လူတို့သည် ၎င်းတို့၏သက်တမ်းကို ရှည်လျားစေပြီး လူနေမှုဘဝမြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေလာသည်နှင့်အမျှ   အစားအသောက်များ၏အခန်း ကဏ္ဍသည်  ပို၍အရေးပါလာသည်။  အသီးအနှံများ ကို  ကိုယ်ခံစွမ်းအား၊ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်နှင့်  အလုံးစုံ ကျန်းမာရေးကိုမြှင့်တင်ပေးသည့်  စူပါအစားအစာ များအဖြစ် သတ်မှတ်လေ့ရှိသည်။ အသီးအနှံများကို ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည် နှလုံးကျန်းမာရေး၊ ဦးနှောက် လုပ်ဆောင်ချက်တို့နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပြီး  အသက်ရှည် စေကြောင်း လေ့လာမှုများကဖော်ပြခဲ့သည်။ အသီး အနှံများတွင်  မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော  ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်အမျိုးမျိုး၊ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ နှင့်  အမျှင်ဓာတ်တို့ ကြွယ်ဝသောကြောင့်  နှစ်ပေါင်းများစွာ ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည် နာတာရှည်ရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပြီး စောစီးစွာသေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့ကျစေကြောင်း သိရှိလာခဲ့သည်။

၂၀၂၂   ခုနှစ်က   နော်ဝေနိုင်ငံ၏ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အစားအစာရွေးချယ်မှု၏ လူ့သက်တမ်းအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုကိုခန့်မှန်းခြင်းModeling study တွင် အသက်ရှည်ရန် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအသောက် များကို    ပုံမှန်ပြောင်းလဲစား သောက်ခြင်း သို့မဟုတ်  ချိန်ညှိစားသောက်ခြင်းသည် အသက်အရွယ်အားလုံးအတွက် သိသာထင်ရှားသော ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများကို  ဖြစ်ပေါ်စေနိုင် ကြောင်းနှင့်  ဘဝတွင်  အစောပိုင်းပြောင်းလဲမှုများသည်   ကြီးမားသောအကျိုးကျေးဇူးများရရှိစေနိုင် ကြောင်း  သိရသည်။  သုတေသနပြုချက်များအရ နေ့စဉ် သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (အရွယ် တော်အလတ်စားသစ်သီးနှစ်လုံးနှင့်   အသီးအရွက်ငါးပုံ)  စားသုံးခြင်းသည် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချပေးကြောင်း သိရသည်။

၂၀၁၇   ခုနှစ်ကထုတ်ဝေခဲ့သော  အင်္ဂလန်နိုင်ငံအမျိုးသား ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု၏   လေ့လာမှု တစ်ခုတွင် ပုံမှန်အစားအစာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေဖြင့် အသီးအနှံစားသုံးမှု တိုးလာခြင်းသည် ကင်ဆာနှင့် လေဖြတ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချခြင်းဖြင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အသီးအနှံများကို   ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည်  အရွယ် မတိုင်မီသေဆုံးနိုင်ခြေကို  လျော့နည်းစေပြီး ရောဂါ ကာကွယ်ခြင်းနှင့်      အသက်ရှည်စေခြင်းတို့ကို အထောက်အကူပြုကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက မှတ် ချက်ပြုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဂျပန်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့၏လေ့လာမှုအရ အသီးအနှံများ စားသုံးမှုသည် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများနှင့် တချို့သောကင်ဆာ ရောဂါများကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တစ်ရက်လျှင် သစ်သီးသုံးလုံးထက် ပိုစားသူများသည်   စားသုံးမှုနည်းသော သူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက သေဆုံးနိုင်ခြေသိသိသာသာ နည်းပါးကြောင်း  သိရသည်။ ပန်းသီး၊ ဘယ်ရီသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ တလည်းသီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ ထောပတ်သီးနှင့်  စပျစ် သီးများသည် နှလုံးရောဂါနှင့် တချို့သောကင်ဆာ ရောဂါများအပါအဝင် နာတာရှည်ရောဂါများဖြစ်နိုင်ခြေကို    လျှော့ချပေးကြောင်း   လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။   ထို့ကြောင့်   နှလုံးကျန်းမာစေ ရန်နှင့် အသက်ရှည်စေရန် အစားအသောက်များတွင် အသီး အနှံများကို ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်သည်။

ဘလူးဘယ်ရီသီး

ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် အစွမ်းထက်သော ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ  (Anthocyanins၊   Tannins၊ Resveratrol နှင့် Proanthocyanidins) ကြွယ်ဝသော ကြောင့်  ခန္ဓာကိုယ်ကို  ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ဖိစီးမှုမှ ကာကွယ်ပေးပြီး  ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးသည့်အပြင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ဓာတ် တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများသည် ဦးနှောက်ဆီသို့ အောက် ဆီဂျင်နှင့် သွေးလှည့်လည်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသဖြင့် စိတ်ကိုလန်းဆန်းစေပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် မှတ်ဉာဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ထို့ကြောင့် ဦးနှောက်ကျန်းမာ ရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန်ပြီး မှတ်ဉာဏ်ကို ပိုမို ကောင်းမွန်စေကာ   အသက်အရွယ်ကြောင့်   မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းမှုအန္တရာယ်ကို     လျှော့ချပေးသည်။ ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် ဗီတာမင်-C၊ အမျှင်ဓာတ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ်တို ့ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး  သွေးပေါင်ချိန် ကိုထိန်းညှိပေးခြင်းနှင့် ကိုလက်စထရော ပမာဏကိုထိန်းညှိပေးခြင်းဖြင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက် အကူပြုသည်။ အမျှင်ဓာတ်၏ အရင်းအမြစ်ကောင်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး Prebiotic ဂုဏ်သတ္တိများကြောင့် အစာခြေစနစ်က ကောင်းမွန်စေပြီး      ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် ဂလူးကို့စ်အညွှန်းကိန်း နိမ့်သောကြောင့် သွေးချို၊ ဆီးချိုရှိ သူများအတွက် သင့်လျော်သည်။ အာဟာရပညာရှင် များ၏အဆိုအရ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများအတွက် တစ်ရက်လျှင်  ဘလူးဘယ်ရီသီး လက်တစ်ဆုပ်စာ စားသုံးခြင်းက  ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများရရှိ စေသည်။

ပန်းသီး

ပန်းသီးသည် ပျော်ဝင်နိုင်သောအမျှင်ဓာတ် Pectin ၏ အရင်းအမြစ်ကောင်းတစ်ခု အထူးသဖြင့် အခွံနှင့် စားသုံးသည့်အခါတွင် ရရှိနိုင်သည်။ အစာချေဖျက် ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်ပြီး အစာအိမ်နှင့် အူလမ်း ကြောင်းကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ကိုလက် စထရောလျှော့ချပေးခြင်း၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကို ထိန်းညှိပေးပြီး အမျိုးအစား (၂) သွေးချို၊ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို   လျှော့ချပေးခြင်းကဲ့သို့ သော ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများလည်းရှိသည်။ ပန်းသီးတွင် ဗီတာမင်-A ၊ ဗီတာမင်-C နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများကြွယ်ဝစွာပါဝင်သဖြင့် ကိုယ်ခံ အားစနစ်ကို  အားကောင်းစေပြီး   ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးသည်။ ပန်းသီးတွင်ပါဝင်သော Polyphe-nols က မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) ကို လျှော့ချပေးပြီး  သွေးဖိအားကို  ထိန်းညှိပေးသောကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင် သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ Jinzhou ရှိ Yangtze ဆေးရုံမှ ပြုလုပ်ခဲ့သောလေ့လာမှုတစ်ခုအရ    တစ်ပတ်လျှင် ပန်းသီးသုံးလုံးမှ  လေးလုံးစားသုံးခြင်းသည် နာတာ ရှည်ရောဂါကြောင့်  အရွယ်မတိုင်မီသေဆုံးနိုင်ခြေ ၃၉   ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းစေကြောင်း   သတိပြုမိခဲ့သည်။

တလည်းသီး

တလည်းသီးတွင်  ကယ်လိုရီနှင့်  အဆီနည်းပါး သော်လည်း အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ် များ ကြွယ်ဝသည်။ Punicalagins၊ Anthocyanins နှင့်  Tannins ကဲ့သို့သော  အစွမ်းထက်ပိုလီဖီနော အင်တီအောက်စီးဒင့်များ   ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ရောင် ရမ်းမှုကိုလျှော့ချပေးကာ အိုမင်းမှုဖြစ်စဉ်ကို နှေးကွေး စေသည်။ ဗီတာမင်-C၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့် အမျှင်ဓာတ် များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို မြှင့်တင် ပေးကာ အစာချေဖျက်မှုကို အထောက်အကူပြုပြီး သွေးဖိအားကိုလည်း ထိန်းညှိပေးသည်။ တလည်းသီး သည် သွေးလည်ပတ်မှုကိုကောင်းမွန်စေပြီး သွေးပေါင် ချိန်ကို လျော့ကျစေသည်။ သွေးကြောများတွင် အဆီခဲ များစုပုံလာခြင်းကို  ကာကွယ်ပေးခြင်းဖြင့်   နှလုံး ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ သဘာဝ ဒြပ်ပေါင်းများသည်  ကျန်းမာသောအသားအရေကို မြှင့်တင်ပေးပြီး မှတ်ဉာဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးကာ ကင်ဆာ ကိုဆန့်ကျင်သည့် ဂုဏ်သတ္တိများပင်ရှိသည်ဟုဆိုကြ သည်။ တလည်းသီးအစေ့တွင် ပါသော အင်တီအောက် စီးဒင့် (Punicalagins နှင့် Punicic acid) များသည် အစွမ်းထက်ပြီး ဖျော်ရည်ထဲတွင် စုစည်းပါဝင်မှုကြောင့် တလည်းသီးဖျော်ရည်သည် ကိုလက်စထရောမြင့်မားမှု အန္တရာယ်ကိုလျှော့ချရာတွင် ကူညီပေးသည်။

ထောပတ်သီး

ထောပတ်သီးတွင် အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်၊ ကျန်းမာ ရေးနှင့်ညီညွတ်သောအဆီများနှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်းကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သည်။ ရောင်ရမ်းမှုကိုလျှော့ချ ပေးပြီး  ခန္ဓာကိုယ်တွင်း  မကောင်းသော ကိုလက်စ ထရော (LDL) ကို လျှော့ချပေးသည့်အပြင် ကောင်း သော ကိုလက်စထရော (HDL)ကို တိုးမြင့်စေသည်။ ထောပတ်သီးသည်   ပိုတက်ဆီယမ်ကြွယ်ဝသောကြောင့် သွေးပေါင်ချိန်ကို ထိန်းညှိပေးပြီး နှလုံးရောဂါ နှင့်    သွေးတိုးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို  လျှော့ချပေးကာ အသက်ရှည်စေနိုင်သည်။   အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့် အစာခြေစနစ်ကို အထောက်အကူ ပြုပြီး အစာအိမ်ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ Lutein နှင့် Zeaxanthin ကဲ့သို့ Antioxidants မြင့်မား စွာပါဝင်မှုကြောင့် မျက်စိကျန်းမာရေးကို အထောက် အကူပြုသည်။ ဗီတာမင်-E နှင့် ဗီတာမင်-C သည် အသားအရေကိုကောင်းမွန်စေပြီး  ကိုယ်ခံစွမ်းအား ကို အားကောင်းစေသည်။

စပျစ်သီး

အနီရောင်နှင့်  ခရမ်းရောင်စပျစ်သီးတွင်  အင်တီ အောက်စီးဒင့် Resveratrol  ပါဝင်သဖြင့် ရောင်ရမ်းမှု ကိုလျှော့ချပေးပြီး နှလုံးကိုကာကွယ်ပေးသောကြောင့် အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုဆန့်ကျင်သော ဂုဏ်သတ္တိရှိသည်။ စပျစ်သီးကို   ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည်  နှလုံးရောဂါ၊ မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းမှုနှင့် တချို့သောကင်ဆာရောဂါ များဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေကြောင်း   လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။  သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းမွန် စေကာ သွေးပေါင်ချိန်ကို ကျဆင်းစေသည်။ ထို့ပြင်  မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) ကို လျှော့ချ ပေးပြီး သွေးကြောများကို ကျန်းမာစေသည်။ စပျစ်သီး သည် အမျှင်ဓာတ်၏ အရင်းအမြစ်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး   အစာအိမ်ကျန်းမာရေးကို   ထိန်းသိမ်းရာတွင် ကူညီပေးသည်။  အထူးသဖြင့်  စပျစ်သီးအခွံသည် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးပြီး စပျစ်သီးတွင်ပါဝင်သော သဘာဝ Sorbitol ကြောင့် အပျော့စားဝမ်းနုတ် ဆေးအာနိသင်လည်းရှိသည်။   သို့သော်   စပျစ်သီး တွင်  သကြားပါဝင်မှုမြင့်မားသောကြောင့်  မျှတစွာ စားသုံးခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

လိမ္မော်သီး

လိမ္မော်သီးတွင် ပိုတက်ဆီယမ်ကြွယ်ဝပြီး ဆိုဒီယမ် ပမာဏကိုထိန်းညှိပေးကာ သွေးပေါင်ချိန်ကို လျှော့ချ ပေးသည်။ ဖလေဗိုနွိုက်(Hesperidin)  ပါဝင်သော ကြောင့်    သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းစေပြီး    သွေးတိုး ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးကာ နှလုံးကျန်းမာ ရေးကို ကောင်းမွန်စေသည်။ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော ကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုပြီး သွေးဖိအားကို တည်ငြိမ်စေသည်။ အမျှင်ဓာတ်ရရှိ စေသောလိမ္မော်သီးကို  အသီးတစ်ခုလုံး  စားသုံးပေး ပါက    အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ လိမ္မော်သီးတွင် ဗီတာမင်-C ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့်  ကိုယ်ခံစွမ်းအားကိုမြှင့်တင်ပေးပြီး ကိုလက်စထရောပမာဏ ကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်သည်။

ငှက်ပျောသီး

ငှက်ပျောသီးတွင် ဗီတာမင်-C နှင့် B-6၊ ပိုတက် ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် အမျှင်ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့်   သွေးပေါင်ချိန်ကို   ထိန်းညှိပေး ပြီး   အစာခြေလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးနှင့်   နှလုံးသွေးကြော ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ ငှက်ပျောသီးတွင် ပါဝင်သော သဘာဝသကြားဓာတ်များသည်  စွမ်းအင်နှင့် အားကစားစွမ်းဆောင် ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ ငှက်ပျောသီး၏အင်တီ အောက်စီးဒင့် ဂုဏ်သတ္တိများသည် ဆဲလ်များပျက်စီး ခြင်းမှကာကွယ်ပေးပြီး ကိုယ်ခံအားကို မြှင့်တင်ပေး နိုင်သောကြောင့်    ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ရန်ကူညီပေးသည်။ ငှက်ပျောသီးကို နေ့စဉ်စားခြင်းသည် ရေရှည်ကျန်းမာရေးနှင့်        အသက်ရှည်ခြင်းကို အထောက်အကူပြုသည်။

အနှစ်ချုပ်ရသော် အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများကို မျှတစွာပုံမှန်စားသုံးပေးခြင်းဖြင့်    ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများစွာကို ရရှိခံစားနိုင် မည်။  နေ့စဉ် အစားအစာများတွင် အသီးအနှံများကို ကြွယ်ဝမျှတစွာရွေးချယ် စားသုံးပါက ပိုမိုကျန်းမာပြီး  အသက်ပိုရှည်စေရန်  အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။ အသီးအနှံများသည်  အစာလည်းဆေး၊   ဆေးလည်း အစာဆိုသကဲ့သို့    သင့်တင့်မျှတစွာ ရွေးချယ်စားသုံးသင့်သော  အာဟာရဖြည့်စွက်စာ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အာဟာရသုတ မျှဝေလိုက်ရပါသည်။       

မြန်မာ-တရုတ် ဆက်ဆံရေး စိန်ရတုတိုင်လေပြီ

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတည်ထောင်ဖြစ်ပေါ်လာတာ အခုဆိုရင် ၇၅ နှစ်ကျော်လာပါပြီ။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့တာက ၁၉၄၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်မှာပါ။ အဲဒီအချိန်တုန်းက တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံနဲ့ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပထမဆုံးထူထောင်ခဲ့တဲ့နိုင်ငံက ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စု (ယခုရုရှား)နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို ထူထောင်ကြောင်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ မော်စီတုန်းက လူထုကို ကြေညာလိုက်ချိန်ကနေ ပြန်တွက်ရင် ၂၄ နာရီအတွင်းမှာပဲ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုက တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံနဲ့ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့တာပါ။

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုက ပထမဆုံးအသိအမှတ်ပြုသလို အာရှဒေသကနေလည်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုပြီး ပထမဆုံးသံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်တဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ရှိပါတယ်။ အဲဒီနိုင်ငံကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံပါပဲ။ အချိန်ကာလကတော့ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ ၈  ရက်ဖြစ်ပါတယ်။  အခုဆိုရင်  တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံထူထောင်မှုက  ၇၅ နှစ်ပြည့်ပြီး သွားသလို မြန်မာ-တရုတ်သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကာလကလည်း ၇၅ နှစ်ပြည့်ပါပြီ။  တစ်နည်းဆိုရရင် နှစ်နိုင်ငံကြားဆက်ဆံရေးက  စိန်ရတုတိုင်ခဲ့ပြီပေါ့။

အကယ်၍များ ကမ္ဘာစစ်တွေမဖြစ်ဘူး။ နယ်မြေသိမ်းစစ်ပွဲတွေလည်းမဖြစ်ဘူး။ တိုင်းပြည်တွေလည်း မပျက်စီးဘူးဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားက ဆက်ဆံရေးဟာ စိန်ရတုထက်ပင်ကျော်ဦးမှာပါ။ 

ဘာကြောင့်လဲဆိုရင်  စာပေသမိုင်းမှတ်တမ်းတွေအရ ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ဟာ လက်ရှိတည်ရှိနေတဲ့ တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်များ မရှိခင်ကတည်းက နှစ်ပြည်ထောင်ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက် ခဲ့ကြလို့ပါပဲ။ သမိုင်းကြောင်းကို အစနည်းနည်းဆွဲထုတ်ပြရရင် ဗမာဆိုတဲ့ နယ်မြေစတင်ဖြစ်ပေါ်လာဖို့အတွက် တောင်ပိုင်းဒေသကို ရွှေ့ပြောင်းလာကြသူများဖြစ်တဲ့ တိဗက်တို-ဘားမန်း ဘာသာစကားပြောသူ ပျူလူမျိုးများနဲ့ တရုတ်မင်းဆက်အဆက်ဆက်တို့ကြား ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့တာကိုတွေ့ရမှာပါ။

