ထရမ့်အစိုးရသည် အမေရိကန်သံတမန်များအား အခြားနိုင်ငံများ၏ ရွေးကောက်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ ထင်မြင်ယူဆချက် မှတ်ချက်များ မပြုလုပ်ရန် ညွှန်ကြား

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အမေရိကန်သံတမန်များအား အခြားနိုင်ငံများ၏ ရွေးကောက်ပွဲများ၏ တရားမျှတမှု သို့မဟုတ် စည်းကမ်းပြည့်ဝမှုနှင့်ပတ်သက်၍ မှတ်ချက် မပြုရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါအမိန့်သည် နိုင်ငံတကာတွင် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲများဖြစ်စေရေး အမေရိကန်၏ အစဉ်အလာအရ ချဉ်းကပ်မှုမှ သိသာစွာ ကွဲပြားသွားသည့် အခြေအနေ တစ်ခု ဖြစ်သည်။

ဇူလိုင် ၁၇ ရက်နေ့က အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သံတမန် အဖွဲ့အစည်းအားလုံးသို့ ပေးပို့ခဲ့သော အဆိုပါညွှန်ကြားချက်တွင် သိသာ ထင်ရှားသည့် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော နိုင်ငံခြားရေးအကျိုးစီးပွားမရှိပါကရွေးကောက်ပွဲနှင့်သက်ဆိုင်သော ကြေညာချက်များ သို့မဟုတ် လူမှု မီဒီယာ ပို့စ်များ ထုတ်ပြန်ခြင်းကို ထပ်မံမပြုလုပ်ရန် ဝါရှင်တန်မှ ဖော်ပြထားသည်။

"နိုင်ငံခြားရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုအကြောင်း မှတ်ချက်ပြုရန် သင့်တော်သည့် အခါ မိမိတို့၏ သတင်းစကားသည် တိုတောင်းပြီး အနိုင်ရသူကို ဂုဏ်ပြု ခြင်းနှင့် (သင့်လျော်ပါက) ဘုံနိုင်ငံခြားရေးအကျိုးစီးပွားများကို ထောက်ပြ ရန်သာ အာရုံစိုက်သင့်သည်" ဟု အရေးကြီး (sensitive) အဆင့်သတ်မှတ် ထားသော်လည်း လျှို့ဝှက်အဆင့်အတန်းမဟုတ်သည့် ထိုညွှန်ကြားချက် တွင် ဖော်ပြထားသည်။

"မှတ်ချက်များတွင် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်၏ တရားမျှတမှု၊ စည်းကမ်း ပြည့်ဝမှု၊ ၎င်း၏တရားဝင်မှု သို့မဟုတ် အဆိုပါနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီ တန်ဖိုး များနှင့်ပတ်သက်၍ အမြင်ကိုမထုတ်ပြန်ရ" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ထို့အပြင် ရွေးကောက်ပွဲနှင့်သက်ဆိုင်သော သတင်းစကားများကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကိုယ်တိုင် သို့မဟုတ် ဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူမှသာ ထုတ်ပြန်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်သံတမန်များအနေဖြင့် ဌာန၏အကြီးအကဲများထံမှ ခိုင်လုံသောခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ထိုကဲ့သို့ကြေညာချက်များ ထုတ်ပြန်ခြင်း ကို တားမြစ်ထားသည်။

