နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ဒေသဝမ်းစာ ဖူလုံရေးအပြင် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ရှိနေသည့် အသားကဏ္ဍတိုးတက် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် စီးပွားဖြစ်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးလာရန်၊ မွေးမြူရေးကိုအခြေခံသည့် ခေတ်မီကုန်ချောထုတ်လုပ်မှု အားကောင်းလာစေရန်၊ပြည်တွင်းရှိ အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စားမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများ ခိုင်မာသောဈေးကွက် ဖော်ဆောင်နိုင်ကြစေရန်၊ ဈေးကွက်နှင့်ကိုက်ညီသော အရည်အသွေးပြည့် ထုတ်ကုန်များ ပိုမိုတိုးတက် ထုတ်လုပ်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်၍ နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေး ရန်ပုံငွေဖြင့် မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးသည် ဒေသတွင်းတွင် စက်မှုဇုန်များ၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဇုန်များ အများအပြားတည်ရှိနေ၍ နိုင်ငံ၏အဓိကစီးပွားရေး မောင်းနှင်ရာဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး အချက်အချာဒေသလည်း ဖြစ်နေသည်။
လက်ရှိ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ ရှစ်သန်းကျော် နေထိုင်နေသည်ဟု မှတ်တမ်းများ အရသိရသည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးသည် အခြားတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များအားလုံးထက် အကျယ်အဝန်းပမာဏ အသေးငယ်ဆုံးဖြစ်သည်။
သို့သော် လက်ရှိရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ ရှစ်သန်းကျော်နေထိုင်၍ လူဦးရေအများဆုံးနှင့် လူနေအထူထပ်ဆုံး တိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုဖြစ်သည်။ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းနေ ပြည်သူလူထု သက်သာချောင်ချိရေးနှင့် အာဟာရပြည့်ဝသည့် စားသောက်ကုန်များ စားသုံးနိုင်ရေးအတွက် သား၊ငါးထုတ်လုပ်မှု လုံလောက်စေရန်၊ စားရေရိက္ခာဖူလုံစေရန်နှင့် သက်သာသောဈေးနှုန်းများဖြင့် ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပြီးတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းမှာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ဇုန်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ထိုစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဇုန်များတွင် တွံတေးမြို့နယ် အဝန်းအဝိုင်းတွင် တည်ရှိသည့် တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက်တွင်စတင်ခဲ့ပြီး မြေဧရိယာ ၅၈၁ ဒသမ ၅၄ ဧကအကျယ်အဝန်းဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြစ်သည်။
မွေးမြူရေးဇုန်အား အပိုင်းသုံးပိုင်းခွဲ၍ ဆောင်ရွက်နေသည်။ ယခုအချိန်တွင် ဇုန်များအလိုက် ကြက်၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ နွား၊ ငါး၊ ငုံးနှင့် ဘဲမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်နေပြီဖြစ်သည်။ မွေးမြူရေး အထူးဇုန်ရှိ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို ဒေသန္တရ မွေးမြူခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ စီးပွားဖြစ် စနစ်တကျ မွေးမြူဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စနစ်ကျနသည့် မွေးမြူရေးစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ပြီး မွေးမြူမည်၊ ထုတ်ကုန်များကို ကုန်ချောအဆင့်သို့ရောက်အောင် ထုတ်လုပ်မည်၊ ရေရှည်အကျိုးစီးပွားနှင့် စဉ်ဆက် မပြတ်သည့် ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်စေရေး ဆောင်ရွက်မည်၊
စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များကို အခြေခံသည့် စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ (Agro Base Industry) ကို ဖော်ဆောင်သွားမည်၊ တန်ဖိုးမြင့်စက်မှုထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်မည်ဆိုသည့် ရည်မှန်းချက်များထားရှိပြီး မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်သည်။
တွံတေးမြို့နယ် တလုတ္တော်ကျေးရွာအနီး မွေးမြူရေးအထူးဇုန်ရှိ မွေးမြူရေးဇုန် (၁)တွင် ငါးမွေးမြူရေးကန်၊ ဆိတ်မွေးမြူရေးခြံ၊ ကြက်မွေးမြူရေးခြံများ အကောင်အထည်ဖော်၍ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်နေသည်။ မွေးမြူရေးဇုန် (၂)နှင့် မွေးမြူရေးဇုန်(၃)တွင် မြန်မာကြက်မွေးမြူခြင်းအပါအဝင် ကြက်၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ နွား၊ ငါး၊ ငုံးနှင့် ဘဲ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေသည်။
ထိုမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းမျိုးစုံကို လုပ်ဆောင်ကြရာ၌ ကြက်မွေးမြူခြင်းတွင် အသားတိုးကြက်၊ ဥစားကြက်၊ တိုင်းရင်းကြက်တို့ကိုသာ အဓိကထားပြီး အများဆုံးမွေးမြူခြင်းပြုကြသည်။ သို့သော် ထူးခြား မှုရှိနေသည်မှာ ကြက်မည်းမွေးမြူခြင်း လုပ်ငန်းလည်း ပါဝင်နေခြင်းဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ယခင်ကမွေးမြူရေးဇုန် တည်ထောင်သည့် ဒေသအဝန်းအဝိုင်းတွင် ကြက်မည်းမွေးမြူမှု မရှိသလောက်ဖြစ်ခြင်းကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။
ယခင်ကကြက်မည်းအကြောင်းကို သိသူနည်းပါးသည်။ အသားကိုစားသောက်ရမည်ကိုပင် ကြောက်ကြသည်။ ကြက်မည်းအသားနှင့်ဥကို ဆေးဝါးအဖြစ်သာ စားသုံးကြသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ခန့်အထိ ရှမ်းပြည်နယ် ကြူကုတ် ပန်ဆိုင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံနယ်စပ်မှတစ်ဆင့် ပြည်တွင်းသို့ မှာယူစားသုံးမှုမျိုးသာရှိခဲ့သည်။၂၀၁၉ ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါ ပြည်တွင်း၌ ဖြစ်ပွားလာသည့်အခါ ဆေးဝါးအာဟာရအဖြစ် ကြက်မည်းစွပ်ပြုတ်နှင့် ကြက်မည်းဥကို ရှာဖွေစားသုံးမှု များလာခဲ့သည်။ ကြက်မည်း စားသုံးခြင်းများလာပြီး အသားနှင့်ဥဈေးကွက်နေရာ ရလာသည်။ တစ်ဆက်တည်း ကြက်မည်းမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများလည်း လူသိများတွင်ကျယ်လာခဲ့သည်။
ယခုအခါ နိုင်ငံအတွင်း နေရာဒေသအနှံ့၌ စီးပွားဖြစ်မွေးမြူခြင်း လုပ်ငန်းများအပြင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင် မွေးမြူခြင်းများကိုပါ လုပ်ဆောင်နေကြပြီဖြစ်သည်။ပြည်တွင်းတွင် အင်ဒိုဂျာဗားစပ် ကြက်မည်းမျိုးနှင့် ယူနန်ဆမ်းမားမျိုးကို မွေးမြူရောင်းချလျက်ရှိသည်။
အင်ဒိုဂျာဗားစပ် ကြက်မည်းအမျိုးအစားမှာ အမွေးမှ အစ အသား၊ အတွင်းကလီစာများအထိ အမည်းရောင်သန်းနေပြီး ဥမှာခိုပြာရောင်သန်းသည်။ ယူနန် ဆမ်းမားကြက်မည်းမျိုးများမှာ အမွေးအတောင် မမည်းဘဲ အသားမှာ အမည်းရောင်သန်းကာ ဥမှာ မြန်မာကြက်ဥနှင့် ဆင်တူသည်။
ကြက်မည်းကိုစားခြင်းဖြင့် အမျိုးသားများအာရုံကြောအားနည်းခြင်း၊ အကြောအားနည်းခြင်းများကို သက်သာစေနိုင်သည့်အပြင် အမျိုးသမီးရောဂါများကိုလည်း သက်သာအောင် အထောက်အပံ့ပေးနိုင်သည်။
ကြက်မည်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၌ စားသုံးမှု အများဆုံးဖြစ်သည့် အာဟာရဓာတ်စာ တစ်မျိုးလည်းဖြစ်သည်။
ကြက်မည်းတွင် ပရိုတင်းဓာတ်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္တု ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သည်။ သံဓာတ်၊ ဇင့်၊ ဆီလီနီယမ်နှင့် ဗီတာမင် B12 တို့ ပါဝင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက်အရေးပါသော အာဟာရဓာတ်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သည်။
