မြန်မာနိုင်ငံသည် နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း ဥတုသုံးပါး ညီမျှခြင်းကြောင့် ဒေသမရွေး သီးပင်၊ စားပင်များ အား စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းကြပါတယ်။ ၎င်းတို့အနက်မှ ခရမ်းချဉ်သီးသီးနှံသည် ဒေသမရွေး လွယ်ကူစွာ စိုက်ပျိုးနိုင်သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးသည် အရောင်အသွေး လှပသကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ် အတွက်များစွာအကျိုးရှိသော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးအား ဟင်းချက်ရာတွင် ဟင်း အနှစ် ရရှိရန်နှင့် အခြားသီးနှံ၊ အသားများဖြင့်ရောကြော်ခြင်း စသည်ဖြင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် စားသုံးကြ ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးကြိုက်နှစ်သက်သူများသည် လက်ဖက်နှင့်သော်လည်းကောင်း၊ အချို့သော သူ များသည် ရေဆေး၍ အလုံးလိုက်ပင် စားသုံးတတ်ကြပါတယ်။ ထို့ပြင် ခရမ်းချဉ်သီးအား ယိုထိုး၍သော် လည်းကောင်း စားသုံးကြပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးသည် အာဟာရဖြစ်စေရန် တစ်ခုတည်းတွက်သာမက ဘဲ ခန္ဓာကိုယ်၏ အလှအပရေးရာနှင့် ကျန်းမာရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူဖြစ်စေသော သီးနှံ တစ်မျိုးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် အလှအပရေးရာ

ခရမ်းချဉ်သီးကို စားသုံးလျှင် အသားအရေလှသည်ဟူသော အချက်ကို လူတိုင်းနီးပါး သိကြပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ဗီတာမင် အေ၊ ဘီ၊ စီ၊ ကေ တို့ ပါဝင်သောကြောင့် အဆီပြန်သော အသားအရေ များအတွက် အဆီပြန်သည့် ပြဿနာကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ဝက်ခြံများကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည့် အပြင် အသားအရေကိုစိုပြေစေပြီး ချွေးပေါက်များကိုကျဉ်းစေတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးအား အသားအရေပေါ်တွင် ကပ်ပေးခြင်းဖြင့်လည်း အသားအရေပြဿနာများကို ထိထိရောက်ရောက် ထိန်းသိမ်းကုသပေး နိုင်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် အနီရောင်ကိုဖြစ်စေသော လိုင်ကိုပင်း(Lycopene)ဟူသော ရောင်ခြယ် ပစ္စည်းပါဝင်မှုကြောင့် ခရမ်းချဉ်သီးကို စားသုံးပါက အသားအရေလှစေသည့်အပြင် နှလုံးနှင့်ဆံပင် တို့ကိုပါ ကျန်းမာကောင်းမွန်စေပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ပါဝင်သော ဗီတာမင်အေသည် ဆံပင်ကို နက်မှောင်သန်စွမ်းစေသည့်အပြင် ဆံပင်အရောင်မွဲခြောက်ခြင်း၊ ကျွတ်ခြင်း၊ အဖျားနှစ်ခွဖြစ်ခြင်းတို့အတွက်လည်း အလွန်သင့်တော်သော အရာဖြစ်သည့်အတွက် နေ့စဉ်ပုံမှန်စားသုံးပေးပါက အသားအရေလှပစေသည့်အပြင် ဆံပင်၏ကျန်းမာရေးကိုပါ ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ ထို့ပြင် ခရမ်းချဉ်းသီးကို ပုံမှန်စားသုံးပါက အမြင်အာရုံကြည်လင်စေသည့်အတွက် ကွန်ပျူတာဖြင့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများ၊ စာဖတ်များသူများ၊ အမြင်အာရုံအားနည်းသူများအနေဖြင့် ခရမ်းချဉ်သီးစားသုံးခြင်းဖြင့် အမြင်အာရုံအားနည်းခြင်းအား သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးတွင် လိုင်ကိုပင်း(Lycopene)ဓါတ် အများအပြားပါဝင်မှုကြောင့် အသားအရေအား နေလောင်ဒဏ်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီး နေလောင်ဒဏ်ရာများကိုလည်း သက်သာပျောက်ကင်းစေရန် အထောက်အကူပေးနိုင်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ဓါတ်တိုးဆန့်ကျင်အာနိသင်နှင့် သွေးတွင်းရှိ အဆိပ် အတောက်များကို အထိရောက်ဆုံး ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည့် ဗီတာမင် အေနှင့် ဗီတာမင် စီ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေခြင်းကြောင့် ခရမ်းချဉ်သီးအား အစိမ်းစားလျင်ပင် ဓါတ်တိုးပစ္စည်းများကြောင့် ထိခိုက်မှု မရှိအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် ကင်ဆာ

