ရုရှားနိုင်ငံဆိုတာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် ဟိုဘက်၊ ဒီဘက်မျှတမှုရှိစွာရပ်တည်လာတဲ့ အင်အား ကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံဟာ အီရန် နိုင်ငံနဲ့ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေးဆက်ဆံမှုကို ပိုမိုခိုင်မာလာ အောင် တည်ဆောက်ထားနိုင်သလို အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့ ဆိုရင်လည်း    နွေးထွေးတဲ့ဆက်ဆံရေးတစ်ခုကို ထူထောင်ထားနိုင်တဲ့  နိုင်ငံတစ်ခုလည်းဖြစ်တာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။

အခုသီတင်းပတ်အတွင်း အစ္စရေးက အီရန်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေစတင်လုပ်ဆောင်လာတဲ့အတွက် အီရန်ကလည်း လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေကိုလုပ်ဆောင်လာချိန်မှာ နှစ်နိုင်ငံကြားတင်းမာမှုတွေက စစ်ပွဲကြီးတစ်ပွဲဆီကို ဦးတည်သွားနေတဲ့အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အစ္စရေးက အီရန်ရဲ့နျူကလီး ယားဆိုင်ရာအဆောက်အအုံတွေနဲ့ စစ်ရေးပစ်မှတ် တွေကိုပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်သလို အီရန်ရဲ့ ထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေနဲ့နျူကလီးယားသိပ္ပံပညာရှင်တွေသေဆုံးသွားရတဲ့အတွက် အီရန်ဘက်ကလည်း ဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည်များနဲ့ပြင်းထန်စွာလက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်လာတာပါ။

ဒီအချိန်မှာ အင်အားကြီးတစ်နိုင်ငံက ကြားဝင်ပြီး ဖျန်ဖြေပေးမှသာ အခုပြဿနာက ဒီထက်ပိုပြီးမဆိုးလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အင်အားကြီးနိုင်ငံများအနက် အမေရိကန်နိုင်ငံက အစ္စရေးဘက်ကနေပါဝင်နေ သလိုရှိပြီး အီရန်ကိုဖိအားပေးနေတဲ့အတွက် သူကတော့ ဘယ်လိုမှကြားဝင်ဖျန်ဖြေပေးနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။

ဒီအချိန်မှာ အစ္စရေး၊ အီရန်နှစ်နိုင်ငံစလုံးနဲ့ကောင်းမွန်တဲ့သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ထားနိုင်တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံဟာ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ပဋိပက္ခတွေကို ပြေလည်အောင်ဖြေရှင်းပေးနိုင်သူ ဖြစ်လာလေမလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာစေတာဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိအနေအထားအရတော့ ဒီကိစ္စကိုဖျန်ဖြေပေးနိုင်မယ့်တစ်ခုတည်းသော အင်အားကြီးနိုင်ငံက ရုရှားနိုင်ငံသာဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာသူတချို့က တထစ်ချယုံကြည်ထားပါတယ်။

အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ကြား အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်မှုတွေဖြစ်ပွားပြီးနောက် မကြာခင်မှာပဲ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုနဲ့သာမက အီရန်သမ္မတ မာဆွတ်ပီ ဇက်ရှကီယန်နဲ့ပါ တယ်လီဖုန်းဆက်ဆွေးနွေးမှုတွေကိုလုပ်ဆောင်ထားပါတယ်။ အဲဒီလိုတယ်လီဖုန်းနဲ့ ဆွေးနွေးစဉ်မှာ ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့လိုအပ်လာမယ်ဆိုရင် အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ကြား တင်းမာမှုများပြေလည်စေရေးအတွက် ကူညီပေးဖို့အသင့်ရှိတယ်လို့ ကမ်းလှမ်းထားတယ်ဆိုပြီး ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကဖော်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။

