လက်ရှိမိုးဦးဝင်ကာလသည် ရာသီတုပ်ကွေးကာလဖြစ်ပြီး သတိပြု ရမည်မှာ ရာသီတုပ်ကွေးအပြင် သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော နှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတို့ဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါသည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ပထမရက်သတ္တပတ်ဖြစ်သည့်  မေလ ၁၁ ရက်မှ ၁၈ ရက်အတွင်း လူနာ သစ် တစ်ဦးတွေ့ရှိကာ ကူးစက်မှု သုည ဒသမ ၀၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒုတိယရက် သတ္တပတ်အတွင်း သုည ဒသမ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ တတိယရက်သတ္တပတ် အတွင်း သုည ဒသမ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ စတုတ္ထရက်သတ္တပတ်အတွင်း  ၁ ဒသမ ၄၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပဉ္စမရက်သတ္တပတ်အတွင်း ၂ ဒသမ ၂၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဆဋ္ဌမရက်သတ္တပတ်အတွင်း ၁ ဒသမ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း တဖြည်းဖြည်းကူးစက်မှု တိုးလာသည်မှာ စိုးရိမ်စရာဖြစ်သော်လည်း ယခုအချိန်ထိ  ပြင်းထန်လူနာ၊အထူးကြပ်မတ်ကုသမှုပေးရသောလူနာ၊ သေဆုံးလူနာမရှိသေးကြောင်းသိရသည်။  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတစ်ကျော့ပြန်လာသည်ဟုဆိုနိုင်သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၌ဖြစ်ပွားသော  ကိုဗစ်-၁၉ မျိုးကွဲ(Nimbus) (NB. 1.8.1)သည် ကူးစက်မှုပြင်းထန်မှု၊ သီးသန့်ခွဲခြားနေရမှု စိုးရိမ်စရာမရှိ နိုင်သောအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာကူးစက်ရောဂါဖြစ်သည်။ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနှင့်သေဆုံးမှုမှာစိုးရိမ်ဖွယ်ရာမရှိသော်လည်းအိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၌ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းမြင့်မားပြီး သေဆုံးသူရှိနေ၍ ဂရုစိုက်ရမည်ဖြစ်သည်။  ထို့ကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် သတိပြုလိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြရန် ထုတ်ပြန်ထားရှိမှုများကို ဖော်ပြပေးပါမည်။

လတ်တလောအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာများဖြစ်သည့် ဖျားခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊ နှာချေခြင်း၊ လည်ပင်းနာခြင်း စသည့်လက္ခဏာရှိသူများအနေဖြင့် မိမိမှတခြားသူများသို့ကူးစက်မှု မရှိစေရေးအတွက်လူထူထပ်သောနေရာများသို့   သွားလာခြင်းမှရှောင် ကြဉ်ခြင်း၊ မဖြစ်မနေ သွားရောက် ရန်ရှိပါက ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်း(Mask) တပ်ဆင်ထားခြင်းမရှိချိန်တွင် နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပါက  လက်ကိုင်ပဝါ၊  တစ်သျှူး၊ တံတောင်ကွေးဖြင့် လုံအောင်အုပ်ရန်၊ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးလက္ခဏာ ပြင်း ထန်ပါက နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ကျန်းမာရေးဌာနသို့ ချက်ချင်းသွားရောက် ပြသ၍  ဆေးကုသမှုခံယူခြင်း၊  တစ်ကိုယ်ရေကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများဖြစ်သည့်  လက်ကို ရေ၊ ဆပ်ပြာတို့ဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကျော်ကြာ ပွတ်တိုက် ဆေးကြောခြင်း၊ ရေမရပါက လက်သန့်ဆေးရည်ဖြင့် မကြာခဏ စနစ်တကျဆေးကြော ခြင်းများကို     သတိပြုလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံခြင်းသည်  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ မျိုးရိုးဗီဇကွဲများ ကူးစက် ဖြစ်ပွားခြင်း၊ ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်မှုနှင့်အသက်ဆုံးရှုံးမှုတို့မှ  ထိရောက်စွာကာကွယ်ပေးသည့် အတွက် ရောဂါကူးစက်ခံရပါက ရောဂါပြင်းထန်နိုင်ခြေနှင့် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေမြင့် မားနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါကူးစက်ခံရပါက  ရောဂါပြင်းထန်နိုင်ခြေနှင့် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေမြင့်မားနိုင်သည့်အသက် ၆၅ နှစ်နှင့်အထက် အသက်အရွယ်ကြီးသူများ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ နာတာရှည်အဆုတ်ရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါရှိသူများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များအား ဦးစားပေးအစီအစဉ် ဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးမည်ဖြစ်၍ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုခံယူကြရန် လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။ ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါဆိုင်ရာ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဌာန၏   အင်တာနက်စာမျက်နှာတွင်   ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုလေ့လာနိုင်ကြောင်း  မြန်မာနိုင်ငံရောဂါကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုဌာန (Myanmar CDC)မှ ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

လတ်တလောကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမျိုးကွဲ(Nimbus)(NB.1.8.1)ကူးစက်ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း   ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တရားဝင် အသိပေးထုတ်ပြန်ထား၍  သတိပြုလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရမည် ဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်စရာမရှိသည်ဖြစ်စေ၊ ရှိသည်ဖြစ်စေ ကူးစက်မှု မဖြစ်ရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ရမည်သာဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမျိုးရင်းဖြစ်သည့် Corona Virus သည်ပျောက်ကွယ် သွားခြင်းမရှိဘဲ  ကမ္ဘာသူ၊ ကမ္ဘာသားများအနေဖြင့် HIV/AIDS နှင့်     ဆက်လက် နေထိုင်သကဲ့သို့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်   အတူယှဉ်တွဲနေထိုင် ရန်သင်ယူရမည်ဖြစ်ကြောင်း   ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)၏ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်   မေလ ၁၄ ရက်က ထုတ်ပြန်ထားသော အသိပေးစကားကို သတိပြုသင့်သည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)က ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို နိုင်ငံတကာ ကျန်းမာရေးအရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ်  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်  ဇန်နဝါရီလ  ၃၀ ရက်တွင် သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့အနေဖြင့်နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ်ကြေညာထားခြင်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက်တွင် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘာအနှံ့  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှု သည် အသွင်ပြောင်းမျိုးဗီဇကွဲများအနေဖြင့် ဆက်လက်တည်ရှိနေဆဲဖြစ်ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကို မိမိတို့အားလုံးတည်ဆောက် ကြရမည်ဖြစ်သည်။    တရားဝင်ကိန်းဂဏန်းများ ရေတွက်ခြင်းကိုလည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၃ ရက်မှစတင်၍ ဆက်လက်ရေတွက်ခြင်းမပြုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတတိယလှိုင်း(Delta Wave)တွင် ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့မှု နှင့်သေဆုံးမှုများကို အချိန်တိုအတွင်းကာကွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။သမိုင်းမှတ်တမ်းဝင်သည့်ကာလ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၁၃ ရက်မှစ၍ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြင့် သေဆုံးသူ တစ်ဦးတွေ့ရှိပြီး နောက်ပိုင်း  သေဆုံးခြင်းမရှိခဲ့သည်မှာ နှစ်နှစ်ကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ယခုနှစ်ဧပြီလအတွင်းအိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမျိုးကွဲသစ် JN1၊  XEC မျိုးကွဲများ ကူးစက်မှုမြင့်မားကာဆေးရုံတက်ရောက်ကုသရမှု၊ သေဆုံးမှုများရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုသည်  မျိုးဆက်ဟောင်း သို့မဟုတ် မျိုးဆက်သစ်ဖြင့်ကမ္ဘာအနှံ့ခြေဆန့် ခဲ့သည်မှာယခုအခါငါးနှစ်ကျော်ကာလ သို့ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။   မြန်မာနိုင်ငံ၌တွေ့ရသော ကိုဗစ်-၁၉ မျိုးကွဲ(Nimbus)(NB.1.8.1)သည် ရောဂါပြင်းထန်မှုနည်းပါးသော်လည်း ကူးစက်မှုနှုန်း မြန်ဆန်သည့်အတွက် သတိထားစောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်။ အဓိကလက္ခဏာမှာအသက်ရှူလမ်းကြောင်းပြဿနာများဖြစ်သည့်မကြာခဏချမ်းတုန်ဖျားခြင်း၊ချွေးထွက်ခြင်း၊ဆိုးဆိုးရွားရွားလည်ချောင်းနာခြင်း၊ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊  ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ဖျားခြင်း၊ ကြွက်သားများကိုက်ခဲခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်းများဖြစ်ပြီး ရောဂါမဖြစ်မီကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းက အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

လူတိုင်း  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ  ထပ်ဆင့်မြင့်ကာကွယ်ဆေး(Booster Dose)ထိုးနှံထားသင့်သည်။ ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံရာတွင်လည်း ခြောက်လပြည့်လျှင် တစ်ကြိမ်ထိုးနှံသင့်သည်။ လူတိုင်းပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်း (Mask) တပ်ဆင်သင့်သည်။လူတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး   ၆   ပေခွာနေထိုင်သင့်သည်။ လူစုလူဝေးရှောင်သင့် သည်။ လက်ကို ရေ၊ ဆပ်ပြာတို့ဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကျော်ကြာပွတ်တိုက်ဆေးကြောသင့်သည်။ ရေမရှိပါ ကလက်သန့်ဆေးရည် အသုံးပြုနိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာများတွေ့ရှိပါက စိုးရိမ်သောကမဖြစ်ဘဲမိမိကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊မိသားစုတွင်ဖြစ်စေ တွေ့ရှိပါကနီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများတွင်စနစ်တကျ စစ်ဆေးကုသမှုခံယူသင့်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ မျိုးကွဲ (Nimbus)(NB .1.8.1)ကူးစက်ခံရပါက  အသက်အန္တရာယ်မရှိသော်လည်း အလုပ်ပျက်အကိုင်ပျက်ဖြစ်ပြီး ဆေးဝါးကုသမှုခံယူရမည်ဖြစ်သည်။ ခုခံမှုစနစ်အားနည်းတတ်သည့်ကလေးများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ၊အသက် ၆၀ နှစ်နှင့်အထက်သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ခုခံအားနည်းရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ ကင်ဆာ၊ HIV/AIDS ရောဂါရှိသူများသည်ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဒဏ်ခံကြရမည်မှာအသေအချာပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိနေရပ်များ၌  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံ ပေးသည့်အခါများတွင်မပျက်မကွက်ထိုးနှံကြရန်နှင့်ရောဂါဖြစ်ပါက စနစ်တကျကုသမှုခံယူကြရမည် ဖြစ်ကြောင်းရေးသားလိုက်ရပါ သည်။        ။

 MWD Web Portal

Photo - Yale Medicine

ဝိဇ္ဇာ/သိပ္ပံဘာသာရပ် ပထဝီဝင်

ကျွန်ုပ်တို့နေထိုင်ရာကမ္ဘာကြီးသည် ထူးဆန်း အံ့ဩဖွယ်ရာများနှင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ကမ္ဘာ့ရေထု၊ လေထု၊ မြေထုအကြောင်းများကို ကျောင်းသင်ခန်းစာများတွင် သင်ကြားခဲ့ရသည်မှာ အလွန်စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းလှပေသည်။

နိုင်ငံတစ်ခု၏လူဦးရေ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ နိုင်ငံရေး၊  စီးပွားရေး စသည့်ပညာရပ်များသာမကစိုက်ပျိုးရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်း၊ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်ခြင်းများ၊ ပထဝီနိုင်ငံရေး စသည့် အကြောင်း အရာတို့အပေါ် လေ့လာသည့်ဘာသာရပ်ကို လူမှုပထဝီဝင်(Human Geography)ဟု ခေါ်ဆိုပြီး ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်အဖြစ်သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ကမ္ဘာ့ကုန်းမြေမျက်နှာပြင်၊ရေ၊မြေအမျိုးအစား၊ ရာသီဥတု၊  ဂေဟ စနစ်၊  ကျောက်မြေလွှာလှုပ်ရှားမှုများအကြောင်းကို လေ့လာသည့်ပထဝီဝင်ကို ရူပပထဝီဝင်(Physical Geography)အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး သဘာဝသိပ္ပံ၊ဘူမိဗေဒဘာသာရပ်တို့နှင့်လည်း ဆက်နွှယ် လျက်ရှိရာ သိပ္ပံဘာသာရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဝိဇ္ဇာ/သိပ္ပံတက္ကသိုလ်များတွင် ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်ကို B. A ဘွဲ့၊ M. A ဘွဲ့၊ Ph.D ဘွဲ့လက်မှတ်တို့   ချီးမြှင့်ပေးလျက်ရှိသည်။ဗြိတိန်၊  အမေရိကန်၊ အိန္ဒိယနှင့် ဩစတြေးလျကဲ့သို့သော နိုင်ငံများတွင် ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်ကို မိမိတို့ လေ့လာ ခဲ့သည့် ခေါင်းစဉ်အလိုက်  ဝိဇ္ဇာဘွဲ့/မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များအဖြစ်လည်းကောင်း၊ သိပ္ပံဘွဲ့/မဟာသိပ္ပံဘွဲ့များ အဖြစ်လည်းကောင်း ပေးအပ်ချီးမြှင့်လျက်ရှိသည်။

ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်သည် သဘာဝသိပ္ပံဘာသာရပ်(Ecology)နှင့် လေ့လာမှုနယ်ပယ်တူညီမှုများ ရှိသော်လည်း မတူကွဲပြားခြားနားသည်။ သဘာဝသိပ္ပံပညာရှင်သို့မဟုတ် ဂေဟဗေဒပညာရှင်များက အနာဂတ်ဖြစ်စဉ်များအပေါ် ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုများပြုလုပ်နေစဉ် ပထဝီဝင်ပညာရှင်များက  မည်သို့ စတင်ကာ မည်သို့ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာကြောင်းကိုဖြေရှင်းနိုင်ရန် စူးစမ်းရှာဖွေကြသည်။ ယေဘုယျ အားဖြင့်ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်သည်ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်အကြောင်းကိုအထူးပြု၍ လေ့လာသောသိပ္ပံ ပညာရပ်ဖြစ်ပေသည်။

အချိန်ဇုန်သတ်မှတ်ခြင်း

ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းနှင့်မြောက်ခြမ်းကို အီကွေတာမျဉ်းကပိုင်းခြားထားပြီး  အရှေ့နှင့်အနောက်ကို ဂရင်းနစ် မျဉ်းကပိုင်းခြားထားသည်။ ဘရာဇီးနိုင်ငံမက်ကာဘာမြို့ကိုအီကွေတာမျဉ်း တိုက်ရိုက် ဖြတ်သန်း သွားပြီး ဂရင်းနစ်မျဉ်းဖြတ်သန်းရာမြို့သည် ဂါနာနိုင်ငံရှိ တီမာမြို့ဖြစ်ပေသည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် ရုရှားနိုင်ငံတွင် အချိန်ဇုန် ၁၁ ခုထိကျယ်ပြန့်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် အချိန်ဇုန်တစ်ခုသာရှိသည်။  မြန်မာနိုင်ငံ သည်  (UTC+6:30)  တွင်ရှိသဖြင့် အင်္ဂလန်နိုင်ငံလန်ဒန်မြို့(ဆောင်းရာသီတွင် (UTC+0)ထက် ပျမ်းမျှ အားဖြင့် အချိန် ၆ နာရီ ၃၀ မိနစ်ခန့် စောသည်ဟုမှတ်ယူနိုင်သည်။ နေသည် အရှေ့အရပ်မှထွက်၍ အနောက်အရပ်သို့ဝင်သဖြင့် အာရှတိုက်ရှိနိုင်ငံများ နေကိုအရင်မြင်ရပြီးမှ  ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်းရှိ ဥရောပတိုက်၊ အမေရိကတိုက်နိုင်ငံများကနောက်မှမြင်ရသည့်သဘောပင်ဖြစ်သည်။

Coordinated Universal Time UTC ၏အဓိပ္ပာယ်မှာ အချိန်နာရီများကိုပုံမှန်လည်ပတ်ရန် ကမ္ဘာ့စံတော် ချိန်အဖြစ်အချိန်အားလုံးကိုအခြေခံထားပြီး Zero ဟု သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ အရှေ့ဘက် ရှိအိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံသည် (UTC+7:00) ရှိသဖြင့် မြန်မာစံတော်ချိန်ထက် မိနစ် ၃၀ စောလျက်ရှိ ပေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုအချိန်သည် မွန်းတည့် ၁၂ နာရီဖြစ်ပါက ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၂ နာရီ ၃၀ မိနစ် ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

အလုပ်အကိုင်နှင့်အခွင့်အလမ်းများ

မြို့ပြစီမံကိန်း၊ အခြေခံအဆောက်အဦ၊ မြေယာအသုံးပြုမှုစီမံကိန်းများ စသည့်လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များ ပါဝင်သည့် အစိုးရရုံး၊ ဝန်ကြီးဌာနများ၊ အစိုးရမဟုတ်သည့် အခြားအဖွဲ့အစည်းများ(NGO) များတွင် ကျွမ်းကျင်သူ၊ နည်းပညာရှင်များအဖြစ် မိမိတို့လေ့လာခဲ့သည့်ဘာသာရပ်ခွဲ၊  ဒီပလိုမာ၊  ဘွဲ့များအလိုက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများရရှိနိုင်သည်။ထို့ပြင်ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသူ၊ သုတေသနပညာရှင်၊ သင်ကြားရေးပုဂ္ဂိုလ် စသည့်လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင်လည်း အားထုတ်ကြိုးစားမှု နှင့်ကျွမ်းကျင်မှုတို့အလျောက်လုပ်ကိုင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်သည်အိမ်ထောင်စု လူဦးရေစာရင်းကောက်ယူခြင်းနှင့်လည်း နက်ရှိုင်းစွာဆက်နွှယ်လျက်ရှိသည်။ လူဦးရေစာရင်း ကောက်ယူရန်အတွက် GIS (Geographic Information System)ကိုအသုံးပြုရပြီး ကျေးလက်နှင့်မြို့ပြ ဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်အပိုင်းအခြားကို တိကျစွာရေးဆွဲနိုင်မှသာအမှန်တကယ်လူဦးရေစာရင်းထက်လျော့နည်းစွာကောက်ယူစာရင်းသွင်းမိခြင်း၊ နှစ်ခါကောက်ယူမိခြင်း စသည့်အန္တရာယ်ကြီးများကို ရှောင်ရှားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

မြေပုံရေးဆွဲခြင်း

ပထဝီဝင်အကြောင်းကိုပြောလျှင် မြေပုံရေးဆွဲခြင်းကိုလည်း ချန်လှပ်ထား၍မရနိုင်ပေ။ အကွာအဝေး၊ မြေအနိမ့်အမြင့်တို့ကို တိုင်းတာနိုင်သည့် ဂြိုဟ်တု၊ ဒရုန်းကဲ့သို့သော နည်းပညာရပ်ဆိုင်ရာ အီလက်ထရွန်နစ်ပစ္စည်းများကိုအသုံးပြု၍ သိပ္ပံနည်းကျတွက်ချက်ကာ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်ကို တိကျစွာမြေပုံထုတ်ရေးဆွဲပါက သိပ္ပံဘာသာရပ်ခွဲတစ်ခုအဖြစ် မြေပုံရေးဆွဲခြင်းကို  သတ်မှတ်နိုင်ပေသည်။  သင်္ချာဆိုင်ရာတွက်ချက်မှုများ၊ Geodesy ဟုခေါ်ဆိုသည့် ကမ္ဘာမြေတိမ်းစောင်းမှု၊ ဆွဲငင်အား နယ်ပယ်၊ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်တို့ကို သိပ္ပံနည်းကျတိုင်းတာခြင်းများပါဝင်နိုင်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၅ နိုင်ငံအနက် မြန်မာနိုင်ငံသည် ၄၀ ခုမြောက် အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြောက်လတ္တီကျု ၂၈' ၃၁ ''နှင့် ၉' ၃၂" ကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီကျု ၁၀၁' ၁၀"နှင့် ၉၂' ၁၀" မိနစ်ကြားတို့တွင် တည်ရှိသဖြင့် တောင်မြောက်ရှည်လျားသည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမြေပုံကို UTM(Universal Transverse Mercator)စနစ်ကို အသုံးပြုရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၁ : ၁ သန်းမှ ၁ : ၅ သန်းအတွင်း ရေးဆွဲလေ့ရှိကြသည်။  ၁ : ၁ သန်းဆိုသည်မှာ မြေပုံတွင် ၁  စင်တီမီတာသည် မြေပြင်တွင် ၁၀ ကီလိုမီတာဖြစ်သည်။ ဥပမာ မြန်မာပြည်မြောက်ဖျားမှ တောင်ဖျားအကွာအဝေးသည် ၂၁၀၀ ကီလိုမီတာဖြစ်သဖြင့် ၁ : ၁ သန်းဖြင့် မြေပုံရေးဆွဲမည်ဆိုပါက အလျား ၂၁၀ စင်တီမီတာ(၇ ပေခန့်) ရှိမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့ပထဝီဝင်

မြန်မာနိုင်ငံ၏အရှေ့ဘက်အစွန်းဆုံးတွင် မိုင်းယောင်းမြို့၊အနောက်ဘက်အစွန်းဆုံးတွင် မောင်တောမြို့၊ မြောက်ဘက်အစွန်းဆုံးတွင် ပန်နန်းဒင်မြို့နှင့် တောင်ဘက်အစွန်းဆုံးတွင် ကော့သောင်းမြို့တို့တည်ရှိသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း တရုတ်၊ လာအိုနယ်စပ်မှ   ရခိုင်ပြည်နယ် အနောက်ဘက် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အထိ ၉၂၅ ကီလိုမီတာ (၅၇၅ မိုင်)ကွာဝေးပြီး ကချင်ပြည်နယ်မြောက်ဖျား ဟိမဝန္တာတောင်တန်းများမှ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး မလေး ကျွန်းဆွယ်အထိ ၂၁၀၀ ကီလိုမီတာခန့် (၁၃၀၀ မိုင်)ကွာဝေးသည်။ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့်  စတုရန်းမိုင် ၂၆၁၂၂၈ ကျယ်ဝန်းသော  မြန်မာနိုင်ငံသည်  အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင်   အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံပြီးလျှင် ဒုတိယအကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည်။  မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြစ်အများစုသည် မြောက်မှတောင်သို့ စီးဆင်းသော် လည်း မြေမျက်နှာသွင်ပြင်အရ သောင်ရင်းမြစ်၊ ဂျိုင်းမြစ်၊  အတ္ထရံမြစ်၊  ဇော်ဂျီမြစ်၊  မြစ်သာမြစ်၊ တနင်္သာရီမြစ်တို့မှာ တောင်မှမြောက်သို့စီးဆင်းလျက်ရှိသည်။

ပထဝီဝင်ဗဟုသုတတိုးပွားလာပုံလူတို့သည် အရပ်တစ်ပါးသို့ စတင်ခရီးထွက်သည့်အချိန်မှစ၍ ပထဝီဝင် ဗဟုသုတတိုးပွားခဲ့ကြသည်။ ရှေးခေတ်က   ကမ်းခြေအနီးနေထိုင်ကြသော ယဉ်ကျေးမှုမဖွံ့ဖြိုးသေး သည့်လူများသည် တောင်ပေါ်မုဆိုးများထံသွားရောက်၍ ကုန်ပစ္စည်းချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြသည်။ ဤသို့ ဖြင့် နေထိုင်ပုံစရိုက်သဘာဝချင်း မတူညီကြသည့်အဖြစ်ကို    သိရှိလာကြသည်။

ဂရိလူမျိုးများသည် ပထဝီဝင်ကို ပထမဆုံးစတင်လေ့လာသူများဖြစ်ပြီး မိမိတို့နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင် တောတောင်ရေမြေတို့ကို မြေပုံများရေးဆွဲမှတ်သားခဲ့ကြသည်။ခရစ်တော်မပေါ်မီ ဘီစီ ၂၀၀ ခန့်ကပင် ကမ္ဘာ့အချင်း၊ ဧရိယာတို့ကို တွက်ချက်ခြင်းများရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တစ်နည်း ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်သည် လူအများ နယ်ပယ်ဒေသအသစ်များသို့ ခရီးသွားရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။

ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်၏အရေးပါပုံနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက်ထဝီဆိုင်ရာအသိအမြင် လိုအပ် သည့်အပြင် လူမှုစီးပွားဘဝနှင့်ဆက်စပ်လျက်ရှိသည့် သဘာဝအရင်းအမြစ်၊ ဒေသန္တရ ကွာခြားမှုနှင့် လူသားအရင်းအမြစ်အခန်းကဏ္ဍများအပေါ် စူးစိုက်စွာသုတေသနပြုသင့်ပြီး အောက်ပါအချက်များ အပေါ်  ယေဘုယျအားဖြင့်အခြေခံသင့်လှပေသည်-

(၁)နိုင်ငံအတွင်းရှိ မြစ်များ၊ ကမ်းရိုးတန်းဒေသများ၊ တောတောင်၊ လွင်ပြင်များအလိုက် သက်ရောက်နိုင်သည့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့်အခြေပြုလုပ်ငန်းများ။

(၂)ရာသီဥတုအခြေအနေ(မိုးခေါင်ခြင်း၊ရေကြီးခြင်းစသည်)၊ သီးနှံအထွက်နှုန်း၊ ရေရရှိနိုင်မှုအခြေအနေ များ။

(၃) သီးနှံအထွက်တိုးစေရေး မြေဆီဩဇာနှင့်  စိုက်ပျိုးမြေအသုံးချနိုင်မှုအခြေအနေများ။

(၄) အစိုးရရုံးဌာနများ၊ လူနေတိုက်တာများ စသည့်  အခြေခံအဆောက်အဦများ မဆောက်လုပ်ခင် မြေပုံ ရေးဆွဲခြင်း၊ ငလျင်ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိနိုင်သော ဒေသများကိုပါ ထည့်သွင်းတွက်ချက်ခြင်း။