ကြက်မည်းတွင်ပါဝင်သော အင်တီအောက်ဆီးဒင့်ဓာတ်များသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ဖျက်ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။ ကြက်မည်းသည် ကိုလက်စထရောနည်းပြီး ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အဆီဓာတ်များ ပါဝင်သောကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေသည်။ ထို့ပြင် သွေးတိုးရောဂါကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။
ကြက်မည်းကို ယခင်ကဆေးဝါးအဖြစ်သာ စားသုံးရာမှ ယခုတွင် ပြည်တွင်းကြက်မည်း အသားနှင့်ဥ စားသုံးမှု သိသိသာသာမြင့်တက်လာသဖြင့် အသားထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဥစျေးကွက်ပါ တွင်ကျယ်လာသည်ဟု ကြက်မည်းမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်များ အသိုင်းအဝိုင်းထံမှ သိရသည်။
‘‘တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်မှာလာပြီး လုပ်တဲ့အခါမှာ တော်တော်များများက ကြက်မည်း အသားအကြောင်း၊ ကြက်မည်းဥအကြောင်း သိလာကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဆီ လာမှာတဲ့သူတွေ အတော်များလာပြီ။ ကျွန်တော်တို့က ကြက်အကောင်ပေါက်ပဲ ရောင်းတယ်။ အသားသက်သက်တော့ မရောင်းပေးဘူး။ အကောင်ပေါက် မီးလွတ်တွေ၊ နှစ်လသား၊ လေးလသားအရွယ်တွေကို ကျွန်တော်တို့ကရောင်းပေးနေတယ်။ ကြက်အကောင် ပေါက်တွေအတွက် အမှာတွေလည်း ရနေပါပြီ။ ဥကိုလည်း အစိုးရခွင့်ပြုထောက်ခံချက်နဲ့ စနစ်တကျ ထုပ်ပိုးပြီး ရောင်းပေးနေတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်က တခြားကြက်မွေးတာထက်ပိုများလို့ ကြက်မည်းဥ ရောင်းဈေးများနေရတယ်။ အခု Super Market၊ ဝne Stop Market တွေမှာရောင်းနိုင်ဖို့ လုပ်နေတယ်။
ရောင်းရဖို့လည်းရှိလာတယ်။ ဈေးကွက်ကျယ်ပြန့်လာတယ်၊ တိုးတက်လာတယ်။ နောက်ထပ်လည်း ဒေသရာသီဥတုနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ကြက်မည်းမျိုးတွေ မှာယူနိုင်ပါတယ်။ ဈေးကွက်ရဲ့လိုအပ်ချက်ပြည့်မီဖို့ လက်ရှိဈေးကွက်မှာ ဥရောအကောင်ပေါက်အတွက်ပါ ရောင်းအားတက်လာဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်’ ဟု တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်ရှိ ကြက်မည်းမွေးမြူရေး ခြံမန်နေဂျာကပြောသည်။
ယခုဆိုလျှင် တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်တွင် ပါဝင်အကောင်အထည်ဖော်၍ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်နေကြသည့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်များ၏ အားထည့်ကြိုးပမ်း လုပ်ဆောင်မှုများသည် မွေးမြူရေးဇုန်၏ အောင်မြင်မှုရလဒ်ကောင်းများ ရရှိစေရေးကို အထောက်အပံ့ပေးနေပြီဖြစ်သည်။ ကြက်မည်းမွေးမြူရေး အပါအဝင် အခြားမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ၏ထွက်ကုန်များ ဈေးကွက်ထိုးဖောက်နိုင်မှု အနေအထားကလည်း အောင်မြင်ခြင်းဆီသို့ ခြေတစ်လှမ်းစတင်လှမ်းနိုင်ရန် အခြေအနေကောင်းများ ရရှိနေပါပြီ။
သို့ဖြစ်၍ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းနေ ပြည်သူလူထု သက်သာချောင်ချိရေးနှင့် အာဟာရပြည့်ဝသည့် စားသောက်ကုန်များ စားသုံးနိုင်ရေးအတွက် သားငါး ထုတ်လုပ်မှု လုံလောက်မှုရှိစေရန်၊ စားရေရိက္ခာဖူလုံစေရန်နှင့် သက်သာသော ဈေးနှုန်းများဖြင့် ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ရန်ဆိုသည့် ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် တွံတေးမွေးမြူရေးဇုန်ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ယခုဆိုလျှင်မွေးမြူရေးဇုန် သက်တမ်းနှစ်နှစ် မပြည့်ခင်ကာလမှာပင် အောင်မြင်မှုလမ်းကြောင်း ပေါ်သို့ရောက်ရှိရန် အနေအထားကောင်းများကို တွေ့မြင်နေရပြီဖြစ်ကြောင်း ရေးသား ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။
Source: https://myawady.net.mm/stories