ခရမ်းချဉ်သီးတွင် လိုင်ကိုပင်း(Lycopene) ပါဝင်မှုကြောင့် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ၊ အူမကြီးကင်ဆာနှင့် အစာအိမ်ကင်ဆာများ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့်အပြင် ကင်ဆာဆဲလ်များပွားများ လာမှုကိုလည်း အကောင်းဆုံးကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် အရိုးကျန်းမာရေး

ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ကယ်လ်ဆီယမ်(Calcium) နှင့် ဗီတာမင်ကေတို့ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်ခြင်းကြောင့် အရိုးတစ်ရှူးများကို အကောင်းဆုံးအားဖြစ်ပေးနိုင်သည့်အပြင် အရိုးများသန်မာစေရန် လိုအပ်သည့် အာဟာရများကိုလည်း ဖြည့်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ပါဝင်သော လိုင်ကိုပင်း(Lycopene) ခေါ် Antioxidant ဓါတ်က ခန္ဓာကိုယ်မှ ကယ်လ်ဆီယမ်ဓါတ်များကို ညီညွတ်မျှတအောင် ထိန်းသိမ်းပေးသည့်အတွက်ကြောင့် အရိုးပွရောဂါ၊ အရိုးအားနည်းခြင်း၊ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်ခြင်းကြောင့် အရိုးများ ဆုံးရှုံးရခြင်းစသည့် အရိုးနှင့်ပတ်သက်သည့် ရောဂါများအား ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည့်အပြင် ခရမ်းချဉ် သီးတွင်ပါဝင်သော ကယ်လ်ဆီယမ်(Calcium)ကြောင့် သွားများကိုလည်း ကျန်းမာခိုင်ခန့်စေပါတယ်။

ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ နှလုံး၊ အဆုတ်ကျန်းမာရေး

ခရမ်းချဉ်သီးသည် နေ့စဉ် ခန္ဓာကိုယ်တွင် လိုအပ်သော ပိုတက်စီယမ်ပမာဏ (၁၁.၄၄)ရာခိုင်နှုန်း ဖြည့်စွမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။ ထို ပိုတက်ဆီယမ်ဓါတ်ကပဲ သွေးပေါင်ချိန်မြင့်တက်မှုကို ကျဆင်းစေပြီး သင့်တော်သော သွေးပေါင်ချိန်ပမာဏကိုလည်း ထိန်းချုပ်ပေးသည့်အတွက် ခရမ်းချဉ်သီးသည် သွေးပေါင်ချိန် ထိန်းညှိရာတွင် အထိရောက်ဆုံး ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ကိုလက်စထရောဓါတ်များလာပါက ရောဂါပိုမိုဖြစ်ပွားလာနိုင်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ဗီတာမင်ဘီနှင့် ပိုတက်ဆီယမ်ဓါတ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သည့်အတွက် ကိုလက်စထရောကိုကျစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးမပြုသည့် ကိုလက်စထရောများကို ချေဖျက်ပေးနိုင်သည့်အတွက် နှလုံးနှင့်ပတ်သက်သည့်ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင် ချေနည်းပါးစေပါသည်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင်ပါဝင်သော အမျဉ်ဓါတ်၊ ဗီတာမင် စီ၊ ပိုတက်စီယမ် နှင့် Choline ဓါတ်တို့သည် နှလုံးကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်စေရန် ကူညီထောက်ပံ့ပေးပါသည်။ ထို့ပြင် သွေးလည်ပတ်မှု  ကောင်းမွန်စေသည့်အတွက် သက်ဆိုင်ရာ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများသို့ သွေးရောက်ရှိနိုင်ရန်အတွက်လည်း ကူညီပေးပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ရေဓါတ်များစွာ ပါဝင်သည့်အတွက် အစိမ်းစားသုံးပေးပါက ဆီး ကျောက်တည်ခြင်းများကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့်အပြင် သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ကိုလည်း လျော့ချပေး နိုင်သည့်အတွက် တစ်နေ့တစ်လုံး ပုံမှန်စားသုံးပေးပါက ဆီးချိုရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