(၅) ဒေသအလိုက်  သဘာဝတွင်းထွက်ပစ္စည်းထွက်ရှိမှုအခြေအနေ၊ ဆည်မြောင်း၊ အလုပ်ရုံ၊ စက်ရုံများ အတွက် ရေပေးဝေနိုင်မှုအခြေအနေ၊ သောက်သုံးရေရရှိနိုင်မှုအခြေအနေ။

(၆)သစ်တောနှင့်ဇီဝမျိုးကွဲများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နိုင်မှု၊  ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် မြေယာစီမံခန့်ခွဲမှု ကိစ္စရပ်များ။

(၇) လူဦးရေတိုးပွားလာခြင်းကြောင့် မြို့ပြလူနေထိုင်မှုသိပ်သည်းလာခြင်းအပေါ် အိမ်ရာချထားပေးနိုင်မှု၊   သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးပေးနိုင်မှုအခြေအနေများ။

(၈)စိုက်ပျိုးရေးဇုန်၊ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအခြေချရာနေရာ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လမ်းကြောင်း များ(ကုန်း၊ ရေ၊ လေ)နှင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက်အခြေအနေများ။

(၉)ဆက်သွယ်မှုကွန်ရက်အခြေအနေ၊ လျှပ်စစ်မီးပေးဝေနိုင်မှု၊ ပင်လယ်ရေမြင့်တက်မှု၊ မိုးခေါင်ခြင်းနှင့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ။

ထို့ပြင် ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု၊ တောတောင်ရေမြေများသည် လည်းခရီးသွားလုပ်ငန်းအောင်မြင်မှုအလားအလာကို ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည့်အတွက် ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ခြင်း၊ UNESCO  အသိအမှတ်ပြု ဒြပ်ရှိ/ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာစေရန်အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။

တိုးတက်ခြင်းလမ်းစ

ပညာရပ်တစ်ခုအစဉ်ဖွံ့ဖြိုးရှင်သန်နိုင်ရန် တစ်ခုတည်းသောလမ်းကြောင်းမှာသုတေသနပြုခြင်းသည် အဓိကဖြစ်သည်။ ၎င်းပညာရပ်များကိုထိရောက်စွာအသုံးချနိုင်မည့်လူသားအရင်းအမြစ်များ ကြွယ်ဝပေါများစေခြင်းသည်နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက်တိုးတက်ခြင်းလမ်းစပင်ဖြစ်သည်။မည်သည့်ပညာရပ်မဆိုမှန်ကန်သောနည်းလမ်းဖြင့်အကျိုးရှိစွာအသုံးပြုနိုင်မည်ဆိုပါကနိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် အထောက်အပံ့ကောင်းများရရှိစေနိုင်မည်ဖြစ်သဖြင့်ပထဝီဝင်အကြောင်းသိကောင်းစရာ အဖုံဖုံအား ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။    ။

 MWD Web Portal

Photo- fb

ယခုအခါ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်အသွယ်သွယ်သည် လူတို့နေထိုင်ရာကမ္ဘာမြေကြီးကို ကြိမ်ဖန်များစွာရန်စတိုက်ခိုက်နေပြီဖြစ်သည်။ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖြင့် ရန်စတိုက်ခိုက်မှု အန္တရာယ်အသွယ်သွယ်ကို နည်းလမ်းမျိုးစုံကျင့်သုံး၍ ကာကွယ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းမွန်ရေးကျင့်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းဓလေ့ ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းရန်လိုပေသည်။ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ကောင်းမွန်စွာထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နိုင်ခြင်း၊ ပတ်ဝန်းကျင်စိမ်းလန်းစိုပြည်ခြင်း၊ အရိပ်အာဝါသရရှိခြင်းစသည့် အကျိုးကျေးဇူးများရရှိစေသည်။ ထို့ပြင် သစ်ပင်သည် လေကိုသန့်စင်စေသည့် အလုပ်ကိုတာဝန်ကျေစွာလုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးနိုင်ပေသည်။ သစ်ပင်များအလွန်အကျွံခုတ်လှဲမှုကို ကုစားသည့်အနေဖြင့် လျော့နည်းလာသည့် သစ်ပင်များနေရာတွင် အစားထိုးပြန်လည်ဖြည့်တင်းကြရမည်ဖြစ်သည်။

လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာကို ကာကွယ်

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးသည် လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာကို ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းမျိုးစုံ အသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဓာတ်ငွေ့လျှော့ချရေး အစီအစဉ်များလည်း တစိုက်မတ်မတ်ကြိုးစားမှုအဖြစ် သစ်တောပြုန်းတီးမှုပြဿနာကို အဖြေရှာဖွေလျက် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်များ ဖြည့်တင်းနိုင်ရေး အားထုတ်လျက်ရှိပေသည်။ သစ်တောများကို ကမ္ဘာကြီး၏ အဆုတ်ဟုတင်စားထားသဖြင့် သစ်တောသစ်ပင်များကို လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုမထုတ်ယူကြရန်နှင့် ဆုံးရှုံးသွားသော သစ်တောများ၊ သစ်ပင်များကို ပြန်လည်အစားထိုးစိုက်ပျိုးသွားရန် လိုအပ်သည်။ သစ်တစ်ပင်ကောင်း ငှက်တစ်သောင်းမက နားခိုနိုင်သည့် စကားရပ်အတိုင်းသစ်တစ်ပင်၊ ဝါးတစ်ပင်၏တန်ဖိုးကိုသိရှိမှသာ တန်ဖိုးထားနားလည်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သစ်ပင်သည် မြေဆီလွှာဖြစ်တည်ရေးနှင့် မြေဆီလွှာထိန်းသိမ်းရေးအလုပ်ကို အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသဖြင့် သစ်ပင်များကို တန်ဖိုးထားစိုက်ပျိုးသွားကြရမည်ဖြစ်သည်။

သစ်ပင်များကို မြတ်နိုးတန်ဖိုးထား၍ စိုက်ပျိုးခြင်းသည် လောကကို အလှဆင်ခြင်းဖြစ်ပြီး သစ်ပင်၊ ဝါးပင်၊ ပန်းအလှပင်ဟူသမျှ မျက်စိပသာဒလှပသည်သာမက စိတ်ကြည်နူးမှုကိုပါဖြစ်စေသည်။ ခြံဝင်းထဲတွင် သီးပင်၊ စားပင်များစိုက်ပျိုးခြင်းဓလေ့သည် ကျေးလက်သာမကမြေဧရိယာကျယ်ဝန်း သူတိုင်း တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ပျိုးပင်မြေချအမြစ်ခိုင်လာသည့်အချိန်မှစ၍ သစ်ပင်တန်ဖိုးသိရှိခွင့်ရကြသည်။ ပန်းပင်စိုက်ပျိုးလျှင် ဘုရားပန်းကပ်လှူနိုင်ပြီး ခြံဝင်းအတွင်းပန်းရနံ့တို့ မွှေးကြိုင်စေမည်ဖြစ်သည်။ အလားတူသီးပင်စားပင်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်လည်း မီးဖိုချောင်ကုန်ကျစရိတ်ကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ဖေးကူစွမ်းနိုင်ပေသည်။

ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းရန် အကောင်းဆုံးအချိန်ကာလဖြစ်

မိုးတွင်းကာလသည် သစ်ပင်များရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းရန် အကောင်းဆုံးအချိန်ကာလဖြစ်ခြင်းကြောင့် မိုးရွာမြေစိုလျှင် မျိုးစေ့ချကြသည်။ အပင်ပေါက်လာသည့်ပျိုးပင်များကို ရှင်သန်အောင် ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါသစ်ပင်လေးများ ရှင်သန်ရေးအတွက် မြေနေရာရွေးချယ်သတ်မှတ်ခြင်း၊ ပေါင်းမြက်ရှင်းခြင်း၊ မြေတောင်မြှောက်ခြင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီးအပင်များရှင်သန်ရေး ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ရလေ့ရှိသည်။ သစ်ပင်များ ရှင်သန်ကြီးထွားမှုဖြစ်စဉ်တွင် အလင်းရောင်နှင့် ရေသည်အဓိကကျသည်။ လောင်းရိပ်ကျသော အပင်များ၊ ချုံနွယ်ပင်တက်နေသော အပင်များသည် လွတ်လပ်စွာ ရှင်သန်ကြီးထွားခွင့်များ ဆုံးရှုံးရလေ့ရှိသည်။ ကိုင်းထွက်နေသော သစ်ကိုင်းများကို ခုတ်ထွင်ရမည်။ အလင်းဖွင့်ပေးရမည်။ ချုံနွယ်များကို ရှင်းလင်းပေးရမည်ဖြစ်သည်။ မြေဆီစိုခိုက် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် သစ်ပင်များရှင်သန်ရန် အကောင်းဆုံးအချိန် ကာလဖြစ်ပေသည်။

နှစ်ရှည်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်း လုပ်ငန်းသည် အရိပ်လည်းရ၊ လေကောင်းလေသန့်လည်းရရှိသဖြင့် အကျိုးရှိသော အလုပ်ဖြစ်ပါသည်။ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးကြရာတွင် ပင်ကြားတန်းကြား မြေကျင်းစီစီရီရီ၊ ပျိုးပင်ညီညီနှင့် စိုက်ပျိုးကြရမည်ဖြစ်သည်။ သစ်ပင်စိုက်လျှင် စေတနာထည့်၍ စိုက်ပျိုးမှသာ ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် စိုက်သမျှအပင် ရှင်သန်နိုင်ခြင်းက မသေချာလှပေ။ ရှင်သမျှအပင်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ရင်း အနာဂတ်ဘဝလှပရေး သစ်ပင်စိုက်ပျိုးရေးပွဲတော်များ ဆက်လက်ကျင်းပကြရပါမည်။

သာမန်အားဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းက လွယ်ကူပေသည်။ သို့သော်သစ်ပင်စိုက်ပြီးနောက် ရှင်သန်ကြီးထွားရေးအပိုင်း၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအပိုင်းများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သည်။ သစ်တစ်ပင်စိုက် တစ်ပင်ရှင်သန်ရေးအတွက် စိုက်ပျိုးမည့်အပင်နှင့် မြေနေရာရွေးချယ်မှုအပိုင်း အလေးထားကြရပါသည်။ သစ်ပင်တစ်ပင်ကို လွယ်လင့်တကူမခုတ်ယူသင့်သကဲ့သို့ မစိုက်ပျိုးမီကပင် ရေရှည်မြော်တွေး စိုက်ပျိုးရမည်ဖြစ်သည်။ အကွာအဝေးနှင့် အတန်းညီညီ၊ အပင်အမျိုးအစားတူတူ စိုက်ပျိုးမှသာ ရေရှည်တည်တံ့လှပသည့် သစ်ပင်အုပ်၊ သစ်တောအုပ်များဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။

ရည်ရွယ်ချက်များစွာရှိ

သစ်ပင်စိုက်ပျိုးရသည့် ရည်ရွယ်ချက်များစွာရှိသည်။ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းမှတစ်ဆင့် ရာသီဥတုကောင်းမွန်ရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်း ရေးလုပ်ငန်းများကို အကျိုးပြုခြင်း၊ ဂေဟစနစ်များကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို ကောင်းစွာအန်တုနိုင်သည်။ လေထုအတွင်းတည်ရှိနေသည့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်များကို စုပ်ယူပြီးနောက် လူနှင့်သက်ရှိတိရစ္ဆာန်များကို အကျိုးပြုစေမည့် အောက်ဆီဂျင်ကို ပြန်လည်ထုတ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည့် အပြင်သဘာဝဘေးအန္တရာယ်မှ အကာအကွယ်ပေးခြင်း၊ လေကောင်းလေသန့်ထုတ်လုပ်ပေးခြင်း၊ အေးမြသည့်အရိပ်များ ဖန်တီးပေးခြင်းနှင့် ထင်းအဖြစ်သုံးစွဲနိုင်ခြင်းဖြင့် လူသားတို့အတွက် အကျိုးပြုနိုင်စွမ်းရှိပေသည်။ သို့သော် လောင်စာအတွက် သစ်ပင်များကို အဆမတန်ခုတ်လှဲခြင်း၊ ပရိဘောဂနှင့် အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းအသုံးပြုရန်အတွက် သစ်ပင်များကို အလုံးအရင်းခုတ်လှဲခြင်းများကို ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ကြရပေမည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှုကျဆင်းလာခြင်းကြောင့် ယခုအခါ သစ်တောဧရိယာ ၄၂ ဒသမ ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာကျန်ရှိသည်။ ယခုအခါတစ်နိုင်ငံလုံး သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှု ဧရိယာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ပြန်လည်ရရှိစေရန်အတွက် အပူပိုင်းဒေသ (၁၃)ခရိုင်အတွင်း သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲများ ကျင်းပပြုလုပ်၍ ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုစိုက်ပျိုးခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးကို လက်ငင်းမရနိုင်သော်လည်း နောင်ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း အကျိုးခံစားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါတွင် ယခင်က စိုက်ပျိုးထိန်းသိမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် သစ်ကြီးဝါးကြီး အရိပ်အာဝါသများကို ခံစားကြရသလို မိမိတို့အနေဖြင့်လည်း နောင်လာမည့်သားစဉ်မြေးဆက်ကို မိမိတို့ကဲ့သို့ ခံစားစေလိုသည့် စိတ်စေတနာအပြည့်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

