တရားနှင့် စစ်တပ်အတွင်း အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး နက်ရှိုင်းစွာ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ထားသောကြောင့် အဆိုပါအဖွဲ့၏ အချက်အလက်ကို အီရန် နိုင်ငံ၏ အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးတပ် (IRGC) ၏ အကြီးတန်းအရာရှိများပင် မသိရှိစေရန် အထူး လျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။

ဤသည်ပင် အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးသည် အီရန်၏ အခြားစစ်ဗိုလ်ချုပ်အားလုံးနီးပါး၏ တည်နေရာကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိသော်လည်း ခါမေနီ၏ နေရာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

အစ္စရေး Mossad ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့သည် တီဟီရန်မြို့လယ်တွင် IRGC ၏ Khatam al-Anbiya ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ခေါင်းဆောင်သစ် အလီရှာ့ဒ်မာနီအား ခန့်အပ်ပြီး ၄ ရက်အကြာတွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် သတ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ (ယခင်ခေါင်းဆောင်လည်း အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံမှုခံခဲ့ရသည်)

အစ္စရေး၏ ထောက်လှမ်းရေးစွမ်းရည်ကို Hezbollah အဖွဲ့ဝင်များ၏ ပေ့ဂျာများတွင် ဗုံးတပ်ဆင် ထားနိုင်မှု၊ အီရန်၏ အကြီးတန်းအရာရှိများအား လုပ်ကြံနိုင်မှုများက သက်သေပြနေပြီး အီရန် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခါမေနီတို့၏ စိုးရိမ်မှုများမှာလည်း မြင့်မားသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

အရင်းနှီးဆုံးအကြံပေးများနှင့်ပင် အဆက်အသွယ်ကို ပြတ်တောက်စေပြီး အီလက်ထရွန်းနစ် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်အားလုံးကို ဖြတ်တောက်ထားကြောင်း သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ဆိုသည်။ ၎င်းမှာ ပြင်ပအင်အားစုများ ၎င်း၏တည်နေရာကို ခြေရာခံနိုင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်။

ခါမေနီသည် ၎င်း၏အရာရှိအများအပြား ပဋိပက္ခတွင် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ကို မျှော်မှန်းကာ ၎င်းတို့အား အစားထိုးနိုင်မည့် လျှို့ဝှက်အရန်လူစာရင်း (၃) ဦးကို ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားခဲ့သည်။ ဇွန် ၂၄ တွင် အမေရိကန်၏ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးမှုဖြင့် ပဋိပက္ခကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ဇွန် ၁၉ ကတည်း က လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သော ခါမေနီသည် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှ မီဒီယာ သတင်း စကားဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ကာတာရှိ အမေရိကန်လေတပ်စခန်းကို ဒုံးပစ်တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် “အမေရိကန်အား ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ခတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း” ကြေညာကာ ဆက်လက်စော်ကားပါက အပြန်အလှန်အရေးယူမည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကတ်စ်က လက်ရှိတွင် အီရန်ခေါင်းဆောင်အား သတ်ဖြတ်ရန် ရှာဖွေမှုမပြု ကြောင်း ပြောသော်လည်း၊ ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အစ္စရေးက Hezbollah ခေါင်းဆောင် နာဆရာ လာလာကို လုပ်ကြံခဲ့သည့်အတိုင်း “ခေါင်းဆောင်ကြီးအနေဖြင့် မြေအောင်းကျင်းအတွင်း ဆက်နေ သင့်ကြောင်း” သရော်စကားဆိုခဲ့သည်။

လေ့လာသူများက ခါမေနီသည် လာမည့်ကာလတွင် ပိုမိုသတိထားနေမည်ဖြစ်ပြီး အီရန်လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များကလည်း ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးအား အဆင့်မြှင့်တင်မည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

ခါမေနီသည် တီဟီရန်မြို့လယ်ရှိ “ဘိတ်ရာဘာရီ” (ခေါင်းဆောင်အိမ်တော်) ဟုခေါ်သော အထူးကာကွယ် ထားသည့်နေရာတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရသဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲကဲ့သို့သော အထူးအခါသမယများမှအပ အပြင်မထွက်ချေ။ အကြီးတန်းအရာရှိများနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် ၎င်းနှင့်ပုံမှန်တွေ့ဆုံရန် အဆိုပါနေရာသို့လာရောက်လေ့ရှိပြီး ၎င်း၏ အများပြည်သူ ဆိုင်ရာမိန့်ခွန်းများကိုလည်း ထိုအဝန်းအဝိုင်း၌ပင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ လေ့လာသူ အချို့၏ အဆိုအရ ခါမေနီသည် ကားဖြင့်ခရီးသွားခြင်းကိုပင် ရှောင်ကြဉ်ကာ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားနေသည်။ အစ္စရေး၏ ယခင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဗိုလ်ချုပ် အာမီဒရောက “ခါမေနီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သတိအကြီးဆုံး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

“ခါမေနီသည် ၎င်းအား နောက်ထပ်ပစ်မှတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကောင်းစွာသိသည်” ဟု အာမီဒရောက ဆိုသည်။ “ထို့ကြောင့် အဆိုပါကာလအတွင်း ၎င်း၏တည်နေရာကို အဆက်မပြတ် ပြောင်းလဲကာ အမြင့်ဆုံးလုံခြုံမှုရှိစေရန် စီစဉ်နေမည်မှာ သေချာပါသည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ကိုးကား- VN Express

ဆောင်းပါးရှင် Vu Hoang ရေးသားသည့် How Iran protects its supreme leader from Israel's assassination plan အား ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

https://vnexpress.net/cach-iran-bao-ve-lanh-tu-toi-cao-truoc-ke-hoach-am-sat-cua-israel-4908192.html

Vu Hoang

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ခါမေနီအား အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် အထူးလျှို့ဝှက်အကာအကွယ်အဖွဲ့မှ စောင့်ရှောက်ထားသည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကတ်စ်က လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က အီရန်၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီအား ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အီရန်ခေါင်းဆောင်သည် လုံခြုံစွာကာကွယ်ထားသော မြေအောက် ပုန်းခိုရာနေရာ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေချိန်တွင် ၎င်း၏တည်နေရာအတိအကျကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

“ခါမေနီသည် မြေအောက်နက်ရှိုင်းစွာ ပုန်းအောင်းနေပြီး ၎င်း၏စစ်ဌာနချုပ်များနှင့် ဆက်သွယ်မှု ဖြတ်တောက်ထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ အစီအစဉ်ကို အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ” ဟု ကတ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် “Operation Lion Rising” စတင်ချိန်တွင် အစ္စရေးသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ သူလျှိုကွန်ရက်တည်ဆောက်ကာ အီရန်ခေါင်းဆောင်များ၏ တည်နေရာများကို စုဆောင်းပြီးနောက် အကြီးတန်းစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် အဏုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့က ခါမေနီကို အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်း အရိပ်အမြွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဗြိတိန် သတင်းစာ The Telegraph ၏ သတင်းများအရ စစ်စတင်ပြီးနောက် ခါမေနီအား ယခင်က မသိရှိခဲ့သည့် အထူးလျှို့ဝှက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုမှ စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အဖွဲ့ဝင် များကို အလွန်တင်းကျပ်စွာ စိစစ်ရွေးချယ်ထားပြီး ၎င်းတို့သည် အစိုးရအား အပြည့်အဝ သစ္စာခံရန် ကျိန်ဆိုထားသူများ ဖြစ်သည်။

အီရန်၏ လုံခြုံရေးယန္တရားနှင့် စစ်တပ်အတွင်း အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး နက်ရှိုင်းစွာ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ထားသောကြောင့် အဆိုပါအဖွဲ့၏ အချက်အလက်ကို အီရန် နိုင်ငံ၏ အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးတပ် (IRGC) ၏ အကြီးတန်းအရာရှိများပင် မသိရှိစေရန် အထူး လျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။

ဤသည်ပင် အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးသည် အီရန်၏ အခြားစစ်ဗိုလ်ချုပ်အားလုံးနီးပါး၏ တည်နေရာကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိသော်လည်း ခါမေနီ၏ နေရာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

အစ္စရေး Mossad ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့သည် တီဟီရန်မြို့လယ်တွင် IRGC ၏ Khatam al-Anbiya ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ခေါင်းဆောင်သစ် အလီရှာ့ဒ်မာနီအား ခန့်အပ်ပြီး ၄ ရက်အကြာတွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် သတ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ (ယခင်ခေါင်းဆောင်လည်း အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံမှုခံခဲ့ရသည်)

အစ္စရေး၏ ထောက်လှမ်းရေးစွမ်းရည်ကို Hezbollah အဖွဲ့ဝင်များ၏ ပေ့ဂျာများတွင် ဗုံးတပ်ဆင် ထားနိုင်မှု၊ အီရန်၏ အကြီးတန်းအရာရှိများအား လုပ်ကြံနိုင်မှုများက သက်သေပြနေပြီး အီရန် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခါမေနီတို့၏ စိုးရိမ်မှုများမှာလည်း မြင့်မားသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

အရင်းနှီးဆုံးအကြံပေးများနှင့်ပင် အဆက်အသွယ်ကို ပြတ်တောက်စေပြီး အီလက်ထရွန်းနစ် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်အားလုံးကို ဖြတ်တောက်ထားကြောင်း သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ဆိုသည်။ ၎င်းမှာ ပြင်ပအင်အားစုများ ၎င်း၏တည်နေရာကို ခြေရာခံနိုင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်။

ခါမေနီသည် ၎င်း၏အရာရှိအများအပြား ပဋိပက္ခတွင် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ကို မျှော်မှန်းကာ ၎င်းတို့အား အစားထိုးနိုင်မည့် လျှို့ဝှက်အရန်လူစာရင်း (၃) ဦးကို ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားခဲ့သည်။ ဇွန် ၂၄ တွင် အမေရိကန်၏ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးမှုဖြင့် ပဋိပက္ခကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ဇွန် ၁၉ ကတည်း က လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သော ခါမေနီသည် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှ မီဒီယာ သတင်း စကားဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ကာတာရှိ အမေရိကန်လေတပ်စခန်းကို ဒုံးပစ်တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် “အမေရိကန်အား ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ခတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း” ကြေညာကာ ဆက်လက်စော်ကားပါက အပြန်အလှန်အရေးယူမည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကတ်စ်က လက်ရှိတွင် အီရန်ခေါင်းဆောင်အား သတ်ဖြတ်ရန် ရှာဖွေမှုမပြု ကြောင်း ပြောသော်လည်း၊ ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အစ္စရေးက Hezbollah ခေါင်းဆောင် နာဆရာ လာလာကို လုပ်ကြံခဲ့သည့်အတိုင်း “ခေါင်းဆောင်ကြီးအနေဖြင့် မြေအောင်းကျင်းအတွင်း ဆက်နေ သင့်ကြောင်း” သရော်စကားဆိုခဲ့သည်။

လေ့လာသူများက ခါမေနီသည် လာမည့်ကာလတွင် ပိုမိုသတိထားနေမည်ဖြစ်ပြီး အီရန်လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များကလည်း ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးအား အဆင့်မြှင့်တင်မည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

ခါမေနီသည် တီဟီရန်မြို့လယ်ရှိ “ဘိတ်ရာဘာရီ” (ခေါင်းဆောင်အိမ်တော်) ဟုခေါ်သော အထူးကာကွယ် ထားသည့်နေရာတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရသဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲကဲ့သို့သော အထူးအခါသမယများမှအပ အပြင်မထွက်ချေ။ အကြီးတန်းအရာရှိများနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် ၎င်းနှင့်ပုံမှန်တွေ့ဆုံရန် အဆိုပါနေရာသို့လာရောက်လေ့ရှိပြီး ၎င်း၏ အများပြည်သူ ဆိုင်ရာမိန့်ခွန်းများကိုလည်း ထိုအဝန်းအဝိုင်း၌ပင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ လေ့လာသူ အချို့၏ အဆိုအရ ခါမေနီသည် ကားဖြင့်ခရီးသွားခြင်းကိုပင် ရှောင်ကြဉ်ကာ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားနေသည်။ အစ္စရေး၏ ယခင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဗိုလ်ချုပ် အာမီဒရောက “ခါမေနီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သတိအကြီးဆုံး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

“ခါမေနီသည် ၎င်းအား နောက်ထပ်ပစ်မှတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကောင်းစွာသိသည်” ဟု အာမီဒရောက ဆိုသည်။ “ထို့ကြောင့် အဆိုပါကာလအတွင်း ၎င်း၏တည်နေရာကို အဆက်မပြတ် ပြောင်းလဲကာ အမြင့်ဆုံးလုံခြုံမှုရှိစေရန် စီစဉ်နေမည်မှာ သေချာပါသည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ကိုးကား- VN Express

ဆောင်းပါးရှင် Vu Hoang ရေးသားသည့် How Iran protects its supreme leader from Israel's assassination plan အား ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

https://vnexpress.net/cach-iran-bao-ve-lanh-tu-toi-cao-truoc-ke-hoach-am-sat-cua-israel-4908192.html

ဒရုန်းများအတွက် အိပ်မက်ဆိုးဖြစ်လာမယ့် ပြင်သစ်ရဲ့လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး လက်နက်
-

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာကျော်စစ်လက်နက် ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများဖြစ်တဲ့ Thales နဲ့ KNDS France တို့ပူးပေါင်းပြီး အဆင့်မြင့်လှတဲ့ မြေပြင်အခြေပြု လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော် ပြသလိုက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နာမည်ကိုတော့ Rapidfire Land လို့ပေးထားပါတယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာကျော်စစ်လက်နက် ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများဖြစ်တဲ့ Thales နဲ့ KNDS France တို့ပူးပေါင်းပြီး အဆင့်မြင့်လှတဲ့ မြေပြင်အခြေပြု လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော် ပြသလိုက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နာမည်ကိုတော့ Rapidfire Land လို့ပေးထားပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်စစ်မြေပြင်ဟာ သမားရိုးကျစစ်ပွဲကနေ ဒရုန်းစစ်ပွဲကို ပြောင်းလဲလာတာ အချိန်ကာလ တစ်ခုကြာမြင့်နေပါပြီ။ ဒုံးကျည်များနဲ့ လေယာဉ်များကို ပစ်ချနိုင်ရေးအတွက် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်စနစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ဒရုန်းနဲ့တိုက်ခိုက်မှု၊ အထူးသဖြင့် အသေခံဒရုန်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကိုတော့ အဲဒီလေကြောင်းရန်ဒုံးကျည် တွေက   ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပါဘူး။ ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိသလို ဒရုန်း တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးနဲ့  ဒုံးကျည်တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးကလည်း မိုးနဲ့မြေဆိုသလို အင်မတန် မှကွာဟလွန်းပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်ပဲ ဒရုန်းများ ဟာ စစ်မြေပြင်မှာမင်းမူလာနေနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ဒီလိုမျိုးမင်းမူနေတဲ့ ဒရုန်းတွေအတွက် အိပ်မက်ဆိုးဖြစ်လာမယ့် အဆင့်မြင့်လှတဲ့လက်နက်စနစ်တစ်မျိုးအဖြစ် Thales နဲ့ KNDS France တို့က Rapidfire Land ကိုတီထွင်လိုက်တာပါ။ အဓိကအားဖြင့်    သူ့ကိုတန်ဖိုးကြီးလှတဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ Rapidfire Land ကို ဒရုန်းကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုဖို့ အဓိကထားတယ်ဆိုပေမယ့် အပေါ့စား လေယာဉ်များ၊   ရဟတ်ယာဉ်များနဲ့ ဒုံးကျည်များ၊ ဒုံးသီးများကိုလည်း ပစ်ချနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

သူ့မှာအဓိကပါဝင်တဲ့စနစ်က အဝေးကြည့်မှန်ပြောင်းတပ် ၄၀ မီလီမီတာစက်အမြောက်ပါ။ အသင့် ဖြည့်ပြီးသား ကျည်အတောင့်ရေ ၁၄၀ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နောက်တစ်ကြိမ် ကျည်မဖြည့်နိုင်ခင်မှာဘဲ များပြားလှစွာသော ပစ်မှတ်များကို ကြားဖြတ်ပစ်ချ လိုက်နိုင်မှာပါ။ နောက်ပိုင်းကျရင် သူ့အတွက်ကျည်ဆန်က A3B အမျိုးအစားလေကွဲကျည်များဖြစ်လာ မှာဖြစ်ပါတယ်။ လေကွဲကျည်ဆိုတဲ့အတိုင်း ပစ်မှတ် ကိုထိမှန်ခြင်းမပြုမီမှာပင် ပေါက်ကွဲသွားမှာဖြစ်ပြီး ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အစတွေက မြင့်မားလှတဲ့အမြန်နှုန်း နဲ့ပျံသန်းလာတဲ့ပစ်မှတ်များကိုပင်    ကြားဖြတ်လိုက် နိုင်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

Rapidfire Land က ပစ်ခတ်ရေး စနစ်တစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပစ်ခတ်မှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်ပြီးတိုင်း ပစ်မှတ်ရဲ့ တည်နေရာကို ပြန်လည်ထောက်လှမ်းခြင်း လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ အဆင့်မြင့်ပစ်ခတ်မှု ထိန်းချုပ်ရေး စနစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၄ ကီလိုမီတာ အကွာအဝေးအတွင်းမှာ တိကျမှုမြင့်မားတဲ့ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်ကို  ပေးစွမ်းနိုင်စေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

