ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို နိူင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC ဖမ်းဆီးမှုတွင် လက်ရှိအစိုးရအနေဖြင့် ကြိုတင်သိရှိထားပြီး ညှိုနှိုင်းဆောင်ရွက်တောင်းဆိုထားမှုများရှိကြောင်း ICCမှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရွက် စာတမ်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများအကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရန်တောင်းဆိုမှုကို အကြောင်းကြားရုံသာမက လိုက်နာရန်လည်း သဘောတူထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။
ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို နိူင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC ဖမ်းဆီးမှုတွင် လက်ရှိအစိုးရအနေဖြင့် ကြိုတင်သိရှိထားပြီး ညှိုနှိုင်းဆောင်ရွက်တောင်းဆိုထားမှုများရှိကြောင်း ICCမှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရွက် စာတမ်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများအကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရန်တောင်းဆိုမှုကို အကြောင်းကြားရုံသာမက လိုက်နာရန်လည်း သဘောတူထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးသည် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့ က ဟောင်ကောင်မှ ရောက်ရှိလာပြီး မကြာမီ နာရီပိုင်းအကြာတွင် The Hague ရှိ နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး (ICC) ဌာနချုပ်သို့ လေယာဉ် ဖြင့် ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး စစ်ပွဲနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှု များနှင့် ဆက်နွှယ်မှု စွပ်စွဲချက်ဖြင့် တရားရင်ဆိုင်နေရသည်။
ဖိလစ်ပိုင်လက်ရှိအစိုးရဘက်မှ ဖမ်းဝရမ်းကို ကြိုတင်သိရှိထားခြင်း မရှိကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ငြင်းဆိုထားသည်။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို ICC မှဖမ်းဆီးခဲ့သည့်အတွက် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် ပြည်သူများမှ လက်ရှိအာဏာပိုင်ဖိလစ်ပိုင် အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။
နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်မှုခုံရုံးမှ စာရွက်စာတမ်းများသည် သမ္မတဟောင်း Rodrigo Duterte အဖမ်းခံရတော့မည့်အကြောင်း အစိုးရက ကြိုတင် သိရှိ ထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဖမ်းဝရမ်းကို ကြိုတင်သိရှိထားခြင်းမရှိဟု အစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ငြင်းဆိုထားသည်။
အဆိုပါ စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများအကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရန်တောင်းဆိုမှုကို အကြောင်းကြားရုံသာမက လိုက်နာရန်လည်း သဘောတူထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
ကိုးကား-MHT
ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို နိူင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC ဖမ်းဆီးမှုတွင် လက်ရှိအစိုးရအနေဖြင့် ကြိုတင်သိရှိထားပြီး ညှိုနှိုင်းဆောင်ရွက်တောင်းဆိုထားမှုများရှိကြောင်း ICCမှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရွက် စာတမ်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများအကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရန်တောင်းဆိုမှုကို အကြောင်းကြားရုံသာမက လိုက်နာရန်လည်း သဘောတူထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးသည် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့ က ဟောင်ကောင်မှ ရောက်ရှိလာပြီး မကြာမီ နာရီပိုင်းအကြာတွင် The Hague ရှိ နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး (ICC) ဌာနချုပ်သို့ လေယာဉ် ဖြင့် ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး စစ်ပွဲနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှု များနှင့် ဆက်နွှယ်မှု စွပ်စွဲချက်ဖြင့် တရားရင်ဆိုင်နေရသည်။
ဖိလစ်ပိုင်လက်ရှိအစိုးရဘက်မှ ဖမ်းဝရမ်းကို ကြိုတင်သိရှိထားခြင်း မရှိကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ငြင်းဆိုထားသည်။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို ICC မှဖမ်းဆီးခဲ့သည့်အတွက် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် ပြည်သူများမှ လက်ရှိအာဏာပိုင်ဖိလစ်ပိုင် အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။
နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်မှုခုံရုံးမှ စာရွက်စာတမ်းများသည် သမ္မတဟောင်း Rodrigo Duterte အဖမ်းခံရတော့မည့်အကြောင်း အစိုးရက ကြိုတင် သိရှိ ထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဖမ်းဝရမ်းကို ကြိုတင်သိရှိထားခြင်းမရှိဟု အစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ငြင်းဆိုထားသည်။