ပူတင်က ပီဇက်ရှကီယန်နဲ့ တယ်လီဖုန်းဆက်စကားပြောတဲ့အခါ အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန်ရှုတ်ချပြီး အီရန်ရဲ့ဆုံးရှုံးမှုအတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အီရန်နျူကလီးယားအစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့အခြေအနေတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ ရုရှားဘက်က သီးခြားအဆို ပြုချက်တွေနဲ့လုပ်ဆောင်မယ့်အစီအစဉ်တွေရှိနေ တယ်လို့လည်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို  “လုံးဝလက်မခံနိုင်ဘူး”လို့ပြင်း ထန်စွာရှုတ်ချပြီး“ဒီဖြစ်စဉ်ရဲ့အကျိုးဆက်အားလုံးက အစ္စရေးခေါင်းဆောင်တွေ အပေါ်ကျ ရောက်လိမ့်မယ်”လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နှစ်ဖက်စလုံးကို တင်းမာမှုတွေထပ်မတိုးအောင် ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ ဒေသတစ်ခုလုံး စစ်မက်ဖြစ်ပွားတဲ့အထိ မဖြစ်လာစေရေး ရှောင်ရှားဖို့ကိုလည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

တစ်ဖက်မှာ ရုရှားက အစ္စရေးရဲ့လုပ်ရပ်တွေကို အပြင်းအထန်ဝေဖန်ထားပေမယ့် ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ အီရန်အပေါ် နိုင်ငံရေးအရကလွဲလို့ တခြားဘယ်လို ထောက်ပံ့မှုမှပေးမယ်လို့ ပြောခဲ့တာမရှိပါဘူး။ ဒါ တောင်မှ ရုရှားနိုင်ငံက အီရန်နိုင်ငံနဲ့စစ်ဘက်မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးကိုထူထောင်ထားတာပါ။ သို့သော် လည်း အခုအခြေအနေမှာတော့ ရုရှားက အီရန်ကိုစစ်ရေး အကူအညီတွေပေးနိုင်ဖွယ်မရှိပါဘူး။

ဒီကြားထဲမှာပဲ ပူတင်က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ဖုန်းဆက်ပြီး "အီရန်နျူကလီးယားအစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ပြဿနာတွေကို နိုင်ငံရေးနဲ့ သံတမန်ရေးနည်းလမ်းတွေနဲ့သာ ဖြေရှင်းဖို့အရေးကြီးတယ်"လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ တင်းမာမှုတွေပိုမိုကြီးထွားလာခြင်းမရှိနိုင်စေဖို့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမယ်လို့လည်း ပူတင်ကပြောကြောင်း ရုရှား သမ္မတရုံးကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရုရှားဘက်က အီရန်နဲ့ အစ္စရေးခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ဆက်သွယ်ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတစ်ခုလုံး အတွက် အပျက်သဘောဆောင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေကိုဖြေရှင်းဖို့ နီးကပ်စွာ ဆက်လက်လုပ် ဆောင်သွားမယ်လို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်လို့လည်း သမ္မတ ရုံးရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖြည့်စွက်ဖော်ပြထားပါတယ်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ဟာ ဇွန်လ ၁၄ ရက်က ဖုန်းဆက်ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ပြင်းထန်လာနေတဲ့ အခြေအနေတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသေးတယ်။  ဒီဆွေးနွေးမှုမှာ လက်ရှိပဋိပက္ခတွေကို  ရုရှားဘက်ကကြားဝင်စေ့စပ်ပေးဖို့ အဆင်သင့်ရှိနေတဲ့အကြောင်းနဲ့ အီရန်နဲ့အမေရိကန်တို့ကြား နျူကလီးယားအစီအစဉ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေမှာသဘောတူညီမှုရရှိဖို့ရည်ရွယ်တဲ့ အဆိုပြုချက်တွေကိုပြောပြထားကြောင်း ပူတင်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးအကြံပေးယူရီယူရှာကော့ကပြောပါတယ်။