 ခရမ်းချဉ်သီးအား ပုံမှန်စားသုံးပေးခြင်းအားဖြင့် ရုတ်တရက်နှလုံးရပ်ခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း ကဲ့သို့ သော အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော ရောဂါများမှ အထိရောက်ဆုံးကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ခရမ်း ချဉ်သီးသည် အဆုတ်ကိုလည်း ကျန်းမာစေသည့် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်သုံးသည့် အခါခန္ဓာကိုယ်မှ နီကိုတင်းကြောင့် ထိခိုက်မှုကိုဆိုးရွားစွာဖြစ်စေနိုင်တယ်။ ထိုကဲ့သို့ ထိခိုက်မှုနည်းပါး စေချင်ပါက ခရမ်းချဉ်သီးအား စားသုံးပေးသင့်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင် ပါဝင်သော Coumaric အက်စစ်နှင့် Chlorogenic အက်စစ်များသည်  စီးကရက်ငွေ့တွင်ပါဝင်သော ကာစီနိုဂျင်ကြောင့် ခန္ဓာ ကိုယ်တွင်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် ထိခိုက်မှုများဒဏ်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ဆေးလိပ် သောက်သုံးသူများအနေဖြင့် ခရမ်းချဉ်သီးအား နေ့စဉ်စားသုံးပေးသင့်ပါကြောင်းနှင့် ခရမ်းချဉ်သီးမှ ရရှိနိုင်သော အကျိုးကျေးဇူးများအား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။

Source: https://doca.gov.mm/en/node/4138

ဒီမိုကရေစီအရေးကြွေးကြော်၊ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့တန်းတင်၊ လစ်ဘရယ်လမ်းကြောင်း ထာဝရလျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ရေသောက်မြစ်များဖြစ်တဲ့ USAID  နဲ့ NED...၊ ထိုအေဂျင်စီနဲ့ ဖောင်ဒေးရှင်းနှစ်ခုကို ဒီမိုကရေစီနဲ့ လစ်ဘရယ်အရေး ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံက ယနေ့ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားများဖြစ်တဲ့ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် အီလွန်မတ်စ်တို့ကိုယ်တိုင် USAID နဲ့ NED တို့ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်နဲ့ အဂတိဖြစ်မှုတွေအပေါ် ပိတ်ဆို့ဟန့်တားစိစစ်ခြင်း တွေကို ဘာကြောင့်များ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဆောင်ရွက်နေကြပါသလဲ။

အမှန်တကယ် ထိုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ USAID နဲ့ NED တို့ဟာ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးတန်ဖိုးတွေ၊ လစ်ဘရယ်တန်ဖိုးတွေနဲ့ မကိုက်ညီပါကြောင်း အကြောင်းအချက်များစွာကို ယနေ့အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေကိုယ်တိုင်က သိမြင်နားလည်လက်ခံသွားကြလို့ပဲလား။ ဖြစ်ပေါ်လာသော အတွေးသစ်အမြင်သစ်များနဲ့အတူ...။

စေတနာမမှန် အကြောင်းမကောင်းခြင်းကနေ သင်ခန်းစာယူနိုင်ရန်

မှန်ကန်တဲ့ အပြောင်းအလဲတစ်ခုဆိုတာ လူနည်းစု သိနေရုံနဲ့မပြီး လူအများစုက လက်ခံလာဖို့လည်း လိုပါတယ်။ အမေရိကန်တို့သာ သိနေရုံမဟုတ်၊ EU လို နိုင်ငံတွေ အချို့အချို့သောလူတွေ နားလည်လက်ခံလာဖို့လည်း လိုပါသေးတယ်။