တရုတ်ပြည်မှ ကုန်သည်များနဲ့ ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ခြင်းအားဖြင့် သော်လည်းကောင်း၊   သရေခေတ္တရာကို လာရောက်ကြတဲ့ တရုတ်ပြည်မှဘုရားဖူးများနဲ့ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံမှုပြုခြင်းအားဖြင့် သော်လည်းကောင်း ပြည်ထောင်နှစ်ခုကြားမှာ ဆက်ဆံရေးစတင်ခဲ့တာပါ။ ဒီလိုမျိုးအစပျိုးခဲ့မှုကြောင့်  ယနေ့ခေတ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား ဆက်ဆံရေးကို သာမန်မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းအဆင့်ထက်ပင်ပိုတဲ့ “ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်” ဆက်ဆံရေးအဖြစ် ရပ်တည်လာနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပြောချင်တာက သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ အနိဋ္ဌာရုံတွေသာမဖြစ်ခဲ့ပါက မြန်မာနိုင်ငံနဲ့တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားက နှစ်ပြည်ထောင် ဆက်ဆံရေးဟာ ထောင်စုနှစ်များစွာပင် ကျော်လွန်နေပြီလို့ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အခုလိုမျိုးအထိ အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံကြားက ဆက်ဆံရေးတစ်ရပ်ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဖို့ဆိုတာ တော်တော်လေးတော့ လွယ်ကူတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီနှစ်နိုင်ငံကြားမှာ အခြေခံကျတဲ့ စံသတ်မှတ်ချက် တစ်ခုတော့ ရှိမှာအသေအချာပါပဲ။ အဲဒီသတ်မှတ်ချက်က ဘာများဖြစ်မလဲ ဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ ရှာကြည့်ရအောင်။ အရင်ဆုံးပျူမြို့ပြနိုင်ငံများနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား ဆက်ဆံရေးဖြစ်ပေါ်လာတာဟာ သွားရင်းလာရင်း၊ ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ရင်း မျက်မှန်းတန်းမိတဲ့အဆင့်ကနေ ရင်းနှီးခင်မင်မှု အဆင့်အထိ ရောက်လာတာကို တွေ့ရမှာပါ။ ဒီလိုမျိုးရင်းနှီးခင်မင်မှုက မျိုးဆက်တစ်ဆက်တည်းမှာသာ ရပ်တန့်သွားခြင်းမျိုးမရှိဘဲ မျိုးဆက်အဆက်ဆက်အထိ ထိန်းသိမ်းလာနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် နှစ်ပြည်ထောင် ဆက်ဆံရေး အခြေအနေက  တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးကြား ယုံကြည်မှုထားနိုင်တဲ့ အခြေအနေအထိ ရောက်လာပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးသွေးသားရင်းချာတွေလိုမျိုး ရောနှောနေထိုင်လာတဲ့အတွက် “ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်” ဆိုပြီးတော့တောင်မှ ပြောဆိုနိုင်တဲ့ အခြေအနေအထိ ရောက်လာပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားက ဆက်နွှယ်မှုဟာ တခြားနိုင်ငံတွေလိုမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ယဉ်ကျေးမှုအပိုင်းမှာ ဆိုရင် တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးဆက်နွှယ်နေပြီး တစ်နိုင်ငံရဲ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုက အခြားတစ်နိုင်ငံမှာပါ ထွန်းကားတာမျိုး ဖြစ်ပေါ်တဲ့အထိ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားက ဆက်ဆံရေးက ခိုင်မာလာတာပါ။ နိုင်ငံရေးမှာဆိုရင်လည်း စနစ်ချင်းကွဲပြားပေမယ့် ရင်းနှီးချစ်ကြည်မှုမပျက်ယွင်းဘဲ ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ အခုဆိုရင် မြန်မာ နိုင်ငံနဲ့တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားကဆက်ဆံရေးဟာ နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ်တိုင်ခဲ့ချိန်မှာ နှစ်နိုင်ငံကြားဆက်ဆံရေးက မဟာဗျူဟာမြောက်မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး အဆင့်အထိကို တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါပြီ။

၁၉၅၀   ပြည့်နှစ်အစောပိုင်း ကာလကစလို့    နှစ်နိုင်ငံကြားဆက်ဆံရေးအခြေအနေတွေကိုပြန်ကြည့်ရင် မြန်မာနိုင်ငံဟာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံကိုသာ အသိအမှတ်ပြုပြီး တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းမူဝါဒကိုသာ လက်ခံ အကောင်အထည်ဖော် ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကြီး ငါးချက်အပေါ် အခြေခံပြီး ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုရှိပြီး  အပြန်အလှန်ရန်ပြုခြင်း မရှိစေရေးအတွက် သဘောတူ စာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။

၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်အလွန်ကာလများမှာတော့ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးက တစ်ဟုန်ထိုးတိုးတက်လာပြီး  တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံရဲ့ ခေါင်းဆောင်တိန့်ရှောင်ဖိန်လက်ထက်မှာ    မြန်မာနိုင်ငံနဲ့တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား  အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကြီးတွေကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ပြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကုန်သွယ်မှုများကို တရားဝင် ပြုလုပ်လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး အတိုးတက်ဆုံးကာလကို ပြပါဆိုရင်  မျက်မှောက်ခေတ်ကို ညွှန်းဆိုရပါလိမ့်မယ်။

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အင်အားလွန်ဆွဲပွဲတွေ ဖြစ်ပေါ်ချိန်တုန်းက မြန်မာနိုင်ငံဟာဘက်မလိုက်တဲ့ကြားနေမူဝါဒကို    လက်ခံကျင့် သုံးတာတောင်မှ သူ့အလိုမလိုက် သူမကြိုက်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ဆက်ဆံခံရတာတွေ ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒီမိုကရေစီအရေးကိုအော်ပြီး သူတို့ကြိုးဆွဲရာကစေချင်တဲ့ အနောက်အုပ်စုများကြောင့် ပြည်တွင်း စစ်များကြားမှ အညွန့်ထိုးထွက်ဖို့ လုံးပန်းနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံတကာရဲ့ မျက်ကွယ်ပြုလျစ်လျူရှုခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။   အနောက်အုပ်စုက   မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်တင်းကျပ်လွန်းတဲ့   ပိတ်ဆို့မှုတွေချမှတ်ချိန်မှာ  မြန်မာနိုင်ငံကို အတူလက်တွဲခေါ်ဆောင်ခဲ့သူက  တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီကာလများတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံဟာ အဘက်ဘက်ကနေပိတ်ဆို့မှုတွေခံနေရချိန်၊ ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်တွေလည်း မြင့်မားလာချိန်မှာ   တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ကုန်သွယ်မှုကြောင့်   မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်

ရေးလမ်းပေါ်ကို စတင်လျှောက်လှမ်းလာနိုင်ခဲ့တာပါ။ တစ်နည်းပြောရရင် “အိမ်နီးချင်းကောင်းရင် ကိုယ့်အိမ်လည်း ငြိမ်းချမ်းတယ်” ဆိုတဲ့စကားအတိုင်း အိမ်နီးချင်းကောင်းတစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံကို ပိုင်ဆိုင်ထားရတဲ့မြန်မာနိုင်ငံဟာ ငြိမ်းချမ်းမှုတွေ၊ အေးချမ်းမှုတွေနဲ့အတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက်   ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။   မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်တဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာကို ဆောင်ကြဉ်းပေးခဲ့သူက တရုတ်နိုင်ငံပါ။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆီ ဦးတည်လျှောက်လှမ်း လာတာနဲ့အမျှ ကျွဲကူးရေပါဆိုသလို မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း  ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းပေါ်ကို  လျှောက်လှမ်းလာနိုင်နေပါပြီ။

လက်ရှိတရုတ်နိုင်ငံက အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ ခါးပတ်တစ်ကွင်း၊ လမ်းတစ်ကြောင်းဆိုတဲ့   ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်းကြီးမှာ ဆိုရင်လည်း    မြန်မာနိုင်ငံကအရေးပါတဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက်နေရာကနေ ပါဝင်နေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က မြန်မာနိုင်ငံမှာပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး   တရုတ်သမ္မတလိုမျိုး  ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို အသိပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါတင်မကသေးပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ဖော်ဆောင်နေတဲ့ ခါးပတ်တစ်ကွင်း၊ လမ်းတစ်ကြောင်းဆိုတဲ့ စီမံကိန်းကြီးအပေါ် ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်ပြီး  တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေးစင်္ကြံ အကောင်အထည်ဖော်မြှင့်တင်ရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းတွေကို နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောဆိုဆွေးနွေးခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးမှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အရေးပါတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကိုဖြစ်ပေါ်လာစေမှာပါ။

နောက်တစ်ခုက   တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသမ္မတ   မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်က တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဆက်လက်ထောက်ခံကြောင်း၊ နိုင်ငံတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်များကိုထောက်ခံကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာကျင်းပမယ့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး အစိုးရရဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို အားပေးထောက်ခံတဲ့ အကြောင်းတွေ ပြောခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးပြောဆိုမှုတွေက တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး   ကတိပြုမှုတွေလို့ ပြောရင်လည်း မမှားပါဘူး။

ဒါကြောင့် အခုလိုမျိုး နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးက စိန်ရတုတိုင်လာချိန်မှာ ယခင်ကတည်းကတက်ကြွစွာနဲ့ လက်တွဲညီညီ လျှောက်လှမ်းခဲ့ကြတဲ့ခြေလှမ်းတွေဟာ မျှဝေသောအနာဂတ်ဆီသို့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့အတူ ဆက်လက် လျှောက်လှမ်းနေကြဦးမယ်လို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ယုံကြည်ပါတယ်။ အတိတ်ကို လည်ပြန်လှည့်ကြည့်ရင် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြားမှာ အတူလက်တွဲပြီး ကောင်းကျိုးတွေကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့သလို ပစ္စုပ္ပန်ကာလမှာလည်း   ဒီလိုကောင်းကျိုးတွေကို ဆက်လက်ဖော်ဆောင်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။    အလားတူ     နောင်လာမယ့်အနာဂတ်မှာလည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေမယ့် ကိစ္စရပ်တွေကို သာမက ကမ္ဘာ့အသိုက်အဝန်းအတွက်ပါ    အကျိုးရှိစေမယ့်ကိစ္စရပ်တွေကို အတူလက်တွဲ ဖော်ဆောင်ပြီး  ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းသွားမှာ အမှန်ပင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ မပါမဖြစ်တဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အရာတစ်ခုကလည်း  ဆက်လက်ပါဝင်နေမှာပါ။ အဲဒါကတော့ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုပါပဲ။     ။

MWD Web Portal

လူသားတို့အနေဖြင့် အသက်ရှင်သန်နေသမျှ ကာလပတ်လုံး မိမိတို့၏လူနေမှုဘဝအတွက် ပညာသင်ကြားခြင်း၊ စီးပွားရှာဖွေခြင်းမှသည်  တတိယအရွယ်တွင် တရားဘာဝနာပွားများခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နေကြရမည်ဖြစ်သည်။  လူ့ဘဝသည်ပထမအရွယ်၊ ဒုတိယအရွယ်၊ တတိယအရွယ်ဟူ၍ အရွယ်သုံးပါးပိုင်းခြားထားရှိသည်။ ပထမအရွယ်သည် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု လျင်မြန်ဖျတ်လတ်ပြီး တက်ကြွနေသည့်အရွယ်ဖြစ်သည်။   ထိုအရွယ်သို့ရောက်နေသူတိုင်းသည် ဒုတိယအရွယ်နှင့် တတိယအရွယ်သို့  ရောက်ရှိနေသူများအတွက် ကူညီထောက် မပေးကြရမည်မှာ လောကဓမ္မတာဖြစ်သည်။  ထို့ကြောင့်ပထမအရွယ်တွင်  နိုင်ငံတော်အတွက် ကျရာတာဝန်များကို  ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ကြရမည်ဟူသော စိတ်ဓာတ်ကို နှလုံးသွင်းထားကြရမည် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတိုင်းတွင် အရေးကြီးစွာ လုပ်ဆောင် နေကြရသည့် တာဝန်သည်  နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို    ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ပေးနိုင်ကြမှသာ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့် ဒုတိယအရွယ်နှင့်တတိယအရွယ်ရှိ ပြည်သူများ စိတ်အေးချမ်းသာစွာ နေထိုင်နိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံအတွင်းမှီတင်းနေထိုင်သူတိုင်း၏ မွေးရာပါတာဝန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်သည် တပ်မတော်တစ်ရပ်၏ အဓိကတာဝန် ဖြစ်သော်လည်း ထိုတာဝန်များ အောင်မြင်စွာဖြစ်ပေါ်နေစေရေးအတွက်   အရွယ်ရောက်သူနိုင်ငံသားတိုင်းက စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်းဖြင့်   ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် သူ့ကျွန်အဖြစ်နေခဲ့ရစဉ်ကာလ တစ်လျှောက်လုံး  နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို အုပ်ချုပ်သူကိုလိုနီတို့က  တာဝန်ယူထားခဲ့သည်။ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည့်ကာကွယ် ရေးတာဝန်ကို မြန်မာတို့အား လွှဲအပ်ပေးမထားခြင်းမှာ သူတို့အုပ်ချုပ်နေသည့် အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးသွားမည်ကို စိုးရိမ်၍ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သခင်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သောမြန်မာလူငယ် ၃၀ ဦးတို့သည် ကိုယ်ပိုင်တပ်မတော်တစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက်  သက်စွန့်ဆံဖျားပြည်ပသို့ ထွက်ခွာကာ စစ်ပညာများသင်ယူကြရသည်။

စစ်ပညာများသင်ယူတတ်မြောက်ပြီးသည့်အခါ ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်( ဘီအိုင်အေ) ဦးဆောင်ဖွဲ့ စည်းခဲ့ကြသည်။ မြန်မာတို့တွင်  တပ်မတော်တစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာသည့်အတွက် မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေး လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက်လှမ်းကာ  တိုက်ပွဲဝင်ခြင်း၊   အချေအတင်တောင်းဆိုမှုများပြုခြင်း စသည့်အကြမ်းနည်း၊ အနုနည်းတို့ဖြင့် လွတ်လပ်ရေးရရှိအောင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအား တပ်မတော်ကို ဦးဆောင်ပါဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့သူ တပ်မတော်၏ ဖခင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု ကာလအတွင်း အစိုးရအဖွဲ့သို့ မဝင်ရောက်မီအချိန်အထိ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် တပ်မတော်၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်၍  ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့ မြို့တော်ခန်းမကြီး၌ကျင်းပသော ပြည်သူ့အစည်းအဝေးကြီးတွင်  ပြောကြားသည့်မိန့်ခွန်းတွင် “ဒီမြန်မာပြည်ကို ကျုပ်တို့  လွတ်လပ်ရေး ရတဲ့အခါမှာ ကျုပ်တို့မြန်မာတွေကသာလျှင် မြန်မာပြည်ကိုကာကွယ်ရမယ့် တာဝန်ဟာအဓိကဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်ကာကွယ်ဖို့အတွက် မြန်မာပြည်မှာစစ်သားတွေ နည်းနေတယ်ဆိုလို့ရှိရင်  မြန်မာတိုင်း၊ မြန်မာတိုင်း အရွယ်ရောက်သူမှန်သမျှ၊ ကျန်းမာတဲ့လူမှန်သမျှ စစ်မှုမထမ်းမနေရဆိုပြီးတော့ အတင်းဥပဒေနဲ့  စစ်ထဲကိုထည့်ရလိမ့်မယ်။   နှစ်နှစ်တန်သည် သုံးနှစ်တန်သည် စစ်ထဲဝင်ရမယ် ” ဟူ၍ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်၍အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ်ကမ္ဘာ့အလယ်တွင်ရပ်တည်နေနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရရှိထားပြီဖြစ်၍ အဆိုပါ လွတ်လပ်ရေးကြီး ပြန်လည်မဆုံးရှုံးစေရေးအတွက် နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်သူ အားလုံးက အသိတရားနှင့် သတိထား ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ကြရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိကျင့်သုံးနေသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်များတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် အသက်အရွယ်နှင့် ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်သူမှန်သမျှသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများ တက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သတ်မှတ်ကာလ စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်း ပြုကြရမည်မှာ တာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

လူငယ်ဆိုသည်မှာ စိတ်ဓာတ်တက်ကြွနေသည့် အရွယ်ဖြစ်ပြီး   အရာရာကိုအောင်မြင်အောင် ကြိုးစား လိုစိတ်ရှိသူများ ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်လိုစိတ်ကြီးမားသူများ ဖြစ်သည်။ မိမိနှင့်သက်တူရွယ်တူ သူငယ်ချင်းတစ်ဦး  တတ်မြောက်သည့်ပညာ၊ လုပ်ကိုင်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိနေလျှင် “ငါလည်း သူ့လိုဘာဖြစ်လို့ မလုပ်နိုင်ရမှာလဲ” ဟူသောစိတ်ဓာတ်ရှိသူများ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်မှလူငယ်များ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းကို အောင်မြင်စွာ တက်ရောက်ပြီး မြောက်လျှင် မိမိကရောဘာကြောင့်  မတက်ရောက်နိုင်ရမှာလဲဟူသော  အားမာန်ပြည့်ဝသည့် စိတ်ကိုမွေးမြူရမည်ဖြစ်သည်။  အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများတက် ရောက်ရန် သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ သင်တန်းများပြီးမြောက်ခြင်း အခမ်းအနားများတွင် သူတို့ပြောကြားသည့် ရင်တွင်းစကားသံများကို သတင်းမီဒီယာများတွင် ကြားမြင်ဖတ်ရှုကြရသည်မှာ  လွန်စွာအားရဖွယ်ကောင်းလှသည်။

ဆရာဇော်ဂျီဖွဲ့ဆိုခဲ့သည့် “ရှေးခေတ်ပုဂံပြည်” ကဗျာထဲက စာသားများကိုမြင်ယောင်မိသည်။ ပုဂံခေတ်ကလူငယ်များ စစ်ပွဲတွေမှာအောင်လံတွေတလူလူလွှင့်ပြီး နေပြည်တော်ကိုပြန်ဝင်လာကြသည်။ တိုင်းသူပြည်သားများက အားရဝမ်းသာကြိုဆိုကြသည်။ အမေဖြစ်သူက သူ့သားကိုကြည့်ပြီး တအံ့တဩဖြစ်နေသည်။    ဤသည်ကို  ဆရာဇော်ဂျီက “လာစမ်းဟဲ့ မေ့သား၊ အမယ်မင်းထွားလိုက်တာ၊ စစ်သားကြီးလုံးလုံး  ဗိုလ်မှူးကြီးရှုံးလောက်ရဲ့၊ ပခုံးနဲ့လက်ပြင် ကြောခြင်က သံချောင်း၊ တစ်နှစ်တွင်းမှာ ချက်ချင်းပဲပြောင်းရော့၊ ကောင်းလိုက်ပေ့ မေ့သား၊ ဤဇမ္ဗူတစ်လူရှားလောက်ရဲ့”ဟူ၍ဖွဲ့ဆိုထားသည်မှာ တပ်မတော်သားဖြစ်ရခြင်းကို အလွန်ပင် ဂုဏ်ယူကြကြောင်း အထင်ကရ ပြဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း သင်တန်းများသည်နိုင်ငံတော်၏ အကျိုးအတွက်ဖြစ်သလို   လူငယ်များ၏ ကောင်းကျိုးအတွက်လည်းဖြစ်သည်။ လူငယ်ဆိုသည်မှာ စိတ်လွတ်ကိုယ်လွတ်  နေထိုင်လေ့ရှိတတ်သည်။

