Anger Management

ဒေါသထွက်လိုက်တာမှ_အသားတောင်တဆတ်ဆတ်တုန်တယ်
အော်ပစ်လိုက်ချင်ပေမယ့်_ထောက်ထားစရာတွေရှိနေတယ်လေ

Anger_Management

စိတ်ဆိုးတယ် စိတ်တိုတယ် ဒေါသထွက်တယ် ဆိုတာ စိတ်ခံစားမှု နဲ့ မကင်းနိုင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့အတွက်ကတော့ နေ့တိုင်းတွေ့ကြုံခံစားနေရတာပါပဲ

ဒေါသထွက်လာရင် 
- ရင်တွေတုန်လာတယ်
- အသံတွေတုန်လာတယ်
- အသံတွေကျယ်လာတယ်
- ဆင်ခြင်ဥာဏ်တွေကင်းလာတယ်
- သူတပါး/မိမိကိုယ်ကို ထိခိုက်နာကျင် စေချင်လာပါတယ်
ခန္ဓာကိုယ်ကလည်း
- နှလုံးခုန်တွေမြန်
- သွေးပေါင်တွေတက်
- ခေါင်းတွေကိုက်ပြီး (လေဖြတ်နိုင်ဆုံးအခြေအနေပေါ့)

အဲ့လောက် ပင်ပန်းတဲ့ဟာကြီး ၊ ဖြစ်ပြီးရင် နောင်တတွေ တပွေ့တပိုက် ခံစားရတဲ့ အရာကြီးကို ဘယ်သူမှတော့ မခံစားလို မဖြစ်လိုကြပါဘူး။

ဒါပေမယ့် လူ ဆိုတော့ကား
  အာရုံတွေ နဲ့တွေ့တဲ့အခါ
* သဘောကျရင် လိုချင်တပ်မက်စိတ် လောဘဖြစ်လာပြီး
* အလိုမကျတဲ့ အခါမှာတော့ ဒေါသက ဖြစ်လာရပါတယ်။

ဒေါသ ဘာလို့ဖြစ်တာလဲ ဆိုရင် စိတ်အလိုမကျလို့ပါ (Disappointed) 
👉 ငါက ပြုံးပြတာကို ငါ့ကို အဖက်တောင် လုပ်မသွားဘူး
👉 ငါ သူ့အပေါ် ဒီလောက်ကောင်းတာကို ငါ့ကို ဒီလိုဆက်ဆံတယ်
👉 အသံတွေကဘာတွေလဲ ဆူညံနေတာပဲ
👉 အနံ့တွေကလည်း နံဆော်နေတာပဲ
👉 ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ဒီအရသာနဲ့ ဆိုင်ဖွင့်ထားရတာလဲ 
👉 ခေါင်းလာလျှော်တာကို အရေခွံဆွဲဆုတ်နေတာလား
         စတဲ့ အာရုံ (၅) ပါး နဲ့ ခံစားရသမျှမှာ စိတ်ထဲမတွေ့ရင် အလိုမကျမှုဖြစ်လာတာပါပဲ
အဲ့ဒီအလိုမကျမှုကနေ
- မကျေနပ်တာ
- ဒေါသထွက်လာတာ
- ပေါက်ကွဲတာဆိုပြီး အဆင့်တွေ ကွဲပြားပြီး တုန့်ပြန်ကြပါတယ်။

1. Mildly irritated- ကိုယ့်စိတ်နဲ့သဘောမတွေ့တာပေါ့ (ကလိ ကလိ ဖြစ်လာတယ် ပြောရမှာပေါ့)
အဲ့လူကြည့်မရတော့ဘူး ၊ ဒါပေမယ့် ထားလိုက်ပါ သူ့အကြောင်း နဲ့သူ ငါ့အကြောင်းနဲ့ ငါဆိုပြီး ထိန်းထားနိုင်တယ်ပေါ့

2. Frustrated- စိတ်အလိုမကျမကျေမနပ်ဖြစ်ပြီ
ငါ့ ကို ဘာလို့ ဒီလိုလုပ်ရတာလဲ စိတ်ထဲ တနုံနုံနဲ့ ခံစားနေရပြီး စိတ်ထဲကနေလုံးဝထုတ်မရသလို ဘယ်သူနဲ့တွေ့တွေ့ ဒီကိစ္စကို လုံးဝမကျေလည်ကြောင်း ထုတ်ပြောမိနေတာပေါ့

3. Anger - ဒေါသဖြစ်ပြီပေါ့
အသက်ရှုတွေမြန် ရင်တွေတုန် အသံတွေကျယ်လာပြီး အချိန်မရွေး နောင်တရစရာ အခြေအနေတစ်ခုကို ဖန်တီးတော့မယ့် level ပေါ့
ကောင်းကောင်းမထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ၊ ထိန်းချုပ်ပေးမယ့် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းမရှိရင် ပေါက်ကွဲထွက်သွားမယ့် အခြေအနေပေါ့ဗျာ