သစ်တော စိုက်ကွင်း၊ စိုက်ခင်းများ အစားထိုးဖော်ဆောင်

သစ်ပင်မှရရှိနိုင်သည့် အကျိုးကျေးဇူးများကို တန်ဖိုးသတ်မှတ်ရန် ခက်ခဲလှပါသည်။ အဓိကအားဖြင့် ရာသီဥတုကိုထိန်းညှိပေးနိုင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းကို လူတိုင်းအားဖြည့်ပါဝင်ကူညီသင့်သည်။ သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှု ပြန်လည်အားကောင်းလာစေရေး သစ်တောစိုက်ကွင်း၊ စိုက်ခင်းများ အစားထိုးဖော်ဆောင်ခြင်းသာ အကောင်းဆုံးကုစားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲများတွင်လည်း ကျွန်း၊ ပျဉ်းကတိုး၊ မဟော်ဂနီ၊စိန်ပန်း၊ ကံ့ကော်၊ ပိတောက်၊ ခရေ၊ ငုဝါကဲ့သို့ ရတနာတန်းဝင်အပင်များနှင့် အရိပ်ရလေကာပင်များ စိုက်ပျိုးကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ဌာနဆိုင်ရာများ၊ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များသည် ဇူလိုင်လ၏ မိုးဖွဲများအောက် မြေပြင်ခြင်း၊ ကျင်းတူးခြင်းများနှင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းများကို တစ်တပ်တစ်အား ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော အခြေအနေမှ စိမ်းလန်းသောကမ္ဘာတစ်ခုဖြစ်ပေါ်ရေး သစ်ပင်စိုက်ပျိုး​နိုင်စွမ်းအားဖြင့် မြှင့်တင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ သစ်တောအုပ်များဖြစ်ပေါ်ပါက သက်ရှိသက်မဲ့အားလုံးအတွက် ပင်ပန်းဆင်ရဲခြင်းဒုက္ခမှ အထိုက်အလျောက်သက်သာစေမည်ဖြစ်သည်။ ယခုအချိန်တွင် ရှောင်လွှဲ၍မရသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များမှ စွမ်းနိုင်သမျှ ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် လူမှုပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုလုံးကို အကျိုးပြုစေသော သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းလုပ်ငန်းကို တစ်ဦးချင်းသော်လည်းကောင်း၊ အသင်းအဖွဲ့များအလိုက်သော်လည်းကောင်း ပါဝင်စိုက်ပျိုးကြပါရန် တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

MOI

ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေများပြားလာသည်နှင့်အမျှ လူသားများသုံးစွဲသည့် ပလတ်စတစ်ပစ္စည်းပမာဏ များပြားလာပြီး ပလတ်စတစ်ညစ်ညမ်းမှု များပြားလာကာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများဖြစ်လာကြောင်း တွေ့ရှိနေရသည်။ စည်းကမ်းမဲ့ ပလတ်စတစ်အမှိုက် စွန့်ပစ်ခြင်းများကြောင့် ကမ္ဘာကြီး သန့်ရှင်းမှုမရှိတော့ဘဲ လူသားများတွင် ရောဂါများဖြစ်ပွားလာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန်များသည် ရှေးခေတ်ကတည်းက လူသားများကို အကျိုးပြုခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ သို့ရာတွင် ယနေ့ခေတ်၌ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများတွင် လူသားတို့အသုံးပြုပြီးသည့် ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ စုပုံရောက်ရှိကာ အဏ္ဏဝါဂေဟစနစ်နှင့် ရေနေသတ္တဝါများ ရှင်သန် နေထိုင်မှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးနေသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန် တန်ချိန် သန်း ၄၀၀ ကျော်ကို ထုတ်လုပ်နေရာ ၎င်းတို့အနက်မှ ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သည့် ပမာဏသည် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းထက်နည်းသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ၎င်းပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန်များ အနက်မှ ၁၁ သန်းသည် ရေကန်များ၊ ချောင်းများနှင့် မြစ်များအတွင်းသို့ ရောက်ရှိသွားကြပြီး ရေထု ညစ်ညမ်းမှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု ဖြစ်လာစေခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ရေထု၊ လေထုနှင့် အစားအသောက်များထဲသို့ အလွန်သေးငယ်သည့် ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှားများ ကပ်ငြိလာခြင်းကလည်း လူသားများ၏ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူသားတစ်ဦးချင်းစီသည် နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်း ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှား ၅၀၀၀၀ ကျော်ကို ထိတွေ့နေရကြောင်းလေ့လာမှုများအရ သိရသည်။ ၎င်းသေးငယ်သည့် ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှားများ ရေထဲသို့ရောက်ရှိသည့်အချိန်တွင် ငါးများက စားသုံးနေပြီး ၎င်းငါးများ၏ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများတွင် ကပ်ငြိနေသည့် ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှားများကြောင့် ငါးစားသုံးသူများတွင် ရောဂါများဖြစ်ပွားလာ သည်။

ပလတ်စတစ် ထုတ်ကုန်များတွင် ပါဝင်သည့် ဓာတုပစ္စည်းများကြောင့် ပလတ်စတစ် ထုတ်ကုန်သုံးစွဲသူများတွင် ရင်သားကင်ဆာ၊ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ၊ သားအိမ်ကင်ဆာ၊ ဆီးကျိတ် ကင်ဆာများ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ယနေ့ခေတ်တွင် ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှားများကို လူသား၏သွေး၊ အဆုတ်စသည့် ကိုယ်တွင်းအစိတ်အပိုင်းများတွင်ပင် တွေ့ရှိနေရပြီး ကျန်းမာရေးအရ အကျိုးသက်ရောက်မှုများအဖြစ် နာတာရှည်ရောင်ရမ်းမှု၊ မျိုးဗီဇစနစ်ပျက်စီးခြင်း၊ အူမကြီးကင်ဆာ၊ အသည်းကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာ၊ ပန်ကရိယကင်ဆာနှင့် သွေးကင်ဆာများကို ဖြစ်ပွားစေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ်ပစ္စည်းများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသည့်အချိန်တွင်လည်း ထွက်ရှိလာသည့် ဓာတုပစ္စည်းများကြောင့်လူသားများ၏ ကျန်းမာရေးအပါအဝင် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများရှင်သန်ရေးကို အနှောင့်အယှက်ပေးနေသည်။ ၎င်းပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အစိုးရများနှင့် တာဝန်ရှိသူများကလည်း ပလတ်စတစ်သုံးစွဲမှုလျှော့ချရေး ဆောင်ရွက်နေသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။

ယခုနှစ် ကမ္ဘာ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့၏ဆောင်ပုဒ်မှာ ပလတ်စတစ်ညစ်ညမ်း မှုအဆုံးသတ်ရေးဖြစ်သည်။ ၎င်းဆောင်ပုဒ်အရ ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန်များကို ငြင်းပယ်ခြင်း၊ သုံးစွဲမှုလျှော့ချခြင်း၊ ပြန်လည်အသုံးပြုခြင်းနှင့် ပလတ်စတစ်အသုံးပြုရန် စဉ်းစားချင့်ချိန်ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက ဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်သည်။

ဘရူနိုင်းနိုင်ငံတွင် ကမ္ဘာ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အမျိုးသား ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန် ပြန်လည်အသုံးပြုရေးနေ့ကို ယခုနှစ် ဇွန်လ ၂၃ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ စဉ်ဆက်မပြတ် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းစီမံခန့်ခွဲရေး နိုင်ငံသားများအား အသိပညာပေးသည့်အနေဖြင့် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကာ နိုင်ငံအတွင်းသတ်မှတ်ဒေသများရှိ ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို ပြန်လည်သုံးစွဲ၍ ထုတ်ကုန်များထုတ်လုပ်ရန် ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်လည်အသုံးချသည့် လုပ်ငန်းများက ၎င်းအခမ်းအနားတွင် စုဆောင်းခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံသားများအား ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန် ပြန်လည်သုံးစွဲသည့်အလေ့အကျင့်ကို မွေးမြူနိုင်ရန် အစိုးရက ၎င်းအစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင်လည်း အိမ်ထောင်စုများ၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို အမျိုးအစားခွဲခြားသတ်မှတ်ကာ ပြန်လည်အသုံးပြုရေးဆောင်ရွက်နေကြပြီး စည်းကမ်းမဲ့ပလတ်စတစ် စွန့်ပစ်သူများကိုလည်း အရေးယူမှုများဆောင်ရွက်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ကမ္ဘာ့ရေထုသည်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကြောင့် ပျက်စီးနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မြေထု၊ ရေထုနှင့် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် လူသားတိုင်းက တာဝန်သိစိတ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ရာ ပလတ်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပလတ်စတစ်ကင်းစင်သည့် လှပသောကမ္ဘာကို ရှေးရှုနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း အသိပေးရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

ကိုးကား - Save the environment from the danger of plastic waste GNLM

MOI

မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ အရေပြားသည် အလွန်နူးညံ့ပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကလည်း ဖွံ့ဖြိုးခါစကာလမို့လို့ အင်မတန်ထိခိုက်လွယ်ပါသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကအမှုန်၊ ဖုန်၊ ပိုးမွှား၊ အပူဒဏ်၊ အအေးဒဏ်စသည့် ဒဏ်ကိုလည်း ကောင်းကောင်းခံနိုင်ရည်မရှိသေးသောကြောင့် ထိုအရာတွေနှင့် အနည်းငယ်ထိတွေ့ရုံဖြင့်တင် အရေပြားနီရဲရောင်ရမ်း တာတွေ၊ အနီစက်လေးတွေဖြစ်တာတွေစသည့် အရေပြားပြသာနာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။

နောက်ပြီးမိမိလက်နှင့်ပွတ်တာ၊ မိမိ၏မစင်နှင့်ထိတွေ့မိတာတွေကြောင့်လည်း အရေပြားပေါ်မှာ အနီစက်ထ တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးသည်။ မွေးကင်းစကလေးများ၏အရေပြား နီရဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ အနီစက်ဖြစ်ခြင်းများသည် ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းပေါ်မူတည်ပြီး မျက်နှာမှာလည်းဖြစ်နိုင်သလို ခြေလက်နေရာတွေ ဝမ်းဗိုက်နေရာတွေ ကျောနေရာတွေမှာလည်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ ဖြစ်သည့် အနီစက်လေးတွေအကြောင်းကို ပြောပြချင်ပါသည်။ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ အနီစက်လေးတွေဖြစ်လာရသည့် အကြောင်းတွေက အများကြီးရှိပါသည်။

(၁) Infantile eczema

နို့ပွေးလို့လည်း အရပ်အခေါ်အနေဖြင့် ခေါ်ကြပါသည်။ နို့ပွေးသည် အရေပြားပေါ်မှာဖြစ်သည့် အနီကွက်ပုံစံ အဖုကလေးတွေဖြစ်ပါသည်။ ထိုအနီကွက်အဖုကလေးများသည် ခြောက်သွေ့ကြမ်းတမ်းပြီးယားယံတတ်ပါသည်။ ကလေးများတွင် အဖြစ်များသော ပြသာနာတခုဖြစ်ပါသည်။ အသက်၅နှစ်အောက်တွင် အများဆုံးဖြစ်တတ်ပြီး နို့စို့ကလေးအရွယ်ဖြစ်သည့် အသက်၂လကနေ ၆လ အတွင်းမှာ ပိုအဖြစ်များပါသည်။ နို့ပွေးအဖြစ်များဆုံးနေရာ တွေကတေ့ လက်၊ မျက်နှာ၊ လည်ပင်း၊ တံတောင်ဆစ်နှင့် ဒူးအတွင်းပိုင်း(ဒကောက်ကွေး)နေရာတွေပဲဖြစ်ပါသည်။

နို့ပွေးကို Infantile eczema ဟု ခေါ်သလို Atopic dermatitis ဟု လည်းခေါ်ပါသည်။ Atopic Dermatitis ဟု ပြောရသည့်အကြောင်းရင်းကတော့ နို့ပွေးပေါက်သည့်ကလေးဟာ အခြားဓါတ်မတည့်၍ ဖြစ်သည့် Asthma (ပန်းနာရင်ကြပ်ရောဂါ)၊Hay fever စသည့်ရောဂါတွေပါ ဖြစ်နိုင်ခြေများလို့ပါ။ နို့ပွေးဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်း ကိုတော့ အခုထိသေချာတိကျစွာမသိသေးပါ။ သို့သော်လေ့လာခဲ့သည့် သုတေသနတွေအရ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ဆိုင်နိုင် ခြေများသည်ဟု သိရပါသည်။ ဆိုလိုတာက ကလေး၏အဖေ (သို့မဟုတ်) အမေမှာ ငယ်ငယ်တုန်းက နို့ပွေး ဖြစ်ဖူးရင် ၎င်းတို့ကနေမွေးလာသည့်ကလေးမှာလည်း နို့ပွေးဖြစ်နိုင်ခြေများပါသည်။မျိုးရိုးလိုက်သည့်သဘောပေါ့။

အရေပြားမှာအကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်အဆီဆဲလ် (Fatty cells) တွေနည်းလာကာ ရေဓါတ်ဆုံးရှုံးပြီး အရေပြားခြောက်သွေ့သည့်အခါမှာလည်း နို့ပွေး ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ နို့ပွေးဖြစ်သည့်အခါ ကလေးငယ်ကို ရေချိုးပြီး ကာစအချိန်တွင် ရေဓာတ်ပါသောလိုးရှင်းများ၊ အနံ့မပါသော cream ၊ အဆီများလိမ်းပေးခြင်းဖြင့် နို့ပွေးကို သက်သာစေနိုင်ပါသည်။

(၂) Cradle cap

တိကျသည့် မြန်မာအခေါ်အဝေါ်တော့မရှိပါ။ အရေပြားကနေ အဆီဓါတ်တွေလိုတာထက် ပိုထုတ်တာကြောင့် ကွာကျရမည့် အရေပြားဆဲလ်တွေဟာ ပုံမှန်အတိုင်းမကွာကျနိုင်တော့ဘဲ ထိုအဆီတွေနှင့် ကပ်နေကာ အဝါဖတ် ထူထူကြီးတွေဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဆေးပညာအရတော့ Seborrhoeic dermatitis လို့လည်းခေါ်ပါသည်။

မွေးကင်းစကနေ အသက်၃လကလေးတွေမှာအဖြစ်များပြီး ခေါင်းမှာအဖြစ်များတတ်ပါသည်။ သို့ပေမယ့် နဖူး၊ပါး စသည့် မျက်နှာနေရာတွေမှာလည်းဖြစ်တတ်ပြီး ဖြစ်သည့်နေရာမှာ အဝါရောင်ချွဲကျိကျိအဖတ်တွေရှိနေတာအပြင် နီရဲရောင်ရမ်းနေတာမျိုးလည်းရှိတတ်ပါသည်။

အရပ်ထဲမှာတော့ တချို့တွေက ဂျွတ်တက်တယ်လို့လည်းပြောတတ်ကြပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ အချိန်တခု ကြာသည့်အခါသူ့သာသာသူပျောက်သွားတတ်ပါသည်။ ဖြစ်သည့် အချိန်မှာသက်သာအောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ တမျိုးလိမ်းပေးနိုင်ပါသည်။ သို့သော် သံလွင်ဆီလိမ်းခြင်းကိုတော့ရှောင်ရပါမည်။

(၃) Baby milia

Baby milia ဆိုတာကတော့ သေးငယ်ပြီး အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အဝါရောင်ရှိသည့် အဖုသေးလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ အရေပြားဂလင်းတွေက ထွက်သည့်အဆီဓါတ် နှင့် ကရာတင် (Keratin)တွေဟာ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် အရေပြားအောက်မှာ ပိတ်မိသည့် အခါမှာ ခုလိုမျိုးအဖုလေးတွေဖြစ်တတ်ပါသည်။ ဆေးပညာအရတော့ Epstein pearls ဟု ခေါ်ပါသည်။ ပါးနှစ်ဘက်ပေါ်မှာအဖြစ်များလေ့ရှိတတ်ပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ ဘာကုသမှုမှ မလိုဘဲ လပိုင်းလောက်အကြာမှာပျောက်သွားတတ်ပါသည်။ Baby milia ဖြစ်သည့် အခါ အဆီဓါတ်ပါသည့် ခရင်တွေလိမ်းခြင်းဟာ ပိုဆိုးစေနိုင်ပါသည်။

(၄) Miliaria

မိတ်ထွက်ခြင်းကိုခေါ်တာပါ။ ပူအိုက်သည့်နွေရာသီမှာဆိုရင် မိတ်ထွက်ခြင်းဟာ ပိုပြီးအဖြစ်များတတ်ပါသည်။ ကလေး၊ လူကြီး ကျား၊ မ မရွေးမိတ်ထွက်ခြင်းကိုခံစားရနိုင်ပါသည်။ မိတ်ထွက်တာကို ဆေးပညာအရ Miliaria သို့မဟုတ် Heat rash သို့မဟုတ် Prickly heat လို့ခေါ်ပါသည်။

မိတ်ထွက်တယ်ဆိုတာဟာ အရေပြားပေါ်မှာ အဖြူရောင်အရည်ကြည်ဖုလေးများ သို့မဟုတ် အနီရောင် အဖုလေး များ အနီရောင်ဗြင်ကွက်များ ပေါ်လာတာဖြစ်ပါသည်။ ချိုင်းကြား၊ပေါင်ကြား၊ကျောကုန်း၊ ရင်ဘတ်၊ လည်ပင်း၊ မျက်နှာ နေရာတွေမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိပါသည်။ အရပ်ခေါ်အနေဖြင့် အဖြူရောင်အရည်ကြည်ဖုလေးတွေကို မိတ်သေးဟု ခေါ်လေ့ရှိပြီး အနီရောင်အဖု အနီရောင်ဗြင်ကွက်တွေကိုတော့ မိတ်ကြီးလို့ခေါ်လေ့ရှိပါသည်။

မိတ်သေးထွက်သည့်အခါ ယားတာ၊နာတာမရှိတတ်ပေမယ့် မိတ်ကြီးထွက်သည့်အခါ ယားတာ၊ဆစ်ခနဲ ဆစ်ခနဲ နာသလိုဖြစ်တာ (မိတ်ကိုက်တာ)၊စပ်တာ တွေပါ ခံစားရတတ်ပါသည်။ မိတ်ထွက်ရတာဟာ အရေပြားမှာရှိသည့် ချွေးဂလင်းအပေါက်လေးတွေ ပိတ်ဆို့လို့ပါ။ ဘာဖြစ်လို့ ပိတ်ဆို့ရလဲဆိုသည့်အကြောင်းရင်းကိုတော့ ရှင်းရှင်း လင်းလင်း မသိရသေးပါ။

မိတ်ထွက်သည့်အခါ ခံစားရသည့်ဝေဒနာတွေ သက်သာအောင် ကလေးကို အရိပ်ရအေးမြသည့်နေရာမှာထားပါ။ တတ်နိုင်ရင် အဲယားကွန်းအခန်းထဲမှာ ထားတာပိုကောင်းပါသည်။ အဲယားကွန်းမရှိလည်း သစ်ပင်အောက် သို့မဟုတ် လေဝင်လေထွက်ကောင်းသည့်နေရာ လေတိုက်သည့်နေရာတွေမှာထားလို့ရပါသည်။ ချွေးထွက်သည့်အခါ သဘာဝ ရေအေးအေးလေးနှင့် မကြာခဏ ရေဖတ်တိုက်ပေးပါ။(ရေခဲရေမသုံးပါနှင့်)

ယားယံတာ၊ မိတ်ကိုက်တာ သက်သာအောင် Caladyl lotion သို့မဟုတ် Calamine lotion လိမ်းနိုင်ပါသည်။ ထိုလိမ်းဆေးများ ဝယ်ရခက်ပါက ခရေပန်းခြောက်နှင့် သနပ်ခါးရောပြီးသွေးကာ လိမ်းနိုင်ပါသည်။ တအားယား ပါက Cetrine သို့မဟုတ် Burmeton ညတစ်ပြားသောက်နိုင်ပါသည်။

(၅) Baby acne

မွေးကင်းစကလေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်သည့် ဝက်ခြံကိုခေါ်တာပါ။ မွေးကင်းစကလေးများ၏ ငါးပုံတစ်ပုံခန့်သည် ဝက်ခြံပေါက်တတ်ကြောင်း လေ့လာမှုတွေအရသိရပါသည်။ ဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်းကိုတော့ သေချာ မသိ သော်လည်း မိခင်ဆီက ဟော်မုန်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု သုတေသနပညာရှင်တွေကပြောထားပါသည်။

အများအားဖြင့် မွေးစနှစ်ပတ်ကနေ လေးလအရွယ်လေးတွေမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိတတ်ပါသည်။ အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အနီရောင်အလုံးသေးလေးတွေ ဖြစ်တတ်ပြီး မျက်နှာနေရာမှာ ဖြစ်လေ့ရှိပါသည်။ သို့သော် လည်ပင်း၊ ရင်ဘတ်၊ နောက်ကျောအပေါ်ဘက်တွေမှာလည်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဝက်ခြံဖြစ်သည့်အခါ ဖြစ်သည့်နေရာကို ရေကြက်သီးနွေးလေးဖြင့်သာ သန့်စင်ပေးပြီး အဝတ်သန့်နှင့် ဖွဖွခြောက်အောင်သုတ်ပေးပါ။ အဆီတွေ၊ ခရင်တွေ လိမ်းခြင်းသည် ဝက်ခြံကိုပိုဆိုးစေနိုင်သည့်အတွက် ရှောင်သင့်ပါသည်။

(၆) Slapped cheek syndrome

Slapped cheek syndrome ဆိုတာကတော့ B19 parvovirus ဆိုသည့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ပြီးဖြစ်သည့် အခြေ အနေကိုခေါ်တာပါ။ ဆေးပညာအရ Erythema infectiosum ဟုလည်းခေါ်ပါသည်။ ထိုပိုးဝင်သည့်အခါ ပါးတစ်ဖက် သို့မဟုတ် နှစ်ဖက်လုံးမှာ အနီကွက်ပေါ်တာ၊ ရင်ဘတ်၊ လက်ခြေထောက်တွေမှာ အနီကွက် ပေါ်တာတွေဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ပါးပေါ်ကအနီကွက်က ရက်အနည်းငယ်အတွင်းပျောက်သွားတတ်သော်လည်း တခြားနေရာတွေမှာပေါ်သည့် အနီကွက်တွေကတော့ ၇ရက်ကနေ ၁၀ရက်အထိကြာတတ်ပါသည်။ အနီကွက်ထွက်လာသည်နှင့်အတူ ယားတာ၊ ဖျားတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ နှာစေးတာ၊ လည်ချောင်းနာတာတွေပါ ခံစားရနိုင်ပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းသည် ပြင်းထန်လေ့မရှိဘဲ အချိန်တစ်ခုကြာရင် သူ့ဘာသာသူသက်သာ​ပျောက်ကင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ ဖျားတာအတွက်က Acetaminophen, Ibuprofen စသည့်ဆေးတွေကို တိုက်နိုင်ပါသည်။

အထက်ပါ ခြောက်မျိုးကတော့ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ အနီစက် အနီကွက်ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းတွေထဲက အဖြစ်များသည့်အကြောင်းတွေပါ။

အဆုံးသတ်အနေဖြင့် ခြုံပြောရပါက မျက်နှာမှာဖြစ်သည့် အနီစက်၊ အနီကွက်တွေအတော်များများက သိပ် မစိုးရိမ်ရတာများပြီး သူ့သာသာသူပြန်ပျောက်နိုင်ပါသည်။

သို့သော် အနီစက်တွေ အနီကွက်တွေထွက်သည်နှင့်အတူ ဖျားခြင်း ၊အရည်ကြည်ဖုတွေဖြစ်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း ၊နုံးခြင်း ၊မှိန်းခြင်း ၊ချောင်းဆိုးခြင်း ၊ပြန်ရည်ကျိတ်တွေရောင်ရမ်းခြင်း စသဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ပြီး အနီစက်အနီကွက်က မှေးမှိန်မသွားဘဲ ပိုများကာ ပိုဆိုးလာပါက အချိန်မဆွဲဘဲ ဆေးခန်း ပြသဖို့လိုပါသည်။

ကိုးကား- On Doctor

မကြာခဏ ဒူးနာ၊ ခါးနာတတ်သည့်သူတွေ ရှိကြလား?

ဒူးနာ၊ ခါးနာခြင်းသည် ကြွက်သားတွေ တောင့်တင်းနေလို့လည်း ဖြစ်နိုင်သလို ဒူးဆစ်နှင့် ခါးရိုးဆစ်မှာ ရှိသည့် အရိုး၊ အရိုးနုနှင့် အရွတ်တွေမှာ ပြဿနာရှိနေတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

-အသက်ကြီးသည့်သူများ
-အားကစားသမားများ
-အဝလွန်သူများ
-ဒူးနှင့်ခါးမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရဖူးသူများသည် ဒူးနာ၊ ခါးနာ ဝေဒနာကို အများဆုံး ခံစား ရတတ်ပါသည်။

ဘာကြောင့် နာရတာလဲ?