MWD Web Portal

ကိုထက်

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာကျော်စစ်လက်နက် ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများဖြစ်တဲ့ Thales နဲ့ KNDS France တို့ပူးပေါင်းပြီး အဆင့်မြင့်လှတဲ့ မြေပြင်အခြေပြု လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော် ပြသလိုက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နာမည်ကိုတော့ Rapidfire Land လို့ပေးထားပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်စစ်မြေပြင်ဟာ သမားရိုးကျစစ်ပွဲကနေ ဒရုန်းစစ်ပွဲကို ပြောင်းလဲလာတာ အချိန်ကာလ တစ်ခုကြာမြင့်နေပါပြီ။ ဒုံးကျည်များနဲ့ လေယာဉ်များကို ပစ်ချနိုင်ရေးအတွက် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်စနစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ဒရုန်းနဲ့တိုက်ခိုက်မှု၊ အထူးသဖြင့် အသေခံဒရုန်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကိုတော့ အဲဒီလေကြောင်းရန်ဒုံးကျည် တွေက   ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပါဘူး။ ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိသလို ဒရုန်း တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးနဲ့  ဒုံးကျည်တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးကလည်း မိုးနဲ့မြေဆိုသလို အင်မတန် မှကွာဟလွန်းပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်ပဲ ဒရုန်းများ ဟာ စစ်မြေပြင်မှာမင်းမူလာနေနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ဒီလိုမျိုးမင်းမူနေတဲ့ ဒရုန်းတွေအတွက် အိပ်မက်ဆိုးဖြစ်လာမယ့် အဆင့်မြင့်လှတဲ့လက်နက်စနစ်တစ်မျိုးအဖြစ် Thales နဲ့ KNDS France တို့က Rapidfire Land ကိုတီထွင်လိုက်တာပါ။ အဓိကအားဖြင့်    သူ့ကိုတန်ဖိုးကြီးလှတဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ Rapidfire Land ကို ဒရုန်းကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုဖို့ အဓိကထားတယ်ဆိုပေမယ့် အပေါ့စား လေယာဉ်များ၊   ရဟတ်ယာဉ်များနဲ့ ဒုံးကျည်များ၊ ဒုံးသီးများကိုလည်း ပစ်ချနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

သူ့မှာအဓိကပါဝင်တဲ့စနစ်က အဝေးကြည့်မှန်ပြောင်းတပ် ၄၀ မီလီမီတာစက်အမြောက်ပါ။ အသင့် ဖြည့်ပြီးသား ကျည်အတောင့်ရေ ၁၄၀ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နောက်တစ်ကြိမ် ကျည်မဖြည့်နိုင်ခင်မှာဘဲ များပြားလှစွာသော ပစ်မှတ်များကို ကြားဖြတ်ပစ်ချ လိုက်နိုင်မှာပါ။ နောက်ပိုင်းကျရင် သူ့အတွက်ကျည်ဆန်က A3B အမျိုးအစားလေကွဲကျည်များဖြစ်လာ မှာဖြစ်ပါတယ်။ လေကွဲကျည်ဆိုတဲ့အတိုင်း ပစ်မှတ် ကိုထိမှန်ခြင်းမပြုမီမှာပင် ပေါက်ကွဲသွားမှာဖြစ်ပြီး ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အစတွေက မြင့်မားလှတဲ့အမြန်နှုန်း နဲ့ပျံသန်းလာတဲ့ပစ်မှတ်များကိုပင်    ကြားဖြတ်လိုက် နိုင်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

Rapidfire Land က ပစ်ခတ်ရေး စနစ်တစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပစ်ခတ်မှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်ပြီးတိုင်း ပစ်မှတ်ရဲ့ တည်နေရာကို ပြန်လည်ထောက်လှမ်းခြင်း လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ အဆင့်မြင့်ပစ်ခတ်မှု ထိန်းချုပ်ရေး စနစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၄ ကီလိုမီတာ အကွာအဝေးအတွင်းမှာ တိကျမှုမြင့်မားတဲ့ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်ကို  ပေးစွမ်းနိုင်စေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

MWD Web Portal

B-2 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ GBU ဗုံးများ၊ Tomahawk ဒုံးကျည်များဖြင့်အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကိုဝင်လာတဲ့ အမေရိကန်
-

ဇွန်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ CNN သတင်းဌာနက သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အဦတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိကျစွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို ဝင်ရောက်လိုက်ပြီဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ အတိအကျဆိုရရင် အမေရိကန်က အီရန်အပေါ်ကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်လိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဇွန်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ CNN သတင်းဌာနက သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အဦတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိကျစွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို ဝင်ရောက်လိုက်ပြီဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ အတိအကျဆိုရရင် အမေရိကန်က အီရန်အပေါ်ကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်လိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုမှာ B-2 Spirit အမျိုးအစားကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက်စင်း၊ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင် ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စင်းတို့ပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့အသုံးပြုခဲ့တဲ့ခဲယမ်းတွေကတော့ GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator အမျိုးအစားဗုံးများနဲ့ Tomahawk အမျိုး

အစားအနိမ့်ပျံဒုံးကျည်များဖြစ်ပါတယ်။ GBU-57A/B ဆိုတာ တစ်နည်းပြောရရင် ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်ဟာ GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်သုံးပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ တင်းမာမှုများပိုမိုမြင့်တက်လာအောင် ဖန်တီးလာတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

ဒီစစ်ပွဲထဲ အမေရိကန်ပါဝင်လာမှုအတွက် အဓိကအကျဆုံးသော တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားစုက B-2 Spirit အမျိုးအစား ကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက် စင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးကြဲလေယာဉ်များဟာ လုံခြုံရေးအလွန်တင်းကျပ်လှတဲ့ လေတပ်စခန်းတစ်ခုစီကနေထွက်ခွာလာတာပါ။ ပြီးတဲ့အခါ အီရန်လေပိုင် နက်ထဲဝင်လာပြီး GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံး ၁၂ လုံးကို ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်ရေးစက်ရုံဆီကြဲချ လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစက်ရုံကို မြေအောက် အနက် မီတာ ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်းမှာတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး အပေါ်မှာတော့ကျောက်နဲ့သံကူကွန်ကရစ်တို့ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ထုထည်ကြီးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီထက်လည်းပိုနိုင်ပါတယ်။

GBU-57A/B ဆိုတဲ့  ဗုံးအမျိုးအစားကလည်း နျူကလီးယားမဟုတ်တဲ့ဖျက်အားအပြင်းဆုံးဗုံးတစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်တို့တီထွင်ထားတဲ့ ခဲယမ်းတွေထဲမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၀၀၀၀ အထိရှိပြီး ထူထဲမာကျောတဲ့သံမဏိကိုယ်ထည်ကိုအသုံးပြုထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် မာကျောတဲ့ အဆောက် အအုံတွေထဲကို နက်ရှိုင်းစွာတိုးဝင်သွားပြီး အတွင်းမှာပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေနိုင်ဖို့အတွက် အဆင့်မြင့် စနက်တံကိုတပ်ဆင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို GPS စနစ်၊ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာလမ်းညွှန်စနစ်တို့ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုထားတဲ့ ပဲ့ထိန်းစနစ်အသုံးပြုပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူ့ရဲ့တိကျမှု အဝန်းက ၅ မီတာပတ်လည်ရှိပြီး အခိုင်အမာကိုတည်ဆောက်ထားပါတယ်ဆိုတဲ့ မြေအောက်အဆောက်အအုံတွေက သူ့ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ ပျက်စီးသွားကြရ တာဖြစ်ပါတယ်။

B-2 Spirit ဆိုတဲ့လေယာဉ်ကလည်း GBU-57 ဗုံးသီးတွေကိုသယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော လေယာဉ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ သူက တာဝေး ပြေးကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ဖြစ်ပြီး တင်းကျပ်စွာကာကွယ်ထားတဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ရည်မှန်းချက်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာပါ။ တောင်ပံအလျားက ၁၇၂ ပေနဲ့ ထွက်ခွာစဉ်တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အများဆုံးအလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၇၆၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။ General Electric ကုမ္ပဏီကထုတ်လုပ်ထားတဲ့   F118-GE-100 အင်ဂျင်လေးလုံးတပ် B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်က ရေဒါကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ကိုယ်ထည်နဲ့အတူ ပျံသန်းစဉ်တောင်ပံတွေက  ရေဒါပုံရိပ်ဖော်မှုကိုအနိမ့်ဆုံး အထိလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ B-2 Spirit ရဲ့တိုက်ပွဲဝင် နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက မိုင်ပေါင်း ၃၅၀၀ အထိရှိတာပါ။ ဒါတောင်မှ လေယာဉ်ဆီထပ်မဖြည့်ဘဲ သွားနိုင်တဲ့အကွာအဝေးဖြစ်ပါတယ်။    ဝေဟင်ဆီဖြည့်လေယာဉ်ကြီးတွေရဲ့အကူအညီသာယူလိုက်ရင် သူ့ရဲ့စစ်ဆင်နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက ကမ္ဘာကိုတောင်ပတ်လို့ ရလောက်ပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်ရေတပ်မှနျူကလီးယားစွမ်းအင်အသုံးပြုပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင်ရေငုပ်သင်္ဘောဖြစ်တဲ့ Ohio အတန်းအစား USS Georgia ရေငုပ်သင်္ဘောက BGM-109 Tomahawk မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး ဒုံးကျည်အစင်းပေါင်း ၃၀ ကို တည်နေရာအတိအကျမဖော်ပြထားတဲ့နေရာကနေ အီရန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ  နာတန့်နဲ့ အက်စဖာဟန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံနေရာများနဲ့ အခြားပစ်မှတ်နေရာများဆီပစ်လွှတ်လိုက်ပါတယ်။   ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့တည်နေရာကို မဖော်ပြထားပေမယ့်လည်းအဖြစ်နိုင်ဆုံးနေရာများက အာရေဘီယံပင်လယ်နဲ့ အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့တို့မှဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ USS Georgia ဆို တာ သမားရိုးကျတိုက်ခိုက်မှုများကိုလုပ်ဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက်သာမက အထူးစစ်ဆင်ရေးများမှာပါ အထောက်အကူပြုနိုင်စေဖို့ ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီသင်္ဘောတွေမှာ နျူကလီးယားဒုံးကျည်များကိုပစ်လွှတ်ဖို့ ဒုံးပစ်ပေါက်များပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေကိုဖယ်ရှားပြီး ဒေါင်လိုက်ဒုံးပစ်ပေါက်များ တပ်ဆင်လိုက်မယ်ဆိုရင် Tomahawk ဒုံးကျည်စုစုပေါင်း ၁၅၄ စင်းအထိ တင်ဆောင်ပစ်လွှတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် တင် ရေငုပ်သင်္ဘောက အလျားပေ ၅၆၀ နဲ့ တန်ချိန် ၁၈၀၀၀ ရှိပြီး နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင်ကို အသုံးပြုထားတာကြောင့် ရေအောက်ထဲမှာအချိန် ကန့်သတ်ချက်မရှိ ငုပ်လျှိုးကာသွားလာနေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအပါအဝင် စစ်သည် စုစုပေါင်း ၁၆၀ အထိတင်ဆောင်နိုင်ကာ စစ်ဆင်ရေး ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများဟာ အသံထွက်ရှိမှု နိမ့်ပါးလှတာကြောင့် အမေရိကန်ရေတပ်မှာရှိတဲ့ ကိုယ်ပျောက်စစ်ရေယာဉ်များအနက် အထင်ရှားဆုံး စစ်ရေယာဉ်များဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများကနေပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ Tomahawk ဒုံးကျည်များက တစ်စင်းကိုအလေးချိန် ပေါင် ၃၅၀၀၊ အလျား ၁၈ ဒသမ ၂၅ ပေရှိကာ အကွာ အဝေးအားဖြင့် မိုင်ပေါင်း ၉၃၀ မှာရှိတဲ့ပစ်မှတ်ကိုပင် ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ သူ့မှာတပ်ဆင်ထားတဲ့ထိပ်ဖူးက ပေါင်ချိန် ၁၀၀၀ ရှိပြီး ထိပ်ဖူးကတစ်လုံးတည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူ့စွမ်းဆောင်ရည်က အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်လို့ဆိုထားတဲ့အတိုင်း မြေမျက်နှာပြင်အနိမ့်ပိုင်းကနေ ပျံသန်းတာဖြစ်တာကြောင့် တန်ဖိုးအားဖြင့်ကြီးမား လှတဲ့မြေပြင်ပစ်မှတ်များကို   ထိရောက်မှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။

အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ လေကြောင်းအကူအညီအနေ နဲ့ EA-18G Growler အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေး လေယာဉ်လိုမျိုး အထောက်အကူပေးလေယာဉ်တွေ လည်းပါဝင်ပါတယ်။ EA-18G Growler ရဲ့စွမ်းရည် က ရန်သူရဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားအောင်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ် ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ အီရန်ရဲ့ရေဒါနဲ့ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားလိုက်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊ ထောက်လှမ်း ရေးစနစ်များအတွက်ကိုတော့ RQ-4 Global Hawk ဒရုန်းများနဲ့ RC-135 Rivet Joint လေယာဉ်များကိုအသုံးပြုရပါတယ်။  အဲဒီစနစ်တွေက  ပစ်မှတ်ကို ချိန်ရွယ်မှုအတွက်အချက်အလက်တွေသာမက တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် တိုက်ပွဲထိခိုက်မှုဆန်းစစ်ချက်တွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမေရိကန်တပ်မတော်က အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း အရင်ဆုံးအီရန်ရဲ့လေကြောင်း ရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားစေအောင်လုပ်ပါတယ်။  ပြီးတဲ့အခါ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊  ထောက်လှမ်းမှုတွေလုပ်ပါတယ်။ အချက်အလက်တွေရရှိပြီးချိန်မှာ B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်များက ဖျက်အားပြင်း GBU-57 ဗုံးများကိုကြဲချသလို တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ရေငုပ်သင်္ဘောကနေ Tomahawk ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နဲ့မတူညီတဲ့ပစ်မှတ်များကို တစ်ပြိုင်နက်တည်းပစ်ခတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့အခုလုပ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ထိရောက်မှုပမာဏဘယ်လောက်အထိရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ အတိအကျမသိရ သေးပါဘူး။

အီရန်က သူ့ရဲ့အရေးကြီးတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ၊ ယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံတွေကို နက်ရှိုင်းလှတဲ့ မြေအောက်အနက်ထဲမှာ ထားရှိထားတာဖြစ်တာ ကြောင့် အခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန်ကဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာကို အတိအကျမသိရတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ တာဝန်ရှိသူတချို့က သူတို့အနေနဲ့ အမေရိကန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှာကို ကြိုသိနေတဲ့အတွက် ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံကို    ဘေးကင်းရာဆီရွှေ့ပြောင်းထားတာကြောင့် ဘယ်လိုဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားမှမရှိဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစ္စရေးဘက်ကို အီရန်ကဒုံးကျည်များစွာနဲ့ပစ်ခတ် လိုက်တာတွေ့ရပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာမှာ အမေရိကန်ဟာ မူလကအစ္စရေးဘက်ကနေပြီး နောက်ကွယ်ကနေပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် အခုတော့သူကိုယ်တိုင်ပဲ သမိုင်းမှာတစ်ခါမှမသုံးဖူးတဲ့ဗုံးကို ပထမဆုံးအကြိမ်ထုတ်သုံးပြီး အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို တိုက်ရိုက်ဝင် ပါလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဝင်ပါမှုကြောင့်နဂိုကတည်းကမှ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေရတဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတင်းမာမှုများက အခုထက်ပိုပြီးမြင့်တက်လာမှာအသေအချာပါပဲ။     ။

Ref: AR

MWD Web Portal

ထက်မြက်

ဇွန်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ CNN သတင်းဌာနက သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အဦတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိကျစွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို ဝင်ရောက်လိုက်ပြီဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ အတိအကျဆိုရရင် အမေရိကန်က အီရန်အပေါ်ကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်လိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုမှာ B-2 Spirit အမျိုးအစားကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက်စင်း၊ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင် ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စင်းတို့ပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့အသုံးပြုခဲ့တဲ့ခဲယမ်းတွေကတော့ GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator အမျိုးအစားဗုံးများနဲ့ Tomahawk အမျိုး

အစားအနိမ့်ပျံဒုံးကျည်များဖြစ်ပါတယ်။ GBU-57A/B ဆိုတာ တစ်နည်းပြောရရင် ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်ဟာ GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်သုံးပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ တင်းမာမှုများပိုမိုမြင့်တက်လာအောင် ဖန်တီးလာတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

ဒီစစ်ပွဲထဲ အမေရိကန်ပါဝင်လာမှုအတွက် အဓိကအကျဆုံးသော တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားစုက B-2 Spirit အမျိုးအစား ကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက် စင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးကြဲလေယာဉ်များဟာ လုံခြုံရေးအလွန်တင်းကျပ်လှတဲ့ လေတပ်စခန်းတစ်ခုစီကနေထွက်ခွာလာတာပါ။ ပြီးတဲ့အခါ အီရန်လေပိုင် နက်ထဲဝင်လာပြီး GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံး ၁၂ လုံးကို ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်ရေးစက်ရုံဆီကြဲချ လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစက်ရုံကို မြေအောက် အနက် မီတာ ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်းမှာတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး အပေါ်မှာတော့ကျောက်နဲ့သံကူကွန်ကရစ်တို့ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ထုထည်ကြီးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီထက်လည်းပိုနိုင်ပါတယ်။

