မိုးရာသီမှာသတိရှိပါ ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောရောဂါ

Article_Author

ပေါက်ပေါက်

Posted_Date

Mon, 06/02/2025 - 12:00

MM-Article-Category

လူမှုရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး

လူမှုရေး-ကျန်းမာရေး

Image

မိုးရာသီမှာသတိရှိပါ ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောရောဂါ

Body

၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းနှင့် ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။ ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းသည် နှစ်ရက်ခန့်အကြာတွင် ရပ်တန့်သွား ၍ စိုးရိမ်ဖွယ်မရှိပေ။ ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ၀မ်းသွားသည့်အကြိမ်ရေများလာသည်နှင့်အမျှ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးသွားသဖြင့် အချိန်မီကုသမှုခံယူသင့်သည်။ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများအဖြစ်အစာအိမ်နာခြင်း၊ အစာ အဆိပ်သင့်ခြင်းများပါ ဖြစ်တတ်သည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားရသောအကြောင်းရင်း

မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရပ်ကွက်များနှင့်လမ်းများပေါ်ရှိ ရေဆိုး ရေညစ်များနှင့်အတူ မိုးရေများလျှံတက် လာပြီး ရေပြန်ကျသွားသောအခါ အညစ် အကြေး အနည်အနှစ်များ တင်ကျန်ရစ်ခဲ့ ပြီး Vibiro Cholerae (ခေါ်) ကာလ၀မ်း ရောဂါကိုဖြစ်စေတတ်သော ကူးစက် ရောဂါပိုးမွှားများ ပေါက်ပွားမှုများပြားလာသည့်အတွက် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်လာရသည်။ ထိုရောဂါပိုးသည် ကူးစက် ခံရသူ၏အူအတွင်းသို့ Enterotoxin (ခေါ်) အဆိပ်ဓာတ်တစ်မျိုးထုတ်လွှတ်ကာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ အရည်ဓာတ်နှင့် ဆားဓာတ်များကို အချိန်တိုအတွင်း လျင်မြန်စွာဆုံးရှုံးစေသဖြင့် အသက်သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။

ထို့ပြင် ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးပါ၀င်သည့် ၀မ်း သို့မဟုတ် အညစ်အကြေးများပေါ် ယင်နားပြီးနောက် ထိုယင်နားထားသော အစားအသောက်များကို စားသောက်မိခြင်း၊ မသန့်ရှင်းသောလက်ဖြင့် အစားအစာများကို ကိုင်တွယ်စားသောက်ခြင်း၊ ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးသည် သောက်သုံးရေများအတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်၀င်ရောက်ခြင်း (ဥပမာ-မိလ္လာပိုက်ပေါက်ခြင်း၊အညစ် အကြေးမြေသြဇာအသုံးပြုခြင်း) စသည် တို့မှတစ်ဆင့် အလွယ်တကူကူးစက်နိုင် ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ရောဂါ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့ကူးစက်စေသည်။ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ရောဂါသည် တစ်နှစ်အောက်ကလေးများ ကိုသေဆုံးစေသည့်တတိယမြောက်ရောဂါဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်၀န်းတွင် နှစ်စဉ် ကလေး၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု ၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယံနီးပါးရှိ ကြောင်းနှင့် နှစ်စဉ် ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှော ရောဂါကြောင့် အသက်ငါးနှစ်အောက် ကလေး လေးသိန်းကျော်နှင့် အသက် ငါးနှစ်မှကိုးနှစ်ကြားကလေး ငါးသောင်းကျော် သေဆုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

နာရီပိုင်းအတွင်း ငါးညှီနံ့နံသော ဆန်ဆေးရည်ကဲ့သို့ ဖြူကျဲကျဲ ၀မ်းအရည်များ အဆက်မပြတ်သွားခြင်း သို့မဟုတ် တစ်ရက်တည်း သုံးကြိမ်နှင့်အထက် ၀မ်းအရည်သွားခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ ၀မ်းတွင်သွေးပါခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ မှိန်း၍ပျော့ခွေခြင်း၊ အရည်ကောင်းစွာမသောက်နိုင်ခြင်း၊ ခံတွင်း၊လျှာနှင့်နှုတ်ခမ်းများခြောက်၍ ရေအငမ်းမရသောက်ပြီးနောက်ထိုရေအတိုင်း ၀မ်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်အန်ထွက်ခြင်း၊ အရေပြား၏ကျုံ့နိုင်၊ ဆန့်နိုင်အားလျော့နည်းလာခြင်း၊ မျက်တွင်းချိုင့်၀င်ခြင်း၊ ကြွက်တက်ခြင်း စသည့်ရောဂါ လက္ခဏာများခံစားရပါက ဓာတ်ဆားရည်များများသောက်ပြီး နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ၊ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

တခြားသူများသို့မကူးစက်စေရန် ၀မ်းသွားပြီးနောက် ရေအိမ်ကို ရေနိုင်နိုင် လောင်းချရမည်။ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ခြင်းကို ထိရောက်စွာကုသမှုမခံယူပါက ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ရေဓာတ်ဆုံးရှုံး၍ သွေးပေါင်ကျကာ သတိလစ်ပြီး နာရီပိုင်း အတွင်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်၍ မပေါ့ဆသင့် ပေ။၀မ်းလျှောသည့် အကြိမ်ရေများပါက သိသိသာသာပိန်ကျသွားပြီး အားအင် ကုန်ခန်းသွား၍ အနားယူသင့်သည်။

ရှောင်ရန်အစားအစာများ

- ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါမဖြစ် အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် မသန့်ရှင်းသည့်အစားအစာများ၊ မသန့်ရှင်းသည့် သောက်ရေ၊ သုံးရေ များ၊ အမှည့်လွန်သည့်သစ်သီးများ၊ ယင်နားစာများ၊ လက်လုပ်ချဉ်များ၊ လမ်းဘေးအစားအစာများကိုရှောင်ကြဉ်ရမည်။

- ကာလတို ၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၊ ကာလရှည်၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၀မ်းသွားခြင်း ရပ်တန့်သွားသော်လည်း နောက် ၁၀ ရက်ခန့်ကြာသည်အထိ နို့ထွက်ပစ္စည်းများဖြစ်ကြ သော ချိစ်၊ ဒိန်ခဲ၊ မလိုင်၊ ပူတင်း၊ ကော်ဖီတို့ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

- အမျှင်ဓာတ်များသော အစားအစာများက အစာအိမ်နှင့်အူကို အလုပ်ရှုပ်စေနိုင်၍ ၀မ်းလျှောပြီးနောက် သုံးလေးရက်ခန့် ကြာသည်အထိ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

စားသုံးသင့်သည့်အစားအစာများ

အောက်ဖော်ပြပါ အစားအသောက်များကို ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါအတွက် သဘာ၀ကုထုံးအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်။

- ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ပြန်လည်ဖြည့် တင်းပေးသည့်အနေဖြင့် ရေကျက် အေးများများသောက်ပါ။

- ဓာတ်ဆားရည် (ORS) သောက်ပါ သို့မဟုတ်သီးစုံဓာတ်ဆားရည် သောက်ပါ။

- ဓာတ်ဆားထုပ် အလွယ်တကူမရရှိ နိုင်ပါက ဆားနှင့်သကြားကို ဆတူရော၍သောက်ပါ။

- လက်ဖက်ရည်ကြမ်းထဲတွင် သကြား အနည်းငယ်ထည့်သောက်ပါ။

- ချင်းပြုတ်ရည်သောက်ပါ။

- အမည်းရောင်ထန်းလျက်ကိုကျိုပြီး အနည်စစ်သောက်ပါ။

- အုန်းစိမ်းရည်သောက်ပါ။

- ဒိန်ချဉ်ထဲတွင်ပါရှိသော လက်တစ် အက်စစ်က အစာအိမ်နှင့် အူလမ်း ကြောင်းထဲရှိ ၀မ်းသွားစေသော ဗက်တီးရီးယားများကို သေစေနိုင်၍ ဒိန်ချဉ်စားပါ။ (ဒိန်ချဉ်ထဲသို့ သကြား၊ ထန်းလျက်ရည်မရောဘဲ သူ့ချည်းစားပါ)

-ကစီဓာတ်ကြွယ်၀သောအစားအစာ များဖြစ်ကြသည့် ထမင်း၊ ဆန်ပြုတ်၊ စွပ်ပြုတ်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ အာလူး၊ မုန်လာ ဥနီ၊ ကြက်သား၊ ငါး၊ ဘီစကွတ်မုန့် စားပေးနိုင်သည်။

- Chamomile (ခေါ်) အဝါရောင်၀တ် ဆံနှင့်ပွင့်ချပ်ဖြူဖြူပွင့်သော တောပန်းလေးများက ၀မ်းပျက် စေသော ပိုးမွှားများအန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သဖြင့် ထိုတောပန်းလေးများ ကို လက်ဖက်‌ခြောက် ကဲ့သို့ ရေနွေးတွင်ခတ်ကာ အအေးခံသောက်နိုင် သည်။

- ဘလူးဘယ်ရီသီးထဲတွင် ပါရှိသောဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက အူ လမ်းကြောင်းထဲရှိ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်း လျှောဖြစ်စေသော ရောဂါပိုးများကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။

- လိမ္မော်ခွံက ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ခြင်းအတွက်ကောင်းကျိုးပြုနိုင်သည်။ လိမ္မော်ခွံကိုပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း၊ ရေနွေးဆူဆူတွင် ခတ်၍ သော်လည်းကောင်း အအေးခံ ၍ သောက်သုံးသင့်သည်။

- ပဲနံ့သာပင်အစေ့ကို ရေစိမ်၍သောက်နိုင်သည်။

- ဆီးသီးလုံးခန့်ပမာဏရှိသော နနွင်း မှုန့်ကို ရေနွေးကြမ်းဖြင့် သုံးရက် ဆက်တိုက်သောက်ပါ။

- အသက် ၂၀ နှင့်အထက်ဖြစ်ပါက ငရုတ်ကောင်းစေ့ ၂၀ ခန့်ကို လှော်၍ အမှုန့်ကြိတ်ပါ။ရလာသောအမှုန့် ကို အရက်ဖြူတစ်ဇွန်း၊ ရေအေး တစ်ဇွန်းရောပြီး သောက်ပါ။

- သီးသီးအမှည့်စားပါ။ သစ်ကြားသီးစားပါ။ ရေသဖန်းပင်၏အခေါက်ကိုပြုတ်သောက်ပါ။ ကြောင်လျှာမြစ်ပြုတ်သောက်ပါ။ ကြာဖြူ၊ကြာညို ၀တ်ဆံများ စားပေးပါ။

- ပရန္နဝါမြစ်၊ ဇာတိပ္ဖိုလ်သီးနှင့် ကရမက်သွေး၍သောက်နိုင်သည်။

- မြေအိုးတစ်လုံးထဲ ကန်စွန်းရိုးနီ ၁၀ ပင်ခန့်ကို သင့်သလိုဖြတ်တောက်၍ အညိုရောင်ထန်းလျက် ၁၅ ကျပ်သားထည့်ကာ ရေကို ကန်စွန်းပင် မြုပ်သည်အထိထည့်၍ နူးအိလာ အောင်ပြုတ်ပေးပါ။ ထိုပြုတ်ရည်ကို ရေဆာတိုင်းသောက်ပါ။ တစ်ကြိမ်သောက်လျှင် ရေနွေးကြမ်းပန်းကန် လုံးတစ်လုံးခန့် သောက်ပေးရမည်။ ဤနည်းအတိုင်း ငါးကြိမ်၊ ခြောက်ကြိမ်ခန့်သောက်ပြီးပါက၀မ်းရပ် သွားပါလိမ့် မည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ရမည့် နည်းလမ်းကောင်းများ

၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် ကြိုတင် ကာကွယ်နိုင်သောရောဂါဖြစ်သည်။ ရောဂါ ဖြစ်စေတတ်သော ပိုးမွှားများ၏ ၈၀ ရာခိုင် နှုန်းခန့်သည် မိမိတို့၏လက်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သည်။ စနစ်တကျ လက် ဆေးခြင်းဖြင့် လူအချင်းချင်းကူးစက်မှု များ၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများမှတစ်ဆင့် ကူးစက် တတ်သောရောဂါများကို သိသာ စွာ လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် အစာ မစားမီနှင့် အစားအစာမပြင်ဆင်မီအချိန်၊ အညစ်အကြေးနှင့်အမှိုက်သရိုက်များ ကိုင်တွယ်ပြီးချိန်၊ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပြီး ချိန်နှင့် ရေအိမ်မှဆင်းချိန်တို့တွင် လက် ကိုဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကြာ စင်ကြယ် စွာဆေးကြောပါ။ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်း ရေးကို ဂရုပြုဆောင်ရွက်ပါ။ ကလေးငယ် များ၏မစင်ကို ယင်မနားအောင်စနစ်တကျစွန့်ပစ်ပါ။ ယင်လုံအိမ်သာ ရာနှုန်း ပြည့်သုံးစွဲပါ။ ရေကို ကျိုချက်၍သော်လည်း ကောင်း၊ ကျန်းမာရေးဌာန၏ ညွှန်ကြား ချက်အတိုင်း ကလိုရင်းဆေးခတ်၍သော် လည်းကောင်း အသုံးပြုပါ။အစားအစာများကိုကျက်အောင်ချက်ပြုတ်ပြီးမှ ပူပူ နွေးနွေးစားသုံးပါ။အစားအစာများကို ယင်မနားအောင် စနစ်တ ကျဖုံးအုပ်ထား ပါ။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် မိုးရာသီတွင် သရက်သီးမှည့်၊ ဒူးရင်းသီး၊ပိန္နဲသီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး စသည့်သစ်သီးများ လှိုင်လှိုင်ပေါများ လေ့ရှိရာ အဆိုပါသစ်သီးမှည့် များကြောင့် ယင်ကောင် များလည်း ပေါက်ပွားလာကြသည်။ ထိုယင်နားစာများ သို့မဟုတ် မှို တက်နေသောအစားအစာများကို စားမိ ပါက ၀မ်းရောဂါမလွဲမသွေဖြစ်စေနိုင်သည်။ သို့သော် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောခြင်း သည် မိုးရာသီကာလတစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်ဘဲအချိန် ကာလမရွေး၊ လူကြီး လူငယ်မရွေး ဖြစ်ပွားတတ်သောရောဂါဖြစ်၍အခန့်မသင့်ပါကအစုလိုက်အပြုံ လိုက် ကာလ၀မ်းရောဂါဖြစ်လာနိုင် သည် ကို သတိရှိကြရန်လို ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Web Portal