အဆိုပါ စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများအကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရန်တောင်းဆိုမှုကို အကြောင်းကြားရုံသာမက လိုက်နာရန်လည်း သဘောတူထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
ကိုးကား-MHT
“သမ္မတထရမ့်ပြောသည့် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှု ရက် ၃၀ ရပ်နားရေး အဆိုပြုချက်ကို သမ္မတ ပူတင်က ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း” မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် သမ္မတနှင့် ရုရှားသမ္မတတို့ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှုအကြောင်း ရုရှားအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက စွမ်းအင်လိုင်းများကို အပြန်အလှန် အကြိမ်ကြိမ် တိုက်ခိုက်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
“သမ္မတထရမ့်ပြောသည့် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှု ရက် ၃၀ ရပ်နားရေး အဆိုပြုချက်ကို သမ္မတ ပူတင်က ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း” မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် သမ္မတနှင့် ရုရှားသမ္မတတို့ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှုအကြောင်း ရုရှားအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက စွမ်းအင်လိုင်းများကို အပြန်အလှန် အကြိမ်ကြိမ် တိုက်ခိုက်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် နှင့် ရုရှား သမ္မတ ပူတင်တို့သည် မတ်လ ၁၈ရက်နေ့တွင် တယ်လီဖုန်းမှတစ်ဆင့် ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ဖုန်းဆွေးနွေးမှုအပေါ် အိမ်ဖြူတော်က မကြာခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် ဖော်ပြချက်အရ ခေါင်းဆောင်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုကို စွမ်းအင်နှင့် အခြေခံအဆောက်အဦဆိုင်ရာများကို ပစ်မှတ် ထားခြင်းများကို အပစ်ရပ်စဲရေးနှင့် စတင်မည်ဟု သဘောတူခဲ့ကြ ပါသည်။
၎င်းတို့သည် ပင်လယ်နက်တွင် ရေလမ်းကြောင်း အပစ်ရပ်စဲရေး၊ အလုံးစုံ အပစ်ရပ်ရေးနှင့် ထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်ငန်းဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကိုလည်း သဘောတူခဲ့ကြပါသည်။
“အဆိုပါညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ချက်ချင်း စတင်မည်" ဟု ဖော်ပြချက်တွင် ဖြည့်စွက်ထားပါသည်။
ကိုးကား-ကရင်မလင်
Photo: The Hindu
“သမ္မတထရမ့်ပြောသည့် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှု ရက် ၃၀ ရပ်နားရေး အဆိုပြုချက်ကို သမ္မတ ပူတင်က ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း” မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် သမ္မတနှင့် ရုရှားသမ္မတတို့ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှုအကြောင်း ရုရှားအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက စွမ်းအင်လိုင်းများကို အပြန်အလှန် အကြိမ်ကြိမ် တိုက်ခိုက်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် နှင့် ရုရှား သမ္မတ ပူတင်တို့သည် မတ်လ ၁၈ရက်နေ့တွင် တယ်လီဖုန်းမှတစ်ဆင့် ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ဖုန်းဆွေးနွေးမှုအပေါ် အိမ်ဖြူတော်က မကြာခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် ဖော်ပြချက်အရ ခေါင်းဆောင်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုကို စွမ်းအင်နှင့် အခြေခံအဆောက်အဦဆိုင်ရာများကို ပစ်မှတ် ထားခြင်းများကို အပစ်ရပ်စဲရေးနှင့် စတင်မည်ဟု သဘောတူခဲ့ကြ ပါသည်။
၎င်းတို့သည် ပင်လယ်နက်တွင် ရေလမ်းကြောင်း အပစ်ရပ်စဲရေး၊ အလုံးစုံ အပစ်ရပ်ရေးနှင့် ထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်ငန်းဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကိုလည်း သဘောတူခဲ့ကြပါသည်။
“အဆိုပါညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ချက်ချင်း စတင်မည်" ဟု ဖော်ပြချက်တွင် ဖြည့်စွက်ထားပါသည်။
ကိုးကား-ကရင်မလင်
Photo: The Hindu
မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယား (Crimea) နှင့် Donbass ကို အမေရိကန်က ရုရှားပိုင်နက်များ အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုနိုင်သည်ဟု The New York Times သတင်းက ဖော်ပြသည်။
မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယား (Crimea) နှင့် Donbass ကို အမေရိကန်က ရုရှားပိုင်နက်များ အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုနိုင်သည်ဟု The New York Times သတင်းက ဖော်ပြသည်။