စားချိန်မမှန်၊ အိပ်ချိန်မမှန်  ဖြစ်တတ်သည်။ အပေါင်းအသင်းမှားယွင်းတတ်သည့်အခါ  ဆေးလိပ်၊ အရက်မှ အစပြုကာ နောက်ဆုံးတွင်   မူးယစ်ဆေးဝါး၏သားကောင်ဖြစ်ကာ  ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့်  အသက်ဆုံးရှုံး သွားတတ်ကြသည်။ မိသားစုအတွက်၊ နိုင်ငံအတွက် မည်သည့်အတွက်မျှအကျိုးမရှိဘဲ အသက်ကို ဆုံးရှုံးခံလိုက်ကြရသည်မှာ လွန်စွာစိတ်မချမ်းမြေ့ဖွယ် ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း  သင်တန်းတက်ရောက်ပြီးသွားသည့် လူငယ်တို့မှာ ကိုယ်နေဟန်ထားမှ အစအချိုးကျ ပြေပြစ်သွားသည်။ နေ့စဉ်အချိန်နှင့်အမျှ အချိန်ကိုတန်ဖိုးရှိစွာ အသုံးပြုပြီး တပ်မတော်သားတစ်ယောက် တတ်သင့် တတ်ထိုက်သည့် ပညာရပ်များကို စာတွေ့လက်တွေ့ သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် အဆိုပါ လူငယ်တို့သည် ပုဂံခေတ်လူငယ်များကဲ့သို့ ဖြစ်လာပေလိမ့်မည်။ မိမိတို့ကို မွေးဖွားပေးလိုက်သည့် မိခင်များကိုယ်တိုင်က အံ့ဩသောအကြည့်များနှင့်ကြည်နူးဝမ်းမြောက်စွာကြည့်နေပေလိမ့်မည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၁၃၀ ကျော်နေထိုင်သည့်နိုင်ငံဖြစ်ပေရာ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးဆုံး အချက်များမှာ   “ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေးနှင့် အချုပ်အခြာ အာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး” တို့ဖြစ်သည်။ အဆိုပါအချက်များကို ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးဟူ၍ သတ်မှတ်ထားရှိသည်။ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးသည် နိုင်ငံသားတိုင်းလိုက်ပါစောင့်ထိန်းရမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ တပ်မတော်သားတို့ အတွက်လည်း အမျိုးသားနိုင်ငံရေး တာဝန်များဖြစ်သည်။ ဤသုံးပါးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ပျက်ကွက်နေလျှင်၊ ပေါ့လျော့နေလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေးဆုံးရှုံးသွားမည်မှာ အမှန်ဖြစ်သည်။  ရှေးကဘိုးဘွားတို့သည် “တို့ခေတ်ရောက်မှညံ့ကြတော့မှာလား”ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကိုလက်ကိုင်ထားကာ ခပ်ညံ့ညံ့ မဖြစ်ရေးကို သတိပေးလျက်ရှိကြသည်။

ယနေ့ကာလတွင် လက်ရှိရောက်ရှိနေသည့် လူငယ်များအနေဖြင့်လည်း တို့ခေတ်ရောက်မှ တို့ညံ့နေသည့် အဖြစ်မျိုးကို ခံကြရမှာလား။ သူကပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းအဖြစ် ခေါင်းမော့ရင်ကော့ကာ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်လျှင် ငါကရောမထမ်းဆောင်နိုင်ဘူးလား။  ထမ်းဆောင်နိုင်ရမှာပေါ့၊ မင်းလည်းယောက်ျား ငါလည်းယောက်ျားပဲလေ၊  မင်းသတ္တိရှိရင် ငါလည်းသတ္တိရှိတာပေါ့ဟူသော  စိတ်ဓာတ်ကိုမွေးမြူကြရမည် ဖြစ်သည်။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆိုတာ  မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းကွက်ပြီး ကျင့်သုံးနေသည့်စနစ်မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုက မိမိနိုင်ငံကာကွယ်ရေးအတွက် ကျင့်သုံးနေသည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတိုင်းမှာ ကျင့်သုံးသင့်သည့်စနစ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။

ဆိုရိုးစကားတစ်ခုတွင် “အန္တရာယ်ကိုကြောက်ရွံ့နေသူအတွက်  အန္တရာယ်ဆိုသည်မှာအမြဲရှိနေပြီး  မိမိကိုယ်ကို စိတ်ဆင်းရဲအောင် ပြုနေမည်ဖြစ်သည်”ဟူ၍ဆိုထားသည်။ မဖြစ်မနေထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်ကို ရှောင်လွှဲနေခြင်းမှာ သူရဲဘောနည်းသည့်စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။ ရှက်စရာအလွန်ကောင်းသည့်စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လူငယ်များအနေဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်များကို  ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်ရင်း နိုင်ငံနှင့်လူမျိုး၊ မိမိတို့မိသားစုအတွက် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားနိုင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတိုင်းတွင် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေများရှိကြသည်။ အဆိုပါဥပဒေတွင် နိုင်ငံသားများအတွက် အခွင့်အရေးများအပြည့်အဝ ပေးထားသကဲ့သို့ ထမ်းဆောင်ရမည့်တာဝန်များကိုလည်း သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ် ခိုင်ခိုင်မာမာရှိထားသည်။

အဆိုပါ ဥပဒေတွင်လည်း နိုင်ငံသားများ အခွင့်အရေးကို သတ်မှတ်ထားသကဲ့သို့ ထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်များကိုလည်း သတ်မှတ်ပေးထားသည်။

အဆိုပါပြဋ္ဌာန်းချက်များမှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြရလျှင် “ပုဒ်မ ၃၈၅။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏တာဝန် ဖြစ်သည်။

ပုဒ်မ ၃၈၆။ နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ စစ်ပညာသင်ကြားရန်နှင့် နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေးအတွက် စစ်မှုထမ်းရန် တာဝန်ရှိသည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ တာဝန်နှင့်ပတ်သက်၍ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကိုယ်တိုင် မိန့်ကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်းကိုလည်း  အထက်တွင်  ကောက်နုတ်ဖော်ပြထားပြီး ဖြစ်သည်။

လူငယ်အများအပြား လုပ်ဆောင်နိုင်သော နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို မိမိလည်း ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်မည် ဟူသောလူငယ်တို့ကို   နိုင်ငံတော်က အားရဝမ်းသာ ကြိုဆိုလျက်ရှိသည်။ သင်တန်းတက် နေစဉ်ကာလတွင် လိုလေသေးမရှိအောင်   တာဝန်ရှိသူများက ကူညီပံ့ပိုးပေးနေသည်မှာ  အားရဖွယ် ကောင်းလှသည်။ သူတို့အတွက်ပီတိဖြစ်ရသည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို တန်ဖိုးထား ထမ်းဆောင် သူများအတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရတာဝန်ရှိသူများ၊   တပ်မတော်ကတာဝန်ရှိသူများက ပံ့ပိုးကူညီ ထောက်ပံ့မှုပေးခြင်း၊ ဂုဏ်ပြုကြိုဆိုခြင်းတို့မှာ အခြားသောလူငယ်တို့က  အားကျရပေမည်။  သူတို့နေရာမှာ ငါလည်းဘာဖြစ်လို့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်မထမ်းဆောင်နိုင်ရမှာလဲ  ဟူသော စိတ်ဓာတ်ဖြင့် အားကျမခံထမ်းဆောင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။    ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်မှာ   ရှောင်လွှဲ၍မရနိုင်သလို ရှောင်လွှဲနေ သူတို့မှာလည်း ရှက်ဖွယ်ကောင်းလှသည်။

လူငယ်တိုင်း၏စိတ်တွင်အကောင်းမြင်စိတ်ကိုမွေးမြူကြရမည်။

အကောင်းမြင်စိတ်ဖြင့် ကြည့်ရှုကြရမည်။ နိုင်ငံပျက်စီးရေးကိုရှေးရှုလုပ်ဆောင်နေသည့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအဖျက်သမားတို့၏ အဖျက်စကားများကို နားမယောင်မိရန် လိုအပ်သည်။ နားယောင်မိပါက မိမိတို့ ဘဝရှေ့ရေးအတွက် ပျက်စီးရေးလမ်းကြောင်းကိုသာ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ နောင်တဆိုသည်မှာ ကောင်းသော အရာမဟုတ်ပေ။ သူတစ်ပါး၏ သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုကြောင့် လူငယ်များလမ်းမှား ရောက်သွားကြပြီး နောင်တရနေကြပြီ ဖြစ်သည်။ အမှားကို မှားမှန်းသိ၍ ပြန်လာချင်သော်လည်း ပြန်လာခွင့်မရသည့် အခြေအနေမျိုး ဖြစ်သည်။ နောင်တဆိုသည်မှာ နောက်ကျခြင်း၏ ရလဒ်၊ ဆုံးရှုံးခြင်း၏ အဓိပ္ပာယ်၊ ဝမ်းနည်းခြင်း၏ အထိမ်းအမှတ်သာဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်။  မည်သည့်စနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ မိမိတို့သည် နိုင်ငံသားတစ်ဦး ဖြစ်သည့်အတွက် “ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် သော နိုင်ငံတော်ကြီး ပေါ်ထွန်းစေရေးသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏ တာဝန်ဖြစ်သည်” ဟူသောပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ လိုက်ပါကျင့်သုံးကြရမည် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အတွက် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ရခြင်းမှာလည်း ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်ပေါ်ထွန်းစေရေးအတွက် တစ်ထောင့်တစ်နေရာက ပါဝင် ထမ်းဆောင်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတော်က တာဝန်ပေးသည့်အလျောက် အဆိုပါတာဝန်အရ ခံစားပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများကိုလည်း အပြည့်အဝပေးလျက်ရှိသည်။  ဤသည်ကိုလည်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် ဖော်ပြပေးထားပြီး ဖြစ်သည်။ လူငယ်များအနေဖြင့် အလုပ်တစ်ခုကို ကိုယ်တိုင်ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ကြည့်ပါ။ အဖျက်သမားတို့၏စကားတွင်လမ်းဆုံးမနေပါနှင့်။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်သည် မိမိအတွက် ဂုဏ်သိက္ခာမြင့်မားသော အလုပ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ယနေ့လူငယ်များခေတ်တွင် “တို့တစ်တွေခေတ်မှာ အသွင်သစ် အမြင်သစ်ဖြင့်…” ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်  ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းကြပါစို့။   ။

MWD Web Portal

ယမန်နေ့မှအဆက်

အီးအမ်မြေဆွေးသည် အကျိုးပြုအဏုဇီဝသက်ရှိများကို သီးနှံစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ၊ တိရစ္ဆာန်ချေးများနှင့် စနစ်တကျရောနှောပြုလုပ်၍ရရှိသော မြေဆွေးဖြစ်သည်။ အီးအမ်မြေဆွေးပုံပြုလုပ်ရန်အတွက် ပထမဦးစွာ အသင့်သုံးအီးအမ်ဖျော်ရည်ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ အသင့်သုံးအီးအမ်ဖျော်ရည်ရရှိရန်အတွက် အီးအမ်အပြင်း တစ်ဆ၊ တင်လဲရည် လေးဆ အား ရေ ၉၅ ဆ ဖြင့် ရောစပ်ရမည်။ ယင်းတို့ကိုရောစပ်ပြီး သမအောင်လှုပ်ပေးပြီးနောက်  လေလုံအောင် ပိတ်ထားရမည်။ ရောစပ်ပြီး သုံးရက်အကြာတွင် မူလအမည်းရောင်မှ အဝါရောင်သို့ ပြောင်းသွားမည်။ အဝါရောင်ပြောင်းပြီး ခုနစ်ရက်မှ   ၁၀  ရက်အတွင်း  သုံးစွဲရမည်ဖြစ်သည်။

အီးအမ်မြေဆွေးပြုပုံအဆင့်ဆင့်မှာ-

(က)   ဖျော်စပ်ထားသည့် အသင့်သုံးအီးအမ်ဖျော်ရည် တစ်ဆ (တစ်လီတာ) + တင်လဲရည် တစ်ဆ (တစ်လီတာ) + ရေ ၉၈ ဆ ( ၂၀ ဂါလန်)တို့ကို ရောစပ်ဖျော်၍ မြေဆွေးပုံပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုရမည်။ လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများအား ၎င်းအရည်တွင် စိမ်နှစ်၍ ဆယ်ယူစုပုံပေးပါ။ သို့မဟုတ် လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများအား အလျား ၆ ပေ၊ အနံ ၃ ပေ၊ ထု ၆ လက်မခန့် တစ်လွှာပြုလုပ်ပါ။  ၆ လက်မ အထူရရှိရန် ဖြန့်ခင်းပြီး သိပ်သည်းမှုရှိစေရန် လူဖြင့်နင်းရမည်။

(ခ)     ထို့နောက် နွားချေး ရှစ်ပြည် ဖြူးပေးပြီး မြေဆွေးပြုလုပ်ရန် ဖျော်စပ်ထားသည့် အီးအမ်ဖျော်ရည် ၃ ဂါလန်ခန့်ကို နှံ့စပ်စွာဖျန်းပေးပါ။

(ဂ)     ဤနည်းစဉ်အတိုင်း အလွှာခြောက်လွှာပြုလုပ်ပြီး မြေဆွေးပုံအမြင့် ၃ ပေခန့်အထိပြုလုပ်ပါ။

(ဃ)   ထို့နောက် မြေဆွေးပုံအတွင်း ရေမဝင်စေရန်နှင့် အပုံအား အခြားလူ/တိရစ္ဆာန် ဖျက်ဆီးမှုမဖြစ်စေရန်အတွက် ပလတ်စတစ် သို့မဟုတ် အခြားစွန့်ပစ်ပစ္စည်းတစ်ခုခုဖြင့် လေလုံအောင်ဖုံးပေးရမည်။

(င)     ခုနစ်ရက်မှ  ၁၀ ရက်အတွင်း တစ်ဝက်တစ်ပျက်ဆွေးမြည့်စပြုချိန်တွင် သီးနှံစိုက်ခင်းပြုပြင်ချိန်၌ ထည့်သွင်းသုံးစွဲနိုင်သည်။ နှစ်ရှည်ပင်၊  ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်   ဥယျာဉ်ခြံသီးနှံပင်များတွင်  အစိုဓာတ်ရှိချိန်၌ ထည့်သွင်း၍  မြေဖုံးပြုလုပ်ပေးနိုင်သည်။

(ခ) ဒိုချက်ကင်(Dochakin) သဘာဝမြေဩဇာပြုလုပ်ခြင်း

သဘာဝသစ်တောမြေများသည် အဏုဇီဝသက်ရှိပါဝင်မှုများသောကြောင့် မြေဆီဩဇာထက်သန်သော မြေများဖြစ်သည်။ မိမိတို့ ဒေသအတွင်းရှိ သဘာဝသစ်တောမြေ၊  ဝါးရုံတောမြေများတွင်ပါဝင်နေသည့်  အဏုဇီဝပိုးများကို   မွေးမြူပွားများပြီး  စိုက်ခင်းတွင်ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သော  အဏုဇီဝမြေဩဇာကို  ဂျပန်ဘာသာဖြင့် ဒိုချက်ကင်ဟု  ခေါ်ဆိုကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဏုဇီဝသက်ရှိများကို မွေးမြူရာတွင် သာမန်သစ်ပင်များထက် ဝါးရုံပင်အောက်နှင့်  ထူထပ်စွာပေါက်ရောက်နေသည့် သစ်တောသစ်ပင်အောက်များရှိ အဏုဇီဝများဖြင့် ပြုလုပ်ပါက ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဒိုချက်ကင်ကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ဒိုချက်ကင်ကိုအသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် မြေဆီလွှာအတွင်းရှိ မဆွေးမြည့်သောအပင်အကြွင်းအကျန်များကို ဆွေးမြည့်စေပြီး အပင်အတွက် အာဟာရဓာတ်အဖြစ်ပြောင်းလဲရရှိစေခြင်း၊ မြေဆီလွှာအတွင်း လေဝင်လေထွက်၊ ရေဝင်ရေထွက်ကောင်းမွန်စေပြီး သီးနှံများကောင်းစွာဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားစေခြင်း၊ သစ်ရွက်ဆွေး၊ နွားချေး၊ ဝက်ချေးများတွင် ရောဂါ/ပိုးမွှားများ ပါဝင်လာပါက  မြေဆွေးပုံပြုလုပ်စဉ်  အပူချိန်ကြောင့် နှိမ်နင်းပြီး ဖြစ်သဖြင့်   ရောဂါ/ပိုးမွှားကင်းစင်သော  သဘာဝမြေဩဇာကောင်းများရရှိစေခြင်း၊    အာဟာရဓာတ်နည်းပါးစေပြီး  စေးလွန်းသော/ ကြမ်းလွန်းသောမြေများကိုကောင်းမွန်စေပြီး      အာဟာရဓာတ်ထက်သန်လာစေခြင်း   စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများကို   ရရှိစေနိုင်သည်။

ဒိုချက်ကင်ပြုလုပ်ရာတွင် ပထမအဆင့်တွင် ဒိုချက်ကင်အဏုဇီဝမွေးမြူရမည်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယအဆင့်တွင် ဒိုချက်ကင်သဘာဝမြေဩဇာပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သည်။

ဒိုချက်ကင်အဏုဇီဝမွေးခြင်း

လိုအပ်သောပစ္စည်းများ-

(၁) ဝါးရုံတောမြေ / သစ်တောမြေဆွေး

(၂) တင်လဲရည် (သို့) ထန်းလျက်

(၃) ဖွဲနု

(၄) နွားချေး၊ ဝက်ချေး၊ ကြက်ချေး

(၅) ကောက်ရိုး၊ ပေါင်းမြက်များ

(၆) စပါးခွံ

ဒိုချက်ကင်မွေးမြူရန် ဝါးရုံပင်(သို့)သစ်ပင်အောက်များတွင် လူတို့ မီးမရှို့၊ ပြုပြင်ခြင်းမရှိ၊ တူးဆွထားခြင်းမရှိသည့်နေရာမှ အကျယ် ၃ ပေ ရှိသည့်နေရာမှ  အပေါ်ယံမြေသား ၅-၆ လက်မကို တူးဆွခြေမွရမည်။ ဖွဲနု တစ်ပြည်ခန့်ကို တူးဆွထားသည့် မြေများနှင့် ရောစပ်ရမည်။ တင်လဲရည်  တစ်ပုလင်း( ထန်းလျက် ၅၀ ကျပ်သား)အား ရေ ၃ ဂါလန်ဖြင့် ရော၍ဖျော်ပါ။ ထို့နောက် ဖွဲနုနှင့်မြေရောစပ်ထားသည့် အပုံပေါ်သို့ တင်လဲရည်ဖျန်းပြီး မွှေပေးရမည်။ ရေအား လိုအပ်သလိုဖျန်းပေးနိုင်ပြီး ရေနည်းလွန်းခြင်း၊ များလွန်းခြင်းမဖြစ်စေရပါ။ ရောစပ်ထားသည့်ဖွဲနုနှင့် မြေအရောအပေါ်တွင် သစ်ရွက်ခြောက်(သို့)ဝါးရွက်ခြောက်များနှင့် ဖုံးထားပြီး အပေါ်မှ မြွေရေခွံအိတ်များဖြင့် ထပ်မံဖုံး၍ သုံးညအိပ်ထားရမည်။  လေးရက်မြောက်သောနေ့တွင် အနံ့သင်းသောအဖြူရောင်မှိုမျှင်များတွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းမြေများကို ဒိုချက်ကင်အဖြစ် အိတ်များဖြင့် စုဆောင်းသိမ်းဆည်းထားပြီး လိုအပ်သလိုအသုံးပြုနိုင်သည်။ ရရှိလာသော ဒိုချက်ကင်အဏုဇီဝအား စိုက်ခင်းတွင် ပမာဏအများအပြားအသုံးပြုလိုပါက ဒိုချက်ကင်အသုံးပြုပြီး သဘာဝမြေဩဇာပြုလုပ်ပြီး သုံးစွဲနိုင်သော်လည်း ဒိုချက်ကင်အဏုဇီဝမွေးမြူပြီး တစ်ပတ်အတွင်း‌ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်သည်။