ပုံမှန်အားဖြင့် ဒူးဆစ်နှင့် ခါးရိုးဆစ်တွေမှာ ကောင်းမွန်စွာ လှုပ်ရှားနိုင်ဖို့ ချောဆီလို သဘာဝအရည်တွေ၊ အရိုးနုတွေ၊ တွယ်ဆက်တစ်ရှူးအရွတ်များနှင့်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။
-အသက်ကြီးလာသဖြင့် အရိုးပါး၊ အရိုးပွရောဂါတွေ ခံစားလာရခြင်း

-လေးဖက်နာရောဂါ၊ ဂေါက်ရောဂါလို အဆစ်တွေ ပုံပျက်ပန်းပျက်ဖြစ်ပြီး ရောင်ရမ်းသည့်ရောဂါတွေဖြစ်ခြင်း

-osteoarthritis ဟုခေါ်သည့် လှုပ်ရှားပွတ်တိုက်ပါများသောကြောင့် အရိုးနုလေးတွေ ပျက်စီးပြီး အရိုးအဆစ်တွေ ရောင်ရမ်းခြင်း
-ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပြီး အရိုးကျိုးတာ၊ အရွတ်နှင့် တွယ်ဆက်တစ်ရှူးတွေ ပျက်ဆီးခြင်း

-အဝလွန်သည့် သူများတွင် ကိုယ်အလေးချိန်ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အောက်ပိုင်း အရိုးအဆစ်တွေက ဒဏ်ပိုဖြစ်ခြင်း တွေက ဒူးနာ၊ ခါးနာရသည့် အကြောင်းရင်းတွေပါပဲ။

ရောဂါလက္ခဏာတွေ အနေဖြင့်…

-ဒူးတွေခါးတွေတောင့်တင်းနေခြင်း
-နီရဲပြီးနာကျင်နေခြင်း
-လှုပ်ရှားရခက်ခြင်း၊လမ်းမလျှောက်နိုင်ခြင်း
-ဒူးဆစ်ကရောင်ရမ်းပုံပျက်နေခြင်း
-ညအိပ်မရခြင်းများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ သောက်ခြင်း၊ သင့်တော်သည့် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ခြင်း၊ ကိုယ်နေဟန်ထား မှန်ကန်အောင် ဂရုစိုက်ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာစေမှာပါ။ ဒူးနာခါးနာ ဝေဒနာကို ကာကွယ်ရန်နှင့် သက်သာစေဖို့အတွက် ထောက်ပံ့ပေးသည့် ဖြည့်စွက်အားဆေးများလည်း မှီဝဲ လာကြပါသည်။ 

–အရိုးနုတွေ မပျက်စီးအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် Glucosamine 1500 mg

-ပျက်စီးသွား သည့် အရိုးနုတွေ ပြန်လည်တည်ဆောက်သည့်နေရာမှာ ကူညီပေးသော Chondroitin sulfate 1200 mg
-အရိုးအဆစ်များရောင်ရမ်းနာကျင်မှုတွေကို သဘာဝအတိုင်း သက်သာစေသလို အရိုးအဆစ်တွေ၊ တွယ်ဆက် တစ်သျှူးတွေ ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက်လည်း အကောင်းဆုံးဖြစ်သည့် Methyl Sulfonyl Methane 900 mg
-ရိုးတွင်းခြင်ဆီကို ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းပေးပြီး အရိုးအဆစ်တွေ ကောင်းမွန်စွာ ကွေးဆန့်ရန် အရေးပါသော Hyaluronic Acid 5 mg စတာတွေ ပါဝင်သည့် ဖြည့်စွက်အားဆေးများ မှီဝဲသင့်ပါသည်။  

ကိုးကား- On Doctor

Photo – Myanmar Health Directory

အိုမီဂါ Omega 3 Fatty Acids ဟာ သွေးထဲရှိ မကောင်းသည့် အဆီဓာတ်ဖြစ်သည့် ကိုလက်စထရော ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို ဟန့်တားပေးသည့် အဆီတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ဦးနှောက်၊ နှလုံးနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန်သည့်ဓာတ်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ Omega 3 fatty acids မှာ ALA, EPA နှင့် DHA ဆိုပြီး သုံးမျိုးရှိပြီး ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် EPA နှင့် DHA က အဓိက အရေးပါပါသည်။ EPA နှင့် DHA သည် ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေ အတွင်းမှာ များပြားစွာရှိတတ်ပြီး ကလေးကိုယ်ဝန်ဆောင်ထား ချိန်ကစလို့ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ ဦးနှောက်၏ လုပ်ငန်းစဉ်တွေအတွက် အထောက်အကူပေးပါသည်။

ကလေးတွေမှာ omega 3 fatty acids ချို့တဲ့ပါက

– Attention Deficit Hyperactive Disorder (ADHD) ဟု ခေါ်သည့် အာရုံမစူးစိုက်နိုင်ဘဲ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်သည့်ရောဂါ
–အော်တစ်ဇင်(autism)ရောဂါ
–Dyslexiaဟုခေါ်သည့်စာသင်စာဖတ်မရသည့်ရောဂါနှင့်
– စိတ်ကျရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ခန္ဓာကိုယ်က omega 3 fatty acids တွေ လုံလောက်အောင် ထုတ်လုပ်မပေးနိုင်သည့်အတွက် နေ့စဉ် စားသောက်သော အစားအစာတွေကနေ omega 3 fatty acids ကို ရယူရပါသည်။ အခွံမာသီး၊ ပဲပိစပ်ပဲ၊ ပဲပိစပ်ဆီ၊ ကန်နိုလာဆီ၊ နှမ်းကြတ်စေ့ flaxseeds၊ ချီယာစေ့ chiaseeds စတာတွေမှာ ALA ကြွယ်ဝပြီး ဆာဒင်းငါး၊ ငါးသလောက်နှင့် ဆယ်လ်မွန်ငါးကဲ့သို့ ပင်လယ်ငါးတွေမှာမှာ EPA နှင့် DHA ကြွယ်ဝပါသည်။

အစားအစာတွေမှာ omega 3 fatty acids အမြဲပါဝင်အောင် ဂရုမစိုက်နိုင်ရင်လည်း စိတ်ပူစရာ မလိုပါဘူး။ ပြင်ပကနေဖြည့်စွက် သောက်သုံးလို့ရသည့် အားဖြည့်အာဟာရဆေးတွေ ရှိပါသည်။ Omega 3 fatty acids ကို ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းမှာ သဘာ၀အတိုင်း ရှင်သန်ပေါက်ဖွားသည့် ဆယ်လ်မွန်ငါးမှ ရရှိနိုင်ပြီး ဓာတုဆေးဝါး အဆိပ်အတောက်တွေ ကင်းစင်ပါသည်။

👉ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးစေတာ
👉မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေတာ
👉တီထွင်နိုင်စွမ်း၊သင်ယူနိုင်စွမ်းရှိပြီးဉာဏ်ရည်မြင့်မားတာ
👉အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းပြီးဖြတ်ထိုးဉာဏ်ရှိတာ
👉ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး မြင့်မားပြီး စိတ်ပျော်ရွှင်တာတွေက omega 3 ကြောင့် ကလေးတွေမှာ ရရှိနိုင်မည့် အကျိုးကျေးဇူးတွေပါပဲ။
 
အသက်အရွယ် ကြီးရင့်လာသည်နှင့် ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည့် ဦးနှောက်ကျုံ့ခြင်း မဖြစ်အောင် တားဆီးပေးသဖြင့် အသက်ကြီးလာသည့်အခါ Alzheimer’s ရောဂါနှင့် သူငယ်ပြန်တာမျိုး မဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးနိုင် ပါသည်။ 

ကိုးကား- On Doctor

လေထိုးလေအောင့်ပြဿနာသည် လူတိုင်းနှင့် မစိမ်းသည့် ပြဿနာတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ လူတိုင်းနီးပါး၏ ဘဝမှာ အနည်းဆုံး တစ်ခါနှစ်ခါလောက်တော့ လေထိုးတာမျိုးကို ကြုံရဖူးမှာပါ။ ဗိုက်အောင့်ဗိုက်နာဖြစ်ပြီဆိုသည် နှင့် ဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်းထဲမှာ လေထိုးတာကြောင့် အများဆုံး ဖြစ်နေတတ်ပါသည်။ လေထိုးလေအောင့် ဖြစ်ရင် ဗိုက်ထဲမှာ စူးပြီးထိုးအောင့်နေတာဟာ လူကိုအတော်ခံရခက်စေပါသည်။

အစာဝါးစားချိန်၊ ရေသောက်‌စဉ်၊ ဒါမှမဟုတ် တံတွေးမြိုချလိုက်သည့်အခါမှာ ပြင်ပလေများသည် အစာအိမ် လမ်းကြောင်းထဲသို့ ဝင်ရောက်လာနိုင်ပါသည်။ ထိုအခါမှာ ဝင်ရောက်လာသည့် လေတွေကို လေတက်ခြင်း၊ ဒါမှမဟုတ် လေလည်ခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ် ပြင်ပသို့ ပြန်လည် ထုတ်လွှတ်လိုက်ပါသည်။ သို့သော် အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် အစာအိမ်လမ်းကြောင်းမှာ လေတွေ အလွန်အမင်း ပိတ်ဆို့‌ ဖောင်းပွလာသည့်အခါ လေထိုး‌ လေအောင့်တာမျိုး ခံစားရလာပါတော့သည်။

ဘာတွေကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလဲ

• ပဲအမျိုးမျိုး၊ အာလူး၊ ခေါက်ဆွဲ၊ Broccoli၊ ကြက်သွန်ဖြူ စသည့် လေပွစေသော အစားအသောက်များ အများအပြား စားသုံးမိခြင်း၊

• Lactose Intolerance လို့ခေါ်သည့် နို့နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေမှာ ပါဝင်သော Lactose နှင့် ဓာတ်မတည့်သူများ၊

• ဝမ်းခဏခဏချုပ်လေ့ရှိတတ်သူများ၊

• စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံ – ပီကေ ဝါးနေတတ်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးမှုများသူများမှာ တွေ့ရ တတ်သည့် Aerophagia ကြောင့် လေများ အူလမ်းကြောင်းထဲ အများအပြားဝင်လာခြင်း၊

• အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါအခံရှိသူများမှာ တွေ့ရတတ်ပါသည်။ 

လေထိုး‌ လေအောင့်သက်သာဖို့ ဘာတွေလုပ်ရမလဲ

• လမ်းလျှောက်ပါ။ လှုပ်လှုပ်ရှားရှား နေကြည့်ပါ။ မလှုပ်ရှားဘဲ ထိုင်နေချိန်များသည့်အခါမှာ အူလမ်းကြောင်း စုပြုံနေသည့် လေတွေ အပြင်မထွက်နိုင်ဘဲ လေထိုးတာမျိုးကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် အစားစားပြီးချိန်ဆို လမ်း ပုံမှန်လျှောက်ပေးသင့်ပါသည်။

• စားသောက်မှု ပုံစံကို ပြောင်းလဲကြည့်ပါ။

• 
  လေပွခြင်းသည် အစာခြေမှုစနစ် ချို့ယွင်းမှုကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ အစာခြေနေသည့်အချိန်မှာ အူလမ်းကြောင်းမှာ Gas တွေ ထုတ်လွှတ်နိုင်ပါသည်။ အချို့အစားအသောက်များသည် အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်မှာ မခြေဖျက်နိုင်ဘဲ အူမကြီးသို့ ရောက်ရှိသွားသည့်အခါမှာ အူမကြီးမှပိုးမွှားတွေနှင့်ပေါင်းပြီး Gas အများအပြား ထုတ်လွှတ် လိုက်ပါသည်။ ထိုအခါမှာ လေများစုပြုံလာပြီး လေထိုးလေအောင့်ခြင်းကို ခံစားရပါတော့သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိစားတတ်သည့် အစားစာတွေနှင့် ဘယ်အရာစားပြီးရင် လေထိုးလေအောင့်ဖြစ်တတ်သလဲ သေချာမှတ်ထားပြီး ရှောင်ကြည့်ပါ။ အများအားဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် အချို့ ဥပမာ-ပဲသီး၊ ဒါမှမဟုတ် နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်း စတာ တွေကြောင့်ဖြစ်တတ်ပါသည်။ လေထိုးလေအောင့်နေရာကို အသာအယာနှိပ်နယ်ပေးပါ။ နှိပ်နယ်သည့်အခါ သွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းစေပြီး လေလည်သွားသည့်အခါ လေထိုးတာကို သက်သာစေနိုင်ပါသည့်။

• ဆေးဖက်ဝင် အပင်တွေဖြစ်သည့် ကရဝေးရွက်၊ နနွင်း၊ စမုန်စပါး၊ နံနံပင် စတာတွေကို ရေနွေးလေးနဲ ရောပြီး သောက်ပေးရင်လည်း လေထိုးတာကိုသက်သာစေပါတယ်။

• မီးဖိုချောင်ထဲမှ ပစ္စည်းများနှင့် လေထိုးသက်သာအောင် –

– Apple cider vinegar စတီးဇွန်း တစ်ဇွန်းစာ ကို ရေ ဖန်ခွက်တခွက်စာနှင့် သောက်ခြင်း။

–Baking Soda ဇွန်းတစ်ဝက်ကို ရေ ဖန်ခွက် တခွက်စာထဲ ထည့်သောက်ခြင်း။

–ပူစီနံ ဖျော်ရည် သို့ ပူစီနံလက်ဘက်ရည် ဟာလည်း လေထိုးလေအောင့်အတွက်သက်သာစေပါသည်။

• လေထိုးလေအောင့်ခြင်းအတွက် သောက်သုံးရန် ဆေးဝါးများ

–Simethicone ဟာ အူလမ်းကြောင်းထဲမှာ စုနေသည့် Gas Bubble တွေကို ချေဖျက်နိုင်စွမ်းရှိလို့ လေထိုး လေအောင့်ကို သက်သာစေပါသည်။