ရုရှားနဲ့ အီရန်ဆက်ဆံရေးဟာ စစ်အေးခေတ်မှာ မကြာခဏ တင်းမာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်တုန်းက အီရန်က အမေရိကန်ရဲ့မဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ ခုနှစ် အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးအပြီးမှာတော့ အီရန်ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခိုမေနီက အမေရိကန်ကို စေတန်ကြီး၊ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကို စေတန်လေးလို့ ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။

၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကြီးပြိုကွဲပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ရုရှားနဲ့ အီရန်ဆက်ဆံရေးက မြန်ဆန်စွာပဲနွေးထွေးလာခဲ့ပါတယ်။ အီရန်ဟာ နိုင်ငံတကာရဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရစဉ်မှာ ရုရှားက အရေးပါတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်အဖြစ်သာမက စစ်လက်နက်နဲ့နည်း ပညာ အဓိကထောက်ပံ့ သူဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားဟာ အီရန်ရဲ့ ပထမဆုံးနျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုကို တည်ဆောက်ပေးခဲ့ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ စတင်လည်ပတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ အီရန်နဲ့ နျူကလီးယားအင်အားကြီး ခြောက်နိုင်ငံတို့ကြား သဘောတူညီမှုရရှိခဲ့ရာမှာ ရုရှားလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီသဘောတူညီမှုအရ အီရန်အပေါ် ဒဏ်ခတ်မှုတွေ လျှော့ချပေးမယ့်အပြင် အီရန်ဘက်က နျူကလီးယားလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကန့်သတ်ပြီး နိုင်ငံတကာစောင့်ကြည့်မှုကိုဖွင့် ပေးဖို့ သဘောတူခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ရဲ့ပထမအကြိမ် သမ္မတသက်တမ်းမှာ  အမေရိကန်ကဒီသဘောတူညီမှုကနေ တစ်ဖက်သတ်နုတ်ထွက်သွားတဲ့အခါမှာလည်း ရုရှားက အီရန်ကိုနိုင်ငံရေးအရ ထောက်ခံမှုပေးခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားက အီရန်နဲ့ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိပေမယ့် ပူတင်ဟာ အစ္စရေးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ ထပ်ခါထပ်ခါ ပြသခဲ့ပါတယ်။ နေတန်ယာဟုနဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နွေးထွေးတဲ့ ဆက်ဆံရေးကိုလည်း ပူတင်ကထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားနဲ့ အစ္စရေးတို့က နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေတည်ဆောက်ထားပြီး ဆီးရီးယားကိစ္စလို အနုတ်လက္ခဏာဆောင်တဲ့ အရေးကိစ္စတွေကိုတောင်မှ အတူတကွဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ကြတာပါ။

ရုရှားနိုင်ငံက S-300 လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်စနစ်တွေကို အီရန်ဆီရောင်းချခဲ့ပေမယ့် အခြားလက်နက်တွေပေးဖို့ကိုတော့ အစ္စရေးရဲ့ စိုးရိမ်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားတဲ့အနေနဲ့ ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အီရန်က မျှော်မှန်းနေတဲ့ Su-35 တိုက်လေယာဉ်တွေကို ရောင်းချပေးခြင်း မရှိခဲ့တာ ကိုတွေ့ရပါတယ်။

အခုအချိန်မှာ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်နှစ်ဖက်စလုံးနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးထားရှိခြင်းဟာ ရုရှားကို နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ယုံကြည်တဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်စေနိုင်ပြီး အီရန်နျူကလီးယား အစီအစဉ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အနာဂတ်ညှိနှိုင်းမှုတွေမှာ ပါဝင်လာနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

မကြာသေးခင်က အမေရိကန်နဲ့ အီရန်တို့ကြား ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခုထွက်ပေါ်လာစေရေးကို ရုရှားကအဆိုပြုခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။

