မြောက်ကိုရီးယားမှ ရုရှားသို့ စစ်သည်များနှင့် ဒုံးကျည်များအပါအဝင် လက်နက်ခဲယမ်းသန်းချီ ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၏ အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြ

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၏ လတ်တလော အစီရင်ခံစာတွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် လွန်ခဲ့သော တစ်နှစ်အတွင်း ရုရှားသို့ စစ်သည်များနှင့် ဒုံးကျည်၊ ဒုံးပျံများအပါအဝင် လက်နက်ခဲယမ်းသန်းချီ ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။ အဆိုပါအချက်သည် ပြုံယမ်းအနေဖြင့် ယူကရိန်း နိုင်ငံအား သုံးနှစ်ကြာ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားစေရာတွင် ရုရှားကို မည်မျှအထိ ကူညီ ထောက်ပံ့ခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ညွှန်းဆိုနေသည်ဟု အဆိုပါ အစီရင်ခံ စာ၌ ဖော်ပြထားသည်။

ယင်းအစီရင်ခံစာကို ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် ၁၁ နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော Multilateral Sanctions Monitoring Team (MSMT) မှ ကြာသပတေးနေ့ (မေ ၂၉) က ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယခင်ကမြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုများ အကောင်အထည် ဖော်မှုကို စောင့်ကြည့်သော ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကို ရုရှားက ဖျက်သိမ်းစေခဲ့ ပြီးနောက် အဆိုပါအဖွဲ့ကို အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားမှ ရုရှားအတွက် စစ်သည်များစေလွှတ်ခဲ့သည့် အချက်များကို ယခင်က မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြသော်လည်း အဆိုပါ အစီရင်ခံစာတွင် ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခ စတင်သည့်အချိန်မှစ၍ ပြုံယမ်းမှပေးပို့ခဲ့သော လက်နက်ပစ္စည်းများ၏ တုန်လှုပ်ဖွယ်ပမာဏနှင့် အမျိုးအစားများကို အတိအလင်း ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် အတွင်း ကျည်ဆန်နှင့် လက်နက်ခဲယမ်း ၉ သန်း၊ ယခုနှစ် အစောပိုင်းလများတွင် စစ်သည် ၃,၀၀၀ အပါအဝင် လွန်ခဲ့သောနှစ်က စစ်သည် ၁၁,၀၀၀ ကျော်၊ ဒုံးပစ်လက်နက်များ၊ မော်တော်ယာဉ်များ၊ အမြောက်များနှင့် အခြားအကြီးစား လက်နက်ကြီးများနှင့် အနည်းဆုံး ဒုံးကျည် ၁၀၀ ကို ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ထိုဒုံးကျည်များကို ကိယက်ဗ်နှင့် ဇာပိုရီဇီးယားကဲ့သို့သော လူဦးရေ ထူထပ်သည့် ဒေသများရှိ အရပ်သားအခြေခံအဆောက်အအုံများကို ဖျက်ဆီးရန် ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“မြောက်ကိုရီးယား နှင့် ရုရှားတို့အကြား ထိုကဲ့သို့သော တရားမဝင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများသည် မော်စကိုအား ကိယက်ဗ်အပါအဝင် ယူကရိန်း မြို့များကို ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်း တိုးမြင့်လာစေရန် ကူညီခဲ့ပြီး အရပ်သားများ၏ အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်” ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အစီရင်ခံစာအရ ရုရှားဘက်မှလည်း မြောက်ကိုရီးယားအား လေကြောင်းကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေးဒုံးကျည်များ၊ စစ်ဘက်သုံး အီလက်ထရောနစ်စနစ်များနှင့် လောင်စာဆီများကို ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ကိုးကား- CNN