အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့်တိုက်ရိုက်မဟုတ်သည့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးမှုများလုပ်ဆောင်ရန် အသင့်ရှိသည်ဟု အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘတ်အာရက်ချီက မတ်လ ၂၄ ရက်တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

အီရန်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒသည် နိုင်ငံအပေါ်ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် ဖိအားပေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေစဉ်အတွင်း အမေရိကန်နှင့်တိုက်ရိုက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်အစိုးရက အီရန်အပေါ်ထားရှိသည့် ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်မှု မပြောင်းလဲသရွေ့ နိုင်ငံ၏မူဝါဒမှာ ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ကြောင်း အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘတ် အာရက်ချီ က SNN ရုပ်သံဌာနနှင့် ပြုလုပ်သည့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌ ပြောကြားသည်။

ထို့ပြင် အီရန်အစိုးရ၏အဓိကတာဝန်မှာ နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ပြည်သူများကို ကာကွယ်ပေးရန်အတွက်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားကို ဖော်ဆောင် နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကိုလည်း အီရန်က လက်လွတ်ခံမည်မဟုတ် ကြောင်း အာရက်ချီက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားအစီအစဉ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန်က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဟူသော သတင်းစကားတစ်ရပ်ကို အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ယခုနှစ်မတ်လအစောပိုင်းတွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာတစ်ခုပေါ်၌ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ကြောင်း သတင်းဌာနတစ်ခု၏ထုတ်ပြန်ချက်ကို RT သတင်းဌာနဖော်ပြချက်အရ သိရှိရပါသည်။

ကိုးကား- RT

Photo: The Times of Israel

အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့် တိုက်ရိုက်မဟုတ်သည့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်ရန်အသင့်ရှိသည်ဟု အီရန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အဘတ် အာရက်ချီက မတ်လ ၂၄ ရက်တွင်  ပြောကြားလိုက်သည်။

အီရန်နိုင်ငံ၏မူဝါဒသည်  နိုင်ငံအပေါ်ပိတ်ဆို့မှုများနှင့်  ဖိအားပေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေစဉ်အတွင်း အမေရိကန်နှင့် တိုက်ရိုက်စေ့စပ် ဆွေးနွေးမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်အစိုးရက  အီရန် အပေါ်ထားရှိသည့် ချဉ်းကပ် လုပ်ဆောင်မှု မပြောင်းလဲသရွေ့   နိုင်ငံ၏မူဝါဒမှာ ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ကြောင်း   အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး  အဘတ် အာရက်ချီ က   SNN   ရုပ်သံဌာနနှင့် ပြုလုပ်သည့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌  ပြောကြားသည်။

ထို့ပြင် အီရန်အစိုးရ၏ အဓိကတာဝန်မှာ နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ပြည်သူများကို ကာကွယ်ပေးရန်အတွက်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကိုလည်း အီရန်က လက်လွတ်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း     အာရက်ချီက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း   သိရသည်။

အီရန်နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန်က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဟူသော သတင်းစကားတစ်ရပ်ကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ယခုနှစ် မတ်လအစောပိုင်းတွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာတစ်ခုပေါ်၌ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ကြောင်း သတင်းဌာနတစ်ခု၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

