ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်များ တိုးချဲ့တင်ပို့နိုင်ရေး

sacadmin

Article_Author

ဝေလင်းမောင်(ငါးဦးစီး)

Posted_Date

MM-Article-Category
စီးပွားရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး
စီးပွားရေး-ပြည်တွင်း

Image

ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်များ တိုးချဲ့တင်ပို့နိုင်ရေး

Body

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်  မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်ကိုအဖွဲ့ဝင်  ၁၆  ဦးဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။  ကော်မရှင်၏  ရည်ရွယ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁)     မြန်မာနိုင်ငံ၏စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များကိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရန်၊

(၂)     စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝတိုးတက်စေရန်၊

(၃)     စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များဖြင့်ပြည်တွင်းဖူလုံပြီး ပိုလျှံသည်များကိုပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ရေးနှင့်ဈေးကွက်ဝေစုရရှိရေးကိုဖော်ဆောင်ရန်၊

(၄)     သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုမရှိစေသော ရေရှည်တည်တံ့သည့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး စနစ်များကိုဖော်ဆောင်ရန်၊

(၅)   လယ်ယာကဏ္ဍနှင့်ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများတွင်  ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများမြှင့်တင်နိုင်ရန်၊ထို့ပြင်စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေး ဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ (၂၁)ချက်ရှိသည်။

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ကော်မရှင်၏ရည်ရွယ်ချက်ပါအတိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက်  ရေချိုငါးမွေးကန်၊ ရေငန်ပုစွန်မွေးကန်ဧကများ တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက်ကို ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧက တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက် နှစ်အလိုက် လျာထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်း ဦးစီးဌာနတို့၏စိစစ်ချက်များအရ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ အမှန်တကယ် မွေးမြူလျက်ရှိသော ငါးမွေးမြူကန် ၃၃၁၄၁၇ ဒသမ ၄၈၁ ဧက၊ ပုစွန်မွေးမြူကန် ၁၃၈၂၀၀ ဒသမ ၄၄ ဧကနှင့် ကဏန်းမွေးမြူကန် ၂၄၉၁ ဒသမ ၅၇၀ ဧက စုစုပေါင်း ငါး၊ ပုစွန်၊ ကဏန်းမွေးကန် ဧကပေါင်း ၄၇၂၁၀၉ ဒသမ ၄၉၁ ဧက ရှိသည်။

တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ ငါး၊ ပုစွန်   မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရေးအတွက် ငါး၊ ပုစွန် တိုးချဲ့ မွေးမြူရန်လျာထားချက်မှာ ရေချိုငါးမွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၀၈၃၂ ဒသမ ၉၈ ဧကနှင့် ရေငန်ပုစွန် မွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၁၀၁၂ ဒသမ ၇၂ ဧက၊ ရေချို/ရေငန် ငါး၊ ပုစွန်မွေးကန်ဧက စုစုပေါင်း ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧကအား ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ နှစ်အလိုက်လျာထားပြီး တိုးချဲ့မွေးမြူရန် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူဧရိယာများ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လက်ရှိမွေးမြူလျက်ရှိသော ကန်များမှ မြေအသုံးချခွင့်ရရှိပြီးသည့်မွေးမြူကန်ဧရိယာမှာ ၁၈၀၅၅၆ ဒသမ ၃၂၈ ဧကရှိသည်။

မြေအသုံးချခွင့်ရရှိရေးလျှောက်ထားရန်ကျန်သည့်ကန်ဧရိယာ ၂၀၃၉၃၈ ဒသမ ၈၀၄ ဧကရှိပြီး လျှောက် ထားဆဲ ကန်ဧရိယာမှာ ၅၆၆၀၇ ဒသမ ၈၂၂ ဧကရှိသဖြင့် ခွင့်ပြုချက်များရရှိရန် သက်ဆိုင်ရာတိုင်း ဒေသကြီး/ ပြည်နယ်/ ခရိုင်/ မြို့နယ် ဦးစီးဌာနမှူးများက တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ သည်။

ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ငါးမွေးမြူရေး ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်နေမှုများ

တစ်ယူနစ်ဧရိယာ ငါးထွက်ရှိမှုတိုးတက်ရေးအတွက်  မွေးမြူကန်ရေပြင်အား အပြည့်အဝ အကျိုးရှိစွာ အသုံးချစေပြီး ဈေးကွက်ဝင်ငါးမျိုးများ အချိုးကျထည့်သွင်းမွေးမြူ၍ အစာပြည့်ဝစွာကျွေးမွေးနိုင်ရန် အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

အထူးကြပ်မတ်ဂရုစိုက်မွေးမြူခြင်း (Intensive Plus) နည်းစနစ်ဖြင့် ပုစွန်ဖြူ (Penaeus vannamei) အား ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၁၁၅ ဒသမ ၉၆ ဧကနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၂၂၁၇ ဒသမ ၅၆ ဧကခန့် မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ရေငန်ပုစွန်ဖြူ   မွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းအား တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီး ၌ကုမ္ပဏီသုံးခုမှအဆင့်မြင့်ကန်ကျပ်မွေးမြူနည်းစနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး တစ်ဟက်တာ ပုစွန်ကန်တစ်ကန်လျှင် မွေးမြူရက်ကာလ ၈၀ မှ ၁၀၀ ရက်အတွင်း တန်ချိန် ၁၅ တန် မှ ၂၅ တန် အကြား ထွက်ရှိသည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် မြေဧရိယာ ၁၀၆၅၇ ဒသမ ၇၇ ဧကတွင် ပုစွန်တိုးချဲ့မွေးမြူရေးဇုန်များ ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး မြေလွတ်၊  မြေလပ်နှင့်မြေရိုင်းများ  စီမံခန့်ခွဲရေးဗဟိုကော်မတီမှ ခွင့်ပြုနိုင်ရေး  ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိသည်။

ကန်ကျပ်စနစ်မွေးမြူပြီး အထွက်နှုန်းတိုးရေး မြန်မာနိုင်ငံငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းသို့ တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ရေချိုငါးမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းအား  အဆင့်မြင့်မွေးမြူ ထုတ်လုပ်လာကြပြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်၌ Global Earth Agro & Aqua Industry Public Company Limited မှတစ်ဟက်တာ ၂ ဒသမ ၅ ဧကလျှင် ငါးပိဿာ ၁ ဒသမ ၅ သိန်းအထိ ထွက်ရှိနိုင်သည့် နည်းစနစ်များဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA)

Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA) သည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်တွင် စနစ်ဟောင်းငါးမွေးမြူခြင်းမှ Export Income ပိုမိုရရှိရန်နှင့် အလုပ်အကိုင် အသစ်များဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ခေတ်မီငါးသားပေါက်စခန်း၊ အသားတိုးငါးတန်မွေးမြူရေးနှင့်   အစာ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ငါးပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှု၊ အခဲခံမှု၊ ငါးကုန်ချောထုတ်လုပ်မှု၊     အအေးခန်းသိုလှောင်မှု နည်းစနစ်များပါဝင်၍ ငါးနှင့်ပတ်သက်သောအစားအစာများထုတ်လုပ်ပြီး မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်းများကို ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်နိုင်ရန် GEAA မှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

GEAA မှ တစ်လလျှင် ငါးတန် တန်ချိန် ၅၀၀ မက်ထရစ်တန်အထိထုတ်လုပ်၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိပြီး   တစ်နေ့လျှင်  ငါးတန်ချိန်   ၁၀ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန်အထိ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်။

ပြည့်ဖြိုးထွန်းကုမ္ပဏီလီမိတက်ပုစွန်မွေးမြူရေးကန် တစ်ကန်လျှင် ပုစွန်သားပေါက်ကောင်ရေ ၁၅ သိန်းနှုန်းထည့်သွင်း၍ ရက်ပေါင်း ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်း မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၁၅ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန် အထိထွက်ရှိပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကန် ၆၄ လုံးမှ ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၃၅၀၀ မက်ထရစ်တန်ထွက်ရှိသည်။

ကောင်းမွန်သောရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးကျင့်စဉ် (Good Aquaculture Practices - GAqP) အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခြင်း

ရေသတ္တဝါများ မွေးမြူထုတ်လုပ်ရာ၌ နိုင်ငံအဆင့်နှင့်နိုင်ငံတကာအစားအစာများ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းစင်မှု စံချိန်စံညွှန်းများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အား  ထိခိုက်မှုမရှိသော မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုကျင့်စဉ်အား လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဈေးကွက် အခွင့်အလမ်းများပေါများပြီး နိုင်ငံတကာဈေးကွက်သို့တင်ပို့နိုင်ရန်၊ စားသုံးသူများအစားအစာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချစွာစားသုံးနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းများရရှိရန် ရည်ရွယ်လျက် GAqP နှင့် BAP စနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်ရေး   အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးမွေးတောင်သူများ အား GAqP နှင့်ပတ်သက်၍ သိရှိနားလည်စေရန်နှင့် GAqP စနစ်နှင့်အညီ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင်ရန်  သင်တန်းများစဉ်ဆက်မပြတ်ဖွင့်လှစ်ပို့ချလျက်ရှိရာ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် GAqP သင်တန်း/ဟောပြောပွဲ ၈၃ ကြိမ်  ဦးရေ  ၂၁၆၃ ဦးအား သင်တန်းဖွင့်လှစ်ဟောပြောပို့ချပေးခဲ့သည်။ ငါး/ပုစွန်/ ကဏန်းမွေးကန် ၄၃၆၅ ဒသမ ၉၇ ဧကအတွက် GAqP Certificate ၁၆ ခု ထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။      

ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရေချိုမွေးမြူရေးငါးနှင့် ငါးသလောက် Chilled Type များ တိုက်ရိုက် တင်ပို့နိုင်မှုအခြေအနေရေချိုမွေးမြူရေးငါးများအား စစ်တွေနှင့်မောင်တောနယ်စပ် ထွက်ပေါက်များမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိရာမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိတော့သဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ VMS တပ်ဆင်ထားသော ငါးသယ်ရေယာဉ်များဖြင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့ နိုင်ရေးကို ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ဌာနများနှင့်   ညှိနှိုင်းစီစဉ်‌ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၄-၃-၂၀၂၄ ရက်မှ ၁၀-၁၂-၂၀၂၄ ရက်အထိ ကုမ္ပဏီ ခုနစ်ခုမှ ငါးသယ်ရေယာဉ် ၂၀ စင်းဖြင့် တန်ချိန် ၂၀၈၀ ဒသမ ၀၇၂ မက်ထရစ်တန် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂  ဒသမ ၈၀ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးအမျိုးအစားများမှာ ရေချိုမွေးမြူရေးငါး (ငါးမြစ်ချင်း၊ ငါးသိုင်းခေါင်းပွ)နှင့် ရေငန် ငါးသလောက်(Chilled Type) များဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့်ငါးခြောက်တင်ပို့မှုအခြေအနေ

၂၀၂၃   ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိတော့သဖြင့် ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာဌာနများ၏   ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများနှင့်အတူ ငါးခြောက်မျိုးစုံ တင်ပို့နိုင်ရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ၊ ဩဂုတ်လနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကုမ္ပဏီသုံးခုမှ ငါးခြောက်တန်ချိန် ၁၃၉၂ ဒသမ ၄၈၀ တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ  ၃ ဒသမ ၃၃၆ သန်း တင်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးခြောက် အမျိုးအစားမှာ ငါးနီတူခြောက်၊ ဆာဒင်းခြောက်၊ မြီးတံသွယ်ခြောက်နှင့် ငါးနှပ်ခြောက်များဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့်သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့်ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများစစ်ဆေး ခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်   တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက် သဘောတူစာချုပ် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကို   တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ကို ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်၌ မြန်မာနိုင်ငံမှတရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့် သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် မွေးမြူ ရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကိုစစ်ဆေးခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်  တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက်သဘောတူစာချုပ်အား ၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်တွင် GACC နှင့် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ သည်။

၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၁၃၆၂၂၀ ဒသမ ၅၅၉ MT အား Health Certificate (HC) ၃၁၈၂ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၅ ဒသမ ၅၅၈ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ မွေးမြူရေးမှရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၄၄၁၂ ဒသမ ၅၀၂ MT အား Health Certificate (HC) ၃၀၄ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၄၇၇  သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ရေထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့နိုင်မှုနှင့် ထုတ်ကုန်တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေး လျာထားချက်အနေဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ် ရေထွက်ကုန်ပြည်ပတင်ပို့မှု စုစုပေါင်း US$ သန်း ၇၅၀ ခန့်ရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် US$ သန်း ၇၂၂ ရရှိနိုင်ရေး မျှော်မှန်းထားရှိသည်။

အထက်ဇယားပါ မွေးမြူရေးရေငန်ပုစွန်ဖြူနှင့် ငါးတန် Value Added များကို ၂၀၂၅-၂၀၂၆   ဘဏ္ဍာနှစ် တွင်ထုတ်လုပ်ပြီးပါက ပြည်ပပို့ကုန်ဝင်ငွေ တစ်ဘီလီယံကျော်ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး နှစ်အလိုက် တိုးချဲ့ဧက၊ ထုတ်လုပ်မှုများ၊  တင်ပို့မှုများဖြင့် နှစ်စဉ် တစ်ဘီလီယံထက် ပိုမိုရရှိမည်ဖြစ်သည်။  

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေး ကော်မရှင်၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မတီတို့၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ငါးလုပ်ငန်းဦးစီး ဌာန၏မူဝါဒ၊လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ပို့ကုန်နှစ်ဆတိုးမြှင့် ရေးတို့အတွက်ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။   ။          