GBU-57A/B ဆိုတဲ့  ဗုံးအမျိုးအစားကလည်း နျူကလီးယားမဟုတ်တဲ့ဖျက်အားအပြင်းဆုံးဗုံးတစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်တို့တီထွင်ထားတဲ့ ခဲယမ်းတွေထဲမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၀၀၀၀ အထိရှိပြီး ထူထဲမာကျောတဲ့သံမဏိကိုယ်ထည်ကိုအသုံးပြုထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် မာကျောတဲ့ အဆောက် အအုံတွေထဲကို နက်ရှိုင်းစွာတိုးဝင်သွားပြီး အတွင်းမှာပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေနိုင်ဖို့အတွက် အဆင့်မြင့် စနက်တံကိုတပ်ဆင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို GPS စနစ်၊ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာလမ်းညွှန်စနစ်တို့ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုထားတဲ့ ပဲ့ထိန်းစနစ်အသုံးပြုပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူ့ရဲ့တိကျမှု အဝန်းက ၅ မီတာပတ်လည်ရှိပြီး အခိုင်အမာကိုတည်ဆောက်ထားပါတယ်ဆိုတဲ့ မြေအောက်အဆောက်အအုံတွေက သူ့ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ ပျက်စီးသွားကြရ တာဖြစ်ပါတယ်။

B-2 Spirit ဆိုတဲ့လေယာဉ်ကလည်း GBU-57 ဗုံးသီးတွေကိုသယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော လေယာဉ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ သူက တာဝေး ပြေးကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ဖြစ်ပြီး တင်းကျပ်စွာကာကွယ်ထားတဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ရည်မှန်းချက်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာပါ။ တောင်ပံအလျားက ၁၇၂ ပေနဲ့ ထွက်ခွာစဉ်တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အများဆုံးအလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၇၆၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။ General Electric ကုမ္ပဏီကထုတ်လုပ်ထားတဲ့   F118-GE-100 အင်ဂျင်လေးလုံးတပ် B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်က ရေဒါကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ကိုယ်ထည်နဲ့အတူ ပျံသန်းစဉ်တောင်ပံတွေက  ရေဒါပုံရိပ်ဖော်မှုကိုအနိမ့်ဆုံး အထိလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ B-2 Spirit ရဲ့တိုက်ပွဲဝင် နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက မိုင်ပေါင်း ၃၅၀၀ အထိရှိတာပါ။ ဒါတောင်မှ လေယာဉ်ဆီထပ်မဖြည့်ဘဲ သွားနိုင်တဲ့အကွာအဝေးဖြစ်ပါတယ်။    ဝေဟင်ဆီဖြည့်လေယာဉ်ကြီးတွေရဲ့အကူအညီသာယူလိုက်ရင် သူ့ရဲ့စစ်ဆင်နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက ကမ္ဘာကိုတောင်ပတ်လို့ ရလောက်ပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်ရေတပ်မှနျူကလီးယားစွမ်းအင်အသုံးပြုပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင်ရေငုပ်သင်္ဘောဖြစ်တဲ့ Ohio အတန်းအစား USS Georgia ရေငုပ်သင်္ဘောက BGM-109 Tomahawk မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး ဒုံးကျည်အစင်းပေါင်း ၃၀ ကို တည်နေရာအတိအကျမဖော်ပြထားတဲ့နေရာကနေ အီရန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ  နာတန့်နဲ့ အက်စဖာဟန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံနေရာများနဲ့ အခြားပစ်မှတ်နေရာများဆီပစ်လွှတ်လိုက်ပါတယ်။   ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့တည်နေရာကို မဖော်ပြထားပေမယ့်လည်းအဖြစ်နိုင်ဆုံးနေရာများက အာရေဘီယံပင်လယ်နဲ့ အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့တို့မှဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ USS Georgia ဆို တာ သမားရိုးကျတိုက်ခိုက်မှုများကိုလုပ်ဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက်သာမက အထူးစစ်ဆင်ရေးများမှာပါ အထောက်အကူပြုနိုင်စေဖို့ ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီသင်္ဘောတွေမှာ နျူကလီးယားဒုံးကျည်များကိုပစ်လွှတ်ဖို့ ဒုံးပစ်ပေါက်များပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေကိုဖယ်ရှားပြီး ဒေါင်လိုက်ဒုံးပစ်ပေါက်များ တပ်ဆင်လိုက်မယ်ဆိုရင် Tomahawk ဒုံးကျည်စုစုပေါင်း ၁၅၄ စင်းအထိ တင်ဆောင်ပစ်လွှတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် တင် ရေငုပ်သင်္ဘောက အလျားပေ ၅၆၀ နဲ့ တန်ချိန် ၁၈၀၀၀ ရှိပြီး နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင်ကို အသုံးပြုထားတာကြောင့် ရေအောက်ထဲမှာအချိန် ကန့်သတ်ချက်မရှိ ငုပ်လျှိုးကာသွားလာနေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအပါအဝင် စစ်သည် စုစုပေါင်း ၁၆၀ အထိတင်ဆောင်နိုင်ကာ စစ်ဆင်ရေး ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများဟာ အသံထွက်ရှိမှု နိမ့်ပါးလှတာကြောင့် အမေရိကန်ရေတပ်မှာရှိတဲ့ ကိုယ်ပျောက်စစ်ရေယာဉ်များအနက် အထင်ရှားဆုံး စစ်ရေယာဉ်များဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများကနေပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ Tomahawk ဒုံးကျည်များက တစ်စင်းကိုအလေးချိန် ပေါင် ၃၅၀၀၊ အလျား ၁၈ ဒသမ ၂၅ ပေရှိကာ အကွာ အဝေးအားဖြင့် မိုင်ပေါင်း ၉၃၀ မှာရှိတဲ့ပစ်မှတ်ကိုပင် ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ သူ့မှာတပ်ဆင်ထားတဲ့ထိပ်ဖူးက ပေါင်ချိန် ၁၀၀၀ ရှိပြီး ထိပ်ဖူးကတစ်လုံးတည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူ့စွမ်းဆောင်ရည်က အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်လို့ဆိုထားတဲ့အတိုင်း မြေမျက်နှာပြင်အနိမ့်ပိုင်းကနေ ပျံသန်းတာဖြစ်တာကြောင့် တန်ဖိုးအားဖြင့်ကြီးမား လှတဲ့မြေပြင်ပစ်မှတ်များကို   ထိရောက်မှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။

အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ လေကြောင်းအကူအညီအနေ နဲ့ EA-18G Growler အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေး လေယာဉ်လိုမျိုး အထောက်အကူပေးလေယာဉ်တွေ လည်းပါဝင်ပါတယ်။ EA-18G Growler ရဲ့စွမ်းရည် က ရန်သူရဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားအောင်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ် ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ အီရန်ရဲ့ရေဒါနဲ့ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားလိုက်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊ ထောက်လှမ်း ရေးစနစ်များအတွက်ကိုတော့ RQ-4 Global Hawk ဒရုန်းများနဲ့ RC-135 Rivet Joint လေယာဉ်များကိုအသုံးပြုရပါတယ်။  အဲဒီစနစ်တွေက  ပစ်မှတ်ကို ချိန်ရွယ်မှုအတွက်အချက်အလက်တွေသာမက တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် တိုက်ပွဲထိခိုက်မှုဆန်းစစ်ချက်တွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမေရိကန်တပ်မတော်က အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း အရင်ဆုံးအီရန်ရဲ့လေကြောင်း ရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားစေအောင်လုပ်ပါတယ်။  ပြီးတဲ့အခါ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊  ထောက်လှမ်းမှုတွေလုပ်ပါတယ်။ အချက်အလက်တွေရရှိပြီးချိန်မှာ B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်များက ဖျက်အားပြင်း GBU-57 ဗုံးများကိုကြဲချသလို တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ရေငုပ်သင်္ဘောကနေ Tomahawk ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နဲ့မတူညီတဲ့ပစ်မှတ်များကို တစ်ပြိုင်နက်တည်းပစ်ခတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့အခုလုပ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ထိရောက်မှုပမာဏဘယ်လောက်အထိရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ အတိအကျမသိရ သေးပါဘူး။

အီရန်က သူ့ရဲ့အရေးကြီးတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ၊ ယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံတွေကို နက်ရှိုင်းလှတဲ့ မြေအောက်အနက်ထဲမှာ ထားရှိထားတာဖြစ်တာ ကြောင့် အခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန်ကဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာကို အတိအကျမသိရတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ တာဝန်ရှိသူတချို့က သူတို့အနေနဲ့ အမေရိကန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှာကို ကြိုသိနေတဲ့အတွက် ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံကို    ဘေးကင်းရာဆီရွှေ့ပြောင်းထားတာကြောင့် ဘယ်လိုဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားမှမရှိဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစ္စရေးဘက်ကို အီရန်ကဒုံးကျည်များစွာနဲ့ပစ်ခတ် လိုက်တာတွေ့ရပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာမှာ အမေရိကန်ဟာ မူလကအစ္စရေးဘက်ကနေပြီး နောက်ကွယ်ကနေပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် အခုတော့သူကိုယ်တိုင်ပဲ သမိုင်းမှာတစ်ခါမှမသုံးဖူးတဲ့ဗုံးကို ပထမဆုံးအကြိမ်ထုတ်သုံးပြီး အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို တိုက်ရိုက်ဝင် ပါလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဝင်ပါမှုကြောင့်နဂိုကတည်းကမှ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေရတဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတင်းမာမှုများက အခုထက်ပိုပြီးမြင့်တက်လာမှာအသေအချာပါပဲ။     ။

Ref: AR

MWD Web Portal

“ကမ္ဘာကကျွန်တော်တို့ကိုမေ့သွားသလိုပါ” အီရန်-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ ပိုမို ဆိုးရွားလာချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများ ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခများကို ကမ္ဘာက မသိမြင်တော့မည်ကို စိုးရိမ်နေကြ
-

အသက်ငယ်ငယ်ကလေးမတစ်ယောက် ဖုန်ထူထပ်နေသော ကြမ်းပြင်ပေါ်ထိုင်ပြီး သူမ ဖခင်၏ ဖိနပ်ကို ရင်ဘတ်တွင်ဖက်ထားလျက် ဒေါသထွက်ငိုကြွေးနေပါသည်။ ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး (Bisan Qwaider) ကို မည်သူမျှ မနှစ်သိမ့်နိုင်ခဲ့ပေ။ သူမ၏ဖခင်သည် သူမနှင့် သူမ၏ဆာလောင်နေသည့် မောင်နှမငယ် ၁၀ ယောက်အတွက် အစားအစာရှာဖွေရင်း သေဆုံးသွားခဲ့ရသည်။

အသက်ငယ်ငယ်ကလေးမတစ်ယောက် ဖုန်ထူထပ်နေသော ကြမ်းပြင်ပေါ်ထိုင်ပြီး သူမ ဖခင်၏ ဖိနပ်ကို ရင်ဘတ်တွင်ဖက်ထားလျက် ဒေါသထွက်ငိုကြွေးနေပါသည်။ ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး (Bisan Qwaider) ကို မည်သူမျှ မနှစ်သိမ့်နိုင်ခဲ့ပေ။ သူမ၏ဖခင်သည် သူမနှင့် သူမ၏ဆာလောင်နေသည့် မောင်နှမငယ် ၁၀ ယောက်အတွက် အစားအစာရှာဖွေရင်း သေဆုံးသွားခဲ့ရသည်။

အဆိုပါအခိုက်အတန့်ကို တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံဆရာ ခါလစ်ဒ် ရှာအာသ် (Khaled Sha’ath) က CNN ကို ပြောပြချက်အရ ဘီဆန်၏ဖခင် ရှာဒီ (Shadi) သည် မိသားစုနှင့်အတူ ဂါဇာတောင်ပိုင်း မာဝါစီ (Mawassi) ဒေသရှိ တဲတစ်လုံးထဲတွင်နေထိုင်ပြီး မကြာသေးမီ ကပင် ခါန်ယူနစ် (Khan Younis) ၏အရှေ့ဘက် မာအန် (Ma’an) ဒေသကို ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်ဟု သိရပါသည်။

အဆိုပါဒေသကို သွားခြင်းသည် အန္တရာယ်များသည်ဆိုခြင်းကို ရှာဒီသိရှိထားပြီး မာအန်ဒေသသည် အစ္စရေး၏ ရွှေ့ပြောင်းအမိန့်အောက်တွင် ကြာမြင့်စွာရှိနေကာ အစ္စရေးတပ်များ၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု များလည်း ခံနေရသောနေရာဖြစ်သည်။သို့သော် အန္တရာယ်ရှိသည်ကို သိရှိထားသော်လည်း ၎င်း၏ကလေး ငယ်များ ဆာလောင်ငတ်မွတ်နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါနေရာတွင် အစားအစာရနိုင်မည်ဟု ယုံကြည် ချက်ဖြင့် သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂါဇာသည် ယခုအချိန်တွင် အစာရေစာပြတ်လပ်မှု အရေးပေါ်အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဧပြီလကုန်ပိုင်းက ကုလသမဂ္ဂထောက်ခံသည့် အစီရင်ခံစာတစ်ခု၌ ဂါဇာရှိ လူငါးယောက်တွင် တစ်ယောက်သည် အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒေသတစ်ခုလုံးနီးပါး အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု ဘေးနှင့် နီးစပ်နေပြီဟု သတိပေးထားပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂအဆိုအရ လက်ရှိအချိန်တွင် အခြေအနေများ ပိုဆိုးရွားလာနေပါသည်။

ရှာအာသ်ပြောပြချက်အရ ရှာဒီသည် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ၎င်း၏အလောင်းကို အမှိုက်ပုံထဲမှ ထုတ်ယူခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ဂါဇာကျန်းမာရေးဌာန၏ အဆိုအရ ၎င်းသည် မကြာသေးမီကပင် အစားအစာရှာဖွေစဉ် သေဆုံးခဲ့သော ရာနဲ့ချီသည့် လူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။

CNN က အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) ထံ Ma’an ဒေသရှိ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာ IDF မှ ဂါဇာမြေပုံတစ်ခုကို ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ပြီး “စစ်မက်ဖြစ်ပွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိ ဇုန်များ” ကို အနီရောင်ဖြင့် မှတ်သားထားသည်။ ၎င်းတွင် Ma’an ဒေသ အပါအဝင် ဂါဇာ၏ တစ်ဝက် ကျော်မျှပါဝင်နေသည်။ မေလနှောင်းပိုင်းတွင် အစ္စရေးသည် ဂါဇာကို ၁၁ ပတ်ကြာ လုံးဝပိတ်ဆို့ ထားမှုကို ယာယီရုတ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း လူသားချင်းစာနာမှုအဖွဲ့များက ဝင်ရောက်လာသော အကူအညီမှာ လိုအပ်ချက်၏ အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ Tom Fletcher က “အသက်ရှင်ရန် အခြေခံ လိုအပ်ချက်များကို ချက်ချင်းနှင့် အများအပြား ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိပါက ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု၊ ကပ်ဘေးနှင့် လူအသက်ဆုံးရှုံးမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်” ဟု လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က သတိပေးခဲ့သည်။

ဂါဇာရှိ လူသားချင်းစာနာမှုအရေးပေါ်အခြေအနေသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဒေါသမီးများကို လှုံ့ဆော်ပေး ခဲ့ပြီး အစ္စရေး၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကပါ ဝေဖန်မှုများ စတင်လာသည်။

လွန်ခဲ့သည့်လက ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့မှ အစ္စရေးကို ဝေဖန်သည့် ရှားပါးသော ပူးတွဲ ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ပြန်ကာ ဂါဇာအခြေအနေ မတိုးတက်ပါက “ထိရောက်သော အရေးယူမှုများ” ချမှတ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်သည် အစ္စရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးညှိနှိုင်းမှုများကို ယာယီ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး အနောက်ဘက်ကမ်းခြေရှိ နယ်မြေချဲ့ထွင်အခြေချသူများကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း အစ္စရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ် မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက်မြင့်တက်နေချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများက ၎င်းတို့၏ ဒုက္ခကို ကမ္ဘာကအာရုံမစိုက်နိုင်တော့ဘဲ အစ္စရေးအပေါ် ဖိအားလျော့နည်းသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေ ကြသည်။

“အစ္စရေးနဲ့ အီရန်စစ်ပွဲက လူတွေကကျွန်တော်တို့ကို အပြီးမေ့သွားစေတယ်။ အခုဘယ်သူမှ ကျွန်တော်တို့ဘက်ကို မကြည့်ကြတော့ဘူး။ အစားအစာ၊ ရေသန့်၊ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ နေ့တိုင်း လူတွေက အစားအစာ အရှာထွက်ကြတယ်၊ အဆုံးမှာတော့ သူတို့အလောင်းတွေကို အိတ်ထဲထည့် ပြန်သယ်လာရတယ်” ဟု မိုဟာမက်အမည်ရှိ ဂါဇာသားတစ်ဦးက တနင်္လာနေ့ (ဇွန် ၁၆) တွင် CNN ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အခြားဂါဇာသူတစ်ဦးဖြစ်သူ အွမ်မွတ်စ်တာဖာက “အီရန်နဲ့ အစ္စရေးကြား ပဋိပက္ခက ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒုက္ခတွေကို နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကနေ ပျောက်ကွယ်သွားစေတယ်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