ဒိုချက်ကင်အသုံးပြု၍ သဘာဝမြေဩဇာပြုလုပ်ခြင်း

ဒိုချက်ကင်သဘာဝမြေဩဇာပုံပြုလုပ်မည့် နေရာအား ညီညာပြန့်ပြူးပြီး အရိပ်ရ၍ ရေမဝပ်သောနေရာတွင် ရွေးချယ်ပြုလုပ်သင့်သည်။

(၁)     စပါးခွံကို ၆ ပေပတ်လည်နှင့် ၃ လက်မအထူရအောင်ဖြန့်ခင်း၍ ရေဖျန်းပေးပါ။

(၂)     ထို့နောက် ကောက်ရိုး/သီးနှံအကြွင်းအကျန်များကို ၆ လက်မ ခန့် ဖြန့်ခင်း၍ သိပ်သည်းစေရန် လူဖြင့်နင်းပါ။

(၃)     ယင်းအပေါ်မှ နွားချေး/ကြက်ချေး/ဝက်ချေး တိရစ္ဆာန်ချေးများကို ၆ လက်မ ဖြန့်ခင်းပါ။

(၄)     ယင်းနောက် ဒိုချက်ကင်များကို ပါးပါးဖြူးပေးပါ။

(၅)     အလွှာတစ်လွှာခင်းပြီးတိုင်း အစိုဓာတ်ရရှိစေရန် ရေဖျန်းပေးပါ။

(၆)     စပါးခွံ၊ ကောက်ရိုးနှင့် နွားချေးအလွှာများသည် တစ်ထပ်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါနည်းအတိုင်း အထပ် လေးထပ်၊ အမြင့် ၄ ပေခန့်ရှိသည့် မြေဆွေးပုံရရှိလာပါက အပေါ်ဆုံးမှ စပါးခွံများဖြင့် ဖုံးအုပ်ပေးပါ။

(၇)     မြေဆွေးပုံအား အစိုဓာတ်လိုအပ်ပါက ရေထပ်မံဖျန်းပေးရန် လိုအပ်သည်။

(၈)     ၃-၄ ပတ်ကြာလျှင် အတွင်းအပြင်သမစေရန်အပုံပြောင်းပြီး ရေဖျန်းပေးပါ။  ပထမအကြိမ် အပုံပြောင်းပြီး နှစ်ပတ်ကြာလျှင် ထပ်မံ၍ အပုံပြောင်းပေးရမည်။

(၉)     ဒိုချက်ကင်မြေဆွေးပြုလုပ်ပြီး နှစ်လအကြာတွင် စိုက်ခင်းအတွင်း အသုံးပြုနိုင်သော သဘာဝမြေဩဇာရရှိနိုင်ပြီဖြစ်သည်။

(၃) အဏုဇီဝအားဖြည့်စာများဖြင့်ပြုလုပ်နည်း (ME: Microbe Enhancer Technology)

(က) စပါးခွံမီးသွေး

လယ်ယာသီးနှံများရိတ်သိမ်းပြီးနောက် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိလာသည့် လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ (စပါးခွံ၊ ပြောင်းရိုး၊ နှမ်းရိုး၊ နေကြာရိုး၊ ပဲခွံ) များအား မီးသွေးပြုလုပ်၍ သဘာဝမြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် အပင်ကြီးထွားမှုကောင်းစေပြီး သီးနှံအထွက်နှုန်းကိုတိုးတက်စေကြောင်းကို ဂျပန်နိုင်ငံအစိုးရမဟုတ်သော စိမ်းလန်းမြေအဖွဲ့မှ မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွင်   စမ်းသပ်ခဲ့သော   နည်းပညာတစ်ခုဖြစ်သည်။ လယ်ယာစွန့်ပစ်ကုန်ကြမ်းများ၊ စပါးခွံများပြားစွာရရှိနိုင်သောဒေသများတွင် သဘာဝမြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သောနည်းပညာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

စပါးခွံမီးသွေးပြုလုပ်ခြင်း

(၁)     ၁၀ 5  ၁၀ 5  ၁၅ လက်မ အရွယ်ခန့်ရှိ အပေါက်ငယ်ဖောက်ထားသော  လေးထောင့်သံပုံးငယ်ကို ခေါင်းတိုင်တစ်ခုတပ်ဆင်ပါ။ ခေါင်းတိုင်သည် ချွတ်နိုင်တပ်နိုင်သော အနေအထားဖြစ်ရမည်။

(၂)     သံပုံးပေါ်တွင် စပါးခွံများကို စုပုံပါ။

(၃)     ထိုပုံးထဲသို့ လောင်စာအဖြစ် စက္ကူစများထည့်ပါ။

(၄)     စက္ကူစများကို မီးရှို့ပြီးနောက် ခေါင်းတိုင်ကို ပြန်ဖုံးပေးပါ။

(၅)     လိုအပ်ပါက ဂေါ်ပြားဖြင့် နှစ်ကြိမ်မှ သုံးကြိမ်ခန့် လှန်ပေးပါ။

(၆)     အပေါ်ယံအထိမည်းလာပါက ရေလောင်းပေးပြီး မီးငြှိမ်းသတ်ကာ စပါးခွံဖွဲပြာပုံကိုအအေးခံ၍ စိုက်ခင်းထဲသို့ အသုံးပြုနိုင်သည်။

စပါးခွံမီးသွေးအသုံးပြုခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများမှာ-

(၁)     မြေချဉ်ငန်ဓာတ်ကိုထိန်းညှိပြီး ရေထိန်းစွမ်းအားကိုကောင်းစေခြင်း

(၂)     မြေဆီလွှာ၏ရုပ်ဂုဏ်သတ္တိကောင်းလာစေခြင်း

(၃)     ပိုးမွှားရောဂါဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေခြင်း

(၄)     မြေဆီလွှာအတွင်းကာဗွန်ပမာဏတိုးမြင့်စေပြီးပိုတက်စီယမ်၊မဂ္ဂနိနှင့် အနည်းလိုအာဟာရဓာတ် များရရှိစေခြင်း

(၅)     မြေဆီလွှာအတွင်း အာဟာရဓာတ်များရွေ့လျားပျောက်ဆုံးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးခြင်း

(၆)     မြေဆီလွှာမှထွက်သောအနံ့ဆိုးများနှင့် လေထုပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းစေခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

(ခ) ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်

ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်သည် နိုက်ထရိုဂျင်ရရှိရန် အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး   သီးနှံပင်များကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးရန်အတွက်  အပင်အာဟာရဓာတ်အမြောက်အမြား   ပါဝင်သည်။  ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်ပြုလုပ်နည်း အဆင့်ဆင့်မှာ-

(၁)     ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်ပြုလုပ်ရာတွင် ငါးအစို/ ငါးဘေးထွက်ပစ္စည်းများ တစ်ပိဿာအား ရေပြောင်အောင်ဆေး၍ ထုခြေပြီး မြေအိုး သို့မဟုတ် ပလတ်စတစ်ပုံးထဲထည့်ပါ။

(၂)     တင်လဲရည်  သို့မဟုတ် ထန်းလျက် တစ်ပိဿာအားထည့်ပေးပါ။

(၃)     ငါးနှင့်တင်လဲရည်တို့သည် ပုံမှာပြထားသည့်အတိုင်းဖြစ်ရမည်။ အိုး၏ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ရှိရမည်။

(၄)     အိုးအား လေလုံအောင် စက္ကူဖြင့်ပိတ်၍ ကြိုးဖြင့်ချည်ပါ။

(၅)     နေရောင်တိုက်ရိုက်မကျသည့် အေး၍ခြောက်သွေ့သောနေရာ တွင်ထားပါ။ တစ်လပြည့်လျှင် ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်အားရရှိပြီ ဖြစ်သည်။

(၆)     ရရှိလာသည့် ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်  တစ်ဆလျှင် ရေ အဆ ၁၀၀၀နှင့်ရော၍ တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ဖျန်းပက်နိုင်သည်။

ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်အသုံးပြုပုံ

(က)   ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်အား ရွက်ဖျန်းဆေးအဖြစ် အသုံးပြုရာတွင် ငါးအမိုင်နိုအက်စစ် တစ်ဆလျှင် ရေအဆ ၁၀၀၀  နှင့်ရော၍ အသုံးပြုပါ။

(ခ)     ခုနစ်ရက်ခြားတစ်ကြိမ် အပင်ကြီးထွားချိန်တွင် အသုံးပြုပါ။

(ဂ)     သီးနှံပင်၏ အရွက်ပေါ် သို့မဟုတ် မြေပေါ်သို့ ပက်ဖျန်းနိုင်သည်။

(ဃ)   ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်ကို ရေနှင့်မရောဘဲ တိုက်ရိုက်အပင်ပေါ်ဖျန်းခြင်း/အပင်ခြေတွင်ပုံပါက အပင်ညှိုးခြောက်နိုင်သည်။

(င)     ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်ကို သဘာဝမြေဩဇာပြုလုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

(စ)     ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်အသုံးပြုရာတွင်  သက်ရှိများလှုပ်ရှားမှုအကောင်းဆုံးအချိန်ဖြစ်သည့် နံနက်အစောနှင့် ညနေပိုင်းအချိန်တွင် ပက်ဖျန်းသင့်သည်။

(ဆ)   မျိုးစေ့/ပျိုးပင်များ သို့မဟုတ် မျိုးစေ့စိမ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

(ဈ)    ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်ကို သီးနှံပင်များ သီးပွင့်ချိန်တွင် အသုံးမပြုသင့်ပါ။ အသုံးပြုရာတွင် ရောစပ်မည့် ရေအဆမှန်ကန်ရန်လိုအပ်ပြီး ရေအဆနည်းပါက အပင်အရွက်များ ဝါလာနိုင်သည်။

(၄) အခြားမြေဆွေးများ

တီကျစ်စာမြေဆွေး

တီကျစ်စာမြေဆွေးဆိုသည်မှာ မြေဆွေးပြုလုပ်ပေးနိုင်သော တီကောင်များအား သစ်ပင်အကြွင်းအကျန်များ၊ သစ်ရွက်များ၊ နွားချေး၊ လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့်  မီးဖိုချောင်စွန့်ပစ်ဟင်းသီးဟင်းရွက် စသည့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို   အစာအဖြစ်ကျွေးမွေး၍   တီကောင်များမှ ပြန်လည်စွန့်ထုတ်လိုက်သည့်ပစ္စည်းများကို  ခေါ်ဆိုသည်။  ထို့ကြောင့် တီကောင်လေးများကို လူတို့ဖန်တီးပေးထားသည့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ပွားများစေပြီး မြေဆွေးထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် တီကျစ်စာမြေဆွေးကို ရရှိစေနိုင်သည်။  တီကျစ်စာမြေဆွေးအား  မြေကျင်းတူး၍ ပလတ်စတစ်ဖြင့် တီမွေးမြူခြင်း၊ အမိုးအကာအောက်တွင် ဝါးကပ်များကာ၍ မြေပေါ်တွင် ပလတ်စတစ်ကန်များပြုလုပ်၍ တီမွေးမြူခြင်း၊ ကွန်ကရစ်ကန်များ သို့မဟုတ် ကွန်ကရစ်အခွေများပြုလုပ်၍ တီမွေးမြူ၍ တီကျစ်စာ  ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။   တောင်သူများသည်  မိမိတို့နှင့်သင့်လျော်သည့်   နည်းစနစ်များကိုအသုံးပြု၍  တီကောင်မွေးမြူ၍ တီကျစ်စာမြေဆွေးထုတ်လုပ်နိုင်သည်။

ကွန်ကရစ်ကန်ဖြင့် တီကျစ်စာမြေဆွေးပြုလုပ်နည်း

(၁)     ကြိုက်နှစ်သက်ရာအရွယ်အစားရှိ ကွန်ကရစ်ကန်၏အောက်ခြေတွင် တီကျစ်စွန့်ပစ်ရည်ထုတ်ယူနိုင်ရန် ရေထုတ်ပေါက်ဖောက်ပေးပါ။

(၂)     တီစွန့်ပစ်ရည် အလွယ်တကူစီးဆင်းနိုင်ရန်အတွက် ကန်၏အောက်ခြေကို ဆင်ခြေလျှောပြုလုပ်ပေးပါ။

(၃)     အောက်ခံတွင် အရည်များစစ်နိုင်ရန် ၁ ဒသမ ၅ လက်မကျောက် သို့မဟုတ် အုတ်ကျိုးတစ်ထပ်ခင်းပေးပါ။

(၄)     ၎င်းအပေါ်မှ နွားချေး ၆  လက်မခန့်  ထုရအောင်ထည့်ပေးပါ။ ထို့နောက် သီးနှံအကြွင်းအကျန်များ၊ အရွက်များစင်းထားသော ငှက်ပျောအူ၊ ဗေဒါ စသောအစာစိမ်းများ၊ မြက်များ၊ ပေါင်းပင်များကိုစုစည်းပြီး ၈-၁၀ လက်မခန့်ထည့်ပေးပါ။

(၅)     ၎င်းအလွှာများပေါ်မှ ကောင်းစွာဆွေးသော နွားချေးဆွေးကို ၆ လက်မအလွှာခန့်ရအောင်ဖြန့်ထည့်ပြီး အရွက်များကို ၄-၆ လက်မခန့်ထည့်ပေးပါ။

(၆)     တီကောင်များကိုထည့်ပေးပါ။

(၇)     အစိုဓာတ်မပြတ်စေရန် နေ့စဉ်စစ်ဆေး၍ လိုအပ်ချိန်တွင် ရေလောင်းပေးပါ။

(၈)     အပေါ်မှ ဂုန်နီအိတ်ခွံဟောင်း၊ ဓနိရွက်များ၊ အုန်းလက်များ၊ သက်ငယ်ရွက်များဖြင့် ဖုံးအုပ်ပေးပါ။

(၉)     သစ်ရွက်ပေါင်းမြက်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများအား နှစ်ပတ်လျှင်တစ်ခါဖြည့်တင်းပေးရမည်။

(၁၀)  သုံးလကြာမြင့်ပြီးနောက် အညိုရောင်တီကျစ်စာမြေဆွေးကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

(၁၁)   တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဆွေးပြုလုပ်ရန်မြေဆွေးကန်အား ရေ ၂-၃ ရက်ဖြတ်ရမည်။

(၁၂)   တီကောင်များသည် ကန်အောက်ရှိ အစိုဓာတ်ရှိသည့်နေရာများသို့ ရောက်ရှိသွားမည်ဖြစ်သည်။

(၁၃)   အပေါ်ယံမြေဆွေးများအား   ဖယ်ထုတ်ပြီး   နေရိပ်တွင် အခြောက်ခံ၍ သိုလှောင်ထားနိုင်သည်။

တီစွန့်ပစ်ထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်း

တီကျစ်စာမြေဆွေးထုတ်လုပ်သည့် ကန်၏အောက်ခြေတွင် ၁ ပေခန့်ရှိသည့် ပလတ်စတစ် သို့မဟုတ် ပြွန်တစ်ချောင်း တပ်ဆင်ထားရမည်။ အဆိုပါပိုက်သည် ကန်အတွင်းထိုးသွင်းရာ ၎င်းဘေးပတ်လည်မှ တီကျစ်စာမြေဆွေးအရည်များ ပြင်ပသို့မထွက်စေရန်အတွက် သေချာစွာ ဖိကပ်ထားပြီး ထွက်ရှိလာသည့် တီအရည်များအား ပလတ်စတစ်ပုံးများဖြင့် စုဆောင်းထားရှိပြီး စိုက်ခင်းအတွင်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ တီကောင်စွန့်ပစ်ရည်သည် တီမွေးမြူပြီး သုံးပတ်ခန့်အကြာမှ ထုတ်ယူသုံးစွဲပါက ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။ တီကျစ်စွန့်ပစ်ရည်အား တီကျစ် စွန့်ပစ်ရည် တစ်ဆလျှင် ရေ ၅-၁၀ ဆနှင့်ရော၍ ပန်းအလှပင်၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံစိုက်ခင်းများတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။

တီကျစ်စာမြေဆွေးအသုံးပြုခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများ

(က) သစ်ပင်သီးနှံများအတွက် အပင်အာဟာရဓာတ်စုံပါဝင်သော သဘာဝမြေဩဇာဖြစ်ခြင်း

(ခ)     မြေချဉ်ငန်ဓာတ်မျှတပြီး မြေဆီလွှာဖွဲ့စည်းမှုကိုပြုပြင်ပေးနိုင်ခြင်း

(ဂ)     အပင်ရောဂါအချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်း

(ဃ) အပင်ကြီးထွားမှုကိုလှုံ့ဆော်ပေးနိုင်သော ဓာတ်ပစ္စည်းများ၊ အင်ဇိုင်းများပါဝင်ခြင်း

(င)     တီကျစ်စာမြေဆွေးသည် ရိုးရိုးမြေဆွေးထက် နိုက်ထရိုဂျင် ၅ ဆ၊ ပိုတက်စီယမ် ၁၀ ဆ၊ ဖော့စဖိတ် ၃ ဆ မှ ၅ ဆ၊ မဂ္ဂနီဆီယမ် ၃ ဆ၊ ကယ်လစီယမ် ၁ ဒသမ ၅ ဆ ပိုမိုပါဝင်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။  

MWD Web Portal

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကြီးငါးရပ်နှင့်အညီ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာနေထိုင်လာခဲ့ကြသည်မှာ ယခုအခါ(၇၅)နှစ်ပြည့်တော့မည်ဖြစ်သည်။ နှစ်နိုင်ငံရှိခေါင်းဆောင်များ အဆက်ဆက်  ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုများရှိနေသကဲ့သို့ ပြည်သူများအချင်းချင်းသည်လည်း ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ဆက်ဆံရေးနှင့်အညီနေထိုင်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့်ပတ်သက်လာလျှင် စိတ်ကောင်းစေတနာကောင်းဖြင့် မိတ်ဆွေကောင်းပီသစွာနေထိုင်လျက်ရှိသည်။    မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရအဆက်ဆက်သည် လွတ်လပ်၍တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သောနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကိုကျင့်သုံးပြီး ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်နိုင်ငံအချင်းချင်းမိတ်ဝတ်မပျက် ပေါင်းဖက်ဆက်ဆံရေးကိုရှေးရှုလျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံအချင်းချင်းငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူများကိုလည်း  စောင့်ထိန်းလျက်ရှိသည်။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံနှင့်တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတို့သည် ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ  ၈ ရက်တွင်  နှစ်နိုင်ငံသံတမန်ဆက်သွယ်မှုစတင်ခဲ့သည်။