Source: https://myawady.net.mm/

တရုတ်-ဂျပန်ဆက်ဆံရေး တိုးတက်မှုအရှိန်အဟုန်ကို လွယ်လင့်တကူ ရရှိခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး၏ နိုင်ငံရေးအခြေခံအုတ်မြစ်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိက မတ် ၂၂ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ နိုင်ငံရေးဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်လည်းဖြစ်သူ ဝမ်က တိုကျိုမြို့တွင် ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တာကဲရှိ အိဝါယနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နီးကပ်သော အိမ်နီးချင်းများဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့၏ ဆက်ဆံရေးမှာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး နယ်ပယ်ထက်ပင် ကျော်လွန်သည့် အရေးပါမှုရှိကြောင်း၊ နှစ်ဖက်အနေဖြင့် သမိုင်းကြောင်းကို ရင်ဆိုင်ပြီး အနာဂတ်ကိုမျှော်တွေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး၏ မှန်ကန်သင့်မြတ်သောလမ်းကြောင်းကို ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ နက်နက် ရှိုင်းရှိုင်း ဖော်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တည်ငြိမ်၍ ရေရှည်တည်တံ့သော အပြန်အလှန်ဆက်ဆံမှုများကို မြှင့်တင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံအတွက်သာမက အာရှဒေသ၏ငြိမ်းချမ်းမှု၊ သာယာဝပြောမှုအတွက်လည်း ပံ့ပိုးထောက်ကူရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သမိုင်းကြောင်းကို မှန်ကန်စွာနားလည်ပြီးသုံးသပ်ခြင်းက ဂျပန်နိုင်ငံအနေဖြင့် စစ်ပြီးခေတ်တွင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်းအတွက် အရေးပါသော မရှိမဖြစ်လိုအပ်ချက်ဖြစ်သလို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးတိုးတက်ကောင်းမွန်စေရေးအတွက်လည်း နိုင်ငံရေး အခြေခံအုတ်မြစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဂျပန်အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကတိကဝတ်ပြုမှုကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းခြင်းရှိ၊မရှိ စမ်းသပ်အကဲဖြတ်မည့် အရေးပါသော မှတ်ကျောက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ကြောင်း ဝမ်က အလေးအနက်ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံကြား နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ကြေညာချက်လေးရပ်၌ သမိုင်းကြောင်း၊ ထိုင်ဝမ်အရေးကိစ္စတို့နှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ရှင်းလင်းပြတ်သားသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပါဝင်ကာ ယင်းပြဋ္ဌာန်းချက်များကို တိတိကျကျ ဖော်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝမ်က ဆိုသည်။ 

ကိုးကား- ဆင်ဟွာ

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သော လက်ရှိသမ္မတ အလက်ဆန်းဒါး လူကာရှန်ကိုသည် သတ္တမမြောက် သမ္မတရာထူး ကို မတ်လ ၂၅ ရက်တွင် တရားဝင် လက်ခံလိုက်ပါသည်။ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ၏ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကို မက်စ်ရှိ လွတ်လပ်ရေးနန်းတော်တွင် ခမ်းနားစွာ ကျင်းပလျက်ရှိပါသည်။ 

နိုင်ငံတော်ထိပ်ပိုင်းအရာရှိများ၊ ဖိတ်ကြားထားသူ ဧည့်သည်တော်များ ရှေ့မှောက်တွင် သမ္မတလူကာရှန်ကိုသည် ၎င်း၏ ညာဘက်လက်တွင် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကို ကိုင်ထားပြီး ဘယ်လာရုစ် ဘာသာစကားဖြင့် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ပါသည်။ 

ထို့နောက် ၎င်းသည် သမ္မတရာထူးတာဝန်ကို အတည်ပြုကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလွှာတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါသည်။ ဆက်လက်၍ လူကာရှန်ကိုသည် ဘယ်လာရုစ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌက ပေးအပ်သော သမ္မတလက်မှတ်ကို လက်ခံခဲ့ပါသည်။ 

ကိုးကား- TASS

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

ယူကရိန်းပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ (UNSC) သည် မတ်လ ၂၆ ရက် တွင် အစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကျင်းပပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားပြီး ထိုအစည်းအဝေးကို ကောင်စီ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူထားသော ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက ဦးဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း TASS က အတည်ပြုထားပါသည်။ “လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်အချို့နှင့် ထောက်ခံသူများ၏ တောင်းဆိုချက်အရ မတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက အစည်းအဝေးပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေသည်ကို အတည်ပြုပါကြောင်း” ဒိန်းမတ်သံတမန်က ပြောကြားထားပါသည်။