Trump က Air Force One ပေါ်တွင် သတင်းထောက်များနှင့် စကား ပြောဆိုသည့်အခါ “ဘာမှမဖြစ်ဘူးဆိုပါက ၎င်းနှင့် ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin တို့သည် ၎င်းတို့၏ Yalta Conference နှင့်တူသည့် တစ်ခုခုကို တွေ့ကြုံခံစားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူမည် ဆိုပါက ရုရှားက သိမ်းထားမည့် မြေယာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို အာရုံစိုက် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ရုရှားက ခရိုင်းမီးယားကို သိမ်းထားမည်ဖြစ်သလို ယူကရိန်းပိုင်နက်၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို လက်ရှိထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်မြေအားလုံး နီးပါးကို ထိန်းသိမ်းထားမည်ဟု အိမ်ဖြူတော်လက်ထောက်များကို အရိပ် အမြွက်ပြောပါသည်။
သို့သော်လည်း ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelensky ၏ လက်ထောက် များက Odessa ၏ အရေးပါသော ဆိပ်ကမ်းများ အပါအဝင် ပူတင်၏ အခြားသော ပိုင်နက်တောင်းဆိုမှုများကို ထရမ့်က ထောက်ခံမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဝန်ခံထားသည်။
ထရမ့် အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူများက ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ယူကရိန်း မိတ်ဖက်များနှင့် ဥရောပခေါင်းဆောင်များအား ရုရှားနှင့် ၎င်းတို့၏ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံမှုများအကြောင်း အသိပေးထားသော်လည်း ယူကရိန်း သို့မဟုတ် ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံများက ထရမ့် နှင့် ပူတင်တို့ သဘောတူ ထားသည့်အရာကို သဘောတူမည်ဆိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရ သေးကြောင်း ရေးသားဖော်ပြပါသည်။
ကိုးကား- The New York Times
မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယား (Crimea) နှင့် Donbass ကို အမေရိကန်က ရုရှားပိုင်နက်များ အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုနိုင်သည်ဟု The New York Times သတင်းက ဖော်ပြသည်။
Trump က Air Force One ပေါ်တွင် သတင်းထောက်များနှင့် စကား ပြောဆိုသည့်အခါ “ဘာမှမဖြစ်ဘူးဆိုပါက ၎င်းနှင့် ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin တို့သည် ၎င်းတို့၏ Yalta Conference နှင့်တူသည့် တစ်ခုခုကို တွေ့ကြုံခံစားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူမည် ဆိုပါက ရုရှားက သိမ်းထားမည့် မြေယာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို အာရုံစိုက် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ရုရှားက ခရိုင်းမီးယားကို သိမ်းထားမည်ဖြစ်သလို ယူကရိန်းပိုင်နက်၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို လက်ရှိထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်မြေအားလုံး နီးပါးကို ထိန်းသိမ်းထားမည်ဟု အိမ်ဖြူတော်လက်ထောက်များကို အရိပ် အမြွက်ပြောပါသည်။
သို့သော်လည်း ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelensky ၏ လက်ထောက် များက Odessa ၏ အရေးပါသော ဆိပ်ကမ်းများ အပါအဝင် ပူတင်၏ အခြားသော ပိုင်နက်တောင်းဆိုမှုများကို ထရမ့်က ထောက်ခံမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဝန်ခံထားသည်။
ထရမ့် အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူများက ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ယူကရိန်း မိတ်ဖက်များနှင့် ဥရောပခေါင်းဆောင်များအား ရုရှားနှင့် ၎င်းတို့၏ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံမှုများအကြောင်း အသိပေးထားသော်လည်း ယူကရိန်း သို့မဟုတ် ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံများက ထရမ့် နှင့် ပူတင်တို့ သဘောတူ ထားသည့်အရာကို သဘောတူမည်ဆိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရ သေးကြောင်း ရေးသားဖော်ပြပါသည်။
ကိုးကား- The New York Times
သမ္မတ Trump က “လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် အမေရိကန် သမ္မတ John F. Kennedy ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်သည့် အမျိုးအစားခွဲထားသော စာမျက်နှာ ၈၀၀၀၀ ပါ အစီရင်ခံစာကို မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်မည် ဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား-The White House
သမ္မတ Trump က “လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် အမေရိကန် သမ္မတ John F. Kennedy ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်သည့် အမျိုးအစားခွဲထားသော စာမျက်နှာ ၈၀၀၀၀ ပါ အစီရင်ခံစာကို မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်မည် ဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား-The White House
သမ္မတ Trump က “လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် အမေရိကန် သမ္မတ John F. Kennedy ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်သည့် အမျိုးအစားခွဲထားသော စာမျက်နှာ ၈၀၀၀၀ ပါ အစီရင်ခံစာကို မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်မည် ဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား-The White House
ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဌာန (Shin Bet) နှင့် တင်းမာမှုများ ကြီးထွားနေစဉ် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက ၎င်းဌာန၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ ရိုနန်ဘားအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်မည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း မတ် ၁၆ ရက်က ကြေညာခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဌာန (Shin Bet) နှင့် တင်းမာမှုများ ကြီးထွားနေစဉ် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက ၎င်းဌာန၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ ရိုနန်ဘားအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်မည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း မတ် ၁၆ ရက်က ကြေညာခဲ့သည်။
ရိုနန်ဘားအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်ရေးအတွက် အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း အစည်းအဝေးတစ်ခုသို့ ဆင့်ခေါ်၍ ၎င်းအား အသိပေးခဲ့ကြောင်း အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရသည်။ ဘားအပေါ် အယုံအကြည်မရှိတော့သဖြင့် ယင်းကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးပြည်သူများကို ဗီဒီယိုရုပ်သံမှတစ်ဆင့် ပြောကြားခဲ့သည် မိန့်ခွန်း၌ နေတန်ယာဟုက ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ လတ်တလောတွင် ရှင်းဘတ် (Shin Bet) အဖွဲ့ကရော ရိုနန်ဘားကပါ ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တုံ့ပြန်ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပေ။ အစ္စရေးအနေဖြင့် စစ်ပွဲအတွင်း ပါဝင်ပတ်သက်နေဆဲဖြစ်သလို နိုင်ငံရေးအရ သဘောထားကွဲလွဲမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် နေတန်ယာဟုနှင့် အစ္စရေးလုံခြုံရေး အသိုင်းအဝိုင်းကြား တင်းမာမှုများ ကြီးထွားလာခြင်းကို အဆိုပါလုပ်ရပ် က မီးမောင်းထိုးပြလျက်ရှိသည်။
ကိုးကား- ဆင်ဟွာ
ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဌာန (Shin Bet) နှင့် တင်းမာမှုများ ကြီးထွားနေစဉ် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက ၎င်းဌာန၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ ရိုနန်ဘားအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်မည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း မတ် ၁၆ ရက်က ကြေညာခဲ့သည်။
ရိုနန်ဘားအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်ရေးအတွက် အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း အစည်းအဝေးတစ်ခုသို့ ဆင့်ခေါ်၍ ၎င်းအား အသိပေးခဲ့ကြောင်း အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရသည်။ ဘားအပေါ် အယုံအကြည်မရှိတော့သဖြင့် ယင်းကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးပြည်သူများကို ဗီဒီယိုရုပ်သံမှတစ်ဆင့် ပြောကြားခဲ့သည် မိန့်ခွန်း၌ နေတန်ယာဟုက ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ လတ်တလောတွင် ရှင်းဘတ် (Shin Bet) အဖွဲ့ကရော ရိုနန်ဘားကပါ ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တုံ့ပြန်ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပေ။ အစ္စရေးအနေဖြင့် စစ်ပွဲအတွင်း ပါဝင်ပတ်သက်နေဆဲဖြစ်သလို နိုင်ငံရေးအရ သဘောထားကွဲလွဲမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် နေတန်ယာဟုနှင့် အစ္စရေးလုံခြုံရေး အသိုင်းအဝိုင်းကြား တင်းမာမှုများ ကြီးထွားလာခြင်းကို အဆိုပါလုပ်ရပ် က မီးမောင်းထိုးပြလျက်ရှိသည်။
ကိုးကား- ဆင်ဟွာ
ဖေဖော်ဝါရီလမှစ၍ အမေရိကန်၏ လက်လီရောင်းချမှုများသည် စားသုံးသူများ၏ လိုအပ်ချက်အရ ဝယ်ယူမှု (discretionary spending) များကြောင့် အနည်းငယ် အရောင်းသွက်လာပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ အရောင်းသွက်လာခြင်းသည် အမေရိကန်သမ္မတထရမ့်၏ အကောက်ခွန်နှုန်း တိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းများအား အလုပ်ထုတ်ပစ်ခြင်း များကြောင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုမရှိခြင်းကို ပိုမိုထင်ဟပ်နေပါသည်။ သို့သော်မတ်လ ၁၇ ရက်(တနင်္လာနေ့)တွင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အမေရိကန်၊ စီးပွားရေးဌာန၏ အစီရင်ခံစာအရ အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးသည် ပထမ သုံးလပတ်တွင် အတန်အသင့် တိုးတက်မှုရှိကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် လက်လီရောင်းချမှုများမ