မွတ်စ်တာဖာက “ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို မြေပုံကနေဖျက်ပစ်လိုက်ပြီလို့ဆိုရမယ့်တိုင် အခုလူတွေရဲ့ အာရုံက အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကိုပဲ လှည့်သွားတယ်” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာမြို့တော်နေသူ အဘူဂျူမာအာက “ဂါဇာအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ဝင်ခွင့်ပြုဖို့ တောင်းဆိုနေတဲ့အသံတချို့ရှိပေမယ့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကြောင့် ဂါဇာမှာ အစားနဲ့ရေရရှိဖို့ တောင်းဆို နေသူ ဘယ်သူမှမရှိတော့ဘူး” ဟု ဝမ်းနည်းစွာရှင်းပြခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဂါဇာတွင် လူဦးရေ ၅၅,၃၀၀ ကျော်သေဆုံးပြီး 

၁၂၈,၇၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်ထား သည်။

ဤအရေအတွက်များသည် လုံးဝအံ့အားသင့်စရာဖြစ်ပြီး ဂါဇာလူဦးရေ၏ ၂.၅% နီးပါးသေဆုံးခဲ့ ရပြီဖြစ်သည်။ (စစ်မဖြစ်မီ ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ ၄၀ တွင် ၁ ဦး သေဆုံးနေပြီဖြစ်သည်) The Lancet ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော လေ့လာမှုအရ သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ဂါဇာအာဏာပိုင်များ ထုတ်ပြန်သည်ထက် ပိုမိုများပြားနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစ၍ အစ္စရေးက နိုင်ငံတကာသတင်းသမားများအား ဂါဇာသို့ လွတ်လပ်စွာသွားရောက်ခွင့်ကို တားမြစ်ထား ခြင်းကြောင့် CNN အနေဖြင့် အဆိုပါကိန်းဂဏန်းများကို သီးခြားအတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိပေ။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ (ICRC) က အစ္စရေး၏ ကန့်သတ်မှုများကြောင့် အခြေခံ လိုအပ်ချက်ပစ္စည်းမျာရရှိရန် ပြည်သူများအခက်တွေ့နေကြောင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးထောက်ခံသော Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့သည် အကူအညီ ဖြန့်ဖြူးရေးတွင် အခက်အခဲများရှိနေသည်။ GHF ကို အစ္စရေးက ဟားမက် အကူအညီများကို ခိုးယူ ရောင်းချပြီး အမြတ်ထုတ်နေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကြားတွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအဖွဲ့သည် အငြင်းပွားဖွယ်ရာဖြစ်ပြီး ၎င်း၏လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာအကူအညီအဖွဲ့များက “လုပ်ငန်းတာဝန်နှင့် မကိုက်ညီ” ဟု ဝေဖန်မှုများ ဆက်လက်ရှိ နေသည်။

မေလနှောင်းပိုင်းမှစ၍ GHF ၏ အကူအညီဖြန့်ဖြူးရေးစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော်လည်း ထိုနေရာ များသည် စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေသော အန္တရာယ်ရှိဇုန်များ အနီးတွင် တည်ရှိပြီး၊ ဂါဇာကျန်းမာရေး အာဏာပိုင် များအဆိုအရ လူဦးရေ ၃၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုရေးရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (OCHA) ၏ ပြောကြားချက်အရ အစ္စရေး အာဏာပိုင်များက အချို့သော ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့များနှင့် NGO များကိုသာ ဂါဇာသို့ အကူအညီ သယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ပေးထားသည်။ “အစားအစာ၊ အာဟာရထောက်ပံ့မှု၊ ကျန်းမာရေးပစ္စည်းနှင့် ရေသန့်စင်ပစ္စည်းအနည်းငယ်သာ” ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုထားပြီး၊ခိုလှုံရန် ပစ္စည်း၊ သန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကိရိယာများကိုမူ ဆက်လက်တားမြစ်ထားသည်။

ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ အဘူမိုဟာမက် က “လူတွေမှာ စားစရာ၊ သောက်စရာ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ ဂျုံအိတ် တစ်အိတ်ရဲ့ ဈေးဟာ အရင်ကထက် အဆ ၃၀၀ ကနေ ၅၀၀ ပိုများနေပြီ... ကမ္ဘာကြီးက ကျွန်တော် တို့ကို အမှန်တကယ်မေ့သွားသလိုပဲ” ဟု CNN သို့ ဝမ်းနည်းစွာ ဖွင့်ဟလေသည်။

ဖခင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး သည် သူမ၏ဖခင်၏ ဖိနပ်တစ်ဖက်ကိုသာ ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ခဲ့ သည်။ ဖခင်အတွက် ငိုကြွေးရင်း၊ မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းကို ကြည့်ကာ “ဘုရားသခင်က သင်တို့ကို တရားစီရင် ပါစေ” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

ဘာသာပြန်ဆိုသူ - ဦးဝင်းဇော်ထွန်း ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ကိုးကား - https://edition.cnn.com/2025/06/16/middleeast/gaza-forgotten-israel-iran-conflict-latam-intl

Ivana Kottasova

အသက်ငယ်ငယ်ကလေးမတစ်ယောက် ဖုန်ထူထပ်နေသော ကြမ်းပြင်ပေါ်ထိုင်ပြီး သူမ ဖခင်၏ ဖိနပ်ကို ရင်ဘတ်တွင်ဖက်ထားလျက် ဒေါသထွက်ငိုကြွေးနေပါသည်။ ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး (Bisan Qwaider) ကို မည်သူမျှ မနှစ်သိမ့်နိုင်ခဲ့ပေ။ သူမ၏ဖခင်သည် သူမနှင့် သူမ၏ဆာလောင်နေသည့် မောင်နှမငယ် ၁၀ ယောက်အတွက် အစားအစာရှာဖွေရင်း သေဆုံးသွားခဲ့ရသည်။

အဆိုပါအခိုက်အတန့်ကို တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံဆရာ ခါလစ်ဒ် ရှာအာသ် (Khaled Sha’ath) က CNN ကို ပြောပြချက်အရ ဘီဆန်၏ဖခင် ရှာဒီ (Shadi) သည် မိသားစုနှင့်အတူ ဂါဇာတောင်ပိုင်း မာဝါစီ (Mawassi) ဒေသရှိ တဲတစ်လုံးထဲတွင်နေထိုင်ပြီး မကြာသေးမီ ကပင် ခါန်ယူနစ် (Khan Younis) ၏အရှေ့ဘက် မာအန် (Ma’an) ဒေသကို ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်ဟု သိရပါသည်။

အဆိုပါဒေသကို သွားခြင်းသည် အန္တရာယ်များသည်ဆိုခြင်းကို ရှာဒီသိရှိထားပြီး မာအန်ဒေသသည် အစ္စရေး၏ ရွှေ့ပြောင်းအမိန့်အောက်တွင် ကြာမြင့်စွာရှိနေကာ အစ္စရေးတပ်များ၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု များလည်း ခံနေရသောနေရာဖြစ်သည်။သို့သော် အန္တရာယ်ရှိသည်ကို သိရှိထားသော်လည်း ၎င်း၏ကလေး ငယ်များ ဆာလောင်ငတ်မွတ်နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါနေရာတွင် အစားအစာရနိုင်မည်ဟု ယုံကြည် ချက်ဖြင့် သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂါဇာသည် ယခုအချိန်တွင် အစာရေစာပြတ်လပ်မှု အရေးပေါ်အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဧပြီလကုန်ပိုင်းက ကုလသမဂ္ဂထောက်ခံသည့် အစီရင်ခံစာတစ်ခု၌ ဂါဇာရှိ လူငါးယောက်တွင် တစ်ယောက်သည် အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒေသတစ်ခုလုံးနီးပါး အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု ဘေးနှင့် နီးစပ်နေပြီဟု သတိပေးထားပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂအဆိုအရ လက်ရှိအချိန်တွင် အခြေအနေများ ပိုဆိုးရွားလာနေပါသည်။

ရှာအာသ်ပြောပြချက်အရ ရှာဒီသည် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ၎င်း၏အလောင်းကို အမှိုက်ပုံထဲမှ ထုတ်ယူခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ဂါဇာကျန်းမာရေးဌာန၏ အဆိုအရ ၎င်းသည် မကြာသေးမီကပင် အစားအစာရှာဖွေစဉ် သေဆုံးခဲ့သော ရာနဲ့ချီသည့် လူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။

CNN က အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) ထံ Ma’an ဒေသရှိ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာ IDF မှ ဂါဇာမြေပုံတစ်ခုကို ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ပြီး “စစ်မက်ဖြစ်ပွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိ ဇုန်များ” ကို အနီရောင်ဖြင့် မှတ်သားထားသည်။ ၎င်းတွင် Ma’an ဒေသ အပါအဝင် ဂါဇာ၏ တစ်ဝက် ကျော်မျှပါဝင်နေသည်။ မေလနှောင်းပိုင်းတွင် အစ္စရေးသည် ဂါဇာကို ၁၁ ပတ်ကြာ လုံးဝပိတ်ဆို့ ထားမှုကို ယာယီရုတ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း လူသားချင်းစာနာမှုအဖွဲ့များက ဝင်ရောက်လာသော အကူအညီမှာ လိုအပ်ချက်၏ အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ Tom Fletcher က “အသက်ရှင်ရန် အခြေခံ လိုအပ်ချက်များကို ချက်ချင်းနှင့် အများအပြား ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိပါက ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု၊ ကပ်ဘေးနှင့် လူအသက်ဆုံးရှုံးမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်” ဟု လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က သတိပေးခဲ့သည်။

ဂါဇာရှိ လူသားချင်းစာနာမှုအရေးပေါ်အခြေအနေသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဒေါသမီးများကို လှုံ့ဆော်ပေး ခဲ့ပြီး အစ္စရေး၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကပါ ဝေဖန်မှုများ စတင်လာသည်။

လွန်ခဲ့သည့်လက ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့မှ အစ္စရေးကို ဝေဖန်သည့် ရှားပါးသော ပူးတွဲ ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ပြန်ကာ ဂါဇာအခြေအနေ မတိုးတက်ပါက “ထိရောက်သော အရေးယူမှုများ” ချမှတ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်သည် အစ္စရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးညှိနှိုင်းမှုများကို ယာယီ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး အနောက်ဘက်ကမ်းခြေရှိ နယ်မြေချဲ့ထွင်အခြေချသူများကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း အစ္စရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ် မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက်မြင့်တက်နေချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများက ၎င်းတို့၏ ဒုက္ခကို ကမ္ဘာကအာရုံမစိုက်နိုင်တော့ဘဲ အစ္စရေးအပေါ် ဖိအားလျော့နည်းသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေ ကြသည်။

“အစ္စရေးနဲ့ အီရန်စစ်ပွဲက လူတွေကကျွန်တော်တို့ကို အပြီးမေ့သွားစေတယ်။ အခုဘယ်သူမှ ကျွန်တော်တို့ဘက်ကို မကြည့်ကြတော့ဘူး။ အစားအစာ၊ ရေသန့်၊ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ နေ့တိုင်း လူတွေက အစားအစာ အရှာထွက်ကြတယ်၊ အဆုံးမှာတော့ သူတို့အလောင်းတွေကို အိတ်ထဲထည့် ပြန်သယ်လာရတယ်” ဟု မိုဟာမက်အမည်ရှိ ဂါဇာသားတစ်ဦးက တနင်္လာနေ့ (ဇွန် ၁၆) တွင် CNN ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အခြားဂါဇာသူတစ်ဦးဖြစ်သူ အွမ်မွတ်စ်တာဖာက “အီရန်နဲ့ အစ္စရေးကြား ပဋိပက္ခက ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒုက္ခတွေကို နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကနေ ပျောက်ကွယ်သွားစေတယ်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

မွတ်စ်တာဖာက “ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို မြေပုံကနေဖျက်ပစ်လိုက်ပြီလို့ဆိုရမယ့်တိုင် အခုလူတွေရဲ့ အာရုံက အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကိုပဲ လှည့်သွားတယ်” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာမြို့တော်နေသူ အဘူဂျူမာအာက “ဂါဇာအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ဝင်ခွင့်ပြုဖို့ တောင်းဆိုနေတဲ့အသံတချို့ရှိပေမယ့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကြောင့် ဂါဇာမှာ အစားနဲ့ရေရရှိဖို့ တောင်းဆို နေသူ ဘယ်သူမှမရှိတော့ဘူး” ဟု ဝမ်းနည်းစွာရှင်းပြခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဂါဇာတွင် လူဦးရေ ၅၅,၃၀၀ ကျော်သေဆုံးပြီး 

၁၂၈,၇၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်ထား သည်။

ဤအရေအတွက်များသည် လုံးဝအံ့အားသင့်စရာဖြစ်ပြီး ဂါဇာလူဦးရေ၏ ၂.၅% နီးပါးသေဆုံးခဲ့ ရပြီဖြစ်သည်။ (စစ်မဖြစ်မီ ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ ၄၀ တွင် ၁ ဦး သေဆုံးနေပြီဖြစ်သည်) The Lancet ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော လေ့လာမှုအရ သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ဂါဇာအာဏာပိုင်များ ထုတ်ပြန်သည်ထက် ပိုမိုများပြားနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစ၍ အစ္စရေးက နိုင်ငံတကာသတင်းသမားများအား ဂါဇာသို့ လွတ်လပ်စွာသွားရောက်ခွင့်ကို တားမြစ်ထား ခြင်းကြောင့် CNN အနေဖြင့် အဆိုပါကိန်းဂဏန်းများကို သီးခြားအတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိပေ။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ (ICRC) က အစ္စရေး၏ ကန့်သတ်မှုများကြောင့် အခြေခံ လိုအပ်ချက်ပစ္စည်းမျာရရှိရန် ပြည်သူများအခက်တွေ့နေကြောင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးထောက်ခံသော Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့သည် အကူအညီ ဖြန့်ဖြူးရေးတွင် အခက်အခဲများရှိနေသည်။ GHF ကို အစ္စရေးက ဟားမက် အကူအညီများကို ခိုးယူ ရောင်းချပြီး အမြတ်ထုတ်နေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကြားတွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအဖွဲ့သည် အငြင်းပွားဖွယ်ရာဖြစ်ပြီး ၎င်း၏လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာအကူအညီအဖွဲ့များက “လုပ်ငန်းတာဝန်နှင့် မကိုက်ညီ” ဟု ဝေဖန်မှုများ ဆက်လက်ရှိ နေသည်။

မေလနှောင်းပိုင်းမှစ၍ GHF ၏ အကူအညီဖြန့်ဖြူးရေးစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော်လည်း ထိုနေရာ များသည် စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေသော အန္တရာယ်ရှိဇုန်များ အနီးတွင် တည်ရှိပြီး၊ ဂါဇာကျန်းမာရေး အာဏာပိုင် များအဆိုအရ လူဦးရေ ၃၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုရေးရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (OCHA) ၏ ပြောကြားချက်အရ အစ္စရေး အာဏာပိုင်များက အချို့သော ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့များနှင့် NGO များကိုသာ ဂါဇာသို့ အကူအညီ သယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ပေးထားသည်။ “အစားအစာ၊ အာဟာရထောက်ပံ့မှု၊ ကျန်းမာရေးပစ္စည်းနှင့် ရေသန့်စင်ပစ္စည်းအနည်းငယ်သာ” ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုထားပြီး၊ခိုလှုံရန် ပစ္စည်း၊ သန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကိရိယာများကိုမူ ဆက်လက်တားမြစ်ထားသည်။

ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ အဘူမိုဟာမက် က “လူတွေမှာ စားစရာ၊ သောက်စရာ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ ဂျုံအိတ် တစ်အိတ်ရဲ့ ဈေးဟာ အရင်ကထက် အဆ ၃၀၀ ကနေ ၅၀၀ ပိုများနေပြီ... ကမ္ဘာကြီးက ကျွန်တော် တို့ကို အမှန်တကယ်မေ့သွားသလိုပဲ” ဟု CNN သို့ ဝမ်းနည်းစွာ ဖွင့်ဟလေသည်။

ဖခင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး သည် သူမ၏ဖခင်၏ ဖိနပ်တစ်ဖက်ကိုသာ ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ခဲ့ သည်။ ဖခင်အတွက် ငိုကြွေးရင်း၊ မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းကို ကြည့်ကာ “ဘုရားသခင်က သင်တို့ကို တရားစီရင် ပါစေ” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

ဘာသာပြန်ဆိုသူ - ဦးဝင်းဇော်ထွန်း ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ကိုးကား - https://edition.cnn.com/2025/06/16/middleeast/gaza-forgotten-israel-iran-conflict-latam-intl

အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲ နောက်ဆုံးရသတင်းများနှင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့ အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေများ
-

ဇွန်လ ၁၃ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှစလို့ အစ္စရေး နဲ့အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား အပြန်အလှန်တိုက် ခိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေတာကို အားလုံးသိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်ဘက်ကအထိနာခဲ့ရ ပေမယ့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းနဲ့ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှာ တော့ အီရန်ဘက်က လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိရောက်မှုရှိစွာလုပ်ဆောင်ထားနိုင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှစလို့ အစ္စရေး နဲ့အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား အပြန်အလှန်တိုက် ခိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေတာကို အားလုံးသိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်ဘက်ကအထိနာခဲ့ရ ပေမယ့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းနဲ့ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှာ တော့ အီရန်ဘက်က လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိရောက်မှုရှိစွာလုပ်ဆောင်ထားနိုင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကို ကြိုးကိုင်နေသူများနဲ့ အကျိုးစီးပွားတူညီသူများအတွက်တော့ ရေရှည်မှာ အမြတ်ထွက်ကောင်း ထွက်နိုင်ပေမယ့် လက်တလောမှာတော့ သေကျေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ အနိဋ္ဌာရုံတွေကိုမြင်တွေ့နေရ ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ကြားဖြစ်ပွား တဲ့စစ်ပွဲကနေ ဘယ်လိုမျိုးအဆိုးဆုံး အခြေအနေများ ကိုမျှော်မှန်းထားနိုင်မလဲဆိုတဲ့ အချက်များကို ယနေ့ ဖော်ပြပေးချင်ပါတယ်။   ဒါတွေကို မဖော်ပြသေးမီ သူတို့နှစ်နိုင်ငံကြား တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ရရှိထားတဲ့ သတင်းများကို အကျဉ်းချုပ်ပြီး ဦးစွာတင်ပြသွား ပါမယ်။