ဤသည်မှာ  မြန်မာနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ခေတ်သစ်ကာလတွင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးစတင်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံ၏ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၊ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ဆက်ဆံမှု၊ ယဉ်ကျေးမှုကူးလူးဆက်ဆံမှုတို့မှာ ရှေးယခင်နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းကတည်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏သမိုင်းတင်ခေတ်ဦးဖြစ်သောပျူခေတ်ကပင် မြန်မာနှင့်တရုတ်တို့၏ဆက်ဆံရေးများရှိခဲ့သည်။ တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးသံတမန်များသွားလာခြင်းများရှိခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည်  မြန်မာနိုင်ငံနှင့်အိမ်နီးချင်းဆက်စပ်မှုနယ်ပယ်ရှည်လျားဆုံးဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံသည် အပြန်အလှန်ကူညီမှုများစွာရှိခဲ့သည်။ ဘာသာရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုမှာတူညီမှုရှိပြီး မြတ်ဗုဒ္ဓ၏အထက်လက်ဝဲစွယ်တော်သည်   တရုတ်နိုင်ငံတွင်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသို့ အကြိမ်ကြိမ်ကြွရောက်အဖူးမြော်ခံ ခြင်းများရှိခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ  ဘာသာရေးအရတူညီမှုရှိခြင်းကိုပြဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုနှစ်သည် မြန်မာ-တရုတ်သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခြင်း(၇၅)နှစ်ပြည့် စိန်ရတုကာလဖြစ်သဖြင့် နှစ်နိုင်ငံအတွက်ထူးခြားလေးနက်မှုရှိသည်။ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့က အနာဂတ်ဆီသို့အတူလက်တွဲလျှောက်လှမ်းမည့်မြန်မာ-တရုတ်သံတမန်ဆက်ဆံရေးထူထောင်ခြင်း(၇၅)နှစ်ပြည့်အထိမ်းအမှတ် နှစ်နိုင်ငံမီဒီယာဆွေးနွေးပွဲအခမ်းအနားကို   နေပြည်တော်၌ကျင်းပခဲ့သည်။ မြန်မာနှင့်တရုတ်မီဒီယာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာမြင့်ခဲ့ပြီး ရင်းနှီးခင်မင်သောကူးလူးဖလှယ်မှုများရှိနေပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်  မန္တလေးငလျင်ကြီးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမီဒီယာများက  ကမ္ဘာအနှံ့သိရှိအောင်အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ  မျှဝေပေးနိုင်ခဲ့သည့်အတွက် ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်များစွာအထောက်အပံ့ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဤသည်ကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြန်မာ-တရုတ်နှစ်နိုင်ငံမီဒီယာဆက်ဆံမှုခိုင်မြဲလျက်ရှိကြောင်း  သိရှိနိုင်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ငလျင်ဘေးသာမက မြန်မာနိုင်ငံတွင်  ရာဂိမုန်တိုင်းဒဏ်ခံရစဉ်ကလည်းကူညီ ထောက်ပံ့မှုများပေးခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်းတရုတ်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်လာလျှင်  တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်း မူဝါဒကိုအစဉ်တစိုက် လက်ကိုင်ထားပြီး ကမ္ဘာ့အရေးကိစ္စများတွင် တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကအမြဲရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ ကမ္ဘာ့စာမျက်နှာများတွင်မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကအစဉ်တစိုက်ရပ်တည်ခဲ့သည်များကိုလည်းမြန်မာပြည်သူများအနေဖြင့် အလေးထားလျက်ရှိသည်။ အိမ်နီးချင်းများမှာ အပြန်အလှန်အကျိုးပြုစောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုနီးကပ်သည့်ဆက်ဆံရေးကိုဖော်ဆောင်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းပြီး စည်းလုံးညီညွတ်မှုခိုင်မာစေမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ဆိုရိုးစကားတစ်ခုဖြစ်သည့် “ဝေးကွာနေသောဆွေမျိုးသည်အနေနီးသော အိမ်နီးချင်းလောက်မကောင်းနိုင်ပါ” ဆိုသည့်အတိုင်း အိမ်နီးချင်းကောင်းရှိခြင်းမှာအေးချမ်းလုံခြုံသောအိမ်ကိုပိုင်ဆိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ထို့ပြင်တရုတ်စကားပုံတစ်ခုတွင် “အဝတ်အစားသစ်လျှင်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ မိတ်ဆွေဟောင်းလျှင် ပို၍အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်”ဟုဆိုထားပေရာ မြန်မာနှင့်တရုတ်နိုင်ငံသည်    မိတ်ဆွေဟောင်းနိုင်ငံများဖြစ်ကြသည်။

အာဆီယံအသိုက်အဝန်းတွင်လည်းကောင်း၊ မဲခေါင်-လန်ချန်းစီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများတွင် လည်းကောင်းပူးပေါင်းပါဝင်မှုများက နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးကို  ပိုမိုခိုင်မြဲစေသည်။ အရေးကြုံတိုင်း မိတ်ဆွေကောင်းတို့က ဦးစွာကူညီမှုပေးကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံမှ အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ ဒေသခံပြည်သူနှင့်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင်  လူပေါင်း ၆၀၀ ကျော်ပါဝင်သည့် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ ၃၁ ဖွဲ့ကို မန္တလေးငလျင်ကြောင့်  အတိဒုက္ခရောက်သည့်ပြည်သူများအား  ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက်လာရောက်ခဲ့သည်မှာလည်း မိတ်ဆွေကောင်းတို့၏ တာဝန်ကျေပွန်မှုဖြစ်သည်။ ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီး ၁၈ နာရီအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံမှကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို မြန်မာနိုင်ငံသို့  ပထမဆုံးရောက်ရှိခဲ့ခြင်းမှာလည်း ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၏ပြယုဂ်ပင်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံသမ္မတမစ္စတာဗလာဒီမာပူတင်၏ဖိတ်ကြားချက်အရရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံမော်စကိုမြို့တွင်ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၁၉၄၁-၁၉၄၅ မဟာမျိုးချစ်စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲ  နှစ်(၈၀)ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားသို့တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့တက်ရောက်ခဲ့သည့် မေလ ၉ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် ညနေပိုင်းတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသမ္မတ  မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်နှင့် Soluex Hotel Moscow ရှိ BEIJING ဧည့်ခန်းမဆောင်၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့တွေ့ဆုံရာတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ သမ္မတမစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်က “မြန်မာနိုင်ငံတွင်ဖြစ်ပေါ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် မန္တလေးငလျင်ကြီးကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရမှုများနှင့် ဆုံးရှုံးရမှုများအတွက် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ၊ ပြည်သူလူထုနှင့်ထပ်တူဝမ်းနည်းရပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရနှင့် ပြည်သူတို့အတူတကွလက်တွဲ၍ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို အကောင်းဆုံးဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ပါကြောင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း လိုအပ်သည်များကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးသည် ယခုနှစ်တွင် ၇၅ နှစ်ရောက်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးတို့ကို အမြဲထောက်ခံအားပေးလျက်ရှိကြောင်း၊မြန်မာနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းများတွင်  ဆက်လက်ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြန်လည်ပြောကြားရာတွင်  “မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်   ငလျင်သဘာဝဘေးဒဏ်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုကြောင့်  ခက်ခဲမှုများနှင့်  ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် အချိန်၌ အဆွေတော်အနေဖြင့်   မြန်မာပြည်သူလူထုနှင့်ထပ်တူဝမ်းနည်းကြောင်းသဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့ပြီး အမြန်ဆုံးကျော် ဖြတ်နိုင်ပါစေကြောင်းကို ဆုမွန်ကောင်းတောင်းပေးခဲ့ပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုအပြီး ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် အရေးအကြီးဆုံးအချိန်ဖြစ်သည့် (Golden Hour)တွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များသည် ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီး ၁၈ နာရီအကြာ၌ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး လိုအပ်သည့်ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကိုဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အရေးပေါ်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများကိုလည်းပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊  မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရနှင့်ပြည်သူများအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရ၏ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမှုများအပေါ် အစဉ်အမြဲကျေးဇူးတင်အမှတ်ရနေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအရေးကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာတွင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှရပ်တည်ပေးသည့်အတွက်လည်း    ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း” ပြန်လည်ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်း၌ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ကိုအောင်မြင်စွာကျင်းပပြုလုပ်နိုင်ရေးကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြုလုပ်ချိန်တွင် နိုင်ငံတကာမှလေ့လာရေးအဖွဲ့များကိုလည်း ဖိတ်ကြားနိုင်ရေး စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်ကျင်းပပြုလုပ်မည့်ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများနှင့်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခြင်းအား တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့်အားပေးထောက်ခံသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့်အတူ အေးအတူပူအမျှ အနာဂတ်မျှဝေသောအသိုက်အဝန်းတစ်ခုကိုတည်ဆောက်သွားရန်နှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများအတွက် အခြေခံအသစ်များဖော်ဆောင်သွားနိုင်ရေး  ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေမှုအပေါ် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်အားပေး ထောက်ခံလျက်ရှိသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတို့သည်နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံမှုတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ရေး၊ ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများမြှင့်တင်နိုင်ရေး၊ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနှင့်အေးအတူပူအမျှအသိုက်အဝန်းတည်ဆောက်ရေး၊ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ  (၇၅)နှစ်မြောက်  စိန်ရတုမှသည်  ရတုနှစ်ပေါင်းများစွာ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုခိုင်မြဲနေမည်ဟုယုံကြည်ပါကြောင်း  ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။   ။

MWD Web Portal

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်  ဗီတာမင်သက်စောင့်ဓာတ်အပါအဝင်  အဖိုးတန်အာဟာရဓာတ်များ ကိုရရှိ‌ရန်နေ့စဉ်စားသုံးသည့်အသီးအရွက်၊အသီးအနှံများတွင်သဘာဝလက်ဆောင်အဖြစ်  ရယူသုံးစွဲ ရန်လိုအပ်သည်။ များပြားလှသည့် သဘာဝအာဟာရဓာတ်ပစ္စည်း များထဲမှ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ် ဓာတ်များလည်း  ပါဝင်သည်။အဆိုပါအက်စစ်များကို အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်းစေရန် နည်းအမျိုးမျိုး ဖြင့်သုံးစွဲနေကြသည်။

အဆိုပါအကျိုးပြုအက်စစ်ဓာတ်များသည်    သဘာဝကပေးသောအက်စစ်ဖြစ်၍ သဘာဝအက်စစ် ဟုခေါ် သည်။ တချို့မှာ  အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဖြစ်သည်။ ဓာတုပစ္စည်းလုံးဝမသုံးစွဲသည့်  စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာမှရသည့် အသီးအနှံများကို အော်ဂဲနစ်အသီးအနှံများဟုခေါ်သကဲ့သို့ အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဟုခေါ်သည်။ ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်သည် ကြံပင်မှရသည်။ မယ်လစ်အက်စစ်သည် ပန်းသီးမှရရှိသည်။ တာတာရစ်အက်စစ်သည် စပျစ်သီးမှရရှိသည်။ စစ်ထရစ်အက်စစ်သည် အရည်ရွှမ်းသောအချဉ်သီးမှရရှိသည်။  လက်တစ်အက်စစ်သည် အသီးအနှံမှမဟုတ်ဘဲ နို့ချဉ်၊    ဒိန်ချဉ်တွင်  များစွာပါဝင်သည်။   သဘာဝအက်စစ်များသည် ဖွဲ့စည်းပုံအနည်းအများတူညီသကဲ့သို့   အယ်လ်ဖာဟိုက်ဒြောက်ဆီအက်စစ် အမည် ပေးတတ်သည်။

သဘာဝအက်စစ်များကဆိုးကျိုးထက်ကောင်းကျိုးပိုများသည်။ထို့ကြောင့် အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်း ကျန်းမာစေရန်အတွက် အဆိုပါအက်စစ်များကို အဓိကထားအသုံးပြုသင့်သည်။ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ်များ၏ အဓိကအာနိသင်က အရေပြားအပေါ်လွှာမှ ဆဲလ်ကလာပ်စည်းများကို ဖွံ့ဖြိုးမှုမြန်ဆန်စေသည်။ အရေပြား၏အပြင်ဘက်ဆုံး၊ အပေါ်ဆုံးတွင်ရှိသည့် ကြမ်းတမ်းသောဆဲလ်ကလာပ်စည်းအဟောင်းများကို ဖယ်ရှားပေးကာ  နုပျိုသစ်လွင်သော ဆဲလ်ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့် အစားထိုးပေးနေသည့် အစွမ်းသတ္တိပါရှိသည်။

ရွက်အိုရွက်ဟောင်းများနေရာတွင်ရွက်နုသစ်များနှင့်အစားထိုးသည့်အခါ စိုပြည်တင့်တယ်မှုရှိလာသည်။ ထို့အတူ သဘာဝအက်စစ်များ  ပါဝင်သည့်အသီးအနှံများကိုစားမည်ဆိုပါကခြောက်သွေ့သော အရေပြားအစား အသားအရေနူးညံ့တင်းရင်းသည့်အရေပြားကိုရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။  နောက်ထပ်အစွမ်း သတ္တိမှာ   အရေပြား၏အလယ်လွှာကိုလည်း အားကောင်းစေကာ အလယ်လွှာရှိ ကော်လာဂျင်၊ အီလက် စတင်အမျှင်များဖွံ့ဖြိုးလာစေသည်။ ထို့ပြင် အရေပြားအလယ်လွှာထဲမှ အဓိကအမာခံပစ္စည်းဖြစ်သည့် မြူကိုပေါ်လီစက်ခရိုက်တစ်သျှူးကို တိုးပွားစေကာ   အသားအရေနုပျိုစေသည့်အပြင်   အရေးအကြောင်းကင်းစင်စေသည်။

သဘာဝအက်စစ်များကို အရေပြားထိန်းသိမ်းခြင်းအလှကုန်ပစ္စည်းများတွင်   ထည့်သွင်းအသုံးပြုကြသည်။    အဆိုပါအလှကုန်ပစ္စည်းများ တွင်   ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကိုအသုံးများသည်။  ဖွဲ့စည်းပုံအရ မော်လီကျူးအရွယ်သေးငယ်သောကြောင့် လိမ်းလိုက်ပါက အရေပြားထဲအလွယ်တကူစိမ့်ဝင်နိုင်သည်။  ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကို    ဓာတုပေါင်းတင်ခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် ပင်တိုင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ အဆိုပါပေါင်းတင်နည်းသည် အရေပြား၏အပေါ်လွှာကို အက်စစ်လျော့ဖြင့်စားပြီး  ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့်အစားထိုးစေရန်  လုပ်ဆောင်ပေးသည့်နည်းဖြစ်သည်။

အက်စစ်၏ပြင်းအားကို လိုအပ်သည့်ပေါ်မူတည်၍ ချိန်ဆသုံးရသည်။ ပြင်းအားများပါကအရေပြား၏အလယ်လွှာရောက်သွားသဖြင့် တင်းတိပ်နှင့်အမာရွတ်များကုစားရာတွင် အသုံးတည့်သည်။   မသုံးတတ်ပါက အန္တရာယ်များသည်။  ပေါင်းတင်သည့်အခါ အက်စစ်ကို အရေပြားပေါ်၌(၂_၃) မိနစ်ထားရပြီး ချက်ချင်းပြန်လည်သန့်စင်ပေးရသည်။ သာမန်အလှကုန်ပစ္စည်းများမှာ ယင်းသဘာဝအက်စစ်များ၏ပြင်းအားကို ခပ်ပျော့ပျော့ထည့်သွင်းဖော်စပ်ထားကြသည်။

အလှကုန်ပစ္စည်းများ၌ သဘာဝအက်စစ်များ အဓိကသုံးကြသည်မှာ အရေပြားနုပျိုစေရေးပင်ဖြစ်သည်။    အရွယ်တင်နုပျိုစေရန်၊  အရေးကြောင်း မပေါ်စေရန်၊ အရေပြားနူးညံ့ချောမွေ့စေရန်၊ နေလောင်သည့်အရေပြားပြန်လည်နာလန်ထူစေရန်စသည့် ရည်ရွယ်ချက်များနှင့်ထုတ်လုပ်ရောင်းချကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနှင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့်အခါ သဘာဝအက်စစ်များနှင့်အတူ၊ တခြား ပစ္စည်းများပါထည့်သွင်းဖော်စပ်ကြသည်။  အရေပြားနေရောင်ဒဏ်ခံရန် တခြားလိုအပ်သည့်   ဓာတုပစ္စည်းများပေါင်းစပ်ပေးရသည်။  ထို့ပြင် အရေပြားလောင်ခြင်းကိုလျော့သွားစေရန်၊  အရေပြားအစိုဓာတ်ထိန်း ခရင်မ်လည်း တွဲဖက်သုံးရသည်။ သို့မှသာ အက်စစ်ကြောင့် အသားအရေ မခြောက်ရန်ဖြစ်သည်။

မျက်နှာချောမွေ့လှပရန် မျက်နှာပေါ်သို့  ခရမ်းချဉ်သီး၊  သခွားသီး၊ပန်းသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ အာလူး စသည့်သီးနှံများကို ကပ်ခြင်းပြုလုပ်ကြသည်။ ပျားရည်၊ ဒိန်ချဉ်၊ ကြက်ဥအကာ၊ရေသမကာလိမ်းကြသည်။

သဘာဝအသီးအနှံများနှင့်အရေပြားကို ချောမွေ့စေရန်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။သဘာဝအက်စစ်အပြင် ဗီတာမင် C  အပါအဝင် တခြားဗီတာမင် နှင့်အာဟာရများကို အရေပြားထဲစိမ့်ဝင်စေရန် ဖန်တီးကြသည်။ သို့သော် အရေပြားသည် အထဲကို ဓာတုပစ္စည်းတစ်ခုခုစီးဝင်၊ စိမ့်ဝင်ရန်မလွယ်ပေ။  မော်လီကျူး အရွယ်သေးငယ်မှဝင်နိုင်သည့်‌ဓာတုဗေဒပေါင်းတင်နည်းကဲ့သို့ အကျိုးမရှိနိုင်ပါ။ 

အထက်ပါအက်စစ်ဓာတ်များက သဘာဝအက်စစ်များဖြစ်သော်လည်းအခန့်မသင့်ပါက သို့မဟုတ် ပြင်းအားများပါက အရေပြားလောင်တတ် သည်။ အသားအရေစပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း၊ အရေပြားယားယံခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းကြုံရတတ်သည်။ ထို့ကြောင့်ထိခိုက်လွယ်အရေပြားပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် သတိပြုသုံးစွဲသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။     ။

Photo - pravada private label

MWD Web Portal

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် “အပြန်အလှန်အခွန်ကောက်ခြင်း” (Reciprocal tariff)ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများအပေါ် မတူညီသော အချိုးအစားဖြင့် အကောက်ခွန်များ သတ်မှတ်ခဲ့သည့်အပြင် “မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့” မန္တလေးငလျင်ကြီး၏ သက်ရောက်မှုကိုပင် ထောက်ထားညှာတာမှုမရှိဘဲ မြန်မာနိုင်ငံအား ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်မားသောအကောက်ခွန်များ စည်းကြပ်ခဲ့သဖြင့် အထည်အလိပ်၊ အဝတ်အစား၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်သား၊ သတ္တု အစရှိသော ကဏ္ဍများအပေါ် သက်ရောက်ခဲ့သည်။

ဤလုပ်ရပ်သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးစည်းမျဉ်းများကို ပြင်းထန်စွာ ချိုးဖောက်ခြင်း၊ နိုင်ငံစုံကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို ထိခိုက်စေခြင်းနှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုကို ပြင်းထန်စွာရိုက်ခတ်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ ကျယ်ပြန့်သော ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် အမေရိကန်သည် အချို့သော ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများအား အကောက်ခွန်များ ယာယီရွှေ့ဆိုင်းခြင်း၊ အချို့သောကုန်ပစ္စည်းများကို “အပြန်အလှန် အခွန်ကောက်ခြင်း”မှ ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုကြောင်း ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ကြေညာခဲ့သည်။

မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိန်နှင့်အမေရိကန်တို့သည် သဘောတူညီမှုတစ်ရပ်ရရှိခဲ့ပြီး အချို့သော ကဏ္ဍများတွင် အကောက်ခွန်များ ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ မေလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အမေရိကန် တို့သည် ဂျီနီဗာစီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်ရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ၏ ပူးတွဲကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြားအကောက်ခွန်များကို သိသာထင်ရှားစွာလျှော့ချခဲ့သည်။ အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းသို့ စတင်လိုက်သော အကောက်ခွန်စစ်ပွဲ၏ အဓိပ္ပာယ်ဟာ ဘာဖြစ်မလဲ။ ကျွန်တော်၏ ထင်မြင်ချက်ကို ဆွေးနွေးမျှဝေချင်ပါသည်။

၁။ “အပြန်အလှန်အခွန်ကောက်ခြင်း” ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း

အမေရိကန်သည် ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေပြမှုကို လျှော့ချရန်၊ အစိုးရ၏ဘဏ္ဍာရေးဝင်ငွေကို တိုးမြှင့်ရန်၊ အမေရိကန်လုပ်ငန်းများကို ကာကွယ်ရန်နှင့် “ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ နိုင်ငံအတွင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန်” ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် “အပြန်အလှန်အခွန်ကောက်ခြင်း” ကို ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အကြိမ်ကြိမ်ကြေညာခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါလုပ်ရပ်များသည် တရားမျှတပြီး ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သည်ဟု ထင်မြင်ရသော်လည်း အမှန်တကယ်တွင် စီးပွားရေးနိယာမများနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာအခြေခံများကို ဆန့်ကျင်နေပြီး ဤသည်မှာ စီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အနိုင်ကျင့်ခြင်း၏ လုပ်ရပ်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် “တန်းတူညီမျှမှု” နှင့် “တရားမျှတမှု”ဆိုသည့် အကြောင်းပြချက်များဖြင့် ကုန်သွယ်ခွန်များတိုးမြှင့်ကာ အမှန်တကယ်မှာ “အမေရိကန်ဦးစားပေး” ဝါဒကို ကျင့်သုံးလျက် “အမေရိကန်အထူး”အခွင့်အရေးကို လိုက်စားနေ ခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်သည် “လိုသုံးမလိုစွန့်” ဟူသော ပေါ့ပေါ့တန်တန် သဘောထားဖြင့် ၎င်းကိုယ်တိုင်တည်ဆောက်ခဲ့သော စစ်ပြီးခေတ် ကုန်သွယ်ရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းရန်ရည်ရွယ်ကြံဆနေခြင်းဖြစ်သည်။

“အပြန်အလှန်အခွန်ကောက်ခြင်း”၏ အဓိကအခြေခံသည့် ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေပြမှုကို “အခြား နိုင်ငံများမှ အမေရိကန်အား အမြတ်ထုတ်ခြင်း” ဟု မှတ်ယူကာ “အမေရိကန်နစ်နာမှု”ကို ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်ဝါဒဖြန့်ချိခြင်းဖြစ်သောကြောင့် အမှန်တရားနှင့် လုံးဝကိုက်ညီမှုမရှိပေ။ ပထမအချက်၊ အမေရိကန်သည် နစ်နာခြင်းမရှိသည့်အပြင် လက်ရှိနိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးစနစ်၏ အဓိကအကျိုး ကျေးဇူးခံစားရသူဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းကုမ္ပဏီ ၅၀၀ တွင် အမေရိကန်မှ ကုမ္ပဏီပေါင်း ၁၃၆ ခုပါဝင်နေပြီး အရေအတွက်အားဖြင့် ပထမနေရာတွင် ရပ်တည်နေသည်။

ဒုတိယအချက်၊ အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေပြမှုသည် ဈေးကွက်၏ စုပေါင်းသက်ရောက် မှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးဖွဲ့စည်းပုံ၊ နိုင်ငံတကာအလုပ်ခွဲဝေမှုနှင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏ ငွေကြေးဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍ စသည့်အကြောင်းရင်းများ၏ သက်ရောက်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကုန်သွယ်ရေး၏ သဘောသဘာဝသည် အပြန်အလှန်အကျိုးကျေးဇူးရရှိရန်ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုသည် ကုန်သွယ်ရေးနစ်နာမှုနှင့် မတူညီပါ။ တတိယအချက်၊ အမေရိကန်သည် ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ရေးတွင် အမြဲတမ်းအပိုငွေရှိပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အပိုငွေပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၃၀၀ ခန့်ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် ကုန်သွယ် ရေးလိုငွေပြမှုကိုသာ ပြောဆိုပြီး ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ရေးတွင် အပိုငွေရှိကြောင်းကို လုံးဝဖော်ပြခြင်းမရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။ ဤသည်မှာ အမေရိကန်၏ ဘက်စုံမကြည့်ခြင်း၊ တစ်ဖက်စောင်းနင်းသာ ကြည့်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

“အပြန်အလှန် အခွန်ကောက်ခြင်း”သည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကို ထိခိုက်စေပြီး အမေရိကန်ကိုယ်တိုင်လည်း နစ်နာစေသည်။ “အပြန်အလှန် အခွန်ကောက်ခြင်း” အား အကောင် အထည်ဖော်ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်များ လျင်မြန်ကြီးမားသည့် လှုပ်ခတ်မှုဖြစ်ပေါ်ကာ အဓိက စတော့ဈေးကွက်အညွှန်းများ ကျဆင်းခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ ကြွေးမြီညွှန်းကိန်းများ ဆက်လက်အားနည်းခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃၀ ရက်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ်တွင် အမေရိကန်၏ စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်ကုန်(GDP)သည် ယခင်သုံးလပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် သုည ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်စီးပွားရေး၏ အဆိုးရွားဆုံးသော သုံးလပတ်အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။

The Budget Lab at Yale ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ အကောက်ခွန်များ တိုးမြှင့်ခြင်းသည် သာမန်အမေရိကန်မိသားစုတစ်စုစီအား တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀၀၀ ကျော် ဆုံးရှုံးစေမည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်လုပ်ငန်းများအား တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀၀ ဘီလီယံကျော် အပိုကုန် ကျစေမည်ဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့(IMF)က အမေရိကန်၏ အကောက်ခွန် ဆိုင်ရာ အစီအမံများသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအား ကြီးမားသော ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းခန့်မှန်းချက်ကို ဇန်နဝါရီလက ၃ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းမှ ဧပြီလတွင် ၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့(WTO)၏ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ချက်အရ အမေရိကန်၏ အကောက်ခွန်မူဝါဒများကြောင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအလားအလာများ ရုတ်တရက် ဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ကုန်စည် ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် သုည ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

အမေရိကန်အစိုးရ၏ ဇွတ်အတင်းလုပ်ဆောင်မှုသည် ပြည်တွင်းတွင် ကြီးမားသော ကန့်ကွက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ နေရာဒေသအများအပြားရှိ ပြည်သူများသည် အစိုးရအား အကောက်ခွန် တိုးမြှင့်မှုကို ဆန္ဒပြရန် လမ်းများပေါ်သို့ ထွက်လာခဲ့ကြပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ အော်ရီဂွန် ပြည်နယ်အပါအဝင် ပြည်နယ် ၁၃ ခုသည် ဖက်ဒရယ် အစိုးရအား တရားစွဲဆိုခဲ့ကြသည်။ အမေရိကန်၏ အဆင့်မြင့်စီးပွားရေးပညာရှင်များနှင့် အစိုးရအကြံပေး(ဟောင်း)များက “အကောက်ခွန်ဆန့်ကျင်ရေး ကြေညာချက်”ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြပြီး နာမည်ကျော် ကြားသော လူပုဂ္ဂိုလ် ၁၀၀၀ ကျော်က လက်မှတ်ရေးထိုးထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ အမေရိကန်၏ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး(ဟောင်း) လော်ရင့်စ်ဆမ်းမား (Lawrence Summers)က အမေရိကန်၏ အဆိုပါ လုပ်ရပ်သည် ၎င်း၏သမိုင်းတွင် မိမိနိုင်ငံစီးပွားရေးအား မိမိကိုယ်ကို ပြန်လည်ထိခိုက်နစ်နာစေသည့် အကြီးမားဆုံးသော လုပ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ခဲ့သည်။

၂။ တရုတ်နိုင်ငံက အဘယ်ကြောင့် တန်ပြန်အရေး ယူသနည်း

ဧပြီလ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ရှေ့ဆက် နောက်ဆက် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အပြန်အလှန်အခွန် ကောက်ခြင်းကို ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၈၄ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၁၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ သုံးကြိမ်တိုးမြှင့်ခြင်းကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ခိုင်မာသော ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သော တန်ပြန်မှုပြုလုပ်ကာ အမေရိကန်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် တူညီသောအချိုးအစားကို သုံးကြိမ်တိုင် အခွန်တိုးမြှင့်ပြီး ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၏ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးယန္တရား(Dispute settlement)တွင် တရားစွဲဆိုခြင်းနှင့် Middle rare-earth elements ဆိုင်ရာ ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှုများ စသည့် အစီအမံများစွာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု၊ တာဝန်သိမှုရှိသော နိုင်ငံကြီးအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တန်ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများသည် မိမိနိုင်ငံ၏ တရားဝင်အခွင့်အရေးဖြင့် မိမိအကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန်သာမက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအများအပြားအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း၏ ဘုံအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာ၏ ဖြောင့်မှန်သော တရားမျှတမှုကို ကာကွယ်ရန်လည်း ဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အခွင့်အာဏာကို ခိုင်မာစွာထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ကုလသမဂ္ဂကို ဗဟိုပြုသော နိုင်ငံတကာစနစ် (International System)၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေအပေါ် အခြေခံထားသော နိုင်ငံတကာစည်းမျဉ်းစည်းကမ်း (International order)၊ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ် စာတမ်းပါ ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် အခြေခံမူများအပေါ် အခြေခံထားသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး အခြေခံစံနှုန်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းသည်သာလျှင် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ဘုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို မြှင့်တင်ခြင်း၏ ရှေးဦးလိုအပ်ချက်နှင့် အာမခံချက်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

အမေရိကန်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်ကတည်းက တရုတ်နှင့်ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်နှင့် အမျှတရုတ်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးသည် “ဖိအားအောက်တွင် ပိုမိုအားကောင်းလာသည်” ဟူသောအချက်မှာ ပိုမိုထင်ရှားပေါ်လွင်လာခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးတွင် နံပါတ်တစ်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး နိုင်ငံနှင့် ဒေသပေါင်း ၁၅၀ ကျော်၏ အဓိကကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံနှင့်ဒေသပေါင်း ၃၀ နှင့် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီမှုစာချုပ် ၂၂ ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုအတွက် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အကျိုးထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် အမြဲတစေ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု၏ မြေဩဇာထက်သန်သော မြေဆီလွှာဖြစ်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရသော ကုန်သွယ်ဖက်ဖြစ်ကာ အပြင်လောက၏ အနှောင့်အယှက်ကို အရေးမထားခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့်အကျပ်ကိုင်မှုကို မကြောက်ခြင်း၊ စည်းချက်နှောင့်ယှက်မှုများမခံခြင်းဖြင့် ကျွန်တော်တို့သည် မိမိတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ရေးရာများကို ဆက်လက်အာရုံစိုက်မည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာကြီးကို သေချာမှု၊ အနာဂတ်နှင့်အခွင့်အလမ်းများစွာကို လက်တွေ့ကျသော လုပ်ဆောင်ချက်များမှတစ်ဆင့် အားပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

၃။ ကမ္ဘာကြီး၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလမ်းကြောင်းက ဘယ်ကို ဦးတည်နေသနည်း

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် စီးပွားရေးဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းသည် အရင်းအနှီး၊ သတင်း အချက်အလက်၊ နည်းပညာ၊ လုပ်အားနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှုစသည့် ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ အချက်များကို ပြောင်းလဲပြင်ဆင်ပေးရာမှ နိုင်ငံများ အပြန်အလှန်မှီခိုကာ နီးနီးကပ်ကပ်ချိတ်ဆက်နေသည့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးညီလာခံ (UNCTAD) မှ ထုတ်ပြန်သည့် နောက်ဆုံးအစီရင် ခံစာအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုပမာဏ သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃ ထရီလီယံအထိ စံချိန်တင်မြင့်မားလာခဲ့သည်။ ယင်းက စီးပွားရေး ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းသည် လူအင်အားဖြင့် ကြံစည်ဖန်တီးထားခြင်း မဟုတ်သောကြောင့် အချို့သောနိုင်ငံများ၏ဆန္ဒအရ ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ ဦးတည်ပြောင်းလဲသွားမည်မဟုတ်ကြောင်း အပြည့်အဝပြသနေပါသည်။

မည်သည့်နိုင်ငံမဆို “မိမိနိုင်ငံကို ဦးစားပေးခြင်း”ကို လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအားလုံး၏ တရားဝင်အကျိုးစီးပွားကို အရင်းခံ၍ မိမိနိုင်ငံ၏ ဗိုလ်ကျလွှမ်းမိုးမှု(Hegemony) အကျိုး စီးပွားကို အကျိုးပြုစေသော တစ်ဖက်သတ်ဝါဒ (Unilateralism) လုပ်ရပ်ဖြစ်၍ ၎င်းသည် စီးပွားရေး ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း၏ သမိုင်းလမ်းကြောင်းနှင့် ဆန့်ကျင်နေပြီး နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ ဆန့်ကျင်မှုများကို ဆက်လက်ခံရလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် ကမ္ဘာကြီးသည် ရာစုနှစ်တစ်ခုအတွင်း မကြုံခဲ့ဖူးသည့် ကြီးမားသော အပြောင်းအလဲတစ်ခုဖြစ်ပွားနေသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး စသည့်နယ်ပယ်၏ မညီမျှမှုများကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဤမညီမျှမှု အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် ကျွန်တော်တို့ အားလုံးသည် မျက်လုံးများကိုဖွင့်ကာ မည်သူက ဖျက်ဆီးနေသနည်း၊ မည်သူက တည်ဆောက်နေသနည်းကို ကြည့်ရှုရန်လိုအပ်ပါသည်။ ကမ္ဘာကြီးသည် အတားအဆီးများမဟုတ်ဘဲ ပွင့်လင်းခြင်း၊ လွှမ်းမိုးမှုမဟုတ်ဘဲ တရားမျှတမှု၊ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စည်းလုံးညီညွတ်မှုစသည်တို့ လိုအပ်ပါသည်။ နိုင်ငံအားလုံးသည် နိုင်ငံကြီးငယ်မရွေး၊ အင်အားကြီးငယ်မဟူ၊ ဆင်းရဲချမ်းသာမခွဲခြားဘဲ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းတွင် တန်းတူညီတူသော အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သင့်သည်။

နိုင်ငံများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ကမ္ဘာ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပေါင်းစည်းသင့်ပြီး မိမိနိုင်ငံပြည်သူများ၏ ဘုံအကျိုးစီးပွားနှင့် နိုင်ငံအသီးသီး၏ အကျိုးစီးပွားကို ပေါင်းစပ်ကာ တန်းတူညီတူစည်းစနစ်ကျသော ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အကျိုး ပြုသော ပါဝင်ထိုက်သူအားလုံးပါဝင်သည့် စီးပွားရေးဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို အတူအဆိုပြုကြပြီး မောက်မာထောင်လွှားသော လွှမ်းမိုးရေးဝါဒ (Hegemonism)၊ အင်အားကြီးသူက အင်အားငယ်သူကိုအနိုင်ကျင့်သော တောရိုင်းဥပဒေသ (The Law of the Jungle) ကို ဆန့်ကျင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့်သာလျှင် ကျွန်တော်တို့သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးစည်းစနစ်များကို ပိုမိုတရားမျှတပြီး ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သော ဦးတည်ရာသို့ ခရီးဆက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီရို ဂူတာရက်စ်က “ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲရဲ့ သက်ရောက်မှုက အလွန်အပျက်သဘောဆောင်ပါတယ်။ ဘယ်သူမှအနိုင်ရမှာ မဟုတ်ဘူး၊ အားလုံးက အရှုံးသမားဖြစ်လိမ့်မယ်”လို့ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အရေးကြီးသော အခိုက်အတန့်တွင် ဂျီနီဗာမြို့၌ တရုတ်-အမေရိကန်စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးပွဲသည် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုရရှိခဲ့၍ အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ တိုးကောက်သော အကောက်ခွန်ပေါင်း ၉၁ ရာခိုင်နှုန်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် လက်တုံ့ပြန်အကောက်ခွန် ၉၁ ရာခိုင်နှုန်းကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သလို အမေရိကန်က အပြန်အလှန်အကောက်ခွန် ၂၄ ရာခိုင်နှုန်း အကောင်အထည်ဖော်မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားပြီး တရုတ်နိုင်ငံကလည်း လက်တုံ့ပြန်အကောက်ခွန် ၂၄ ရာခိုင်နှုန်း အကောင်အထည်ဖော်မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားပါသည်။

ဆွေးနွေးပွဲ၏ ပူးတွဲကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်များသည် ယေဘုယျအားဖြင့် တိုးတက်မှုရှိနေပြီး နိုင်ငံအများအပြား၏ စတော့ဈေးကွက်များသည် “အပြန်အလှန်အခွန် ကောက်ခြင်း”ကို အကောင်အထည်မဖော်မီအဆင့်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။ ယင်းသည် သင်၏ကိုယ်ပိုင်တံခါးကို ပိတ်ခြင်းသည် သင့်အားပိုမိုအားကောင်းစေမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အခြားသူများ၏ လမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ဆို့ခြင်းသည်သင့်အား ပိုမိုတိုးတက်စေမည်မဟုတ်ကြောင်း၊ အကောက်ခွန်စစ်ပွဲများနှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲများသည် လူကြိုက်များခြင်းမရှိကြောင်းကို တစ်ဖန် ရှင်းလင်းစွာ ပြသနေပါသည်။

တရုတ်-အမေရိကန် ဂျီနီဗာစီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲသည် တန်းတူညီမျှ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုမှတစ်ဆင့် မတူညီမှုများကို ဖြေရှင်းရန်အရေးကြီးသော ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ကို လှမ်းခဲ့သော်လည်း ပြဿနာ၏အရင်းအမြစ်ကို ဖြေရှင်းရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် တစ်ဖက်သတ် အကောက်ခွန်တိုးမြှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ မှားယွင်းသောလုပ်ဆောင်မှုကို အသေအချာပြုပြင် ရန်လိုအပ်ပြီး နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ မျှတ သော ထောက်ခံမှုလည်း လိုအပ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအားလုံးမှ ပြည်သူများသည်သမိုင်း၏ အမှန်တရားဘက်နှင့် တရားမျှတသောဘက်တွင်သာ ရပ်တည်ရန် ရွေးချယ်ကြမည်ဟု ကျွန်တော်တို့ အခိုင်အမာယုံကြည်ပါသည်။

ယခုနှစ်သည် တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံသံတမန် ဆက်ဆံရေးထူထောင်ခြင်း (၇၅)နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်ဖြစ်သည်။ နှစ်နိုင်ငံကြား ချစ်ခင်ရင်းနှီးမှု၊ ရိုးသားမှု၊ အပြန်အလှန်အကျိုးရှိမှု၊ အားလုံးပါဝင်မှု၊ မျှဝေအနာဂတ်၊ အေးအတူပူအမျှဆိုသည့် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးအယူအဆကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံနှင့် သာအတူနာအတူ၊ အပြန်အလှန်ဖေးမကူညီကာ နိုင်ငံစုံကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို ပူးပေါင်းထိန်းသိမ်းကာကွယ်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် တစ်ဖက်သတ်ဝါဒနှင့် ကုန်သွယ်ရေးအနိုင်ကျင့်မှုများကို အတူတကွတွန်းလှန်ကာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော အနာဂတ်ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ တံခါးဖွင့်လှစ်မှုနှင့် ပါဝင်ထိုက်သူအားလုံးပါဝင်နိုင်မှုတို့ကို ဖန်တီးရန်အတူတကွ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ။