ကိုးကား- TASS

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

အိန္ဒိယအစိုးရသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ရှိတ်ဟာဆီနာ၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများ တိုးပွားလာနေကြောင်း ကြိုတင်သိရှိထားသော်လည်း ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် အနေအထားမရှိဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး S. Jaishankar က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း The Hindu သတင်းဌာန၏ မတ် ၂၂ ရက်(စနေနေ့) ဖော်ပြချက်အရ သိရှိ ရသည်။

၎င်းက တခါးပိတ်အစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန လွှတ်တော်ရေးရာကော်မတီဝင်များကို အခြေအနေအား ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အိန္ဒိယအနေဖြင့် အရေးယူနိုင်သည့် အာဏာမရှိသောကြောင့် ရှိတ်ဟာဆီနာအား “အကြံပေးရုံသာ” လုပ်နိုင်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။ ရှိတ်ဟာဆီနာသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် အကြမ်းဖက် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီး အိန္ဒိယသို့ ခိုလှုံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။

ရှိတ်ဟာဆီနာ အစိုးရပြုတ်ကျပြီးနောက်နှင့် ၎င်းအား ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်သူ Muhammad Yunus က ယာယီအစိုးရ၏ ဦးဆောင် အကြံပေးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ဒါကာနှင့် နယူးဒေလီတို့ကြား ဆက်ဆံရေး တင်းမာလာခဲ့သည်။

သို့သော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် မကြာသေးမီက အိန္ဒိယနှင့် ဆက်ဆံရေး ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။ Yunus က BBC Bangla သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အနေဖြင့် အိန္ဒိယနှင့် ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်မှုရှိစေရန် ရွေးချယ်စရာမရှိဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ နှစ်နိုင်ငံသည် “သမိုင်းအရ၊ နိုင်ငံရေးအရနှင့် စီးပွားရေးအရ” ခွဲ၍ မရကြောင်း ၎င်းက အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး “နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ရန် အခြားနည်းလမ်းမရှိပါ၊ မိမိတို့အနေဖြင့် အဆိုပါ လမ်းကြောင်းမှ လွှဲ၍မရပါ" ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုတင်းမာ

ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အမေရိကန်အစိုးရ၏ “Government Efficiency (DOGE)” ဌာနက ကုန်ကျစရိတ်လျှော့ချရေး အစီအစဉ်အဖြစ် ဖြတ်တောက် မည့် ရန်ပုံငွေစာရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ၎င်းတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေမြှင့်တင်ရန် ဒေါ်လာ ၂၉ သန်း သုံးစွဲသည့် အစီအစဉ်အပါအဝင် အမေရိကန်အခြေစိုက် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် နိုင်ငံရေး ဖြည့်ဆည်းရေး အဖွဲ့ချုပ်အတွက် ရန်ပုံငွေများပါဝင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထောက်ပံ့ငွေရရှိသူများ၏ အမည်နှင့် စုစုပေါင်းအသုံးစရိတ်ကို ထုတ်ဖော်ခြင်းမပြုခဲ့ပေ။

ပြင်ပအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဩဇာလွှမ်းမှု

The Hindu ၏ သတင်းအရ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Jaishankar က လွှတ်တော်အမတ်များနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ “ပြင်ပအဖွဲ့အစည်းများ၏ အခန်းကဏ္ဍ” ကို အလေးထားဖော်ပြခဲ့သည်။ အဆိုပါ  ဖြစ်စဉ်သည် လာမည့်လတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကျင်းပမည့် BIMSTEC (ဘင်္ဂလား ပင်လယ်အော် နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့) ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် Yunus နှင့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် Modi တို့ တွေ့ဆုံမည် ဟု သတင်းများရှိသော်လည်း Jaishankar က လွှတ်တော်အမတ်များအား ယင်းတွေ့ဆုံမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ်နှင့် အိန္ဒိယအပေါ် သက်ရောက်မှု