-Lactose Intolerance ဟု ခေါ်သည့် နို့နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေမှာပါဝင်သော lactose နှင့် ဓာတ်မတည့်သူတွေအနေဖြင့် lactase enzymes ပါဝင်သည့် ဆေးတွေ သောက်ရင် လေထိုးလေအောင့်တာကို သက်သာစေပါလိမ့်မည်။ 

လေထိုးလေအောင့် မဖြစ်အောင် ဘယ်လိုနေထိုင်ရမလဲ

• ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင် အရည်များများသောက်ပါ။

• Gas ပါသော အ‌ချိုရည်များရှောင်ပါ။

• ဆေးသကြားပါသော မုန့်သရေစာများ မစားပါနှင့်။

• အကြာကြီး ဝါးရသည့် အရာများ (ပီကေ၊ ကွမ်းယာ) များကို ရှောင်ပါ။

• အစားစားပြီး အနည်းငယ်လှုပ်ရှား‌ပေးပါ။ လမ်းပုံမှန်လျှောက်‌ပေးပါ။ 

ကိုးကား- On Doctor

Photo – Myanmar Health Directory

အပြုံးတစ်ပွင့်သည် လူသားအချင်းချင်းရင်းနှီးမှုကို တိုးပွားစေပါသည်။ လှပသောအပြုံးတစ်ခုကိုဖန်တီးရာတွင် သွားလေးများ ကျန်းမာလှပနေရန် လွန်စွာအရေးကြီးပေသည်။ ထိုမျှမက သွားများသည် ကျွန်တော်တို့ ဘဝ တစ်လျှောက်လုံးတွင် တစ်ကြိမ်သာပြန်လည်ရရှိနိုင်သော အရာလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သွားများ ကျန်းမာ ကောင်းမွန်နေစေရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသည် ကုသခြင်းထက် ပို၍ထိရောက်ပါလိမ့်မည်။

သွားများက ဘာကြောင့်အရေးကြီးပါသလဲ

သွားများသည် ပုံစံအမျိုးမျိုး၊ အရွယ်အစားအမျိုးမျိုးဖြင့် ကွဲပြားခြားနားစွာ ကျွန်တော်တို့ပါးစပ်ထဲတွင် တည်ရှိ နေကြသည်။ ထိုသို့ပုံသဏ္ဍာန်အရွယ်အစားကွဲပြားသည့်အတိုင်း သွားများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည်လည်း ကွဲပြား သွားကြသည်။ သွားများသည်အစားအစာများကို ကြေညက်စွာဝါးသည့်လုပ်ဆောင်ချက်ကို အဓိကလုပ်ဆောင် ပါသည်။ စကားပြောရန်နှင့် စကားသံပီပြင်စွာထွက်ပေါ်လာရန်လည်း အကူအညီပေးပါသည်။ ထို့ပြင် မျက်နှာပုံစံဖြစ် ပေါ်လာစေသည့် အရာများတွင်လည်း သွားသည် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသေးသည်။ ထိုမျှမက သွားများသည် လှပသောအပြုံးကိုလည်း ဖန်တီးပေးသည့် လွန်စွာတန်ဖိုးရှိသောအရာတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ အလွန် အရေးပါသော အရာတစ်ခုဖြစ်သည့်အလျောက် ကျွန်တော်တို့သည် သွားကျန်းမာရေးကို အထူးဂရုစိုက်သင့် ပါသည်။

သွားများပျက်စီးယိုယွင်းလာရင် ဘာတွေဖြစ်တတ်လဲ

သွားများ ပျက်စီးယိုယွင်းခြင်းသည် နာကျင်မှုဝေဒနာကို ခံစားရပြီးနောက်ပိုင်းတွင် သွားများ ကျိုးပဲ့ ပျက်စီးကာ သွားများ နုတ်ပစ်ရခြင်း၊ သွားပြန်စိုက်ရခြင်းများကို ပြုလုပ်ရတတ်သည်။ သွားများ ပျက်စီးယိုယွင်းနေသည်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲပစ်ထားပါက သွားနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော နာ့ဗ်ကြောများတွင် ပိုးဝင်၍ အကြောသေသွားပြီး သွားပြည်တည်ခြင်းများဖြစ်တတ်ပါသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ပါက Root Canal Treament ဖြင့် ကုသမှုခံယူပြီး သွားကို နုတ်ပစ်ရတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် သွားနှင့် ခံတွင်းကို ပုံမှန်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုပြုလုပ်ရန် အရေးကြီး ပါသည်။ သွားဖုံးရောဂါများသည် ဖြစ်လေ့ရှိသောရောဂါဖြစ်ပြီး အချိန်မီမကုသပါက သွားပတ်လည်ရှိသွားဖုံးရိုးများ ပျက်စီးသွားတတ်ပါသည်။ သွားနှင့် သွားဖုံးရောဂါများသည် ကြိုတင်ကာကွယ်၍ ရသောရောဂါများ ဖြစ်သည့် အလျောက် မိမိတို့၏ သွားနှင့် သွားဖုံးကို နေ့စဉ်သန့်ရှင်းပေးခြင်း၊ စစ်ဆေးပေးခြင်းဖြင့် နောင်ဖြစ်လာမည့်သွားနှင့် သွားဖုံးရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါလိမ့်မည်။ အကယ်၍သွားများ ကျိုးပဲ့သွားပါက ထိုသို့ကျိုးပဲ့သွားသော နေရာတွင် သွားစိုက်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် အံကပ်ဖြင့်ဖြည့်ထားခြင်းများကို ပြုလုပ်သင့်ပါသည်။

သွားနှင့် သွားဖုံးကျန်းမာအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ

ကျွန်တော်တို့၏ သွား၊ သွားဖုံးနှင့် ခံတွင်းကို သန့်ရှင်းပြီး ကျန်းမာအောင်ပြုလုပ်ရန်မှာ လွယ်ကူပါသည်။ အောက် ဖော်ပြပါအချက်များကို နေ့စဉ်ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် သွားများပျက်စီးယိုယွင်းခြင်းကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ် နိုင်ပါသည်။

ဖလိုရိုက်ဓာတ်ပါသော သွားတိုက်ဆေးဖြင့် ညတိုင်းတစ်ကြိမ်နှင့် နံနက်၊ သို့မဟုတ် နေ့လယ်ဘက်တွင်တစ်ကြိမ် သွားတိုက်ခြင်း၊ တစ်နေ့လျှင် အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ် သွားကြားရှင်းကြိုး (Floss)ဖြင့် သွားကိုသန့်ရှင်းပေးခြင်း၊ ကောင်းမွန်သောစားသောက်ခြင်း အလေ့အထကိုသာပြုလုပ်ခြင်း (ဥပမာ- အချိုများသောအစားစာများ၊ အချိုရည် များကို နည်းနိုင်သမျှနည်းအောင် စားသောက်ခြင်း နှင့် သွားကို ပုံမှန်သွားဆရာဝန်ဖြင့် စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် သွားများပျက်စီးခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

သွားတိုက်ရတာ ဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ

နေ့စဉ်ပုံမှန်သွားတိုက်ခြင်းနှင့် သွားသန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ခြင်းသည် သွားချေးများကို ဖယ်ရှားပေးခြင်း ဖြစ်သည့် အတွက် လွန်စွာအရေးကြီးပါသည်။ သွားချေးများကို သန့်ရှင်းခြင်းမပြုလုပ်ပါက သွားချေးများထပ်ထပ်ကျန်ခဲ့ပြီး အစာအကြွင်းအကျန်များ သွားချေးတွင် ကပ်ကျန်နေကာ ထိုမှတစ်ဆင့် သွားများယိုယွင်းပျက်စီးခြင်းနှင့် သွားဖုံး ရောဂါများကိုဖြစ်စေပါသည်။

သွားကို တစ်နေ့ ဘယ်နှကြိမ်တိုက်သင့်လဲ

မိမိတို့၏သွားများကို ဖလိုရိုက်ပါသောသွားတိုက်ဆေးဖြင့် ညအိပ်ရာမဝင်မီတစ်ကြိမ်နှင့် တစ်နေ့တာ၏ နံနက် အိပ်ယာနိုးချိန်မှ ညဘက်သွားမတိုက်ခင်အချိန်ထိ အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ်ဖြင့် တစ်နေ့လျှင် အနည်းဆုံးနှစ်ကြိမ် သွားပုံမှန်တိုက်သင့်ပါသည်။ သွားတိုက်ရာတွင်လည်း အနည်းဆုံးအချိန်နှစ်မိနစ်ခန့်တိုက်သင့်ပါသည်။ အကယ်၍ သွားတိုက်ရာတွင် သွေးထွက်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်းနှင့် အဆင်မပြေဖြစ်မှုများ မကြာခဏကြုံတွေ့လာရပါက သွား ဆရာဝန်ထံ သွားရောက်ကုသသင့်ပါသည်။ နေ့စဉ်ပုံမှန်သွားကျန်းမာရေးကိုဂရုစိုက်မည်ဆိုပါက သွားနှင့် ပတ်သက်သော အန္တရာယ်များကို ကာကွယ်ရန် အဓိကကျသောလက်နက်မှာ သွားတိုက်တံ၊ သွားတိုက်ဆေးနှင့် သွားသန့်ရှင်းသည့် ကိရိယာများပင်ဖြစ်ပါသည်။

ဘယ်လို သွားတိုက်တံအမျိုးအစားကို ရွေးချယ်အသုံးပြုသင့်ပါသလဲ

သွားတိုက်တံကို ရွေးချယ်အသုံးပြုမည်ဆိုပါက ပျော့ပျောင်းပြီး လုံးဝန်းသောအစွန်းရှိသည့် နိုင်လွန် အမွေးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော သွားတိုက်တံကိုသာ ရွေးချယ်သင့်ပါသည်။ သွားတိုက်တံ၏ ထိပ်ပိုင်းသည် ပါးစပ် အတွင်းရှိ အစိတ်အပိုင်းအားလုံးသို့ ရောက်ရှိနိုင်သောအရွယ်အစားဖြစ်သင့်သည်။ အထူးသဖြင့် ပါးဆောင်အတွင်းပိုင်းအထိပါ ရောက်ရှိနိုင်သောအရွယ်အစားဖြစ်ရပါမည်။ ကလေးများအတွက်ဆိုလျှင် သေးငယ်သောအရွယ်အစားရှိပြီး ပျော့ပျောင်း နူးညံ့သောအမွေးများပါသည့် သွားတိုက်တံကို ရွေးချယ်သင့်ပါသည်။

ယခုဆိုလျှင် စနစ်တကျသေချာစွာ ဖန်တီးထားသောသွား တိုက်တံများကို ဝယ်ယူအသုံးပြုနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ထိခိုက်လွယ်သော သွားများအတွက် သိသိသာသာပို၍ နူးညံ့ပျော့ပျောင်းအောင် ပြုလုပ်ထားသည့် သွားတိုက်တံ များကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ မညီညာသော သွားများအတွက် သွားတိုက်တံထိပ်ပိုင်း ပို၍သေးငယ်သော သွားတိုက်တံများကို အသုံးပြုသင့်ပါသည်။ သွားတိုက်တံကိုင်ရာတွင် ခက်ခဲမှုရှိသည့်အကြောအားနည်း၍ ခြေလက် တုန်နေသောရောဂါရှိသူများနှင့် မသန်စွမ်းသူများ လွယ်ကူစွာသွားတိုက် နိုင်စေရန်အတွက် သီးသန့် ထုတ်လုပ် ထားသော လက်ကိုင်ကြီးကြီးပါရှိသောသွားတိုက်တံနှင့် သွားတိုက်တံထိပ်ပိုင်းကို တစောင်းအနေအထားပြုလုပ် ထားသော သွားတိုက်တံများကို အသုံးပြုသင့်ပါသည်။

သွားတိုက်တံကို ဘယ်လောက်ကြာလျှင် အသစ်လဲပြီးအသုံးပြုသင့်ပါသလဲ

အချိန်အတန်ကြာအသုံးပြုထားသောကြောင့် ဖွာထွက်နေသောသွားတိုက်တံများသည် ကျွန်တော်တို့၏ သွားများ သန့်ရှင်းရာတွင် အကူအညီမပေးနိုင်သည့်အပြင် သွားဖုံးများကိုပါ ထိခိုက်စေပါသည်။ ထို့ကြောင့် သွားတိုက်တံ များကို နှစ်လ၊ သို့မဟုတ် သုံးလ တစ်ကြိမ် ပုံမှန်အသစ်လဲခြင်း၊ သို့မဟုတ် သွားတိုက်တံအမွှေးများ စတင်ဖွာထွက် လာသောအချိန်တွင် အသစ်လဲ၍ အသုံးပြုသင့်ပါသည်။ သွားတိုက်တံအမွှေးများဖွာထွက်လာပါက ၎င်းတို့သည် သွားကိုသေချာစွာမသန့်ရှင်းနိုင်တော့သောကြောင့် ဂရုတစိုက် အသစ်လဲလှယ် အသုံးပြုသင့်ပါသည်။