(ဆောင်းပါးပါ ဖော်ပြချက်များသည် ဆောင်းပါးရှင်၏ အာဘော်များသာ ဖြစ်ပါသည်။)

Source: MOI

ဗာရာဏသီပြည်၌ ဗြဟ္မဒတ်မင်းစိုးစံစဉ် ဘုရားအလောင်းသည်ဟိမဝန္တာ၌ ဆင်ရှစ်သောင်းခြံရံသော ဆင်မင်းဖြစ်နေသည်။ ထိုတော၌ငှက်မတစ်ကောင်သည် အမွေးအတောင်မစုံသေးသော ငှက်ကလေးများနှင့်အသိုက်လုပ်၍ နေရာတစ်နေ့တွင် ဆင်တို့သည် အသိုက်အနီးမှဖြတ်၍အစာရှာထွက်လာလေသည်။

ငှက်မသည် သားငယ်တို့ကို နင်းမိမည်စိုးသည့်အတွက် ဆင်မင်းရှေ့တွင်ဝပ်၍ အတောင်နှစ်ဖက်ယှက်ပြီးရှိခိုး အသနားခံကာ အသက်ကယ်ပေးရန် တောင်းပန်သည်။ ဆင်မင်းက ငှက်သားငယ်တို့၏ အသိုက်အထက်ကရပ်လျက် အကာအကွယ်ပေးပြီး ဆင်အပေါင်းတို့ဖြတ်၍ သွားစေပြီးမှ ငှက်မ အား“နောက်တွင်တစ်ကောင်တည်းလာသော ဆင်သည် ငါ၏စကားကို နားထောင်သူမဟုတ်။ထိုဆင်လာလျှင် လည်းသင်၏ သားငယ်တို့အတွက် တောင်းပန်ချေဦး”ဟု မှာကြားကာသွားသည်။

ငှက်မလည်းထိုဆင်အား အလားတူနည်းအတိုင်း ရှိခိုးတောင်းပန်သော်လည်း ရိုင်းစိုင်းသောဆင်သည် အသိုက်ကို နင်းဖျက်ပြီး ဝမ်းမြောက်သောအသံပြုလျက် သွားလေသည်။

ငှက်မသည် သားငယ်တို့ ဆုံးရှုံးလိုက်ရသည့်အတွက် ဝမ်းနည်းကြေကွဲခံစားရလျက် တစ်နေ့အကြောင်းသိစေမည်ဟု ကြိမ်းမောင်းကာ မိတ်ဆွေကျီးကန်းထံသွား၍ ဆင်၏မျက်လုံးကို နှုတ်သီးဖြင့် ထိုးဖောက်ပေးရန် အကူအညီတောင်း၏။ ထို့နောက် ယင်မတစ်ကောင်ထံသွားကာ ကျီးကန်းထိုးဖောက်ထားသည့် မျက်စိအနာတွင်ပိုးမွှားများ ဥချပေးရန် တောင်းဆိုသည်။

လောက်ကိုက်သည့် ဒဏ်ရာကြောင့် ပြင်းစွာသောဝေဒနာကို ခံစားနေရသည့်ဆင်ကြီးသည် အစာရေစာပြတ်လပ်၍နေလေသည်။ ထိုအခါ ငှက်မကမိတ်ဆွေဖြစ်သူဖားအား တောင်ထိပ်တွင်နေ၍ အော်ရန်အကူအညီတောင်းပြန်လေသည်။ဖားအော်သံကြောင့် ဆင်ကြီး သည်ရေရှိသည်အထင်နှင့်တောင်ထိပ်ပေါ်သို့တက်၍ သွားလေသည်။

တောင်ထိပ်ပေါ်အရောက်တွင် အားအင်ချည့်နဲ့နေသည့်ဆင်ကြီးသည် အလွန်တရာနက်သည့်ချောက်ထဲသို့ ကျကာအသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း ဘုရားလောင်း၏ ဘဝဖြစ်တော်စဉ် ၅၅၀ ဇာတ်နိပါတ်တော်တွင် ဖတ်မှတ်ခဲ့ဖူးသည်။

မိတ်ဆွေကောင်းများဖြင့် အောင်မြင် ပျော်ရွှင်သည့်ဘဝကို တည်ဆောက်နိုင်

အလွန်သေးငယ်လှသည့်ငှက်မသည် ခွန်အားဗလနှင့်ပြည့်စုံသော ဆင်ပြောင်ကြီးကိုမိတ်ကောင်း ဆွေကောင်းများ၏ အကူအညီဖြင့် အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းကောင်းရှိခြင်းက တစ်ယောက်အားဖြင့် ခက်ခဲနေသည့်အရာများကို စုပေါင်းအားဖြင့် ကျော်လွှားနိုင်သည့် သာဓကပင်ဖြစ်သည်။ အလားတူမိတ်ဆွေကောင်းများဖြင့် အောင်မြင် ပျော်ရွှင်သည့်ဘဝကို တည်ဆောက်နိုင်သလို ရှည်လျားလှသည့် ဘဝသံသရာ ကိုပင်လမ်းဆုံးရောက်အောင် လျှောက်လှမ်းနိုင်သည်အထိ တရားထူးတရားမြတ်များ ရရှိစေနိုင်သည်။

ငလျင်ဘေးတွင် လက်မနှေးဘဲ အရေးပေါ် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ စေလွှတ်

အခက်အခဲ၊ အန္တရာယ်ကြုံတွေ့နေသည့်အခါ ရှောင်ဖယ်မသွားဘဲ အသက်ဘေးမှ ကာကွယ်ပေးခြင်း၊ ပစ္စည်းဥစ္စာ များကိုစောင့်ရှောက်ပေးခြင်း၊ ကြောက်လန့်နေခိုက် အားပေးနှစ်သိမ့်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့် ထောက်ပံ့ကူညီမှုများကို ပေးခြင်းတို့မှာ မိတ်ဆွေကောင်းတို့ပြုလုပ်အပ်သည့် အမူအကျင့်များပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၈ ရက်က အင်အားအလွန်ပြင်းထန်သည့် မန္တလေးငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းငလျင်ကြီးသည် ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်းလှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် ငလျင်များ အနက် ဒုတိယအပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည်လွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ကျင့်သုံးပြီး နိုင်ငံများအကြား ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး “မူ”ကို လိုက်နာကျင့်သုံးသောနိုင်ငံ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ အိမ်နီးချင်းကောင်း၊ မိတ်ဆွေကောင်းနိုင်ငံများက ငလျင်ဘေးတွင် လက်မနှေးဘဲ အရေးပေါ် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ စေလွှတ်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့် အကူအညီများ ထောက်ပံ့ပေးအပ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၆ နိုင်ငံက လိုအပ်သည့် အစားအစာ၊ ဆေးဝါးစသည်ဖြင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများက အလျင်အမြန်ပင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံကို ပထမဆုံးရောက်ရှိခဲ့

မန္တလေးငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ပြီးချိန် တွင်အစောဆုံး ကူညီကယ်ဆယ်ရေး ရောက်ရှိလာခဲ့သည့်အဖွဲ့မှာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ ကူညီကယ်ဆယ် ရေးအဖွဲ့များဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သဘာဝဘေးကြောင့် အခက်အခဲများ၊ ဘေးဒုက္ခများနှင့်ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသမ္မတက မြန်မာပြည်သူလူထုနှင့် ထပ်တူဝမ်းနည်းကြောင်း သဝဏ်လွှာကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး အမြန်ဆုံး ကျော်ဖြတ်နိုင်ပါစေကြောင်း ဆုမွန်ကောင်းတောင်းကာ စာနာ နားလည်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

“ငလျင်လှုပ်ပြီး ၁၈ နာရီအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံမှ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ကိုမြန်မာနိုင်ငံကငလျင်ဒဏ်သင့်တဲ့ ဒေသကိုစေလွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံကို ပထမဆုံးရောက်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး ကူညီ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပထမဆုံး ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု တရုတ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအာရှရေးရာဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးMr.Liang Jianjun က ပေကျင်းမြို့၌ မေလ ၂၀ ရက်က ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပသတင်းမီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ ဒေသခံပြည်သူနှင့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့ အစည်းများအပါအဝင်လူပေါင်း ၆၀၀ ကျော်ပါဝင်သည့် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ ၃၁ ဖွဲ့ကို စေလွှတ်ပေးခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်တို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေကို ပေးခဲ့ပါတယ်။ တဲတွေ၊ အစားအစာ၊ ဆေးဝါးနဲ့ အခြားအရေးတကြီးလိုအပ် နိုင်တဲ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ အပါအဝင်သဘာဝဘေးဖြစ်ပွားပြီး နောက်ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ဆိုင်ရာအကူအညီတွေကိုလည်းပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေကိုအကဲဖြတ်နိုင်ဖို့၊ ဒုတိယသဘာဝဘေးမဖြစ်ပွားစေရေး တားဆီးနိုင်ဖို့၊ ပြန်လည်တည်ဆောက် ရေးအတွက်လိုအပ်တဲ့ အခြေခံအချက် တွေကိုအကူအညီပေးနိုင်ဖို့ ကပ်ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ရေး၊သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ်များကို အကဲဖြတ်နိုင်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ကာကွယ်ရေးတို့မှာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေပါဝင်တဲ့ အဖွဲ့တွေကို မကြာသေးမီက စေလွှတ်ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်” ဟု ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ညီအစ်ကိုရင်းများ သဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း ငလျင်ဘေးတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှလျင်မြန်သော ကူညီ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများသည် တရုတ် - မြန်မာအသိုက်အဝန်း၏ တူညီသောအနာဂတ်နှင့်အေးအတူပူအမျှ အတူတကွ ရပ်တည်မည်ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ကို သက်သေပြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့်ငလျင်ဘေး သာမက ရာဂီမုန်တိုင်းဒဏ်ခံရစဉ်ကလည်း ကူညီထောက်ပံ့မှုများပေးခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အိမ်နီးချင်းကောင်း မိတ်ဆွေကောင်းအဖြစ် အစဉ်ရပ်တည်ခဲ့ပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဆိုရိုးစကားတစ်ခုဖြစ်သည့် “ဝေးကွာနေသော ဆွေမျိုးသည် အနေနီးသောအိမ်နီးချင်းလောက် မကောင်းနိုင်ပါ”ဆိုသည့်အတိုင်း အိမ်နီးချင်းကောင်း ရှိခြင်းသည်အေးချမ်းလုံခြုံသောအိမ်ကိုပိုင်ဆိုင် ထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

အိမ်နီးချင်းများသည် အပြန်အလှန်အကျိုးပြုစောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုနီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေးကို ဖော်ဆောင်လာနိုင်မည်ဖြစ်သလို နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းပြီးစည်းလုံး ညီညွတ်မှုကိုဖော်ညွှန်းသည့်နှစ်လမ်းသွား ခရီးတစ်ခုဖြစ်ပင်သည်။

ဆွေမျိုးပေါက်ဖော် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနှင့် အေးအတူပူအမျှအသိုက်အဝန်း တည်ဆောက်ကာ စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့ကြသည့် မြန်မာနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည်ယခုနှစ်တွင် (၇၅) နှစ်မြောက်စိန်ရတုရောက်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ရာစိန်ရတုမှသည်နှစ်ပေါင်း ထောင်သောင်းအစဉ်တည်တံ့ခိုင်မြဲပါစေကြောင်း ဆုမွန်ကောင်း တောင်းလိုက်ရပါသည်။။

MOI

မြေဩဇာဆိုသည်မှာ သစ်သီးဝလံ၊ ပန်းမန်၊ သီးနှံနှင့်အပင်များရှင်သန်ကြီးထွားရေးအတွက် မြေဆီလွှာတွင် ဓာတုဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှုဖြစ်စေရန်နှင့် အပင်အာဟာရဓာတ်များကို အခြားနည်းလမ်း တစ်ခုခုဖြင့်  ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သောပစ္စည်းများကိုခေါ်ဆိုသည်။   စိုက်ပျိုးရေး ပညာရှင်များနှင့် မြေဆီလွှာ သိပ္ပံပညာရှင်များက မြေဩဇာအမျိုးအစားများအား (က) ဓာတ်မြေဩဇာ (ခ) သဘာဝမြေဩဇာ (ဂ) ဇီဝမြေဩဇာများ ဟူ၍ သုံးမျိုးခွဲခြားထားသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာဆိုသည်မှာ သဘာဝအရပြုလုပ်ဖွဲ့စည်းထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ ဓာတုပစ္စည်းများဖြင့် ပြုပြင်စီမံထားသည့်မြေဩဇာများကို ခေါ်ဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တောင်သူအသုံးများသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများမှာ အပင်ပိုင်းဆိုင်ရာကြီးထွားမှုကိုအားပေးသည့် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော ယူရီးယားဓာတ်မြေဩဇာ၊ အမြစ်များကြီးထွားမှုနှင့် ပန်းပွင့်ချိန်ကို လှုံ့ဆော်အားပေးသော ဖော့စဖိတ်ဓာတ် ၄၆ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်သော တီစူပါ(Triple Super Phosphate)  ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ရေနှင့်အာဟာရဓာတ်များပို့ဆောင်ပေးခြင်း၊ အပင်၏ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အဓိကလိုအပ်သည့် ပိုတက်စီယမ်ဓာတ် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော  ပိုတက်ဓာတ်မြေဩဇာ၊   နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်၊  ဖော့စဖိတ်ဓာတ်နှင့် ပိုတက်စီယမ်ဓာတ် အာဟာရ ဓာတ်သုံးမျိုးပါဝင်သော ကွန်ပေါင်းဓာတ်မြေဩဇာအချိုးအမျိုးမျိုးနှင့်  အရွက်ဖျန်း ဓာတ်မြေဩဇာတို့ ဖြစ်သည်။

ဇီဝမြေဩဇာဆိုသည်မှာ အပင်များရှင်သန်ကြီးထွားရေးအတွက် အကျိုးပြုသက်ရှိများဖြစ်သည့်  ဗက်တီးရီးယား၊ မှိုစသည်တို့ဖြင့် ပွားများထုတ်လုပ်သည့်မြေဩဇာများကိုခေါ်ဆိုသည်။ ဇီဝမြေဩဇာ အမျိုးအစားများမှာ ရိုင်ဇိုဘီယမ်၊ စိမ်းပြာရေညှိ၊ အဇိုလာ၊ ထရိုင်ခိုဓားမား၊ အီးအမ်၊ ဒိုချက်ကင်နှင့် မိုင်ကိုရိုက်ဇာတို့ ဖြစ်သည်။

သဘာဝမြေဩဇာဆိုသည်မှာ သက်ရှိသတ္တဝါနှင့်အပင်တို့၏ရုပ်ကြွင်းများ၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့် ဘေးထွက်ပစ္စည်းများ၊ အဏုဇီဝပိုးများ၏အကူအညီဖြင့်ဆွေးမြည့်စေပြီး  အပင်များမှ အသင့်စားသုံး နိုင်သည့် အာဟာရဓာတ်များရရှိစေရေးအတွက် ပြုပြင်စီမံ၍ရရှိလာသောပစ္စည်းများကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ် သည်။ သဘာဝမြေဩဇာများမှာ တိရစ္ဆာန်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ(နွားချေး၊ ကြက်ချေး၊ ဆိတ်ချေး)နှင့် လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ(ကောက်ရိုး၊ ပဲဖတ်၊ နှမ်းဖတ်)များကို ဆွေးမြည့်စေပြီး သဘာဝ မြေဩဇာ ပြုလုပ်ခြင်း၊ မြေဆွေး၊ တီကျစ်စာ၊ သစ်ဆွေးမြေ၊ အရိုးမှုန့်၊  အီးအမ်မြေဆွေး၊ သစ်စိမ်းမြေဩဇာ၊ ဒိုချက်ကင်၊ ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်နှင့် ကြံမြှုပ်ချေးတို့ ဖြစ်သည်။

သဘာဝမြေဩဇာများသည် ဓာတ်မြေဩဇာများလောက် အာဟာရဓာတ်ပါဝင်မှုမများသော်လည်း မြေဆီလွှာထက်သန်ကောင်းမွန်ရေးအတွက် အရေးကြီးသည့်အခန်းကဏ္ဍတွင်ပါဝင်သည်။ မြေဆီလွှာ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိများဖြစ်သည့် မြေသားဖွဲ့စည်းမှုကောင်းစေခြင်း၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်း စေခြင်း၊ ရေထိန်းစွမ်းအားကောင်းစေခြင်း၊ အပင်အာဟာရဓာတ်စုပ်ယူနိုင်မှုကောင်းစေခြင်းနှင့် မြေဆီ လွှာအစိုဓာတ်ကိုထိန်းသိမ်းပေးခြင်း၊ စေးသောမြေကိုဖွယ်စေ၍ ဖွယ်သောမြေကိုစေးစေခြင်းနှင့် မြေဆီ လွှာ၏ရုပ်ဂုဏ်သတ္တိနှင့် ဓာတုဂုဏ်သတ္တိများကို ပိုမို ကောင်းမွန်လာစေနိုင်သည်။

မြေဆွေးပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သောပစ္စည်းများမှာ

(က)   တိရစ္ဆာန်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ - နွားချေး၊ ကြက်ချေး၊ ဆိတ်ချေး

(ခ)     လယ်ယာကုန်ထုတ်စက်ရုံဘေးထွက်ပစ္စည်းများ- လွှစာမှုန့်၊ ကော်ဖီကြိတ်ဖတ်၊ စပါးခွံ

(ဂ)     အပင်နှင့် အပင်အကြွင်းအကျန်များ - ကောက်ရိုး၊ ပြောင်းရိုး၊ မြက်၊ မြက်ခြောက်၊ ဗေဒါ

(ဃ) ဇီဝသက်ရှိများ - အီးအမ်၊ ထရိုင်ကိုဒါးမား (မှို)၊ ဒိုချက်ကင်မြေဆွေးပြုလုပ်ရာတွင် ကောင်းစွာဆွေးမြည့်သော မြေဆွေးကောင်းရရှိရန်အတွက်  အဓိကကျသည့်အချက်များရှိသည်။   ၎င်းတို့မှာ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်း၏ ကာဗွန်၊ နိုက်ထရိုဂျင် အချိုး၊ အသုံးပြုမည့်ပစ္စည်း၏ အရွယ်အစား၊ အစိုဓာတ်၊ လေဝင်လေထွက်အခြေအနေ၊ အပူချိန်၊ သင့်လျော်သော မြေဆွေးပုံအရွယ်အစားနှင့် အာဟာရဓာတ်ဖြစ်စေသော အခြားပစ္စည်းများ ထည့်သွင်းခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

မြေဆွေးပြုလုပ်နည်းများမှာ-

(၁) ရိုးရိုးမြေဆွေးပြုလုပ်နည်း

- မြေဆွေးပုံ

(၂) အကျိုးပြုအဏုဇီဝများဖြင့်ပြုလုပ်နည်း

- အီးအမ် (Effective microorganism)၊ ထရိုင်ကိုဒါးမား (Trichoderma)- ဒိုချက်ကင်(Dochekin)၊