အဲဒီအဆိုပြုချက်မှာတော့ ရုရှားက အီရန်နိုင်ငံမှအဆင့်မြင့်သန့်စင်ပြီးသားယူရေနီယံအများအပြားကိုရယူပြီး အရပ်ဘက်သုံးနျူကလီးယားလောင်စာအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်တယ်လို့ ရုရှားနိုင်ငံဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီယက်ကော့ကပြောထားပါတယ်။ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြဿနာတွေအားလုံး ရဲ့အရင်းခံက အီရန်နိုင်ငံဟာယူရေနီယံသန့်စင်မှုကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာတဲ့အတွက်ဖြစ်တယ်လို့ဆိုနိုင်တာကြောင့် အခုလိုမျိုးအဆိုပြုချက်က သင့်လျော် ကောင်းမွန်တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ အစ္စရေးရဲ့အီရန်အပေါ်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အမေရိကန်နဲ့အီရန်တို့ကြား နျူကလီးယား အရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်စီးသွားသော်ငြား တကယ်လို့ များ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲပြန်လည်စတင်ဖြစ်ခဲ့ရင် ရုရှား နိုင်ငံရဲ့ကမ်းလှမ်းချက်က နျူကလီးယားသဘောတူ ညီချက်အတွက် အရေးပါတဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ် လာမှာအသေအချာပါပဲ။

ဒါကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံသည် လက်ရှိအခြေအနေမှာ လည်း အစ္စရေး၊ အီရန်နိုင်ငံတို့နဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ဆက် ဆံရေးကိုတည်ဆောက်ထားနိုင်တဲ့အတွက် သူတို့ နှစ်နိုင်ငံကြားတင်းမာမှုများကို ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေး နိုင်မယ့် တစ်ခုတည်းသောအင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်လာ စေမယ့်အပြင် အနာဂတ်မှာလည်း အီရန်နျူကလီး ယားသဘောတူညီချက်ရရှိစေရေးအတွက် အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးပေးနိုင်မယ့်တစ်ခုတည်း သောနိုင်ငံအဖြစ်တည်ရှိနေတဲ့အကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။          ။         