ဖလိုရိုက်ပါသော သွားတိုက်ဆေးကို ဘာကြောင့်သုံးသင့်တာလဲ

ဖလိုရိုက်ပါသောသွားတိုက်ဆေးများသည် သွားများကို ခိုင်မာစေသည်။ ထို့ပြင် သွားများကို မာကျောစေပြီး သွားရောဂါများမှလည်းကာကွယ်ပေးနိုင်ရုံသာမက ကလေးငယ်များနှင့် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်များအတွက် သွားများယိုယွင်းပျက်စီးခြင်းကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။

သွားကျန်းမာဖို့ ဘယ်လိုစားသောက်မလဲ

လူအများစုတွေးထင်ကြသည်မှာ သကြားဓာတ်များစွာပါ သောအစားအစာများသည် သွားများ ယိုယွင်း ပျက်စီး စေတတ်သော အကြောင်းအချက်တစ်ခုဟု ထင်နေကြသည်။ တကယ်တော့မဟုတ်ပါ။ သွားကို တကယ် ထိခိုက် ပျက်စီးစေသောအကြောင်းမှာ အချိုများသော အစားအစာများကို အကြိမ်အရေအတွက် ဘယ်လောက်များများ စားသလဲဆိုသည့် အကြောင်းချက်ပေါ်တွင် မူတည်နေခြင်းများဖြစ်ပါသည်။ အချိုရည်များနှင့် အချိုများသော အစားအစာများကြောင့် ပါးစပ်အတွင်းဖြစ်ပေါ်လာသော အက်စစ်ဓာတ်များကို ပျောက်သွားအောင်ချေဖျက်ရန်မှာ အနည်းဆုံးတစ်နာရီမျှကြာသည်။ ထိုအချိန်အတွင်းတွင် ကျွန်တော်တို့၏သွားများသည် အက်စစ်ဓာတ်များ၏ ဖျက်ဆီးခြင်းကိုခံရသည်။ ထိုသို့အက်စစ်ဓာတ်များ၏ သွားဖျက်ဆီးနှုန်းလျော့နည်းစေရန် အချိုရည်များနှင့်  အချိုများသောအစားအစာများကို ထမင်းစားချိန်များတွင်သာ စားသောက်သင့်ပါသည်။ အသားစားပြီးချိန်နှင့် သရေစာမုန့်များစားပြီးချိန်တွင် အချိုမပါသောပီကေဝါးခြင်းနှင့် ရေသောက်ခြင်းသည် သကြားဓာတ်ကြောင့် ပါးစပ်အတွင်းဖြစ်ပေါ်လာသော အက်စစ် ဓာတ်များကို လျင်မြန်စွာချေဖျက်ပေးပါသည်။

ထို့ပြင် သွားများယိုယွင်းပျက်စီးမှုကိုဖြစ်စေသော ဂက်စ်ပါသောအချိုရည်များ၊ အသီးဖျော်ရည်များ၊ အားဖြည့်အချိုရည်များနှင့် ဝိုင်များသည် သွားများကို ပျက်စီးသောအက်စစ်ဓာတ်များကို ဖြစ်စေပြီး သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်းကိုဖြစ်စေပါသည်။ သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးသွားပါက သွားများသည် အနည်းငယ်မျှထိခိုက်ဒဏ်ကို မခံနိုင်တော့ဘဲ သွားကျဉ်လွယ်ခြင်း၊ သွားအခေါင်းပေါက်များဖြစ်လာပြီး သွားကိုက်၊ သွားနာဖြစ်ခြင်း၊ သွားပြည် တည်ခြင်းစသည့် သွားနှင့် ပတ်သက်သောရောဂါဝေဒနာများကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ Health Day သတင်းတွင် သွားကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေရန် သွားတိုက်ခြင်း၊ သွားကြားရှင်းကြိုးဖြင့် သန့်ရှင်းခြင်းနှင့်သွားကို ပုံမှန် စစ်ဆေးခြင်းများကို ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် အလွန်အရေးကြီးကြောင်းဖော်ပြထားသည်။ သို့သော်လည်း သွားနှင့် သွားဖုံးကို ပိုမိုကျန်းမာစေရန် ထိန်းသိမ်းရမည့်နည်းလမ်းကောင်းများ ရှိပါသေးသည်။

အမေရိကန်သွားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းက သွားနှင့် သွားဖုံးပျက်စီးယိုယွင်းခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် အကြံပြုချက်များကို အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားသည်။

ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအစားအစာများကိုသာ စားသုံးသင့်ပြီး မုန့်ပဲသရေစာများကိုလျှော့စားရမည်။

အချိုပေါ့သောအစားအစာများနှင့် အာဟာရများပါဝင်သော အစားအစာများကိုသာ ရွေးချယ်စားသုံးရမည်။

ရေများများသောက်ရမည်။

တစ်နေ့လျှင်နှစ်ကြိမ် ဖလိုရိုက်ပါဝင်သော သွားတိုက်ဆေးဖြင့် သွားကို စနစ်တကျတိုက်ရမည်။

သွားချေးများကို ဖယ်ရှားရန် နေ့စဉ်သွားကြားရှင်းကြိုးဖြင့် သန့်ရှင်းခြင်းကို ပုံမှန်ပြုလုပ်ရမည်။

မိမိရက်သတ္တပတ်လုံးစားသုံးခဲ့သော အစားအစာများကို မှတ်သား၍ မိမိစားသုံးခဲ့သောအစားအစာများတွင် သွားနှင့်သွား ဖုံးများကို ပျက်စီးယိုယွင်းစေသောအစားအစာများ မည်မျှစားသုံးခဲ့သည်ကို သတိပြု၍ လွန်ကဲမှု မရှိစေရန်ချင့်ချိန်ရမည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍ သွားကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေရန် မိမိတို့၏သွားလေးများကို နေ့စဉ်ပုံမှန် အနည်းဆုံး နှစ်ကြိမ်ခန့် သွားတိုက်ပြီး သန့်ရှင်းအောင်ပြုလုပ်ပေးရမည်။ ထို့ပြင် သွားဆရာဝန်များနှင့် ပုံမှန်စစ်ဆေးခြင်းများ ပြုလုပ် ပေးခြင်းသည်လည်း သွားနှင့် ပတ်သက်သောဝေဒနာများ မခံစားရစေရန် များစွာအထောက်အကူပေးနိုင်သည်။ သွားများပျက်စီးသွားမှ ဂရုတစိုက်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းထက် ပကတိအကောင်းအတိုင်းရှိသေးသော သွားများကို ပုံမှန်သန့်ရှင်း၍ ဂရုစိုက်ခြင်းသည်သာလျှင် သင့်ဘဝတစ်လျှောက်လုံး ကျန်းမာသောသွားများကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ပြီး သွားရောဂါအမျိုးမျိုးမှ ကာကွယ်နိုင်သည့် ထိရောက်သော အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းပင် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

ပြင်းထန်သောအရေပြားပိုးဝင်ခြင်းသည် အရေပြားကို ကာကွယ်ပေးသည့်အလွှာများကို ဖြတ်သန်းဖောက်ဝင်၍ အရေပြားအတွင်းသို့ ပြင်းထန်သည့် ဘက်တီးရီးယားကူးစက်ရောဂါပိုးများ ဝင်ရောက်ခြင်းကို ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

အရေပြား၏အောက်သို့ရောက်ရှိသောအခါ ထိုဘက်တီးရီးယားများသည် ပွားများ၍ အရေပြားကို ရောင်ရမ်း စေသည့် ဓာတုပစ္စည်းများကို ထုတ်လွှတ်ပါတော့သည်။

ထိခိုက်ရှနာဒဏ်ရာရသော နေရာမှတစ်ဆင့် အများအားဖြင့် ရောဂါပိုးများ ဝင်ရောက်လေ့ရှိသော်လည်း ဒဏ်ရာ အနာတရ ရသောနေရာမှမဟုတ်ဘဲ အရေပြားကိုဖြတ်သန်း၍လည်း ဘက်တီးရီးယားပိုးများ ဝင်ရောက်နိုင်ပါသည်။

ထိုသို့ ကောင်းမွန်နေသော အရေပြားကို ဖြတ်သန်း၍ ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးများ ဝင်ရောက်ခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့်အစိတ်အပိုင်းတွင်မဆို ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ခြေထောက်တွင် ပိုမိုဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့်အရေပြားပေါ်တွင် ဖောင်းကား၊ ရောင်းရမ်းနေသည့်နေရာများ၊ သွေးစီးဆင်းမှု နည်းပါးနေသည့် နေရာများ၊ မှို စသည့်ရောဂါများကြောင့် အင်ပြင်ကွက်များ ဖြစ်ပေါ်၍ အရေပြားပေါက်ပြဲလွယ်သည့် နေရာများတွင် ပိုမိုဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါသည်။

အကယ်၍ ထိုသို့အရေပြားပိုးဝင် အနာဖြစ်ခြင်းသည် မျက်လုံးတစ်ဝိုက်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့၍ ကောင်းမွန်စွာမကုသခဲ့ပါက ဦးနှောက်အတွင်းသို့ ရောဂါပိုးများ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိနိုင်ပါသည်။ 

ရောဂါလက္ခဏာများ

အရေပြားအတွင်းသို့ ရောဂါပိုးများဝင်ရောက်သောအခါ အရေပြားသည် နီနေခြင်း၊ နွေးနေခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ နာကျင်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။

ကိုယ်အပူချိန်တက်ခြင်းနှင့် ကိုယ်လက်မအီမသာဖြစ်ခြင်းများလည်း လိုက်ပါဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါသည်။

အကယ်၍ရောဂါပိုးများ သွေးစီးကြောင်းအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပါက သွေးပေါင်ချိန်ကျဆင်းခြင်းများ ဖြစ်ပွားနိုင် သကဲ့သို့ အသက်အလွန်ငယ်သည့် ကလေးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကျဆင်းနေသည့် သူများနှင့် နှလုံးအဆို့ရှင် ပုံမှန်မဟုတ်သည့် လူများတွင် သွေးဆိပ်တက်ခြင်း ပြဿနာများကိုပါ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်ခြင်း

အရေပြားပိုးဝင်ခြင်း မဖြစ်စေရန် အကောင်းဆုံး ကာကွယ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းမှာ အရေပြားတွင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ မရအောင် ဂရုပြုကာကွယ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် နေအိမ် အပြင်ဘက်သို့ထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်သည့်အခါ၊ လမ်းလျှောက်ထွက်သည့်အခါ၊ ဥယျာဉ် စိုက်ပျိုးခြင်းများ ပြုလုပ်သည့်အခါ၊ စကိတ်စီးခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း စသည့် အားကစားများ ပြုလုပ်သည့်အခါများ၌ အကာအကွယ် လက်အိတ်များ၊ ဘောင်းဘီရှည်များ၊ ခြေစွပ်ရှည်များ၊ ဒူးကာ၊ တံတောင်ဆစ်ကာများကို ဝတ်ဆင်ခြင်းအားဖြင့် ဒဏ်ရာအနာတရရှိခြင်းမဖြစ်စေရန် ကာကွယ်ရပါမည်။

ထို့အပြင် ဖိနပ်မစီးဘဲ ပြင်ပသို့သွားရောက်ခြင်းများကိုလည်း ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။ 

ကုသခြင်း

အရေပြားပိုးဝင်ခြင်း မဖြစ်စေရန် အရေပြားပိုးဝင်ရောက်ရာ အများဆုံး လမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် ဒဏ်ရာ အနာတရ များကို စနစ်တကျ ဂရုစိုက်ကုသရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် မတော်တဆ ဒဏ်ရာအနာတရများ ရရှိလာသည့်အခါ ဒဏ်ရာအနာတရများအတွင်းမှ အညစ်အကြေး များကို သေချာစွာ သန့်စင်ဖယ်ရှားရပါမည်။

ထို့နောက် အနာပိုးသတ်ဆေးရည်များဖြင့် အသုံးပြု၍ ဒဏ်ရာအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည့် ရောဂါပိုးများကို ပိုးသတ်ခြင်းပြုလုပ်ရပါမည်။

ထို့နောက် ရောဂါပိုးများ ထပ်မံမဝင်ရောက်စေရန် ဒဏ်ရာကို သန့်စင်သည့် ပတ်တီး သို့မဟုတ် အဝတ်စ သို့မဟုတ် ပိတ်စ ဖြင့် ဖုံးအုပ်ထားရပါမည်။

အကယ်၍ ဒဏ်ရာသည် ထိုးသွင်းဒဏ်ရာဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ခွေး၊ ကြောင်စသည့် တိရစ္ဆာန်အကိုက်ခံရခြင်းကြောင့် ရရှိခဲ့သည့် ဒဏ်ရာဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံရန် လိုအပ်သည့် ဒဏ်ရာများဖြစ်ပါက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပညာရှင်များနှင့် ကုသတိုင်ပင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ကိုးကား- On Doctor