အရေပြားကိုကောင်းကျိုးပြုသော သဘာဝအက်စစ်များ

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက် ဗီတာမင်သက်စောင့်ဓာတ်အပါအဝင် အဖိုးတန်အာဟာရဓာတ်များ ကိုရရှိ‌ရန်နေ့စဉ်စားသုံးသည့်အသီးအရွက်၊အသီးအနှံများတွင်သဘာဝလက်ဆောင်အဖြစ် ရယူသုံးစွဲ ရန်လိုအပ်သည်။ များပြားလှသည့် သဘာဝအာဟာရဓာတ်ပစ္စည်း များထဲမှ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ် ဓာတ်များလည်း ပါဝင်သည်။အဆိုပါအက်စစ်များကို အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်းစေရန် နည်းအမျိုးမျိုး ဖြင့်သုံးစွဲနေကြသည်။အဆိုပါအကျိုးပြုအက်စစ်ဓာတ်များသည် သဘာဝကပေးသောအက်စစ်ဖြစ်၍ သဘာဝအက်စစ် ဟုခေါ် သည်။ တချို့မှာ အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဖြစ်သည်။ ဓာတုပစ္စည်းလုံးဝမသုံးစွဲသည့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာမှရသည့် အသီးအနှံများကို အော်ဂဲနစ်အသီးအနှံများဟုခေါ်သကဲ့သို့ အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဟုခေါ်သည်။ ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်သည် ကြံပင်မှရသည်။ မယ်လစ်အက်စစ်သည် ပန်းသီးမှရရှိသည်။ တာတာရစ်အက်စစ်သည် စပျစ်သီးမှရရှိသည်။ စစ်ထရစ်အက်စစ်သည် အရည်ရွှမ်းသောအချဉ်သီးမှရရှိသည်။ လက်တစ်အက်စစ်သည် အသီးအနှံမှမဟုတ်ဘဲ နို့ချဉ်၊ ဒိန်ချဉ်တွင် များစွာပါဝင်သည်။ သဘာဝအက်စစ်များသည် ဖွဲ့စည်းပုံအနည်းအများတူညီသကဲ့သို့ အယ်လ်ဖာဟိုက်ဒြောက်ဆီအက်စစ် အမည် ပေးတတ်သည်။သဘာဝအက်စစ်များကဆိုးကျိုးထက်ကောင်းကျိုးပိုများသည်။ထို့ကြောင့် အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်း ကျန်းမာစေရန်အတွက် အဆိုပါအက်စစ်များကို အဓိကထားအသုံးပြုသင့်သည်။ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ်များ၏ အဓိကအာနိသင်က အရေပြားအပေါ်လွှာမှ ဆဲလ်ကလာပ်စည်းများကို ဖွံ့ဖြိုးမှုမြန်ဆန်စေသည်။ အရေပြား၏အပြင်ဘက်ဆုံး၊ အပေါ်ဆုံးတွင်ရှိသည့် ကြမ်းတမ်းသောဆဲလ်ကလာပ်စည်းအဟောင်းများကို ဖယ်ရှားပေးကာ နုပျိုသစ်လွင်သော ဆဲလ်ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့် အစားထိုးပေးနေသည့် အစွမ်းသတ္တိပါရှိသည်။ရွက်အိုရွက်ဟောင်းများနေရာတွင်ရွက်နုသစ်များနှင့်အစားထိုးသည့်အခါ စိုပြည်တင့်တယ်မှုရှိလာသည်။ ထို့အတူ သဘာဝအက်စစ်များ ပါဝင်သည့်အသီးအနှံများကိုစားမည်ဆိုပါကခြောက်သွေ့သော အရေပြားအစား အသားအရေနူးညံ့တင်းရင်းသည့်အရေပြားကိုရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်အစွမ်း သတ္တိမှာ အရေပြား၏အလယ်လွှာကိုလည်း အားကောင်းစေကာ အလယ်လွှာရှိ ကော်လာဂျင်၊ အီလက် စတင်အမျှင်များဖွံ့ဖြိုးလာစေသည်။ ထို့ပြင် အရေပြားအလယ်လွှာထဲမှ အဓိကအမာခံပစ္စည်းဖြစ်သည့် မြူကိုပေါ်လီစက်ခရိုက်တစ်သျှူးကို တိုးပွားစေကာ အသားအရေနုပျိုစေသည့်အပြင် အရေးအကြောင်းကင်းစင်စေသည်။သဘာဝအက်စစ်များကို အရေပြားထိန်းသိမ်းခြင်းအလှကုန်ပစ္စည်းများတွင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုကြသည်။ အဆိုပါအလှကုန်ပစ္စည်းများ တွင် ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကိုအသုံးများသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအရ မော်လီကျူးအရွယ်သေးငယ်သောကြောင့် လိမ်းလိုက်ပါက အရေပြားထဲအလွယ်တကူစိမ့်ဝင်နိုင်သည်။ ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကို ဓာတုပေါင်းတင်ခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် ပင်တိုင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ အဆိုပါပေါင်းတင်နည်းသည် အရေပြား၏အပေါ်လွှာကို အက်စစ်လျော့ဖြင့်စားပြီး ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့်အစားထိုးစေရန် လုပ်ဆောင်ပေးသည့်နည်းဖြစ်သည်။အက်စစ်၏ပြင်းအားကို လိုအပ်သည့်ပေါ်မူတည်၍ ချိန်ဆသုံးရသည်။ ပြင်းအားများပါကအရေပြား၏အလယ်လွှာရောက်သွားသဖြင့် တင်းတိပ်နှင့်အမာရွတ်များကုစားရာတွင် အသုံးတည့်သည်။ မသုံးတတ်ပါက အန္တရာယ်များသည်။ ပေါင်းတင်သည့်အခါ အက်စစ်ကို အရေပြားပေါ်၌(၂_၃) မိနစ်ထားရပြီး ချက်ချင်းပြန်လည်သန့်စင်ပေးရသည်။ သာမန်အလှကုန်ပစ္စည်းများမှာ ယင်းသဘာဝအက်စစ်များ၏ပြင်းအားကို ခပ်ပျော့ပျော့ထည့်သွင်းဖော်စပ်ထားကြသည်။အလှကုန်ပစ္စည်းများ၌ သဘာဝအက်စစ်များ အဓိကသုံးကြသည်မှာ အရေပြားနုပျိုစေရေးပင်ဖြစ်သည်။ အရွယ်တင်နုပျိုစေရန်၊ အရေးကြောင်း မပေါ်စေရန်၊ အရေပြားနူးညံ့ချောမွေ့စေရန်၊ နေလောင်သည့်အရေပြားပြန်လည်နာလန်ထူစေရန်စသည့် ရည်ရွယ်ချက်များနှင့်ထုတ်လုပ်ရောင်းချကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနှင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့်အခါ သဘာဝအက်စစ်များနှင့်အတူ၊ တခြား ပစ္စည်းများပါထည့်သွင်းဖော်စပ်ကြသည်။ အရေပြားနေရောင်ဒဏ်ခံရန် တခြားလိုအပ်သည့် ဓာတုပစ္စည်းများပေါင်းစပ်ပေးရသည်။ ထို့ပြင် အရေပြားလောင်ခြင်းကိုလျော့သွားစေရန်၊ အရေပြားအစိုဓာတ်ထိန်း ခရင်မ်လည်း တွဲဖက်သုံးရသည်။ သို့မှသာ အက်စစ်ကြောင့် အသားအရေ မခြောက်ရန်ဖြစ်သည်။မျက်နှာချောမွေ့လှပရန် မျက်နှာပေါ်သို့ ခရမ်းချဉ်သီး၊ သခွားသီး၊ပန်းသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ အာလူး စသည့်သီးနှံများကို ကပ်ခြင်းပြုလုပ်ကြသည်။ ပျားရည်၊ ဒိန်ချဉ်၊ ကြက်ဥအကာ၊ရေသမကာလိမ်းကြသည်။သဘာဝအသီးအနှံများနှင့်အရေပြားကို ချောမွေ့စေရန်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။သဘာဝအက်စစ်အပြင် ဗီတာမင် C အပါအဝင် တခြားဗီတာမင် နှင့်အာဟာရများကို အရေပြားထဲစိမ့်ဝင်စေရန် ဖန်တီးကြသည်။ သို့သော် အရေပြားသည် အထဲကို ဓာတုပစ္စည်းတစ်ခုခုစီးဝင်၊ စိမ့်ဝင်ရန်မလွယ်ပေ။ မော်လီကျူး အရွယ်သေးငယ်မှဝင်နိုင်သည့်‌ဓာတုဗေဒပေါင်းတင်နည်းကဲ့သို့ အကျိုးမရှိနိုင်ပါ။ အထက်ပါအက်စစ်ဓာတ်များက သဘာဝအက်စစ်များဖြစ်သော်လည်းအခန့်မသင့်ပါက သို့မဟုတ် ပြင်းအားများပါက အရေပြားလောင်တတ် သည်။ အသားအရေစပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း၊ အရေပြားယားယံခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းကြုံရတတ်သည်။ ထို့ကြောင့်ထိခိုက်လွယ်အရေပြားပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် သတိပြုသုံးစွဲသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။Photo - pravada private label MWD Web Portal

Fri, 06/06/2025 - 12:00

ကင်ဆာရောဂါအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများသော လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်း

လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် မကူးစက်နိုင်သောရောဂါများနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါများဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချကာကွယ်နိုင်သည့် အကောင်းဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့်ကျန်းမာသန်စွမ်းလာနိုင်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်း နိုင်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးခြင်း၊အရိုးများကိုသန်မာစေခြင်း၊ အဆစ်များကို ပျော့ပျောင်းစေပြီး လှုပ်ရှားမှုများကိုချောမွေ့စေခြင်းအပြင်ကင်ဆာရောဂါများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိလာကြသည်။ ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏အဆိုအရ လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့ အသင့်အတင့်ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့် ပြေးခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်းနှင့် အေရိုးဗစ်လေ့ကျင့်ခန်းများကဲ့သို့ ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည် အူမကြီးကင်ဆာ၊ မီးယပ်သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာတို့ကို လျော့နည်းစေပြီး ကျန်းမာအောင်ကူညီပေးနိုင်သည့် ခိုင်လုံသောအထောက်အထားများရှိပါသည်။ ထို့ပြင် နေ့စဉ်ခြေလှမ်းအရေအတွက်တိုးလာလေ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းပါးလေဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိသောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ခြင်းသည် အကျိုးရှိနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ယခင်လေ့လာမှုများသည် ပိုမိုပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့် ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ် ဆက်စပ်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ "နေ့စဉ် စုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပမာဏနှင့် ပြင်းထန်မှုပမာဏ၊ ခြေလှမ်းအရေအတွက်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ" ဆက်စပ်မှုကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်က အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏အားကစားဆေးပညာဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ၈၅၀၀၀ ကျော်တွင် လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့သော နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုများသည် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို သိသိသာသာလျော့ကျစေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အတက်ကြွဆုံးလူများတွင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းပြီး နေ့စဉ်ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားပြုလုပ်သူများနှင့် အလယ်အလတ်မှ ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်သူများသည် အထိုင်များသူများထက် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်အိမ်မှုကိစ္စများနှင့် အလုပ်ကိစ္စများကဲ့သို့သော ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ်လျှော့ချရေး ဆက်စပ်မှုကို ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုပြင်းထန်မှုနှင့် ရက်သတ္တပတ်အတွင်း စုစုပေါင်းခြေလှမ်းရေတွက်မှုသည်ငါးနှစ်ကြာပြီးနောက် ရင်သားနှင့် အူမကြီးကင်ဆာအပါအဝင်ကင်ဆာအမျိုးအစား ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားမှုနည်းပါးခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၅၀၀၀ လျှောက်သောသူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေသည် တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၇၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ခြေလှမ်း ၉၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းကြောင်းတွေ့ရသည်။လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါဆက်စပ်မှုပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်းအပါအဝင်နေ့စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းရန်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးသည့် အကျိုးကျေးဇူးများရှိပါသည်။လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်းသည် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည့်အပြင် ကုသမှုခံယူနေစဉ်အတွင်းကင်ဆာဝေဒနာရှင်များအားသန်မာစေပြီး ကင်ဆာရောဂါမှပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူများတွင် သက်လုံကောင်းရန်နှင့်ကြံ့ခိုင်မှုပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။ဟော်မုန်းများကို ထိန်းညှိပေးခြင်းအင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့် အီစထရိုဂျင်ပမာဏတိုးမြင့်လာခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေနိုင်သည်။ အင်ဆူလင်သည် ကင်ဆာဆဲလ်များ ကြီးထွားရှင်သန်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ အင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့် အင်ဆူလင်ပမာဏမြင့်မားခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာနှင့်ပန်ကရိယကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေတိုးလာနိုင်သည်။လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် ကင်ဆာရောဂါနှင့်ဆက်နွှယ်နေသည့် အီစထရိုဂျင်နှင့် အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းပမာဏကို လျှော့ချနိုင်သည်။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုအားကောင်းစေပြီး ကင်ဆာဆဲလ်များကိုတိုက်ထုတ်ရန် ကူညီပေးသည့်အပြင်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောအချက်တစ်ခုဖြစ်သည့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရောင်ရမ်းမှုကြောင့် ဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းနှင့် ကင်ဆာဆဲလ်များဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလျှော့ချပေးနိုင်သည်။ကင်ဆာလက္ခဏာများနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ လျှော့ချနိုင်သော လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိထားသူများ၊ ကုသမှုခံယူနေသူများ၊ ကုသမှုပြီးသွားသူများနှင့် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများအတွက်မကြာခဏကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်းသည်ကင်ဆာရောဂါပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေရန် အကျိုးကျေးဇူးပေးနိုင်သည်။ လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့် ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလေ့ကျင့်ခန်းများသည် အသက်ကြီးသူများနှင့်ကင်ဆာရောဂါရှိသူများအတွက်ပို၍သင့်လျော်ပါသည်။ပြင်းပြင်းထန်ထန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းဖြင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်းနှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းသည် နေ့စဉ် အချိန်မရွေးပြုလုပ်နိုင်ပြီးကင်ဆာ၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကိုလျှော့ချရာတွင် ပို၍အကျိုးရှိကြောင်းအကြံပြုထားသည်။ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများစိတ်ဖိစီးမှု၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့်စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကိုလျှော့ချပေးနိုင်ခြင်း၊ နာကျင်မှုကို သက်သာရာရစေ ခြင်း၊ ခွန်အားတည်ဆောက်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်တိုးလာခြင်း၊အိပ်ရေးဝဝအိပ်ရန်အထောက်အကူ ဖြစ်စေခြင်း၊ ကင်ဆာပြန်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဒုတိယကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်း အကျိုးကျေး ဇူးများရှိပါသည်။ ကင်ဆာလူနာအားလုံးနီးပါးသည် သာမန်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုဟုယူဆနိုင်သည်ထက်ကျော်လွန်၍ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုခံစားရကြောင်းအမေရိကန်ကင်ဆာအဖွဲ့အစည်းကဖော်ပြထားသည်။ လမ်းလျှောက်ခြင်းသည်ကင်ဆာကုသမှု၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သော မကြာခဏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုခံစားရခြင်းကိုကုစားပေးနိုင်သည်။ ကင်ဆာကုသမှုခံယူနေစဉ်နှင့်ကုသမှုအပြီးတွင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး လူနေမှုဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရ တက်ကြွသော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုများကို တိုးတက်စေခြင်းဖြင့် ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များကို ကူညီပေးနိုင်ကြောင်းသိရသည်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ခြင်းသည် အဝလွန်ခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရအဝလွန်ခြင်းသည် ကင်ဆာ ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားမှုနှင့်ဆက်စပ်ကြောင်းဖော်ပြထားသည်။လေ့လာမှုများအရ အလယ်အလတ်နှင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည်အူမကြီးကင်ဆာ၊ သွေးဆုံးပြီးသောအမျိုးသမီးများတွင်ရင်သားနှင့် သားအိမ်ကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေသည်။ အထိုင်များခြင်းကိုလျှော့လိုက်ရုံဖြင့်လည်း ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေလျော့နည်းစေရန် ကူညီပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ကွန်ပျူတာရှေ့တွင် အလုပ်လုပ်နေစဉ် သို့မဟုတ် တီဗွီကြည့်နေစဉ်တွင်ထိုင်ရာမှမှန်မှန်ထပြီး လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ရန် အကြံပြုထားသည်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်လုပ်ခြင်းကစိတ်ဖိစီးမှုကိုလျော့ကျစေပြီး စွမ်းအင်ပိုပေးနိုင်သည်။လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်များသည်လူတိုင်းနှင့်အဆင်ပြေစေရန်ခက်ခဲပါသည်။လူတိုင်းကလေ့ကျင့်ခန်းဘယ်လောက်လုပ်နိုင်သည်ဆိုသည်မှာတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးမတူညီသည့်အပြင်နှစ်သက်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု၊ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် ကုသနည်းများစွာရှိသောကြောင့် ယေဘုယျအားဖြင့်ကင်ဆာဖြစ်နေပါက လေ့ကျင့်ခန်းမစတင်မီ ဆရာဝန်နှင့် စစ်ဆေးသင့်သည်။ ကြံ့ခိုင်မှု၊ ရောဂါရှာဖွေကုသမှု နှင့် ဘေးကင်းမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့်အချက်များကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးပါသည်။နိုင်ငံတကာလမ်းညွှန်ချက်များအရကင်ဆာဆေးသွင်းနေစဉ်နှင့်ကုသပြီးနောက်တွင် တက်ကြွစွာလှုပ်ရှားခြင်းသည် ဘေးကင်းသည်ဟုဆိုသဖြင့်ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များသည်တက်ကြွစွာနေထိုင်ပြီး ပုံမှန်လှုပ်ရှားမှုများကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံးပြန်လုပ်နိုင်အောင်ကြိုးစားသင့်ပါသည်။ဗြိတိန် အစိုးရနှင့် ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့သည် ကင်ဆာနှင့်တခြားရောဂါများကိုကာကွယ်ရန်အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည်တစ်ပတ်လျှင်အလယ်အလတ်ပြင်းထန်လေ့ကျင့်ခန်း မိနစ် ၁၅၀( ဥပမာအားဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ငါးကြိမ်၊ တစ်ကြိမ်လျှင် မိနစ် ၃၀) သို့မဟုတ် တစ်ပတ်လျှင် ၇၅ မိနစ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်လှုပ်ရှားမှု အနည်းဆုံးတစ်ခုကို ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ရန်၊ ခွန်အားတိုးမြင့်လေ့ကျင့်ခန်းများ (ဥပမာအားဖြင့် အလေးမခြင်း သို့မဟုတ် ယောဂပြုလုပ်ခြင်း) ကိုလည်း တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုချက်များရှိသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည် မိမိနှင့်သင့်လျော်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း သတိပြုသင့်ပါသည်။တက်ကြွလှုပ်ရှားသောအလေ့အကျင့်ကိုစတင်ခြင်းနေ့စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အပြုအမူများတွင် သေးငယ်သောပြောင်းလဲမှုအနည်းငယ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့်တက်ကြွစွာနေထိုင်သောအလေ့အကျင့်ကို စတင်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် နေအိမ်ဝင်းထဲလမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဘတ်စကားမှတ်တိုင်မှအိမ်သို့ လမ်းလျှောက်ခြင်းတို့ဖြင့် စတင်နိုင်သည်။ အိမ်တွင်၊ အလုပ်တွင် သို့မဟုတ် ခရီးသွားသည့်အခါတွင် အလေ့အကျင့်အသစ်များဖန်တီးခြင်းက ပိုမိုတက်ကြွနေစေနိုင်ပါသည်။ နှစ်အတော်ကြာကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမလုပ်သူများအတွက် တဖြည်းဖြည်းချင်း လေ့ကျင့်ရန်လိုအပ်ပါလိမ့်မည်။ မည်သည့်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမဆို စတင်နိုင်သည်။ တက်ကြွလှုပ်ရှားခြင်းသည် စိတ်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုပါသည်။ နေ့စဉ် ၁၀ မိနစ်မှ ၁၅ မိနစ် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုဖြင့် စတင်ပါ။အထူးဂရုစိုက်ရှောင်ကြဉ်ရန်လိုအပ်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများတချို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ သို့မဟုတ် ကုသမှုခံယူနေသူများသည် လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားတချို့ကိုရှောင်ကြဉ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အရိုးများကို ထိခိုက်စေသော ကင်ဆာရှိပါက ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းများကြောင့်အရိုးကျိုးနိုင်ခြေပိုများနိုင်သည်။ ထိခိုက်မိသောအရိုးများပေါ်တွင် အလွန်အမင်း ဖိအားပေးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရမည်။ ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် ရေထဲတွင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ ရေသည် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထောက်ပံ့ပေးသောကြောင့်အရိုးစုကို ဖိစီးမှုမရှိပါ။ ယောဂကဲ့သို့သော လေ့ကျင့်ခန်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လူတိုင်းအတွက်ဘေးကင်းပါသည်။ ကုသမှုကြောင့် ကိုယ်ခံအားနည်းသူများသည် အားကစားခန်းမတွင် တခြားသူများနှင့်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။တချို့လူများတွင်ကင်ဆာကုသမှုကြောင့်လက်နှင့်ခြေတွင်အာရုံခံစားချက်များဆုံးရှုံးသွားသောကြောင့်အထိုင်စက်ဘီးစီးခြင်းကတခြားလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ခြင်းထက်ပိုကောင်းပါသည်။ထို့ပြင်လေ့ကျင့်ခန်းအသစ်မစတင်မီနှင့်တချို့သောခွဲစိတ်မှုမျိုးများပြုလုပ်ပြီးနောက်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားများနှင့်ပတ် သက် ၍ အကြံဉာဏ်ရယူရန်ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်ပါသည်။နိဂုံးချုပ်ရသော်သိပ္ပံနည်းကျသုတေသနရလဒ်များအရစုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်ခြေလှမ်းအရေအတွက်များများလျှောက်ခြင်းသည်ကျန်းမာသန်စွမ်းပြီးကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့်အပြင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းနှင့်သေဆုံးမှုနှုန်းကိုလျော့နည်းစေနိုင်သောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ရန် တိုက်တွန်းလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ MWD Web PortalPhoto - The Conversation

