အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့်နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီတို့တွင် အလွန် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိပြီး ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီမှုအတွက် မကြာခင် ကြေညာရန်ရှိကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ပြောကြား

The Hindu ၊ ဇူလိုင် ၁

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်းရှိ မဟာဗျူဟာ မိတ်ဖက်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရေးပါမှုကို တနင်္လာနေ့ (၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅) ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အိမ်ဖြူတော် Press Secretary Karoline Leavitt ပြောကြားလိုက်ပါသည်။ သူမက အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့်နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒရာမိုဒီတို့၏ အားကောင်း ခိုင်မာသည့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဆက်ဆံမှုရှိနေခြင်းကို အလေးထားပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း တရုတ်၏ ဩဇာသက်ရောက်မှုအပေါ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အမြင်နှင့် ပတ်သက်၍ ANI သတင်းဌာနကမေးမြန်းရာတွင် Ms. Leavitt က “အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် အိန္ဒိယ အလွန်မဟာဗျူဟာကျသည့် မိတ်ဖက်အဖြစ်တည်ရှိနေကြောင်း၊ သမ္မတနှင့်ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ တို့မှာ အလွန် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိကြောင်း၊ ယင်းအခြေအနေများကို သူ(သမ္မတထရမ့်) က ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း” ဖြေကြားခဲ့ပါသည်။ 

Ms. Leavitt က သတင်းမီဒီယာများကို ဖြေကြားရာတွင် “ အမေရိကန်သမ္မတသည် ယခင် ရက်သတ္တပတ်က အမေရိကန်နှင့် အိန္ဒိယတို့မှာ အလွန်နီးနီးစပ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးညှိနှိုင်းမှုရှိကြောင်း  ပြောကြားမှုမှာ မှန်နေဆဲပါ၊  ကျွန်မအခုပဲ သမ္မတ၏ Oval Office တွင် သမ္မတနှင့်အတူ ရှိနေစဉ် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးကို ထိုအကြောင်း ပြောခဲ့ပါသေးသည်။  ၎င်းတို့က အဆိုပါ သဘောတူညီချက်ကို အပြီးသတ်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြပါသည်၊ မကြာခင် သမ္မတနှင့် ၎င်း၏ ကုန်သွယ်ရေး အဖွဲ့တွေဆီကနေ အိန္ဒိယနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းကို မိတ်ဆွေတို့ ကြားကြ ရမှာဖြစ်ပါသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ 

သူမက သမ္မတထရမ့်၏ မကြာသေးမီက အိန္ဒိယနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းချက်အပေါ် အပြုသဘောဆောင်သည့် ကြေညာချက်အပေါ် မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ကုန်သွယ်ခွန် အပြန်အလှန်ကောက်ခံခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းချက်ကို ထရမ့်ကဖြေကြားရာတွင် “ကုန်သွယ်ရေး အဟန့်အတားတွေကို လုံးဝလျော့ချလိုက်ပြီ” (full trade barrier dropping) ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး အိန္ဒိယဈေးကွက်ကို ကောင်းကောင်းရရှိနိုင်မှာ ဖြစ်သော်လည်း၊ ရလဒ်ပိုင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍အသေအချာ မပြောနိုင်ကြောင်း “အိန္ဒိယ နှင့် မိမိတို့ ညှိနှိုင်းမှုတွေ ရရှိတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ရန် အခွင့်အရေးများ ရရှိလာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုတော့ ဒါကို ကန့်သတ်ထားဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ မိတ်ဆွေတို့အနေဖြင့် မသိနိုင်၊ မတွေးနိုင်သေးပါ၊ မိမိတို့ မတွေးထင်နိုင် လောက်သည့် ကုန်သွယ်မှု  အဟန့်အတား အားလုံးကို လျော့ချလိုက်ရန် ဆောင်ရွက်နေပါကြောင်း၊ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲ ဆိုတာကတော့ သေသေချာချာ မပြောနိုင်ပါ၊ သို့သော် ယခုအချိန်မှာ မိမိတို့ အိန္ဒိယနှင့် ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီရန် လုပ်နေကြပါကြောင်း…..”ဟု ပြောပါသည်။

ဇူလိုင် ၉ ရက်နေ့မတိုင်မီ သီတင်းနှစ်ပတ်မပြည့်မီတွင် နှစ်ဖက်စလုံးသည် ကုန်သွယ်ရေးအခွန် အကောက်တိုးမြှင့်မှုအပေါ် ရက်ပေါင်း ၉၀ ရပ်နားထားချိန်တွင် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီ ချက် (BTA) ကို အပြီးသတ်ရန် လုပ်ဆောင် အရေးကြီးပါသည်။

အိန္ဒိယ ပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး S. Jaishankar သည် QUAD နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး တက်ရောက်ရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ရောက်ရှိနေပါသည်။   တနင်္လာနေ့က ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက နိုင်ငံတွေက ဦးဆောင်သည့် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို အာရုံစိုက်လာစေရန် ကုလသမဂ္ဂက ပြုလုပ်သည့် “The Human Cost of Terrorism” အမည်ပါ ပြပွဲကိုတက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ 

QUAD သည် သြစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ကြား သံတမန်ရေးရာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ယင်းသည် ပွင့်လင်းမှုရှိသော၊ တည်ငြိမ်၍ သာယာဝပြောသော အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသကို ပံ့ပိုးပေးရန် ကတိကဝတ်ပြုထားသည်။ အဖွဲ့သည် ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာ ဆူနာမီအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ပူးတွဲ တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်မှုမှ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ယခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နယူးဒေလီ၌ ပြုလုပ်မည့် QUAD ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ဖိတ်ကြားချက်ကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဇွန် ၁၈ ရက် အစောပိုင်း တွင် လက်ခံခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Vikram Misri က ကနေဒါနိုင်ငံ၌ ကျင်းပသည့် G7 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပြင်ပ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးကြား ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဖုန်းပြောဆိုမှု အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ပြောကြားခဲ့ရာတွင်  “လာမည့် QUAD အစည်းအဝေးအတွက် ၀န်ကြီးချုပ် Modi က သမ္မတ Trump ကို အိန္ဒိယသို့ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ဖိတ်ကြားချက်ကို လက်ခံစဉ်မှာ သမ္မတ Trump က အိန္ဒိယကို လာဖို့ စိတ်လှုပ်ရှားနေပါသည်” ဟု မစ္စတာ Misri က ဗီဒီယို မက်ဆေ့ချ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ကိုးကား- The Hindu

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