ဆေးဖက်ဝင်သည့် ကညွတ်ပင် အပိုင်း(၁)

     ကညွတ်သည်   လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း၂၀၀၀   ကျော်ကပင်  လူအများ   ဆေးအဖြစ်မှီဝဲရာမှ    ဟင်းလျာအဖြစ်  ယနေ့တိုင် စားသုံးလာခဲ့ကြသည်။ ကညွတ်ပင်သည်  တစ်နှစ်လျှင်   တစ်ကြိမ်သာပေါ်သော  အရသာရှိသည့် အပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ကညွတ်သည်   နှစ်ရှည်ခံပင်မျိုးဖြစ်ရာ ကျနစွာပြုပြင်ထားသည့်  စိုက်ခင်းတွင် အစေ့များကိုစိုက်ပျိုး၍ အပင်များ နေသားတကျဖြစ်လာလျှင်       နှစ်စဉ်အစို့များ ပေါ်ထွက်လာတတ်သည်။    ကညွတ်ပင်၏    ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Asparagus Officinalis ဖြစ်သည်။       မြန်မာနိုင်ငံ၌ကညွတ်နွယ်ဝင် အမျိုးအစားခြောက်မျိုးခန့်နှင့်  ကညွတ်အမည်ဆင်တူ အပင်မျိုးလေးမျိုးခန့်ရှိသည်။ ရုက္ခဗေဒတွင် ယခင်က ကညွတ်သည် ကြက်သွန်မျိုးနွယ်များကဲ့သို့   နှင်းပန်းမျိုးရင်းထဲတွင်   ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ယခုတွင်မူ ကြက်သွန်မျိုးရင်း Amaryllidaceae ဟု ခွဲထွက်သတ်မှတ်လိုက်သကဲ့သို့ ကညွတ်မျိုးရင်းကိုလည်း Asparagaceae အဖြစ် ခွဲထုတ်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ကညွတ်စားသောက်ပုံ

    ကညွတ်သည်   အာဟာရဓာတ်များ ပြည့်ဝစွာပါဝင်သည့်အပြင် အဆီပါဝင်မှု မရှိသလောက်နည်းပြီး  ကယ်လိုရီပါဝင်မှုလည်း    အလွန်နည်းပါးသောကြောင့် နေ့စဉ်စားသုံးသည့်  ဟင်းလျာများထဲတွင် ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌လည်း   ကညွတ်ကို ယခုနောက်ပိုင်း တွင်ကျယ်စွာ စားသုံးလာကြသည်။ ကညွတ်သည် အရသာကောင်းမွန်သည့်အပြင်  ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ကောင်းမွန်သောကြောင့် မကြာခဏစားသုံးသင့်သည်။ ကညွတ်ပင်၏  အမြစ်၊   အညွန့်တို့ကို စားသုံးနိုင်ကာ အပင်စိမ်းစိမ်းကညွတ်သည်   မိုးဦးကျတွင်ပေါ်သော ရာသီစာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး   မိုးရာသီတွင် ပေါများစွာစားသုံးနိုင်သည်။ အရသာသည် ဆိမ့်သဖြင့်   ကညွတ်ချည်း ကြော်စားနိုင်သကဲ့သို့ ပုစွန်၊ ကြက်သား စသည့်အသားအမျိုးမျိုးနှင့် ရော၍လည်း  ချက်စားနိုင်သည်။

ကညွတ်အမျိုးမျိုး

    ကညွတ်အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း အစိမ်းရောင်နှင့် အဖြူရောင်ကညွတ်ကို လူသိများပြီး      အစိမ်းရောင်ကညွတ်သည် ဆေးဖက်ပိုဝင်၍ အဖြူရောင်ကညွတ်သည် ပို၍နူးညံ့သည်။ ခရမ်းရောင်ကညွတ်သည် ပိုပြီးသေးသွယ်၍  အနံ့ပိုကောင်းသည်။ ခရမ်းရောင်ကညွတ်သည် အစိမ်းရောင်၊ အဖြူရောင်ကညွတ်တို့ထက်  သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုများသည်။ အမျှင်ဓာတ်နည်းပြီးအရွယ်အစားပိုငယ်၍     ပင်စည်မှာ   ၂ လက်မမှ   ၃   လက်မထိသာရှိသည်။ယင်းတွင်ပါဝင်သော ဆေးဖက်ဝင်သည့်  အန်သရိုဆိုင်နန် (Anthocyanin) ခေါ်   ဖိုက်တိုနယူးထရီးရန့်စ် (Phytonutrients) ပါဝင်မှုကြောင့် ခရမ်းရောင်ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ကြာရှည်စွာချက်ပြုတ်ပါက ခရမ်းရောင် ပျောက်သွားနိုင်သည်။ မည်သည့်အမျိုးအစားပင်ဖြစ်စေ ကညွတ်သည် အရသာကောင်းသော ဘက်စုံသုံးဟင်းလျာဖြစ်သည်။   ကညွတ်ကို နည်းအမျိုးမျိုး ချက်ပြုတ်စားသုံးနိုင်ရုံသာမက   အစိမ်းသုပ်စားနိုင်သည်။ ကညွတ်သည် ဘေးဝန်းကျင်တွင် မြေကြီးဖုံးထားသောကြောင့် နေရောင်ခြည်ချို့တဲ့ကာ ထွက်လာသောပင်စည်ရိုးတံသည်  အဖြူရောင်ဖြစ်နေသည်။      မြေအောက်တွင်ရှင်သန်ရ၍ အစိမ်းရောင်ခြယ်ကလိုရိုဖီးလ်ပါဝင်မှုကို  ဟန့်တားထားသောကြောင့် အဖြူရောင်ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ကိုယ်ပိုင်အစာချက်နိုင်မှုကို    ဟန့်တားထားသောကြောင့် အရွက်ကိုအစိမ်းစားရသော   အသီးအနှံကဲ့သို့ပင်  ယင်းပင်စည်သည် အရောင်ဖျော့လာကာ ဖြူလာသည်။ အစိမ်းရောင်ကညွတ်ကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကျယ်ပြန့်စွာ စားသုံးကြသည်။

