အစာအိမ်ရောဂါ ကြိုတင်ကာကွယ်နည်းနှင့် ကုသနည်း

လူ၏ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ဝမ်းခေါင်း၏ လက်ဝဲဘက်အထက်ပိုင်းတွင် အစာအိမ်တည်ရှိသည်။ ထိုအစာအိမ်သည် လူတို့စားသောက်သော အစားအစာမှန်သမျှကို ကြေညက်စေသော အချွဲအရည်တို့ဖြင့် ရောပြွန်းစေကာ အချဉ်ဓာတ်အရည်တစ်မျိုးဖြင့် အစာချေပေးသည်။

အစာအိမ်သည် အစားအစာများဝင်သွားသောအခါ  ကြီးလာပြီးအစာများမရှိလျှင် သေးငယ်နေတတ်သည်။ ယင်းအစာအိမ်တွင်ဖြစ်ပေါ်သော ရောဂါဟူသမျှကို အစာအိမ်ရောဂါဟု ခေါ်သည်။ သို့ရာတွင် အစာအိမ်တွင်ဖြစ်သော အစာအချဉ်ပေါက်ရောဂါသည် အစာအိမ်အတွင်းရှိ အက်စစ်ဓာတ် လောင်ကျွမ်းခြင်းကြောင့် အစာအိမ်ပါးခြင်း၊  ပေါက်ခြင်းစသည်တို့ ဖြစ်ပေါ်လာကာ အစာအိမ်ရောဂါကိုရရှိလေသည်။

ရောဂါဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်း

အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သူမျှတိကျစွာ ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးသော်လည်း နောက်ဆုံးတွေ့ရှိချက်အရ အိပ်ချ်ပိုင်လိုရီ (H.pylori) ဗက်တီးရီးယားကြောင့် အစာအိမ်အနာဖြစ်သည်ဆိုကြသည်။ H.pylori က အစာအိမ်အနာဖြစ်စေသဖြင့် အဆိုပါဗက်တီးရီးယားကိုသတ်ရန် ပဋိဇီဝဆေးများဖြစ်သည့် Amoxicillin 500mg၊ Metronidazole 400mg၊ Ranitidine 150mg၊ Entacid ဆေးလေးမျိုး တစ်ရက်လျှင်နှစ်ကြိမ်(၁-၂)လဆက်တိုက်ကျွေးခြင်းဖြင့်အစာအိမ်ထဲမှ H-pylori ကို ပျောက်ကင်းစေသည်။

အစာအိမ်ရောဂါသည်  အမျိုးသားများထက် အမျိုးသမီးများတွင်အဖြစ်များသည်။   သွေးအမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍   ဖြစ်တတ်သည်။ 

အလုပ်ပင်ပန်းသူများ၊   စိုးရိမ်စိတ်ကြီးသူများနှင့်  ဦးနှောက်အသုံးချမှုများသူများ၊   အချိန်မှန်မစားသူများနှင့် အိပ်ချိန်မမှန်သူများတွင်အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်တတ်သည်။ အာရုံကြောများ လှုပ်ရှားရာတွင် အစာအိမ်အတွင်းရှိ သွေးကြောငယ် များ ကျဉ်းမြောင်းလာခြင်းကြောင့် သွေးအသွားအလာနည်းပါးလာပြီး အစာအိမ်အတွင်းရှိ အက်စစ်ဓာတ်လောင်ကျွမ်းမှုကိုလွန်ကဲစေကာ အစာအိမ်အတွင်း H.pylori များလာခြင်းကြောင့် အစာအိမ်ရောဂါ ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။

အစာအိမ်ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ရင်ပြည့်ရင်ကယ်ဖြစ်ခြင်း၊ မကြာခဏမအီမသာဖြစ်ပြီး နေထိုင်မကောင်းခြင်း၊ စားသမျှအစာများ ကြေညက်မှုမရှိသဖြင့် အစာမကြေခြင်း၊ ရင်ခေါင်းအောင့်ခြင်း၊ အစာစားပြီးတိုင်းအစာအိမ်အပေါ်ပိုင်း လက်ဝဲဘက်နာကျင်ခြင်း၊ တစ်ခါတည်းစုပြုံ၍ ထွက်လာသောအစာများတွင် သွေးနီများပါလာခြင်း၊ အမြဲတမ်းဝမ်းဗိုက်ပွ၍ ချောင်းဆိုးမြန်ခြင်း စသည့်ရောဂါ လက္ခဏာများပြတတ်သည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်နည်း

မည်သည့်အစားအသောက်မဆို ကြေညက်အောင်ဝါးပြီးမှ မျိုချသင့်သည်။ အစားအသောက်ကို အချိန်မှန်မှန် စားသောက်သင့်သည်။ အပူ၊အစပ်နှင့်အချဉ်များကို တရားလွန်မစားသင့်ပေ။ အလွန်မာသောအစာများစားသောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ နွားနို့ကို ကျက်အောင်ကျိုချက်၍သောက်သင့်သည်။ သွေးအန်လျှင် နွားနို့မတိုက်သင့်ပေ။ ဗိုက်နာသည့်အခါ   ဗိုက်ကိုမနှိပ်သင့်ပေ။   အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ ရှောင်သင့်သည်။