Thu, 06/05/2025 - 12:00

ဆေးဖက်ဝင်ပဲစောင်းလျားသီးအကြောင်း သိကောင်းစရာများ

ပဲစောင်းလျားသီး (Winged Bean)ပဲစောင်းလျားသီးကိုမြန်မာတို့၏ထမင်းဝိုင်းတွင် တို့စရာနှင့်ချဉ်ဖတ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ပဲစောင်းလျားသီးအနု လေးများကို ရေနွေးဖြော၍ ပါးပါးလှီးပြီးသံပရာသီးညှစ်၊ ပုစွန်ခြောက်ထည့်ကာဆီချက်နှင့်သုပ်စား၍သော်လည်းကောင်း၊ သီးစုံပဲကုလားဟင်းနှင့်ချဉ်ဟင်း၊ ဟင်းချို ထဲထည့်သွင်းချက်ပြုတ်၍သော်လည်း ကောင်း စားသုံးကြသည်။ ပဲစောင်းလျား သီးမှာ ဈေးတွင်အမြဲရှိသော်လည်း အမြဲ ဝယ်မစားဖြစ်သည့်အထဲတွင် ပါဝင်သည်။ ရံဖန်ရံခါမှ စားဖြစ်တတ်သည့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်ကာတကူးတက ဝယ်စားခြင်းမျိုးသိပ်မရှိတတ်ကြသော်လည်း ယင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများကို သိရှိမည်ဆိုပါကအမြဲမဟုတ်တောင် မကြာခဏစားမိမည်ဟု ယူဆပါသည်။ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သောအာဟာရတန်ဖိုးများပဲစောင်းလျားသီးတွင် ဗီတာမင် A၊ဗီတာမင် B၊ ဗီတာမင် C နှင့် ဗီတာမင် E အာဟာရဓာတ်များ ပါဝင်မှုများသကဲ့သို့ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနိစ်၊ ကယ်လ်စီယမ်၊ ဖော့စ ဖရပ်စ်တို့ကဲ့သို့ အရေးပါသောသတ္တုဓာတ်များ အများအပြားပါဝင်သည်။ ထို့ပြင် ဖောလိတ်ဓာတ်၊ ပရိုတင်းဓာတ်များနှင့် အင်ဇိုင်းများလည်း ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီး၏ ပရိုတင်းပါဝင်မှုမှာ ပဲပိစပ်နှင့်ဆင်တူသည်။ တခြားပဲများ ကဲ့သို့ ပဲစောင်းလျားသီးအစေ့၏ပရိုတင်းပမာဏက ပြောင်းဖူးနှင့် တွဲဖက်လိုက် ပါက နွားနို့ကိုမီနိုင်သည်ဟုသိရပါသည်။ပဲစောင်းလျားသီးတွင် သံဓာတ်မျိုးစုံနှင့် ဗီတာမင်မျိုးစုံပါဝင်သဖြင့် အရွယ်မတိုင်မီ အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုကာကွယ်ပေးပြီး အသား အရေတင်းရင်းစေသည့်အပြင် ကယ်လိုရီ ပါဝင်မှုပမာဏနည်းသဖြင့် ဝိတ်ချလိုသူများ အတွက် အထူးစားသုံးပေးသင့်ကြောင်း၊ ဗီတာမင် C ပါဝင်မှုများသဖြင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်အားကောင်းစေကြောင်း၊ ကယ်လ် စီယမ်ဓာတ်ပါဝင်မှု မြင့်မားသည့်အတွက်အရိုးများသန်မာစေပြီး ခွန်အားတိုးစေ ခြင်းနှင့် အာရုံကြောအားကောင်းစေသည့် အပြင် မှတ်ဉာဏ်အားကောင်းစေခြင်းတို့ကြောင့် ကလေးငယ်များလည်း စားသုံးသင့်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသင့်လျော်သည့်သီးနှံဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပဲစောင်းလျားသီးကို မကြာခဏ စားသုံးသင့်သည့် အကြောင်းရင်းများကိုဖော်ပြလိုပါသည်။ကိုယ်ခံအားကောင်းစေနိုင်သောပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် အချဉ်ဓာတ် လုံးဝမရှိသော်လည်း ဗီတာမင် C နှင့် ဗီတာမင် A ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သော ကြောင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုမြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး တခြားရောဂါပိုးများ၊ ကူးစက်ရောဂါများနှင့်ဖျားနာမှုများအလွယ်တကူဝင်ရောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိ သည်။ ဗီတာမင် C သည် ရေတွင်ပျော်ဝင် နိုင်သော ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတစ် မျိုးဖြစ်ပြီး သွေးကြောများ၏ကျုံ့ခြင်း၊ ဆန့်ခြင်းကို ကူညီပေးနိုင်သကဲ့သို့ ကင်ဆာ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်သည်။အရွယ်တင်နုပျိုစေသောပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် ဗီတာမင် C နှင့်ဗီတာမင် A ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ယင်း ဗီတာမင်နှစ်မျိုးစလုံးက ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်းများ (Antioxidant) အဖြစ် လုပ်ဆောင်ပေးသည့်အပြင် အရေးအကြောင်း များကဲ့သို့ အရွယ်မတိုင်မီ အိုမင်းရင့်ရော် မှုလက္ခဏာများကို ကာကွယ်ပေးနိုင် သည်။ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများပါဝင်မှုကြောင့် အသားအရေကိုတင်းရင်း ‌စေပြီး နုပျိုစေသည်။ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျစေသောပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် စွမ်းအင် ၄၉ ကယ်လိုရီနှင့် ဗီတာမင် C ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သောကြောင့် ဝိတ်ချ လိုသူများအနေဖြင့် စားသုံးသင့်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီးဟင်းချို၊ ပဲစောင်းလျား သီးသုပ်၊ ပဲစောင်းလျားသီးချက် စသည် ဖြင့် ချက်ပြုတ်စားပါက တဖြည်းဖြည်း ကိုယ်အလေးချိန် လျော့ကျလာမည်ဖြစ် သည်။ ထို့ကြောင့် ပဲစောင်းလျားသီးသည် ကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းပြီး အမျှင်ဓာတ် ပါဝင်မှုများသောကြောင့် အစာခြေစနစ် ကောင်းမွန်စေပြီး ဝမ်းမှန်စေခြင်းဖြင့် အဆီပိုများအား ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပြီး ကိုယ် အလေးချိန်လျော့ကျစေရန် ကူညီပေးနိုင် သည်။အမြင်အာရုံကောင်းမွန်စေသော ပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် အမြင်အာရုံနှင့် သက်ဆိုင်သည့်ပြဿနာများကို လျော့နည်းသက်သာစေနိုင်သော နောက်ထပ်ကောင်းကျိုးတစ်ခုရှိပါသည်။ လူများတွင် သိုင်ယာမင်း (Thiamine) ဓာတ်ချို့တဲ့ သည့်အခါ အမြင်အာရုံကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီး တွင် သိုင်ယာမင်းဓာတ်များပါဝင်သဖြင့်မျက်စိကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန် စေပြီး ရေတိမ်နှင့်အတွင်းတိမ်ကဲ့သို့ အမြင် အာရုံဆိုင်ရာပြဿနာများကို လျော့နည်း သက်သာစေနိုင်သည့်အပြင် သိုင်ယာမင်းဓာတ်မှာ ဦးနှောက်ဆီသို့ အချက်ပြ မှုများပေးပို့ခြင်းကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် မျက်လုံး၏ကြွက်သားများနှင့် အာရုံ ကြောများကို ကျန်းမာကောင်းမွန်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်သည်။စိတ်ဖိစီးမှုနှင့်ထုံကျဉ်ကိုက်ခဲမှုကိုသက်သာစေသော ပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သည့် ဖော့စဖရပ်စ်၊ လပ်တို့စ်နှင့် ဖရပ်တို့စ်ကဲ့သို့ သကြားဓာတ်များသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင်ရှိသည့် စွမ်းအင်ပမာဏကို မြှင့်တင်ပေးနိုင် ပြီး မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ ကြွက်သားများအားနည်းခြင်း၊ ခေါင်းနှစ်ဖက်ကိုက်ခြင်း၊ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ထုံကျဉ် ကိုက်ခဲခြင်းတို့ကိုလည်းလျော့နည်း သက်သာစေနိုင်သည်။ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်ပေးသော ပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်ပေးသောဗီတာမင် D နှင့် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်များစွာ ပါဝင်ခြင်းကြောင့် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွား မှုကိုကာကွယ်ပေးပါသည်။အစာအိမ်ပြဿနာများကိုလျော့ပါးစေသော ပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သည့် အမျှင်ဓာတ်များက ကိုယ်အလေးချိန်တက်မှုကိုလျှော့ချပေးနိုင်ရုံသာမက အစာအိမ်ထဲတွင်ရှိနေသည့်ဗက်တီးရီးယားများကိုတိုးပွားစေပြီး အစာချေဖျက်နိုင်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပဲစောင်းလျားသီးကို မကြာခဏစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ဝမ်းချုပ်ခြင်းနှင့် အစာအိမ်ဆိုင်ရာပြဿနာများကို လျော့ပါးစေနိုင်သည်။အရိုးများကိုသန်မာစေသောပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် ပါဝင်သည့် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်သည်အရိုးစနစ်ကိုတည်ဆောက်ပေးပြီး ရောဂါဝေဒနာများ မရှိစေရန်သန်စွမ်းမှုကိုပေးသည်။ ပဲစောင်းလျားသီးတွင် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်ပါဝင်မှုမြင့်မားသဖြင့် အရိုးနှင့်သွားများကို ကြီးထွားသန်မာစေပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာများသက်သာရန်နှင့် အနာကျက်စေရန်အတွက် ကူညီပေးနိုင်သည်။ နေမကောင်း ဖြစ်နေသူများ၊ အားနည်းနေသူများကိုခွန်အားတိုးစေခြင်းနှင့်အာရုံကြော အားကောင်းစေသည့်အပြင် မှတ်ဉာဏ်အားကောင်းစေခြင်းတို့ကြောင့် ကလေးငယ်များလည်းစားသုံးသင့်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသင့်လျော်သည့်သီးနှံ ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပဲစောင်းလျား သီးမှာပါဝင်သည့် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်က အရိုးပွခြင်းကဲ့သို့ပြဿနာများကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။သွေးအားနည်းခြင်းနှင့်ပန်းနာရင်ကျပ်ကို သက်သာစေသော ပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးတွင် မဂ္ဂနီစီယမ်ဓာတ်လည်းအတော်အသင့်ပါဝင်နေသောကြောင့်အဆုတ်ပြွန်နှင့်သက်ဆိုင်သည့် ကြွက်သားများကိုပြေလျော့စေနိုင်ပြီးအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာပြဿနာများကိုကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို ကောင်းစွာထိန်းညှိ ပေးနိုင်သောကြောင့် နာတာရှည်ပန်းနာ ရင်ကျပ်ရောဂါခံစားနေရသူများအတွက် လည်းသင့်တော်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီး တွင် ဗီတာမင် B ပါဝင်နေခြင်းမှာ ခန္ဓာ ကိုယ်၏သွေးပမာဏနှင့် အရည်အသွေး ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေပြီး သွေးအား နည်းခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် ပဲစောင်းလျားသီးကို ဖြည့် စွက်စာအနေဖြင့် ပုံမှန်စားသုံးပေးပါကပန်းနာရင်ကျပ်နှင့် သွေးအားနည်းခြင်းတို့ ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ကိုယ်ဝန်ဆောင်များအတွက်အထောက်အကူပေးနိုင်သောပဲစောင်းလျားသီးပဲစောင်းလျားသီးအပါအဝင် ပဲအမျိုး မျိုးတွင် ဖောလစ်အက်စစ်ဓာတ်ကြွယ်ဝ စွာပါဝင်မှုကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် များအတွက် သင့်တော်ပါသည်။ ပဲစောင်း လျားသီးတွင် ကိုယ်ဝန်ရခါစအမျိုးသမီး နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း အစာ အာဟာရမှ ဒီအင်န်အေ (DNA)နှင့် ဆဲလ် (Cell) များအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် ဖောလိတ်ဓာတ်ရရှိမှုလုံလောက်အောင်အထောက်အကူပေးနိုင်သည်။ ဖောလစ် အက်စစ်ဓာတ်သည် သန္ဓေသားကြီးထွား ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပြီးလွယ်ကူ ချောမွေ့စွာမွေးဖွားနိုင်ရန်လည်း ကူညီပေး နိုင်သည့်အပြင် ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင် သည့်သံဓာတ်သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် များတွင် သွေးဆုံးရှုံးမှုဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ ချပေးနိုင်ပြီးမွေးကင်းစကလေးငယ်၏ ကိုယ်အလေးချိန် လျော့နည်းမှုများကိုလည်းကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ပဲစောင်း လျားသီးတွင်သံဓာတ်မြင့်မားစွာပါဝင်ခြင်းကြောင့် ပေါင်မပြည့်သောကလေးမွေးဖွားခြင်းကို ကာကွယ်ပေးပြီး မဂ္ဂနိစ် ဓာတ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်နေခြင်းသည် ကလေးမမွေးဖွားမီနှင့်မွေးဖွားပြီးနောက် တွင်ဖြစ်တတ်သည့်ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ညောင်းညာကိုက်ခဲခြင်းများကိုလည်း သက်သာစေသောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်များအနေဖြင့် ပဲစောင်းလျားသီးကိုဖြည့်စွက်စာအဖြစ်စားသုံးပေးမည်ဆိုပါကကောင်းကျိုးများရရှိနိုင်မည်ဖြစ် သည်။သို့ဖြစ်ပါ၍အစာလည်းဆေး၊ဆေး လည်းအစာဆိုသကဲ့သို့ အစားအသောက်များကို ဉာဏ်ရှိသလို အသုံးချရင်း မိမိကျန်းမာရေးကိုစောင့်ရှောက်သင့်ပါသည်။ အသီးအနှံများစားသုံးခြင်းဖြင့် ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးနှင့်တာရှည်ခံပစ္စည်းများ၏ အန္တရာယ်ကင်းစင်စေမည်ဖြစ်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီးမှ အမြစ်ကျသွားလျှင်လူကြိုက်များသည့် ပဲမြစ်ကိုတူးဖော်ရောင်းချ၍လည်းရသဖြင့် အမြစ်အထိဝင်ငွေရရှိနိုင်ပြီး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသောကြောင့်စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသင့်သောသီးနှံဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။Source: MWD Web Portal

Wed, 06/04/2025 - 12:00

နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင်ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များ၊ တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များ