မဟုတ်ရင် ယူကရိန်းလို၊ အီရတ်၊ လစ်ဗျားနိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သလို အကြောင်းကြောင့် အကျိုးဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းအကျိုးဆက် ဆိုးကျိုးသဘောတွေ များစွာရှိလာနိုင်ပါတယ်။ သင်ခန်းစာ ယူစရာတစ်ခုက... ဘယ်လောက်ပဲကောင်းတဲ့ရည်ရွယ်ချက်တွေ၊ မျှော်မှန်းချက်တွေ ချမှတ်ထားသည်ဖြစ်စေ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်သူတွေမှာ အတ္တနဲ့ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား အလွန်အမင်းရှေးရှု မိတဲ့အခါ မကောင်းစေတနာအရင်းခံ အဖျက်လုပ်ရပ်တွေနဲ့ အကျိုးဆက်မကောင်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာရကြောင်း လက်ခံနိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ပညာဉာဏ်အမြော်အမြင်နည်းပြီး လုပ်နည်းလုပ်ဟန်မမှန်တဲ့ အကြောင်းတရားတွေရဲ့ အကျိုးဆက်က အဆုံးသတ်မကောင်း၊ ဇာတ်သိမ်းမလှဖြစ်ရတယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရားအတိုင်းပါပဲ။

ဆက်ရရင် အမေရိကန်နိုင်ငံရေးဟာ ကမ္ဘာအနှံ့ရောင်စုံတော်လှန်ရေးတို့ရဲ့ မြစ်ဖျားခံရာ ဖြစ်ခဲ့တာကြာပါပြီ။ မိမိ တို့အလိုကျ မတရားပုံသွင်းယူ အားလုံးအပေါ် ပြိုင်ဘက်ကင်းဖြစ်ခဲ့တာ ရာစု နှစ်တစ်ခု မကတော့ဘူး ထင်ပါတယ်။ မူဝါဒရေးရာမှာ ငါသာ Unipolar တစ်ကိုယ်တော် ထင်တိုင်းကြဲ ကမ္ဘာ့စူပါပါဝါအဆင့်ကနေ တဖြည်းဖြည်းလျှောကျလာပြီး နိုင်ငံတကာ Multipolar အရွေ့မှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး အစစအရာရာဆုတ်ယုတ်လာတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံကြီးကို ပြန်လည် ဆွဲတင်နေတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ အီလွန်မတ်စ်တို့ဟာ ယခုအချိန်မှာတော့ အမေရိကန်တို့အတွက် သူရဲကောင်းများ ဖြစ်နေကြပါပြီ။ ဒီမှာတင် ရီပတ်ဘလစ်ကင်ပြိုင်ဘက် ဒီမိုကရက်တို့ ကျဆုံးသွားခဲ့ရပြီး အမေရိကန်ပထမဆိုတဲ့ အမျိုးသားရေးဆန်ဆန် MAGA တို့က ရှေ့တန်း ရောက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအတွက် မဟုတ်ခဲ့ပါ

အမျိုးသားရေးဆန်တဲ့ လက်ရှိခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အမေရိကန်အကျိုးစီးပွား ဦးစားပေးမူဝါဒတွေဟာ ခေါင်းဆောင်အစဉ်အဆက် ကိုင်စွဲလာခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်တွေနဲ့တော့ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်း ဖြစ်လာဖွယ်ရာရှိနေပါတယ်။ ကိုယ်မလိုလားတဲ့ အစိုးရတွေကို ဖြုတ်ချဖို့ ယခင်ကလို မစဉ်းစားနိုင်တော့ဘဲ ပြည်တွင်းရေးမှာ ဦးစားပေးပြုပြင်ရမယ့် ပြောင်းလဲမှုများဘက် ဦးတည်နေခြင်းက အမေရိကန်နဲ့တကွ ကမ္ဘာ့ဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မှန်ကန်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