မတ် လ ၂၂ ရက် (စနေနေ့) က ဆွေးနွေးပွဲတွင် Jaishankar အား ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီတွင် တပ်မတော်မှအာဏာထိန်းပြီးနောက် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာသည့် မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ်နှင့် အိန္ဒိယအရှေ့မြောက် ပြည်နယ်များအပေါ် ယင်း၏သက်ရောက်မှုများအကြောင်း လွှတ်တော် အမတ်များက မေးမြန်းခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခ၏သက်ရောက်မှုများအပေါ် စိုးရိမ်လျက် ရှိသည်ဟု မီဒီယာများကဖော်ပြခဲ့သည်။ အစည်းအဝေးအပြီး ၎င်း၏ X (Twitter) တွင် “ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ မော်လဒိုက်၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာနှင့် အိန္ဒိယ၏ ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ အသုံးဝင်သော ဆွေးနွေးမှု” ဟု ရေးသား ခဲ့သည်။

(BIMSTEC တွင် အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ နီပေါ၊ သီရိလင်္ကာ၊ မြန်မာ၊ ထိုင်းနှင့် ဘူတန်တို့ ပါဝင်သည်။)

ကိုးကား-RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂

ရုရှားနှင့် အမေရိကန် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့များကြား အဓိက သဘော တူညီမှုရလဒ်များအား ကရင်မလင်မှ ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ပါသည်။

၁။ ရုရှားနှင့် အမေရိကန် သမ္မတတို့၏ သဘောတူညီချက်အရ၊ရုရှားနှင့် အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံသည် “ပင်လယ်နက်အတွင်းအစီအစဉ်” အား အကောင် အထည်ဖော်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြပါသည်။ ယင်းတွင် ပင်လယ်နက်အတွင်း သင်္ဘောသွားလာမှု၌ လုံခြုံမှုရှိစေရေး ၊ အင်အားသုံးတိုက်ခိုက်မှုကို ရှောင်ရှားခြင်း၊ စီးပွားရေးသင်္ဘောများအား စစ်ရေးရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အသုံးမပြုရန် ကန့်သတ်ခြင်း၊ ထိုသင်္ဘောများအား စစ်ဆေးခြင်းစနစ် ပြည့်စုံစွာချမှတ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။

၂။ အမေရိကန်သည် ရုရှား၏ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များ၊ မြေဩဇာများကမ္ဘာ့စျေးကွက်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရေး၊ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အာမခံကုန်ကျစရိတ်လျှော့ချရေး၊ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် ငွေပေးချေမှုစနစ်များသို့ အဆင်ပြေစွာ ဝင်ရောက်နိုင်ရေးတို့ကို ကူညီဆောင်ရွက်မည်။ 

သတိပြုရန်

အပိုဒ် ၁ နှင့် ၂ သည် အောက်ပါ အချက်များ ပြည့်စုံပါမှ စတင် အကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်ပါသည်။ 

• ရုရှားစိုက်ပျိုးရေးဘဏ် (Rosselkhozbank) အပါအဝင် အစားအသောက်၊ ငါးထွက်ပစ္စည်းနှင့် မြေဩဇာ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများအား ထောက်ပံ့သည့် ဘဏ်များနှင့် ငွေကြေး အဖွဲ့ အစည်းများမှ ဒဏ်ခတ်မှုများ ရုပ်သိမ်းခြင်း၊ SWIFT စနစ်သို့ ပြန်လည် ချိတ်ဆက်ခြင်း၊ လိုအပ်သော ငွေစာရင်းများ ဖွင့်လှစ်ခွင့်ပြုခြင်း။ 

• ကုန်သွယ်ရေးငွေကြေးဖြင့် လုပ်ကိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များ ရုပ်သိမ်းခြင်း။ 

• အစားအသောက်၊ ငါးထွက်ပစ္စည်းနှင့် မြေဩဇာထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းများမှ ဒဏ်ခတ်မှုများ ရုပ်သိမ်းခြင်း။ 

• ထိုပစ္စည်းများအတွက် အာမခံကုမ္ပဏီများ လုပ်ကိုင်ခွင့် ပြန်လည်ရရှိခြင်း။ 

• အစားအသောက်/ မြေဩဇာ သယ်ယူသည့် ရုရှားအလံ တပ်ဆင် ထားသော သင်္ဘောများအား ဆိပ်ကမ်းဝန်ဆောင်မှုနှင့် ဒဏ်ခတ်မှုများ ရုပ်သိမ်းခြင်း။ 