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အဓိပတိလမ်း၏တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် အုပ်ဆိုင်းနေသော သစ်ပင်တန်းလေးသည် မိုးဖွဲဖွဲ၏နမ်းရှိုက်မှုကြောင့် စိမ်းစိုတောက်ပလျက်ရှိသည်။ မေလတွင် ရုတ်တရက် ရွာသွန်းလိုက်သော မိုးသည်းသည်းကြောင့် တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်အတွင်း မိုးရေတို့ဖုံးလွှမ်းခဲ့ပြီး မိုးတိတ်သွားချိန် နေခြည်ပေါ်ထွန်းလာစဉ်တွင် သစ်ပင်သစ်ကိုင်းတို့၌ တွယ်ငြိနေသော မိုးရေစက်တို့သည် ပင်ရွက်ထိပ် တို့တွင်တွဲခိုလျက် မြေပြင်သို့သက်ဆင်းရန် အားယူကြလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်သည် အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်လျက် ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးသည် တည်ငြိမ်ခံ့ညားလျက်ရှိကာ ကျေးငှက်သံတို့ နှင့်အတူ သစ်ရိပ်၊ ဝါးရိပ်တို့ဖြင့် အမိတက္ကသိုလ်ကြီး၏ ထည်ဝါခံ့ညားမှုကို ပေါ်လွင်စေလျက်ရှိသည်။၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ရာ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏သက်တမ်းသည် နှစ်(၁၀၀)သို့ တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်၍ ယခုဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်းရာကျော်ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ်နှင့် ဂျပန်ခေတ်ကိုလည်း ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်။သမိုင်းအစဉ်အလာကြီးမားသော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်နှင့်အညီ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ် ကြီးတစ်ခုအဖြစ် ယနေ့တိုင်တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံခဲ့ကြသော ကျောင်းသားဟောင်းကြီးများ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းပေါ်မှ ကျောင်းတော်ကြီးကို ကြည့်လိုက်လျှင် ဖြစ်စေ၊ အဓိပတိလမ်းပေါ်မှကြည့်လိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း ကျောင်းတံခါးအဝင်အဝမှ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးကိုမြင်တွေ့လိုက်သည်ဖြစ်စေ တစ်ချိန်က ကျောင်းသားဘဝ၏အငွေ့အသက်တို့သည် ရုတ်ခြည်းဝင်ရောက်လာလျက် လွမ်းမောဖွယ်ငယ်ဘဝပုံရိပ်တို့နှင့်အတူ ကြည်နူးအေးချမ်းမှုတို့ကိုပေးစွမ်းလျက်ရှိသည်။ အမိရင်ခွင်သို့ရောက်ရှိလာသော သားသမီးများကို နွေးထွေးစွာကြိုဆိုနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးသည် မေတ္တာဓာတ်ကြီးမားစွာ သားကြီး၊ သမီးကြီးများနှင့် သားငယ်၊ သမီးငယ်တို့ကို အပြုံးချိုချိုဖြင့် အစဉ်ထာဝရ လက်ကမ်းကြိုဆိုလျက်ရှိသည်။ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဟုဆိုလျှင် အဓိပတိလမ်း(Chancellor Road)နှင့် ယုဒဿန်ကောလိပ်(Judson College)၊ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမ၊ အင်းယားကန်၊ ပုဂံလမ်း၊ ပုဂံခြံဝင်း၊ စစ်ကိုင်းလမ်း၊ သစ်ပုပ်ပင်၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းတို့သည် အမိတက္ကသိုလ်ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံသူတို့၏ နှလုံးသားတို့၌ ပုံရိပ်များစွာစွဲကျန်လျက်ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့် သစ်ပုပ်ပင်၊ သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တို့သည် ကဗျာဝါသနာရှင်နှင့် စာပေဝါသနာရှင်တို့အတွက် အထူးအမှတ်ရဖွယ် အတိတ်ပုံရိပ်များဖြစ်သည်။ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအောက်တွင် စာဖတ်ခြင်းနှင့် ဝိုင်းဖွဲ့အနားယူခဲ့ကြသူများပို၍ သတိရဖွယ်များပင်ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မတည်ထောင်မီက တည်ရှိခဲ့သော သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလကို ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် စာကြည့်တိုက်တို့သည် သမိုင်းဝင်ညီအစ်ကိုပမာ တစ်ယောက်အကြောင်းကို တစ်ယောက်သိကြသည့် ခေါင်းနှင့်ပန်းဒင်္ဂါးပြားကဲ့သို့ ယှဉ်တွဲလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ရှေ့မှ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရသည့်နည်းတူ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအနီးတွင် ထည်ဝါစွာတည်ရှိနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးနှင့်ကပ်လျက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်သည်လည်း ခံ့ညားထည်ဝါစွာ တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏အမျိုးသားစာပေ၊ ခေတ်မီစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေ အနှစ်တို့ စုဝေးထားရှိရာနေရာဖြစ်သည့်အပြင် နိုင်ငံတော်အတွက် ပညာတတ်များစွာ မွေးထုတ်ပေးနေသော တက္ကသိုလ်ကြီးတည်ရှိရာ နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဂုဏ်ရောင်လွှမ်းလျက်ရှိသည်။ စာတွေ့၊ လက်တွေ့သင်ကြားပေးမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့စာပေဗဟုသုတများစွာ သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးပေးရာ နေရာလည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ချိန်၌ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ဟူ၍ မရှိသေးပေ။ မြန်မာနိုင်ငံဘုရင်ခံ တက္ကသိုလ်အဓိပတိဖြစ်သော ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာ(Sir Hercourt Butler)က ၁၉၂၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် စာကြည့်တိုက်ကြီးကိုတည်ဆောက်ရန် အုတ်မြစ်ချခဲ့သည်။ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအတွက် စေတနာရှင် Rao Bahudur Sithamlera Reddier က ရူပီးငွေနှစ်သိန်း လှူဒါန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်သည် L ပုံစံနှစ်ထပ်တိုက်ဖြစ်ပြီး စာအုပ်ထားသိုခန်းကို အထပ်လေးထပ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ လေးထပ်စာအုပ်စင်၏ ကြမ်းခင်းများမှာ မြေညီထပ်မှလွဲ၍ ခိုင်မာသောဆန်ခါပေါက်ကြမ်းခင်းများဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်အကျယ်အဝန်းမှာ ပေ ၁၂၀ x ၃၆ ပေနှင့်အမြင့် ၇၂ ပေရှိပြီး မြေအောက်ခန်းပါရှိသည်။ ဒေါင်လိုက်ပြတင်းပေါက်များ လုံလောက်စွာဖောက်ထားပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။တည်ဆောက်မှုကို ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ခဲ့ပြီး ထိုနှစ်မှာ မြန်မာပြည်ဘုရင်ခံ Sir Charles Alexander Innes က ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဆိုလျှင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် သက်တမ်းသည် ၉၂ နှစ်သို့ ချင်းနင်းဝင်ရောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီက အရှေ့တောင်အာရှတွင် ခေတ်အမီဆုံးနှင့် စာအုပ်စာပေစုံလင်သောစာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ် သမိုင်းမှတ်တမ်းဝင်ခဲ့သည်။စစ်ပြီးခေတ်တွင် ပြည်ထောင်စုပါလီမန်က ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သော ပုံနှိပ်တိုက်အက်ဥပဒေ(ပြင်ဆင်ချက်) အရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းမှ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော စာအုပ်စာတမ်းများကို ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ခဲ့သည်။ စစ်ပြီးကာလတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် ပြာပုံဘဝမှ ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးလုနီး ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ရန်ကုန်မြို့မှပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားသော ဂျပန်များသည် စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကိုဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခဲ့ရာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအမိုးများမရှိဘဲ စာအုပ်ထားသိုခန်းနှင့်စာအုပ်စင်များ မီးလောင်မှုကြောင့် ကောက်ကွေ့ကျိုးပျက်ခဲ့ပြီး စာကြည့်တိုက်အဝင်အဝ အခန်းကြမ်းပြင်သည် ပြိုကျခဲ့သည်။ စာအုပ်များမီးလောင်ကျွမ်းမှုကြောင့် ပြာပုံအတိကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သံမဏိဗီရိုအတွင်း သိမ်းဆည်းထားသော ပေပုရပိုက်များသည် ပြာခဲများဖြစ်နေခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့သာမက ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် စုဆောင်းထားရှိသော စာအုပ်စာတမ်းများအားလုံးနီးပါး ဝါးမျိုဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် အဆောက်အအုံတည်ဆောက်ပြီးချိန်၌ မြန်မာအမျိုးသားထဲမှ ပထမဆုံးစာကြည့်တိုက်ပညာဘွဲ့ရရှိထားသော ဆရာဦးခင်ဇော်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ၏ ပထမဆုံးအမြဲတမ်း စာကြည့်တိုက်မှူးဖြစ်ခဲ့သည်။ဆရာကြီးစုဆောင်းခဲ့သော စာပေရတနာသိုက် ကြီးသည် စစ်အတွင်း၌ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ စစ်ကြီးပြီးချိန်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သော ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူး အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဆရာ ဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ) တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် စနစ်သစ်ပညာ‌ရေးစနစ်မူဝါဒအရ တက္ကသိုလ်၊‌ ကောလိပ်များအားလုံး ကိုယ်စားပြုသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှုဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းမှုအရ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟူ၍ စာကြည့်တိုက်နှစ်ခုကပ်လျက် သီးခြားယှဉ်တွဲပြီး ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ ဆရာကြီးဦးသော်ကောင်းသည် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ပထမဆုံးတာဝန်ယူ၍ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ဆရာကြီး ဒေါက်တာစည်သူသော်ကောင်းက စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်၍ စာကြည့်တိုက်လုပ်ငန်းများကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်များပြားခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် အသစ်တစ်ဖန် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က စတင်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှစ၍ ဆရာဦးမြတ်စိုး၊ ဦးကျော်ဝင်း၊ ဒေါ်ခင်နှင်းဦး၊ ဒေါက်တာလှိုင်လှိုင်ကြီး၊ ဒေါ်သင်းသင်းစိုးတို့ အသီးသီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြကာ ယနေ့အချိန်တွင် ဒေါ်သန်းသန်းဌေးကတာဝန်ယူထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ယနေ့အချိန် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် မြန်မာစာအုပ် ၈၁၈၆၈ အုပ်၊ အင်္ဂလိပ်စာအုပ် ၄၈၆၀၉ အုပ်၊ စာနယ်ဇင်း ၂၈ မျိုးနှင့် ပေစာ ၁၈၈ ကျမ်းတို့ စုဆောင်းထားရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်စုဆောင်းလာလျက်ရှိသည်။ စာဖတ်သူတို့အား စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုသည့် သမားရိုးကျစနစ်နှင့် Electronic စနစ်တို့ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုနှစ်မျိုးပေးထားသည်။ သမားရိုးကျစနစ်၌ ကတ်တလောက်စနစ်၊ စာဖတ်သူနှင့်စာအုပ်များရင်းနှီးမှုရှိစေရန် အသစ်ဝယ်ယူထားသော ပညာရပ်ဆိုင်ရာစာအုပ်များနှင့် ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်စာအုပ်များကို စင်ဖွင့်စနစ်အသုံးပြုထားခြင်း၊ စာအုပ်အသစ်များအားဖတ်ရှုနိုင်ရန် Display ပြသပေးခြင်း၊ စာဖတ်သူများတောင်းဆိုပါက စာအုပ်များထားသိုခန်းအတွင်း ကိုယ်တိုင်ရှာဖွေလေ့လာနိုင်ခြင်း၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်၏ ကြေညာဘုတ်တွင်ဖော်ပြပေးထားသည့်အပြင် စာကြည့်တိုက်၏ Facebook မှ New Arrival စာအုပ်များကိုကြေညာပေးခြင်း၊ Library Orientation များပြုလုပ်ပေးခြင်းတို့ဖြင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများနှင့် စာဖတ်သူများ စာဖတ်ရှိန်မြင့်မားစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ကျမ်းစာအုပ်များနှင့်သုတေသနစာစောင်များကို ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်လျက်ရှိသည်။ စာပေဖတ်ရှုသူများသိလိုသော အထောက်အထားနှင့် အချက်အလက်အချို့များ စာကြည့်တိုက်တွင်မရှိပါက စာကြည့်တိုက်အချင်းချင်း စာပေပစ္စည်းခွဲဝေသုံးစွဲမှုစနစ် (Resources Sharing System) ဖြင့် အခြားသောစာကြည့်တိုက်များထံဆက်သွယ်ကူညီရှာဖွေပေးလျက်ရှိပြီး စာပေအချက်အလက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကာ စာကြည့်တိုက်ဝန်ဆောင်မှုအား နံနက် ၉ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီအထိ ရုံးဖွင့်ရက်အပြင် စနေနေ့တွင်လည်း နံနက် ၁၀ နာရီမှ မွန်းလွဲ ၁ နာရီအထိ ဖွင့်လှစ်ပေးထားလျက်ရှိသည်။Open Society Foundation ၏အဆင့်မြင့် ပညာရေးအထောက်အကူပြုအစီအစဉ်ဖြစ်သော Electronic Information for Libraries(EIFL) Project အား ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စတင်ခဲ့သည်။ထို Project သည် ပညာရပ်မျိုးစုံပါဝင်သော Online database ပေါင်း ၃၅ ခုဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့်မန္တလေးတက္ကသိုလ်တို့တွင်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ဒဂုံတက္ကသိုလ်နှင့် စီးပွားရေးတက္ကသိုလ်(ရန်ကုန်)တို့တွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ e-Journal ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်၊ e-book ပေါင်း ၁၃၀၀၀၀ ကျော်ကို သင်ကြားရေးနှင့် သုတေသနပြုရေးတို့အတွက် အဆင့်မြင့်အရည်အသွေးရှိသော နိုင်ငံတကာဂျာနယ်၊ ဆောင်းပါး၊ မဂ္ဂဇင်းများကို Electronic Libraryအသွင်ဖြင့် Online မှတစ်ဆင့် ဖတ်ရှု၊ ကိုးကား အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ Database ၃၅ ခုကို စုစည်းထားပြီး EBSCO Discovery Service (EDS)မှတစ်ဆင့် အသံဖိုင်၊ ဗီဒီယိုဖိုင်၊ ရုပ်ပုံများ၊ သတင်းစာအဆောင်ရေ ၄၀ ကျော်နှင့် ရည်ညွှန်းစာအုပ်များဖြင့် တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာ ပညာရတနာသိုက်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားလျက်ရှိသည်။ ထို Online Database တို့ကို မည်ကဲ့သို့အသုံးပြုပုံနှင့် ရှာဖွေမှုတို့ကို