အရင်က ဒီမိုကရေစီ တန်ဖိုးစစ်စစ်နဲ့ လူ့အခွင့်တန်ဖိုး အမှန်အကန်တွေကို USAID နဲ့ NED တို့ကို အသုံးပြုပြီး ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အသုံးချနေတယ်လို့ ယူဆခဲ့ကြတယ်။ သို့ပေမယ့် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်အဆက်ဆက်ဟာ ဆန့်ကျင်ဘက်နိုင်ငံတွေအပေါ်မှာ မိမိအလိုကျ ပုံစံသွင်းဖို့၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွား ရေး၊ လူမှုရေး၊ စစ်ရေးနည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဖိအားပေးဖို့သာ အလားတူ ဖောင်ဒေးရှင်းတွေ၊ အေဂျင်စီတွေကို အသုံးချခဲ့တာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဆောင်ရွက်ရာမှာလည်း ဒီမိုကရေစီစံတန်ဖိုးတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးစံနှုန်းတွေ၊ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတန်ဖိုးတွေနဲ့ ကိုက်ညီဖို့ မလိုပါဘူး။ အဓိကအရေးကြီးတာက မိမိအလိုကျ Global Agenda အတိုင်း ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးက လိုက်ပါဆောင်ရွက်ကြဖို့ပါပဲ။ မိမိတို့အစီအစဉ်အတိုင်း မဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အစိုးရများဟာ ပြုတ်ကျအောင် ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။

မူလလစ်ဘရယ်စံနှုန်းများနဲ့ရော ကိုက်ညီပါရဲ့လား

Agenda ဆိုရာမှာ အနာဂတ်ကာလ တစ်ချိန်ချိန်မှာ အဆမတန်အင်အားကြီးထွားတိုးတက်လာမယ့် တရုတ်နိုင်ငံ နဲ့ ရုရှားနိုင်ငံတို့ကို ကြိုတင်ဟန့်တား ပိတ်ဆို့ထားပြီး ထိုနှစ်နိုင်ငံနဲ့ ပလဲနံပသင့်နိုင်ငံတွေ ပြိုကျပျက်သုဉ်းသွားရန် အစီအစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ Agenda အစီအစဉ်ကြောင့်ပဲ ယနေ့ကမ္ဘာမှာ စိတ်မချမ်းသာဖွယ် အဖြစ်အပျက်များစွာ မြင်တွေ့နေရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိရော အတိတ်က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ယူကရိန်းဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရပ်များကိုကြည့်ရင် တရုတ်နိုင်ငံကို ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်ရေး China containment မှသည် China confinement နဲ့ Russia containment အထိ သွားနေတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုအစီအစဉ်များရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ဆက်စပ်မြင်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပဲ အမေရိကန်နဲ့အနောက်အုပ်စုတို့မှာ အလားတူအစီအစဉ်များစွာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီတို့၊ လူ့အခွင့်အရေးတို့နဲ့အတူ လစ်ဘရယ်အယူဝါဒတစ်ခုကို မတူကွဲပြားခြားနားမှုရှိကြတဲ့ လူ့အဖွဲ့ အစည်းများအတွင်း အတင်းအဓမ္မသွတ်သွင်းနေခြင်းပါပဲ။ ကမ္ဘာကြီးမှာ မတူညီတဲ့ယဉ်ကျေးမှု၊ ကွဲပြားတဲ့ဘာသာ တရား၊ ခြားနားတဲ့ နောက်ခံသမိုင်းအသီးသီးရှိကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါကို ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လူတစ်ဦးချင်းစီတိုင်း ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ ဘာသာအယူဝါဒကို ကိုးကွယ်နိုင်တယ်၊ ကိုယ်ယုံကြည်ရာ ကိုယ်လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ မူလလစ်ဘရယ်ဆိုင်ရာ တန်းတူညီမျှတရားမျှတမှုစံနှုန်းတချို့က အချို့သောသူတွေအတွက်တော့ နမူနာယူစရာ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။

