ရုရှားနိုင်ငံတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပညာရေးဝန်ကြီးများ ဖိုရမ် စတင် ကျင်းပ
တတိယအကြိမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပညာရေးဝန်ကြီးများ ဖိုရမ် "Shaping the Future" သည် ရုရှားနိုင်ငံ၊ တာတာစတန်ဒေသရှိ ကာဇန် မြို့တွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၁) က တရားဝင် စတင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ ကျော်မှ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များ နှစ်ရက်ကြာ ဆွေးနွေးဖလှယ်ရန် တက်ရာက်ခဲ့ကြသည်။
အဆိုပါ ဖိုရမ်သို့ အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)၊ ဘယ်လာရုစ်၊ အဘ်ခါဇီးယား၊ တောင်အော်ဆီတီးယား၊ မြန်မာ၊ လာအို၊ ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ၊ ကင်မရွန်း၊ ဘာကီနာဖာဆို၊ ဇင်ဘာဘွေနှင့် အခြားနိုင်ငံများမှ ပညာရေးဝန်ကြီးများနှင့် အရာရှိများ တက်ရောက်ခဲ့ ကြသည်။
ယခုနှစ်ဖိုရမ်၏ အဓိက ဆွေးနွေးအကြောင်းအရာများတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် ပြောင်းလဲမှု၊ AI နှင့် အွန်လိုင်းသင်ယူမှု၏ အခန်းကဏ္ဍ၊ ပညာရေးတွင် လူတိုင်းပါဝင်နိုင်မှု၊ ပညာရေးအရည်အသွေးနှင့် တရားမျှတမှု၊ ခေတ်သစ် လူမှုအဖွဲ့အစည်းအတွင်း ဆရာများ၏ ပြောင်းလဲလာသော တာဝန်များ အပါအဝင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပညာရေးစိန်ခေါ်မှုများနှင့် လားရာများ ပါဝင်သည်။ ပါဝင်သူများသည် နိုင်ငံတကာ ပညာရေးစနစ်များ တိုးတက်ရေး နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းများကိုလည်း ဆွေးနွေး မည်ဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာ့ပညာရေးစနစ်များ အလျင်အမြန် ပြောင်းလဲနေသည့် လက်ရှိအချိန် တွင် အဆိုပါဖိုရမ်သည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ အတွေ့အကြုံ မျှဝေရေး နှင့် အနာဂတ်ဗျူဟာများအတွက် အထောက်အကူပြု ပလက်ဖောင်း တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
ဖိုရမ်သို့ ဗီဒီယိုမှတစ်ဆင့် မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာ ဒီမာ ပူတင် က “ခေတ်မီပြီး အရည်အသွေးပြည့်ဝသော ပညာရေးကို လက်လှမ်းမီစေရန် အာမခံခြင်းသည် ဤဖိုရမ်တွင် ပါဝင်သူအားလုံး၏ အဓိက ရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည်” ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဤသည်မှာ လူမှုတရားမျှတမှု၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် မညီမျှမှုများ လျော့ကျ စေရန်နှင့် မိမိတို့နိုင်ငံများရှိ လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြှင့်တင်ရန် အခြေခံ အချက်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ပညာရေးသမိုင်း၏ အရေးပါမှုအပေါ် ပြောကြားရာတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ လာဗရော့ဗ် က အဆိုပါဖိုရမ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အောင်ပွဲ ၏ ၈၀ နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်တွင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ သည်။
“ဆရာများသည် စစ်အတွင်း အခက်ခဲဆုံးအခြေအနေများတွင် မိမိတာ ဝန်များကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ကာ ဇွဲလုံ့လနှင့် သတ္တိရှိမှုကို စံနမူနာ ပြခဲ့ပြီး ထိုအောင်ပွဲတွင် အရေးပါသော ပံ့ပိုးမှုများ ပြုခဲ့ကြသည်” ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ လဗရော့ဗ် က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဖိုရမ်၏ ဒေသဆိုင်ရာ အရေးပါမှု အကြောင်း ဖွင့်ပွဲအစီအစဉ်ကို ဦးဆောင် ခဲ့သော ရုရှားပညာရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ ခရက်ဗ်ဆော့ဗ် က “မတရားသော ဖိအားများကြားတွင် ရုရှား၏ ပညာရေးစနစ်သည် ပိုမိုအားကောင်း လာဆဲဖြစ်သည်” ဟု ထောက်ပြခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာမှ ဧည့်သည်များအား ရုရှား၏ အတွေ့အကြုံများကို မျှဝေရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ဖော်ပြ ခဲ့သည်။
သမ္မတ၏ အကြံပေးအရာရှိ ဗလာဒီမာ မက်ဒင်စကီး က ပညာရေးနှင့် အမျိုးသားအချုပ်အခြာအာဏာအကြား ဆက်နွှယ်မှုကို ထောက်ပြလျက် “ကျောင်းပညာရေးအရည်အသွေးသည် ကလေးများကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်သော နိုင်ငံသားများအဖြစ် ကြီးပြင်းလာစေရန် အထောက်အကူပြုနိုင်သလို၊ အခြားနိုင်ငံများမှ သင်ယူလာသော အသိပညာများဖြင့် ၎င်းတို့၏ စိတ်များကို ပုံသွင်းခံရစေနိုင်သည်” ဟု သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာညွန့်ဖေ က ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားရာ၌ “ရုရှားနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပညာရေးစနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းများတွင် အစဉ်အမြဲ ပံ့ပိုးကူညီမှုများပေး ခဲ့ကြောင်း” ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက “ပညာရေးတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာ အသွင်ကူးပြောင်းမှုဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံများကို လေ့လာသင်ယူရန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများမှ ဝန်ကြီးဌာနများ၏ ကိုယ်စားလှယ် များနှင့် အတွေ့အကြုံများ ဖလှယ်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း” ဆိုသည်။
ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနားနိုင်ငံ၏ ပညာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး ဇဲလ်ဂျီကာ စတိုဂျီစစ်ချ် ကလည်း “ပညာရေးစနစ် ထိရောက်စွာ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရန်အတွက် အခြားနိုင်ငံများ၏ အတွေ့အကြုံများမှ သင်ယူ နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ရပ်” အဖြစ် အဆိုပါဖိုရမ်ကို ရှုမြင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကာ- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ - ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