စဉ်ဆက်မပြတ် သင်တန်းများပေးလျက် အသုံးပြုနိုင်ရန် ဝန်ဆောင်မှုများပေးလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ရှားပါးစာအုပ် ၁၈၈ အုပ်နှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ e-books ၃၅၀၀ ကျော်ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေပြီး လိုအပ်သောအချက်အလက်များကို CD ဖြင့်ကူးပေးခြင်းနှင့် စာဖတ်သူတို့သိလိုသည်များကို တယ်လီဖုန်း၊ e-mail၊ facebook တို့မှပြန်လည်ဖြေကြားပေးလျက်ရှိသည်။Electronic စနစ်တွင် Electronic Library Management System(ELIB)ဖြင့် အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာစာ၊ ကျမ်းစာ၊ ပေစာနှင့် စာနယ်ဇင်းအမျိုးမျိုးတို့ကို ထည့်သွင်းထားသဖြင့် စာပေဖတ်ရှုသူတို့လိုအပ်သော စာအုပ်အမျိုးအစားများကိုအချိန်တိုအတွင်းရှာဖွေဖတ်ရှုနိုင်လျက်ရှိသည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တို့တွင် ထိန်းသိမ်းထားရှိသော စာအုပ်စာပေမှတ်တမ်း၊ ပုရပိုက်များနှင့်ဒေတာအချက်အလက်များသည် နိုင်ငံအတွက်တန်ဖိုးဖြတ်၍မရသော မြန်မာ့စာပေယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တို့စုဝေးရာ အမြုတေများ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များတွင်လည်း စာကြည့်တိုက်များအသီးသီးရှိကြရာ စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့်အတူ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံအမွေအနှစ်တို့ကို နိုင်ငံ၏အမျိုးသားအမွေအနှစ်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ဂုဏ်ယူကြလျက်ရှိသည်။ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များယနေ့ကမ္ဘာသည် နည်းပညာတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ စာပေထက် စမတ်ဖုန်းနှင့်ကွန်ပျူတာကို တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာလျက်ရှိသည်။ “စာအုပ်စာပေ လူ့မိတ်ဆွေ” ဟူသော ရှေးစကားနေရာတွင် “အင်တာနက်ကမ္ဘာ နစ်မျောရှာ” ဟု ဆိုရမလိုဖြစ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည်နိုင်ငံသားများစာပေဆိုင်ရာဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ရန် တိုက်တွန်းအား ပေးကြလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း စာပေဖတ်ရှုမှုထက် အင်တာနက်ဖြင့် ဖုန်းအသုံးပြုသော ယဉ်ကျေးမှုသည် သက်ကြီးရွယ်အိုမှစ၍ ထိုင်တတ်စကလေးအရွယ်အထိ စွဲမြဲစွာအသုံးပြုလာကြလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်မှ စာပေဖတ်ရှုလေ့လာရန် တွန်းအားတစ်ရပ်အနေဖြင့် အစဉ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စာကောင်းပေမွန်များသည် စာကြည့်တိုက်များအတွင်း တည်ရှိနေပြီး ထိုစာပေများကို လေ့လာဖတ်ရှုခြင်း၊ စာတမ်းများရေးသားပြုစုခြင်းနှင့် ကျမ်းပြုစုခြင်းတို့ဖြင့် ပညာရည်ထူးချွန်ထက်မြက်သောဘဝကို ပိုင်ဆိုင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ စာပေထက်မြက်ခြင်းသည် အရာရာကိုလွှမ်းမိုးကြီးစိုးနိုင်သော အသိပညာကိုပေးစွမ်းခြင်းဖြစ်ရာ ထိုသို့ပေးစွမ်းနေသော သာဓကများအဖြစ် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များက မီးမောင်းထိုးပြလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် စာကြည့်တိုက်များကို ကမ္ဘာကြီး၏ ပြတင်းပေါက်များဟု အသိအမှတ်ပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။The British LibraryThe British Library သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့၌တည်ရှိပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့၍ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် Karl Marx ၊ Oscar Wide နှင့် Mahatma Gandhi စသည့် ကမ္ဘာကျော်ပုဂ္ဂိုလ်များ စာပေလေ့လာလိုက်စားခဲ့သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်တွင် ရှေးဟောင်းနှင့် ကာလပေါ်စာအုပ်စာပေများအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်း သန်း ၁၇၀ မှ သန်း ၂၀၀ကြား စုဆောင်းထားရှိသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ဂူတင်ဘတ်၏ သမ္မာကျမ်းစာနှစ်အုပ်၊ လီယိုနာရိုဒါဗင်ချီ၏ ရှားပါးမှတ်စုစာအုပ်တစ်အုပ်ကိုလည်း စုဆောင်းထားရှိသည်။Library Of CongressLibrary Of Congress စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့၌တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၈၀၀ ပြည့်နှစ်ခန့်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်းများစွာ စုစည်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အဆိုပါ စာကြည့်တိုက်အတွင်း နာမည်ကျော် Stradivarius ၏ တယောနှင့် ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရုပ်ပုံကားချပ်များပြသထားပြီး ဘာသာစကား ၄၅၀ ခန့် ရေးသားထား၍ စာအုပ်စာပေ ၃၉ သန်းခန့်ထားရှိသည်။ ရှားပါးစာအုပ် ရှစ်သိန်းခန့်ရှိပြီး အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သုံးအုပ်တည်းသာရှိသည့် ၁၅ ရာစုထုတ် ဂူတင်ဘတ်သမ္မာကျမ်းစာနှင့် ၁၆၄၀ ပြည့်နှစ်ထုတ် ကျမ်းစာအုပ်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားရှိသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတုတ္ထအကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ဖြစ်သည့် New York Public Library စာကြည့်တိုက်ကြီးသည်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံနယူးယော့ခ်မြို့ Manhattan တွင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိလျက်ရှိသည်။Shanghai LibraryShanghai Library သည်ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့တွင် ၃၈၄ ပေမြင့်သည့် ၂၄ ထပ်အဆောက်အအုံတွင် ဖွင့်လှစ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၂၅ ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ရှန်ဟိုင်းအရှေ့စာကြည့်တိုက်အပါအဝင် စာကြည့်တိုက်များစွာပူးပေါင်း၍ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ရှန်ဟိုင်းသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကျောင်းကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ထားပြီး ရှားပါးစာအုပ်များအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများမှ ဘာသာစကားပေါင်းစုံနှင့် စာအုပ်ပေါင်းများစွာ ထိန်းသိမ်းထားရှိ၍ စာအုပ်စာပေပေါင်း ၅၆ သန်းခန့် စုဆောင်းထားရှိသည်။The Joe and Rika Mansueto စာကြည့်တိုက်ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင်ပါဝင်သော University of Chicago တွင်ရှိ သည့် The Joe and Rika Mansueto စာကြည့်တိုက်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး အဆောက်အအုံဗိသုကာလက်ရာများသည် Modernized ဖြစ်သောကြောင့် ခေတ်မီဆန်းသစ်လျက်ရှိသည်။ အဆောက်အအုံအမိုးကိုဖန်သားပြင်ဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ညပိုင်းစာကြည့်ချိန်နှင့်မိုးရွာနေချိန်တို့တွင် မိုးကောင်းကင်၏သဘာဝအလှကို တိုက်ရိုက်တွေ့မြင်ရသည့်အတွက် စာပေဖတ်ရှုမှုစွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေလျက်ရှိသည်။ စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုလိုသော စာအုပ်၊ စာတမ်းများကို မြန်ဆန်လွယ်ကူစွာဖတ်ရှုနိုင်ရန် Robotic Cranes များထား၍ ရှာဖွေဖတ်ရှုမှုတွင် အဆင်ပြေမြန်ဆန်စေလျက်ရှိသည်။Hachioji Library ဂျပန်တက္ကသိုလ် Tama Art University တွင်ရှိသော Hachioji Library စာကြည့်တိုက် အဆောက် အအုံ၏ ဗိသုကာလက်ရာမှာ ဥရောပပုံစံလက်ရာဖြစ်ပြီး အင်္ဂတေမျက်နှာကြက်အခုံးများဖြင့် အလှဆင် ထားပြီး ယခင်ခေတ်ကအဆောက်အအုံအား ခေတ်မီအဆောက်အအုံအဖြစ် ပြန်လည်မွမ်းမံထားသော စာကြည့်တိုက်အပြင်အဆင်ကဲ့သို့ ထူးခြားလှပလျက်ရှိသည်။ စာအုပ်စာပေစုံလင်စွာ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးစာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။Johns Hophins University မှ George Peabody Libraryခေတ်မီအိုင်တီနည်းပညာခေတ်တွင် စာကြည့်တိုက်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့်အညီ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကတည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်မွမ်းမံ၍ ထိန်းသိမ်းစောင့် ရှောက်လျက်ဖွင့်လှစ်ထားသော စာကြည့်တိုက်အိုကြီးများ၏ ကျော်ကြားမှုကိုလည်း ယနေ့ခေတ် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များ ယှဉ်ပြိုင်ရန် မဝံ့မရဲဖြစ်နေသည်မှာ ဆန်းကြယ်လှသည်မဟုတ်ပေ။ အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ ၁၈၇၈ ခုနှစ်တွင် တည်ရှိခဲ့သော Johns Hophins University မှ George Peabody Library သည် မှတ်တမ်းသုတေသနဟောင်းများစွာ သိုမှီးထိန်းသိမ်းထားသော ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။University of Coimbra မှ The Joanine LibraryUniversity of Coimbra မှ The Joanine Library သည်လည်း ရှေးကျသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆိုပါစာကြည့်တိုက်ကြီးအား ၁၈ ရာစုတွင် ပေါ်တူဂီဘုရင် King John V အမိန့်ဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့ရာ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၏ အမွေအနှစ်တစ်ခုလည်း ယနေ့တိုင် ထိန်းသိမ်းထားရှိလျက်ရှိသည်။ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များ ဂုဏ်ယူဖွယ်တည်ရှိသည့်အပြင် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်များလည်း တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ရတနာများစုဝေးရာ ရတနာသိုက်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည့် ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်တွင် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး စာကြည့်တိုက်များ တည်ရှိနေခြင်းသည် ထူးခြားမှုမဟုတ်သော်လည်း ထိုစာကြည့်တိုက်များအတွင်း၌ ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရှားပါးဓာတ်ပုံများနှင့် ရှားပါး Collection များသည် အံ့ဩဖွယ်ထူးခြားမှုတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်ကို ၁၆၃၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ယခုဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်း ၃၈၇ နှစ် သက်တမ်းရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံး တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး Academic စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အွန်လိုင်းနှင့်ငှားရမ်းဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်သော ပညာရပ်ဆိုင်ရာ စာအုပ်များစွာရှိပြီး Digitized ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော Item ပေါင်းခြောက်သန်းကျော်ရှိကာ လက်ရေးမူဖြင့် သန်း ၄၀၀ ကျော်ပြုစုထားသည်။ ထို့ပြင် Digital Image ပေါင်း သန်းချီပိုင်ဆိုင်ထားသောကြောင့် စာအုပ်စာတမ်း ကြွယ်ဝမှုတွင် ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်၏တန်ဖိုးသည် တန်ဖိုးဖြတ်၍မရကြောင်းကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်က လူသားတို့၏ သိပ္ပံဆိုင်ရာတွေ့ရှိချက်များကို ရေးသားပြုစုထိန်းသိမ်းထားရာ စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်၍ ကမ္ဘာ့ရတနာသိုက်ကြီးသဖွယ် တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် တည်ရှိသော University of Chicago ၏ The Joe and Rika Mansueto Library သည် ခေတ်မီသော ဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ ၍ စာအုပ်စာပေများစွာ သိုမှီးထားသော မှန်သားအမိုးဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည့် တက္ကသိုလ်စာကြည့် တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ကျော်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်ရှိသော Tama Art University ၏ Hachioji Library တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏ဂုဏ်ယူဖွယ် စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ်တည်ရှိလျက် ရှိပြီး ရှေးစာပေများပါမကျန် စုဆောင်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ဖွင့်လှစ်လျက်ရှိကာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကို ဥရောပဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Johns Hopkins University ၏ George Peabody Library ၊ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ University of Coimbra ၏ The Joanina Library တို့သည် ၁၈ ရာစုတွင်တည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များဖြစ်ပြီး ယနေ့တွင် ခေတ်မီစာပေများအပြင် သုတေသနအတွက် ရှေးဟောင်းစာပေများ ထိန်းသိမ်းထားရှိရာ စာပေဘဏ်တိုက်ကြီးများအဖြစ် တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်များတွင် စာကြည့်တိုက်ကိုယ်စီရှိကြပြီး စာပေအသိမြင့်မားမှုမှ နည်းပညာခေတ်မီတိုးတက်သောခေတ်သို့ တဖြည်းဖြည်းတက်လှမ်းလာကြလျက်ရှိသည်။ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အိန္ဒိယစသည့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့တွင် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ခေတ်မီတိုးတက်လာခြင်းသည် စာပေလေ့လာဖတ်ရှုမှု၊ သင်ကြားမှုတန်ဖိုးပေါ်မူတည်၍ ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်တစ်ချိန်က အရှေ့တောင်အာရှ၌ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် စာပေပညာရပ်များကိုလေ့လာ၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးတွင် ဥရောပနှင့်အာရှသားများ ပညာဆည်းပူးခဲ့ကြသည်။ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သည် နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်သင်းပျံ့ခဲ့ပြီးရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည်လည်း ကမ္ဘာ့စာပေများစုဝေးရာရတနာဘဏ်တိုက်ကြီးပမာကျော်ကြားခဲ့သည်။ စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုလက္ခဏာကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြစ်၍ နှစ်ပေါင်း ၉၂ နှစ်တိုင်တည်ရှိခဲ့သော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီး ဆက်လက်အဓွန့်ရှည်တည်တံ့လျက် အရှေ့တောင်အာရှတွင် စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ပါသည်။ ။Source: MWD Web Portal