(၃) အဏုဇီဝအားဖြည့်စာများဖြင့် ပြုလုပ်နည်း (ME: Microbe Enhancer Technology)

- အော်ဂဲနစ်ရှလကာရည်၊ စပါးခွံမီးသွေး၊ ခိုင်တိုစန်၊ စပီရူလိုင်းနားရေညှိ၊

- ကြံမြှုပ်ချေး၊ ငါးအမိုင်နိုအက်စစ်၊ သစ်သီးချဉ်ဖောက်ရည်၊ ကုက္ကိုသီး

(၁) ရိုးရိုးမြေဆွေးပြုလုပ်နည်း (မြေဆွေးပုံ)

(က) အရိပ်ရပြီး ညီညာပြန့်ပြူးသောနေရာ၊ ရေမဝပ်သောနေရာတွင် မြေဆွေးပုံပြုလုပ်ပါ။

(ခ)     အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများနှင့် တိရစ္ဆာန်အညစ်အကြေးများကို အလွှာလိုက်စုပါ။

(ဂ)     ပထမအလွှာတွင် သီးနှံအကြွင်းအကျန်အရိုး/အရွက်ခြောက်များကို (၈-၁၀) လက်မ  အထူဖြန့်ခင်း၍  နုန်းမြေ၊ နွားချေးနှင့်ပြာမှုန့်များကို ရေတွင်ခပ်ပျစ်ပျစ်ဖျော်ပြီးဖျန်းရမည်။

(ဃ) ဒုတိယအလွှာတွင် လတ်ဆတ်သော အစိမ်းရောင်ရှိ အပင်ထွက်ပစ္စည်းများကို (၈-၁၀)  လက်မ အထူဖြန့်ခင်းရပါမည်။(ရေလောင်းရန်မလိုပါ။)

(င)     တတိယအလွှာတွင် နွားချေး၊ ကြက်ချေး၊ ဝက်ချေးများကို (အခြောက်/အစို)ကို မြေကြီး/  သစ်ဆွေးများနှင့်ရော၍ (၂-၄)လက်မအထိရအောင်ဖြန့်ရပါမည်။   တိရစ္ဆာန်အညစ်အကြေး ရရှိနိုင်မှုနည်း ပါက ရေနှင့်ဖျော်၍(၁/၂)လက်မရရှိအောင် ဖျန်းရပါမည်။

(စ)     အလွှာများကို တစ်လွှာချင်း အမြင့် ၃ ပေ သို့မဟုတ် ၄ ပေ ရရှိသည်အထိ စုပုံပါ။ မြေဆွေးပုံရာတွင် အလယ်ပိုင်းကပိုထူပြီး အဖျားပိုင်းများက အနည်းငယ်စီနိမ့်၍ လိပ်ခုံးပုံသဏ္ဌာန်စုပုံပါ။ မြေဆွေးပုံ အမြင့်သည် ၄ ပေခွဲကျော်သွားပါက အောက်ဆုံးအလွှာရှိ အဏုဇီဝများမှာ ကောင်းစွာ အလုပ်မလုပ် နိုင်သဖြင့် ဆွေးမြည့်မှုနောက်ကျမည် ဖြစ်သည်။

(ဆ)   မြေဆွေးပုံအတွင်း လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေရန် ဒေါင်လိုက်(သို့)   ဝါးတုတ်များထိုးစိုက်ပါ။

(ဇ) မြေဆွေးပုံအား ပလတ်စတစ် သို့မဟုတ်   ရွှံ့စေးဖြင့်ဖုံးအုပ်ပါ။ မြေဆွေးပုံမပျက်စီးစေရန် အောက်ခြေတွင် ကျောက်တုံးများစီခြင်း/ အကာအရံ ပြုလုပ်ပါ။

(ဈ) မြေဆွေးပုံအလယ်သားများဆွေးမြည့်လာပါ အပုံကိုအထက်အောက်လှန်ပေးပြီး ရေအနည်းငယ် ဖျန်းပေးရန် လိုအပ်သည်။ သို့မှသာ အပုံရှိ မြေဆွေးအားလုံးစိုထိုင်းစေမည်ဖြစ်သည်။

(ည)   ဆွေးမြည့်ပြီး မြေဆွေးပုံသည် ယခင်မြေဆွေးပုံအမြင့်၏ ထက်ဝက်ခန့်သာ   ရှိမည်ဖြစ်သည်။  အတွင်းသားအရောင်မှာ ညိုမည်းနက်‌မှောင်နေပြီး အနံ့လည်းကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်။ 

(၂)အကျိုးပြုအဏုဇီဝများဖြင့် မြေဆွေးပြုလုပ်နည်း

(က) အီးအမ် မြေဆွေးပြုလုပ်ခြင်း

အကျိုးပြုအဏုဇီဝဖျော်ရည်(Effective Microorganisms -EM)ဆိုသည်မှာ မြေဆီလွှာအတွင်း ရှိသီးနှံပင်တို့၏ ကြီးထွားဖြစ်ထွန်းမှု၊ အထွက်နှုန်း၊ ပိုးမွှားရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှုနှင့် သီးနှံအရည်အသွေးကို မြင့်မားစေနိုင်သော အကျိုးပြုအဏုဇီဝမျိုးစိတ်များကို အဆင့်မြင့်နည်းပညာဖြင့် စနစ်တကျစုပေါင်း မွေးမြူဖျော်စပ်ထားသည့် ဖျော်ရည်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အဓိကပါဝင်သောအဏုဇီဝများမှာ လက်တစ်အက်စစ်ဗက်တီးရီးယား (Lactic acid bacteria)၊ Yeast ၊ Photosyenthetic bacteria၊ Actinomyces bacteria နှင့် Fermenting fungi တို့ဖြစ်သည်။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်…

MWD Web Portal

လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် မကူးစက်နိုင်သောရောဂါများနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါများဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချကာကွယ်နိုင်သည့် အကောင်းဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့်ကျန်းမာသန်စွမ်းလာနိုင်ပြီး  ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်း နိုင်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးခြင်း၊အရိုးများကိုသန်မာစေခြင်း၊  အဆစ်များကို  ပျော့ပျောင်းစေပြီး လှုပ်ရှားမှုများကိုချောမွေ့စေခြင်းအပြင်ကင်ဆာရောဂါများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိလာကြသည်။ ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏အဆိုအရ  လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့  အသင့်အတင့်ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်  ပြေးခြင်း၊  စက်ဘီးစီးခြင်းနှင့် အေရိုးဗစ်လေ့ကျင့်ခန်းများကဲ့သို့ ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည်    အူမကြီးကင်ဆာ၊ မီးယပ်သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာတို့ကို လျော့နည်းစေပြီး ကျန်းမာအောင်ကူညီပေးနိုင်သည့် ခိုင်လုံသောအထောက်အထားများရှိပါသည်။   ထို့ပြင် နေ့စဉ်ခြေလှမ်းအရေအတွက်တိုးလာလေ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းပါးလေဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိသောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ခြင်းသည် အကျိုးရှိနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။

ယခင်လေ့လာမှုများသည်    ပိုမိုပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်   ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ် ဆက်စပ်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ "နေ့စဉ် စုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပမာဏနှင့် ပြင်းထန်မှုပမာဏ၊ ခြေလှမ်းအရေအတွက်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ" ဆက်စပ်မှုကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်က အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏အားကစားဆေးပညာဂျာနယ်တွင်    ဖော်ပြထားပါသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ  ၈၅၀၀၀ ကျော်တွင်   လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့သော  နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုများသည်  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို သိသိသာသာလျော့ကျစေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အတက်ကြွဆုံးလူများတွင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ၂၆  ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းပြီး နေ့စဉ်ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားပြုလုပ်သူများနှင့် အလယ်အလတ်မှ  ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်သူများသည်   အထိုင်များသူများထက်  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်အိမ်မှုကိစ္စများနှင့်  အလုပ်ကိစ္စများကဲ့သို့သော  ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ်လျှော့ချရေး ဆက်စပ်မှုကို  ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုပြင်းထန်မှုနှင့်    ရက်သတ္တပတ်အတွင်း   စုစုပေါင်းခြေလှမ်းရေတွက်မှုသည်ငါးနှစ်ကြာပြီးနောက်  ရင်သားနှင့်   အူမကြီးကင်ဆာအပါအဝင်ကင်ဆာအမျိုးအစား ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားမှုနည်းပါးခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။  တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၅၀၀၀ လျှောက်သောသူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေသည် တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၇၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ခြေလှမ်း ၉၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း  လျော့နည်းကြောင်းတွေ့ရသည်။

လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါဆက်စပ်မှု

ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်းအပါအဝင်နေ့စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည်  ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းရန်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးသည့် အကျိုးကျေးဇူးများရှိပါသည်။လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်းသည် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည့်အပြင် ကုသမှုခံယူနေစဉ်အတွင်းကင်ဆာဝေဒနာရှင်များအားသန်မာစေပြီး ကင်ဆာရောဂါမှပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူများတွင် သက်လုံကောင်းရန်နှင့်ကြံ့ခိုင်မှုပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။

ဟော်မုန်းများကို ထိန်းညှိပေးခြင်း

အင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့်  အီစထရိုဂျင်ပမာဏတိုးမြင့်လာခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေနိုင်သည်။ အင်ဆူလင်သည် ကင်ဆာဆဲလ်များ ကြီးထွားရှင်သန်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ အင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့် အင်ဆူလင်ပမာဏမြင့်မားခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာနှင့်ပန်ကရိယကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေတိုးလာနိုင်သည်။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည်  ကင်ဆာရောဂါနှင့်ဆက်နွှယ်နေသည့် အီစထရိုဂျင်နှင့် အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းပမာဏကို  လျှော့ချနိုင်သည်။    ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုအားကောင်းစေပြီး ကင်ဆာဆဲလ်များကိုတိုက်ထုတ်ရန်  ကူညီပေးသည့်အပြင်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောအချက်တစ်ခုဖြစ်သည့်  ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရောင်ရမ်းမှုကြောင့် ဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းနှင့်   ကင်ဆာဆဲလ်များဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလျှော့ချပေးနိုင်သည်။

ကင်ဆာလက္ခဏာများနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ လျှော့ချနိုင်သော လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိထားသူများ၊ ကုသမှုခံယူနေသူများ၊ ကုသမှုပြီးသွားသူများနှင့် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများအတွက်မကြာခဏကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်းသည်ကင်ဆာရောဂါပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေရန် အကျိုးကျေးဇူးပေးနိုင်သည်။   

လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့်   ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလေ့ကျင့်ခန်းများသည်  အသက်ကြီးသူများနှင့်ကင်ဆာရောဂါရှိသူများအတွက်ပို၍သင့်လျော်ပါသည်။ပြင်းပြင်းထန်ထန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းဖြင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်းနှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းတို့ကို   ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းသည် နေ့စဉ် အချိန်မရွေးပြုလုပ်နိုင်ပြီးကင်ဆာ၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကိုလျှော့ချရာတွင် ပို၍အကျိုးရှိကြောင်းအကြံပြုထားသည်။

ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများ

စိတ်ဖိစီးမှု၊    စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့်စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကိုလျှော့ချပေးနိုင်ခြင်း၊  နာကျင်မှုကို သက်သာရာရစေ ခြင်း၊ ခွန်အားတည်ဆောက်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်တိုးလာခြင်း၊အိပ်ရေးဝဝအိပ်ရန်အထောက်အကူ ဖြစ်စေခြင်း၊  ကင်ဆာပြန်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဒုတိယကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်း      အကျိုးကျေး ဇူးများရှိပါသည်။   

ကင်ဆာလူနာအားလုံးနီးပါးသည် သာမန်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုဟုယူဆနိုင်သည်ထက်ကျော်လွန်၍ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုခံစားရကြောင်းအမေရိကန်ကင်ဆာအဖွဲ့အစည်းကဖော်ပြထားသည်။   လမ်းလျှောက်ခြင်းသည်ကင်ဆာကုသမှု၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သော မကြာခဏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုခံစားရခြင်းကိုကုစားပေးနိုင်သည်။ ကင်ဆာကုသမှုခံယူနေစဉ်နှင့်ကုသမှုအပြီးတွင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး လူနေမှုဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရ တက်ကြွသော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုများကို တိုးတက်စေခြင်းဖြင့် ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များကို ကူညီပေးနိုင်ကြောင်းသိရသည်။  စိုးရိမ်ပူပန်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ခြင်းသည် အဝလွန်ခြင်းကိုလည်း    ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရအဝလွန်ခြင်းသည် ကင်ဆာ ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားမှုနှင့်ဆက်စပ်ကြောင်းဖော်ပြထားသည်။လေ့လာမှုများအရ အလယ်အလတ်နှင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည်အူမကြီးကင်ဆာ၊ သွေးဆုံးပြီးသောအမျိုးသမီးများတွင်ရင်သားနှင့် သားအိမ်ကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေသည်။ 

အထိုင်များခြင်းကိုလျှော့လိုက်ရုံဖြင့်လည်း ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေလျော့နည်းစေရန် ကူညီပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ကွန်ပျူတာရှေ့တွင် အလုပ်လုပ်နေစဉ် သို့မဟုတ်  တီဗွီကြည့်နေစဉ်တွင်ထိုင်ရာမှမှန်မှန်ထပြီး လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ရန်  အကြံပြုထားသည်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်လုပ်ခြင်းကစိတ်ဖိစီးမှုကိုလျော့ကျစေပြီး   စွမ်းအင်ပိုပေးနိုင်သည်။

လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်

လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်များသည်လူတိုင်းနှင့်အဆင်ပြေစေရန်ခက်ခဲပါသည်။လူတိုင်းကလေ့ကျင့်ခန်းဘယ်လောက်လုပ်နိုင်သည်ဆိုသည်မှာတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးမတူညီသည့်အပြင်နှစ်သက်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု၊ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် ကုသနည်းများစွာရှိသောကြောင့် ယေဘုယျအားဖြင့်ကင်ဆာဖြစ်နေပါက လေ့ကျင့်ခန်းမစတင်မီ ဆရာဝန်နှင့် စစ်ဆေးသင့်သည်။ ကြံ့ခိုင်မှု၊ ရောဂါရှာဖွေကုသမှု နှင့် ဘေးကင်းမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့်အချက်များကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးပါသည်။

နိုင်ငံတကာလမ်းညွှန်ချက်များအရကင်ဆာဆေးသွင်းနေစဉ်နှင့်ကုသပြီးနောက်တွင်  တက်ကြွစွာလှုပ်ရှားခြင်းသည် ဘေးကင်းသည်ဟုဆိုသဖြင့်ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များသည်တက်ကြွစွာနေထိုင်ပြီး  ပုံမှန်လှုပ်ရှားမှုများကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံးပြန်လုပ်နိုင်အောင်ကြိုးစားသင့်ပါသည်။ဗြိတိန် အစိုးရနှင့် ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့သည် ကင်ဆာနှင့်တခြားရောဂါများကိုကာကွယ်ရန်အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည်တစ်ပတ်လျှင်အလယ်အလတ်ပြင်းထန်လေ့ကျင့်ခန်း မိနစ် ၁၅၀( ဥပမာအားဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ငါးကြိမ်၊  တစ်ကြိမ်လျှင် မိနစ် ၃၀)  သို့မဟုတ် တစ်ပတ်လျှင် ၇၅ မိနစ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်လှုပ်ရှားမှု     အနည်းဆုံးတစ်ခုကို ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ရန်၊ ခွန်အားတိုးမြင့်လေ့ကျင့်ခန်းများ  (ဥပမာအားဖြင့်  အလေးမခြင်း သို့မဟုတ် ယောဂပြုလုပ်ခြင်း) ကိုလည်း တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုချက်များရှိသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည်  မိမိနှင့်သင့်လျော်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရန်  လိုအပ်ကြောင်း သတိပြုသင့်ပါသည်။

တက်ကြွလှုပ်ရှားသောအလေ့အကျင့်ကိုစတင်ခြင်း

နေ့စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အပြုအမူများတွင် သေးငယ်သောပြောင်းလဲမှုအနည်းငယ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့်တက်ကြွစွာနေထိုင်သောအလေ့အကျင့်ကို စတင်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် နေအိမ်ဝင်းထဲလမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဘတ်စကားမှတ်တိုင်မှအိမ်သို့ လမ်းလျှောက်ခြင်းတို့ဖြင့် စတင်နိုင်သည်။ အိမ်တွင်၊ အလုပ်တွင်   သို့မဟုတ်  ခရီးသွားသည့်အခါတွင်    အလေ့အကျင့်အသစ်များဖန်တီးခြင်းက ပိုမိုတက်ကြွနေစေနိုင်ပါသည်။  နှစ်အတော်ကြာကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမလုပ်သူများအတွက် တဖြည်းဖြည်းချင်း လေ့ကျင့်ရန်လိုအပ်ပါလိမ့်မည်။ မည်သည့်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမဆို စတင်နိုင်သည်။ တက်ကြွလှုပ်ရှားခြင်းသည် စိတ်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုပါသည်။ နေ့စဉ် ၁၀ မိနစ်မှ ၁၅ မိနစ် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုဖြင့် စတင်ပါ။

အထူးဂရုစိုက်ရှောင်ကြဉ်ရန်လိုအပ်သော  ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများ

တချို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ သို့မဟုတ် ကုသမှုခံယူနေသူများသည် လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားတချို့ကိုရှောင်ကြဉ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အရိုးများကို ထိခိုက်စေသော  ကင်ဆာရှိပါက    ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းများကြောင့်အရိုးကျိုးနိုင်ခြေပိုများနိုင်သည်။ ထိခိုက်မိသောအရိုးများပေါ်တွင် အလွန်အမင်း ဖိအားပေးခြင်းကို    ရှောင်ကြဉ်ရမည်။ ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် ရေထဲတွင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ ရေသည် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထောက်ပံ့ပေးသောကြောင့်အရိုးစုကို ဖိစီးမှုမရှိပါ။ ယောဂကဲ့သို့သော လေ့ကျင့်ခန်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လူတိုင်းအတွက်ဘေးကင်းပါသည်။  ကုသမှုကြောင့် ကိုယ်ခံအားနည်းသူများသည် အားကစားခန်းမတွင်   တခြားသူများနှင့်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။

တချို့လူများတွင်ကင်ဆာကုသမှုကြောင့်လက်နှင့်ခြေတွင်အာရုံခံစားချက်များဆုံးရှုံးသွားသောကြောင့်အထိုင်စက်ဘီးစီးခြင်းကတခြားလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ခြင်းထက်ပိုကောင်းပါသည်။ထို့ပြင်လေ့ကျင့်ခန်းအသစ်မစတင်မီနှင့်တချို့သောခွဲစိတ်မှုမျိုးများပြုလုပ်ပြီးနောက်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားများနှင့်ပတ် သက် ၍ အကြံဉာဏ်ရယူရန်ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်ပါသည်။

နိဂုံးချုပ်ရသော်သိပ္ပံနည်းကျသုတေသနရလဒ်များအရစုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်ခြေလှမ်းအရေအတွက်များများလျှောက်ခြင်းသည်ကျန်းမာသန်စွမ်းပြီးကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့်အပြင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းနှင့်သေဆုံးမှုနှုန်းကိုလျော့နည်းစေနိုင်သောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ရန်    တိုက်တွန်းလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။        

MWD Web Portal

Photo - The Conversation