အစ္စရေးက အီရန်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှု လုပ်ဆောင်အပြီး ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းမှာ အီရန်က အစ္စရေးရဲ့ မြို့တော်ဖြစ်တဲ့ အဲအဗစ်မြို့လယ်ကို ဒုံးကျည်အစင်း ပေါင်း ၁၀၀ နီးပါးနဲ့ ပစ်ခတ်လိုက်ပါတယ်။ အဲဒီပစ်ခတ်မှုမှာ လူ ၄၁ ဦးဒဏ်ရာရရှိပြီး ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်လို့   အစ္စရေးတပ်မတော်နဲ့ အမျိုးသား အရေးပေါ်ဌာနက  ထုတ်ပြန်ထား ပါတယ်။

အီရန်ဘက်က ဒုံးကျည်တွေ ပစ်ခတ်လိုက်ပြီဆိုတာကို သိတာနဲ့တစ်ပြိုင်နက် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်း အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံတွေမြည်လာပြီးနောက် ပြည်သူများက ဗုံးဒဏ်ခံနေရာများသို့ သွားရောက် ပုန်းခိုကြပါတယ်။ အီရန်ရဲ့ဒုံးကျည်တော်တော်များများကိုတော့ အစ္စရေးဘက်ကကြားဖြတ် ပစ်ချလိုက်နိုင်ပေမယ့် ပျက်စီးသွားတဲ့ ဒုံးကျည်များရဲ့အစများ ထိမှန်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိသွားကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးတပ်မတော်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးရဲ့ကနဦး တိုက်ခိုက်မှုအတွင်းမှာတော့ တီဟီရန်မြို့ရှိ ၁၄ ထပ်အိမ်ရာတစ်ခုကို ဒုံးကျည်ထိ မှန်သွားတဲ့အတွက် ကလေးငယ်အယောက် ၂၀ အပါအဝင် အနည်းဆုံးလူ ၆၀ ခန့်သေဆုံးသွားတယ်လို့ အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနတစ်ခုက  ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ သေဆုံးကလေးငယ်များထဲမှာ အသက် ၉ လအောက်ရှိ‌ မွေးကင်းစကလေးငယ်များပင် ပါဝင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဇွန်လ ၁၄ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှာ လုပ်ဆောင်တဲ့ အီရန်ရဲ့လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က ပြည်သူသုံးဦးသေဆုံးပြီး ၁၇၂ ဦးဒဏ်ရာရရှိ ထားတယ်လို့ အစ္စရေးနိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အီရန်ဘက်က အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များနဲ့ ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်မှုကို ငါးကြိမ်အထိလုပ်ဆောင်ပြီး တစ်ကြိမ်ပစ်ခတ်ရင် ဒုံးကျည်အစင်း ရေ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အီရန်က အစ္စရေးကို လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုထဲမှာ အစ္စရေးရဲ့ F-35 တိုက်လေယာဉ်နှစ်စင်းကို ပစ်ချလိုက်နိုင်တယ်လို့ အီရန်ဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် အစ္စရေးက တော့ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာ   အစ္စရေးက အီရန်နိုင်ငံရဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး စနစ်များကို တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်တဲ့ အနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ဒုံးပစ်လောင်ချာ အများအပြားကို ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ထားကြောင်း၊ အဲဒီဒုံးပစ် လောင်ချာတွေထဲမှာ မြေပြင်မှမြေပြင်ပစ်၊ မြေပြင်မှဝေဟင်ပစ် ဒုံးပစ်လောင်ချာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ အစ္စရေး တပ်မတော်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အီရန်အနေနဲ့ အစ္စရေးအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လုပ်နေဦးမယ်ဆိုရင်အီရန်နိုင်ငံကိုမီးလောင်တိုက်သွင်းပစ်မယ်လို့ အစ္စရေးက ခြိမ်းခြောက်ထားပါတယ်။ အီရန်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို တစ်စစီဖြစ်အောင် လုပ်ပစ်မယ်လို့  အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ဦးသျှောင် အယာတိုလာအလီခါမေနီက ကတိပြုထားပါတယ်။

အစ္စရေးဘက်က ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်တို့လို မျိုးနိုင်ငံတွေက ပါဝင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ အပေါ် အီရန်ဘက်က သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အဲဒီသတိပေးချက်မှာ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နဲ့ ပြင်သစ် နိုင်ငံတို့အနေနဲ့ အစ္စရေးဘက်ကနေ ပါဝင်ကူညီပေးမယ်ဆိုရင် ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်စစ်စခန်းတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်သွားမယ်လို့ သတိပေးထားတာပါ။ ဒီကိစ္စမှာ အီရန်ဘက်ကပစ် ခတ်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို အစ္စရေးဘက်ကနေ ကူညီပြီးကြားဖြတ်ပစ်ချမှု လုပ်ဆောင်ရာမှာ အမေရိကန်က ကူညီမှုတွေပေးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်တို့ရဲ့စစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အပါအဝင်နိုင်ငံတော်တော်များများက သူတို့နှစ်နိုင်ငံကို တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက်အပြန်အလှန် သည်းခံစိတ်မွေးကြဖို့ဖျောင်းဖျ ပြောဆိုနေတာတွေရှိပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း သူတို့ နှစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့ တိုက်တွန်းမှုတွေကို နားထောင်မယ်လို့ ထင်ပါသလား။ တကယ်လို့များသူတို့အနေနဲ့ နားမထောင်ဘဲ စစ်ဆက်ဖြစ်မယ့် လမ်းကြောင်းကိုသာ ရွေးချယ်မယ်ဆိုရင်၊ ပဋိပက္ခကလည်း သူတို့နှစ်နိုင်ငံအပြင် တခြားနိုင်ငံတွေဆီကိုပါ ကူးစက်လာမယ်ဆိုရင် ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာနိုင်မလဲ ဆိုတာကို တွေးကြည့်ရုံနဲ့သိနိုင်ပါတယ်။ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေထဲမှာတော့ ကောင်းတာမပါနိုင်ပါဘူး။ ဆိုးဝါးလှတဲ့အခြေ အနေတွေပဲဖြစ်လာနိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့  အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေတွေက ဘာတွေဖြစ်မလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။

အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အမေရိကန်ဘက်က ပါဝင်မှုတွေမရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပေမယ့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေက အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုမှာ အထူးတလည် ပြောနေစရာမလိုဘဲ ပါဝင်ကူညီပေးနေတယ်လို့ အီရန်ဘက်က ယုံကြည်ထားပါတယ်။ အမေရိကန်ဘက်က ဒီထက်ပိုပြီးကူညီမှုတွေပေးလာ မယ်ဆိုရင်တော့ အီရတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အမေရိကန် အထူးတပ်ဖွဲ့စခန်းများ၊ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသရှိ စစ်စခန်းများနဲ့  ဒေသတွင်းရှိ အမေရိကန်သံရုံးများကဲ့သို့ အမေရိကန်ရဲ့ပစ်မှတ်များကို အီရန်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးအခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ အမေရိကန်ဘက်က ကြိုတင်တွက်ဆထားပုံပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်းဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ သံရုံးများမှဝန်ထမ်းတော်တော်များများကို အမေရိကန်အစိုးရကပြန်ခေါ်ထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် ဒီလိုမျိုးတိုက်ခိုက်လာမယ်ဆိုရင် အီရန်အနေနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှု နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကို ခံစားရလိမ့်မယ်ဆိုပြီး အမေရိကန်ဘက်က သတိပေးထားပါတယ်။

အစ္စရေးနဲ့အီရန်စစ်ဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမှာ အမေရိကန်ဆီမှာသာဗုံးကြဲလေယာဉ်များနဲ့ ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ အစ္စရေးကအဲဒီစစ်ရေးစွမ်းရည်များကို လိုချင်နေတာပါ။ ဒါမှသာ အီရန်ရဲ့မြေအောက် နျူကလီးယားစက်ရုံတွေကို ပစ်ခတ်ဖျက်ဆီးနိုင်မယ်လို့ အစ္စရေးဘက်က ယူဆထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ အနေနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ ထာဝရစစ်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကို ဘယ်တော့မှစတင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ သို့သော်လည်း အခုအခြေအနေက အမေရိကန်ဘက်က ဒီလိုစစ်ပွဲဖြစ်ပွားတာကို စတင်လာမှာမဟုတ်သော်လည်း စတင်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲထဲကိုတော့ ဝင်ကောင်းဝင်သွားနိုင်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် တကယ်လို့သာ   ဒီစစ်ပွဲမှာအမေရိကန်က ပါဝင်လာမယ်ဆိုရင်  သံသရာမဆုံးနိုင်တဲ့ တင်းမာမှုကြီးဖြစ်လာမှာတော့ အသေအချာပါပဲ။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောရမယ်ဆိုရင် လက်ရှိမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းကမြင့်တက်နေပါပြီ။ အီရန်က ဟော်မုရေလက်ကြား ကိုပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကလည်း ရပ်တန့်လုနီးပါး ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ပင်လယ်နီအတွင်းမှာဆိုရင်လည်း ဟူသီနဲ့ယီမင်တို့က အမေရိကန်လိုမျိုး နိုင်ငံတွေရဲ့ ကုန်စည်သင်္ဘောတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက လက်ရှိအခြေအနေမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုဆိုတာက အကျဘက်မှာပဲ ရှိနေသေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ရေနံဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုက ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုနဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီးမတည်ငြိမ်မှုများကိုသာ ပိုမိုပေါ်ပေါက်လာစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုဖြစ်ပွားနေတဲ့စစ်ပွဲကို နှစ်ဦးနှစ်ဖက်ကြားမှာအပြန် အလှန်ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ပြီးဆုံးသွားပါစေလို့ ဆန္ဒပြုရုံမှတစ်ပါး အခြားမရှိတော့ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။       ။

MWD Web Portal

ထက်မြတ်

ဇွန်လ ၁၃ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှစလို့ အစ္စရေး နဲ့အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား အပြန်အလှန်တိုက် ခိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေတာကို အားလုံးသိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်ဘက်ကအထိနာခဲ့ရ ပေမယ့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းနဲ့ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှာ တော့ အီရန်ဘက်က လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိရောက်မှုရှိစွာလုပ်ဆောင်ထားနိုင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကို ကြိုးကိုင်နေသူများနဲ့ အကျိုးစီးပွားတူညီသူများအတွက်တော့ ရေရှည်မှာ အမြတ်ထွက်ကောင်း ထွက်နိုင်ပေမယ့် လက်တလောမှာတော့ သေကျေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ အနိဋ္ဌာရုံတွေကိုမြင်တွေ့နေရ ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ကြားဖြစ်ပွား တဲ့စစ်ပွဲကနေ ဘယ်လိုမျိုးအဆိုးဆုံး အခြေအနေများ ကိုမျှော်မှန်းထားနိုင်မလဲဆိုတဲ့ အချက်များကို ယနေ့ ဖော်ပြပေးချင်ပါတယ်။   ဒါတွေကို မဖော်ပြသေးမီ သူတို့နှစ်နိုင်ငံကြား တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ရရှိထားတဲ့ သတင်းများကို အကျဉ်းချုပ်ပြီး ဦးစွာတင်ပြသွား ပါမယ်။

အစ္စရေးက အီရန်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှု လုပ်ဆောင်အပြီး ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းမှာ အီရန်က အစ္စရေးရဲ့ မြို့တော်ဖြစ်တဲ့ အဲအဗစ်မြို့လယ်ကို ဒုံးကျည်အစင်း ပေါင်း ၁၀၀ နီးပါးနဲ့ ပစ်ခတ်လိုက်ပါတယ်။ အဲဒီပစ်ခတ်မှုမှာ လူ ၄၁ ဦးဒဏ်ရာရရှိပြီး ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်လို့   အစ္စရေးတပ်မတော်နဲ့ အမျိုးသား အရေးပေါ်ဌာနက  ထုတ်ပြန်ထား ပါတယ်။

အီရန်ဘက်က ဒုံးကျည်တွေ ပစ်ခတ်လိုက်ပြီဆိုတာကို သိတာနဲ့တစ်ပြိုင်နက် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်း အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံတွေမြည်လာပြီးနောက် ပြည်သူများက ဗုံးဒဏ်ခံနေရာများသို့ သွားရောက် ပုန်းခိုကြပါတယ်။ အီရန်ရဲ့ဒုံးကျည်တော်တော်များများကိုတော့ အစ္စရေးဘက်ကကြားဖြတ် ပစ်ချလိုက်နိုင်ပေမယ့် ပျက်စီးသွားတဲ့ ဒုံးကျည်များရဲ့အစများ ထိမှန်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိသွားကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးတပ်မတော်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးရဲ့ကနဦး တိုက်ခိုက်မှုအတွင်းမှာတော့ တီဟီရန်မြို့ရှိ ၁၄ ထပ်အိမ်ရာတစ်ခုကို ဒုံးကျည်ထိ မှန်သွားတဲ့အတွက် ကလေးငယ်အယောက် ၂၀ အပါအဝင် အနည်းဆုံးလူ ၆၀ ခန့်သေဆုံးသွားတယ်လို့ အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနတစ်ခုက  ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ သေဆုံးကလေးငယ်များထဲမှာ အသက် ၉ လအောက်ရှိ‌ မွေးကင်းစကလေးငယ်များပင် ပါဝင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဇွန်လ ၁၄ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှာ လုပ်ဆောင်တဲ့ အီရန်ရဲ့လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က ပြည်သူသုံးဦးသေဆုံးပြီး ၁၇၂ ဦးဒဏ်ရာရရှိ ထားတယ်လို့ အစ္စရေးနိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အီရန်ဘက်က အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များနဲ့ ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်မှုကို ငါးကြိမ်အထိလုပ်ဆောင်ပြီး တစ်ကြိမ်ပစ်ခတ်ရင် ဒုံးကျည်အစင်း ရေ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အီရန်က အစ္စရေးကို လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုထဲမှာ အစ္စရေးရဲ့ F-35 တိုက်လေယာဉ်နှစ်စင်းကို ပစ်ချလိုက်နိုင်တယ်လို့ အီရန်ဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် အစ္စရေးက တော့ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာ   အစ္စရေးက အီရန်နိုင်ငံရဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး စနစ်များကို တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်တဲ့ အနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ဒုံးပစ်လောင်ချာ အများအပြားကို ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ထားကြောင်း၊ အဲဒီဒုံးပစ် လောင်ချာတွေထဲမှာ မြေပြင်မှမြေပြင်ပစ်၊ မြေပြင်မှဝေဟင်ပစ် ဒုံးပစ်လောင်ချာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ အစ္စရေး တပ်မတော်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အီရန်အနေနဲ့ အစ္စရေးအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လုပ်နေဦးမယ်ဆိုရင်အီရန်နိုင်ငံကိုမီးလောင်တိုက်သွင်းပစ်မယ်လို့ အစ္စရေးက ခြိမ်းခြောက်ထားပါတယ်။ အီရန်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို တစ်စစီဖြစ်အောင် လုပ်ပစ်မယ်လို့  အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ဦးသျှောင် အယာတိုလာအလီခါမေနီက ကတိပြုထားပါတယ်။

အစ္စရေးဘက်က ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်တို့လို မျိုးနိုင်ငံတွေက ပါဝင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ အပေါ် အီရန်ဘက်က သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အဲဒီသတိပေးချက်မှာ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နဲ့ ပြင်သစ် နိုင်ငံတို့အနေနဲ့ အစ္စရေးဘက်ကနေ ပါဝင်ကူညီပေးမယ်ဆိုရင် ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်စစ်စခန်းတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်သွားမယ်လို့ သတိပေးထားတာပါ။ ဒီကိစ္စမှာ အီရန်ဘက်ကပစ် ခတ်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို အစ္စရေးဘက်ကနေ ကူညီပြီးကြားဖြတ်ပစ်ချမှု လုပ်ဆောင်ရာမှာ အမေရိကန်က ကူညီမှုတွေပေးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်တို့ရဲ့စစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အပါအဝင်နိုင်ငံတော်တော်များများက သူတို့နှစ်နိုင်ငံကို တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက်အပြန်အလှန် သည်းခံစိတ်မွေးကြဖို့ဖျောင်းဖျ ပြောဆိုနေတာတွေရှိပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း သူတို့ နှစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့ တိုက်တွန်းမှုတွေကို နားထောင်မယ်လို့ ထင်ပါသလား။ တကယ်လို့များသူတို့အနေနဲ့ နားမထောင်ဘဲ စစ်ဆက်ဖြစ်မယ့် လမ်းကြောင်းကိုသာ ရွေးချယ်မယ်ဆိုရင်၊ ပဋိပက္ခကလည်း သူတို့နှစ်နိုင်ငံအပြင် တခြားနိုင်ငံတွေဆီကိုပါ ကူးစက်လာမယ်ဆိုရင် ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာနိုင်မလဲ ဆိုတာကို တွေးကြည့်ရုံနဲ့သိနိုင်ပါတယ်။ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေထဲမှာတော့ ကောင်းတာမပါနိုင်ပါဘူး။ ဆိုးဝါးလှတဲ့အခြေ အနေတွေပဲဖြစ်လာနိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့  အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေတွေက ဘာတွေဖြစ်မလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။

အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အမေရိကန်ဘက်က ပါဝင်မှုတွေမရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပေမယ့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေက အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုမှာ အထူးတလည် ပြောနေစရာမလိုဘဲ ပါဝင်ကူညီပေးနေတယ်လို့ အီရန်ဘက်က ယုံကြည်ထားပါတယ်။ အမေရိကန်ဘက်က ဒီထက်ပိုပြီးကူညီမှုတွေပေးလာ မယ်ဆိုရင်တော့ အီရတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အမေရိကန် အထူးတပ်ဖွဲ့စခန်းများ၊ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသရှိ စစ်စခန်းများနဲ့  ဒေသတွင်းရှိ အမေရိကန်သံရုံးများကဲ့သို့ အမေရိကန်ရဲ့ပစ်မှတ်များကို အီရန်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးအခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ အမေရိကန်ဘက်က ကြိုတင်တွက်ဆထားပုံပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်းဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ သံရုံးများမှဝန်ထမ်းတော်တော်များများကို အမေရိကန်အစိုးရကပြန်ခေါ်ထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် ဒီလိုမျိုးတိုက်ခိုက်လာမယ်ဆိုရင် အီရန်အနေနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှု နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကို ခံစားရလိမ့်မယ်ဆိုပြီး အမေရိကန်ဘက်က သတိပေးထားပါတယ်။

အစ္စရေးနဲ့အီရန်စစ်ဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမှာ အမေရိကန်ဆီမှာသာဗုံးကြဲလေယာဉ်များနဲ့ ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ အစ္စရေးကအဲဒီစစ်ရေးစွမ်းရည်များကို လိုချင်နေတာပါ။ ဒါမှသာ အီရန်ရဲ့မြေအောက် နျူကလီးယားစက်ရုံတွေကို ပစ်ခတ်ဖျက်ဆီးနိုင်မယ်လို့ အစ္စရေးဘက်က ယူဆထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ အနေနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ ထာဝရစစ်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကို ဘယ်တော့မှစတင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ သို့သော်လည်း အခုအခြေအနေက အမေရိကန်ဘက်က ဒီလိုစစ်ပွဲဖြစ်ပွားတာကို စတင်လာမှာမဟုတ်သော်လည်း စတင်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲထဲကိုတော့ ဝင်ကောင်းဝင်သွားနိုင်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် တကယ်လို့သာ   ဒီစစ်ပွဲမှာအမေရိကန်က ပါဝင်လာမယ်ဆိုရင်  သံသရာမဆုံးနိုင်တဲ့ တင်းမာမှုကြီးဖြစ်လာမှာတော့ အသေအချာပါပဲ။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောရမယ်ဆိုရင် လက်ရှိမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းကမြင့်တက်နေပါပြီ။ အီရန်က ဟော်မုရေလက်ကြား ကိုပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကလည်း ရပ်တန့်လုနီးပါး ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ပင်လယ်နီအတွင်းမှာဆိုရင်လည်း ဟူသီနဲ့ယီမင်တို့က အမေရိကန်လိုမျိုး နိုင်ငံတွေရဲ့ ကုန်စည်သင်္ဘောတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက လက်ရှိအခြေအနေမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုဆိုတာက အကျဘက်မှာပဲ ရှိနေသေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ရေနံဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုက ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုနဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီးမတည်ငြိမ်မှုများကိုသာ ပိုမိုပေါ်ပေါက်လာစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုဖြစ်ပွားနေတဲ့စစ်ပွဲကို နှစ်ဦးနှစ်ဖက်ကြားမှာအပြန် အလှန်ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ပြီးဆုံးသွားပါစေလို့ ဆန္ဒပြုရုံမှတစ်ပါး အခြားမရှိတော့ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။       ။

MWD Web Portal

 

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

 

 

 

 

 

 

 

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

 

လက်ရှိမျက်မှောက်ခေတ်တွင် ဒရုန်းများသည် စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကိုပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကောင်းဆုံးဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော ဒရုန်းများသည် ၎င်းတို့အား ထိန်းချုပ် ပျံသန်းနေသည့် စစ်သည်နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ  အန္တရာယ်ကျရောက်စေခြင်းမရှိဘဲ ရန်သူတပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်မှတ်များအပေါ် ကင်းထောက်လှမ်းခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းများကိုသာမက ရန်သူ့ပစ်မှတ်များကိုပါ တိကျစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်းကို တွေ့ရှိရပါသည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားသည် ယခုအခါ ဒရုန်းများအား ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြပြီဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ အချို့နိုင်ငံများသည် ထောက်လှမ်းရေး၊ ကင်းထောက်ခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်ရှာဖွေရေး (ISR) များအတွင်း ကွာဟချက်ကိုလျော့နည်းစေရန် သို့မဟုတ် ရေမြုပ်မိုင်းတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ဆင်မှုများတွင် စစ်သည်များပါဝင်မှုကို လျှော့ချနိုင်စေရန်အတွက် ဒရုန်းစနစ်များကို အသုံးချရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

အလားတူပင် အချို့နိုင်ငံများသည် မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးတွင်သာမက ရေကြောင်းကင်းထောက်မှုတွင် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုသက်သာသည့် ဒရုန်းများသည် ၎င်းနိုင်ငံများ၏ ကုန်းမြေလုံခြုံရေးကိုသာမက ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များကိုပါ အကာအကွယ်ပေးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဒရုန်းများတိုးမြှင့်အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

သို့ဖြစ်ရာ ဒရုန်းများသည် ယခုအခါ မည်သည့်နိုင်ငံတိုင်းတွင်မဆို မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လက်နက်စနစ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လျင်မြန်ပြီး ရန်သူအား ချေမှုန်းရာတွင် ကောင်းမွန်သည့် ဒရုန်းများအား အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်ချက်သည် ပိုမိုမြင့်မားလာခဲ့ပါသည်။ ဒရုန်းများကို အသုံးပြုရာတွင်လည်းစစ်ပွဲအတွေ့အကြုံအများအပြားရရှိထားသည့် MQ-9 Reaper ဒရုန်း၊ အသုံးပြုရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် Bayraktar TB2 ဒရုန်းနှင့် ရုရှားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့က ထုတ်လုပ်ထားသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများကို နိုင်ငံအများ အပြားက စိတ်ဝင်စားလာခဲ့ကြပါသည်။

ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ် ရုရှားလုပ် Sukhoi S-70 Okhotnik-B ဒရုန်း

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားတွင် Hunter-B ဟု လူသိများထင်ရှားသည့် Sukhoi S-70 Okhotnik-B မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်အား ရုရှားလက်နက်ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် Sukhoi နှင့် Russian Aircraft Corporation MiG တို့က ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ်ဒရုန်း အဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။  Okhotnik-B ဒရုန်းအား ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပဉ္စမမြောက်မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းဖြစ်သည့် Su-57 လေယာဉ်နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုရန် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါဒရုန်း၏ အင်ဂျင်စနစ်တွင် AL-31 turbojet  အင်ဂျင်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းကြောင့်   အမြင့်ဆုံး အရှိန်နှုန်းအဖြစ် တစ်နာရီလျှင် ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ အထိ မောင်းနှင်ပျံသန်းနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

အကွာအဝေး ၆၀၀၀ အားပျံသန်းရာတွင် အလေးချိန် ဝန်အား ၃ တန်ခန့်ကို သယ်ဆောင်သွားနိုင်စွမ်းရှိ ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် ရုရှား တပ်မတော်၌ စတင်ဖြန့်ကြက်အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆရပါသည်။ လက်ရှိတွင်ရုရှားနိုင်ငံသည်  Okhotnik-B ဒရုန်းမူကွဲနှစ်မျိုးကို အသုံးပြုလျက် ရှိပါသည်။

စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့်  Chengdu GJ-2 ဒရုန်း

Wing Loong 2 ဟုလူသိများသည့် Chengdu GJ-2 ဒရုန်းကို Chengdu Aircraft Industry Group က ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းဒရုန်း၏ ပထမဆုံးသော မူကွဲအမျိုးအစားကို  တရုတ်နိုင်ငံ ကျူဟိုင်မြို့၌ ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် လေကြောင်းပြပွဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံကပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါသည်။ သို့သော် အဆိုပါဒရုန်းကိုမူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှသာ စတင်ထုတ်လုပ် ၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခဲ့ပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chengdu GJ-2 ဒရုန်းသည် စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့် ဒရုန်းဖြစ်ကြောင်းကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင်ဖြစ်ပွားသည့် လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခများက  သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းဒရုန်းများအား ယူအေအီး (အာရပ် စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု)၊ ပါကစ္စတန်နှင့်အီဂျစ် နိုင်ငံတို့က ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ Chengdu  GJ-2 ဒရုန်းသည် အလေးချိန် ၄၈၀ ကီလိုရှိ လေဆာ ပဲ့ထိန်းဗုံးနှင့်ဒုံးကျည်များကို   သယ်ဆောင်နိုင်ပြီး ဝေဟင်မှဝေဟင်သို့ တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း  Chengdu Aircraft Industry Group က  ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Chengdu GJ-2 ၏ နောက်ဆုံး ပေါ် မူကွဲတစ်မျိုးဖြစ်သည့် Wing Loong 3 ဒရုန်းအား ၂၀၂၂  ခုနှစ်မှစ၍   လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။

နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်းနိုင်သည့် တူကီယဲ၏  TAI Aksungur ဒရုန်း

TAI Aksungur ဒရုန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထုတ်လုပ်ထားသည့်Reaper အမျိုးအစား ဒရုန်း၏ နေရာတွင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ဒရုန်းတစ်စင်း ဖြစ်ပြီး တူကီယဲနိုင်ငံက ထုတ်လုပ် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။   ၎င်းဒရုန်းအား  စတင်ထုတ်လုပ်ချိန်တွင် အလယ်အလတ်အမြင့်ပျံသန်းနိုင်ပြီး တာဝေးပျံသန်း နိုင်သည့်   အမျိုးအစားအဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းကို တူကီယဲ ရေတပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်၌ တပ်တော်ဝင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တူကီယဲလေတပ်နှင့် ကာဂျစ္စတန် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့တို့တွင်လည်း အသုံးပြုလာခဲ့ကြပါသည်။ ထူးခြားသည့်အချက်မှာ Aksungur ဒရုန်း သည် မရပ်မနားဘဲ နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်း နိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ၇၅၀ ကီလိုရှိ  ဝန်အား (payload )ကိုလည်း သယ်ဆောင်၍ စစ်ဆင် နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းကို တူကီယဲနိုင်ငံ  Baykar  Makina Sanayive  Ticaret ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ကုမ္ပဏီ မှ ထုတ်လုပ်ထားသည့် အလယ်အလတ်အမြင့်နှင့် တာဝေးပျံတိုက်ခိုက်ရေး ဒရုန်းအမျိုးအစားဖြစ်ပါ သည်။ ၎င်းဒရုန်းသည် မြေပြင်ရှိ  စစ်သည်များ၏ထိန်းချုပ်မှုမလိုဘဲ မိမိဘာသာ ထိန်းချုပ်မောင်းနှင် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ ၂၀၂၃  ခုနှစ်အထိ အစင်းရေ ၆၀၀ ကျော်သာ ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။

ထို့ပြင် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းအား  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ဖြစ်ပွားသည့် ဒုတိယ နာဂိုနို-ကာရာဘတ်စစ်ပွဲ (Second  Nagorno-Karabakh War) တွင်လည်း အဇာဘိုင် ဂျန်တပ်များက အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါသည်။ အဆိုပါ ဒရုန်းသည် အမြင့်ဆုံး ၁၈၀၀၀ မှ ၂၇၀၀၀ ပေမှပျံသန်း နိုင်ပြီး အလေးချိန် ၁၅၀ ကီလိုရှိ လက်နက်ခဲယမ်း များကို သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် ဒရုန်း တွင်လည်း လေဆာစနစ်သုံးပဲ့ထိန်း smart ခဲယမ်းလေးခုကို တပ်ဆင်ထားပါသည်။

Bayraktar TB2 ဒရုန်းတွင် အာရုံခံစနစ်များကို တပ်ဆင်ထားခြင်းကြောင့် မိမိတပ်များ၏ ခံစစ်ကြောင်း မှတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းမရှိသော အလှမ်းကွာဝေးလွန်း သည့် နေရာရှိပစ်မှတ်များအား တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း အခြားဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည်များကို လမ်းညွှန် ပြသပေးနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် ၎င်းဒရုန်းအား “စစ်ပွဲ ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့်ဒရုန်း” ဟုတင်စားခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ယနေ့  ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်  ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းအရေး၊   ပင်လယ်နီနှင့်  ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့် ဟူသီသူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု များနှင့် အင်ဒိုပစိဖိတ်ဒေသတွင်းရှိ အားပြိုင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံကြီးများသာမက အင်အားနည်းပါးသည့် နိုင်ငံငယ်များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းတို့၏ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံးလက်နက်စနစ်များအပါအဝင် ဒရုန်း စနစ်များ၏စွမ်းဆောင်ရည်ကို  ဆက်လက်၍ အဆင့်မြှင့် တင်လာဖွယ်ရှိကြောင်း    ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Ref: JM, EDR, AT

Source: Myawady Web Portal

ဘာသာပြန်ဆောင်းပါးရှင် - နိုင်အောင်

 

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

 

 

 

 

 

 

 

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ

 

လက်ရှိမျက်မှောက်ခေတ်တွင် ဒရုန်းများသည် စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကိုပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကောင်းဆုံးဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော ဒရုန်းများသည် ၎င်းတို့အား ထိန်းချုပ် ပျံသန်းနေသည့် စစ်သည်နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ  အန္တရာယ်ကျရောက်စေခြင်းမရှိဘဲ ရန်သူတပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်မှတ်များအပေါ် ကင်းထောက်လှမ်းခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းများကိုသာမက ရန်သူ့ပစ်မှတ်များကိုပါ တိကျစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်းကို တွေ့ရှိရပါသည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားသည် ယခုအခါ ဒရုန်းများအား ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြပြီဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ အချို့နိုင်ငံများသည် ထောက်လှမ်းရေး၊ ကင်းထောက်ခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်ရှာဖွေရေး (ISR) များအတွင်း ကွာဟချက်ကိုလျော့နည်းစေရန် သို့မဟုတ် ရေမြုပ်မိုင်းတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ဆင်မှုများတွင် စစ်သည်များပါဝင်မှုကို လျှော့ချနိုင်စေရန်အတွက် ဒရုန်းစနစ်များကို အသုံးချရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

အလားတူပင် အချို့နိုင်ငံများသည် မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးတွင်သာမက ရေကြောင်းကင်းထောက်မှုတွင် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုသက်သာသည့် ဒရုန်းများသည် ၎င်းနိုင်ငံများ၏ ကုန်းမြေလုံခြုံရေးကိုသာမက ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များကိုပါ အကာအကွယ်ပေးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဒရုန်းများတိုးမြှင့်အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

သို့ဖြစ်ရာ ဒရုန်းများသည် ယခုအခါ မည်သည့်နိုင်ငံတိုင်းတွင်မဆို မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လက်နက်စနစ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လျင်မြန်ပြီး ရန်သူအား ချေမှုန်းရာတွင် ကောင်းမွန်သည့် ဒရုန်းများအား အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်ချက်သည် ပိုမိုမြင့်မားလာခဲ့ပါသည်။ ဒရုန်းများကို အသုံးပြုရာတွင်လည်းစစ်ပွဲအတွေ့အကြုံအများအပြားရရှိထားသည့် MQ-9 Reaper ဒရုန်း၊ အသုံးပြုရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် Bayraktar TB2 ဒရုန်းနှင့် ရုရှားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့က ထုတ်လုပ်ထားသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများကို နိုင်ငံအများ အပြားက စိတ်ဝင်စားလာခဲ့ကြပါသည်။

ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ် ရုရှားလုပ် Sukhoi S-70 Okhotnik-B ဒရုန်း

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားတွင် Hunter-B ဟု လူသိများထင်ရှားသည့် Sukhoi S-70 Okhotnik-B မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်အား ရုရှားလက်နက်ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် Sukhoi နှင့် Russian Aircraft Corporation MiG တို့က ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ်ဒရုန်း အဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။  Okhotnik-B ဒရုန်းအား ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပဉ္စမမြောက်မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းဖြစ်သည့် Su-57 လေယာဉ်နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုရန် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါဒရုန်း၏ အင်ဂျင်စနစ်တွင် AL-31 turbojet  အင်ဂျင်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းကြောင့်   အမြင့်ဆုံး အရှိန်နှုန်းအဖြစ် တစ်နာရီလျှင် ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ အထိ မောင်းနှင်ပျံသန်းနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

အကွာအဝေး ၆၀၀၀ အားပျံသန်းရာတွင် အလေးချိန် ဝန်အား ၃ တန်ခန့်ကို သယ်ဆောင်သွားနိုင်စွမ်းရှိ ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် ရုရှား တပ်မတော်၌ စတင်ဖြန့်ကြက်အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆရပါသည်။ လက်ရှိတွင်ရုရှားနိုင်ငံသည်  Okhotnik-B ဒရုန်းမူကွဲနှစ်မျိုးကို အသုံးပြုလျက် ရှိပါသည်။

စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့်  Chengdu GJ-2 ဒရုန်း

Wing Loong 2 ဟုလူသိများသည့် Chengdu GJ-2 ဒရုန်းကို Chengdu Aircraft Industry Group က ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းဒရုန်း၏ ပထမဆုံးသော မူကွဲအမျိုးအစားကို  တရုတ်နိုင်ငံ ကျူဟိုင်မြို့၌ ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် လေကြောင်းပြပွဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံကပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါသည်။ သို့သော် အဆိုပါဒရုန်းကိုမူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှသာ စတင်ထုတ်လုပ် ၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခဲ့ပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chengdu GJ-2 ဒရုန်းသည် စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့် ဒရုန်းဖြစ်ကြောင်းကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင်ဖြစ်ပွားသည့် လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခများက  သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းဒရုန်းများအား ယူအေအီး (အာရပ် စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု)၊ ပါကစ္စတန်နှင့်အီဂျစ် နိုင်ငံတို့က ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ Chengdu  GJ-2 ဒရုန်းသည် အလေးချိန် ၄၈၀ ကီလိုရှိ လေဆာ ပဲ့ထိန်းဗုံးနှင့်ဒုံးကျည်များကို   သယ်ဆောင်နိုင်ပြီး ဝေဟင်မှဝေဟင်သို့ တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း  Chengdu Aircraft Industry Group က  ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Chengdu GJ-2 ၏ နောက်ဆုံး ပေါ် မူကွဲတစ်မျိုးဖြစ်သည့် Wing Loong 3 ဒရုန်းအား ၂၀၂၂  ခုနှစ်မှစ၍   လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။

နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်းနိုင်သည့် တူကီယဲ၏  TAI Aksungur ဒရုန်း

TAI Aksungur ဒရုန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထုတ်လုပ်ထားသည့်Reaper အမျိုးအစား ဒရုန်း၏ နေရာတွင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ဒရုန်းတစ်စင်း ဖြစ်ပြီး တူကီယဲနိုင်ငံက ထုတ်လုပ် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။   ၎င်းဒရုန်းအား  စတင်ထုတ်လုပ်ချိန်တွင် အလယ်အလတ်အမြင့်ပျံသန်းနိုင်ပြီး တာဝေးပျံသန်း နိုင်သည့်   အမျိုးအစားအဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းကို တူကီယဲ ရေတပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်၌ တပ်တော်ဝင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တူကီယဲလေတပ်နှင့် ကာဂျစ္စတန် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့တို့တွင်လည်း အသုံးပြုလာခဲ့ကြပါသည်။ ထူးခြားသည့်အချက်မှာ Aksungur ဒရုန်း သည် မရပ်မနားဘဲ နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်း နိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ၇၅၀ ကီလိုရှိ  ဝန်အား (payload )ကိုလည်း သယ်ဆောင်၍ စစ်ဆင် နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းကို တူကီယဲနိုင်ငံ  Baykar  Makina Sanayive  Ticaret ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ကုမ္ပဏီ မှ ထုတ်လုပ်ထားသည့် အလယ်အလတ်အမြင့်နှင့် တာဝေးပျံတိုက်ခိုက်ရေး ဒရုန်းအမျိုးအစားဖြစ်ပါ သည်။ ၎င်းဒရုန်းသည် မြေပြင်ရှိ  စစ်သည်များ၏ထိန်းချုပ်မှုမလိုဘဲ မိမိဘာသာ ထိန်းချုပ်မောင်းနှင် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ ၂၀၂၃  ခုနှစ်အထိ အစင်းရေ ၆၀၀ ကျော်သာ ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။

ထို့ပြင် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းအား  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ဖြစ်ပွားသည့် ဒုတိယ နာဂိုနို-ကာရာဘတ်စစ်ပွဲ (Second  Nagorno-Karabakh War) တွင်လည်း အဇာဘိုင် ဂျန်တပ်များက အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါသည်။ အဆိုပါ ဒရုန်းသည် အမြင့်ဆုံး ၁၈၀၀၀ မှ ၂၇၀၀၀ ပေမှပျံသန်း နိုင်ပြီး အလေးချိန် ၁၅၀ ကီလိုရှိ လက်နက်ခဲယမ်း များကို သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် ဒရုန်း တွင်လည်း လေဆာစနစ်သုံးပဲ့ထိန်း smart ခဲယမ်းလေးခုကို တပ်ဆင်ထားပါသည်။

Bayraktar TB2 ဒရုန်းတွင် အာရုံခံစနစ်များကို တပ်ဆင်ထားခြင်းကြောင့် မိမိတပ်များ၏ ခံစစ်ကြောင်း မှတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းမရှိသော အလှမ်းကွာဝေးလွန်း သည့် နေရာရှိပစ်မှတ်များအား တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း အခြားဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည်များကို လမ်းညွှန် ပြသပေးနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် ၎င်းဒရုန်းအား “စစ်ပွဲ ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့်ဒရုန်း” ဟုတင်စားခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ယနေ့  ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်  ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းအရေး၊   ပင်လယ်နီနှင့်  ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့် ဟူသီသူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု များနှင့် အင်ဒိုပစိဖိတ်ဒေသတွင်းရှိ အားပြိုင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံကြီးများသာမက အင်အားနည်းပါးသည့် နိုင်ငံငယ်များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းတို့၏ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံးလက်နက်စနစ်များအပါအဝင် ဒရုန်း စနစ်များ၏စွမ်းဆောင်ရည်ကို  ဆက်လက်၍ အဆင့်မြှင့် တင်လာဖွယ်ရှိကြောင်း    ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Ref: JM, EDR, AT

Source: Myawady Web Portal

ကာကွယ်ရေးဆိုတာထက်ပိုတဲ့ မိုင် ၂၀၀ ကျော်ရှည်သော ဂိုဘီတံတိုင်းကြီး
-

ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးအကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ သိရှိထားတာ နည်းနည်းလေးပဲရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် သုတေသနပညာရှင်များက သုတေ သနပြုလေ့လာမှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေ ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာက အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးတစ်ခုပါ။ သူ့ကိုအလယ်အာရှအင်ပါယာတစ်ခုရဲ့ခေတ်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကိုလေ့လာမှုများလုပ်တဲ့အခါ အဲဒီအင်ပါယာခေတ်က စွမ်းဆောင်နိုင်အားကိုလည်း ဒီကနေ့ခေတ်ပညာရှင်များက သိရှိခွင့်ရလာတာပါ။ အထူးသဖြင့် သူတို့ရဲ့ဗိသုကာပညာရပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးအကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ သိရှိထားတာ နည်းနည်းလေးပဲရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် သုတေသနပညာရှင်များက သုတေ သနပြုလေ့လာမှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေ ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာက အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးတစ်ခုပါ။ သူ့ကိုအလယ်အာရှအင်ပါယာတစ်ခုရဲ့ခေတ်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကိုလေ့လာမှုများလုပ်တဲ့အခါ အဲဒီအင်ပါယာခေတ်က စွမ်းဆောင်နိုင်အားကိုလည်း ဒီကနေ့ခေတ်ပညာရှင်များက သိရှိခွင့်ရလာတာပါ။ အထူးသဖြင့် သူတို့ရဲ့ဗိသုကာပညာရပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာက အရှေ့ အာရှဒေသမှာ အရှည်လျားဆုံးနဲ့ပဟေဠိအဆန်ဆုံးသော ဗိသုကာပညာရပ်ဆိုင်ရာထူးခြားမှုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာ တံတိုင်းတွေ၊ ကတုတ်ကျင်းတွေ၊ ဝင်းခြံတွေကိုဆက်သွယ်ထားတဲ့ ကွန်ရက်ကြီးတစ်ခုပါ။ အဲဒီ ကွန်ရက်ကြီးထဲမှာမှ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ မိုင်ပေါင်း ၂၄၈၅  မိုင်ရှည်လျားတဲ့  တရုတ်၊  မွန်ဂိုလီးယား၊ ရုရှားတို့ကြား မွန်ဂိုလီးယားဒေသရဲ့ခြောက်သွေ့တဲ့တောင်ပေါ်ကန္တာရထဲမှာတည်ရှိပြီး မိုင် ၂၀၀ အရှည်ရှိ တံတိုင်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ၁၀ ရာစုနဲ့ ၁၃ ရာစုကြားမှာ အင်ပါယာ အဆက်ဆက်ကတည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အမျိုးမျိုးသော တံတိုင်းတွေကို ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များ စွာက သုတေသနများစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့အထဲမှာ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ ထင်ရှားလှတဲ့ဗိသုကာလက်ရာ တွေနဲ့ပြည့်နှက်နေတဲ့ တံတိုင်းတစ်ခုဖြစ်တယ် ဆိုတာကို ပညာရှင်များက တညီတညွတ်တည်းအတည်ပြုထားကြတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကို သုတေသနပြုလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ ပညာရှင်များက ဂျေရုဆလင်ရှိ ဟီဘရူး တက္ကသိုလ်နဲ့ ယေးတက္ကသိုလ်တို့မှဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ အဓိကလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တာက ဂိုဘီတံတိုင်းရဲ့ အစနေရာ၊ တံတိုင်းကိုဆောက်ခဲ့သူနဲ့ တံတိုင်းရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တို့ဖြစ်ပါတယ်။

“မိမိတို့အနေနဲ့ ဒီသုတေသနကိုလုပ်ရတဲ့အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က တံတိုင်းတွေ၊ ခံတပ်တွေနဲ့ အဟန့်အတားတွေကိုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်လိုမျိုးနည်း ပညာတွေကိုအသုံးပြုထားတယ်ဆိုတာရယ်၊ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ကာလရယ်၊ သူတို့ရဲ့တည်ဆောက်မှုရည်ရွယ်ချက်တို့ကို ကောင်းစွာနားလည်စေဖို့ဖြစ်ပါတယ်”လို့ သုတေသီများကပြောထားပါတယ်။

ဒီတံတိုင်းကိုဦးစွာတည်ဆောက်ခဲ့တာက ရှီရှား မင်းဆက်မှာဖြစ်ပြီး ကျောက်တုံးတွေ၊ သစ်သားတွေနဲ့ မြေကြီးတွေကိုအသုံးပြုတည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တံတိုင်းတည်ရှိရာနေရာက လူနေထိုင်ရာနေရာတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာတဲ့နေရာတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် တည်ဆောက်ရေးပစ္စည်းတွေကို အဲဒီနေရာအရောက်ပို့ဆောင်နိုင်တယ်ဆိုတာ သူတို့ခေတ်ရဲ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကောင်းမွန်မှုကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အဲဒီခေတ်ကနေထိုင်သူတွေဟာ ခြေဦးတည့်ရာလျှောက်သွားပြီး ဘယ်နေရာမှာမှအတည်တကျနေထိုင်ခြင်းမရှိဘူးလို့ ပြောဆိုထားမှုတွေရှိပေ မယ့်လည်း ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးကိုသုတေသနပြုမှုအရဆိုရင် အလယ်ခေတ်ကသူတွေဟာ အရင်ယူဆထား ချက်တွေနဲ့အညီမဟုတ်ဘဲ နေရာတစ်ခုမှာအတည် တကျနေတဲ့အပြင် နယ်မြေတစ်ခုကိုလည်း ခိုင်ခိုင် မာမာပိုင်ဆိုင်ပြီး   ကာကွယ်ထားနိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာကိုပါမြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဂိုဘီတံတိုင်း ကြီးကို တည်ဆောက်ထားခြင်းရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က နယ်နိမိတ်ကိုပိုင်းခြားသတ်မှတ်ခြင်း၊ လူဦးရေနဲ့ သယံဇာတကိုထိန်းချုပ်ခြင်းနဲ့  ပိုင်နက်နယ်မြေကိုခိုင်မာစွာထိန်းချုပ်ခြင်းတို့အတွက် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။

Ref: IE

Source: MWD Web Portal

ကိုထက်

ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးအကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ သိရှိထားတာ နည်းနည်းလေးပဲရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် သုတေသနပညာရှင်များက သုတေ သနပြုလေ့လာမှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေ ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာက အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးတစ်ခုပါ။ သူ့ကိုအလယ်အာရှအင်ပါယာတစ်ခုရဲ့ခေတ်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကိုလေ့လာမှုများလုပ်တဲ့အခါ အဲဒီအင်ပါယာခေတ်က စွမ်းဆောင်နိုင်အားကိုလည်း ဒီကနေ့ခေတ်ပညာရှင်များက သိရှိခွင့်ရလာတာပါ။ အထူးသဖြင့် သူတို့ရဲ့ဗိသုကာပညာရပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာက အရှေ့ အာရှဒေသမှာ အရှည်လျားဆုံးနဲ့ပဟေဠိအဆန်ဆုံးသော ဗိသုကာပညာရပ်ဆိုင်ရာထူးခြားမှုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာ တံတိုင်းတွေ၊ ကတုတ်ကျင်းတွေ၊ ဝင်းခြံတွေကိုဆက်သွယ်ထားတဲ့ ကွန်ရက်ကြီးတစ်ခုပါ။ အဲဒီ ကွန်ရက်ကြီးထဲမှာမှ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ မိုင်ပေါင်း ၂၄၈၅  မိုင်ရှည်လျားတဲ့  တရုတ်၊  မွန်ဂိုလီးယား၊ ရုရှားတို့ကြား မွန်ဂိုလီးယားဒေသရဲ့ခြောက်သွေ့တဲ့တောင်ပေါ်ကန္တာရထဲမှာတည်ရှိပြီး မိုင် ၂၀၀ အရှည်ရှိ တံတိုင်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ၁၀ ရာစုနဲ့ ၁၃ ရာစုကြားမှာ အင်ပါယာ အဆက်ဆက်ကတည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အမျိုးမျိုးသော တံတိုင်းတွေကို ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များ စွာက သုတေသနများစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့အထဲမှာ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ ထင်ရှားလှတဲ့ဗိသုကာလက်ရာ တွေနဲ့ပြည့်နှက်နေတဲ့ တံတိုင်းတစ်ခုဖြစ်တယ် ဆိုတာကို ပညာရှင်များက တညီတညွတ်တည်းအတည်ပြုထားကြတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကို သုတေသနပြုလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ ပညာရှင်များက ဂျေရုဆလင်ရှိ ဟီဘရူး တက္ကသိုလ်နဲ့ ယေးတက္ကသိုလ်တို့မှဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ အဓိကလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တာက ဂိုဘီတံတိုင်းရဲ့ အစနေရာ၊ တံတိုင်းကိုဆောက်ခဲ့သူနဲ့ တံတိုင်းရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တို့ဖြစ်ပါတယ်။

“မိမိတို့အနေနဲ့ ဒီသုတေသနကိုလုပ်ရတဲ့အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က တံတိုင်းတွေ၊ ခံတပ်တွေနဲ့ အဟန့်အတားတွေကိုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်လိုမျိုးနည်း ပညာတွေကိုအသုံးပြုထားတယ်ဆိုတာရယ်၊ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ကာလရယ်၊ သူတို့ရဲ့တည်ဆောက်မှုရည်ရွယ်ချက်တို့ကို ကောင်းစွာနားလည်စေဖို့ဖြစ်ပါတယ်”လို့ သုတေသီများကပြောထားပါတယ်။

ဒီတံတိုင်းကိုဦးစွာတည်ဆောက်ခဲ့တာက ရှီရှား မင်းဆက်မှာဖြစ်ပြီး ကျောက်တုံးတွေ၊ သစ်သားတွေနဲ့ မြေကြီးတွေကိုအသုံးပြုတည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တံတိုင်းတည်ရှိရာနေရာက လူနေထိုင်ရာနေရာတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာတဲ့နေရာတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် တည်ဆောက်ရေးပစ္စည်းတွေကို အဲဒီနေရာအရောက်ပို့ဆောင်နိုင်တယ်ဆိုတာ သူတို့ခေတ်ရဲ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကောင်းမွန်မှုကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အဲဒီခေတ်ကနေထိုင်သူတွေဟာ ခြေဦးတည့်ရာလျှောက်သွားပြီး ဘယ်နေရာမှာမှအတည်တကျနေထိုင်ခြင်းမရှိဘူးလို့ ပြောဆိုထားမှုတွေရှိပေ မယ့်လည်း ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးကိုသုတေသနပြုမှုအရဆိုရင် အလယ်ခေတ်ကသူတွေဟာ အရင်ယူဆထား ချက်တွေနဲ့အညီမဟုတ်ဘဲ နေရာတစ်ခုမှာအတည် တကျနေတဲ့အပြင် နယ်မြေတစ်ခုကိုလည်း ခိုင်ခိုင် မာမာပိုင်ဆိုင်ပြီး   ကာကွယ်ထားနိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာကိုပါမြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဂိုဘီတံတိုင်း ကြီးကို တည်ဆောက်ထားခြင်းရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က နယ်နိမိတ်ကိုပိုင်းခြားသတ်မှတ်ခြင်း၊ လူဦးရေနဲ့ သယံဇာတကိုထိန်းချုပ်ခြင်းနဲ့  ပိုင်နက်နယ်မြေကိုခိုင်မာစွာထိန်းချုပ်ခြင်းတို့အတွက် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။