Wed, 06/04/2025 - 12:00

ကိုလက်စထရောနှင့် ရေနွေးကြမ်း

ရေနွေးကြမ်း သို့မဟုတ် လက်ဖက်စိမ်းရည်(Green Tea) သောက်လျှင် ပိန်စေသည်။ အဆီကျစေသည်ဟူသော အယူအဆများနှင့်ပတ်သက်၍ တင်ပြလိုပါသည်။စာရေးသူ၏မိတ်ဆွေတစ်ဦးသည် အသက် ၅၀ ကျော်သောအခါ အတန်အသင့်ဝလာသဖြင့် ဆရာဝန်ပြပြီး ဆေးစစ်သောအခါ ကိုလက်စထရောတက်နေသည်ဟု သိရသည့်အတွက် အဆီကို လျှော့စားသည်၊ သို့သော် အဆီကား ကျမလာပါ။ကျန်းမာရေးဂျာနယ်များ၌ ရေနွေးကြမ်းသောက်ခြင်းဖြင့် အဆီကျ စေနိုင်သည်ဟုဆိုသဖြင့် ရေနွေးကြမ်းသောက်သည်။ လက်ဖက်ခြောက် အဖန်ဓာတ်က ကိုလက်စထရောကို ဖျက်နိုင်သည်ဟု ဆိုသဖြင့် လက်ဖက်ခြောက်များများထည့်ပြီး ဖန်သောရေနွေးကို ကျင့်သောက် သည်။ ရေနွေးအဖန်သောက်ပြီး ခြောက်လကြာသောအခါ သွေးဖောက်ပြီး ကိုလက်စထရောစစ်ကြည့်ရာတွင်လည်း ကျသွားခြင်းမရှိ။ ရေနွေးကြမ်းအဖန်ရည်သောက်ခြင်းကြောင့် နောက်ဆက်တွဲဝေဒနာမှာ ဝမ်းချုပ်ခြင်းပင်ဖြစ်လာတော့သည်။သူ၏ကျန်းမာရေးမှာ ယခင်က စားကောင်းသောက်ကောင်း၊ ဝမ်းမှန်၊ ဝလို့လှလို့ဖြစ်နေရာမှ ရုတ်တရက် ဗိုက်ထွက်လာပြီး ဝတ်နေကျအဝတ်များပင် မတော်တော့ဘဲ ဖြစ်လာသည်။ ဤသည်မှာ ဝိတ်ချရန်စဉ်းစားမိလာခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းအတွက် ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ပြီး ဆေးစစ်ရာတွင် အသည်းအဆီဖုံးခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်းတို့ကို တွေ့ရသည်။ဆရာဝန်ပေးသည့်ဆေးကို ညအိပ်ရာဝင်ချိန်တွင် တစ်လုံးသာ သောက်ရသည်။ သို့သော် ထိုဆေးသောက်ပြီး ၁၀ ရက်ခန့်ကြာသော အခါ အစားအသောက်ပျက်လာသည်။ ကတုန်ကယင်နှင့် ပစ္စည်းများ ကိုင်လျှင် လွတ်ကျလာသည်။ ဆရာဝန်အား ပြန်ပြောပြသောအခါ ထိုဆေး၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟုဆိုသဖြင့် ဆက်မသောက်တော့ဘဲ ရပ်လိုက်ရလေသည်။ ထိုဆေးသည် သွေးအတွင်းမှ အဆီများကို ကျစေသည်မှန်သော်လည်း လူတချို့တွင် အစား ပျက်ခြင်း၊ ကတုန်ကယင်ဖြစ်ခြင်း၊ ညအိပ်မပျော်ခြင်း၊ နှာစေးနှာပိတ် ခြင်း၊ ထို့ထက်ဆိုးသည်မှာ စိတ်ကယောင်ချောက်ချားဖြစ်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ် ကျခြင်းများပါ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ထို့နောက် တိုင်းရင်းမြန်မာဆေးဘက် လှည့်လာသည်။ ပထမဆုံး အဆီကျပိန်ဆေးတစ်မျိုးကို စိတ်ဝင်စားမိသည်။ မြန်မာဆေးဆိုသည်မှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမရှိဟု ထင်မိသည်။ သို့သော် အထင်နှင့်အမြင်လွဲလေသည်။ ထိုဆေးဝယ်စားမိသည့်ညက မအိပ်ရ။ တစ်ညလုံးဗိုက်နာပြီး ဝမ်းခဏခဏသွားသည့်အတွက် တစ်နေ့ ဝမ်းသုံးကြိမ်၊ လေးကြိမ်သွားသည့်နည်းဖြင့် အဆီကျ ဝိတ်ချရမည်ဆိုလျှင် နည်းလမ်းမမှန်သေးဟု စိတ်ထဲတွင် ထင်မိသည်။နောက်တော့ အဆီကျပိန်စေသော ဓာတ်စာများကို လေ့လာပြီးစားရန် သူဆုံးဖြတ်လိုက်တော့သည်။ အဆီကျစေသော အစားအသောက်များ၊ ရှောင်ရမည့်အစားအသောက်များကို လေ့လာသည်။ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာစာအုပ်များကိုလည်း ဝယ်ဖတ်သည်။ ယင်းနောက် မြန်မာ့အစား အစာဖြင့် အဆီကျစေသောနည်းလမ်းများကို လေ့လာပါတော့သည်။အဆီကျစေရန် ကူညီပေးနိုင်သည့် မြန်မာ့အစားအစာများကို ဖော်ပြ လိုက်ပါသည်။ ဥပမာ-- ငါးကြင်းဖြူ၊ ငါးခူ၊ ငါးမျက်ဆန်နီ၊- ဆန်ကြမ်း(ငစိန်ဆန်၊ ရွှေဝါထွန်း)၊- ရှောက်သီး၊ ကျွဲကောသီး၊- ဖီးကြမ်းငှက်ပျောသီး၊- ပဲရာဇာ (ပဲနီလေး)၊- ဂေါ်ဖီထုပ်၊- ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊- ကန်စွန်းရွက်၊ မှိုနားတို၊ လယ်ပတူ၊ ကညွတ်၊ ပုစွန်စာ၊ မြင်းခွာရွက် စသည့်အရွက်များ၊- ထမင်းရည်၊- ရေနွေးကြမ်း စသည့် ဓာတ်စာများစားပေးလျှင် အဆင်ပြေမည်ဟု ထင်မြင်ယူဆသည်။ငါးကြင်းဖြူ၊ ငါးမျက်ဆန်နီ၊ ငါးခူ စသည်တို့မှာ အဆီမတက်စေသည့် အပြင် ကောင်းသောအဆီကို တိုးစေသည့်ငါးများဖြစ်သည်။ ငါးမြင်း၊ ငါးပတ်၊ ငါးသလောက်၊ ငါးဖယ်တို့မှာ ရှောင်ကြဉ်သင့်သောငါးမျိုးဖြစ် သည်။ဆန်ကြမ်းမှာ အားဖြစ်သည်။ အစာကြေလွယ်သည်။ အဆီကျလိုသူ များမှာ ဧည့်မထ၊ ပေါ်ဆန်းမွှေး၊ တောင်ပျံ စသည့်ဆန်များကို ရှောင်သင့် သည်။ ကြေခဲသည့် ရှမ်းဆန်နှင့် ကောက်ညှင်းကိုလည်း ရှောင်သင့်သည်။ ရှောက်သီး၊ ကျွဲကောသီးတို့မှာ အဆီပိုကျစေသော အစားအစာများဖြစ်သည်။ ဖီးကြမ်းငှက်ပျောသီးမှာ အကောင်းဆုံးဓာတ်စာဖြစ်သည်။ အလွယ် တကူဝယ်ယူနိုင်သည်။ပဲရာဇာ (ပဲနီလေး)မှာ အဆီကျပြီး ပေါ့ပါးသော ပဲမျိုးဖြစ်သည်။ ပဲရာဇာသည်လဟုဂုဏ်ပေါ့ပါးသောဂုဏ်ရှိသည်။ ကုလားပဲသည် ဂရုဂုဏ် လေးလံသောဂုဏ်ရှိသည်။ အဆီကျလိုသူ၊ ပိန်လိုသူများ မစားသင့်ဟု ဓာတ်ဆရာကြီးများ အဆိုရှိသည်။ဂေါ်ဖီထုပ်မှာ အဆီချလိုသူများအတွက် အသုံးဝင်သည့်ဓာတ်စာဖြစ် သည့်အပြင် အသားအရေလှစေသည်။ အနောက်တိုင်းဆေးပညာအရ လည်း ဂေါ်ဖီထုပ်သည် အင်တီအောက်စီးဒင့် ခေါ် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် သော အစာအာဟာရဖြစ်ပြီး လေဖြတ်ခြင်းကိုပင် ကာကွယ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ကြက်သွန်နီနှင့် ကြက်သွန်ဖြူကို ကိုလက်စထရောကျစေလိုသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စားသုံးမည်ဆိုလျှင် ခပ်ပါးပါးလှီးပြီး လေသလပ်ခံထား ကာ အချဉ်အနည်းငယ်ညှစ်ပြီး စားသုံးပေးပါက အဆီကျနိုင်သည်ဟု သုတေသနပြုသူများက ဆိုထားသည်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျိုးစုံကို နေ့စဉ် မှန်မှန်စားသုံးပေးပါ။ အသားစားချင်လျှင် အသီးအရွက်တို့နှင့်ရော၍ ကြော်ချက်စားပါ။ နေ့စဉ် အသီးအရွက်စားခြင်းဖြင့် သဘာဝဗီတာမင်ဓာတ်များရနိုင်သည်။ အဆီကျပြီး အသားကျစ်စေသည်ဟုဆိုသည်။ထမင်းရည်သည် အာဟာရဖြစ်သည်။ ဦးစွာပွက်လာသော ထမင်းရည် ကို ငှဲ့ယူပြီး ဆေးဖက်ဝင်အဖြစ် သောက်သုံးလေ့ရှိကြသည်။ယခုခေတ်တွင် ထမင်းပေါင်းအိုးများဖြင့် အလွယ်တကူချက်ပြုတ် ကြသဖြင့် ထမင်းရည်မရနိုင်တော့ပေ။ အကယ်၍ ထမင်းပေါင်းအိုးမှ ဦးရည်ကို ရယူလိုလျှင် ရေအနည်းငယ် ပိုထည့်ချက်ပါ။ ပေါင်းအိုးတွင် ပွက်ပွက်ဆူသောအခါ လက်ဖက်ရည်ပန်းကန် နှစ်လုံးစာမျှ ထမင်း ပေါင်းရည်ကို ဇွန်းဖြင့် ခပ်ယူပါ။ ဤနည်းဖြင့် ထမင်းပေါင်းဦးရည်ကို ဆားအနည်းငယ်ခတ်ပြီး နေ့စဉ် သောက်သုံးပေးလျှင် အဆီကျစေနိုင် ပါသည်။ပိန်လိုသူများသည် နံနက်စောစောထ၍ ရေနှင့်ပျားရည်ရောသောက် လျှင်လည်း ပိန်နိုင်သည်ဟု သိရသည်။ဤနည်းသည် အိမ်တိုင်းတွင် အလွယ်တကူပြုလုပ်နိုင်သော ပိန်ဆေးနည်းဖြစ်သည်။ နေ့စဉ်မှန်မှန် တစ်လခန့်ပြုလုပ်ကြည့်လျှင် သိနိုင်ပါသည်။ရေနွေးကြမ်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် လက်ဖက်ခြောက်ခတ်ထားသော အဖန်ရည်ကို အနောက်တိုင်းသုတေသီများက Green Tea ဟု ရေးသားကြသည်။လက်ဖက်ရွက်သစ်နုလေးများကိုမီးပြင်းပြင်းအပူပေးပြီး ရိုးရာနည်းဖြင့် အခြောက်ခံထားသောလက်ဖက်ကို ရေနွေးဆူဆူတွင် ခတ်လိုက်သောအခါ အရွက်စိမ်းများမှ စိမ်းဖန့်ဖန့်အရည်များ ထွက်လာသည်။ မြန်မာလက်ဖက်ခြောက်အတော်များများမှာ နီရဲရဲအရောင်များ ထွက်သဖြင့် Green Tea နှင့် မတူပါ။ တချို့မှာ ဆိုးဆေးကြောင့်အလွန်နီရဲနေတတ်သည်။ မသောက်သင့်ပါ။Green Tea ကြောင့် ကိုလက်စထရောကျသည်ဆိုသည်မှာ အနောက်တိုင်းမှ သုတေသနဖြစ်ပါသည်။ Green Tea သောက်လျှင် ပိန်သည်။ တရုတ်၊ ဂျပန် စသည့်နိုင်ငံများ၌ ဥရောပလောက် အစာအိမ်ကင်ဆာနှင့် အူမကြီးကင်ဆာ အဖြစ်မများရခြင်းမှာ ရေနွေးကြမ်း (Green Tea) ကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု သုတေသနဆေးပညာရှင်များက ခန့်မှန်းကြသည်။မြန်မာလူမျိုးတို့သည်ရေနွေးကြမ်းတွင်ရှမ်းပြည်မှလာသော လက်ဖက်ခြောက်ကို ခတ်သောက်ကြသည်။ Green Tea ဟုတော့ မခေါ်ကြပါ။ အဖန်ရည်၊ ရေနွေးကြမ်းဟုသာခေါ်ကြပါသည်။ရေနွေးကြမ်းအဖန်ရည်ဖြင့်လည်း အဆီကျနိုင်သည်။ သို့သော်အဖန်မှာချုပ်သောသတ္တိရှိသဖြင့် ဝမ်းချုပ်၊ လေချုပ်၊ အစားပျက်ဖြစ်လာတတ်သည်။ လိပ်ခေါင်းရှိသူများဆိုလျှင် အဖန်ရည်နှင့် မတည့်ပါ။ရေနွေးကြမ်းအဖန်ရည်ကို သောက်ခြင်းဖြင့် ကိုလက်စထရော ခေါ် မကောင်းသောအဆီ(LDL) ကို ကျစေနိုင်ကြောင်း သုတေသနပြုချက်များတွင် လေ့လာဖူးသည်။ သို့သော် တစ်နေ့လျှင် ကော်ဖီကိုင်းပန်းကန်ဖြင့် နှစ်ခွက်ခန့်သာ သောက်ရမည်ဖြစ်သည်။အချုပ်ဆိုရသော်ရေကိုကျွက်ကျွက်ဆူအောင် အပူပေးပြီး အအေးခံ ထားသော ရေကျက်အေးကို သောက်လျှင်ပင် လူကို ပိန်စေသောသတ္တိရှိပါသည်။ ဆူပွက်အောင်ကျိုထားပြီး အအေးခံထားသောရေသည် လူကို ပိန်စေသောသတ္တိရှိသည်။ လက်ဖက်ခြောက်ခတ်သော ရေနွေးကြမ်းအဖန်ရည်သည် လူကို ကောင်းသောအကျိုးပြုပါသည်။ အဝလွန်ခြင်းကိုလည်းတားဆီးနိုင်သည်။သို့သော်တစ်နေ့လျှင် ကော်ဖီခွက်နှစ်ခွက်၊သုံးခွက်ထက်ပိုသောက်ပါက ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ လေချုပ်ခြင်း၊ စမြင်းခံခြင်း စသော ဆိုးကျိုးအနည်းငယ်မျှရှိနိုင်သည်ကို သတိပြုသင့်ပေသည်။ ဆေးဖက်ဝင်သောအရာတိုင်းတွင် တန်ဆေးလွန်ဘေး သတိထားသင့်ကြောင်း အကြံပြုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။Photo - LinkedInSource: MWD Web Portal