 MWD Web Portal

စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့်ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည် ငါးသယံဇာတများကို ထိန်းသိမ်းခြင်းဖြင့် ငါးရိက္ခာဖူလုံစေရန်၊ အစားအစာဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရန်နှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ငါးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ရန်တို့ကို မူဝါဒချမှတ် ဆောင်ရွက် လျက်ရှိသည်။ မျှော်မှန်းချက်အနေဖြင့် ငါးလုပ်ငန်းရေရှည်စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေပြီး ငါးရိက္ခာ ဖူလုံစေရန်၊ငါးလုပ်ငန်းကိုအခြေခံ၍ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မားလာစေရန်နှင့် နိုင်ငံစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုအထောက်အကူဖြစ်စေရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းအပြင် ရည်မှန်း ချက်(၆)ရပ်၊ လုပ်ငန်းစဉ်(၂၅)ချက်ကို ရေးဆွဲချမှတ်ပြီး ငါးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက်လုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်အောင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင်ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေး၊ ငါးသယံဇာတများ စဉ်ဆက် မပြတ် ရေရှည်ထိန်းသိမ်းနိုင်ရေးနှင့် ဒေသခံပြည်သူများအလုပ်အကိုင်၊ အခွင့်အလမ်းနှင့် ဝင်ငွေရရှိ စေရန်၊ ငါးမျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ ရေရှည်တည်တံ့ပြန့်ပွားစေရန်၊ ငါးရိက္ခာများရေရှည်စားသုံးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ မြစ်ကြီးများ၊ သဘာဝမြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်  ယင်းတို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိသော မြစ်ဖျား၊ ချောင်းဖျားများနှင့်   ဆည်၊  ကန်၊  ရေလှောင်တမံများအတွင်းသို့ နှစ်စဉ်  ၁ လက်မ အရွယ် ငါးသားပေါက် များကို မျိုးစိုက်ထည့်ပေးလျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက“တိုင်းပြည်စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးမှာအရေးကြီးကြောင်း၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း များကိုလည်း တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးအတွက် ရေမြေ နှင့်အခြေခံကောင်းများရှိပါကြောင်း၊ ယင်းကိုအကျိုးရှိရှိအသုံးချရန်လိုကြောင်း၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို နည်းစနစ်ကျသည့် မွေးမြူရေးစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း၊ တိုင်းပြည်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ပေါများရေးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ငါးမွေးမြူရေးမှာ လွယ်ကူသည့်နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း မြစ်ချောင်းအင်းအိုင်များတွင် ငါးမျိုးများအမြောက်အမြားစိုက်ထည့်ပေးရန်လိုကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးမွေး မြူရေးလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျဆောင်ရွက်နိုင်လျှင် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံသည့်အပြင် စီးပွားဖြစ်သည့် အဆင့်သို့ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်ကြောင်း” ကိုလည်း  စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီအစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၁) တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက ယခုနှစ်တွင် စိုက်ထည့်မည့်ငါးမျိုးသည် ရှင်သန်မှုနှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်ရေးအတွက် အနည်းဆုံး၂ လက်မအရွယ်ရှိသည့်ငါးသားပေါက်များကိုသာ မျိုးစိုက် ထည့်ရန်၊ သားငါးပေါများစေရန် အဓိကမြစ်ကြီးများတွင် ပိုမိုစိုက်ထည့်ရန်၊ ငါးမျိုးစိုက်ထည့်သည့် အချိန်တွင် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ကြီးကြပ်မှုဖြင့်လိုအပ်သည့်အဖွဲ့များဖွဲ့စည်း၍ငါးမျိုးစိုက်ထည့်ရန်၊ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများရေးရာဝန်ကြီးဌာနနှင့်ပေါင်းစပ်၍  တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်အသီးသီး၌ ထိရောက်သည့် ငါးမွေးမြူရေးသင်တန်းများဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးနိုင်ရန်နှင့် ငါးသားဖောက်သင်တန်းများကို ဖွင့်လှစ် သင်ကြားပေးနိုင်ရန်  လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း  လမ်းညွှန်မှာကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေချိုရေပြင်များ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေချိုငါးများရှင်သန် ပေါက်ပွားကြီးပြင်းနေ ထိုင်နိုင်သည့်ကုန်းတွင်းရေချိုရေပြင် များဖြစ်သော မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်များသည် ဧရိယာအားဖြင့် ဟက်တာသန်းပေါင်း ၈ ဒသမ ၁- ၈ ဒသမ၂ သန်း ရှိသည်။ အဓိကမြစ်ကြီးများဖြစ်သည့် ဧရာဝတီမြစ် အရှည် ၂၁၅၀ ကီလိုမီတာ၊ ချင်းတွင်းမြစ် အရှည် ၁၂၀၀ ကီလိုမီတာ၊ သံလွင်မြစ် အရှည် ၂၈၀၀ ကီလိုမီတာ၊ စစ်တောင်းမြစ် အရှည် ၄၂၀ ကီလိုမီတာ၊ သဘာဝကန်ကြီးများဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ် အင်းလေးကန် ၁၅၅၀၀ ဟက်တာ၊ ကချင်ပြည်နယ် အင်းတော်ကြီးကန် ၁၂၀၀၀ ဟက်တာ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အင်းတော်ကန် ၂၈၅၀ ဟက်တာ၊ ရေချိုရေပြင် ဧရိယာ စုစုပေါင်း ၈ ဒသမ ၁ ဟက်တာသန်းအနက် ဧရိယာ ၁ ဒသမ ၂-၁ ဒသမ ၃ ဟက်တာသန်းသည် အမြဲတမ်းတည် ရှိသောရေချိုရေပြင်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသော ဧရိယာ ခုနစ်ဟက်တာသန်းခန့်သည် ရာသီအလိုက် ရေပေါ်ရေလျှံဧရိယာများဖြစ်သည်။ ရေချိုငါးသယံဇာတများ ရှင်သန် တည်ရှိပွားများရန် သဘာဝရေပြင် မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင် - ၂၀ ဒသမ၅၀ ဧက (သန်း)၊ ရေဝပ်ဧရိယာ   ၁၅ ဧက (သန်း) ၊  ဆည်/ရေလှောင်ကန် ၄ ဒသမ ၅ ဧက (သန်း)၊  စပါးစိုက်ဧက ၁၃ ဒသမ ၃၈ ဧက (သန်း)  စုစုပေါင်း  ၅၃ ဒသမ ၃၈ ဧက (သန်း) ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေချို/ရေငန်စပ်နှင့် ရေငန်ရေပြင်များ

