မိုးရာသီနှင့်ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါအကြောင်းသိကောင်းစရာ

ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါက အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်တာကြောင့် လူထူထပ် တဲ့နေရာတွေကိုသွားလာနေရသူတွေအနေနဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းနေချိန်နဲ့ ကြုံကြိုက်ပါက တုပ်ကွေး ဖြစ်စေတဲ့ဗိုင်းရပ်စ်တွေကူးစက်ပြီး  ရောဂါလက္ခဏာတွေ ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပါက ခံစားရတဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေကိုသက်သာစေဖို့ဖြတ်ကျော်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းကောင်းတွေကို မျှဝေပေး လိုပါတယ်။

တုပ်ကွေးက အလွန်သေးငယ်တဲ့ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်ပြီးအသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေတစ်ဆင့်လူတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးကူးစက်စေပါတယ်။နှစ်စဉ်ပြောင်းလဲသွားတဲ့မျိုးကွဲကြောင့်နှစ်စဉ်ကာကွယ် ဆေးထိုးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

တုပ်ကွေးရောဂါက ရောဂါပိုးရှိတဲ့လူနာ ချောင်း ဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်းကြောင့် လေထဲမှာ ရောဂါပိုးတွေ ပျံ့နှံ့ပြီးအသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်ပါတယ်။ ၁-၂ ရက်အကြာမှာ လူအများစု က နှာချေခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ဖျားခြင်း၊ နွမ်းနယ်ခြင်း၊ကိုယ်လက်မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊   ကိုက်ခဲခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ပြီးလည်ချောင်းနာခြင်းစတဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေခံစားရတတ်ပြီး  ၂-၇  ရက်အတွင်း ပျောက်ကင်းသွားတတ်ပါတယ်။ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်ပါက  အဆုတ်ရောင်ခြင်း၊  အဆုတ်ပျက်စီး ခြင်းနဲ့ အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

တုပ်ကွေးမဖြစ်အောင် Omega-3 မှီဝဲသင့်ပါတယ်။နေ့စဉ်ငါးစားသုံးမှုမရှိရင်Omega-3ကိုနေ့စဉ် ဖြည့်စွက်စားသုံးပေးပါကခန္ဓာကိုယ်ခုခံစွမ်းအားကို မြင့်မားစေလို့ ရာသီတုပ်ကွေးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ Omega-3 က ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်စေတဲ့ ပိုးမွှားတွေကိုစားပေးတဲ့  ကလာပ်စည်း တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းအားကိုမြှင့်တင်ပေးတယ်လို့ဗြိတိန်အာဟာရနှင့်ဆေးပညာ သိပ္ပံတက္ကသိုလ်က လေ့လာ တွေ့ရှိထားပါတယ်။ တခြားလေ့လာမှုတွေအရOmega-3 က အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေ တစ်ဆင့် ဝင်ရောက်လာမယ့် ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်စေတဲ့ပိုးမွှားတွေအဆုတ်ထဲမရောက်အောင်ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ဇင့်ဓာတ်ကို ဖျားနာနေချိန်မှာ သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။ Yale တက္ကသိုလ်  ရောဂါကာကွယ်ရေး စင်တာကပြုလုပ်တဲ့ လေ့လာမှုအရ ရာသီတုပ်ကွေး ရောဂါကြောင့်ဖျားနာတာခံစားနေရတယ်ဆိုရင်ဇင့် ၃၀ ကီလိုဂရမ်သောက်သုံးတာက အဖျားတာရှည် မဖြစ်အောင်တားမြစ်နိုင်ပါတယ်။နှာခေါင်းနဲ့  လည်ချောင်း ထဲမှာ  ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ ပွားများမှုမဖြစ်အောင် တားဆီးပေးလို့ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါသက်သာ ပျောက်ကင်းမှုမြန်ဆန်စေပါတယ်။  ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ဇင့်ဓာတ်ချို့တဲ့ပါက ပိုးမွှားတွေကို တိုက်ထုတ်ပေးတဲ့ သွေးဖြူဥထုတ်လုပ်မှုလျော့နည်းစေလို့ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ခြေများပါတယ်။ လိုအပ်တာထက်ပိုပြီး သောက်သုံးမိပါက ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကို ကျဆင်းစေတဲ့အပြင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်တဲ့ သတ္တုဓာတ် စုပ်ယူမှုကို တားမြစ်ပါတယ်။

ဗီတာမင်-C နေ့စဉ်သောက်သင့်ပါတယ်။ ဗီတာ မင်-C  ကြွယ်ဝတဲ့အစားအစာတွေ  စားသုံးပေးပါက ခန္ဓာကိုယ်ခုခံစွမ်းအားမြင့်မားပြီး ပိုးမွှားတွေဝင်ရောက်ကူးစက်မှုမရှိအောင်  တားမြစ်ပေးပါတယ်။

ငရုတ်ပွ၊ အချဉ်ဓာတ်ရှိတဲ့သစ်သီး စတာတွေကနေ ဗီတာမင်-C ကိုရရှိနိုင်ပါတယ်။ လေ့လာမှုပေါင်း ၃၀ ကျော်အရ ဗီတာမင်-C က အအေးမိတုပ်ကွေးမဖြစ် အောင်  ကာကွယ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့   ထူးခြားချက်မျိုးတော့ မတွေ့ရှိရပါဘူး။  ဗီတာမင်-C  သောက်သုံးမှု များပြားပါက ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်တာ၊ ဝမ်းဗိုက်မအီမသာဖြစ်တာ၊ ကလေးငယ်တွေမှာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းသွေးယိုစိမ့်တာတွေ  ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

ဗီတာမင်-C ကြွယ်ဝတာက သံပရာသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ ဆီးသီး၊ ကျွဲကောသီး၊ ဆီးဖြူသီး၊ ငှက်ပျောသီး စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။

ဗီတာမင်-D သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။ ဟားဗက်တက္ကသိုလ်ရဲ့လေ့လာမှုအရ ဗီတာမင်-D က ခုခံစွမ်း အားကိုမြင့်မားစေပြီး ရာသီတုပ်ကွေးပြဿနာတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။  ခန္ဓာကိုယ် မှာ  ဗီတာမင်-D  ချို့တဲ့ပါက ဗီတာမင်-D ပြည့်ဝနေသူတွေထက်   အဆုတ်နဲ့အသက်ရှူလမ်းကြောင်းမှာ ပိုးဝင်နိုင်ခြေပိုများပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ဗီတာမင်-D ပမာဏလုံလောက်နေပါက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး တွေကို သေစေတဲ့  ပရိုတင်းတွေထုတ်လုပ်မှုကိုများပြားစေပါ တယ်။

ပန်းနာ၊  ရင်ကျပ်ရှိသူတွေမှာ  ဗီတာမင်-D  ချို့တဲ့ပါကလုံလောက်သူတွေထက်ခြောက်ကြိမ်ခန့် ဖျားနာနိုင်ခြေပိုများပါတယ်။ နံနက်ခင်းနေရောင်ခြည်နဲ့ထိတွေ့တာ၊ ဗီတာမင်-D ဖြည့်စွက်ထားတဲ့အစား အစာတွေ စားသုံးတာ၊  ငါးစားသုံးတာတွေကနေ  ဗီတာမင်-Dကို ရယူနိုင်ပါတယ်။ ဖြည့်စွက်သောက် သုံးမယ်ဆိုရင် တစ်ရက်ကို ဗီတာမင်-D  ၁၀၀၀ အိုင်ယူ သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။

ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်နေချိန်မှာ    ဂျင်ဆင်းသောက်တာကြောင့် ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပြီး ပျောက်ကင်းချိန် မှာကျန်ခဲ့တဲ့ချောင်းဆိုးတာကိုသက်သာစေတယ် လို့ အမေရိကန်ကင်ဆာနှင့် ပိုးမွှားကူးစက်မှု စင်တာရဲ့လေ့လာမှုအရ  သိရပါတယ်။ ဂျင်ဆင်းသောက်သုံးတာက  ရာသီတုပ်ကွေးရဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။ ဂျင်ဆင်းမှာပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတွေက ပိုးမွှားတွေကိုတိုက်ထုတ်ပေးမယ့် သွေးဖြူဥ တွေနဲ့ ခုခံအားကောင်းမွန်စေတဲ့ ပရိုတင်းတစ်မျိုးရဲ့ထုတ်လုပ်မှုကို အားပေးတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

