ခေတ်မီဗိသုကာ လက်ရာတွေကြောင့် နာမည်ကျော်တဲ့ ရော့တာဒမ်
ရော့တာဒမ်မြို့သည် နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင်းတွင် မြို့တော်အယ်စတာဒမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ တစ်မြို့ဖြစ်ပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် မြို့တွင်းရှိနေရာအများအပြားကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ပြီး နောက်ပေါ်ထွက်လာပြီး ထင်ရှားသည့် ခေတ်မီဗိသုကာလက်ရာများကြောင့် နာမည်ကျော်ကြားသည်။ ရော့တာဒမ်မြို့သည် Rhine-Meuse-Scheldt မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ၏ North Seaပင်လယ်ဝ ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သော South Holland ပြည်နယ်တွင် တည်ရှိသည့်မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။ ရော့တာဒမ်မြို့၏သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မည်ဆိုပါက ရော့တီမြစ်ပေါ်တွင် ရေကာတာတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည့် (၁၂၇၀) ပြည့်နှစ်များကို ပြန်သွားရမည်ဖြစ် သည်။ (၁၃၄၀) ပြည့်နှစ်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့ကို နယ်သာလန်နိုင်ငံ၏မင်းသား William IV က မြို့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့ပြင် လူဦးရေ (၂ ဒသမ ၇) သန်းခန့်ရှိသော Rotterdam–The Hague မြို့ပြဧရိယာသည် ဥရောပသမဂ္ဂတွင် (၁၀)ခုမြောက်အကြီးဆုံး မြို့ပြဧရိယာ တစ်ခုဖြစ်ပြီး နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင်းတွင် လူဦးရေအထူထပ်ဆုံး မြို့ပြဧရိယာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အဓိက ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် စီးပွားရေးအချက် အချာနေရာတစ်ခုဖြစ်သော ရော့တာဒမ်မြို့သည် ဥရောပ၏ အကြီးဆုံးပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ (၂၀၂၂)ခုနှစ်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့၌ နေထိုင်သူလူဦးရေ (၆၅၅၄၆၈) ဦးရှိပြီး မတူညီသောနိုင်ငံသားပေါင်း (၁၈၀)ကျော်နေထိုင်သည့် နေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
ရော့တာဒမ်မြို့သည် ၎င်း၏တက္ကသိုလ်များ၊ မြစ်ကမ်းစပ်နေရာ၊ သက်ဝင်ယဉ်ကျေးမှုဘဝ၊ ရေကြောင်း အမွေအနှစ်များနှင့် ခေတ်မီဗိသုကာပညာကြောင့် နာမည်ကျော်ကြားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အတွင်း ဂျာမန်တို့၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရော့တာဒမ်မြို့လယ်ကောင်သည် လုံးဝပျက်စီးလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် Rem Koolhaas၊ Piet Blom နှင့် Ben van Berkel တို့ကဲ့သို့သော ဗိသုကာပညာရှင်များက ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့် မိုးမျှော်တိုက်များအပါအဝင် မတူညီသောဗိသုကာရှုခင်းများစွာကို ပေါ်ပေါက်လာစေခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် ရထားလမ်း၊ ကားလမ်းများနှင့် ရေလမ်းကြောင်းများအပါအဝင် ကျယ် ပြန့်သောဖြန့်ဖြူးရေးစနစ်သည် ရော့တာဒမ်မြို့ကို “Gateway to Europe” နှင့် “ Gateway to the World” ဆိုသည့်နာမည်ပြောင်များကို ရရှိစေခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။
စီးပွားရေး
ရော့တာဒမ်မြို့သည် နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင်းရှိ သင်္ဘောလုပ်ငန်းအတွက် အဓိကအချက်အချာကျ သောနေရာများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။ (၁၆၀၂)ခုနှစ်တွင်တည်ထောင်ခဲ့သော ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးနိုင်ငံစုံအဖွဲ့အစည်း Rotterdam Chamber of the VOC မှ (၁၉၇၀) ပြည့်နှစ်တွင်တည်ထောင်ခဲ့သော Royal Nedlloyd သင်္ဘောကုမ္ပဏီအထိ (၁၉၈၈) ခုနှစ်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့၏ ကော်ပိုရိတ်ရုံးချုပ်များသည် “Willemswerf ”အထင်ကရအဆောက်အအုံတွင် တည်ရှိကြကြောင်းသိရသည်။ (၁၉၉၇)ခုနှစ်တွင် Royal Nedlloyd ကုမ္ပဏီသည် ဗြိတိန်သင်္ဘောလုပ်ငန်းခေါင်းဆောင် P&O ကုမ္ပဏီနှင့်ပေါင်းစည်းပြီး ကမ္ဘာ့တတိယအကြီးဆုံး ကုန်သည်သင်္ဘောကုမ္ပဏီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြောင်းလည်းသိရသည်။