ဒါပေမယ့် မိမိတို့ကျင့်သုံးနေတဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုစနစ်များ၊ တန်ဖိုးများ၊ စံနှုန်းများအပေါ်မှာ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ကောင်းသည်ထက်ကောင်းအောင် မပြုပြင်နိုင်ခဲ့ကြပါဘူး။ ဒီအချက်ကို အခြေခံပြီး အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုတို့က ကမ္ဘာကြီးကို လွှမ်းမိုးပြီးမှ ဖြစ်နိုင်ရင် ရွာကြီးတစ်ရွာတည်းအဖြစ် မြင်လိုနေခြင်း ဖြစ်ဟန်တူပါတယ်။ လိုချင်တာကို မရမကပုံဖော်မယ်၊ အကျိုးဆက်အနေနဲ့ ရောင်စုံတော်လှန်ရေးနဲ့ အကြမ်းဖက် မှုတွေ၊ အာခံအန်တုမှုနဲ့ အရိုအသေတန်မဲ့ ရိုင်းစိုင်းမှုတွေ၊ ဘာသာတရားစော်ကားမှုနဲ့ ခွဲခြားမှုတွေ၊ ကျင့်ဝတ်ဖောက်ဖျက်မှုတွေ၊ Sex education နဲ့ ရုပ်ရှင်ဗီဒီယိုနဲ့ မီဒီယာကနေ ပျံ့နှံ့လာတဲ့ လိင်တူလိင်ကွဲ LGBT Lesbianနဲ့ sex change operation ကိစ္စတွေစတဲ့ သဘာဝလွန်ဆန့်ကျင်ဘက် သက်ရောက်မှုများစွာကို ယနေ့ခေတ်မှာ မြင်တွေ့ ကြားသိလာကြရပါတယ်။

ကျောထောက်နောက်ခံနဲ့ အသွင်ယူပုံ

ဒီလိုသက်ရောက်မှုတွေနဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ရည်မှန်းချက်များဖြစ်လာဖို့ မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ မီဒီယာကို ကောင်းကောင်းအသုံးချခဲ့ကြ တယ်၊ CIA လို ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ အစည်းများရဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံနဲ့ INGO, NGO တွေက အေဂျင်စီဖောင်ဒေးရှင်းများအဖြစ် အသွင်အမျိုးမျိုး ယူခဲ့ကြတယ်။ လူသားချင်းကူညီထောက်ပံ့မှု ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ စစ်ဘေးရှောင်၊ သဘာဝဘေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးအကြောင်းပြ ထောက်ပံ့မှုမျိုးစုံနဲ့ အမျိုးမျိုးကူညီပြကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် ထိုကူညီမှုမျိုးစုံကတစ်နိုင်ငံလုံးမှာ လွှမ်းခြုံမှုမရှိဘဲ နယ်စပ်ဒေသက ရောင်စုံလက်နက်ကိုင်မျိုးစုံ ထိန်းချုပ်ရာဒေသခံတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေအတွက်ပဲဖြစ်နေတာ တွေ့ရတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မယ်၊ ကိုယ်လိုချင်တဲ့သူ အနိုင်ရအောင်လုပ်၊ ကိုယ့်လူတည်မြဲဖို့အတွက် သာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအရေးအရာတွေမှာ လွှမ်းမိုးမှုယူ၊ ချုပ်ကိုင်ခြယ်လှယ်မှုအမျိုးမျိုးကို တွေ့ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလို ခြယ်လှယ်ချုပ်ကိုင်မှုအမျိုးမျိုးအတွက် US နဲ့ အနောက်အုပ်စုရဲ့ လက်တံခြေတံများစွာအနက်က USAID နဲ့ NED တို့ကို မျက်နှာဖုံးလှလှစွပ်ထားတဲ့ INGO အဖွဲ့များအဖြစ် မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အမေရိကန် CIA သည် USAID နဲ့ NED တို့ရဲ့ ရှေ့တန်းစခန်းတစ်ခုအဖြစ် လျှို့ဝှက်လှုပ်ရှားပါတယ်။

အမေရိကန် အခွန်ထမ်းပြည်သူတွေရဲ့ ဒေါ်လာဘီလီယံချီငွေများစွာဟာ CIA က တစ်ဆင့် ထိုအဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ဆီ စီးဝင်စေပြီးမှ အစိုးရဆန့်ကျင်သူတွေဆီကို ပြည်တွင်း NGO တွေကတစ်ဆင့် လျှို့ဝှက်ရောက်ရှိသွားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာ မှာ USAID နဲ့NED တို့ကို ပရိယာယ်ဝေဝုစ်၊ အလိမ်အညာ၊ အဂတိတွေနဲ့ ပွစာတက် နေတဲ့ အဖွဲ့တွေအဖြစ် အီလွန်မတ်စ် ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ဖော်ပြထားချက်များကို မှတ်သားမိပါတယ်။