ကညွတ်နှင့်ကျန်းမာရေး

    ကညွတ်သည် ချိုအေးသော အရသာနှင့် အေးသောဂုဏ်ရှိ၍ သလိပ်ကိုကြေစေပြီး သွေးရောဂါများကိုနိုင်နင်းသည်။ အရွက်၊ အပင်၊ အစို့၊ အမြစ်၊ အသီးအားလုံးသည် လူကိုအကျိုးပြုသော်လည်း အစို့၊ အမြစ်သည် အဓိကအသုံးဝင်သည်။ အညွန့်ကိုစားသုံးခြင်းဖြင့်  လေကိုကြေစေပြီး   အင်အားကိုပြည့်စေ၍  သွေးအားကောင်းစေနိုင်သည်ဟု မြန်မာဆေးကျမ်းများက ဆိုထားသည်။ ကညွတ်အမြစ်ကို ချက်ပြုတ်၍စားသုံးပါက    အားဖြစ်စေသည်။ ကညွတ်မြစ်ဥအရည်ကို ကျိုချက်၍ရသောအဆီကိုလိမ်းပါက အဆစ်ရောင်ခြင်း၊ ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် လေရောဂါဖြစ်ခြင်းများကို  ပျောက်ကင်းစေသည်။    အမြစ်အရည်ကို ပျားရည်နှင့်ရောသောက်ပါက  ဆီးရောဂါများဖြစ်သည့် ဆီးပူ၊  ဆီးအောင့်ခြင်း၊ ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် သည်းခြေရောဂါအမျိုးမျိုးကို ပျောက်ကင်းစေသည်။

အမြစ်အရည်ကို နွားနို့နှင့်ဆတူရော၍သောက်ပါက ကြာရှည်စွာစွဲကပ်နေသော ကျောက်တည်ရောဂါနှင့် အဆိပ်အမျိုးမျိုးသင့်သော ရောဂါများကို   ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။အမြစ်ကိုပြုတ်စားခြင်း၊ နွားနို့၊ ကညွတ်တို့ဖြင့် နို့ထမင်းချက်စားခြင်းဖြင့်  သွေးသန့်၍ခွန်အားအမြန်ပြည့်စေသည်။   ကညွတ်အမြစ်သည် အဆုတ်ထဲရှိ တစ်သျှူးများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို   ကောင်းမွန်စေပြီး လည်ချောင်းပိုးဝင်ခြင်းကို သက်သာပျောက်ကင်းစေသည်။ အညွန့်ကိုစားသုံးခြင်းဖြင့် လေကိုကြေစေပြီး  အင်အားကိုပြည့်စေသည်။   သွေးအားကောင်းစေသဖြင့်    မီးဖွားပြီးမိခင်များစားသုံးရန်      အထူးသင့်လျော်သည်။ လေပြွန်ရောင်ရောဂါနှင့်  တီဘီရောဂါတို့ကို  ကုသရာတွင်လည်း ကညွတ်ပင်၏အမြစ်သည်  ထိရောက်သောအာနိသင်ရှိသည်။

ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင်ဓာတ်

    ကညွတ်ပင်တွင်အကျိုးရှိသော ဆေးဖက်ဝင်ဒြပ်ပေါင်းများဖြစ်သည့် Flavo-ride၊ Glycoside၊ Phenolic Compound၊ Polyphenol၊ Carbohydrate၊ Protein၊ Sphonin၊ Alpha amino Acid စသည်တို့ပါဝင်သည်။ ကညွတ်တွင်ပါဝင်သောဓာတ်များကြောင့် ပန်းနာ၊ ရင်ကျပ်ခြင်းကို သက်သာစေသည်။ ပရိုတင်းအားဖြည့်ဓာတ်တစ်မျိုးကြောင့် အရိုးပွခြင်း၊ အရိုးအဆစ်ရောင်ရမ်းခြင်းတို့ကို  ကာကွယ်ပေးသည်။ ဖောလစ် (Folic)နှင့် ဗီတာမင် A   တို့သည်   နှလုံးကိုကျန်းမာစေပြီး လေဖြတ်၊   လေဖြန်းခြင်းမဖြစ်‌အောင် ကာကွယ်ပေးသည်။   လတ်ဆတ်သောကညွတ်တွင်      ဖောလစ်ဓာတ်အများ အပြားပါဝင်သည်။ ဖောလစ်သည် ဆဲလ်အတွင်း DNA ခေါ် မျိုးရိုးဗီဇများ တည်ဆောက်ရန် အရေးကြီးသောပစ္စည်းဖြစ်သည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် အထူးသင့်လျော်ကညွတ်တွင် အစာခြေစနစ်အတွက် အရေးပါသော အမျှင်ဓာတ် (Fiber) အများအပြားပါဝင်သည်။ အစာအာဟာရမှရရှိသော   အမျှင်ဓာတ်များသည်   အူထဲတွင်ရှိသော    အကျိအချွဲကပ်ငြိမှုများနှင့် တခြားအဆိပ်အတောက်များကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။ မိခင်လောင်းများအနေဖြင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ကညွတ်ကိုစားပေးနိုင်သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် လိုအပ်သည့်ဖောလစ်ဓာတ် ပါဝင်မှုမြင့်မားခြင်းကြောင့် မိခင်လောင်းများ စားသုံးသင့်သည်။ ပျော်ဝင်လွယ်သောအမျှင်ဓာတ် (Fiber) နှင့် အင်ဆူလင် (Insulin) ပေါများသောကြောင့်   အစာစားချင်စိတ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်။ ထိုအမျှင်ဓာတ်သည်    ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုမဖြစ်စေဘဲ   မကောင်းသော ကိုလက်စထရောများကို အူအတွင်းတွင် ယင်းအမျှင်ဓာတ်နှင့် ပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့်လျော့ကျ‌စေသည်။  သွေးတွင်းသကြားပမာဏကို ပုံမှန်ဖြစ်စေသည်။

လေးဖက်နာနှင့်ဆံပင်ဖြူခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်

      ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင် B သည် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ ဟိုမိုဆစ်စတင်အင်း (Homocysteine) ဟုခေါ်သော Amino Acid   ပမာဏကို လျော့နည်းစေပြီး ကိုလက်စထရောကို ကျဆင်းစေသည်။ ဗီတာမင် B 6   သည် Homocysteine ကိုထိန်းပေးနိုင်ပြီး   Homocysteine ပမာဏမြင့်မားလျှင် သွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများဖြစ်ပွားစေနိုင်ပြီး သွေးကြောထဲတွင်  အဆီများစုပုံကာ သွေးလည်ပတ်မှုကိုအဟန့်အတားဖြစ်စေနိုင်သည်။

သိုင်ရာမင်ဓာတ်    (Thiamine)  သည် အစာခြေလမ်းကြောင်း နံရံကြွက်သားကို အထောက်အကူပေးပြီး  အာဟာရဓာတ်စုပ်ယူမှုအတွက် လိုအပ်သော ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ်အက်စစ်ကို ထုတ်ပေးနိုင်သည်။  အဆစ်အမျက်နာရောဂါ  အထူးသဖြင့် လေးဖက်နာရောဂါကို ကညွတ်စားခြင်းဖြင့် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ နိုင်ယာစင် (Niacin) ဒြပ်ပေါင်းသည် ဝက်ခြံပျောက်ကင်းစေပြီး အရိုးအဆစ်ရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ကျစေသည်။ ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော  ကြေးနီနှင့် ဗီတာမင် B 12 ကြောင့် အရွယ်မတိုင်မီ ဆံပင်ဖြူခြင်းနှင့်  ဆံပင်ပါးခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

အစာအိမ်၊ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာနှင့် ဝမ်းချုပ်သူများစားသင့်ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင် B 12 သည် အစာအိမ်၊ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာနှင့်  ဝမ်းချုပ်သူများအတွက် သင့်လျော်သည်။    ထို့ပြင် Flavonoid Compound   သည်လည်း   အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော  ကင်ဆာဖြစ်စေသည့် ဖရီးရယ်ဒီကယ်များ၊ အာရုံကြောရောဂါများ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါများကို    တိုက်ဖျက်ပေးသည်။ ဗီတာမင်  E သည် အမျိုးသမီးနှင့် အမျိုးသား လိင်ဟော်မုန်းနှင့် ဆဲလ်တို့၏အရည်အသွေးကို  တိုးတက်စေသည်။ သုက်ပိုးများကိုကျန်းမာစေပြီး သားအိမ်အမြှေးများကို    ထူထဲစေသည်။   ဗီတာမင် Cပါဝင်မှုကြောင့် သုက်ပိုးဆဲလ်များကိုအားဖြည့်ပေးပြီး  သုက်ပိုးအရေအတွက်ကို တိုးစေသည်။ ရောဂါကိုတိုက်ထုတ်နိုင်ပြီး  ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိခိုက်စေမည့်ဘေးမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့်အပြင် ကိုယ်ခံအားကိုကောင်းစေသည်။ ထို့ပြင် အအေးမိခြင်းနှင့်   ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများ   ကူးစက်မခံရအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။     

Source: Myawady Web Portal