4. Explosion- ပေါက်ကွဲထွက်သွားပြီပေါ့
ပစ္စည်းတွေ ပစ်ပေါက်ဖျက်ဆီးတာ ၊ အော်ဟစ်ဆဲဆိုတာ သူတပါးကိုနာကျင်အောင်လုပ်တာ
လုပ်စရာလူမရှိရင် နံရံဖြစ်ဖြစ် မှန်ဖြစ်ဖြစ် အနားမှာရှိတာ ဆွဲထိုးလိုက်တာပေါ့

အဲ့လို ဒေါသပြင်းအား(level) တွေ ရှိသလို

တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် နောက်ခံအကြောင်းအရာခြင်းမတူလို့ ပေါက်ကွဲပုံလည်းကွာတတ်ပါတယ်
- စိတ်ဖိစီးမှုများနေရင်
- မိသားစုရေးရာပြဿနာရှိရင်
- ငွေရေးကြေးရေး/အလုပ်အကိုင် ပြဿနာရှိရင်
- စိတ်ဓာတ်ကျနေရင်
- အရက်သေစာအလွန်အကျွံသုံးစွဲလျှင်
- မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲလျှင် ပေါက်ကွဲလွယ်ကြပါတယ်။

ဒေါသထွက်တဲ့အဆင့်တွေက
1. စိတ်အလိုမကျစရာရှိလာတယ် (Trigger)
2. တဖြည်းဖြည်း တွေးလေတွေးလေ ဒေါသတွေ တိုးပွါးလေဖြစ်လာတယ် (escalation)
3. မထိန်းနိုင်တဲ့အချိန်ပေါက်ကွဲတယ်
4. ပေါက်ကွဲပြီးပြီးခြင်း ကျေနပ်သလိုဖြစ်သွားတယ်
5. ပြီးတာနဲ့ နောင်တတွေ တပွေ့တပိုက်နဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျပြီး ပြဿနာပတ်ရှင်းရပါရောလေ

ဘယ်လိုထိန်းချုပ်ကြမလဲ ❓

- အာရုံတွေကြောင့် စိတ်ခံစားမှု ဖြစ်ပေါ်လာတော့ အာရုံတွေပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုလျှော့နိုင်လေလေ စိတ်ခံစားမှုလျော့လေလေပေါ့
- မျှော်လင့်တာလေးလျှော့ရပါမယ် (ငါက ဒီလောက်လုပ်ပေးထားတယ်လေ ငါ့ကျတော့ ဒီလိုပြန်ဆက်ဆံရလား)
- ငါ့ကို လုပ်ရက်လေခြင်းဆိုတဲ့ (ငါ့ကို ငါ့ကို ဆိုပြီး ငါ ငါ တွေ များလာရင် escalation ဒေါသတွေ တိုးတိုးလာပါတယ် - ငါစွဲလျှော့ပေါ့
- ဒေါသရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ သိပြီး ပေါက်ကွဲလိုက်ရင် နောင်တ နဲ့ပဲ အဆုံးသတ်ရမှာဆိုတော့ ဒေါသရဲ့နိဂုံးကို ထပ်ခါထပ်ခါ နက်နက်နဲနဲ ပြန်တွေးနေရပါမယ် (သတိကပ်ရမယ်ပေါ့)
- ဒေါသရဲ့ အဆင့်တွေသိပြီးတော့ အင်းအခုငါတော့ irritated ဖြစ်နေပြီ ထပ်ထပ်တွေးနေရင် frustrated ကနေ Anger ဖြစ်တော့မယ် လို့သာ တွေးလိုက်နိုင်ရင် (အာရုံလွှဲလိုက်တာပေါ့ ) ဒေါသက အထိုက်အလျောက်လျော့ကျသွားပါတယ်
- အဲ့လိုတွေ လျော့ဖို့ လွယ်လားဆိုတော့ မလွယ်ပါဘူး
ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ 👉 ထပ်ခါထပ်ခါ သတိလေးကပ်ပြီး #လေ့ကျင့်ရင်တော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ စိတ်တိုတာကိုထိန်းချုပ်လာနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
 ခု ခေတ်စားနေတဲ့ Mindfulness ပေါ့
(original post; Jan, 2023 👉 https://www.facebook.com/100070317703804/posts/228621086158480/?mibextid=cr9u03) 
စိတ်၏အေးချမ်းခြင်းမှသည်ကိုယ်၏ကျန်းမာခြင်းဆီသို့

မှတ်ချက် ။ Dr ဘုန်းစည်သူလွင် ၏ Facebook Page မှတစ်ဆင့် ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

Photo - Depression and Relationship