ဖေဖော်ဝါရီလမှစ၍ အမေရိကန်၏ လက်လီရောင်းချမှုများသည် စားသုံးသူများ၏ လိုအပ်ချက်အရ ဝယ်ယူမှု (discretionary spending) များကြောင့် အနည်းငယ် အရောင်းသွက်လာပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ အရောင်းသွက်လာခြင်းသည် အမေရိကန်သမ္မတထရမ့်၏ အကောက်ခွန်နှုန်း တိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းများအား အလုပ်ထုတ်ပစ်ခြင်း များကြောင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုမရှိခြင်းကို ပိုမိုထင်ဟပ်နေပါသည်။ သို့သော်မတ်လ ၁၇ ရက်(တနင်္လာနေ့)တွင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အမေရိကန်၊ စီးပွားရေးဌာန၏ အစီရင်ခံစာအရ အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးသည် ပထမ သုံးလပတ်တွင် အတန်အသင့် တိုးတက်မှုရှိကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် လက်လီရောင်းချမှုများမှာ ၀.၂% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပါသည်။ Kohl’s, Macy’s နှင့် Walmart ကဲ့သို့သော လက်လီ အရောင်းဆိုင်ကြီး များက ၎င်းတို့၏ မတ်လအတွက် ရောင်းအားသတ်မှတ်ချက်ကို မြှင့်ထား ကြပါသည်။ ထို့အပြင် စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ဘားများ၏ ရောင်းအား သည် လွန်ခဲ့သည့် ၁၃ လနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ရောင်းအားကျသွားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ကိုးကား-Reuters
ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဒေါ်မေသူဌေး၊ ဦးစီးအရာရှိ၊ နစက-၃
ဖေဖော်ဝါရီလမှစ၍ အမေရိကန်၏ လက်လီရောင်းချမှုများသည် စားသုံးသူများ၏ လိုအပ်ချက်အရ ဝယ်ယူမှု (discretionary spending) များကြောင့် အနည်းငယ် အရောင်းသွက်လာပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ အရောင်းသွက်လာခြင်းသည် အမေရိကန်သမ္မတထရမ့်၏ အကောက်ခွန်နှုန်း တိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းများအား အလုပ်ထုတ်ပစ်ခြင်း များကြောင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုမရှိခြင်းကို ပိုမိုထင်ဟပ်နေပါသည်။ သို့သော်မတ်လ ၁၇ ရက်(တနင်္လာနေ့)တွင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အမေရိကန်၊ စီးပွားရေးဌာန၏ အစီရင်ခံစာအရ အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးသည် ပထမ သုံးလပတ်တွင် အတန်အသင့် တိုးတက်မှုရှိကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် လက်လီရောင်းချမှုများမှာ ၀.၂% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပါသည်။ Kohl’s, Macy’s နှင့် Walmart ကဲ့သို့သော လက်လီ အရောင်းဆိုင်ကြီး များက ၎င်းတို့၏ မတ်လအတွက် ရောင်းအားသတ်မှတ်ချက်ကို မြှင့်ထား ကြပါသည်။ ထို့အပြင် စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ဘားများ၏ ရောင်းအား သည် လွန်ခဲ့သည့် ၁၃ လနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ရောင်းအားကျသွားကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ကိုးကား-Reuters
ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဒေါ်မေသူဌေး၊ ဦးစီးအရာရှိ၊ နစက-၃
အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယားကို ရုရှား၏အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသိ အမှတ်ပြုရန် စဉ်းစားနေပြီး ကုလသမဂ္ဂအား ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ် Semafor က မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင်ဖော်ပြခဲ့သည်။
Semafor ၏ ဖော်ပြချက်အရ သမ္မတ Donald Trump သည် မည်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုမျှ မချမှတ်ရသေးကြောင်းနှင့် ခရိုင်းမီးယား၏ အခြေအနေ နှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများသည် “စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရန် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကတွန်းအားပေးဆောင်ရွက်နေသော ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီနေသည်” ဟု ဆိုသည်။
အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယားကို ရုရှား၏အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသိ အမှတ်ပြုရန် စဉ်းစားနေပြီး ကုလသမဂ္ဂအား ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ် Semafor က မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင်ဖော်ပြခဲ့သည်။
Semafor ၏ ဖော်ပြချက်အရ သမ္မတ Donald Trump သည် မည်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုမျှ မချမှတ်ရသေးကြောင်းနှင့် ခရိုင်းမီးယား၏ အခြေအနေ နှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများသည် “စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရန် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကတွန်းအားပေးဆောင်ရွက်နေသော ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီနေသည်” ဟု ဆိုသည်။
အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Brian Hughes က Semafor သို့ အိမ်ဖြူတော်သည် ထိုသို့သောကတိကဝတ်များကို မပြု လုပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်မှာ တူညီနေဆဲဖြစ်ပြီး တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ကာ ပဋိပက္ခကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရန်ဖြစ်သည်” ဟု Hughes က ဆိုသည်။
ရုရှားလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်သော ခရိုင်းမီးယားသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် တွင် ယူကရိန်းမှ ခွဲထွက်ပြီး ရုရှားနှင့်ပူးပေါင်းရန် ဆန္ဒမဲပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ အမေရိကန်က အားပေးထောက်ခံခဲ့မှုဖြင့် ကိယက်ဗ် တွင် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော သမ္မတ Viktor Yanukovich ကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးအချို့ကို ချက်ချင်းပယ်ဖျက်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂသည် အဆိုပါဒေသကို ယူကရိန်း နယ်မြေအဖြစ် ဆက်လက်ရှုမြင်နေဆဲဖြစ်သည်။
Trump နှင့် ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin တို့သည် မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့၌ ဖုန်းဖြင့်ဆွေးနွေးစဉ် အမေရိကန်က အဆိုပြုထားသော ရက်ပေါင်း ၃၀ စစ်ပြေငြိမ်းရေးကို ဆွေးနွေးရန် မျှော်လင့်ထားပြီး Putin က လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က မည်သည့်ဖြေရှင်းမှုမဆို “အကျပ်အတည်း၏ မူလ အကြောင်း အရင်းများ” ကို ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းရမည်ဟု အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ စစ်မြေပြင်တွင် ဆုံးရှုံးမှုများစွာဖြစ်ပွားပြီးနောက် ယူကရိန်းသည် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းရန် စစ်ပွဲရပ်စဲမှုကို အသုံးချနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဖော်ပြခဲ့သည်။
ယူကရိန်းခေါင်းဆောင် Vladimir Zelensky သည် ယာယီစစ်ပြေငြိမ်းရေးကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ရုရှားသို့ မည်သည့်နယ်မြေဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှုကိုမျှ လွှဲပြောင်းမပေးနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား-RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
အမေရိကန်သည် ခရိုင်းမီးယားကို ရုရှား၏အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသိ အမှတ်ပြုရန် စဉ်းစားနေပြီး ကုလသမဂ္ဂအား ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ် Semafor က မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင်ဖော်ပြခဲ့သည်။
Semafor ၏ ဖော်ပြချက်အရ သမ္မတ Donald Trump သည် မည်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုမျှ မချမှတ်ရသေးကြောင်းနှင့် ခရိုင်းမီးယား၏ အခြေအနေ နှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများသည် “စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရန် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကတွန်းအားပေးဆောင်ရွက်နေသော ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီနေသည်” ဟု ဆိုသည်။
အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Brian Hughes က Semafor သို့ အိမ်ဖြူတော်သည် ထိုသို့သောကတိကဝတ်များကို မပြု လုပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်မှာ တူညီနေဆဲဖြစ်ပြီး တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ကာ ပဋိပက္ခကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရန်ဖြစ်သည်” ဟု Hughes က ဆိုသည်။
ရုရှားလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်သော ခရိုင်းမီးယားသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် တွင် ယူကရိန်းမှ ခွဲထွက်ပြီး ရုရှားနှင့်ပူးပေါင်းရန် ဆန္ဒမဲပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ အမေရိကန်က အားပေးထောက်ခံခဲ့မှုဖြင့် ကိယက်ဗ် တွင် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော သမ္မတ Viktor Yanukovich ကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးအချို့ကို ချက်ချင်းပယ်ဖျက်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂသည် အဆိုပါဒေသကို ယူကရိန်း နယ်မြေအဖြစ် ဆက်လက်ရှုမြင်နေဆဲဖြစ်သည်။
Trump နှင့် ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin တို့သည် မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့၌ ဖုန်းဖြင့်ဆွေးနွေးစဉ် အမေရိကန်က အဆိုပြုထားသော ရက်ပေါင်း ၃၀ စစ်ပြေငြိမ်းရေးကို ဆွေးနွေးရန် မျှော်လင့်ထားပြီး Putin က လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က မည်သည့်ဖြေရှင်းမှုမဆို “အကျပ်အတည်း၏ မူလ အကြောင်း အရင်းများ” ကို ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းရမည်ဟု အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ စစ်မြေပြင်တွင် ဆုံးရှုံးမှုများစွာဖြစ်ပွားပြီးနောက် ယူကရိန်းသည် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းရန် စစ်ပွဲရပ်စဲမှုကို အသုံးချနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဖော်ပြခဲ့သည်။
ယူကရိန်းခေါင်းဆောင် Vladimir Zelensky သည် ယာယီစစ်ပြေငြိမ်းရေးကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ရုရှားသို့ မည်သည့်နယ်မြေဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှုကိုမျှ လွှဲပြောင်းမပေးနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား-RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