• ရုရှားသို့ စိုက်ပျိုးရေးစက်ကိရိယာများ၊ အစားအသောက်နှင့် မြေဩဇာထုတ်လုပ်မှုတွင် အသုံးပြုသည့် အခြားပစ္စည်းများ တင်ပို့ခွင့် ကန့်သတ်ချက်များ ရုပ်သိမ်းခြင်း။ 

၃။ ရုရှားနှင့် အမေရိကန်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်မှစတင်၍ ရက် ၃၀ ကြာ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းစွမ်းဆိုင်ရာအင်အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်မှုတားမြစ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ပါသည်။ ယင်းသဘောတူညီချက်အား ဆက်လက် တိုးမြှင့်နိုင်ပြီး တစ်ဖက်မှ ချိုးဖောက်ပါက ပယ်ဖျက်နိုင်ပါသည်။ 

၄။ နှစ်နိုင်ငံသည် စွမ်းအင်နှင့် ပင်လယ်ပြင်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် တတိယနိုင်ငံများ၏ ကြားဝင်ဖြန်ဖြေမှုကို ကြိုဆိုသည်။ 

၅။ ရုရှားနှင့် အမေရိကန်သည် ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆက်လက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်။

ကိုးကား - ကရင်မလင်

Photo: UNITED24 Media

ယူကရိန်းပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍  ရုရှားနှင့်အမေရိကန် အရာရှိများကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ တစ်ရပ်ကို   ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ရီယက်မြို့၌ မတ်လ ၂၄ ရက်တွင် ထပ်မံကျင်းပခဲ့ကြောင်း မီဒီယာများတွင်ဖော်ပြသည်။

နှစ်နိုင်ငံအရာရှိကြီးများ၏  တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို ရီယက်မြို့ရှိ ရစ်ဇ်ကာတန်ဟိုတယ်၌ မတ်လ ၂၄ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး   ဆော်ဒီလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များက လုံခြုံရေးတာဝန် ယူပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်လာသည့် ရုရှားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွင် ရုရှားပြည်ထောင်စုကောင်စီမှ နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဂရီဂေါ်ရီ ကာရာဆင်၊ ပြည်ထောင်စုလုံခြုံရေးအဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး၏ အကြံပေး  ဆာဂျီဘီဆီဒါတို့ဦးဆောင်ပြီး အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်များတွင်မူ အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ ညွှန်ကြားရေးမှူး အင်ဒရူး ပိခ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ အဆင့်မြင့် အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သူ မိုက်ကယ်အန်တန်တို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

နှစ်နိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်များသည် အဆိုပါတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲ၌   ယူကရိန်း ဆိပ်ကမ်းများမှ ဂျုံများပြန်လည် တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက်      အန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့် ရေလမ်းကြောင်းပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးရေး၊ ယူကရိန်းနှင့်  ရုရှားနိုင်ငံတို့အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ လောင်စာဆီနှင့် ကုန်စည်များ တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် ပင်လယ်နက်အတွင်း ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ထိန်းချုပ်နယ်မြေ သတ်မှတ်ရေးစသည့် ကိစ္စရပ်များကို အဓိကဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကျင်းပခဲ့သည့် ရုရှား-အမေရိကန် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုသည်   စစ်မှန်သည့် တိုးတက်မှုများ၊ အထူးသဖြင့် ပင်လယ်နက်အတွင်း ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းနှစ်နိုင်ငံစလုံးမှ သင်္ဘောများကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်စေနိုင်သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ အထူးသံတမန် စတိဝှစ်ကော့က ပြောကြားထားသည်။

အမေရိကန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ ပါဝင်သည့်  အဆင့်မြင့် အရာရှိကြီးများ၏   တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ တစ်ရပ်ကို ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ရီယက်မြို့၌ ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၈ ရက်တွင်လည်း ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