Tue, 06/03/2025 - 12:00

မိုးရာသီမှာသတိရှိပါ ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောရောဂါ

၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် ရာသီမရွေးဖြစ်တတ်သောရောဂါဖြစ်သော်လည်း မိုးရာသီတွင် ဖြစ်ပွားမှုအများဆုံး ဖြစ်သည်။ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ကလေးသူငယ်များတွင်ဖြစ်ပွားပါက အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်းနှင့် ယင်းရောဂါသည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဒုတိယအဖြစ်အများဆုံးကလေးရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ မှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း တစ်နှစ်လျှင် အသက် ငါးနှစ်အောက်ကလေး ၁၀၀ တွင် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါဖြစ်ပွားသူ ခြောက်ဦးမှ ၁၂ ဦးအထိရှိကြောင်း သိရသည်။၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းနှင့် ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။ ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းသည် နှစ်ရက်ခန့်အကြာတွင် ရပ်တန့်သွား ၍ စိုးရိမ်ဖွယ်မရှိပေ။ ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ၀မ်းသွားသည့်အကြိမ်ရေများလာသည်နှင့်အမျှ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးသွားသဖြင့် အချိန်မီကုသမှုခံယူသင့်သည်။ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများအဖြစ်အစာအိမ်နာခြင်း၊ အစာ အဆိပ်သင့်ခြင်းများပါ ဖြစ်တတ်သည်။ရောဂါဖြစ်ပွားရသောအကြောင်းရင်းမိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရပ်ကွက်များနှင့်လမ်းများပေါ်ရှိ ရေဆိုး ရေညစ်များနှင့်အတူ မိုးရေများလျှံတက် လာပြီး ရေပြန်ကျသွားသောအခါ အညစ် အကြေး အနည်အနှစ်များ တင်ကျန်ရစ်ခဲ့ ပြီး Vibiro Cholerae (ခေါ်) ကာလ၀မ်း ရောဂါကိုဖြစ်စေတတ်သော ကူးစက် ရောဂါပိုးမွှားများ ပေါက်ပွားမှုများပြားလာသည့်အတွက် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်လာရသည်။ ထိုရောဂါပိုးသည် ကူးစက် ခံရသူ၏အူအတွင်းသို့ Enterotoxin (ခေါ်) အဆိပ်ဓာတ်တစ်မျိုးထုတ်လွှတ်ကာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ အရည်ဓာတ်နှင့် ဆားဓာတ်များကို အချိန်တိုအတွင်း လျင်မြန်စွာဆုံးရှုံးစေသဖြင့် အသက်သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။ထို့ပြင် ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးပါ၀င်သည့် ၀မ်း သို့မဟုတ် အညစ်အကြေးများပေါ် ယင်နားပြီးနောက် ထိုယင်နားထားသော အစားအသောက်များကို စားသောက်မိခြင်း၊ မသန့်ရှင်းသောလက်ဖြင့် အစားအစာများကို ကိုင်တွယ်စားသောက်ခြင်း၊ ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးသည် သောက်သုံးရေများအတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်၀င်ရောက်ခြင်း (ဥပမာ-မိလ္လာပိုက်ပေါက်ခြင်း၊အညစ် အကြေးမြေသြဇာအသုံးပြုခြင်း) စသည် တို့မှတစ်ဆင့် အလွယ်တကူကူးစက်နိုင် ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ရောဂါ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့ကူးစက်စေသည်။ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ရောဂါသည် တစ်နှစ်အောက်ကလေးများ ကိုသေဆုံးစေသည့်တတိယမြောက်ရောဂါဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်၀န်းတွင် နှစ်စဉ် ကလေး၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု ၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယံနီးပါးရှိ ကြောင်းနှင့် နှစ်စဉ် ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှော ရောဂါကြောင့် အသက်ငါးနှစ်အောက် ကလေး လေးသိန်းကျော်နှင့် အသက် ငါးနှစ်မှကိုးနှစ်ကြားကလေး ငါးသောင်းကျော် သေဆုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ရောဂါလက္ခဏာများနာရီပိုင်းအတွင်း ငါးညှီနံ့နံသော ဆန်ဆေးရည်ကဲ့သို့ ဖြူကျဲကျဲ ၀မ်းအရည်များ အဆက်မပြတ်သွားခြင်း သို့မဟုတ် တစ်ရက်တည်း သုံးကြိမ်နှင့်အထက် ၀မ်းအရည်သွားခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ ၀မ်းတွင်သွေးပါခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ မှိန်း၍ပျော့ခွေခြင်း၊ အရည်ကောင်းစွာမသောက်နိုင်ခြင်း၊ ခံတွင်း၊လျှာနှင့်နှုတ်ခမ်းများခြောက်၍ ရေအငမ်းမရသောက်ပြီးနောက်ထိုရေအတိုင်း ၀မ်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်အန်ထွက်ခြင်း၊ အရေပြား၏ကျုံ့နိုင်၊ ဆန့်နိုင်အားလျော့နည်းလာခြင်း၊ မျက်တွင်းချိုင့်၀င်ခြင်း၊ ကြွက်တက်ခြင်း စသည့်ရောဂါ လက္ခဏာများခံစားရပါက ဓာတ်ဆားရည်များများသောက်ပြီး နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ၊ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။တခြားသူများသို့မကူးစက်စေရန် ၀မ်းသွားပြီးနောက် ရေအိမ်ကို ရေနိုင်နိုင် လောင်းချရမည်။ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ခြင်းကို ထိရောက်စွာကုသမှုမခံယူပါက ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ရေဓာတ်ဆုံးရှုံး၍ သွေးပေါင်ကျကာ သတိလစ်ပြီး နာရီပိုင်း အတွင်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်၍ မပေါ့ဆသင့် ပေ။၀မ်းလျှောသည့် အကြိမ်ရေများပါက သိသိသာသာပိန်ကျသွားပြီး အားအင် ကုန်ခန်းသွား၍ အနားယူသင့်သည်။ရှောင်ရန်အစားအစာများ- ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါမဖြစ် အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် မသန့်ရှင်းသည့်အစားအစာများ၊ မသန့်ရှင်းသည့် သောက်ရေ၊ သုံးရေ များ၊ အမှည့်လွန်သည့်သစ်သီးများ၊ ယင်နားစာများ၊ လက်လုပ်ချဉ်များ၊ လမ်းဘေးအစားအစာများကိုရှောင်ကြဉ်ရမည်။- ကာလတို ၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၊ ကာလရှည်၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၀မ်းသွားခြင်း ရပ်တန့်သွားသော်လည်း နောက် ၁၀ ရက်ခန့်ကြာသည်အထိ နို့ထွက်ပစ္စည်းများဖြစ်ကြ သော ချိစ်၊ ဒိန်ခဲ၊ မလိုင်၊ ပူတင်း၊ ကော်ဖီတို့ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။- အမျှင်ဓာတ်များသော အစားအစာများက အစာအိမ်နှင့်အူကို အလုပ်ရှုပ်စေနိုင်၍ ၀မ်းလျှောပြီးနောက် သုံးလေးရက်ခန့် ကြာသည်အထိ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။စားသုံးသင့်သည့်အစားအစာများအောက်ဖော်ပြပါ အစားအသောက်များကို ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါအတွက် သဘာ၀ကုထုံးအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်။- ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ပြန်လည်ဖြည့် တင်းပေးသည့်အနေဖြင့် ရေကျက် အေးများများသောက်ပါ။- ဓာတ်ဆားရည် (ORS) သောက်ပါ သို့မဟုတ်သီးစုံဓာတ်ဆားရည် သောက်ပါ။- ဓာတ်ဆားထုပ် အလွယ်တကူမရရှိ နိုင်ပါက ဆားနှင့်သကြားကို ဆတူရော၍သောက်ပါ။- လက်ဖက်ရည်ကြမ်းထဲတွင် သကြား အနည်းငယ်ထည့်သောက်ပါ။- ချင်းပြုတ်ရည်သောက်ပါ။- အမည်းရောင်ထန်းလျက်ကိုကျိုပြီး အနည်စစ်သောက်ပါ။- အုန်းစိမ်းရည်သောက်ပါ။- ဒိန်ချဉ်ထဲတွင်ပါရှိသော လက်တစ် အက်စစ်က အစာအိမ်နှင့် အူလမ်း ကြောင်းထဲရှိ ၀မ်းသွားစေသော ဗက်တီးရီးယားများကို သေစေနိုင်၍ ဒိန်ချဉ်စားပါ။ (ဒိန်ချဉ်ထဲသို့ သကြား၊ ထန်းလျက်ရည်မရောဘဲ သူ့ချည်းစားပါ)-ကစီဓာတ်ကြွယ်၀သောအစားအစာ များဖြစ်ကြသည့် ထမင်း၊ ဆန်ပြုတ်၊ စွပ်ပြုတ်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ အာလူး၊ မုန်လာ ဥနီ၊ ကြက်သား၊ ငါး၊ ဘီစကွတ်မုန့် စားပေးနိုင်သည်။- Chamomile (ခေါ်) အဝါရောင်၀တ် ဆံနှင့်ပွင့်ချပ်ဖြူဖြူပွင့်သော တောပန်းလေးများက ၀မ်းပျက် စေသော ပိုးမွှားများအန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သဖြင့် ထိုတောပန်းလေးများ ကို လက်ဖက်‌ခြောက် ကဲ့သို့ ရေနွေးတွင်ခတ်ကာ အအေးခံသောက်နိုင် သည်။- ဘလူးဘယ်ရီသီးထဲတွင် ပါရှိသောဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက အူ လမ်းကြောင်းထဲရှိ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်း လျှောဖြစ်စေသော ရောဂါပိုးများကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။- လိမ္မော်ခွံက ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှော ခြင်းအတွက်ကောင်းကျိုးပြုနိုင်သည်။ လိမ္မော်ခွံကိုပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း၊ ရေနွေးဆူဆူတွင် ခတ်၍ သော်လည်းကောင်း အအေးခံ ၍ သောက်သုံးသင့်သည်။- ပဲနံ့သာပင်အစေ့ကို ရေစိမ်၍သောက်နိုင်သည်။- ဆီးသီးလုံးခန့်ပမာဏရှိသော နနွင်း မှုန့်ကို ရေနွေးကြမ်းဖြင့် သုံးရက် ဆက်တိုက်သောက်ပါ။ - အသက် ၂၀ နှင့်အထက်ဖြစ်ပါက ငရုတ်ကောင်းစေ့ ၂၀ ခန့်ကို လှော်၍ အမှုန့်ကြိတ်ပါ။ရလာသောအမှုန့် ကို အရက်ဖြူတစ်ဇွန်း၊ ရေအေး တစ်ဇွန်းရောပြီး သောက်ပါ။- သီးသီးအမှည့်စားပါ။ သစ်ကြားသီးစားပါ။ ရေသဖန်းပင်၏အခေါက်ကိုပြုတ်သောက်ပါ။ ကြောင်လျှာမြစ်ပြုတ်သောက်ပါ။ ကြာဖြူ၊ကြာညို ၀တ်ဆံများ စားပေးပါ။- ပရန္နဝါမြစ်၊ ဇာတိပ္ဖိုလ်သီးနှင့် ကရမက်သွေး၍သောက်နိုင်သည်။- မြေအိုးတစ်လုံးထဲ ကန်စွန်းရိုးနီ ၁၀ ပင်ခန့်ကို သင့်သလိုဖြတ်တောက်၍ အညိုရောင်ထန်းလျက် ၁၅ ကျပ်သားထည့်ကာ ရေကို ကန်စွန်းပင် မြုပ်သည်အထိထည့်၍ နူးအိလာ အောင်ပြုတ်ပေးပါ။ ထိုပြုတ်ရည်ကို ရေဆာတိုင်းသောက်ပါ။ တစ်ကြိမ်သောက်လျှင် ရေနွေးကြမ်းပန်းကန် လုံးတစ်လုံးခန့် သောက်ပေးရမည်။ ဤနည်းအတိုင်း ငါးကြိမ်၊ ခြောက်ကြိမ်ခန့်သောက်ပြီးပါက၀မ်းရပ် သွားပါလိမ့် မည်။ကြိုတင်ကာကွယ်ရမည့် နည်းလမ်းကောင်းများ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် ကြိုတင် ကာကွယ်နိုင်သောရောဂါဖြစ်သည်။ ရောဂါ ဖြစ်စေတတ်သော ပိုးမွှားများ၏ ၈၀ ရာခိုင် နှုန်းခန့်သည် မိမိတို့၏လက်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သည်။ စနစ်တကျ လက် ဆေးခြင်းဖြင့် လူအချင်းချင်းကူးစက်မှု များ၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများမှတစ်ဆင့် ကူးစက် တတ်သောရောဂါများကို သိသာ စွာ လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် အစာ မစားမီနှင့် အစားအစာမပြင်ဆင်မီအချိန်၊ အညစ်အကြေးနှင့်အမှိုက်သရိုက်များ ကိုင်တွယ်ပြီးချိန်၊ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပြီး ချိန်နှင့် ရေအိမ်မှဆင်းချိန်တို့တွင် လက် ကိုဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကြာ စင်ကြယ် စွာဆေးကြောပါ။ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်း ရေးကို ဂရုပြုဆောင်ရွက်ပါ။ ကလေးငယ် များ၏မစင်ကို ယင်မနားအောင်စနစ်တကျစွန့်ပစ်ပါ။ ယင်လုံအိမ်သာ ရာနှုန်း ပြည့်သုံးစွဲပါ။ ရေကို ကျိုချက်၍သော်လည်း ကောင်း၊ ကျန်းမာရေးဌာန၏ ညွှန်ကြား ချက်အတိုင်း ကလိုရင်းဆေးခတ်၍သော် လည်းကောင်း အသုံးပြုပါ။အစားအစာများကိုကျက်အောင်ချက်ပြုတ်ပြီးမှ ပူပူ နွေးနွေးစားသုံးပါ။အစားအစာများကို ယင်မနားအောင် စနစ်တ ကျဖုံးအုပ်ထား ပါ။အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် မိုးရာသီတွင် သရက်သီးမှည့်၊ ဒူးရင်းသီး၊ပိန္နဲသီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး စသည့်သစ်သီးများ လှိုင်လှိုင်ပေါများ လေ့ရှိရာ အဆိုပါသစ်သီးမှည့် များကြောင့် ယင်ကောင် များလည်း ပေါက်ပွားလာကြသည်။ ထိုယင်နားစာများ သို့မဟုတ် မှို တက်နေသောအစားအစာများကို စားမိ ပါက ၀မ်းရောဂါမလွဲမသွေဖြစ်စေနိုင်သည်။ သို့သော် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောခြင်း သည် မိုးရာသီကာလတစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်ဘဲအချိန် ကာလမရွေး၊ လူကြီး လူငယ်မရွေး ဖြစ်ပွားတတ်သောရောဂါဖြစ်၍အခန့်မသင့်ပါကအစုလိုက်အပြုံ လိုက် ကာလ၀မ်းရောဂါဖြစ်လာနိုင် သည် ကို သတိရှိကြရန်လို ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ Source: Myawady Web Portal

Mon, 06/02/2025 - 12:00

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

မိုးရာသီမှာသတိရှိပါ ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောရောဂါ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

Event & Guidlines

Contact

Quick Link

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

လူမှုရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

Event & Guidlines

Contact

Quick Link