သမ္မတထရမ့်၏အမိန့်သစ်တစ်ရပ်ကြောင့် အမေရိကန်အခြေစိုက် VOA နှင့် RFA အပါအဝင် သတင်းဌာနအချို့၏လုပ်ငန်းများကို ရပ်ဆိုင်းရဖွယ် ရှိနေပါသည်။ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် သတင်းဌာနများကို စီမံ ကိုင်တွယ်သည့် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာအေဂျင်စီ (USAGM) နှင့် အခြား အစိုးရအေဂျင်စီ ၆ ခု၏ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို အနည်းဆုံး ဖြစ်စေရန်လုပ်ဆောင်ရမည်ဟူသော ညွှန်ကြားချက်ကို လွန်ခဲ့သော ရက်ပိုင်းတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။
VOA သတင်းဌာနသည် သတင်းထောက်၊ ထုတ်လုပ်ရေးမှူးနှင့် အထောက်အကူပြုဝန်ထမ်းပေါင်း ၁၃၀၀ နီးပါးအား လစာနှင့် ခွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
သမ္မတထရမ့်၏အမိန့်သစ်တစ်ရပ်ကြောင့် အမေရိကန်အခြေစိုက် VOA နှင့် RFA အပါအဝင် သတင်းဌာနအချို့၏လုပ်ငန်းများကို ရပ်ဆိုင်းရဖွယ် ရှိနေပါသည်။ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် သတင်းဌာနများကို စီမံ ကိုင်တွယ်သည့် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာအေဂျင်စီ (USAGM) နှင့် အခြား အစိုးရအေဂျင်စီ ၆ ခု၏ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို အနည်းဆုံး ဖြစ်စေရန်လုပ်ဆောင်ရမည်ဟူသော ညွှန်ကြားချက်ကို လွန်ခဲ့သော ရက်ပိုင်းတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။
VOA သတင်းဌာနသည် သတင်းထောက်၊ ထုတ်လုပ်ရေးမှူးနှင့် အထောက်အကူပြုဝန်ထမ်းပေါင်း ၁၃၀၀ နီးပါးအား လစာနှင့် ခွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ၏ အဆိုပါညွှန်ကြားချက်ကြောင့် VOA နှင့် RFA အပါအဝင် သတင်းဌာနအချို့ရှိ မြန်မာဘာသာစကား အစီအစဉ်များ အပါအဝင် ဘာသာစကား အမျိုးမျိုးဖြင့်တင်ဆက်နေသည့် သတင်း ထုတ်လွှင့်မှုများအပေါ်တိုက်ရိုက် ထိခိုက်သက်ရောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
VOA သတင်းဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် မိုက်ခ်အေဘရာမိုဝစ်ဇ်က' “နှစ်ပေါင်း ၈၃ နှစ်အတွင်း အမေရိကန်အသံ ပထမဆုံးအကြိမ် အပိတ်ခံ လိုက်ရပြီ'” ဟု ၎င်း၏ ဆိုရှယ်မီဒီယာအကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့ပြီး ခွင့်ပေးခံရသူများထဲတွင် ၎င်းကိုယ်တိုင်လည်း ပါဝင်သည်ဟုပြောသည်။
ထို့အပြင် “အမေရိကန်အစိုးရက RFA နှင့် မိတ်ဖက်သတင်း ဌာနများအတွက် နှစ်စဉ်ပေးအပ်နေသော ထောက်ပံ့ငွေများကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅ ရက်၊ (စနေနေ့) နံနက်ပိုင်းမှစတင်ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီ” ဟူသည့် အကြောင်းကြားစာရရှိသည့်အကြောင်း လွတ်လပ်သည့်အာရှအသံ (RFA) က သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
USAGM အထူးအကြံပေး ကာရီလိတ်ခ်က RFA ဥက္ကဋ္ဌ ထံသို့ ပေးပို့သည့် စာတွင် RFA ကို ရန်ပုံငွေဖြတ်တောက် လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် အသုံးမပြု ရ သေးသည့်ရန်ပုံငွေများကိုလည်း အစိုးရထံ အချိန်မဆိုင်းဘဲ ပြန်လွှဲပေး ရန်လည်းပါဝင်သည်ဟု RFA က သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
ထရမ့်၏အမိန့်ကြောင့် သတင်းလုပ်ငန်းများ မည်သည့်အချိန်တွင် မည်ကဲ့သို့ ရပ်ဆိုင်းမည်ဆိုသည်ကို ယခုအချိန်၌ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးဟုလည်း RFA က ပြောထားပါသည်။
ကိုးကား-NP News
သမ္မတထရမ့်၏အမိန့်သစ်တစ်ရပ်ကြောင့် အမေရိကန်အခြေစိုက် VOA နှင့် RFA အပါအဝင် သတင်းဌာနအချို့၏လုပ်ငန်းများကို ရပ်ဆိုင်းရဖွယ် ရှိနေပါသည်။ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် သတင်းဌာနများကို စီမံ ကိုင်တွယ်သည့် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာအေဂျင်စီ (USAGM) နှင့် အခြား အစိုးရအေဂျင်စီ ၆ ခု၏ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို အနည်းဆုံး ဖြစ်စေရန်လုပ်ဆောင်ရမည်ဟူသော ညွှန်ကြားချက်ကို လွန်ခဲ့သော ရက်ပိုင်းတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။
VOA သတင်းဌာနသည် သတင်းထောက်၊ ထုတ်လုပ်ရေးမှူးနှင့် အထောက်အကူပြုဝန်ထမ်းပေါင်း ၁၃၀၀ နီးပါးအား လစာနှင့် ခွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ၏ အဆိုပါညွှန်ကြားချက်ကြောင့် VOA နှင့် RFA အပါအဝင် သတင်းဌာနအချို့ရှိ မြန်မာဘာသာစကား အစီအစဉ်များ အပါအဝင် ဘာသာစကား အမျိုးမျိုးဖြင့်တင်ဆက်နေသည့် သတင်း ထုတ်လွှင့်မှုများအပေါ်တိုက်ရိုက် ထိခိုက်သက်ရောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
VOA သတင်းဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် မိုက်ခ်အေဘရာမိုဝစ်ဇ်က' “နှစ်ပေါင်း ၈၃ နှစ်အတွင်း အမေရိကန်အသံ ပထမဆုံးအကြိမ် အပိတ်ခံ လိုက်ရပြီ'” ဟု ၎င်း၏ ဆိုရှယ်မီဒီယာအကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့ပြီး ခွင့်ပေးခံရသူများထဲတွင် ၎င်းကိုယ်တိုင်လည်း ပါဝင်သည်ဟုပြောသည်။