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်တွင်အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးဘက်၌ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၊ တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီးဘက်တွင်ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်တို့နှင့် ထိစပ်နေပြီး ကမ်းရိုးတန်းဒေသများတွင် ရေငန်ပုစွန်၊ ကဏန်းပျော့မွေးမြူရေးနှင့်  ကမ်းနီးပင်လယ်ပြင်တွင် ရေငန်ငါး၊  ရေမှော်စသည်တို့ကိုမွေးမြူ လျက်ရှိ သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံကမ်းရိုးတန်းအရှည်မှာ ၂၈၃၂ ကီလိုမီတာရှိသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး အတွင်းရှိ ပုစွန်မွေးတောင်သူများ၏ပုစွန်မွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းမှာ အများအားဖြင့် သဘာဝမှပုစွန်သား ပေါက်များကို မွေးကန်အတွင်းရေသွင်းပြီးပါလာသည့် ပုစွန်သားပေါက်များကိုသာ ထည့်သွင်းမွေးမြူ သောလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ 

ယခုအခါ သဘာဝတွင် ဖမ်းဆီးမှုများပြားခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်လည်းကောင်း၊ သဘာဝ၌ပုစွန်သားပေါက်များထွက်ရှိမှုမှာ တဖြည်းဖြည်းလျော့ကျလာပြီဖြစ်သည်။   ပုစွန်သားပေါက်များအား ပုစွန်သားပေါက်စခန်းများမှရယူပြီး ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ် ငန်းအားလုပ်ဆောင်သွားရန်နှင့် သဘာဝရေပြင်သို့ ပုစွန်မျိုးများမျိုးစိုက်ထည့်ရန် လိုအပ်လာသည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍ရေငန်ပုစွန်သားပေါက်များအားရခိုင်ပြည်နယ်ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ရှိ ကျောက်ဖြူပုစွန်သား ဖောက်စခန်း၊ စစ်တွေမြို့နယ်ရှိ ရေချမ်းပြင်ပုစွန်သားဖောက်စခန်းနှင့်  အောင်တိုင်ပုစွန်သား ဖောက်စခန်းတို့မှလည်းကောင်း၊  ရေချိုပုစွန်သားပေါက်များအား ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ကျောက်တန်း မြို့နယ်ရှိ  ကျောက်တန်းပုစွန်သားဖောက်စခန်းမှ လည်းကောင်း နှစ်စဉ်မျိုးစိုက်ထည့်ပေးလျက်ရှိသည်။