တုပ်ကွေးဖြစ်တဲ့အခါ   ပါရာစီတမောသောက်သုံး နိုင်ပါတယ်။ ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်တဲ့အခါ တချို့တွေမှာ ကိုယ်အပူချိန် ၁၀၂.F နဲ့အထက် တက်တာမျိုးတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ကိုယ်လက်‌ညောင်းကိုက်တာတွေ   ခံစားရနိုင်ပါတယ်။   ရေဓာတ်ခန်းခြောက်မှုမရှိအောင်ထိန်းသိမ်းပြီး  ရောဂါဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေမရောက်အောင်   ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ နာကျင်ကိုက်ခဲမှုတွေသက်သာစေဖို့  ပါရာစီတမော သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။

အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး သောက်နိုင်ပါတယ်။ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်မလိုဘဲဆေးဆိုင်တွေမှာ အလွယ်တကူဝယ်ယူရရှိနိုင်တဲ့ အက်စပရင် (Aspirin)၊ ပါရာစီတမော (Paracetamol)၊  အိုင်ဗျူပရိုဖင်  (Ibuprofen) စတာတွေက တုပ်ကွေးကြောင့် နာကျင်ကိုက်ခဲနေတာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။ အက် စပရင်နဲ့ အိုင်ဗျူပရိုဖင်တို့က ရောင်ရမ်းမှုတွေကို လျော့နည်းစေပြီး  အက်စပရင်နဲ့ ပါရာစီတမောက  ဖျားနာတာကို သက်သာစေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရေရှည် စွဲပြီးသောက်သုံးဖို့မသင့်ပါဘူး။

အအေးမိပြီး တုပ်ကွေးဖြစ်နေရင် ရေဓာတ်မခန်းခြောက်အောင် ရေများများသောက်ပေးသင့်ပါတယ်။ သစ်သီးဖျော်ရည်၊ ဆော်ဒါ၊ သံပရာနံ့ထည့်ထားတဲ့ရေ စတာတွေ သောက်သုံးသင့်တယ်။ ကဖင်းဓာတ်ပါတဲ့ အရည်တွေက  ဆီးရွှင်စေတာကြောင့်  ရေဓာတ်ခန်းခြောက်မှုဖြစ်စေလို့ မသောက်သုံးသင့်ပါဘူး။

စွပ်ပြုတ်သောက်နိုင်ပါတယ်။ ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပါကစွပ်ပြုတ်သောက်သုံးတာက အသင့်တော်ဆုံး ပါပဲ။ ကြက်သားစွပ်ပြုတ်သောက်သုံးတာက အဆုတ်နဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းအထက်ပိုင်း ပိုးမွှားကူးစက်မှုကြောင့်ခံစားရတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာစေတယ်လို့ ဆေးပညာဂျာနယ် တစ်စောင် မှာ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။

ငုံဆေးပြားငုံသင့်ပါတယ်။ လိုအပ်ရင် Amoxicillin 500  Mg  နဲ့ စထရပ်ဆဲလ် (Strepsil)ကိုတစ်နေ့ နှစ်ကြိမ် ၅-၇ ရက်သောက်သင့်ပါတယ်။  ဇင့်ဓာတ် ပါတဲ့ငုံဆေးပြားတွေကရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ရင် ခံစားရတဲ့   လတ်တလောရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။

အိပ်စက်အနားယူသင့်ပါတယ်။  ရာသီတုပ်ကွေး ဖြစ်နေပါက အလုပ်သွားတာ၊ ကျောင်းသွားတာမျိုးတွေ မလုပ်သင့်ပါဘူး။ အိမ်မှာပဲ အိပ်စက်အနားယူ တာကရောဂါလက္ခဏာတွေကိုသက်သာစေပြီး အမြန်ဆုံးနေပြန်ကောင်းစေပါတယ်။

လေထုစွတ်စိုမှုရှိသင့်ပါတယ်။ အခန်းတွင်း လေထုစွတ်စိုမှုရှိတာက နှာခေါင်းပိတ်တာ၊ လည်ချောင်းနာတာတွေကို  သက်သာစေပါတယ်။   အခန်းတွင်းမှာ ပစ္စည်းတွေ၊ ပိုးမွှားတွေကင်းရှင်းပြီး သန့်ရှင်းသပ်ရပ် မှုရှိအောင်ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ရေငွေ့ရှူခြင်းကချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာစေး၊ နှာခြောက်ခြင်းကို သက်သာ စေပါတယ်။ စီထရင်းနဲ့ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးရည် သောက်နိုင်ပါတယ်။           ။

MWD Web Portal

Photo - iStock