ထို့အပြင် “အမေရိကန်အစိုးရက RFA နှင့် မိတ်ဖက်သတင်း ဌာနများအတွက် နှစ်စဉ်ပေးအပ်နေသော ထောက်ပံ့ငွေများကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅ ရက်၊ (စနေနေ့) နံနက်ပိုင်းမှစတင်ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီ” ဟူသည့် အကြောင်းကြားစာရရှိသည့်အကြောင်း လွတ်လပ်သည့်အာရှအသံ (RFA) က သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
USAGM အထူးအကြံပေး ကာရီလိတ်ခ်က RFA ဥက္ကဋ္ဌ ထံသို့ ပေးပို့သည့် စာတွင် RFA ကို ရန်ပုံငွေဖြတ်တောက် လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် အသုံးမပြု ရ သေးသည့်ရန်ပုံငွေများကိုလည်း အစိုးရထံ အချိန်မဆိုင်းဘဲ ပြန်လွှဲပေး ရန်လည်းပါဝင်သည်ဟု RFA က သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
ထရမ့်၏အမိန့်ကြောင့် သတင်းလုပ်ငန်းများ မည်သည့်အချိန်တွင် မည်ကဲ့သို့ ရပ်ဆိုင်းမည်ဆိုသည်ကို ယခုအချိန်၌ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးဟုလည်း RFA က ပြောထားပါသည်။
ကိုးကား-NP News
ထရမ့် ၏ အကြံပြုချက်ကို ထောက်ခံပြီး ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့သည် ရက် ၃၀ ကြာ စွမ်းအင်အခြေခံအဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရန် သဘောတူခဲ့ကြပါသည်။
ပင်လယ်နက်အတွင်း ရေကြောင်းသွားလာရေး လုံခြုံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ထရမ့် ၏ အကြံပြုချက်ကို ထောက်ခံပြီး ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့သည် ရက် ၃၀ ကြာ စွမ်းအင်အခြေခံအဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရန် သဘောတူခဲ့ကြပါသည်။
ပင်လယ်နက်အတွင်း ရေကြောင်းသွားလာရေး လုံခြုံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် စစ်သုံ့ပန်း ၁၇၅ ဦး ကို လဲလှယ်မည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားမှာ ကုသမှုခံယူနေသည့် အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာ ရထားသော ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၃ ဦးကိုလည်း ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယူကရိန်းအနေဖြင့် ရက် ၃၀ အပစ်ရပ်ကာလအတွင်း စစ်သားစုဆောင်းခြင်းနှင့် လက်နက်ပြန်လည် ဖြည့်တင်းခြင်းများ မပြုလုပ်ရန် ရုရှားဘက်က တောင်းဆိုထားပါသည်။
ကိုးကား-ကရင်မလင်
ထရမ့် ၏ အကြံပြုချက်ကို ထောက်ခံပြီး ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့သည် ရက် ၃၀ ကြာ စွမ်းအင်အခြေခံအဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရန် သဘောတူခဲ့ကြပါသည်။
ပင်လယ်နက်အတွင်း ရေကြောင်းသွားလာရေး လုံခြုံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် စစ်သုံ့ပန်း ၁၇၅ ဦး ကို လဲလှယ်မည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားမှာ ကုသမှုခံယူနေသည့် အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာ ရထားသော ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၃ ဦးကိုလည်း ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယူကရိန်းအနေဖြင့် ရက် ၃၀ အပစ်ရပ်ကာလအတွင်း စစ်သားစုဆောင်းခြင်းနှင့် လက်နက်ပြန်လည် ဖြည့်တင်းခြင်းများ မပြုလုပ်ရန် ရုရှားဘက်က တောင်းဆိုထားပါသည်။
ကိုးကား-ကရင်မလင်
ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့ကြား ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုနေပြီဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တို့သည် ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုမှုကို မော်စကိုစံတော်ချိန် ၁၇:၀၀ (ဝါရှင်တန်စံတော် ချိန် ၁၀:၀၀) တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၂ နာရီနှင့် ၂၈ မိနစ် ကြာမြင့်ခဲ့ကြောင်း State Duma မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား- ရိုက်တာ ၊ State Duma
ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့ကြား ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုနေပြီဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တို့သည် ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုမှုကို မော်စကိုစံတော်ချိန် ၁၇:၀၀ (ဝါရှင်တန်စံတော် ချိန် ၁၀:၀၀) တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၂ နာရီနှင့် ၂၈ မိနစ် ကြာမြင့်ခဲ့ကြောင်း State Duma မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား- ရိုက်တာ ၊ State Duma
ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့ကြား ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုနေပြီဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တို့သည် ဖုန်းဖြင့် စကားပြောဆိုမှုကို မော်စကိုစံတော်ချိန် ၁၇:၀၀ (ဝါရှင်တန်စံတော် ချိန် ၁၀:၀၀) တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၂ နာရီနှင့် ၂၈ မိနစ် ကြာမြင့်ခဲ့ကြောင်း State Duma မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
ကိုးကား- ရိုက်တာ ၊ State Duma