ထို့ပြင် ရော့တာဒမ်မြို့သည် ဓာတုကုမ္ပဏီ LyondellBasell ၊ ကုန်စည် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ကုမ္ပဏီ Glencore ၊ ဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Pfizer ၊ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကုမ္ပဏီများ Stolt-Nielsen ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းကိရိယာကုမ္ပဏီ ABB နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းကုမ္ပဏီ Procter & Gamble တို့၏ ဒေသဆိုင်ရာရုံးချုပ်များ တည်ရှိရာနေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
ရော့တာဒမ်မြို့တွင် Allianz ၊ Maersk ၊ Petrobras ၊ Samskip ၊ Louis Dreyfus Group နှင့် Aon ကုမ္ပဏီတို့၏ ဒတ်ချ်ဌာနချုပ်များရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။ ရော့တာဒမ်မြို့သည် အစိုးရတစ်ပိုင်း ကုမ္ပဏီများ Roteb (သန့်ရှင်းရေး၊ အမှိုက်စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုအမျိုးမျိုးကို ဂရုစိုက်ရန်) နှင့် ရော့တာဒမ်ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (ရော့တာဒမ် ဆိပ်ကမ်းကိုထိန်းသိမ်းရန်) ဝန်ဆောင်မှုများကို အသုံးပြုသည်။ အဆိုပါ ကုမ္ပဏီနှစ်ခုစလုံးသည် တစ်ချိန်က မြူနီစီပယ်အဖွဲ့များဖြစ်ခဲ့ကြပြီး လက်ရှိအချိန်တွင် မြို့ကပိုင်သော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်နေပြီဖြစ်ကြောင်းလည်းသိရသည်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံတွင်းတွင် အကြီးဆုံးဆိပ်ကမ်းနှင့် အကြီးဆုံးမြို့များထဲမှတစ်မြို့ဖြစ်သော ရော့တာဒမ်သည် အထူးသဖြင့် ပိုက်ဆံအများကြီး မပေးရသောအလုပ်သမားအခန်းကဏ္ဍတွင် အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေနေသူများကို ဆွဲဆောင်လျက်ရှိပြီး မြို့၏အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် (၁၂)ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာပျမ်းမျှထက် နှစ်ဆနီးပါးရှိကြောင်းသိရသည်။
ရော့တာဒမ်မြို့သည် ဥရောပတွင် အကြီးဆုံးဆိပ်ကမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး Maas နှင့် Rhine မြစ်များသည် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဘေဆယ်မြို့နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတို့သို့ရောက်ရှိပြီး ကုန်းတွင်းပိုင်းအထက်ပိုင်းသို့ ကောင်းစွာဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်းသိရသည်။ (၂၀ဝ၆)ခုနှစ်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့သည် ပေနှစ်ဆယ်ဖြင့် ညီမျှသော ယူနစ်သတ်မှတ်ချက်များ (TEU) ဖြင့်ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သော ကမ္ဘာ့သတ္တမမြောက်အကြီး ဆုံးကွန်တိန်နာဆိပ်ကမ်းဖြစ်ခဲ့ပြီး (၂၀၁၄)ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့သည် ကမ္ဘာ့အလုပ်အများ ဆုံးကွန်တိန်နာဆိပ်ကမ်းအဖြစ် အဆင့်သတ်မှတ်ခံခဲ့ရကြောင်းသိရသည်။ ရော့တာဒမ်ဆိပ်ကမ်း၏ အဓိက လုပ်ဆောင်ချက်များမှာ ရေနံဓာတုဗေဒလုပ်ငန်းများ၊ အထွေထွေကုန်တင်ကုန်ချလုပ်ငန်းနှင့် ကုန်စည်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတို့ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် ရော့တာဒမ်ဆိပ်ကမ်းသည် ဥရောပတိုက်နှင့် အခြားပြည်ပနိုင်ငံများကြားရှိ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ပစ္စည်းများအတွက် အရေးကြီးသော သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးနေရာတစ်ခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်ပေးပြီး မြို့မှကုန်ပစ္စည်းများကို သင်္ဘော၊ တွဲ သင်္ဘော၊ ရထား သို့မဟုတ် ကားလမ်းဖြင့်ပို့ဆောင်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ (၂၀၁၇)ခုနှစ်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့မှ ဂျာမနီနိုင်ငံသို့ ကုန်စည်အမြန်ပို့ဆောင်ရေးရထားလမ်းသစ်တစ်ခုဖြစ်သော Betuweroute ကို ပြီးစီးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ရော့တာဒမ်မြို့ရှိ လူသိများသောလမ်းများမှာ (၁၉၅၃)ခုနှစ်တွင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော နယ်သာလန်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးလူသွားလမ်းများ Lijnbaan ၊ Hoog- straat လမ်းနှင့်စက်ဘီးစီးသူများ၊ လူသွားလမ်းများကို ပိုမိုနေရာပေးရန်အတွက် (၂၀၁၈)ခုနှစ် နှင့် (၂၀၂၁) ခုနှစ်ကြားတွင် ပြန် လည်ပြုပြင်မွမ်းမံထားသော Coolsingel လမ်းတို့ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ အခြား အဓိကလမ်းမတစ်ခုမှာ မြို့လယ်ကောင်ရထားဘူတာရုံမှ Hofplein ပြည်သူ့ရင်ပြင်ထိရှည်သော လမ်းမကြီးဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
ထို့ပြင် Kruiskade လမ်းသည် Michael Kors ၊ 7 For All Mankind ၊ Calvin Klein ၊ Hugo Boss ၊ Tommy Hilfiger နှင့် လူသိများသော အမျိုးသားအဝတ်အထည် Oger ကဲ့သို့သော လက်လီ ရောင်းချသည့်ဆိုင်များရှိပြီး ပိုမိုကြီးမားသော ဈေးဝယ်လမ်းတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ Alexandrium ဟု ခေါ်သော ထင်ရှားသည့်ဈေးဝယ်စင်တာတစ်ခုသည် ရော့တာဒမ်မြို့၏အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင်တည်ရှိပြီး ကြီးမားသောမီးဖိုချောင်တစ်ခုနှင့် ပရိဘောဂစင်တာတစ်ခုတို့ပါဝင်ကြောင်းလည်းသိရသည်။
ပြတိုက်များ၊ စာကြည့်တိုက်များနှင့် မော်ကွန်းတိုက်များ
ရော့တာဒမ်မြို့တွင် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုးရှိပြီး လူသိများသောပြတိုက်များမှာ Boijmans Van Beuningen ပြတိုက်၊ Het Nieuwe Instituut ပြတိုက်၊ Wereldmuseum ပြတိုက်၊ Kunsthal ပြတိုက်၊ Kunstinstituut Melly အနုပညာပြခန်းနှင့် ရော့တာဒမ်ရေကြောင်း ပြတိုက်တို့ ဖြစ် သည်။ ရော့တာဒမ် သမိုင်းပြတိုက်သည် ခေတ်ပြိုင်နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မြို့တစ်မြို့အဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုပြသရန်ရည်ရွယ်ပြီး ရော့တာဒမ်ပြတိုက်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ကြောင်းလည်းသိရသည်။ အခြားပြတိုက်များတွင် အခွန်နှင့်အကောက်ခွန်ပြတိုက်၊ နယ်သာလန် မရိန်းတပ်ဖွဲ့ပြတိုက်၊ ရော့တာဒမ် ပြည်သူ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပြတိုက်နှင့် သဘာဝသမိုင်းပြတိုက်တို့ပါဝင်ပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုပြတိုက် Fenix ကို (၂၀၂၅) ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်သွားမည်ဖြစ် ကြောင်းလည်းသိရသည်။
ရော့တာဒမ်၏ ပထမဆုံး မြူနီစီပယ်စာကြည့် တိုက်ကို (၁၆၀၄)ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အများပြည်သူစာကြည့်တိုက် Bibliotheek Rotte- rdam ကို (၁၈၆၉)ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်တွင် ရော့တာဒမ်မြို့၌ အကြီးဆုံး ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ကာ မြို့တစ်ဝန်းစာ ကြည့်တိုက်ခွဲပေါင်း(၁၅)ခုရှိကြောင်းလည်းသိရသည်။ ရော့တာဒမ်မြို့ မော်ကွန်းတိုက် (Stadsar- chief Rott- erdam) ကို (၁၆၀၄) ခုနှစ်တွင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီးရော့တာဒမ်မြို့၏သမိုင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေးမှတ်တမ်းများနှင့်မူရင်းအထောက်အထားများကို အဆိုပါနေရာတွင်ရှာဖွေနိုင်ကြောင်း လည်း သိရသည်။ မော်ကွန်းတိုက်နှင့်သက် ဆိုင်သောသိမ်းဆည်းမှုများတွင် အထွေထွေမှတ်တမ်းများ၊ စာရွက်စာတမ်းများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားစုဆောင်းမှုများနှင့် စာကြည့်တိုက်တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။
Source: NP News