ဆန့်ကျင်ဘက်နိုင်ငံတွေအပေါ် မြေပေါ်မြေအောက်နည်းလမ်းစုံနဲ့ ချဉ်းကပ်ရာမှာ အင်မတန်လက်သံပြောင်တဲ့အဖွဲ့တွေဖြစ်ပါတယ်၊၊ မီဒီယာကို ငွေကြေးပုံအောပြီး သူတို့ ရည်မှန်းချက်ကို ပြီးမြောက်အောင်မြင်အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့သင်ခန်းစာမျိုးကတော့ အတုယူစရာဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုအလိုကျမဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတွေကို မတည်မငြိမ်ဖြစ် စေဖို့၊ လူတွေရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ပြောင်းလဲသွားဖို့၊ ကျောင်းသား၊ ဝန်ထမ်း၊ ရဟန်းစတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေအတွင်း စိမ့်ဝင်ပြီး အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာဖြစ်အောင် ဖြိုခွဲရာမှာ ထိရောက်ထက်မြက်တဲ့ လက်နက်ကိရိယာများ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဘယ်လောက်ပဲ လူထုထောက်ခံတဲ့အစိုးရတစ်ခု ဒီမိုကရေစီအစိုးရတစ်ရပ် ဖြစ်နေပါစေ၊ ဘယ်လောက်ပဲ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးနေပါစေ၊ ဘယ်လိုပဲတည်ငြိမ်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်နေပါစေ ဒေါ်လာလွှမ်းမိုးမှုပါတဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆူပူအုံကြွဆန္ဒပြမှုဒဏ်ကို နိုင်ငံအစိုးရတွေ၊ ပြည်သူတွေဟာ မခံနိုင်ကြပါဘူး။ အာဏာရှင်နဲ့ အဂတိခေါင်းစဉ်တပ် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ အပုပ်ချမှုများအောက်က လှုံ့ဆော်မှုမှန်သမျှဟာ ပြည်သူလူထုကို ဖြားယောင်းသွေးဆောင်ရာမှာ အလွန်လွယ်ကူပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ၊ အထူးသဖြင့် အနောက်အုပ်စုရဲ့ နိုင်ငံရေးဖွံ့ဖြိုးရေး၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုစတဲ့ ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးအောက်က ဘာဖိုရမ်၊ ညာဖိုရမ်၊ ဘယ်လိုလူ့အဖွဲ့ အစည်းဆိုတာတွေဟာ အလွန်အန္တရာယ်များတဲ့အတွက် ထိုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဆက်ဆံရာမှာ များစွာသတိ ထားရမှာဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြလိုတယ်။

ပရိယာယ်ဝေဝုစ်များဖြင့် NED

ဒီနေရာမှာ USAID နဲ့ NED နှစ်ခု အနက် National Endowment for Democracy (NED) ဆိုတဲ့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ ဒီမိုကရေစီအထောက်အပံ့ဖောင်ဒေးရှင်းတစ်ခုအကြောင်း ဦးစွာ တင်ပြလိုပါတယ်။ သမ္မတရော်နယ်ရေဂင် လက်ထက် ၁၉၈၃ ခုနှစ်က စတင်သန္ဓေတည်လာခဲ့တဲ့ NED ဟာ NDI National Democratic Institute နဲ့ IRI International Republican Institute ဆိုပြီး ဒီမိုကရက်နဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကင်အထိုင်နှစ်ဖွဲ့ ခွဲခြားလှုပ်ရှားပါတယ်။

မူလရည်ရွယ်ချက်က ဒီမိုကရေစီအရေး၊ မီဒီယာလွတ်လပ်မှုနဲ့ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေးဖြစ်ပြီး ဆိုဗီယက်နဲ့ အရှေ့ဥရောပကို ဖြိုခွဲဖို့အဓိကဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲပြီးနောက်မှာ NED ရဲ့ မူလအစီအစဉ်တွေ ဘေးရောက်သွားရပြီး အမေရိကန်ဒီမိုကရေစီစနစ် ကမ္ဘာအနှံ့ခြေဆန့်နိုင်ရေး CIA ရဲ့ လက်ရုံးတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့တယ်။ NED ကြောင့် ပိုလန်အစိုးရ ပြိုကွဲခဲ့ရဖူးတယ်၊ ယူဂိုဆလားဗီးယားနိုင်ငံ အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာ ပြိုကွဲသွားခဲ့ရတယ်။ ယနေ့ရုရှား - ယူကရိန်းပဋိပက္ခဟာဆိုရင်လည်း ၂၀၀၄ ခုနှစ်ကတည်းက ရုရှားယိမ်းတဲ့ ယူကရိန်းအစိုးရကို အနောက်အုပ်စုထောက်ခံတဲ့ပါတီတွေက ဖြုတ်ချခဲ့ခြင်းရဲ့ အကျိုးဆက်ပါပဲ။

၂၀၀၃ ဂျော်ဂျီယာ နှင်းဆီတော်လှန် ရေးနဲ့ ၂၀၀၄ ယူကရိန်း လိမ္မော်ရောင် အုံကြွမှုတွေမှာ NED ရဲ့ များပြားတဲ့ ငွေကြေးအကူအညီတွေက အဓိကကျခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိချက်တွေရှိပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ NED လုပ်ရပ်တွေဟာ ဥရောပတင်လား၊ မဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာအနှံ့ ခြေဆန့်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အီဂျစ်သမ္မတ မူဘာရက်ပြုတ်ကျခဲ့မှုနဲ့အတူ ယီမင်၊ လစ်ဗျား၊ အယ်လ်ဂျီး ရီးယားနိုင်ငံတွေဆီက အာရပ်နွေဦး တော်လှန်ရေးတွေ၊ လက်တင်အမေရိက ဘိုလီဗီးယားနိုင်ငံက ပြည်သူအရွေးချယ် ခံသမ္မတ မိုဆာရေးလ် ပြုတ်ကျသွားတဲ့ဖြစ်စဉ်တွေမှာ NED က ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်နဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ပုံတွေကို လေ့လာကြည့်ရင် သိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လက်ရှိအမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ အဖြစ်အပျက်များစွာက လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲနေပါပြီ။ အရင်အစိုးအဆက်ဆက်ထားရှိခဲ့တဲ့ အစီအစဉ်တွေ နေရာမှာ လိုလားချက်အသစ်တွေနဲ့ ပြည်တွင်း‌ရော ပြည်ပမှာပါ ပုံဖော်မှုများ တွေ့နေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ ရိုက်ခတ်မှုက အတော်ပြင်းထန်မယ့် လက္ခဏာရှိနေ တယ်။ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေဆိုတာမရှိ၊ ထာဝရရန်သူဆိုတာမရှိဆိုတဲ့စကားကို လက်ခံနိုင်ရင် အပြောင်းအလဲက တည်ငြိမ်မယ့်သဘော ရှိပါတယ်။

ရွေ့လျောနေတဲ့ အပြုသဘောဖြစ်တည်မှုတစ်ခုကို မရမက ဟန့်တားရင်တော့ ရှိပြီးသားပဋိပက္ခက ပိုမိုကြီးထွားလာရုံပါပဲ။ ဘယ်လိုအပြောင်းအလဲပဲဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့က ကမ္ဘာ့ရေးရာနဲ့ မြန်မာ့အရေးအဆက်အစပ်များကို မျက်ခြည်မပြတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ အကွက်ကျကျအရွေ့တွေမှာ အမြော်အမြင်ရှိရှိ လိုက်ပါနိုင်ရင်တော့ အပြောင်းအလဲက ကိုယ့်အတွက်ပါပဲ။ ဘယ်လိုပဲရိုက်ခတ်ရိုက်ခတ် အပြုသဘောဆန်နေမှာသာဖြစ်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ အမေရိကန် NED အပေါ်မှာ ရေးရေးလေးမြင်သာရုံ ဖော်ပြထားပါတယ်။ နောက်ဆောင်းပါးမှာတော့ USAID နဲ့ NED နှစ်ဖွဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ကမ္ဘာ့ရေးရာများစွာမှာ ဘယ်လို လျှို့ဝှက်ပါဝင်ပတ်သက်နေကြပါသလဲ ဆက်လက်လေ့လာဖော်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ။

Source: www.moi.gov.mm