Ref: IE

Source: MWD Web Portal

Golden Dome
-

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အမေရိကန်ရဲ့ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်အသစ်ဖြစ်တဲ့ ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်ရဲ့ ထိရောက်မှုကို ချိုးနှိမ်နိုင်မယ့် ပစ္စည်းအသစ်တစ်မျိုးကို ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်ပါတယ်။ ဒီပစ္စည်းကို အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ထောက်လှမ်းရေးစနစ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအဖြစ်အသုံးပြုနိုင်ပြီး မြန်နှုန်းမြင့်လေယာဉ်နဲ့ ဒုံးကျည်တွေအတွက် အထူးသင့်လျော်တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အမေရိကန်ရဲ့ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်အသစ်ဖြစ်တဲ့ ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်ရဲ့ ထိရောက်မှုကို ချိုးနှိမ်နိုင်မယ့် ပစ္စည်းအသစ်တစ်မျိုးကို ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်ပါတယ်။ ဒီပစ္စည်းကို အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ထောက်လှမ်းရေးစနစ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအဖြစ်အသုံးပြုနိုင်ပြီး မြန်နှုန်းမြင့်လေယာဉ်နဲ့ ဒုံးကျည်တွေအတွက် အထူးသင့်လျော်တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ခေတ်သစ်စစ်မြေပြင်စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေးစနစ်တွေမှာအနီအောက်ရောင်ခြည် (infrared) နဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ (microwave) ထောက်လှမ်းမှုတွေကို အဓိကအားထားပါတယ်။ အနီအောက်ရောင်ခြည်စနစ်တွေက အရာဝတ္ထုတွေကထွက်တဲ့အပူရောင်ခြည်ကိုဖမ်းယူကာ မိုက်ခရိုဝေ့စနစ်တွေက ရေဒါသုံးပြီး ပစ်မှတ်တွေကို ရှာဖွေပါတယ်။

ထောက်လှမ်းရေးနည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ ကိုယ်ပျောက်ခြင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေလည်း အဆင့်မြင့်လာပါတယ်။ အခုဆိုရင် မြင်နိုင်တဲ့အလင်းရောင်မှသည် မိုက်ခရိုဝေ့အထိပါဝင်တဲ့ ရောင်စဉ်လှိုင်းအမျိုးမျိုးကို ရှောင်ရှားနိုင်တဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေရှိနေပါပြီ။

ဒါပေမဲ့ အရေးပါတဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေက အပူချိန်မြင့်မားတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အလုပ်လုပ်ရတတ်ပါတယ်။ ဒီအပူတွေက လေယာဉ်ပျံသန်းရာမှာဖြစ်တဲ့ အပူ ဒါမှမဟုတ် အင်ဂျင်ကနေထွက်တဲ့ အပူကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေက အနီအောက်ရောင်ခြည်ဖြင့်ထောက်လှမ်းမှုကို ပိုမိုထင်ရှားစေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အပူချိန်မြင့်လာရင်သမားရိုးကျကိုယ်ပျောက်ပစ္စည်းတွေရဲ့ အရည်အသွေးကျဆင်းပြီး ပျက်စီးတာတောင် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရောင်စဉ်လှိုင်းအမျိုးမျိုးကိုရှောင်ရှားနိုင်ပြီး အပူထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေလိုအပ်နေပါတယ်။

ကျဲကျန်းတက္ကသိုလ်မှ    ပါမောက္ခလီကျန်း ဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လှိုင်းတို၊ လှိုင်းလတ်၊ လှိုင်းရှည်အနီအောက်ရောင်ခြည်အမျိုးမျိုးနဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့လက်လှမ်းမီတဲ့အကွာအဝေးအတွင်း ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအသစ်ကို တီထွင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွေ့ရှိမှုကို Nano-Micro Letters ဆိုတဲ့ ဂျာနယ်မှာ မတ်လ ၂၄ ရက်က ဖော်ပြခဲ့တာပါ။

ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းရဲ့ ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းကို သက်သေပြဖို့အတွက် ပါမောက္ခလီကျန်းရဲ့အဖွဲ့က လျှပ်စစ်သံလိုက်သတ္တိကြွခြင်းကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ သမားရိုးကျအရာဝတ္ထု Blackbody နဲ့နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။ အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိအပူပေးလိုက်တဲ့အခါ အဲဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက Blackbody ထက် အပူချိန် ၄၂၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှသည် ၂၆၈ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ နည်းပါးတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ရေဒီယိုသတ္တိကြွခြင်းအပိုင်းမှာတော့ Blackbody ထက် လှိုင်းလတ်မိုက်ခရိုဝေ့မှာ ၆၃ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ လှိုင်းတိုမိုက်ခရိုဝေ့မှာ ၃၇ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း ပိုနည်းတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းမှာ အဓိကဆန်းသစ်မှုက အလွှာလိုက်ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်ပါတယ်။ အပေါ်ဆုံးအလွှာက စိုထိုင်းမှုကို ကာကွယ်ပေးပြီး အောက်ခြေအလွှာက မျက်နှာပြင်နဲ့ ကောင်းစွာကပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ဒါ့အပြင် လေဆာနဲ့တိကျစွာ အပေါက်ဖောက်ထားတဲ့ အလွှာစုံဖလင်ပြားက မိုက်ခရိုဝေ့ဖြတ်သန်းမှုကိုခွင့်ပြုပေးပြီး အနီအောက်ရောင်ခြည်ကိုလည်းရှောင်ရှားနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။

ပါမောက္ခလီကျန်းက “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက အပူချိန်မြင့်မားတဲ့အခြေအနေမှာတောင်အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့    မိုက်ခရိုဝေ့တို့ရဲ့ရန်မှ ရှောင်ရှားတဲ့ကိုယ်ပျောက်စွမ်းရည်ကို တစ်ပြိုင်နက် တည်းထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်နဲ့တရုတ်ရဲ့ လျှို့ဝှက်နည်းပညာ

အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့အစိုးရက အမေရိကန်ရဲ့ ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို လာမယ့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းတည်ဆောက်မယ်လို့ မေလ ၂၀ ရက်မှာကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီစနစ်က ဒုံးကျည်တွေ၊ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်တွေ၊ အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်တွေရဲ့ရန်ကနေ ကာကွယ်ဖို့ရည်ရွယ်ပြီး အာကာသမှ ခြေရာခံနိုင်တဲ့ စနစ်တွေပါဝင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။

L3Harris ဆိုတဲ့ကုမ္ပဏီက အမေရိကန်ရဲ့ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်တွေကို အာကာသကနေ ခြေရာခံဖို့ ဂြိုဟ်တုတွေကို လွှတ်တင်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီရဲ့ အာကာသနဲ့လေကြောင်းစနစ်များဌာနမှတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက The Washington Times သတင်းစာနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ် “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဂြိုဟ်တုတွေက ကမ္ဘာပေါ်က အပူလက္ခဏာတွေကို အာကာသကနေခြေရာခံနိုင်ပါတယ်။ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်ရဲ့ အပူချိန်ကို ရှာဖွေပြီး ခြေရာခံနိုင်တယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်က အနီအောက်ရောင်ခြည်နည်းပညာကို အဓိကသုံးမယ်ဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံကတီထွင်လိုက်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက ဒုံးကျည်တွေကို ဖမ်းမိနိုင်စေမယ့်အခွင့်အလမ်းကို သိသိသာသာလျှော့ချနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီပစ္စည်းက အပူစွန့်ထုတ်မှုကိုလည်း ထိရောက်စွာလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှာ သာမန်သတ္တုတွေထက် အပူကိုပိုမိုထိထိရောက်ရောက်ဖြန့်ထုတ်နိုင်ပါတယ်။ အသံထက် နှစ်ဆမြန်တဲ့အရှိန်နဲ့ ပျံသန်းနေတဲ့ လေယာဉ်တစ်စင်းရဲ့ အခြေအနေမှာဆိုရင် ဒီပစ္စည်းက သာမန်ပစ္စည်းတွေထက် အပူချိန် ၇၂ ဒသမ ၄ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် ပိုအေးနေစေမှာပါ။

ဒါကြောင့် ပါမောက္ခလီကျန်းက “ဒီပစ္စည်းကို ထုတ်လုပ်တဲ့နည်းပညာက ရိုးရှင်းပြီးစက်မှုလုပ်ငန်းတွေမှာအလွယ်တကူအသုံးချနိုင်ပါတယ်။      ဒီတီထွင်မှုက စစ်ရေးနဲ့ အရပ်ဘက်နည်းပညာတွေအတွက် အလားအလာကြီးမားတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အမေရိကန်ရဲ့ ရွှေကွန်ချာစနစ်က အဆင့်မြင့်ဒုံးကျည်တွေကို ထောက်လှမ်းသိရှိပြီး ပစ်မှတ်အဖြစ်မှတ်သားနိုင်စွမ်းရှိမယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရကဆိုထားချိန်မှာ ဒီလိုမျိုးထောက်လှမ်းမှုကိုကျော်လွှားနိုင်မယ့် နည်းပညာမြင့်ပစ္စည်းတစ်မျိုးကို တရုတ်နိုင်ငံကဖော်ထုတ်ပြသလိုက်တာကြောင့်  ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းဟာ  အမေရိကန်ရဲ့ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်အတွက်တော့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်လာစေမှာ အမှန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။     ။ 

Ref: SCMP

Source: Myawady Web Portal

ကိုထက်

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အမေရိကန်ရဲ့ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်အသစ်ဖြစ်တဲ့ ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်ရဲ့ ထိရောက်မှုကို ချိုးနှိမ်နိုင်မယ့် ပစ္စည်းအသစ်တစ်မျိုးကို ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်ပါတယ်။ ဒီပစ္စည်းကို အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ထောက်လှမ်းရေးစနစ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအဖြစ်အသုံးပြုနိုင်ပြီး မြန်နှုန်းမြင့်လေယာဉ်နဲ့ ဒုံးကျည်တွေအတွက် အထူးသင့်လျော်တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ခေတ်သစ်စစ်မြေပြင်စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေးစနစ်တွေမှာအနီအောက်ရောင်ခြည် (infrared) နဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ (microwave) ထောက်လှမ်းမှုတွေကို အဓိကအားထားပါတယ်။ အနီအောက်ရောင်ခြည်စနစ်တွေက အရာဝတ္ထုတွေကထွက်တဲ့အပူရောင်ခြည်ကိုဖမ်းယူကာ မိုက်ခရိုဝေ့စနစ်တွေက ရေဒါသုံးပြီး ပစ်မှတ်တွေကို ရှာဖွေပါတယ်။

ထောက်လှမ်းရေးနည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ ကိုယ်ပျောက်ခြင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေလည်း အဆင့်မြင့်လာပါတယ်။ အခုဆိုရင် မြင်နိုင်တဲ့အလင်းရောင်မှသည် မိုက်ခရိုဝေ့အထိပါဝင်တဲ့ ရောင်စဉ်လှိုင်းအမျိုးမျိုးကို ရှောင်ရှားနိုင်တဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေရှိနေပါပြီ။

ဒါပေမဲ့ အရေးပါတဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေက အပူချိန်မြင့်မားတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အလုပ်လုပ်ရတတ်ပါတယ်။ ဒီအပူတွေက လေယာဉ်ပျံသန်းရာမှာဖြစ်တဲ့ အပူ ဒါမှမဟုတ် အင်ဂျင်ကနေထွက်တဲ့ အပူကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေက အနီအောက်ရောင်ခြည်ဖြင့်ထောက်လှမ်းမှုကို ပိုမိုထင်ရှားစေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အပူချိန်မြင့်လာရင်သမားရိုးကျကိုယ်ပျောက်ပစ္စည်းတွေရဲ့ အရည်အသွေးကျဆင်းပြီး ပျက်စီးတာတောင် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရောင်စဉ်လှိုင်းအမျိုးမျိုးကိုရှောင်ရှားနိုင်ပြီး အပူထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေလိုအပ်နေပါတယ်။

ကျဲကျန်းတက္ကသိုလ်မှ    ပါမောက္ခလီကျန်း ဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လှိုင်းတို၊ လှိုင်းလတ်၊ လှိုင်းရှည်အနီအောက်ရောင်ခြည်အမျိုးမျိုးနဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့လက်လှမ်းမီတဲ့အကွာအဝေးအတွင်း ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအသစ်ကို တီထွင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွေ့ရှိမှုကို Nano-Micro Letters ဆိုတဲ့ ဂျာနယ်မှာ မတ်လ ၂၄ ရက်က ဖော်ပြခဲ့တာပါ။

ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းရဲ့ ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းကို သက်သေပြဖို့အတွက် ပါမောက္ခလီကျန်းရဲ့အဖွဲ့က လျှပ်စစ်သံလိုက်သတ္တိကြွခြင်းကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ သမားရိုးကျအရာဝတ္ထု Blackbody နဲ့နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။ အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိအပူပေးလိုက်တဲ့အခါ အဲဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက Blackbody ထက် အပူချိန် ၄၂၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှသည် ၂၆၈ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ နည်းပါးတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ရေဒီယိုသတ္တိကြွခြင်းအပိုင်းမှာတော့ Blackbody ထက် လှိုင်းလတ်မိုက်ခရိုဝေ့မှာ ၆၃ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ လှိုင်းတိုမိုက်ခရိုဝေ့မှာ ၃၇ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း ပိုနည်းတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းမှာ အဓိကဆန်းသစ်မှုက အလွှာလိုက်ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်ပါတယ်။ အပေါ်ဆုံးအလွှာက စိုထိုင်းမှုကို ကာကွယ်ပေးပြီး အောက်ခြေအလွှာက မျက်နှာပြင်နဲ့ ကောင်းစွာကပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ဒါ့အပြင် လေဆာနဲ့တိကျစွာ အပေါက်ဖောက်ထားတဲ့ အလွှာစုံဖလင်ပြားက မိုက်ခရိုဝေ့ဖြတ်သန်းမှုကိုခွင့်ပြုပေးပြီး အနီအောက်ရောင်ခြည်ကိုလည်းရှောင်ရှားနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။

ပါမောက္ခလီကျန်းက “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက အပူချိန်မြင့်မားတဲ့အခြေအနေမှာတောင်အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့    မိုက်ခရိုဝေ့တို့ရဲ့ရန်မှ ရှောင်ရှားတဲ့ကိုယ်ပျောက်စွမ်းရည်ကို တစ်ပြိုင်နက် တည်းထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်နဲ့တရုတ်ရဲ့ လျှို့ဝှက်နည်းပညာ

အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့အစိုးရက အမေရိကန်ရဲ့ ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို လာမယ့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းတည်ဆောက်မယ်လို့ မေလ ၂၀ ရက်မှာကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီစနစ်က ဒုံးကျည်တွေ၊ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်တွေ၊ အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်တွေရဲ့ရန်ကနေ ကာကွယ်ဖို့ရည်ရွယ်ပြီး အာကာသမှ ခြေရာခံနိုင်တဲ့ စနစ်တွေပါဝင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။

L3Harris ဆိုတဲ့ကုမ္ပဏီက အမေရိကန်ရဲ့ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်တွေကို အာကာသကနေ ခြေရာခံဖို့ ဂြိုဟ်တုတွေကို လွှတ်တင်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီရဲ့ အာကာသနဲ့လေကြောင်းစနစ်များဌာနမှတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက The Washington Times သတင်းစာနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ် “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဂြိုဟ်တုတွေက ကမ္ဘာပေါ်က အပူလက္ခဏာတွေကို အာကာသကနေခြေရာခံနိုင်ပါတယ်။ အသံနှုန်းလွန်လက်နက်ရဲ့ အပူချိန်ကို ရှာဖွေပြီး ခြေရာခံနိုင်တယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်က အနီအောက်ရောင်ခြည်နည်းပညာကို အဓိကသုံးမယ်ဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံကတီထွင်လိုက်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းက ဒုံးကျည်တွေကို ဖမ်းမိနိုင်စေမယ့်အခွင့်အလမ်းကို သိသိသာသာလျှော့ချနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီပစ္စည်းက အပူစွန့်ထုတ်မှုကိုလည်း ထိရောက်စွာလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ အပူချိန် ၇၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှာ သာမန်သတ္တုတွေထက် အပူကိုပိုမိုထိထိရောက်ရောက်ဖြန့်ထုတ်နိုင်ပါတယ်။ အသံထက် နှစ်ဆမြန်တဲ့အရှိန်နဲ့ ပျံသန်းနေတဲ့ လေယာဉ်တစ်စင်းရဲ့ အခြေအနေမှာဆိုရင် ဒီပစ္စည်းက သာမန်ပစ္စည်းတွေထက် အပူချိန် ၇၂ ဒသမ ၄ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် ပိုအေးနေစေမှာပါ။

ဒါကြောင့် ပါမောက္ခလီကျန်းက “ဒီပစ္စည်းကို ထုတ်လုပ်တဲ့နည်းပညာက ရိုးရှင်းပြီးစက်မှုလုပ်ငန်းတွေမှာအလွယ်တကူအသုံးချနိုင်ပါတယ်။      ဒီတီထွင်မှုက စစ်ရေးနဲ့ အရပ်ဘက်နည်းပညာတွေအတွက် အလားအလာကြီးမားတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အမေရိကန်ရဲ့ ရွှေကွန်ချာစနစ်က အဆင့်မြင့်ဒုံးကျည်တွေကို ထောက်လှမ်းသိရှိပြီး ပစ်မှတ်အဖြစ်မှတ်သားနိုင်စွမ်းရှိမယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရကဆိုထားချိန်မှာ ဒီလိုမျိုးထောက်လှမ်းမှုကိုကျော်လွှားနိုင်မယ့် နည်းပညာမြင့်ပစ္စည်းတစ်မျိုးကို တရုတ်နိုင်ငံကဖော်ထုတ်ပြသလိုက်တာကြောင့်  ဒီကုန်ကြမ်းပစ္စည်းဟာ  အမေရိကန်ရဲ့ရွှေကွန်ချာဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်အတွက်တော့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်လာစေမှာ အမှန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။     ။ 

Ref: SCMP

Source: Myawady Web Portal