ရေချိုငါးသယံဇာတ ရေရှည်တည်တံ့ရန်ဆောင်ရွက်ချက်များ

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည် ရေချို ငါးလုပ်ငန်းရေပြင်များပျက်စီးခြင်းမှကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း၊ ငါးမျိုးပြုန်းတီးမှုမှ ကာကွယ်တား ဆီးခြင်း၊ ဂရန်အင်းအတွင်း ဖမ်းဆီးခြင်းကိုအခြေခံသော မွေးမြူရေးစနစ်(Capture Based Culture System)ဖြင့် တိုင်းရင်းငါးမျိုးများအား ထိန်းသိမ်းပြုစုမွေးမြူခြင်း၊  ဂရန်အင်းအတွင်း ငါးအထွက်တိုး စေရေးအတွက် မွေးမြူရေးကိုအခြေခံသော ဖမ်းဆီးထုတ်လုပ်မှုစနစ်(Culture Based Capture System )ဖြင့် မွေးမြူရေးငါးသားပေါက်များထည့်သွင်းမွေးမြူခြင်း၊ ဆည်၊ ကန်ရေလှောင်တမံများအပါအဝင် ရေချိုငါးလုပ်ငန်းရေပြင်များတွင် ငါးမျိုးစိုက်ထည့်ခြင်း၊ တိုင်းရင်းငါးမျိုးထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ငါးမျိုးပြုန်းတီး မှုမရှိစေရေးအတွက် သုတေသနအင်းများ သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

၎င်းအပြင် ရေချိုငါးလုပ်ငန်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍  ဌာနပိုင်ငါးလုပ်ငန်းစခန်းများမှ အရည်အသွေးကောင်းမွန် သော ငါးမျိုးများဖောက်ပြီး ငါးသားဖောက်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် သဘာဝရေပြင်များသို့ ငါးသားပေါက်များ မျိုးစိုက်ထည့်ပေးခြင်း၊ သဘာဝငါးနေငါးထိုင်များနှင့် ငါးများသားပေါက်၊ မျိုးပွားသည့်နေရာများ ထိန်းသိမ်းခြင်းကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်နည်းတူ အခြားတစ်ဖက်၌လည်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲမှုအနေဖြင့် တရားမဝင်သောငါးဖမ်းနည်းများ (ဘက်ထရီရှော့တိုက်ခြင်း၊ အဆိပ်ချ၊ မိုင်းခွဲငါးဖမ်းခြင်း)ဖြင့် ဖမ်းဆီးထုတ်လုပ်ခြင်းကို မပြုလုပ်ရန် အသိပညာပေးခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ငါးသယံဇာတများရေရှည်တည်တံ့ပွားများစေရန်ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် မျိုးပွားရာသီတွင် မျိုးငါးမကြီးများနှင့် ပေါက်ပွားလာသော ငါးရစ်၊ ငါးသန်များကို မဖမ်းဆီးရေး အသိပညာပေးခြင်းနှင့် တားမြစ်ခြင်း၊ အ‌ရေးယူခြင်းများကို အလေးထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ ငါးမျိုးစိုက်ထည့်မှု

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည်  ငါးသယံဇာတများ ရေရှည်တည်တံ့ ပြန့်ပွားစေရေးနှင့် ငါးစားသုံးမှုဖူလုံစေရေးအတွက် နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေအပါအဝင် တိုင်း ဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ သဘာဝမြစ်၊ ချောင်းများအတွင်းသို့ ဌာနပိုင် ငါးလုပ်ငန်းစခန်း ၂၆ ခုနှင့် ပုစွန်သား‌ဖောက်စခန်း ၃ ခုတို့မှ အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း နှစ်အလိုက် ၂ လက်မအရွယ်ငါး/ပုစွန် သားပေါက်များအား မျိုးစိုက်ထည့်ပေးခဲ့သည်။

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် သဘာဝမြစ်၊ ချောင်းများအတွင်းသို့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏လမ်းညွှန်မှု၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ ကြီးကြပ်မှုတို့ဖြင့် ၂ လက်မအရွယ် ငါး/ပုစွန်သားပေါက်ကောင်ရေ ၃၈၈ ဒသမ ၇၄ သိန်း မျိုးစိုက်ထည့်ပြီး ငါးရိက္ခာ ဖူလုံစေရေးအတွက် ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါကြောင်းရေးသားဖော်ပြအပ်ပါသည်။   ။

 MWD Web Portal