ထိုညွှန်ကြားချက်တွင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ မေလ ၁၃ ရက်က ရီယာ့ဒ်မြို့တွင် ပြောကြားခဲ့သောမိန့်ခွန်းကို ကိုးကားထားပြီး ထိုမိန့်ခွန်း တွင် ၎င်းသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများအား ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ကိစ္စရပ် များကို စီမံခန့်ခွဲပုံနှင့်ပတ်သက်၍ "အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်မှု" (Western interventionists) ကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး ထိုသို့ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်းသည် ဝါရှင်တန်၏လုပ်ငန်းစဉ်မဟုတ်တော့ဘဲ မိတ်ဖက် ပြုလုပ်ရန်သာ ဖော်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် မိမိ၏ဒီမိုကရေစီတန်ဖိုးများကို ခိုင်မြဲစွာ ကိုင်စွဲထားပြီး အခြားနိုင်ငံများက အလားတူလမ်းကြောင်းကို ရွေးချယ် ပါက ထိုတန်ဖိုးများကို ဂုဏ်ပြုမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ သမ္မတထရမ့်က အမေရိကန်သည် မဟာဗျူဟာမြောက်အကျိုးစီးပွားတူညီသည့် မည်သည့် နိုင်ငံနှင့်မဆို မိတ်ဖက်ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြခဲ့သည်" ဟု ညွှန်ကြားချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက အီးမေးလ်ဖြင့် ပေးပို့သော ညွှန်ကြားချက်ပါ အချို့အချက်များကို ပြန်လည်ဖော်ပြခဲ့ပြီး အဆိုပါချဉ်းကပ်မှုသည် အမေရိကန်အစိုးရ၏ "နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာ အာဏာ" (national sovereignty) အပေါ် အလေးထားမှုနှင့် ကိုက်ညီကြောင်း ထိုညွှန်ကြားချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းမှုကို ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် သမိုင်းကြောင်းအရ လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်များကို မြှင့်တင်ရေးကို အဓိက နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဝေဖန်သူများက ဝါရှင်တန်အာဏာပိုင်များသည် မိမိမဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်မျိုးနှစ်စား ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်း အကြိမ်ကြိမ် ထောက်ပြ ခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်လက်ထက်တွင် အစိုးရသည် ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေး မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများမှ တဖြည်းဖြည်း စွန့်ခွာလာခဲ့ပြီး ယင်းကိစ္စ များကို အခြားနိုင်ငံများ၏ ကိုယ်ပိုင်အရေးကိစ္စများတွင် မလိုလားအပ်သော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်လာခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ လူ့အခွင့်အရေးဌာနကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ထိုဌာနသည် "လက်ဝဲပြုပြင်ရေးသမားများက 'လူမှုရေး တန်းတူမှု လှုပ်ရှားမှုများကို ဆန့်ကျင်မှု' (anti-woke) ( 'woke' ဆိုသည်မှာလူမှုရေးတရားမျှတမှုဆိုင်ရာ အသိပညာမြင့်မားခြင်းကို ရည်ညွှန်းပြီး 'anti-woke' မှာ ယင်းအယူအဆများကို ဆန့်ကျင်သူများ ) ခေါင်းဆောင် များကို လိုက်လံတိုက်ခိုက်ရန် လက်နက်တစ်ခု" အဖြစ် ပြောင်းလဲသွား ခဲ့သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။

(ဤစာပိုဒ်ကို ရိုးရှင်းစွာပြန်ဆိုပါက “ထရမ့်အစိုးရက ထောက်ခံသည့်ခေါင်းဆောင်များကို လူ့အခွင့်အရေးဌာနက အဆိုပါခေါင်းဆောင်၏ မူဝါဒများကို "လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု" ဟု ဝေဖန်မှုများရှိလာပြီး ထရမ့်အစိုးရက ယင်းကို လက်ဝဲယိမ်း နိုင်ငံရေးသမားများ၏ နိုင်ငံရေး အငြိုးအတေး အဖြစ် ရှုမြင်နေသည်ဟု” ဖော်ပြနိုင်ပါသည်)

ထရမ့်အစိုးရအရာရှိများသည် ရိုမေးနီးယား၊ ဂျာမနီနှင့် ပြင်သစ် အပါအဝင် ဥရောပနိုင်ငံများရှိ လက်ယာဝါဒီ ခေါင်းဆောင်များအား ဖိနှိပ်မှုဟု ၎င်းတို့ ရှုမြင်သည့်အရာများကို မကြာခဏ ဝင်ရောက်ဝေဖန်လေ့ရှိပြီး ဥရောပ အာဏာပိုင်များအား “သတင်းအမှားများကို တိုက်ဖျက်ရေးအမည်ဖြင့်” လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ ဝေဖန်မှုများကဲ့သို့သော အမြင်များကို နိုင်ငံရေးအရ တင်းကျပ်စွာ ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။

ကိုးကား- Reuters

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