ကုသနည်း

အစာအိမ်ရောဂါကို ကုသရာတွင် H-pylori ဗက်တီးရီးယားကို ဖော်ပြသည့်ဆေးများ တိုက်၍ ကုသသင့်သည်။   အစာအိမ်ရောဂါရှိသူများ လုံလောက်စွာ အနားယူသင့်သည်။ ရေကို နေ့စဉ်(၂-၃)လီတာ‌သောက်သင့်သည်။ ဆေးလိပ်၊ အရက် စသည်တို့မသောက်သင့်ပေ။ ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည် လွန်စွာမသောက်သင့်ပေ။ အက်စစ်ဓာတ်လွန်ကဲနေလျှင် အက်စစ်ဓာတ်အားနည်းအောင် Antacid၊ Omeprazole ဆေးဝါးများသောက်သုံးသင့်သည်။ အစာအိမ်နာအတွက် Gelmag၊  Sodamint တစ်နေ့နှစ်ကြိမ်ဖြင့်(၁-၂)လပြည့်အောင် သောက်သင့်သည်။ အစားမှန်မှန် စားသင့်သည်။

အစာအိမ်ရောဂါသည် အစာအိမ် သို့မဟုတ် အူသိမ်ဦးပိုင်း အနာဒဏ်ရာကြောင့် ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။ အစာအိမ်နံရံများရောင်ခြင်း အပါအဝင်   ကုသမှုခံယူရန်   ဆရာဝန်နှင့်ချက်ချင်း ပြသသင့်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မကုသဘဲထားပါက အမျိုးမျိုးသော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများနှင့် ပြင်းထန်သော အစာအိမ်ကင်ဆာကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။

အစာအိမ်ရောင်ခြင်းလက္ခဏာများ

အစာအိမ်ရောင်ခြင်းလက္ခဏာများ ဖြစ်သော ရင်ဘတ်အထက်ပိုင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ပိုင်း နာကျင်မှုနှင့် ဝမ်းဗိုက်နာခြင်းသည် လနှင့်ချီ၍ကြာတတ်သည်။ ဝမ်းဗိုက်နာခြင်း၊ ပူလောင်ခြင်း၊ ပြည့်လျှံခြင်းတို့ခံစားရတတ်သည်။ ဗိုက်ဆာနေချိန် သို့မဟုတ် ဗိုက်နာချိန် သို့မဟုတ် အစာမစားမီ သို့မဟုတ် အစာစားပြီးနောက် နာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်နေစဉ်နာကျင်ခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်အတွင်း အငွေ့ထွက်ခြင်း၊ ဗိုက်ပူခြင်း၊ ပျို့ခြင်း‌၊ အော့အန်ခြင်းများဖြစ်တတ်သည်။

အစာအိမ်ရောဂါကိုသိရှိနိုင်ရန် စေ့စေ့စပ်စပ် ရာဇဝင်နှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း မှန်ပြောင်းဖြင့် အသားစများ အပိုင်းပိုင်းဖြတ်၍ မြင်ရနိုင်သည်။ ထပ်လောင်းအတည်ပြုချက် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။နာတာရှည်ဝမ်းဗိုက်နာခြင်းများတွင် အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဆေးသောက်ပြီးနောက် နာကျင်မှုမသက်သာပါက သွေးအားနည်းခြင်းနှင့် ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းခြင်းတို့ဖြစ်တတ်သည်။

အစာအိမ်ရောဂါကုသရာတွင် အချိန်မှန်စားခြင်း၊ အပူအစပ်ရှောင်ခြင်း၊ လက်ဖက်ရည်၊ ကော်ဖီရှောင်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်နှင့်ကွမ်းရှောင်ခြင်း၊ လုံလောက်စွာအနားယူခြင်းအပါအဝင် မိမိ၏အပြုအမူကို ပြောင်းလဲသင့်သည်။ အစာကိုနည်းနည်းနှင့် မကြာခဏစားပေးသင့်သည်။ အစားအစာများကို  သေချာကျက်အောင် ချက်ပြုတ်စားသောက်သင့်သည်။

ရောဂါကူးစက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ရန် အစာမစားမီ လက်ကိုရေနှင့်ဆပ်ပြာတို့ဖြင့် စက္ကန့်၂၀ ကျော်ကြာ ပွတ်တိုက်ဆေးကြော သင့်သည်။ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက် မရှိဘဲ မသောက်သုံးသင့်ပေ။  ညစဉ်(၆-၈)နာရီပြည့်အောင် အိပ်စက်သင့်သည်။ အရက်၊ ကွမ်း၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်သင့်သည်။  အစာအိမ်အနာမှတစ်ဆင့်   ကင်ဆာထိမပြောင်းလဲစေရန် H.pylori ရောဂါကိုအမြစ်ပြတ်အောင် ကုသသင့်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

MWD