Source: https://myawady.net.mm/

“ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC)ဖမ်းဆီးခြင်းမခံရမီ တရုတ် နိုင်ငံဘက်သို့ ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားခဲ့ကြောင်း သတင်းအရင်းအမြစ်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်”ဟု သတင်းဖော်ပြချက်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရုတ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကောကျားခွန်းက မတ် ၂၄ ရက် ပုံမှန်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဖြေကြားရာ၌ မစ္စတာ ဒူတာတေး တရုတ်နိုင်ငံ ဟောင်ကောင်ဒေသသို့ သွားရောက်သည့်ကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဟောင်ကောင်ဒေသအခြေစိုက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကော်မရှင်နာရုံးက ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်ဘက်က သက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များကလည်း သဘောထားဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“မစ္စတာ ဒူတာတေး ဟောင်ကောင်ဒေသကို သွားရောက်ခြင်းသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအပန်းဖြေခရီးစဉ် ဖြစ်ကြောင်း မိမိအနေဖြင့် အထူး ထောက်ပြလိုပါကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် သမ္မတဟောင်းဒူတာတေးနှင့် ၎င်း၏မိသားစုဝင်များက တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရထံ ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားမှုကို ဘယ်သောအခါကမျှ လက်ခံရရှိထားခြင်း မရှိပါ”၊ “လုပ်ကြံ ဖန်တီးထားသည့် သို့မဟုတ် တမင်ရည်ရွယ်ချက်ရှိသူများက ပြောကြားသည့် ‘သတင်းအရင်းအမြစ် ပြောကြားချက်’ များကို မီဒီယာမိတ်ဆွေများအနေဖြင့် သေချာစိစစ်ရန်၊ အလွယ်တကူမယုံကြည်ကြရန် မျှော်လင့်ပါသည်”ဟု ကောကျားခွန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ကိုးကား-ဆင်ဟွာ

ဖခင်ဖြစ်သူ သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးအနေဖြင့် ICC ၌ တုံ့ပြန်ချေပစရာ ကျူးလွန်ထားသည့် ပြစ်မှုမရှိသည်ကို ယုံကြည်ကြောင်း၊ ICC ၏ ကနဦး ကြားနာမှုတွင် ဖခင်ဖြစ်သူမှာ မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနှင့် မူးဝေခြင်းများဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ဖခင်ဖြစ်သူ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေမှာ ပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လျှောက်လဲချက်ပေးရန်လည်း ခိုင်မာသည့် ယုံကြည်ချက်ရှိသည့်အပြင် ၎င်းအနေဖြင့် မှားယွင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် ပြစ်မှု မရှိခဲ့သည့်အပေါ် ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ဒုတိယသမ္မတ Sara Duterte က မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အသက် ၇၉ နှစ်အရွယ် သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးသည် “မူးယစ်ဆေးဝါးနှိမ်နင်းမှု” အတွင်း လူပေါင်းထောင်နှင့်ချီ၍ သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့်အတွက် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့်ရာဇဝတ်မှုဖြင့် တရားရင်ဆိုင်လျက်ရှိသည်။

ယခုအခါ ဒူတာတေးသည် သည်ဟိတ် (The Hague) မြို့ရှိ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်း၌ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံနေရပြီး စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့ ကြားနာမှုကို စောင့်ဆိုင်းလျက်ရှိပြီး ၎င်းအပေါ် စွဲဆိုထားသည့် စွဲချက်များကို အဆိုပါကြားနာမှုတွင် ပြန်လည်ချေပနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

“ယခုအချိန်တွင် ဖခင်ဖြစ်သူ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေမှာ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်းနှင့် ပြုစုကုသပေးကြသည့် ဆရာဝန်များနှင့် သူနာပြုများအား ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း” သမီးဖြစ်သူ Sara Duterte က မတ်လ ၂၂ က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြောင်းလည်း CNA သတင်း စာမျက်နှာတွင် ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား- CNA