MWD Web Portal

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

“ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂ (Eurasian Economic Union- EAEU) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခွင့်အလမ်း”
“ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂ (Eurasian Economic Union- EAEU) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခွင့်အလမ်း”
 သမိုင်းကြောင်း           ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂ (Eurasian Economic Union- EAEU) သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဘယ်လာရုစ်၊ ကာဇက်စတန်၊ ရုရှားသမ္မတနိုင်ငံတို့မှ စာချုပ် လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်းဖြင့် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အတွင်း စတင်၍ တရားဝင်ဖွဲ့စည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အာမေးနီးယားနှင့် ကာဂျစ္စတန်တို့သည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂ (Eurasian Economic Union- EAEU) သည် ဥရောပ-အာရှတိုက်ရှိ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၅ နိုင်ငံမှ တည်ထောင်ထားသည့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါသည်။ EAEU ၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား ကုန်စည်၊ ဝန်ဆောင်မှု၊ အလုပ်သမားနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လွတ်လပ်စွာ စီးဆင်းနိုင်ရန်အတွက် တစ်ခုတည်းသော စျေးကွက်တစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ဖြစ်သည်။  ယခုအခါ EAEU သည် လူဦးရေ ၁၈၃ သန်းကျော်၊ စုစုပေါင်း GDP ၂.၄ အမေရိကန် ထရီလီယံကျော် ရှိပြီး၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် အရေးပါသည့် စီးပွားရေးသမဂ္ဂတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လာပါသည်။ EAEU သည် ကမ္ဘာ့ရေနံထုတ်လုပ်မှု၏ ၁၄.၅%၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ၂၀.၃% ထုတ်လုပ်နိုင်ပါသည်။  Eurasian Economic Union : Russia, Belarus, Kazakhstan, Armenia, Kyrgyzstanအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ အခန်းကဏ္ဍ          ရုရှားနိုင်ငံသည် EAEU တွင် အကြီးဆုံးစီးပွားရေးအင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေး သမဂ္ဂ၏မူဝါဒများနှင့် ဦးတည်ချက်များကို လွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ စွမ်းအင်အရင်း အမြစ်များ ကြွယ်ဝသောကြောင့် ရုရှားသည် အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအတွက် အရေးပါသော ကုန်သွယ်ဖက်နှင့် စွမ်းအင်ထောက်ပံ့သူနိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်လျက်ရှိပါသည်။ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသည် စက်မှုထွန်းကားသော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အားသာ ချက်များစွာရှိပါသည်။ ရုရှားနှင့် မဟာဗျူဟာမိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးရှိပြီး EAEU ၏ အဓိက မိတ်ဖက်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ကာဇက်စတန်နိုင်ငံသည် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ ကြွယ်ဝ ပြီး ရေနံနှင့် သတ္တုများထုတ်လုပ်ရာတွင် အဓိကကျပါသည်။ EAEU ၏ အလယ်ဗဟိုတွင် တည်ရှိပြီး ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းအတွက် အရေးပါသောနိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ အာမေးနီးယား နှင့် ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံတို့သည် စီးပွားရေးအရ သေးငယ်သော်လည်း EAEU တွင် ပါဝင်ခြင်းအားဖြင့် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဆွဲဆောင်ရန် အခွင့်အလမ်းများရရှိ နေကြပါသည်။ ထို့အပြင် မောလ်ဒိုဗာ၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ ကျူးဘားနိုင်ငံနှင့် အီရန် တို့သည် လေ့လာသူနိုင်ငံ (Observer Status) များအဖြစ် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ EAEU နှင့် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများEAEU သည် အခြားသော နိုင်ငံများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု များ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် Belt and Road Initiative (BRI)နှင့် ချိတ်ဆက်ကာ ကုန်သွယ်ရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။  ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် EAEU-China Trade and Economic Cooperation Agreement ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ကုန်သွယ် ရေး အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ ထို့အတူ ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO)နှင့်လည်း ပူးပေါင်းနီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ဗီယက်နမ်၊ ဆားဘီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ အီရန်နိုင်ငံတို့ဖြင့် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များ (FTAs) ချုပ်ဆိုထားရှိသည်။  အိန္ဒိယ၊ အီဂျစ်၊ တူရကီနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေးဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်လျက် ရှိသည်။ ယခုအခါ EAEU သည် တတိယနိုင်ငံများနှင့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ကုန်သွယ်မှု ဆက်ဆံ ရေးများ ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ တိုးမြှင့်တည်ဆောက်နေပြီး ဥရောပ-အာရှတိုက်အတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအတွက် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ စိန်ခေါ်မှုများရှိသော်လည်း ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် ၎င်း၏ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို ဆက်လက်တည်ဆောက်နိုင်ရန် အလားအလာကောင်းများ ရှိနေသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ယခုပြုလုပ်သည့် ဖိုရမ်၏ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးတွင် “တရားမျှတသည့် ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်သော ကမ္ဘာကို ပုံဖော်ရာတွင် EAEU ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ အရေးကြီးကြောင်း၊ မိမိတို့၏ မဟာမိတ်အဖွဲ့အစည်းသည် စိတ်ဝင်စားသည့် နိုင်ငံခြားမိတ်ဖက်အားလုံးနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် အမြဲတမ်းလမ်းဖွင့်ထားပါကြောင်း၊ အပြန်အလှန်အကျိုးရှိသည့် ဆက်ဆံ ရေးများသည် ဥရောပ-အာရှ၊ အာဖရိကနှင့် လက်တင်အမေရိကတစ်ခွင်ရှိ နိုင်ငံများနှင့်အတူ တက်ကြွစွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း” အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  EAEU နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ          EAEU နိုင်ငံများသို့ မြန်မာ၏ အဓိကပို့ကုန်များတွင် ဆန်၊ ကော်ဖီ၊ စားအုန်းဆီ၊ ကိုကိုးစေ့ များ ပါဝင်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွင်းကုန်ပြုလုပ်ရာတွင် ဓာတ်မြေသြဇာများ၊ စားသုံးသူ သုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ စက်ကိရိယာများနှင့်ပစ္စည်းများ၊ သတ္တုများ၊ စားသုံးဆီများ၊ ဘိလပ်မြေနှင့် ဆေးဝါးများက အဓိကနေရာယူထားပါသည်။  ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့အကြားရှိ ကုန်သွယ်မှုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစ၍သုံးဆကျော် တိုးလာခဲ့ကြောင်း ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးကော်မရှင်၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ မင့်(စ်)ခ် မြို့၌ ပြုလုပ်ခဲ့သော ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ ဆွေးနွေးပွဲ၌ ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေး ကော်မရှင်၏ ဘုတ်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ Mr.Bakytzhan Abdirovich Sagintayev သည် နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင် နှင့် အလုပ် သဘော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် “၂၀၁၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ EAEU နိုင်ငံများနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံအကြားရှိ ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် သုံးဆကျော်အထိ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁.၅ ဘီလီယံကျော်လွန်သွားပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။  ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပအာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတို့ကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က စတင်ခဲ့ကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ EAEU နှင့် ဥရောပ အာရှစီးပွားရေး ကော်မရှင် (EEC) ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်ခဲ့ပြီး သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ကဏ္ဍ၊ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊ ပညာရေးကဏ္ဍ၊ သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံကို ကျယ်ပြန့်စွာဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ပြီး ထိတွေ့ ဆက်ဆံမှု သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်က စပြီး အရှိန်အဟုန်မြင့် တက်လာခဲ့ကာ (၂၆)ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာ စဘတ် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေး ဖိုရမ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပအာရှစီးပွားရေးကော်မရှင် တို့ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကိုလက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပါသည်။     ယနေ့အချိန်တွင် EAEU အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှုများကိုလည်း ကြံ့ကြံ့ခိုင် ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်း ကျော်လွှားနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ရေးအခြေအနေ ကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပိတ်ဆို့မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး EAEU ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများကို ထိခိုက်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် SWIFT Digital ငွေလွှဲ စနစ်မှ ရုရှားနိုင်ငံ၏ ဘဏ်များကို ပိတ်ပင်ခြင်း၊ ဖယ်ရှားခံရခြင်း အခြေအနေများသည် EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအတွင်း နိုင်ငံတကာငွေလဲလှယ်မှုကို အနည်းငယ်ထိခိုက်ခက်ခဲစေခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်၍လည်း ဥရောပ-အာရှစီးပွား ရေးသမဂ္ဂ (EAEU) သည် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်လျက် ရှိပြီးအချို့က ၎င်း၏ ကောင်းကျိုးကို လိုလားကြသကဲ့သို့ အချို့ကလည်း ၎င်းအား ယိုင်နဲ့ သွားသည်ကို သို့မဟုတ် ပြိုကွဲသွားသည်ကိုပင် လိုလားကြကြောင်း ဘယ်လာရုစ် သမ္မတ အလက်ဇန်းဒါး လူကာရှန်ကိုက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းသည် ယနေ့ EAEU အဖွဲ့အစည်း၏ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် မည်မျှအရေးပါမှု အခြေအနေများကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခွင့်အလမ်းများ          ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာမတည်မငြိမ်မှုများနှင့် မဟာမိတ် စုဖွဲ့မှုအပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ် နေသော ယခုကဲ့သို့ ကာလမျိုးတွင် EAEU ကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းများသည် ဝန်ဆောင်မှု လွတ်လပ်ခွင့်၊ ကုန်သွယ်ရေးလွယ်ကူမှုနှင့် ကျယ်ပြန့်သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု စသည့် အရေးကြီးသော ကိစ္စရပ်များကို အတူတကွပူးပေါင်းရင်ဆိုင်နိုင်မည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ၊ စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်များ၊ သတ္တုတွင်းထွက်ကုန်များနှင့် အခြားအထွက်ကုန်များအတွက် EAEU အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့နိုင်သည့် အလားအလာများစွာရှိပါသည်။ အလားတူပင် ရုရှားနှင့် အခြား EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ စက်မှုထုတ်ကုန်၊ နည်းပညာနှင့် စွမ်းအင်ထုတ်ကုန်များကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နည်းပညာသစ်များ၊ စွမ်းအင် နည်းပညာ၊ အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းများအတွက် ရုရှားနှင့် EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအခွင့်အလမ်းများလည်း ရှိနေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေး ကိုအခြေခံသည့် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ နည်းပညာ၊ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုနှင့် ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မှုအခွင့်အလမ်းများက စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များ၊ စက်မှု ထုတ်ကုန်များ တိုးတက်မှုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာ၊ စိုက်ပျိုးရေးစက်ယန္တရား၊ အရည်အသွေးမြှင့်တင်ရေးနည်းပညာများ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အနေဖြင့် ဝင်ရောက်လာနိုင်ပါသည်။          EAEU နိုင်ငံများမှ နည်းပညာသစ်များ၊ စက်မှုလုပ်ငန်းနည်းပညာ၊ သုတေသနနှင့် ပညာရေးပူးပေါင်းမှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူ့စွမ်းအားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အရေးပါ ပါသည်။ ပညာရေး၊ သုတေသန၊ လူမှုရေးပူးပေါင်းမှုများအတွက်လည်း အလားအလာများစွာ ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် ပညာရေးအတန်းမြှင့်တင်ရေး၊ နည်းပညာ လေ့လာရေး၊ ကျောင်းသား လဲလှယ်ရေးအစီအစဉ်များတွင် ပိုမိုတိုးတက်လာနိုင်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ဓါတ်မြေဩဇာ၊ ရေနံထွက်ပစ္စည်းများ၊ လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာများကို EAEU နိုင်ငံများမှ တင်သွင်းနိုင်သလို၊ မြန်မာ့ထုတ်ကုန်များကိုလည်း ဈေးကွက်အသစ်များသို့ ပို့နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ EAEU သည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ နည်းပညာလွှဲပြောင်းမှု၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအခွင့်အလမ်းများကို မြန်မာနိုင်ငံအတွက် တိုးမြှင့်ပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ရုရှားနှင့် အခြား EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး၊ စီးပွားရေးသဘောတူညီချက်များ တိုးမြှင့်ခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာစေပါသည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဩဇာသက်ရောက်မှုများ ပြောင်းလဲလာပြီး အသစ်အသစ်သော ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ပေါ်ထွန်းလာသည်နှင့်အမျှ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အောက်ပါအကျိုးကျေးဇူးများကို ရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်-(က)       မဟာဗျူဟာကျသော ချိတ်ဆက်မှုများကို စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသည် EAEU တွင် လေ့လာသူနိုင်ငံ (Observer Status) အဖြစ် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းသည် EAEU ၏ အာရှဒေသသို့ ချဲ့ထွင်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းတစ်ရပ်အဖြစ်လည်း ပုံဖော်လာနိုင်စွမ်းရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ EAEU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သေးသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသည် အဖွဲ့၏ ပူးပေါင်းဆက်ဆံရေး ဗျူဟာများကို အနီးကပ်လေ့လာနိုင်ပါသည်။ ဤသို့လေ့လာခြင်းမှတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရှိပြီးသား သမားရိုးကျဈေးကွက်များအပြင် အခြားသော နိုင်ငံတကာဈေးကွက် များသို့ ချဉ်းကပ်ရေးနည်းလမ်းများ၊ နိုင်ငံတကာစီးပွားရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် နည်းဗျူဟာများ၊ ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာအဆင့်တွင် မိမိ၏စီးပွားရေးအခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းများစသည်တို့ကို ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။(ခ)       ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဈေးကွက်အခွင့်အလမ်းများ။ EAEU သည် ဝန်ဆောင်မှု လွတ်လပ်ခွင့် (Service Liberation) နှင့် ပြင်ပမိတ်ဖက်များနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ချဲ့ထွင်မှုဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို ပြုလုပ်နေခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ကဲ့သို့သော ကဏ္ဍများတွင် အထူးအခွင့်အလမ်းများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင် ပါသည်။(ဂ)  ဒေသတွင်းပေါင်းစည်းမှုပုံစံများကို လေ့လာခြင်း။ EAEU သည် ဒေသတွင်း ပေါင်းစည်းမှု၏ ဥပဒေသ တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ASEAN တွင် တက်ကြွစွာပါဝင် နေသော မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်းများသည် အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် စီးပွားရေးညှိနှိုင်းမှုတို့အား မည်သို့ချိန်ညှိကြပုံကို နားလည်ရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။(ဃ)    နည်းပညာနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အလားအလာ များ။ ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင်ကူးပြောင်းမှု၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းများနှင့် ရေရှည်တည်တံ့သည့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်ကဲ့သို့သော ကဏ္ဍများသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အနာဂတ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သို့မဟုတ် အသိပညာ ဖလှယ်ရန် ရှာဖွေနိုင်သည့် နယ်ပယ်အသစ်များဖြစ်ပါသည်။(င)   ဒေသတွင်းအဆင့်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏အခန်းကဏ္ဍကို ပိုမိုထင်ရှားစွာ ပြသနိုင်ခြင်း။ လေ့လာသူ အဆင့်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ဆက်စပ်ဖိုရမ်များတွင်သော်လည်းကောင်း ပါဝင်ခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင် အာရှကြားရှိ ၎င်း၏ မဟာဗျူဟာကျသော တည်နေရာကို အသုံးချခြင်းဖြင့် နိုင်ငံပေါင်းစုံနှင့် စီးပွားရေး ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်မှုများကို ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း ပြသနိုင်ပါသည်။          သို့ဖြစ်၍လည်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးဖိုရမ်၌ “ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU) ၏ အခြေခံမူများတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များ၏ အချုပ်အခြာအာဏာတူညီမှုနှင့် နယ်နိမိတ်တည်တံ့မှုအပါအဝင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို လေးစားလိုက်နာခြင်း၊ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကိုလေးစားခြင်းတို့သည် ကမ္ဘာတွင် လက်တွေ့လိုအပ် နေသည့်အရာများပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယနေ့ကမ္ဘာတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများက နိုင်ငံငယ်များအပေါ် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ ဖိအားပေးမှုများ၊ ပိတ်ဆို့မှုများသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ ၏ အခြေခံမူများကို ချိုးဖောက်နေခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ့အသီးသီးတွင် ရှိသင့်ရှိထိုက် သည့် ကောင်းမွန်သည့်အခြေခံမူများကို အလေးထားပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU) ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ၊ အောင်မြင်မှုများအတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက် ထောက်ခံကြောင်းကို ပြောကြားလိုကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် EAEU ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ၊ အောင်မြင်မှုများကို အလေးထားစိတ်ဝင်စားသကဲ့သို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုလည်း တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွား မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏ မိသားစု အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်ရန် များစွာစိတ်အားထက်သန်လျက်ရှိပါကြောင်း” အလေးနက်ထား ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။           ယနေ့ကမ္ဘာတွင် ဒေသတွင်းစီးပွားရေးပူးပေါင်းချိတ်ဆက်မှုများ အရှိန်အဟုန်မြှင့် တိုးမြင့် လာသည်နှင့်အမျှ ယခုကဲ့သို့ EAEU အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လေ့လာသူနိုင်ငံအဆင့်၊ ၎င်းမှအမြဲတမ်း အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် မိမိ၏ လက်ရှိဖွံ့ဖြိုးမှုအခြေအနေကို မှန်တစ်ချပ် ကဲ့သို့ ပြန်လည်သုံးသပ်နိုင်ပြီး အနာဂတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခွင့်အရေး လမ်းကြောင်းများ ပါဝင်သည့် မြေပုံတစ်ချပ်ကို လက်ဝယ်ရရှိလိုက်သကဲ့သို့ အခွင့်အလမ်းများ ရရှိမည်ဖြစ်ပါကြောင်း..... ကိုးကားhttps://sacoffice.gov.mm/my/niungngntteaaciimnaupkhuprekeaangciiukktttth-niungngntteaawnkiikhup-biulkhupmuukii-297https://www.eaeunion.org/?lang=enhttps://eng.belta.by/economics/view/trade-between-eaeu-myanmar-triples-since-2019-169293-2025/https://eng.belta.by/economics/view/putin-lauds-eaeus-role-in-shaping-fair-multipolar-world-169339-2025/
တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေး၏ ခြေလှမ်းသစ် (မိရိုးဖလာမွေးမြူခြင်းမှသည် စနစ်ကျသောတိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးဆီသို့)
တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေး၏ ခြေလှမ်းသစ် (မိရိုးဖလာမွေးမြူခြင်းမှသည် စနစ်ကျသောတိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးဆီသို့)
တိုင်းရင်းကြက်(ဒေသကြက်)သည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းဒေသအသီးသီး၏ရာသီဥတုနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေများအပေါ်လိုက်လျောညီထွေစွာရှင်သန်လာခဲ့သောဒေသခံမျိုးစိတ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျေးလက်ဒေသများတွင်   မိရိုးဖလာမွေးမြူလာခဲ့ကြသည့်ကြက်မျိုးများကိုရည်ညွှန်းသည်။ တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးပုံစံမှာ  မိရိုးဖလာသဘာဝအလျောက် မွေးမြူခဲ့ကြသဖြင့် နည်းစနစ်တကျမွေးမြူမည်ဆိုပါက မျိုးထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ကြီးထွားမှုနှုန်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှုအမြင့်မားဆုံးရရှိစေရန်ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူရေးမှသည်  စီးပွားဖြစ်မွေးမြူရေးအသွင်ဖြစ်လာစေရန်အတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ဒေသခံတိရစ္ဆာန်မျိုးစိတ်များကို စနစ်တကျဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ပြန်လည်မြှင့်တင်လာသကဲ့သို့ မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း တိုင်းရင်းကြက်ကို စနစ်တကျမွေးမြူခြင်းဖြင့် အသားကဏ္ဍတိုးတက်လာကာ လူမှုစီးပွားဘဝများဖွံ့ဖြိုးလာမည်ဖြစ်သည်။ ကျေးလက်ဒေသမွေးမြူရေးစနစ်တောင်သူလယ်သမားများတစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူထားကြသောဒေသကြက်များသည်စီးပွားရေးအသွင်ဆောင်သော မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းမဟုတ်သည့် အတွက် ကြက်မွေးမြူပြီး အကျိုးအမြတ်ရရှိသူနည်းပါးလှသည်။ မိရိုးဖလာမွေးမြူကြခြင်းဖြစ်သည့်အတွက်မျိုးရွေးချယ်ခြင်း၊ မွေးမြူရေးခြံဆောက်လုပ်ပေးခြင်း၊ အစာအာဟာရကောင်းမွန်စွာကျွေးမွေးခြင်းနှင့် မွေးမြူနည်းများကို စနစ်တကျကျင့်သုံးခြင်း စသည့်အခြေခံမွေးမြူနည်းစနစ်များကို လက်တွေ့လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိချေ။ ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသက်သာပြီး အချိန်တိုကာလအတွင်း၌ ငွေကြေးပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာနိုင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းကြက်များမွေးမြူသင့်သည့်အချက်များ_-တိုင်းရင်းကြက်များသည် ဒေသရင်းရာသီဥတုနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေများကို ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ရှင်သန်လာခဲ့သောကြောင့် အပူချိန်ပြင်းထန်မှု၊ မိုးခေါင်ရေရှားမှု၊  စိုထိုင်းဆမြင့်မားမှု စသည့်ရာသီဥတုအခြေအနေများကို ကောင်းစွာခံနိုင်ရည်ရှိခြင်း။ -နိုင်ငံခြားမျိုးစိတ်များထက် ရောဂါပိုးမွှားများနှင့်ကပ်ပါးကောင်များကို တိုက်ထုတ်နိုင်သော ခုခံအားစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန်ခြင်း။-အစာကို မိမိဘာသာရှာဖွေစားသောက်နိုင်ပြီး အာဟာရနည်းပါးသောအစာများဖြင့်ပင် အသက်ရှင်သန်နိုင်စွမ်းရှိပြီး ကုန်ကျစရိတ်နည်းပါးခြင်း။-ဖောက်စက်အကူအညီမလိုဘဲသဘာဝနည်းဖြင့် ကိုယ်တိုင်ဝပ်ပြီး သားဖောက်နိုင်စွမ်းရှိသည့်အားသာချက်ရှိပြီး ကျေးလက်မွေးမြူသူများအတွက် အထူးသင့်လျော်ခြင်း။-သားပေါက်နှုန်း (Hatchability)မြင့်မားပြီး ကျန်းမာသန်စွမ်းသော ကြက်ပေါက်များရရှိ နိုင်ခြင်း။-ဒေသကြက်မျိုးစိတ်များသည် အရွယ်ရောက်ပြီးချိန်တွင် မိမိကိုယ်ကိုကာကွယ်နိုင်စွမ်းနှင့်ရှင်သန်လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းအလွန်မြင့်မားသည်။ ဤသို့သောလက္ခဏာများသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရှင်သန်ရန် အားသာချက်ဖြစ်စေခြင်း။-ကြက်သား၏ အနံ့၊ အရသာနှင့်ဖွဲ့စည်းမှုကောင်းမွန်ပြီး မွေးမြူရေးကြက်များထက် ပရိုတင်းဓာတ်ပိုမိုပါဝင်ပြီး အဆီနည်းသောအသားဖြစ်ခြင်း။ -ကြက်ဥ၏အနှစ်အရောင်သည် လိမ္မော်ရောင်ရင့်ရင့်ဖြစ်ပြီး   စီးပွားဖြစ်ကြက်ဥများ၏ အဝါဖျော့ဖျော့ထက် ပိုမိုစူးရှကာ ကြက်ဥ၏အနှစ်အရည်အသွေးကောင်းမွန်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ထင်ရှားသောတိုင်းရင်းကြက်မျိုးများအင်ပင်ဝကြက်မိတ္ထီလာမြို့နယ် အင်ပင်ဝကျေးရွာတွင် အများဆုံးမွေးမြူကြသည်။ အမွေးအရောင်မှာ အဖြူရောင်ရှိပြီး အနက်မွေးနှင့်မီးခိုးရောင်အမွေးများရောနှောပေါင်းစပ်ထားသည့်  အရောင်ရှိသည်။  ခန္ဓာကိုယ်ထွားကျိုင်းသန်မာ၍ ရင်အုပ်ပိုင်းကျယ်သောကြက်မျိုးဖြစ်ပြီး (၅-၆)လသားတွင် အရွယ်ရောက်၏။ ကြက်ထီးတစ်ကောင် (၂ -၂ ဒသမ ၅) ပိဿာအထိ၊ ကြက်မတစ်ကောင် (၁ ဒသမ ၅-၂) ပိဿာခန့်အထိ  ပျမ်းမျှအလေးချိန်ရှိနိုင်သည်။ညောင်ကန်ကြက်မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ညောင်ကန်ကျေးရွာတွင် မူလပထမမွေးမြူကြသည်။ အနီရောင်၊ အညိုရောင်အရောင်အမျိုးမျိုးတွေ့ရှိနိုင်ပြီး မြန်မာတိုက်ကြက်မျိုးနှင့်  သွင်ပြင်လက္ခဏာဆင်တူ၍ လွဲမှားနိုင်သည်။ (၆-၈)လသားတွင်  အရွယ်ရောက်ပြီး ကြက်ထီးတစ်ကောင် (၇၅-၈၀)ကျပ်သားခန့်ရှိပြီး  ကြက်မတစ်ကောင် (၅၀-၇၅) ကျပ်သားခန့်ပျမ်းမျှကိုယ်အလေးချိန်ရှိသည်။  လည်ပြောင်ကြက်လည်ပင်းတစ်လျှောက်နှင့်ရင်ဘတ်တွင် အမွေးမပေါက်ဘဲ ဦးခေါင်းနှင့်ကိုယ်လုံးများ၌သာလျှင် အမွေးများဖုံးအုပ်နေသည်။ ၇ လသားနှင့် ၈ လသားအရွယ်တွင် ကြီးကောင်ဝင်ပြီး ပျမ်းမျှအားဖြင့် ကြက်ထီး ၁ ဒသမ ၅ ပိဿာနှင့် ကြက်မ ၁ ဒသမ ၂ ပိဿာအလေးချိန်ရှိသည်။ အများဆုံးတွေ့ရသောအရောင်မှာ ရွှေဝါရောင်၊ အနက်ရောင်နှင့် ရစ်များဖြစ်သည်။ လည်ပြောင်ကြက်များသည် အပူဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး အစာစားနှုန်းကောင်းမွန်ခြင်းကြောင့် ကြီးထွားနှုန်းကောင်းသည်။ စစ်တကောင်းကြက်ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အများအပြားတွေ့ရသည်။ ခြေတံ၊ လက်တံရှည်ပြီးရင်အုပ်ကျယ်သည်။ ကြီးထွားနှုန်းကောင်းသည်။  ခန္ဓာကိုယ်၏အမွေးမှာဖြူပြီး တောင်ဖုံးမွေးများမှာ ရွှေဝါရောင်ဖြစ်သည်။ အနက်ရောင်စစ်တကောင်းကြက်များကိုလည်း တွေ့ရသည်။ ဦးခေါင်းသေးငယ်ပြီး   အမောက်သည် မောက်လုံးဖြစ်၏။ လည်ပင်းသေးသည်။ စစ်တကောင်းနယ်ဘက်မှရောက်ရှိလာသည့်မျိုးဖြစ်၍ စစ်တကောင်းမျိုးဟုခေါ်တွင်သည်။ အရွယ်ရောက်ကြက်ဖမှာ ပျမ်းမျှ ၂ ပိဿာရှိပြီး အမမှာ ၁ ဒသမ ၇၀ ပိဿာရှိသည်။တိန်ညင်ကြက်အလှမွေးရန်အတွက် သီးသန့်သားစပ်မွေးမြူသော ကြက်မျိုးဖြစ်သည်။ တောကြက်များထက် အရွယ်အားဖြင့်  သေးငယ်ပြီး အရွယ်ရောက်ချိန်တွင် အထီးမှာ ပျမ်းမျှအလေးချိန် ၃၅ ကျပ်သားနှင့်အမမှာ ၂၅ ကျပ်သားခန့်ရှိသည်။   တောကြက်နှင့်ပိုမိုနီးစပ်မှုရှိသဖြင့် အခြားဒေသကြက်များထက် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းအားသာ၍   အိပ်တန်းရွေးချယ်ရာတွင်နေရာအမြင့်ကိုနှစ်သက်သည်။ ရွှေတစ်ဆုပ်ကြက်အလှမွေးရန်အတွက်ရွေးချယ်သားစပ်ထားသော ကြက်မျိုးဖြစ်သည်။ ကြက်မျိုးရင်းအားလုံး၌ အသေးငယ်ဆုံးကြက်မျိုးဖြစ်သည်။ ခြေတံတိုပြီး ရင်ပုံသားကျယ်သည်။ ကြက်ဖ၏အမြီးမှာ တိန်ညင်ကြက်ဖကဲ့သို့ တံစဉ်ပုံစံကွေးမနေဘဲ ခပ်ခုံးခုံးဆန့်တန်းလျက်ရှိသည်။ ခန္ဓာကိုယ်တည်ဆောက်ပုံမှာ ခိုငှက်များ၏ပုံသဏ္ဌာန်နှင့်ဆင်တူသည်။ ယခုအခါ နိုင်ငံခြားမှအလှကြက်များ တင်သွင်းသားစပ်ကြသည့်အတွက် တိုင်းရင်းရွှေတစ်ဆုပ်   ကြက်မျိုးရင်းရှားပါးပြီး ကွယ်ပျောက်နိုင်သည့်  အခြေအနေတွင်ရှိသည်။ အရောင်အသွေးအများစုမှာ အဝါဖျော့နှင့်ခဝဲရောင်များဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် အများဆုံးမွေးမြူကြသည်။မျိုးကြက်ရွေးချယ်ခြင်းတိုင်းရင်းကြက်များတွင် မျိုးရွေးချယ်ခြင်းသည် အရေးကြီးသောလုပ်ငန်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ မိမိတို့ဒေသနှင့်ကိုက်ညီသည့်မျိုးရင်းလက္ခဏာကြန်အင်များနှင့် ပြည့်စုံသောမျိုးကောင်းမျိုးသန့်ကြက်များကိုသာ အဓိကထားရွေးချယ်သင့်သည်။ ကြက်လတ် ၁၀ ပတ်သားမှ ၁၅ ပတ်သားအတွင်း မျိုးရွေးချယ်မှုကိုလုပ်ဆောင်ရမည်။ မျိုးပယ်ကြက်များကို ဟင်းစားကြက်များအဖြစ်သာအသုံးပြုမည်။  ကြက်ထီးတစ်ကောင်လျှင် ကြက်မ ၁၅ ကောင်နှုန်း ဦးတည်ရွေးချယ်ရမည်။ကြက်မျိုးများအဖြစ် ရွေးချယ်မည့်ကြက်များ-    ကြီးထွားနှုန်းကောင်းမွန်ခြင်း၊ကျန်းမာသန်စွမ်းခြင်း။-   ကြက်ဥအရွယ်ကြီးကြီးဥခြင်း၊ အကြိမ်များများဥခြင်း။-    အမွေးရောင်စိုနေခြင်း။-    မတ်တတ်ရပ်သည့်အခါ ခန္ဓာကိုယ်ဝပ်တွား၍ မနေဘဲမတ်နေခြင်း။-    ကြက်ဥများမျိုးအောင်မှု၊   သားပေါက်မှုကောင်းခြင်း။-    သားထိန်းကောင်းခြင်း။မိရိုးဖလာမွေးမြူမှုစနစ်၏အားနည်းချက်များ တိုင်းရင်းကြက်များကို  စနစ်တကျဂရုတစိုက်ကျွေးမွေးထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု အားနည်းသဖြင့် အောက်ပါဆုံးရှုံးမှုများကြုံတွေ့လေ့ရှိသည်။ကြက်ခြံကြက်တဲဆောက်လုပ်ပေးမှုမရှိခြင်း-    ခွေး၊ ကြောင်၊ ငှက် စသည့်တိရစ္ဆာန်များ၏ရန်ပြုမှုကို ခံရသည်။-    ခိုးယူခြင်းခံရသည်။ ရာသီဥတုဒဏ်ခံရသည်။-    ဥကျင်းများစနစ်တကျမထားသဖြင့် ဥများဆုံးရှုံးရသည်။ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကို စစ်ဆေးရန်ခက်သည်။-    ကာကွယ်ဆေးထိုးရန်၊ဆေးကုသရန် ထိန်းသိမ်းဖမ်းဆီးရခက်သည်။သန့်ရှင်းသော ရေ၊ အစာအာဟာရလုံလောက်စွာမရခြင်း-    ကြီးထွားနှုန်းမကောင်းပါ။ ဥနှုန်းနည်းသည်။ သားပေါက်ကြိမ်ရေနည်းသည်။ ရောဂါဖြစ်ရန် အခွင့်အလမ်းများသည်။ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးမှုအားနည်းခြင်း-    ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားလျှင် တစ်ခြံလုံးကုန်တတ်သည်။-    ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကိုထိန်းချုပ်ရန်ခက်သည်။-    ချေးဖြူကပ်ရောဂါ၊ သွေးဝမ်းရောဂါ၊ သန်ရောဂါများ အဖြစ်များသည်။မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ရွေးချယ်၍ စနစ်တကျသားစပ်ပေးမှုမရှိခြင်း-    ကြီးထွားနှုန်းကောင်းသော၊ ဥနှုန်းကောင်းသော မျိုးများကို ထိန်းသိမ်းမထားနိုင်ပါ။-    တိုင်းရင်းကြက်မျိုးကောင်းများ ဖြစ်ထွန်းမလာပါ။ ကြက်ခြံဆောက်လုပ်ခြင်း-    ဒေသထွက်သစ်၊ ဝါး၊ ဓနိ၊ သက်ငယ်တို့ဖြင့် ဆောက်လုပ်နိုင်သည်။-    လေဝင်လေထွက်ကောင်းပြီး အလင်းရောင်ကောင်းစွာရသောနေရာကိုရွေးပါ။-    ကြက်ကြီး ၁၅ ကောင်စာအတွက် ကြက်ခြံသည် ၇ ပေ ပတ်လည်ခန့်ရှိသင့်သည်။-    ကြက်ခြံအခင်းမြေကြီးကို အနည်းဆုံး ၁ ပေခန့်မြှင့်ထားခြင်းဖြင့် စိုစွတ်ခြင်း၊ ရေဝပ်ခြင်းမှကာကွယ်နိုင်သည်။-   အိပ်တန်းများကို မြေပြင်အခင်းထက် ၃ ပေခန့်အမြင့်တွင်  ထားသင့်ပြီး ကြက်ငယ်၊ ကြက်လတ်များ အလွယ်တကူအိပ်တန်းတက်နိုင်စေရန် အနိမ့်မှအမြင့်သို့ အဆင့်ဆင့်လုပ်ထားပေးရမည်။ လုံးပတ်မှာ ကြက်များခြေထောက်မြဲမြံစွာကုပ်ထားနိုင်သောအရွယ်အစားဖြစ်ရမည်။ဥကျင်းများထားပေးခြင်းဥကျင်းများကို ကြက်ခြံထောင့်အေးမြ၍အလင်းရောင်နည်းသောနေရာ၊ နံနက်ခင်းနေရောင်တိုက်ရိုက်မထိုးသောနေရာတွင်ထားပါ။ မြေပြင်ကြမ်းခင်းမှ ၁ ပေခွဲ (ဒူးဆစ်ခန့်) မြင့်သောနေရာတွင်  ကောက်ရိုး၊မြက်ခြောက်ခင်းပြီးခိုင်မြဲစွာထားပါ။ ဥကျင်းတစ်ခုလျှင် ၁ စတုရန်းပေပတ်လည်ရှိရမည်။ ကြက်မငါးကောင်အတွက် ဥကျင်းတစ်ခုနှုန်းထားပေးရမည်။ ဆေးရွက်ကြီးမှုန့်၊ ထုံးမှုန့်တို့အား ဥကျင်းအတွင်းရောစပ်ပေးခြင်းဖြင့် သန်း၊ လှေး၊ ကြက်မွှားများရန်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။အစာကျွေးခြင်းကြက်များသည် အစုံစားသတ္တဝါများဖြစ်ပြီး အနီးအနားရှိအပင်များ၊ အစာအကြွင်းအကျန်များ၊ ပိုးကောင်ငယ်များ၊ ကောက်နှံများ စသည်ဖြင့်ရနိုင်သမျှအစာကို စားသုံးလေ့ရှိသည်။ တိုင်းရင်းကြက်များသည် လွှတ်ကျောင်းစနစ်ဖြင့် မွေးမြူရာ၌ အဓိကကျသောအစာများမှာ ဆန်ကွဲ၊ ဖွဲနု၊ ထမင်းဖြစ်ပြီး ပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရရှိနိုင်သည့် အင်းဆက်ပိုးမွှားများ၊ နွားချေးပုံမှလောက်များ၊ တီကောင်၊ ခြများ၊ ခရု၊  ပက်ကျိ၊ ယောက်သွား၊  အစေ့အဆန်၊ မြက်နှင့်သဘာဝအလျောက်ပေါက်ရောက်နေသည့်  သီးနှံများအား ရွေးချယ်စားသောက်ကြသည်။ ဘောစကိုင်းရွက်၊ ပေါက်ပန်းဖြူရွက်၊ ဗေဒါပင်၊ ကန်စွန်းရွက်နှင့်ဂေါ်ဖီထုပ်အရွက်စိမ်းများသည်လည်း ကြက်များအတွက် အမျှင်ဓာတ်နှင့်ဗီတာမင်ဓာတ်များပေးစွမ်းနိုင်ပြီး အစာခြေစနစ်ကိုအားကောင်းစေသည်။ သောက်သုံးရေအနေဖြင့်လည်း မိုးရေ၊ ကျင်းငယ်များ၊ ရေအိုင်တို့မှ သောက်သုံးကြသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။ ကြက်များသည်  ရေအလွန်ငတ်တတ်သည်။  အဓိကအစာဖြစ်သောအစာများနှင့်အတူ သန့်ရှင်းသောသောက်ရေကို အဆက်မပြတ်ရရှိစေရန် ဂရုစိုက်ပေးရမည်။   ကြက်များ၏ကျန်းမာရေးနှင့်အစာစားနှုန်းအတွက် ရေသည်  အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်သည်။  ကြက်များကျန်းမာဖွံ့ဖြိုးရန်အတွက် သန့်ရှင်းသောရေ၊ လတ်ဆတ်သောအစာနှင့် မှန်ကန်သောအချိန်သည် အဓိကအချက်သုံးချက်ဖြစ်သည်။ ကြက်များအား  နံနက် ၆-၇ နာရီ (နေမထွက်ခင်)နှင့် ညနေ ၄-၅ နာရီ အိပ်တန်းဝင်ခါနီးအချိန်တွင်   ဖြည့်စွက်စာကျွေးမွေးပေးခြင်းသည်အကောင်းဆုံးအချိန်ဖြစ်သည်။ တစ်နေ့တာကျွေးမွေးရမည့်အစာအား နှစ်ပုံခွဲ၍ နံနက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညနေ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခွဲခြားကျွေးမွေးနိုင်သည်။ဖြည့်စွက်ကျွေးမွေးရမည့်အစာသဘာဝအလျောက် ရှာဖွေစားသောက်သောအစာအပြင် အာဟာရဓာတ်အမျိုးမျိုးပြည့်စုံစွာရောစပ်ထားသောအစာများကိုလည်း ဖြည့်စွက်ကျွေးမွေးရမည်။   အစားအစာသည်  အသားနှင့်ဥထုတ်လုပ်မှုအမြင့်မားဆုံးရရှိနိုင်ရန် အရေးပါသည်။ လွှတ်ကွင်းနှင့်မွေးမြူသော တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးစနစ်တွင်  တစ်နှစ်တာကာလပတ်လုံး  အစာလုံလောက်စွာမရရှိနိုင်သဖြင့် အစာအာဟာရများဖြည့်စွက်ကျွေးမွေးရန်လိုအပ်လှပေသည်။ လွှတ်ကွင်းနှင့်မွေးမြူရာတွင် ကြက်ကြီးတစ်ကောင်အတွက် အကျယ်အဝန်းမှာ ကြက်တစ်ကောင်လျှင် ၉  ဒသမ  ၅ စတုရန်းပေလိုအပ်သည်။သို့မှသာလွှတ်ကွင်းအတွင်း အစာရှာဖွေစားသောက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အစာစိမ်းအဖြစ်အသုံးပြုမည့် နေဗီယာမြက်အား နေ့စဉ်အပူချိန်မြင့်မားချိန်တွင် ကျွေးမွေးရမည်။ မွေးမြူထားသည့်ဒေသကြက်များအတွက် လိုအပ်သောသတ္တုဓာတ်များရရှိရန် သဘာ၀မြေဩဇာ(ဥပမာ-သစ်ရွက်ဆွေး၊ မြေဆွေး)နှင့် နွားချေးခြောက်များအား ရက်သတ္တပတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်ခန့် ကြဲပက်ကျွေးမွေးရမည်။ သဘာဝမြေဩဇာနှင့် နွားချေးခြောက်တွင် ကယ်လဆီယမ်၊ ဖော့စဖရပ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်အပါအဝင် အရေးကြီးသောသတ္တုဓာတ်များပါဝင်ပြီး ကြက်များ၏အရိုးနှင့်အမွေးအတောင်ဖွံ့ဖြိုးမှုကို အားပေးသည်။စီမံအုပ်ချုပ်မှုပုံစံနှင့်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းသဘာဝအတိုင်း   လွှတ်ကျောင်းမွေးမြူသော တိုင်းရင်းကြက်များ၏   မျိုးပွားမှုစက်ဝန်းအား အောက်ပါအတိုင်းပိုင်းခြားနိုင်သည်။ -    ဥဥသောကာလ        ၁၀ - ၁၄ ရက်-   ဥများအားဝပ်သောကာလ ၂၁ ရက်-   သားထိန်းကာလ         ၅၆ ရက်-    စုစုပေါင်းကြာမြင့်ချိန်         ၈၇ - ၉၁ ရက်တိုင်းရင်းကြက်မတစ်ကောင်သည်   သားခွဲပြီး ၁၀ - ၁၄ ရက်အတွင်း ပြန်ဥလေ့ရှိသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ပထမအကြိမ် ဥစဥချိန်မှသားခွဲပြီးနောက် ဒုတိယအကြိမ် ဥပြန်ဥသည့်ကာလသည် ၉၇ - ၁၀၅ ရက် အထိ  ကြာမြင့်နိုင်သည်။   ထို့ကြောင့်  ကြက်မတစ်ကောင်မှာ တစ်နှစ်လျှင် သုံးကြိမ် သို့မဟုတ် နှစ်နှစ်လျှင်    ခုနစ်ကြိမ်သားပေါက်နိုင်သည်။ ကျေးလက်ဒေသများတွင် လက်ရှိမွေးမြူနေသည့်ပုံစံမှာ သားထိန်းရက်အား ၇၅ ရက် ကြာမြင့်သည်ကိုတွေ့ရှိရသဖြင့်   စနစ်တကျမွေးမြူသည့်ခြံတွင် သားထိန်းရက်အား ၃ဝ ရက်သာထားရှိပြီး ကြက်ငယ်များအား  ကြက်လတ်ခြံသို့ပို့ဆောင်၍ ကြက်မကြီးအား သားခွဲလုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်သည်။ တစ်လသားအရွယ်သားခွဲထားသော ကြက်ငယ်များအား အစာရေစာအာဟာရပြည့်စုံစေရန် စီမံကျွေးမွေးခြင်းဖြင့် ဈေးကွက်ဝင်အရွယ်ရောက်ရှိစေရန် ၆-၇ လသားအထိ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရောင်းချခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေပြန်လည်ရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ ကြက်ငယ်တစ်လသားအရွယ်တွင် သားခွဲကြက်မကြီးအား  ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းကြက်ခြံတွင် ၁၀ ရက် လေ့ကျင့်ပေးပြီးပါက ကြက်ကြီးခြံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ဥဥစေရန် စီမံဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်သည်။အထက်ပါနည်းစနစ်များအတိုင်း ဒေသကြက်များအားမွေးမြူသွားခြင်းဖြင့် မိရိုးဖလာမွေးမြူနေသော တစ်နှစ်လျှင် သုံးသားပေါက်ခြင်းမှ ဥကြက်မကြီးတစ်ကောင်လျှင် ငါးသားပေါက်စေမည်ဖြစ်ပြီးပိုမိုတိုးတက်ထုတ်လုပ်နိုင်လာမည်ဖြစ်သည်။ မှတ်တမ်းများထားရှိခြင်းတိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူမှုမှတ်တမ်းများ  ထားရှိခြင်းသည် ကြက်တစ်ကောင်ချင်းစီ၏ ကျန်းမာရေး၊ အစာစားနှုန်းနှင့် ဥဥမှုကို မှတ်သားထားခြင်းဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာများကို အချိန်မီသတိပြုမိနိုင်ပြီး ပြုပြင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။  ကြက်မတစ်ကောင်ချင်းစီ၏ ဥဥသည့်နှုန်း(ဥအရေအတွက်)၊ ဥဥမှုပုံမှန်ဖြစ်မှု၊   ဥအရွယ်အစား  စသည့်အချက်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းဖြင့် မျိုးကောင်းကြက်မများရွေးချယ်ခြင်းနှင့် အားနည်းသောကြက်မပယ်ထုတ်ခြင်းများပြုလုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ကောင်းမွန်သောမှတ်တမ်းစနစ်သည် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအောင်မြင်မှုအတွက် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်သည်။ကျေးလက်ဒေသနေပြည်သူများသည်  ဒေသကြက်မွေးမြူရေးအား မိရိုးဖလာမွေးမြူရေးအဖြစ်သာ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။  မိရိုးဖလာမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည်နှင့်အညီ အဓိကစိန်ခေါ်မှုများဖြစ်သည့် -(က)    မွေးမြူသူတစ်ဦးချင်းစီမှ ထုတ်လုပ်မှုနည်းပါးခြင်း(မွေးမြူသူတစ်ဦးချင်းစီ၏ အတွေ့အကြုံနည်းပါးခြင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်မသုံးခြင်း)(ခ)     ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်မှုမရှိခြင်း(ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုနည်းပါးခြင်း၊ ရောဂါလက္ခဏာများကို အချိန်မီမသိရှိခြင်း)(ဂ)     အာဟာရပြည့်စုံလုံလောက်စွာ ကျွေးမွေးမှုမရှိခြင်း(သဘာဝအစာကိုသာ အဓိကကျွေးမွေးခြင်း၊ ဖြည့်စွက်အာဟာရမလုံလောက်ခြင်း)(ဃ)    မွေးမြူရေးနည်းပညာနှင့်   ဗဟုသုတနည်းပါးခြင်း (စနစ်ကျသောမွေးမြူရေးနည်းလမ်းများကို မသိရှိခြင်း)(င)     ဒေသကြက်မျိုးမြှင့်တင်မွေးမြူမှုမရှိခြင်း(မျိုးရိုးဗီဇအားနည်းသော ဒေသကြက်မျိုးများကိုသာ အသုံးပြုခြင်း)(စ)     ပုံမှန်မွေးမြူထုတ်လုပ်မှု  လုပ်ငန်းစဉ်၊ ဦးတည်ချက်၊ စံချိန်စံညွှန်းများ အစီအစဉ်မရှိခြင်း(မှတ်တမ်းများမထားခြင်း၊ ရေရှည်စီမံကိန်းမရှိခြင်း)(ဆ)    မွေးမြူထုတ်လုပ်သူအချင်းချင်း စုစည်းညီညွတ်စွာ ပေါင်းစပ်လုပ်ကိုင်မှုမရှိခြင်း(တစ်ဦးချင်းစီကွဲပြားစွာ လုပ်ကိုင်ခြင်း)(ဇ)     မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာနသို့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်မှု အားနည်းခြင်း(ကာကွယ်ဆေးနှင့် နည်းပညာအထောက်အပံ့များရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း)အဆိုပါအချက်များအားပြုပြင်ဆောင်ရွက်အကောင်အထည်ဖော်မည်ဆိုပါက လက်ရှိမွေးမြူနေသည့် စနစ်၏အားနည်းချက်ဖြစ်သည့် ကြက်သေနှုန်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀  ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ ဈေးကွက်ဝင်အလေးချိန် ၂ လမှ ၁.၅ လသို့ ကာလတိုတောင်းလာခြင်း၊   ထုတ်လုပ်မှုအရည်အသွေးမြင့်မားလာခြင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ကြက်သားနှင့်ဥများဈေးကွက်သို့ပိုမိုရောက်ရှိလာခြင်းများဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်ပြီး ကျေးလက်နေပြည်သူများအတွက် စီးပွားရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်သည်။တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးသည်  ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး၏အဓိကသော့ချက်ဖြစ်စေရန် ယခုအချိန်မှစ၍ စနစ်တကျပြောင်းလဲကြပါစို့။   ။MWD Web Portal
ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်များ တိုးချဲ့တင်ပို့နိုင်ရေး
ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်များ တိုးချဲ့တင်ပို့နိုင်ရေး
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်  မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်ကိုအဖွဲ့ဝင်  ၁၆  ဦးဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။  ကော်မရှင်၏  ရည်ရွယ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-(၁)     မြန်မာနိုင်ငံ၏စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များကိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရန်၊(၂)     စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝတိုးတက်စေရန်၊(၃)     စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များဖြင့်ပြည်တွင်းဖူလုံပြီး ပိုလျှံသည်များကိုပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ရေးနှင့်ဈေးကွက်ဝေစုရရှိရေးကိုဖော်ဆောင်ရန်၊(၄)     သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုမရှိစေသော ရေရှည်တည်တံ့သည့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး စနစ်များကိုဖော်ဆောင်ရန်၊(၅)   လယ်ယာကဏ္ဍနှင့်ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများတွင်  ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများမြှင့်တင်နိုင်ရန်၊ထို့ပြင်စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေး ဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ (၂၁)ချက်ရှိသည်။ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ကော်မရှင်၏ရည်ရွယ်ချက်ပါအတိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက်  ရေချိုငါးမွေးကန်၊ ရေငန်ပုစွန်မွေးကန်ဧကများ တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက်ကို ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧက တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက် နှစ်အလိုက် လျာထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်း ဦးစီးဌာနတို့၏စိစစ်ချက်များအရ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ အမှန်တကယ် မွေးမြူလျက်ရှိသော ငါးမွေးမြူကန် ၃၃၁၄၁၇ ဒသမ ၄၈၁ ဧက၊ ပုစွန်မွေးမြူကန် ၁၃၈၂၀၀ ဒသမ ၄၄ ဧကနှင့် ကဏန်းမွေးမြူကန် ၂၄၉၁ ဒသမ ၅၇၀ ဧက စုစုပေါင်း ငါး၊ ပုစွန်၊ ကဏန်းမွေးကန် ဧကပေါင်း ၄၇၂၁၀၉ ဒသမ ၄၉၁ ဧက ရှိသည်။တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ ငါး၊ ပုစွန်   မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရေးအတွက် ငါး၊ ပုစွန် တိုးချဲ့ မွေးမြူရန်လျာထားချက်မှာ ရေချိုငါးမွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၀၈၃၂ ဒသမ ၉၈ ဧကနှင့် ရေငန်ပုစွန် မွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၁၀၁၂ ဒသမ ၇၂ ဧက၊ ရေချို/ရေငန် ငါး၊ ပုစွန်မွေးကန်ဧက စုစုပေါင်း ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧကအား ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ နှစ်အလိုက်လျာထားပြီး တိုးချဲ့မွေးမြူရန် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူဧရိယာများ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လက်ရှိမွေးမြူလျက်ရှိသော ကန်များမှ မြေအသုံးချခွင့်ရရှိပြီးသည့်မွေးမြူကန်ဧရိယာမှာ ၁၈၀၅၅၆ ဒသမ ၃၂၈ ဧကရှိသည်။မြေအသုံးချခွင့်ရရှိရေးလျှောက်ထားရန်ကျန်သည့်ကန်ဧရိယာ ၂၀၃၉၃၈ ဒသမ ၈၀၄ ဧကရှိပြီး လျှောက် ထားဆဲ ကန်ဧရိယာမှာ ၅၆၆၀၇ ဒသမ ၈၂၂ ဧကရှိသဖြင့် ခွင့်ပြုချက်များရရှိရန် သက်ဆိုင်ရာတိုင်း ဒေသကြီး/ ပြည်နယ်/ ခရိုင်/ မြို့နယ် ဦးစီးဌာနမှူးများက တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ သည်။ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ငါးမွေးမြူရေး ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်နေမှုများတစ်ယူနစ်ဧရိယာ ငါးထွက်ရှိမှုတိုးတက်ရေးအတွက်  မွေးမြူကန်ရေပြင်အား အပြည့်အဝ အကျိုးရှိစွာ အသုံးချစေပြီး ဈေးကွက်ဝင်ငါးမျိုးများ အချိုးကျထည့်သွင်းမွေးမြူ၍ အစာပြည့်ဝစွာကျွေးမွေးနိုင်ရန် အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။အထူးကြပ်မတ်ဂရုစိုက်မွေးမြူခြင်း (Intensive Plus) နည်းစနစ်ဖြင့် ပုစွန်ဖြူ (Penaeus vannamei) အား ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၁၁၅ ဒသမ ၉၆ ဧကနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၂၂၁၇ ဒသမ ၅၆ ဧကခန့် မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ရေငန်ပုစွန်ဖြူ   မွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းအား တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီး ၌ကုမ္ပဏီသုံးခုမှအဆင့်မြင့်ကန်ကျပ်မွေးမြူနည်းစနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး တစ်ဟက်တာ ပုစွန်ကန်တစ်ကန်လျှင် မွေးမြူရက်ကာလ ၈၀ မှ ၁၀၀ ရက်အတွင်း တန်ချိန် ၁၅ တန် မှ ၂၅ တန် အကြား ထွက်ရှိသည်။တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် မြေဧရိယာ ၁၀၆၅၇ ဒသမ ၇၇ ဧကတွင် ပုစွန်တိုးချဲ့မွေးမြူရေးဇုန်များ ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး မြေလွတ်၊  မြေလပ်နှင့်မြေရိုင်းများ  စီမံခန့်ခွဲရေးဗဟိုကော်မတီမှ ခွင့်ပြုနိုင်ရေး  ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိသည်။ကန်ကျပ်စနစ်မွေးမြူပြီး အထွက်နှုန်းတိုးရေး မြန်မာနိုင်ငံငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းသို့ တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ရေချိုငါးမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းအား  အဆင့်မြင့်မွေးမြူ ထုတ်လုပ်လာကြပြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်၌ Global Earth Agro & Aqua Industry Public Company Limited မှတစ်ဟက်တာ ၂ ဒသမ ၅ ဧကလျှင် ငါးပိဿာ ၁ ဒသမ ၅ သိန်းအထိ ထွက်ရှိနိုင်သည့် နည်းစနစ်များဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA)Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA) သည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်တွင် စနစ်ဟောင်းငါးမွေးမြူခြင်းမှ Export Income ပိုမိုရရှိရန်နှင့် အလုပ်အကိုင် အသစ်များဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ခေတ်မီငါးသားပေါက်စခန်း၊ အသားတိုးငါးတန်မွေးမြူရေးနှင့်   အစာ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ငါးပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှု၊ အခဲခံမှု၊ ငါးကုန်ချောထုတ်လုပ်မှု၊     အအေးခန်းသိုလှောင်မှု နည်းစနစ်များပါဝင်၍ ငါးနှင့်ပတ်သက်သောအစားအစာများထုတ်လုပ်ပြီး မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်းများကို ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်နိုင်ရန် GEAA မှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။GEAA မှ တစ်လလျှင် ငါးတန် တန်ချိန် ၅၀၀ မက်ထရစ်တန်အထိထုတ်လုပ်၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိပြီး   တစ်နေ့လျှင်  ငါးတန်ချိန်   ၁၀ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန်အထိ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်။ပြည့်ဖြိုးထွန်းကုမ္ပဏီလီမိတက်ပုစွန်မွေးမြူရေးကန် တစ်ကန်လျှင် ပုစွန်သားပေါက်ကောင်ရေ ၁၅ သိန်းနှုန်းထည့်သွင်း၍ ရက်ပေါင်း ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်း မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၁၅ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန် အထိထွက်ရှိပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကန် ၆၄ လုံးမှ ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၃၅၀၀ မက်ထရစ်တန်ထွက်ရှိသည်။ကောင်းမွန်သောရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးကျင့်စဉ် (Good Aquaculture Practices - GAqP) အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခြင်းရေသတ္တဝါများ မွေးမြူထုတ်လုပ်ရာ၌ နိုင်ငံအဆင့်နှင့်နိုင်ငံတကာအစားအစာများ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းစင်မှု စံချိန်စံညွှန်းများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အား  ထိခိုက်မှုမရှိသော မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုကျင့်စဉ်အား လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဈေးကွက် အခွင့်အလမ်းများပေါများပြီး နိုင်ငံတကာဈေးကွက်သို့တင်ပို့နိုင်ရန်၊ စားသုံးသူများအစားအစာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချစွာစားသုံးနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းများရရှိရန် ရည်ရွယ်လျက် GAqP နှင့် BAP စနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်ရေး   အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးမွေးတောင်သူများ အား GAqP နှင့်ပတ်သက်၍ သိရှိနားလည်စေရန်နှင့် GAqP စနစ်နှင့်အညီ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင်ရန်  သင်တန်းများစဉ်ဆက်မပြတ်ဖွင့်လှစ်ပို့ချလျက်ရှိရာ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် GAqP သင်တန်း/ဟောပြောပွဲ ၈၃ ကြိမ်  ဦးရေ  ၂၁၆၃ ဦးအား သင်တန်းဖွင့်လှစ်ဟောပြောပို့ချပေးခဲ့သည်။ ငါး/ပုစွန်/ ကဏန်းမွေးကန် ၄၃၆၅ ဒသမ ၉၇ ဧကအတွက် GAqP Certificate ၁၆ ခု ထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။      ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရေချိုမွေးမြူရေးငါးနှင့် ငါးသလောက် Chilled Type များ တိုက်ရိုက် တင်ပို့နိုင်မှုအခြေအနေရေချိုမွေးမြူရေးငါးများအား စစ်တွေနှင့်မောင်တောနယ်စပ် ထွက်ပေါက်များမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိရာမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိတော့သဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ VMS တပ်ဆင်ထားသော ငါးသယ်ရေယာဉ်များဖြင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့ နိုင်ရေးကို ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ဌာနများနှင့်   ညှိနှိုင်းစီစဉ်‌ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။၄-၃-၂၀၂၄ ရက်မှ ၁၀-၁၂-၂၀၂၄ ရက်အထိ ကုမ္ပဏီ ခုနစ်ခုမှ ငါးသယ်ရေယာဉ် ၂၀ စင်းဖြင့် တန်ချိန် ၂၀၈၀ ဒသမ ၀၇၂ မက်ထရစ်တန် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂  ဒသမ ၈၀ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးအမျိုးအစားများမှာ ရေချိုမွေးမြူရေးငါး (ငါးမြစ်ချင်း၊ ငါးသိုင်းခေါင်းပွ)နှင့် ရေငန် ငါးသလောက်(Chilled Type) များဖြစ်သည်။ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့်ငါးခြောက်တင်ပို့မှုအခြေအနေ၂၀၂၃   ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိတော့သဖြင့် ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာဌာနများ၏   ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများနှင့်အတူ ငါးခြောက်မျိုးစုံ တင်ပို့နိုင်ရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ၊ ဩဂုတ်လနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကုမ္ပဏီသုံးခုမှ ငါးခြောက်တန်ချိန် ၁၃၉၂ ဒသမ ၄၈၀ တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ  ၃ ဒသမ ၃၃၆ သန်း တင်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးခြောက် အမျိုးအစားမှာ ငါးနီတူခြောက်၊ ဆာဒင်းခြောက်၊ မြီးတံသွယ်ခြောက်နှင့် ငါးနှပ်ခြောက်များဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့်သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့်ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများစစ်ဆေး ခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်   တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက် သဘောတူစာချုပ် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကို   တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ကို ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်၌ မြန်မာနိုင်ငံမှတရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့် သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် မွေးမြူ ရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကိုစစ်ဆေးခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်  တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက်သဘောတူစာချုပ်အား ၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်တွင် GACC နှင့် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ သည်။၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၁၃၆၂၂၀ ဒသမ ၅၅၉ MT အား Health Certificate (HC) ၃၁၈၂ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၅ ဒသမ ၅၅၈ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ မွေးမြူရေးမှရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၄၄၁၂ ဒသမ ၅၀၂ MT အား Health Certificate (HC) ၃၀၄ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၄၇၇  သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ရေထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့နိုင်မှုနှင့် ထုတ်ကုန်တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေး လျာထားချက်အနေဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ် ရေထွက်ကုန်ပြည်ပတင်ပို့မှု စုစုပေါင်း US$ သန်း ၇၅၀ ခန့်ရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် US$ သန်း ၇၂၂ ရရှိနိုင်ရေး မျှော်မှန်းထားရှိသည်။အထက်ဇယားပါ မွေးမြူရေးရေငန်ပုစွန်ဖြူနှင့် ငါးတန် Value Added များကို ၂၀၂၅-၂၀၂၆   ဘဏ္ဍာနှစ် တွင်ထုတ်လုပ်ပြီးပါက ပြည်ပပို့ကုန်ဝင်ငွေ တစ်ဘီလီယံကျော်ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး နှစ်အလိုက် တိုးချဲ့ဧက၊ ထုတ်လုပ်မှုများ၊  တင်ပို့မှုများဖြင့် နှစ်စဉ် တစ်ဘီလီယံထက် ပိုမိုရရှိမည်ဖြစ်သည်။  ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေး ကော်မရှင်၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မတီတို့၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ငါးလုပ်ငန်းဦးစီး ဌာန၏မူဝါဒ၊လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ပို့ကုန်နှစ်ဆတိုးမြှင့် ရေးတို့အတွက်ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။   ။          MWD Web Portal
မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကျိုးစီးပွားများစွာဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေး ဖိုရမ် (EEF 2025) သို့ ခရီးစဉ်
မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကျိုးစီးပွားများစွာဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေး ဖိုရမ် (EEF 2025) သို့ ခရီးစဉ်
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ  ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အကျိုးဟုသတ်မှတ်မည်ဆိုပါကထိုနိုင်ငံအတွက်စွမ်းစွမ်းတမံဦးစီး ဆောင်ရွက်ပေးသော ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများ ကို ရှာဖွေဖန်တီးဆုပ်ကိုင်လျှောက်လှမ်းမှုတို့က အကြောင်းတရားများ ဖြစ်သည်ဟုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ခေါင်းဆောင်ကောင်းဟုဆိုရာတွင် ကိုယ်ကျိုးကိစ္စများကို ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိဘဲ ကိုယ်ဦးဆောင်ရသည့် အဖွဲ့အစည်း၊ အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်သူကိုသာ ခေါ်ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိရုံ မျှဖြင့် မပြည့်စုံသေးပေ။ မိတ်ဆွေကောင်းများ နှင့်အတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများလည်းရှိကာ ထိုအခွင့်အလမ်းကောင်းများ ကို  ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင်နိုင်ရဦးမည်ဖြစ်သည်။ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦးဖြစ်လာစေရန်ဆိုသည်မှာ ကိုယ်တိုင်အသိစိတ်၊ စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံ စိတ်တို့ နှင့်အတူ ထားရှိရမည့်စိတ်နေစိတ်ထားများကိုမွေးမြူရန်လိုအပ်လှပေသည်။ ထို့အတူပင် အခွင့်အလမ်း ကောင်းများဆိုသည်မှာလည်း သူ့အလိုလိုဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်က ဖန်တီး ယူရခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါ်ထွန်းလာသောအခွင့်အလမ်းကောင်းများကိုလည်း ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လမ်းကြောင်းပေါ်ကို လျှောက်လှမ်းရာတွင် မိတ်ကောင်း ဆွေကောင်းဆိုသည်မှာလည်း မရှိမဖြစ်အရေးပါလှသည်။ ထိုကဲ့သို့သောမိတ်ကောင်းဆွေကောင်း ဆိုသည်ကိုမူ မှန်ကန်စွာရွေးချယ်တတ်ဖို့အရေးကြီးသည်။ ထိုသို့ရွေးချယ်ခြင်းက ခေါင်းဆောင်ကောင်း အပေါ်မူတည်နေပြန်သည်။ ထို့ကြောင့် အရာအားလုံးသည် ကွင်းဆက်တစ်ခုကဲ့သို့ အပြန်အလှန်မှီခို ဆက်စပ်နေသည်ဟုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်    ရေခံမြေခံကောင်းသလို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ  ကုန်သွယ်မှုများ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အချက်အချာကျသောနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ပြည်တွင်း၌ စည်းလုံးညီညွတ်မှုအားနည်းခြင်းကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုက နောက်ကျကျန်နေ ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ သို့သော် ယခုအချိန်မှစ၍ သိပ်မဝေးတော့သောကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ကို မိမိတို့အနေဖြင့် မျက်ဝါးထင်ထင်မြင်တွေ့ရလိမ့်မည်ဟု ကျွန်တော်ကတော့ ယုံကြည်မိသည်။အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်  ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦး၏ခံယူချက်နှင့်  မှန်ကန် သောလုပ်ရပ်များကြောင့် သာဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်တို့စိုက်သော  အပင်သည် နောင်လာနောက်သားများအတွက် ဖြစ်သည်ဟုဆို သောစကားနှင့်အညီ ထိုခေါင်းဆောင်ကောင်း၏ ပစ္စုပ္ပန်လုပ်ရပ်များသည် အနာဂတ်တွင် မိမိတို့၏ မျိုးဆက်များအတွက်  အကျိုးများစေသည်မှာအမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ကျွန်တော်တို့၏ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပင်  ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့သွား၍ စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025) မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးသို့တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ သွားရောက်ခြင်းသည် ကျွန်တော်တို့     မြန်မာနိုင်ငံအတွက် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံ ခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟုဆိုရပေမည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မှန်ကန်သောရည်မှန်းချက်၊ ရည်ရွယ်ချက်၊ လုပ်ဆောင်ချက်များဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ(EAEU) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်ခဲ့သည့်အတွက်ဖြစ် သည်။ ထို့ကြောင့် EAEU အကြောင်းကို အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် ဖော်ပြလိုသည်။ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU) ဆိုသည်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်တွင် ဘယ်လာရုစ်၊ ကာဇက်စတန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှခေါင်းဆောင်များက  သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်တွင် စတင်အသက်ဝင်လာသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ခုနှစ်၏အောက်တိုဘာလနှင့် ဒီဇင်ဘာလတို့တွင် အာမေးနီးယားနှင့် ကာဂျစ်စတန်နိုင်ငံတို့ကို ထိုသမဂ္ဂတွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်နိုင်ခွင့်ပြုရေးအတွက် သဘောတူညီချက်များကို  လက်မှတ် ထိုးခဲ့သည်။ ထို့နောက် တွင် EAEU သည် အဖွဲ့ဝင်ငါးနိုင်ငံဖြင့်  ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာသည်။EAEU သည် ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများ လွတ်လပ်စွာစီးဆင်းရေးကိုအားပေးကာ မေခရိုစီးပွားရေး ရပ်ဝန်း၊ ပို့ဆောင်ရေး၊ စက်မှုနှင့်စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ ပြည်ပကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ အကောက်ခွန်၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများချမှတ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ဖော်ဆောင်ပေးသောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏အနာဂတ်မျှော်မှန်းချက် တစ်ခုမှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များကြားကုန်သွယ်ရေးတွင် ဘုံငွေကြေးတစ်ရပ်ကိုဖော်ဆောင် အသုံးပြုရေးနှင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအရေ အတွက် တိုးတက်များပြားလာရေးဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ကောက်ယူရရှိသော စာရင်းများအရ ထိုအဖွဲ့တွင် လူဦးရေပေါင်း ၁၈၃ သန်းပါဝင်ပြီး ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၄ ထရီလီယံ အထိရှိသည်။EAEU နှင့်အတူ အရေးပါသည့်အရာတစ်ခုမှာ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်ဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအချင်းချင်းသာမက အဖွဲ့ဝင်ပြင်ပနိုင်ငံများနှင့်ပါ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခြေအနေများကို အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခြင်းအပါအဝင် EAEU ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှု (၁၀)နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားများကိုလည်း ထည့်သွင်းကျင်းပခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။ အဆိုပါဖိုရမ်၏ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ ကျွန်တော်တို့၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲသည်လည်း ပါဝင်တက်ရောက်မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲပြောကြားသောမိန့်ခွန်းအနက် အချက်အလက်အချို့ကို ထုတ်နုတ်ကြည့်ရလျှင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် EAEU တို့ကြားထိတွေ့ဆက်ဆံမှုက ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစတင်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ထိုဆက်ဆံမှုက အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ယင်းသို့ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုမှ တစ်ဆင့် ကျယ်ပြန့်စွာဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့သည့်  ကဏ္ဍများတွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲမြန်မာနိုင်ငံအတွက်  မရှိမဖြစ်လိုအပ် သော လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ကဏ္ဍ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏အဓိကထုတ်ကုန်ဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊  အနာဂတ် အတွက်အုတ်မြစ်ဖြစ်သော ပညာရေးကဏ္ဍ၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုအတွက် အရေးပါသောသယ်ယူပို့ဆောင် ရေးကဏ္ဍ စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံပါဝင်သည်။ဤနေရာတွင် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ အရေးပါမှုကိုလည်းထည့်တွက်ရမည်ဖြစ် သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာပင် ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၌ကျင်းပသည့် (၂၆) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးကော်မရှင်တို့ကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာနားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်နိုင်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတို့ကြား အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်ရန် အုတ်မြစ်ချ နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာတော့ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်သို့ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ပြီး မိန့်ခွန်းပြောကြားခြင်းဖြင့် အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးက  ပိုမိုခိုင်မာလာပြီဖြစ်သည်။ ဒီလိုခိုင်မာမှုနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတို့ကြား စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အလားအလာများကိုဖော်ထုတ်ပြီး တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်သည်။ထိုကဲ့သို့ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးတိုးတက်မြင့်မားလာမှုအတွက် အရေးပါပြီးအရာရောက်သည့် တစ်ခုမှာ စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်ဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်ကို   ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၌ ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ရုရှားနိုင်ငံတို့ကြား အပြန် အလှန်စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများပိုမိုတိုးတက်လာသည်။ မကြာသေးမီကကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် (၂၈) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တစ်ခု၌ ရုရှားစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီး မစ္စတာမက်ဆင်ရီရှတ်နီကော့က မြန်မာ နိုင်ငံနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု သဘောတူ စာချုပ်တစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း တရားဝင်ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။ထိုစာချုပ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရေးနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်မည့် အဓိကနယ်ပယ်မှာ ကမ်းလွန်ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကဏ္ဍဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံတကာသတင်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ အဆိုပါရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှတစ်ဆင့် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးအခြေခံအဆောက်အဦ၊ သတ္တု၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍများ အပါအဝင်အခြား နယ်ပယ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေမည် ဖြစ်သည်။(၂၈) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏  ဆက်စပ်အစည်း အဝေးအဖြစ်ကျင်း ပသော ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးကော်မရှင်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ ပူးတွဲလုပ်ငန်းအဖွဲ့၏ ဒုတိယအကြိမ်အစည်းအဝေးကိုလည်း အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ   အခွင့်အလမ်းများတိုးမြှင့်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းအဖွဲ့များအကြား  ဆွေးနွေးရန်လိုအပ်သော စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ အခက်အခဲများကို သတ်မှတ်ခြင်းတို့ကို အဓိကရည်ရွယ်ပြီးကျင်းပခဲ့သည်။ထိုအစည်းအဝေး တွင် ဥရောပ - အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသည့်  စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများအပေါ် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခြင်းသည်  မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေး သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံငါးနိုင်ငံတို့အကြား  ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ် ဆွေးနွေး ခြင်းဖြစ်သည့်အပြင်၂၀၁၉  ခုနှစ်မှစ၍ ကုန်သွယ်မှုပမာဏမှာ သုံးဆတိုးလာကြောင်း     ဥရောပ-အာရှ  စီးပွားရေးကော်မရှင်၊ မေခရို(အကြီးစား) စီးပွားရေးနှင့်   ပေါင်းစည်းရေးဝန်ကြီး Mr.Eldar  Alisherov က ပြောကြားခဲ့သည်။ မိမိနိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက်  လက်ရှိအစိုးရ၏ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှု အသီးအပွင့်များပင်ဖြစ်သည်။ထိုမှတစ်ဆင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်ရေးအတွက်  ယုံကြည်မှုများ      ပိုမိုတိုးမြှင့်ရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ယခုဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတွင်ကျင်းပသည့် စတုတ္ထအကြိမ်မြောက်ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်သို့ မြန်မာနိုင်ငံမှနိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ခြင်းက အိမ်ရှင်ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသမ္မတ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ထိုသို့တက်ရောက်ခွင့်ရချိန်တွင် ရရှိသောအခွင့် အရေးကိုအကောင်းဆုံးအသုံးချသည့်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏ မိသားစုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်ရန်   များစွာစိတ်အားထက်သန်လျက်ရှိကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏လေ့လာသူနိုင်ငံအဖြစ် ဆောလျင်စွာ ပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ့ ခေါင်းဆောင်များက ထောက်ခံဆောင်ရွက်ပေးရန် အလေးအနက်ထားမေတ္တာရပ်ခံ လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံ၏တည်နေရာနှင့် ရုရှား၊ ဘယ်လာရုစ် အစရှိသော ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏တည်နေရာကို မြေပုံပေါ်တွင်ကြည့်လျှင် တော်တော်လေးဝေးကွာသည်ကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံက ထိုသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာစေရေးကြိုးပမ်းမှုသည် အရာထင်ပါ့ မလားဟူသော စိုးရိမ်မှုတို့ရှိနေနိုင်သည်။ သို့သော် ထိုအချက်ကိုစိတ်ပူစရာမလိုပေ။ အကြောင်းရင်းမှာမူ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာဆီယံဒေသအတွက် အချက်အချာကျသောနေရာတွင်ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂဆိုသည်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးထက် စီးပွားရေးကို အဓိက ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ၎င်းတို့အနေဖြင့် စီးပွားရေးကွန်ရက်ကို မဖြစ်မနေချဲ့ထွင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ချဲ့ထွင်ရာတွင်ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ခြင်းထက် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများနှင့်ပူးပေါင်း၍ စီးပွားရေးလုပ်ခြင်းက ကမ္ဘာကြီးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် များစွာ အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အလားအလာကောင်းများရှိသော နယ်မြေများကိုရှာဖွေရာတွင်  အာဆီယံဒေသကရှေ့ဆုံးတွင်ရှိနေသည်။    အာဆီယံဒေသအတွက် မည်သည့်နိုင်ငံကအချက် အချာဖြစ်မည်ကိုဆက်လက်ရှာဖွေရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံကထိပ်ဆုံးကပါဝင်နေသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့်  ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သွားပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွက်သာမက အာဆီယံဒေသအတွက်ပါ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်စေမည်ဖြစ်သည်။ထိုအရေးကိုကြိုတင်ရှုမြင်ထားသည့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ က မြန်မာနိုင်ငံကိုဧည့်သည်တော်အဖြစ်ဖိတ်ကြားသည်။ ကျွန်တော်တို့၏နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက လည်း ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂနှင့်ဆက်စပ်၍ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မည့်အလားအလာကောင်းများကိုမြော်တွေးကာ ဖိတ်ကြားမှုကိုလက်ခံသည့်အပြင် မိန့်ခွန်းပါပြောကြားပြီး မြန်မာ နိုင်ငံကို ၎င်းတို့၏မိသားစုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်ရန် များစွာစိတ်အားထက်သန်နေကြောင်းပြောကာ    မြန်မာနိုင်ငံကို လေ့လာသူအဖြစ်ဆောလျင်စွာ   ပါဝင်ခွင့်ပြုရေး မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။အစောပိုင်းတွင်ပြောခဲ့သည့်စကားကိုပြန်ကောက်ရလျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်   ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေမည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းများကို     ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင် နိုင်စွမ်းရှိရမည့်အပြင် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းကိုလည်း မှန်ကန်စွာရွေးချယ်တတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ကျွန်တော်တို့မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ကြည့်လျှင် ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦးပီသသော နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရုရှား ဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၊  ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတို့ကဲ့သို့သော မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းများကိုမှန်ကန်စွာရွေးချယ်ကာ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်ဟူသည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းကိုဆုပ်ကိုင်၍ အခွင့်အရေး အဖြစ်ပြောင်းလဲအသုံးချကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားအတွက် အောင်မြင်မှုရှိစွာ    ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ သည်ကိုတွေ့ရသည်။အကယ်၍များ မြန်မာနိုင်ငံက ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ပါဝင်ခွင့်ရသွား ပြီဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ထိုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကြား စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုခိုင်မာလာမည်။ ကုန်သွယ်မှုများမြင့်တက်လာမည်။ နိုင်ငံအတွင်းအခြေခံအဆောက်အဦများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာမည်။ ထိုနည်းတူစွာပင် မြန်မာနိုင်ငံသားတို့၏  ဘဝသည်လည်း ရေမြင့်၍ ကြာတင့်သကဲ့သို့ ဖြစ်လာစေမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောအကျိုးကိုရရှိအောင် ကောင်းမွန်သော အကြောင်းတရားကိုကျွန်တော်တို့၏နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ဖန်တီးဆောင်ရွက်ထားပြီဖြစ်ပေတော့သည်။    ။   
စီးပွားဖြစ်ဖရဲသီးစိုက်ပျိုးမည်ဆိုလျှင်
စီးပွားဖြစ်ဖရဲသီးစိုက်ပျိုးမည်ဆိုလျှင်
ဖရဲသီးသည် လူကြိုက်များသောအသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အရသာလည်းကောင်းသည်။ ဖရဲသီးကို အထူးသဖြင့် နွေရာသီလိုအခါမျိုးမှာ စားသုံးကြသလို  ရောင်းအားလည်းကောင်းသည်။ ဖရဲသီးက ရေဓာတ်များသော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အတွက် ချွေးထွက်ပြီး ရေငတ်ပါက ရေဓာတ်များသော ဖရဲသီးကို ရေငတ်ပြေအောင်စားကြသည်။ ဖရဲသီးကကျန်းမာရေးကိုလည်းအကျိုးပြုသည်။ ကျောက်ကပ်ကို အကျိုးပြုကြောင်း သိရသည်။ထို့ကြောင့် ကွမ်းစားသူအများစုက ဖရဲသီးကိုနှစ်သက်စွာ စားသုံးကြသည်။ ဖရဲသီးကိုဖျော်ရည် အဖြစ်လည်း ပြုလုပ်သောက်သုံးကြသည်။ အချိုပွဲသဘောမျိုးအဖြစ်လည်း စားသုံးကြသည်။ ဖရဲသီးသည် စျေးကွက်ရှိသည်။စာရေးသူတို့ဒေသမှာ ဖရဲစိုက်တောင်သူများရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဖရဲသီးကိုစီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးမည်ဆိုလျှင် စတင်စိုက်ပျိုးမည့်စိုက်ပျိုးတောင်သူများအနေဖြင့်စိုက်ပျိုးနည်းကိုလေ့လာတင်ပြမျှဝေပေးမည်ဖြစ်သည်။ဖရဲပင်၏နောက်ခံသမိုင်းဖရဲပင်၏မူရင်းဒေသမှာ တောင်အာဖရိကတိုက်ဟု ယုံကြည်လက်ခံထားကြသည်။ အကြောင်းမှာ ထိုဒေသ၌ ယခုတိုင်အောင် ဖရဲအရိုင်းပင်များကို တွေ့နေရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုဖရဲရိုင်းများမှာ အရသာသုံးမျိုးရှိသည်။ တချို့ကခါးသောအရသာရှိသည်။ တချို့က ခပ်ပေါ့ပေါ့အရသာရှိသည်။ တချို့အသီးကအနည်းငယ်ချိုသော အရသာရှိသည်။ဖရဲပင်သည်အပူပိုင်းအာဖရိကတိုက်၏ ဒေသန္တရပေါက်ပင်မျိုးဖြစ်သည်ဟု ၁၈၂၂ ခုနှစ်လောက်က Alphonse deCaldolle ဆိုသူသိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးက အတည်ပြုခဲ့သည်။ ပညာရှင်များ၏အဆိုအရ ဘီစီ ၂၀၀၀ မတိုင်မီကပင် နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသများ၌ ဖရဲစိုက်ပျိုးမှုရှိသည်ဟုဆိုသည်။ဖရဲသီးအများဆုံး ထုတ်လုပ်သော တရုတ်နိုင်ငံတွင်မူ အေဒီ ၁၀  ရာစုကစတင်စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာမူ ဖရဲပင်ကို မည်သည့်အချိန်က စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့သည်ဟူသော မှတ်တမ်းမရှိပေ။ သို့သော် အိမ်နီးချင်းတရုတ်နိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ရောက်ရှိလာသည်ဟုသာ မှန်းဆကြသည်။၁၆ ရာစုလောက်မှ ကမ္ဘာအနှံ့ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ဖရဲမျိုးများနှင့်ပုံသဏ္ဌာန်ဖရဲသီးကို အင်္ဂလိပ်အမည်အားဖြင့် Water Melon ဟုခေါ်ပြီး သိပ္ပံအမည်အားဖြင့် Citrullus Lanatus ဖြစ်သည်။ မျိုးရင်းအမည်မှာ Cucurbitacea ဖြစ်သည်။ ဖရဲသီးကိုဒေသအမည်ကိုလိုက်၍လည်း ခေါ်လေ့ရှိကြသည်။ ဂျပန်၌စိုက်ပျိုးသော အန်စာတုံးပုံဖရဲသီး၊ ဒိုက်ဦးဖရဲ၊ ထိုင်ဝမ်ဖရဲစသည်ဖြင့်လည်း ဒေသစွဲခေါ်ကြသည်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာဖရဲမျိုးပေါင်း  ၁၂၀၀ ကျော်ရှိသည်။ ဖရဲသီး၏အတွင်းသားအရောင်မှာအနီရောင်၊ အဝါရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်နှင့် အဖြူရောင်တို့ရှိကြသည်။အများဆုံးတွေ့ရသောအရောင်မှာ အနီရောင်ဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသောဖရဲမျိုးများမှာ  Carolina Cross မျိုးဖြစ်ပြီး အလေးချိန် ၂၆၂ ပေါင်အထိရှိသည်။ အကြီးဆုံးဖရဲမျိုးဖြစ်သည်။  Yellow Crimson ဖရဲမျိုးဖြစ်ပြီး အခွံစိမ်း၊ အသားဝါမျိုးဖြစ်သည်။ အရသာချိုသည်။ Orangeglo ဖရဲမျိုးမှာ အခွံစိမ်းပြီး အသားကလိမ္မော်ရောင်ရှိသည်။Moon and Star ဖရဲမျိုးဖြစ်ပြီး အခွံက ပန်းရောင်၊ အနက်ရောင်နှင့် အဝါရောင်ကြယ်ကဲ့သို့ အဝိုင်းများပါသည်။  ဤကားအနည်းငယ်ဖော်ပြခြင်းသာဖြစ်သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံကစိုက်ပျိုးသော ဖရဲသီးသည် လေးထောင့်အန်စာတုံးပုံသဏ္ဌာန်ရှိသည်။ ထိုင်ဝမ်ဖရဲက အလွန်ချိုသဖြင့်နာမည်ကြီးသည်။ စာရေးသူတို့ ဒေသထွက်ဖရဲသီးမှာလည်း ချိုသည်။ ဖရဲပင်သည်နွယ်ပင်အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ အရွက်ရော၊ အနွယ်ပါ အစိမ်းရင့်ရောင်ဖြစ်သည်။ အသီးပုံသဏ္ဌာန်မှာ အလုံးဝိုင်းပုံ၊လုံးရှည်ပုံ၊ ဘဲဥပုံစသည်ဖြင့်အမျိုးမျိုးရှိသည်။ အသီးအရှည်မှာမျိုးကိုလိုက်ပြီး ၉ လက်မ မှ လက်မ  ၃၀ အထိရှိတတ်သည်။  အခွံက အစိမ်းရင့်ရင့်သက်သက်ချည်းရှိသလို အခွံစိမ်းပေါ်မှာ အဝါရောင်ဖျော့ဖျော့ အစင်းပါသည့် အခွံမျိုးလည်းရှိသည်။ ယင်းကိုအစင်းပါနှင့်အစင်းမဲ့ဟုခေါ်ကြသည်။ဖရဲစိုက်မည့်သူများ ကြိုတင်စဉ်းစားထားဖရဲစိုက်ပျိုးမည်ဟုဆုံးဖြတ်ပြီးလျှင် ကြိုတင်စဉ်းစားထားရမည့်အချက်များရှိသည်။ ပွဲမဝင်ခင်အပြင်က ကြိုတင်ကျင်းပဆိုသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ သို့မှသာ စိုက်သလောက်ဖြစ်ထွန်းပြီး ဖြစ်ထွန်း သလောက်စျေးကွက်ဖြန့်အားရှိမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်များမှာ မိမိစတင်စိုက်ပျိုးမည့်ဒေသ၌ ဖရဲစိုက်သူမည်မျှရှိသနည်း။-        စိုက်ပျိုးသူများသည် ဧကမည်မျှအထိရှိပြီး ဖရဲစိုက်ပျိုးရန်သင့်လျော်သောမြေဖြစ်သလား။-        ဖရဲစိုက်ရန်သင့်လျော်သောရာသီဥတုနှင့်စိုက်ပျိုးရန်ရည်မှန်းထားသောဒေသ၌ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းမည်မျှရှိသနည်း။-        တစ်ဧကစိုက်ပျိုးစရိတ်မည်မျှကုန်နိုင်ပြီး စျေးကွက်မည်သို့ရှိသနည်း။-        စျေးကွက်သို့တင်ပို့ရာတွင်အခက်အခဲရှိ၊ မရှိ။-        မည်သည့်မျိုး၊ ကျင်းစနစ်၊ မြောင်းစနစ်မည်သည့်စနစ်ဖြင့်စိုက်မည်နည်း။-        ရေအလွယ်တကူရနိုင်သော ချောင်း၊ မြောင်း ရှိ၊ မရှိ၊ ရှိလျှင်မည်မျှဝေးသနည်း။ ထိုအချက်များကိုတွက်ချက်ပြီး အဆင်ပြေမှစိုက်ပျိုးသင့်သည်။မြေနေရာရွေးချယ်ခြင်းမြေအမျိုးအစားနှင့်ရာသီဥတုဖရဲစိုက်မည်ဆိုလျှင် ရေဝင်ရေထွက်၊ ရေလွှမ်းသော နေရာမျိုးမှာ မစိုက်သင့်ပါ။ ဖရဲစိုက်မြေနေရာသည်နေရောင်ခြည်အပြည့်အဝရသောနေရာ၊ ရေရရှိနိုင်သော နေရာနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလွယ်ကူသောနေရာကိုရွေးချယ်ရမည်။ စိုက်ပျိုးရန် သင့်လျော်သောမြေမှာ သဲနုန်းမြေဖြစ်သည်။ မိုးရာသီအကုန်မြစ်ရေကျချိန် သဲနုန်းမြေများပေါ်၌ လည်းကောင်း၊ စပါးရိတ်သိမ်းပြီးချိန် လယ်ကွင်းများ၌လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ဖရဲစိုက်ပျိုးရန် မြေချဉ်ငန်ကိန်းသည် ၆ မှ ၆.ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ သီးနှံတစ်မျိုးတည်း ဆက်တိုက်စိုက်ပျိုးသော မြေ၊ ရေဝပ်သော မြေ၊ စိုထိုင်းဆများသောမြေမျိုးမှာမစိုက်သင့်ပါ။ အပူချိန်အားဖြင့် ၂၁ မှ ၃၄ စင်တီဂရိတ်နှင့် လေစိုထိုင်းဆနည်းသောဒေသများ၌ ဖရဲကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းသည်။ဖရဲမျိုးစေ့မည်သည့်အပင်မဆိုအထွက်နှုန်းကောင်းဖို့ဆို မျိုးစေ့ကောင်းဖို့လိုသည်။ ထို့ပြင် ပန်းတိုင် အထွက်နှုန်းအတွက် ရည်မှန်းချက်ထားစိုက်မည်ဆိုလျှင်လည်း မျိုးစေ့ကောင်းဖို့လိုသည်။ မျိုးစေ့ကိုဝယ်ယူရာတွင် စျေးသက်သာရာကို မလိုက်မိဖို့လိုသည်။ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ကို ရွေးချယ်ဝယ်ယူပါ။ မျိုးစေ့ညံ့လျှင် အပင်ပေါက်နှုန်းမကောင်းခြင်း၊ ကြီးထွားနှုန်းမကောင်းခြင်း၊ အသီးတင်မှု၊ အသီးကြီးထွားမှုမကောင်းခြင်းနှင့် အသီးအရွယ်အစားမညီခြင်းတို့ဖြစ်တတ်သည်။ မျိုးစေ့ကိုမစိုက်ပျိုးမီ အပင်ပေါက်နှုန်းကိုစမ်းသပ်ပြီးမှစိုက်ပျိုးသင့်သည်။ သို့မှသာတစ်ဧကဝင်ဆံ့ အပင်ရေနှင့် ပေါက်နှုန်းကို တွက်ချက်ပြီး စိုက်ပျိုးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။မျိုးပေါက်နှုန်းစမ်းသပ်နည်းမှာ ခပ်ရွယ်ရွယ်အဝတ်စတစ်စကိုရေစိမ်၍ စားပွဲပေါ်ဖြန့်ခင်းပြီး  ဖရဲမျိုးစေ့ ၁၀၀ စီချ၍ အဝတ်စကိုလိပ်၍ ထိပ်နှစ်ဖက်ကိုကြိုးချည်ကာ ရေ ၁၂ နာရီစိမ်ပါ။ ထိုအဝတ်ကိုစွတ်စိုပြီး အပူချိန်ရှိသော နေရာမှာထားပါ။ ထို့နောက် အညှောက်ပေါက်လာပါက အညှောက်ပေါက်သော အစေ့သည် အပင် ၉၀ ခန့်ပေါက်ပါက ထိုမျိုးစေ့ကိုစိုက်ပျိုးသင့်သည်။ပျိုးထောင်နည်းနှင့်စိုက်ပေါင်ပြုလုပ်နည်းဖရဲပင်ကို တိုက်ရိုက်အစေ့ချ၍သော်လည်းကောင်း၊ အပင်ဖောက်ပြီး ရွှေ့ပြောင်း၍ သော်လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ မျိုးစေ့တိုက်ရိုက်ချစိုက်ပျိုးခြင်းသည် မျိုးစေ့ကုန်ကျမှုနှင့် ပြုစုထိန်းသိမ်းစရိတ် များသဖြင့် ပျိုးထောင်၍သာ စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ မျိုးစေ့ပျိုးထောင်ရာတွင် ဖရဲခွံသည်မာသဖြင့် အစေ့လောင်းရှိရာ ထိပ်ချွန်ဘက်ကို လက်သည်းညှပ်ဖြင့်အစေ့ခွံကွဲအောင်ညှပ်ပေးရသည်။ ထို့နောက် အပေါက်သေးသေးဖောက်ထားသော ပလတ်စတစ်အိတ်အတွင်းထည့်ရသည်။ ထိုအိတ်ကိုရေမှာ နာရီဝက်ခန့်စိမ်ပြီး မျိုးစေ့များကိုမျက်နှာသုတ်ပဝါအတွင်းထည့်၍လိပ်ပြီး အခြားပလတ်စတစ်အိတ်ထဲ ထည့်၍ ၂ ပေခန့်ရှိသော စက္ကူကပ်ပုံးထဲထည့်ထားရသည်။ ထိုမျိုးစေ့ထုပ်ပေါ်မှာ သတင်းစာစက္ကူဖြင့် အလင်းရောင်မထိအောင်ကာပြီး ဝပ် ၄၀ သို့မဟုတ် ဝပ် ၆၀ မီးသီးထွန်း၍ ၂၄ နာရီအပူပေးထားရသည်။ အညှောက်ထွက်လာလျှင် ၄ x ၄ လက်မအရွယ်ပျိုးအိတ်များလက်မဝက်မြှုပ်၍ ပျိုးထောင်ရသည်။မိမိစိုက်ပျိုးမည့်နေရာကို  ပေါက်ပြား သို့မဟုတ် စက်ဖြင့် ၆ လက်မအကျယ်၊ ၆ လက်မအနက်ရှိသော မြောင်းများဖော်ပြီးတစ်ဧကလျှင် ယူရီးယားမြေသြဇာ ၉၉ ပေါင်၊ တီစူပါ ၉၉ ပေါင်၊ ပိုတက် ၇၇ ပေါင်၊ နွားချေးဆွေးလှည်း ၄၀ စီးထည့်ပေးရသည်။ ထို့နောက် စိုက်ပေါင်ပေါ်တွင် ၁ ပေခွဲအကျယ်ရှိသည့် ပေါင်ဖော်ပေးရသည်။ ပေါင်တစ်ပေါင်နှင့်တစ်ပေါင်အကြား တစ်ပေအကျယ်ရေသွယ်မြောင်း ထားပေးရသည်။ ပေါင်းမြက်နှင့်အစိုဓာတ်မလျော့စေရန် ပလတ်စတစ်အုပ်ပေးထားရသည်။ဖရဲစိုက်ပျိုးခြင်းအထက်ဖော်ပြပါအတိုင်း အရည်အသွေးကောင်းမျိုးစေ့ရွေးချယ်ခြင်း၊ စမ်းသပ်မျိုးအညှောက်ဖောက်ခြင်း၊ ပျိုးထောင်ခြင်းနှင့် စိုက်ပေါင်ပြင်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပြီးပါက ပျိုးထောင်ထားသော ဖရဲပင်များကို ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးရမည် ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးရာတွင်ပျိုးထောင်ကာအပင်ပေါက်ပြီး ၁၀ ရက် ၁၅ ရက်အကြာတွင် ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ဖရဲတစ်ဧကတွင် ပင်ကြား၊ တန်းကြား ၉ လက်မ ၁ လက်မခွဲစိုက်လျှင် အပင်ပေါင်း ၅၃၀၀၊ ၉ လက်မ ၁ လက်မစိုက်လျှင် အပင်ပေါင်း ၄၀၀၀၊ ၉ လက်မ ၃ လက်မစနစ်ဖြင့် စိုက်မည်ဆိုလျှင် အပင်ပေါင်း ၂၅၀၀ ဝင်ဆံ့ကြောင်းသိရသည်။ တချို့က တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်အကွာအဝေးကို ရိုးရိုးဖရဲအလုံးကြီးဆို ၃၂ လက်မ၊ အလုံးသေးဆို ၂၄ လက်မ၊ တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်းအကွာအဝေးမှာ အလုံးကြီးက၂၁ ပေ၊ အလုံးသေးက ၁၅ ပေ၊ အစေ့မဲ့ဖရဲဆို ပေ ၂၀ ဖြစ်သည်။ တချို့ကလည်း တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်းပေ ၂၀ ခွာပြီး တစ်ကျင်းနှင့်တစ်ကျင်း ၃ ပေခြားစိုက်ပျိုးသည်လည်းရှိသည်။ ထိုစနစ်ဖြင့်စိုက်ပျိုးပါကတစ်ဧကကို အပင်ရေ ၇၅၀ ခန့်ဝင်ဆံ့သည်။အပင်ပြုစုခြင်းနှင့်မြေသြဇာကျွေးခြင်းဖရဲပင်ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးပြီး အပင် ၁ ပေခွဲခန့်မှာ  နွယ်များကိုဖြောင့်ပေးရသည်။ တန်းကြားကို ကောက်ရိုးဖုံးပေးရသည်။ ကောက်ရိုးဖုံးပေးခြင်းသည် ပေါင်းမြက်ပေါက်နှုန်းနည်းစေပြီး မြေအစိုဓာတ်ကို ထိန်းပေးသည်။ ထို့ပြင် ဖရဲပင်သည် စင်မဲ့ပင်ဖြစ်သဖြင့် နှာမောင်းမှာကောက်ရိုးမျှင်ကို ကုပ်တွယ်ထားသဖြင့် လေဒဏ်ကိုလည်းခံနိုင်ပြီး အပင်မရွေ့လျားနိုင်ပေ။ ထို့နောက် ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပြီး ငါးရက်ခန့်အကြာတွင် ရေ ၂၀ လီတာတွင် ယူရီးယားဓာတ်မြေသြဇာ ၄၈ ဂရမ်၊ တီစူပါမြေသြဇာမှုန့် ၅၂ ဂရမ်ဖျော်ပြီး  အပင်ခြေသို့ တစ်ပင်လျှင် ၁၀ စီစီခန့်လောင်းပေးရသည်။ နှစ်ပတ်အကြာတွင် တစ်ဧကကိုယူရီးယား ၁၈ ကီလိုဂရမ်၊ ပိုတက် ၁၄ ကီလိုဂရမ်နှုန်းထည့်ပေးရသည်။ သုံးပတ်အကြာတွင်ရေ ၂၀ လီတာမှာ ယူရီးယား ၁၃ ဂရမ်၊ တီစူပါ ၂၉ ဂရမ်၊ ပိုတက် ၁၃ ဂရမ်၊ မြေသြဇာကြီး Boyfolan ၄၀ စီစီနှင့် Borax ၄၀ ဂရမ်ကိုဖျော်စပ်ပြီး အပင်ကိုဖျန်းပေးရသည်။  လေးပတ်အကြာတွင်လည်း Borax ကိုမထည့်ဘဲ ကျန်မြေသြဇာများကို ထိုအချိုးအတိုင်းဖျော်ပြီး  ထပ်ဖျန်းပေးရမည်။ အသီးလိုက်လာပြီးနောက် အသီးတင်သည့်အချိန်ရောက်လျှင် ဖရဲတစ်ဧကလျှင် ယူရီးယားမြေသြဇာ ၁၅ ပြည်၊ တီစူပါ ခုနစ်ပြည်၊ ပိုတက် ၁၅ ပြည်နှုန်းထည့်ပေးရသည်။ ဖရဲစိုက်ပျိုးရာတွင်သတိပြုရမည့်အချက်တစ်ချက်ရှိသည်။ ထိုအချက်က အပွင့်လိုက်ချိန် ဝတ်မှုန်ကူးပေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးပြီး ရက် ၂၀ မှ ၃၀ လောက်ဆိုအပွင့်စပွင့်သည်။ အစေ့ပါဖရဲမျိုးကို ပျားများကဝတ်မှုန်ကူးပေးသည်။အစေ့မဲ့ဖရဲကိုမူ ရိုးရိုးအစေ့ပါဖရဲပင်မှ အဖိုပွင့်ဖြင့် အစေ့မဲ့ဖရဲအမပွင့်အားနံနက် ၇ နာရီမှ ၉ နာရီအတွင်း ဝတ်မှုန်ကူးပေးရသည်။  သို့မှသာအသီးအောင်၍အသီးတင်မည်ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ် သတိပြုရမည့် အချက်မှာ ပထမဆုံးအပွင့်မှသီးသည့်အသီးသည် အသီးအရည်အသွေး မကောင်းသဖြင့် ပထမဆုံးအပွင့်ကိုခြွေပေးရသည်။ ပင်ခြေမှ  ၂ ပေခွဲ ၃ ပေခန့်ရှိအသီးကိုသာ ယူသင့်သည်။ပိုးမွှားရောဂါကာကွယ်ခြင်းစိုက်ပျိုးပင်များအတွက် ပိုးမွှားရောဂါသည် အထူးဂရုစိုက်ရမည့်ကိစ္စဖြစ်သည်။ ပိုးမွှားရောဂါ ကျရောက်ပါက အချိန်မီမနှိမ်နင်းနိုင်လျှင် အပင်များပျက်စီးဆုံးရှုံးနိုင်သလို အထွက်လည်း လျော့တတ်သည်။ဖရဲကိုစိုက်ပျိုးပြီး တစ်ပတ် ၁၀ ရက်အတွင်း မြောင်းရေ၊ တွင်းရေမသွင်းပေးရပါ။ ရေဝပ်ပြီးအမြစ် ပုပ်နိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ရေပန်းကရားဖြင့်သာ ရေလောင်းသင့်သည်။  အပင်ငယ်စဉ် ရေလောင်းရာမှာ တစ်ရက်ခြားတစ်ကြိမ်လောင်းပေးရသလို အစိုဓာတ်ရှိနေသေးလျှင် ရေလောင်းရန် မလိုအပ်ပါ။ အပင်ငယ်များမှာ တတိယအရွက်နှင့်စတုတ္ထအရွက်ထွက်လာလျှင် ပြနှင့်ဖြုတ်စိမ်းများ မကျရောက်နိုင်စေရန် သုံးရက်ခြားတစ်ကြိမ်ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းပေးရမည်။ အချိန်မီဆေးမဖျန်းပါက စုပ်စားပိုးကြောင့် အရွက်များအောက်သို့ ကုပ်ကွေးနေပေလိမ့်မည်။ ထိုအခါအပင်သည် ဆက်လက်ဖြစ်ထွန်းရန် အားယုတ်သွားသည်။ရောဂါနှင့်ပိုးမွှားများကို ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် နွားချေးနှင့်မြေဆွေးထည့်စဉ် မြေတွင်းအောင်း ပိုးသတ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို လက်ဖက်စားဇွန်းတစ်ဇွန်းစာ ထည့်မွှေပေးရသည်။ မြေတွင်းအောင်း ပိုးသတ်ဆေးမထည့်ပါက အပင်ငယ်စဉ်ခြကိုက်ခြင်း၊ ဖိုးလမင်းကျိုင်းကိုက်ခြင်း၊ ကျိုင်းကောင်များ မြေတွင်းဝင်၍ဖျက်ဆီးနိုင်သည်။ မှိုရောဂါသည်စိုထိုင်းဆများသည့်အချိန်တွင် ဖရဲပင်အဆင့်ဆင့်တွင် ကျရောက်နိုင်သည်။ ရောဂါများမှာ ဖရဲရွက်ခြောက်ရောဂါ၊ အစက်အပြောက်ဖြစ်ကာ ဖျက်ဆီးတတ်သောငှက်မျက်လုံးရောဂါ၊ အရွက်များပေါ်တွင်ပေါင်ဒါမှုန့်ဖြူးထားသလို ကျရောက်တတ်သော ဖားဥမှိုရောဂါ၊ ပင်ညှိုးရောဂါတို့ဖြစ်တတ်သည်ကို သတိပြု၍ ကြိုတင်၍ ဆေးဖျန်းထားသင့်သည်။ဖရဲသီးခူးဆွတ်ခြင်းနှင့်အကျိုးအမြတ်ဖရဲသီးကိုမျိုးအလိုက် စိုက်ပျိုးပြီး ရက်ပေါင်း ၇၀ ခန့်ကျော်ပြီး အတွင်းသား ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မှည့်လျှင်  ခူးဆွတ်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။ဖရဲသီးခူးဆွတ်မည်ဆိုပါက ခူးမည့်အသီးရှိအပင်နွယ်ကို  နံနက်ပိုင်းကတည်းကဖြတ်ထားရသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဖရဲသီးအတွင်းရှိအရည်များသိပ်သည်းသွားသည်ဟုသိရသည်။ ခူးဆွတ်မည့် အသီးကိုလက်ဖြင့် ပုတ်ကြည့်ပါက လိုဏ်သံထွက်နေလျှင် ဖရဲသီးမှည့်နေပြီဖြစ်သည်။ ဖရဲသီးကို အပူချိန်လျော့နည်းလာသည့် ညနေပိုင်း ၄ နာရီအချိန်လောက်မှာခူးရမည်။မရင့်မီခူးမိပါက တဖြည်းဖြည်း ပိန်ရှုံ့သွားမည်ဖြစ်သည်။ စာရေးသူ ဖေ့ဘွတ်ပေါ်မှာ ဖရဲသီးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖတ်ခဲ့ရသည်ကိုမျှဝေချင်သည်။ ဖရဲသီးအလုံးများပေါ်၌ ကျောက်တုံးတင်ထားသည်ကို ဖေ့ဘွတ်ပေါ်မှာ တွေ့ရသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ထားခြင်းမှာ နေ့အချိန်ကျောက်တုံးကအပူချိန်ကိုစုပ်ယူပြီး ဖရဲသီးအပေါ် ပြင်းထန်စွာ ကျရောက်မည့်အပူချိန်ကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ညအခါကျောက်တုံးက စုပ်ယူထားသည့် အပူချိန်ကို တဖြည်းဖြည်းပြန်ထုတ်ပေးပြီး အပူချိန်ကွာခြားမှုကိုဖန်တီးပေးသည်ဟုဆိုသည်။ ထိုသို့အပူချိန် ကွာခြားမှုက ဖရဲသီးရင့်မှည့်မှု လုပ်ငန်းကို လှုံ့ဆော်ပေးပြီး ဖရဲသီးကိုပိုချိုစေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဤကား နည်းပညာတစ်ခုဟုပင်ဆိုရပေမည်။ ဖရဲသီးတစ်ပင်ကို အလုံးလတ်မျိုးဆိုသုံးလုံး၊ အလုံးငယ်မျိုးဆိုလေးလုံးရှိနိုင်သည်ဟုသိရသည်။ ဖရဲသီးသည်စျေးကွက်၌ အလုံးအကြီးအသေးပေါ်မူတည်၍ စျေးမတူပေ။ တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း ပေ ၂၀ ကွာပြီး ၃ ပေခြားစိုက်လျှင် တစ်ဧက အပင် ၇၅၀ ခန့်ဖြစ်သည်။ တစ်ပင်သုံးလုံးနှုန်းဆိုလျှင် အပင် ၇၅၀ ဆိုအလုံး ၂၂၅၀ ခူးနိုင်မည်။ တစ်လုံးငွေကျပ် ၅၀၀၀ နှုန်းဖြင့် ပျမ်းမျှတွက်ကြည့်လျှင်ပင်  အလုံး ၂၂၅၀ ဆိုလျှင် ငွေကျပ်သိန်း ၁၀၀ ကျော်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်  ဖရဲသီးသည် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသင့်သော အသီးမျိုးဖြစ်သည်။  ဒါကြောင့်မို့ ဖရဲသီးစိုက်ပျိုးမည်ဆိုလျှင်  သိထားသင့်သည်များကို  လေ့လာတင်ပြလိုက်ရပါသည်။    ။MWD Web Portal
ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် မျိုးမြှင့် တင်ခြင်း
ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် မျိုးမြှင့် တင်ခြင်း
ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည် ဝန်ကြီးဌာန၏ပန်းတိုင်တစ်ရပ်ဖြစ်သော သားငါးမျိုးကောင်းမျိုးသန့် မွေးမြူထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး၊ ဒေသမျိုးရင်းများထိန်းသိမ်းရေးနှင့်   မှတ်တမ်းထားရှိရေးကို  လိုက်နာဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရေရှည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်လုပ်ငန်းစဉ်များအနေဖြင့် ဒေသ၏ငါး၊ ပုစွန်သားပေါက်လိုအပ်ချက်များ ဖြည့်တင်းပေးနိုင်ရန် အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော ငါး၊ ပုစွန်သားပေါက်များအား ဖြန့်ဖြူးပေးခြင်း၊ ငါးသယံဇာတများ ရေရှည်တည်တံ့ပွားများစေပြီး ငါးရိက္ခာများတိုးတက်ရရှိစေရန် ငါးမျိုးစိုက်ထည့်ပေးခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။အရည်အသွေးမြင့်ငါးမျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ တင်သွင်းခြင်းနှင့် မျိုးဗီဇမြှင့်ငါးမျိုးစိတ်ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တိုင်းရင်းငါးမျိုးများထိန်းသိမ်းခြင်း နှင့်သုတေသနပြုသားဖောက် မွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ရေချိုရေငန်ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက်ရန်  ဌာန၊ ပုဂ္ဂလိကနှင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပအဖွဲ့အစည်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်လိုက်လျောညီထွေမှုရှိသော ငါးမျိုးစိတ်များနှင့်မွေးမြူရေးနည်းစနစ်များ ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။အာဆီယံဒေသတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအနေဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အရှေ့တောင် အာရှ ငါးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးရေးဗဟိုဌာန အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ လာမည့် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တိုင် ၁၀ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းအစီအစဉ်များထဲမှ သားဖောက်မည့်မျိုးငါး၊ မျိုးပုစွန် (Breeder or Broodstock) များ မျိုးဗီဇကောင်းမွန်စေရေး၊ အရည်အသွေးကောင်းသော ငါး၊ ပုစွန်သားပေါက်များထုတ်လုပ်သည့် ပုဂ္ဂလိကနှင့် အစိုးရသားဖောက်စခန်းများ တည်ထောင်ခြင်း၊ မျိုးဗီဇမြှင့်ထားသော ငါး၊ ပုစွန်များကိုသေချာစွာထိန်းသိမ်းဖြန့်ဖြူး၍   ၎င်းနှင့်ပတ်သက်သောနည်းပညာနှင့် မျိုးပွားနည်းသစ်များကိုဖြန့်ဝေခြင်း၊ သဘာဝရေပြင်မှ သားပေါက်နှင့် မျိုးငါးများကို တာဝန်သိစိတ်ဖြင့် စုဆောင်းအသုံးပြု၍ သီးသန့်ရောဂါကင်းသော ငါး၊ ပုစွန်သားပေါက်များ(Specific Pathogen Free-SPF)ထုတ်လုပ်ရန်နှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောသားဖောက်ရုံစီမံမှုကျင့်စဉ်(Better Hatchery Management)ဆိုင်ရာ   မူဝါဒလမ်းစဉ်များချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊ တစ်နိုင်တစ်ပိုင်   သားပေါက်ထုတ်လုပ်သူများကို ကျန်းမာသန်စွမ်းသောမျိုးငါးများအသုံးပြုရန်  အားပေးခြင်း၊ မွေးမြူရေး ရေသတ္တဝါများ  ဇီဝလုံခြုံမှုတိုးတက်ကောင်းမွန်စေရန် မျိုးထိန်းသိမ်းခြင်း၊ အသေးစား ငါးသားဖောက် ရုံများနှင့် အသေးစားငါးမွေးမြူသူများမှ ကျန်းမာသန်စွမ်းသော မျိုးငါး၊ မျိုးပုစွန်များရယူအသုံးပြု၍ အရည်အသွေးကောင်း သားပေါက်များထုတ်လုပ်စေခြင်း၊ ပြည်ပငါး၊ ပုစွန်မျိုးစိတ်များမွေးမြူခြင်းဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်ရှိမှုအကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် အဆိုပါမျိုးစိတ်များ ပြင်ပရေပြင်သို့ လွတ်ထွက်မသွားရန် ကာကွယ်တားဆီးသည့်အစီအမံများချမှတ်လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ သဘာဝဂေဟစနစ်နှင့် ဇီဝမျိုးကွဲမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်မှုများကိုကာကွယ်ခြင်း၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၌ မျိုးဗီဇပြောင်းထားသောရေသတ္တဝါမျိုးနှင့် အစာများအသုံးပြုခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သုတေသနများနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ရှိမှုအကဲဖြတ်ခြင်းတို့   ပါဝင်ပူး ပေါင်းအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။မြန်မာနိုင်ငံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သော အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း ငါးမွေးမြူရေးဗဟိုဌာနများဆိုင်ရာ ကွန်ရက် (NACA)မှ မျိုးဗီဇနှင့် ဇီဝမျိုးကွဲမှုအစီအစဉ်အနေဖြင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ရေသတ္တဝါများ မျိုးဗီဇအရင်း အမြစ်ဆိုင်ရာ သိပ္ပံနည်းကျဗဟုသုတများ ကောင်းမွန်တိုးတက်လာစေရန်၊ ဇီဝမျိုးကွဲမှုနှင့် သဘာဝဒေသ ငါးမျိုးများအား ထိခိုက်သက်ရောက်မှု အနည်းဆုံးဖြစ်ရေး  တာဝန်သိစိတ်ဖြင့် အသုံးပြုရန်၊ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ သဘောတူညီမှုများအောက်ရှိ ၎င်းတို့၏ ဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်အညီ မျိုးများတိုးတက်ကောင်းမွန်စေရန်၊   တည်ရှိပြီးသော ရေသတ္တဝါမျိုးများ၏ မျိုးဗီဇလက္ခဏာများ သတ်မှတ်ဖော်ထုတ်ခြင်း၊ မျိုးဗီဇဆိုင်ရာနည်းပညာအသစ်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊  ဒေသရင်း မဟုတ်သော ပြည်ပငါးမျိုးစိတ်များ၏ မျိုးဗီဇကွဲပြားခြားနားမှုအကဲဖြတ်ဆန်းစစ်ရန်၊ နိုင်ငံအဆင့်နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအသိအမှတ်ပြုမျိုးများအတွက် သတင်းအချက်အလက်များစုဆောင်းရန် ဒေသတွင်း ဆိုင်ရာအချက်အလက်များအား Database ထူထောင်ပေးခြင်း၊ မော်လီကျူလာ နည်းပညာ အသစ်များ၊ နည်းလမ်းများနှင့် မဟာဗျူဟာများအသုံးချခြင်းနှင့် ရေနေသတ္တဝါမျိုးဗီဇအရင်းအမြစ်များ စီမံခန့်ခွဲခြင်း ဆိုင်ရာလူ့စွမ်းအားမြှင့်တင်ရေး ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ မျိုးစိတ်သစ်များ၊ တန်ဖိုးရှိဗီဇအရင်း အမြစ်များ ကိုရှာဖွေရန် ရေသတ္တဝါများမျိုးဗီဇအရင်းအမြစ်များလက္ခဏာသတ်မှတ်ဖော်ထုတ်ခြင်း၊ တိုင်းရင်းငါးမျိုး များ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်သိမျိုးဗီဇ Germplasm များ လဲလှယ်ခြင်း၊ အန္တရာယ်ကင်း သောမျိုးပွားထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ရရှိလာသည့်အကျိုးအမြတ်များကို မျှဝေခြင်းအတွက် စီမံပေးခြင်းတို့၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ထို့ပြင်   ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ရေနေသတ္တဝါမျိုးဗီဇအရင်းအမြစ်များ  ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ရေရှည် အသုံးပြုနိုင်ရေး၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးတို့အတွက်လုပ်ငန်းစဉ်များကို လိုက်နာအကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရေးအားသိရှိနိုင်ရန်၊ စားရေရိက္ခာနှင့်စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ရေနေသတ္တဝါမျိုးဗီဇ အရင်းအမြစ်များဆိုင်ရာ  နည်းပညာလုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်းအဝေးကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်မှ၂၃ ရက်အထိ  ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်၏မွေးမြူရေးပြုလုပ်နေသော ရေသတ္တဝါများနှင့် ၎င်းရေ သတ္တဝါများနှင့်ဆက်စပ်သော  သဘာဝရေပြင်ရှိ   မျိုးစိတ်များ၏   သတင်းအချက်အလက်များ  ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် ထုတ်လုပ်မှုကောင်းမွန်သော မျိုးကောင်းမျိုးသန့်မွေးမြူနိုင်ရေးသည် အခြေခံကျသောအချက်ဖြစ်သကဲ့သို့ အဆိုပါရေသတ္တဝါများသည် ပတ်ဝန်းကျင်ရာသီဥတုနှင့်လိုက် လျောညီထွေမှုရှိပြီး ရှင်သန်ထုတ်လုပ်နိုင်မှု ကောင်းမွန်ရန်လည်းလိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိနိုင်ငံ၏ ရေ၊ မြေ၊ ရာသီဥတုနှင့်ကိုက်ညီပြီး ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်နှင့်ကိုက်ညီသော ငါး၊ ပုစွန် မျိုးကောင်း မျိုးသန့်များရရှိနိုင်ရေးသည် ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအတွက် အဓိကကျသောလိုအပ်ချက်လည်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ အများစုမွေးမြူထုတ်လုပ်သော ငါးမျိုးများသည် ပြည်တွင်း၌ လုံလောက်စွာထုတ် လုပ်နိုင်သော်လည်း ရေချို၊ ရေငန် ပုစွန်မျိုးများမှာလုံလောက်စွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ပြည်ပကိုမှီခိုနေရ သေးသဖြင့် အဆိုပါမျိုးများရရှိနိုင်ရန် ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားခြင်း၊ မွေးမြူသူများ အလွယ်တကူရရှိနိုင်ရန် ခက်ခဲခြင်းစသည့်အခက်အခဲများကို တွေ့ကြုံနေကြရမည်ဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ၁၉၆၇ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဒေသရင်းငါးမျိုးဖြစ်သည့်  ငါးမြစ်ချင်း  ငါးမျိုးအား အောင်မြင်စွာ ဆေးထိုးသားဖောက်ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး နောက် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ ငါးမွေးမြူခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပေးနိုင်ခဲ့သဖြင့် ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း တစ်ဟုန်ထိုးတိုးတက်လာခဲ့ သည်။ ယနေ့ဆိုလျှင် မွေးမြူရေးရေချိုငါးများကို ပြည်တွင်းစားသုံးမှုဖူလုံရုံသာမက ပြည်ပသို့ နှစ်စဉ်တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ငါးမျိုးစိတ် ၁၂ မျိုး သားဖောက်ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။ ငါးများကို နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာမျိုးရိုးစဉ်ဆက်အလိုက်သားဖောက်ထုတ်လုပ်ခြင်းကြောင့်   မျိုးဗီဇနည်းပညာအရ မျိုးနိမ့်ကျလာပြီး မွေးမြူရာ၌ ကြီးထွားနှုန်းနှေးလာခြင်း၊ အရောင်အသွေးညံ့ဖျင်းခြင်းစသည့်အားနည်းချက်များဖြစ်ပေါ်လာသည်။  အကျိုးဆက်အနေဖြင့်  မျိုးညံ့သောငါးမျိုးများမွေးမြူပါက မွေးမြူကာလကြာမြင့်၍ ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်များပြားပြီး ရင်းနှီးကုန်ကျမှုမြင့်လာသဖြင့် ငါးမွေးမြူရာ၌ ရေရှည်တွင် စီးပွားရေးတွက်ခြေမကိုက်ဘဲ ဆုံးရှုံးမှုများကြုံတွေ့ရလျက်ရှိသည်။   နိုင်ငံတော်၏ငါးမွေးမြူ ရေးထုတ်လုပ်မှုပိုမိုတိုးတက်၍ ငါးမွေးတောင်သူများ အကျိုးအမြတ်ပိုမိုရရှိစေရေးအတွက်  ငါးမြစ်ချင်း ငါးမျိုးဗီဇမြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းအား ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် မြန်မာနိုင်ငံငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းတို့မှတတ်သိပညာရှင်များဖြင့်ကော်မတီဖွဲ့စည်း၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ငါးမြစ်ချင်း ငါးမျိုးဗီဇများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အဓိကမြစ်ကြီးများမှ ငါးမြစ်ချင်းငါးမျိုးများစုဆောင်းခြင်း၊ မျိုးစပ်သားဖောက်ရန် သားဖောက်ခြင်းအစီအစဉ်များ (Breeding Programme)နှင့် လမ်းညွှန် (Guideline) များရေးဆွဲပြီး    တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိငါးလုပ်ငန်းစခန်းများသို့ ကွင်းဆင်းပညာပေးခြင်းတို့ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ထို့အတူ  ထုတ်လုပ်မှုကောင်းမွန်သောနိုင်ငံခြားငါးမျိုးဖြစ်သည့် တီလားဗီးယားငါးမျိုးအား ရောဂါနှင့်ရာသီဥတုဒဏ်တို့ကိုခံနိုင်ရည်ရှိပြီး ကြီးထွားနှုန်းကောင်းသည့် မျိုးဗီဇမြင့်တီလားဗီးယား ငါးမျိုးများ(Genetically Improved Farmed Tilapia-GIFT)ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ကြီးထွားနှုန်းမြန်ဆန်ကောင်းမွန်သော တီလားဗီးယားအထီးသီးသန့်မွေးမြူခြင်းအတွက် သားပေါက်အရွယ်တွင် ဟော်မုန်းဖြင့်ဖော်စပ်ထားသော အစာကျွေးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ မျိုးဗီဇပိုင်းဆိုင်ရာ မျိုးစပ်ယူခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း တီလားဗီးယားအထီး သီးသန့်သားပေါက်များကိုသားဖောက်ထုတ်လုပ်ကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ အဆင့်မြင့်နည်းပညာများဖြင့် မျိုးစပ်သားဖောက်ခြင်းများတွင် Genetically Improved Farmed Tilapia (GIFT) တီလားဗီးယားငါးမျိုးသည် အာရှဒေသအတွက် မျိုးမြှင့်ထားသော နိုင်းတီလားဗီးယားငါးမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အခြားသောတီလားဗီးယားငါးမျိုးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကြီးထွားနှုန်း ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း  ပိုမိုမြန်ပြီး ရှင်သန်နှုန်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုမြင့်မားသည်ဟု သိရှိရသည်။ အချို့သော သုတေသနပြုချက်များအရ GIFT တီလားဗီးယားငါးမွေးမြူခြင်းသည် စျေးကွက် အရွယ်ဝင်ထိ မွေးမြူရာ၌ ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိလျှော့ချနိုင်ကြောင်း ဆိုထားသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏  တီလားဗီးယားစျေးကွက်၌ GIFT တီလားဗီးယားမျိုးမှာ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိထားသည်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၌လည်း GIFT တီလားဗီးယားမျိုးကို မွေးမြူစမ်းသပ်ချက်အရ ၎င်းတို့ရှိ တီလားဗီးယားငါးမျိုးများထက် ကြီးထွားနှုန်း ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်ကြောင်း ဆိုထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ အများဆုံးမွေးမြူကြသော တီလားဗီးယားငါးမျိုးဖြစ်သည့် Tilapia niloticus ငါးမျိုးဖြစ်သည်။ တီလားဗီးယားငါးမျိုးအား မြန်မာ့ရေလုပ်ငန်း၊ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနတို့မှ ၁၉၅၃၊ ၁၉၇၈၊ ၁၉၈၀ ကာလ များအပြင် နောက်ပိုင်းကာလများတွင်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံစသည်တို့မှ အကြိမ်ကြိမ်တင်သွင်း၍ သားဖောက်ပြီး ကျေးလက်တစ်နိုင်တစ်ပိုင်ငါးမွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်ဖြန့်ဖြူးခဲ့သည်။ သို့သော်  တင်သွင်းလာသောတီလားဗီးယားငါးမျိုးများအား မျိုးရင်းထိန်းခြင်း၊ မျိုးမြှင့်တင်သားဖောက်ခြင်း၊ သုတေသနပြုလုပ်ခြင်း စသည့်အစီအမံကောင်းများဆောင်ရွက်မှုအားနည်းခဲ့သဖြင့်  ကြီးထွားနှုန်းကောင်းမွန်သော တီလားဗီးယားငါးမျိုးများ အလုံအလောက်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုမရှိခဲ့ပါ။     ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ World Fish Center Myanmar နှင့်ပူးပေါင်း၍ စီမံကိန်းအစီအစဉ်ဖြင့် မလေးရှားနိုင်ငံ World  Fish Center မှ ကြီးထွားနှုန်းကောင်းမွန်သည့်မျိုးဗီဇမြှင့်ထားသော တီလားဗီးယား(Genetically Improved Farmed Tilapia- GIFT)ကိုတင်သွင်းပြီး ကောင်းမွန်စနစ်ကျသော မျိုးထိန်းသိမ်းမွေးမြူသားဖောက်မှုအစီအမံများဖြင့် ကျေးလက်အသေးစားငါးမွေးတောင်သူများအတွက် ဖြန့်ဖြူးပေးမှုများ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် FAO မှ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနဖြင့်ပူးပေါင်း၍  တရုတ်နိုင်ငံမှ GIFT တီလားဗီးယားငါးမျိုးများတင်သွင်းပြီး ကောင်းမွန်သောမျိုးထိန်းသိမ်းမှုစနစ်ဖြင့်သားဖောက်၍ ငါးမွေးတောင်သူများကို   ဖြန့်ဖြူးခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ပံ့ပိုးမှုဖြင့် Royal Thai Tilapia တီလားဗီးယားမျိုးကို၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် နောက်ဆုံးတင်သွင်းခဲ့ပြီး မျိုးရင်းများကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် သားဖောက်ဖြန့်ဖြူးပေးလျက်ရှိသည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးအရနှင့်မွေးမြူရေးအတွက် သင့်လျော်သော ရေငန်ငါးမျိုးများ ဥပမာ-ကျောက်ငါး၊ ကကတစ်၊ ငါးပါးနီ၊ ကဘီလူးငါးနှင့် ငါးတိန်းမျိုးများရှိသည်။ ဤငါးမျိုးများအနက် ကျောက်ငါးနှင့် ကကတစ်ငါးမျိုးများသည် တန်ဖိုးမြင့်မားကြောင်းတွေ့ရှိရပြီး ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီ သုံးလေးခုမှ ကျောက်ငါးအား လှောင်အိမ်စနစ်ဖြင့်မွေးမြူလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။သို့သော် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ရရှိရေးနှင့် နည်းပညာလိုအပ်ချက်များရှိနေသေးကြောင်းကို တွေ့ရှိရသည်။ မွေးမြူရန်အတွက်   လိုအပ်သောငါးမျိုးများအားသဘာဝမှစုဆောင်းရယူနေရသည်။ယခုအခါတွင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သဘာဝမှ ငါး၊ ပုစွန်သားပေါက်များရရှိမှု လျော့နည်းလာခြင်းအတွက်မွေးမြူရေးအပိုင်းကို အားစိုက်ပြီးကြိုးစားဆောင်ရွက်လာကြသည်။ ယခင်က အရှေ့တောင်အာရှဒေသရှိ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဗီယက်နမ်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့တွင် ဒေသရင်းမျိုးစိတ်ဖြစ်သော ကျားပုစွန် (Penaeus monodon) ကို မွေးမြူကြသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် လောက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ ပုစွန်မွေးမြူရေးလောကတွင် White Spot Syndrome Virus  (WSSV) ရောဂါကျ ရောက်ခြင်းကြောင့် မွေးမြူနေသောမျိုးစိတ်အမယ်သစ်ဖြစ်သောပုစွန်ဖြူ(Litopenaeus vannamei)ကိုပြောင်းလဲမွေးမြူခြင်းဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုပြန်လည်တိုးတက်လာသည်။ ပုစွန်မွေးမြူသောနိုင်ငံများသည် ပုစွန်မွေးမြူထုတ်လုပ်မှု   ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များရရှိအောင် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လာကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ  ရေချိုပုစွန်မွေးမြူရေးတွင်လက်ရှိမွေးမြူနေသော ဒေသရင်းမျိုးစိတ်မှာ ရေချိုပုစွန်တုပ်ကြီး (Macrobrachium rosenbergii) ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့မျိုးရင်း ရေချိုပုစွန်တုပ်ကြီးသည် လက်မနှင့်ခေါင်းပိုင်းတိုပြီး   ကိုယ်ထည်ပိုရှည်ကာ  အရောင်အသွေးလည်းလှသည်။  ရေချိုပုစွန်အသားတိုးမွေးကန်များမှ ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားမြင့်မားနေမှုကြောင့် ပြည်ပမှရေချိုပုစွန်သားပေါက်များတင်သွင်းလာခဲ့ကြသည်။ အများစုမှာ  ထိုင်းမျိုးဖြစ်ပြီး ဗီယက်နမ်မျိုးကို  အစောပိုင်းမှာတင်သွင်းပြီး နောက်ပိုင်းတင်သွင်းမှုမရှိတော့ပါ။ ယနေ့အထိ ထိုင်းမျိုးစိတ်ကိုသာ တင်သွင်းလာကြသည်။ မြန်မာ့မျိုးရင်း ရေချိုပုစွန်တုပ်ကြီးကို မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ရရှိနိုင်ရေးအတွက်  မျိုးမြှင့်ခြင်းလုပ်ငန်းကိုလည်း   လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များထုတ်လုပ်ပေးနိုင်မှသာ  ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး စဉ်ဆက်မပြတ်ထုတ်လုပ်မှုရှိနေမည်ဖြစ်သည်။မိမိတို့နိုင်ငံအတွက်ဒေသနှင့်လျော်ညီပြီးထုတ်လုပ်မှုမြင့်မားသည့်မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ငါး၊ ပုစွန်ကိုယ်ပိုင်မျိုးများထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် ဒေသမျိုးရင်း/ မျိုးစစ်များအား စနစ်တကျထိန်းသိမ်းခြင်း၊ မှတ်တမ်းများထားရှိခြင်း၊ မျိုးရွေးချယ်ခြင်း၊ မျိုးဗီဇမြှင့်တင်ရွေးချယ်သားစပ်ကာလိုအပ်သောမျိုးရရှိအောင် သုတေသနပြုဆောင်ရွက်ခြင်း၊ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာသုတေသနပြုခြင်းတို့အားဆောင်ရွက်ပြီး ငါးပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကဒေါက်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည့်မျိုးမြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းကိုဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။အဆိုပါမျိုးထိန်းခြင်း၊   မျိုးမြှင့်သားစပ်ခြင်း၊ ကိုယ်ပိုင်မျိုးသစ်ရရှိရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်းသုတေသနလုပ်ငန်းများသည် ကာလရှည်ဆောင်ရွက် ရမည့်လုပ်ငန်းများဖြစ်ပြီး အဆိုပါလုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြင့်   နိုင်ငံ၏ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေး  ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ရေရှည်အကျိုးကျေးဇူးရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါနိုင်ငံနှင့်ကိုက်ညီသည့် ငါးပုစွန်မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များကိုထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းဖြင့် ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအမျိုးအစားအလိုက် ထုတ်လုပ်မှုများ မြင့်မားလာခြင်း၊ နိုင်ငံခြားမှ သားပေါက်နှင့်မျိုးများတင်သွင်းဝယ်ယူရမည့်ကုန်ကျစရိတ်ကို လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရရှိနိုင်ခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း  ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။    ။MWD Web Portal
© Copyright 2024 SAC All Rights Reserved.