ဤလူ့ဘောင်တွင် အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးဟူ၍ လူသားအမျိုးအစား ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားကြသည်။ ဤတွင် အမျိုးသမီးများကို အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူအခွင့်အ‌ရေးမပေးဘဲ ကန့်သတ်မှုများရှိခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများကဲ့သို့ နေရာတိုင်းနှင့် မတင့်တယ် မအပ်စပ်ဟူသောအယူဝါဒကို အမြဲအသုံးချနေကြသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အလမ်းများ၊ အခွင့်အရေးများဆုံးရှုံးလျက်ရှိသည်။ အချို့က အမျိုးသမီးဟူသည် အိမ်တွင်းမှု၊ မီးဖိုချောင်ကိစ္စတို့သာ ကောင်းမွန်စွာလုပ်ကိုင်သင့်သည်ဟု ကန့်သတ်ခွဲခြားတတ်ကြသည်။ ထိုသူတို့သည် ပုခက်လွှဲသောအမျိုးသမီးများ၏လက်သည် ကမ္ဘာကိုအုပ်စိုးနိုင်သည်အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်ကြောင်း သတိမထားမိသူများဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ အမျိုးသမီးများစွမ်းဆောင်နိုင်မှုသည် ကဏ္ဍအသီးသီး၌   ဝင်ရောက်ထိုးဖောက်နိုင်စွမ်းရှိသည်ဖြစ်ရာ နည်းပညာထွန်းကားလာသော ယနေ့ခေတ်ကာလတွင် အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားနည်းတူ ညီမျှသောအခွင့်အရေး၊ အခွင့်အလမ်းများရရှိပြီး ဘဝမြင့်မားအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သူများဖြစ်အောင် မြှင့်တင်ပေးကြရပေမည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိအမျိုးသမီးဦးရေသည် အမျိုးသားဦးရေ၏ တစ်ဝက်ကျော်ရှိနေသည်။ ကမ္ဘာ့ အဆင့်ညီလာခံများ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် အမျိုးသားအဆင့် ယန္တရားကော်မတီများဖြစ်နေသဖြင့် အမျိုးသားကော်မတီဝင် များသာ လုပ်ဆောင် ရမည့် ကန့်သတ်ချက်များရှိနေသည်။ သို့ဖြစ်၍ အမျိုးသမီးများ၏ဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး အတွက်  ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နှင့် ထိရောက်စွာလွှမ်းခြုံနိုင်ရန် လုပ်ငန်းသဘောထားချင်းတူညီသည့်  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစိုးရအဖွဲ့မဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်း၊ NGO များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်တွင် တရားစီရင်ခွင့်ရသူ ခုနစ်ဦးရှိသည်။ ထိုခုနစ်ဦးမှာ ကလန်၊ သံပျင်၊ တရားသူကြီး၊ အမတ်ကြီး၊ မင်းညီမင်းသား၊ မိဖုရားခေါင်ကြီး၊ မင်းဧကရာဇ်ဟူ၍ဖြစ်ပြီး မိဖုရားခေါင်ကြီး ဟူသော    အမျိုးသမီးတစ်ဦးပါဝင်နေရာ ထိုစဉ်ကတည်းက အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းဆောင်နိုင်ခွင့် အခွင့် အရေးကို မျှတစွာထည့်သွင်းပေးထားသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် အမျိုးသားဦးရေထက် အမျိုးသမီးဦးရေက ပိုမိုများပြားလာသည်ကို တွေ့ရသည်။ ထိုကဲ့သို့ များပြားလာသော အမျိုးသမီးများကို အမျိုးသားများနည်းတူ တန်းတူအခွင့် အရေးပေးနိုင်အောင်ဆောင်ရွက်ကြရန်လိုသည်။ အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍကိုကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်လုပ်ဆောင်၍ အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်များ မြင့်မားလာအောင်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်ကြရမည်။

ထို့ကြောင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မတ်လ ၈ ရက်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့(International Women’s Day)အဖြစ်သတ်မှတ်ကာ အခမ်းအနားများကျင်းပ၍ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးများ ၏ကဏ္ဍကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများ နေ့ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကိုအကျဉ်းမျှတင်ပြချင်သည်။ ၁၉၁၀ ပြည့်နှစ်က ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ ကိုပင်ဟေဂင်မြို့၌ ကျင်းပသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးညီလာခံတွင် ဂျာမနီနိုင်ငံမှ အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးဖြစ်သူ မီးစ်ကလယ်ရာဇယ်ကင်းက အမျိုးသမီးများနေ့သတ်မှတ်ကျင်းပနိုင်ရေး အကြံပြုတင်ပြ ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ အကြံပြုတင်ပြချက်အရ နှစ်စဉ် မတ်လ ၈ ရက်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများ နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ကျင်းပရန် တညီ တညွတ်တည်းဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးသည် ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစတင်၍ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့အတွက် နှစ်စဉ်ဆောင်ပုဒ်တစ်ခုသတ်မှတ်၍ ကျင်းပလာခဲ့သည်။

အမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ယနေ့ ၂၁ ရာစုကာလတွင် ရှေးယခင်ကထက် လုပ်ဆောင်နိုင်မှု စွမ်းရည်များ ပို၍ပို၍တိုးတက်လာသည်မှာ အများမျက်မြင်ဖြစ်ပေသည်။ အမျိုးသမီးများသည် အိမ်တွင်း မှုတာဝန်ယူရုံလောက်သာမကတော့ဘဲ   နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ပါ ပါဝင်ထမ်းဆောင် လာနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ ပင်ကိုဗီဇသည်အများအားဖြင့် အားနွဲ့သူများဟု ဆိုကြသော်လည်း အမျိုးသားများနှင့်အပြိုင် ကာယစွမ်းအင်၊ ဉာဏစွမ်းအင်၊ စိတ်ဓာတ်စွမ်းအင်များ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင် စွမ်းရှိသည်။ လက်ရုံးရည်၊ နှလုံးရည်နှစ်မျိုးစလုံး ထက်မြက်ကြံ့ခိုင် သူများအဖြစ် ကြိုးစားအား ထုတ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ အရည်အချင်းပြည့်ဝပြီး စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်သူများ ဖြစ်လာအောင် ၎င်းကိုယ်တိုင် ကြိုးစားခွင့်ရှိအောင် ဖန်တီးဖော်ဆောင်ပေးရပေမည်။ အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူ စွမ်းဆောင်နိုင်သည့် စွမ်းရည်များ ပိုမိုမြင့်မားတိုးတက်လာအောင် နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့ အစည်းအားလုံးက နည်းပညာခေတ်နှင့်အညီ ဆန်းသစ်သောနည်းလမ်းများဖြင့် ကြံဆပံ့ပိုးပေးကြ ပေမည်။

ယခုအခါ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် လူသားအားလုံးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင်အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ပုံဖော်သင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်လာကြပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့ တိုက်တွန်း ဆောင်ရွက် လာကြခြင်းသည် အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်များကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခြင်းနှင့်အတူ နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်အောင်ကြံဆောင်လုပ်ကိုင်ကြခြင်းမည်ပေသည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေသည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်များပြားလာချိန်တွင် ဤသို့သော ကြောင်းကျိုးဆီလျော်မှုရှိသည့် ကြိုးစားဆောင်ရွက်မှုမှန်သမျှ အဖိုးတန်လှပေသည်။

နိုင်ငံ၏ ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် အမျိုးသမီးများပါဝင်ကြိုးစားခွင့်ရအောင်ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု အခွင့်ရ ရန်လိုအပ်သည်။ ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုဆိုသည်မှာ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ မိမိရပိုင်ခွင့်အခွင့် အရေးများကို တန်းတူညီမျှရရှိခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ရပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးဟုဆိုရာတွင်လည်း အမျိုးသမီး ဖြစ်၍ အလေးသာ အရာပေးခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မိမိ၏လုပ်ရည်ကိုင်ရည်နှင့်ညီမျှသော အခွင့်အရေး ကိုသာဆိုလိုသည်။ တစ်ဖန် မိန်းမသားဖြစ်၍ဟူသော ဟောင်းနွမ်းခေတ်မမီတော့သည့် ကန့်သတ်ချက် မျိုးဖြင့် အစစအရာရာ နောက်ချန်ထား၍မသင့်တော့ပေ။ ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုသည် လူသားတိုင်း ရရှိသင့်သည့် အခွင့်အရေးဖြစ်၍ အမျိုးသမီးတိုင်းအတွက် ရရှိသင့်ရရှိအပ်သော အခွင့်အရေးပင် ဖြစ်သည်။

ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုရှိသည်နှင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် များစွာသောအထောက်အကူများကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။    အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနည်းတူ ကြိုးစားပါဝင်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရရှိလာ သဖြင့် ဆင်းရဲမှုကိုလျှော့ချနိုင်ခြင်း၊  အမျိုးသမီးများအိမ်တွင်းအောင်းနေရသောဘဝမှ   နေအိမ်ပြင်ပ သို့ထွက်၍ အလုပ်အကိုင်များလုပ်ကိုင်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် အသိအမြင်ဗဟုသုတများ တိုးပွားလာခြင်း၊  မျက်စိပွင့် နားပွင့်လာနိုင်ခြင်းနှင့်အတူ လူကုန်ကူးမှုခံရမှုများကို တားဆီးကာကွယ်နိုင်ခြင်း၊ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်နိုင်ခြင်းစသည့် အမျိုးသမီးကဏ္ဍဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု များရရှိ လာမည်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ပညာရေးကို အမျိုးသားများနည်းတူ တန်းတူအခွင့်အရေးရအောင် ဖန်တီးနိုင်မှုသည်လည်း လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စွမ်းဆောင် နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

တစ်ဖန် ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု အခွင့်အရေးအရ အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီး  လုပ်ငန်းမှန်သမျှ အပေးအယူမျှတစွာဖြင့် အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသားများအနေဖြင့်လည်း အမျိုးသမီးပဲဟူသော   ဘောင်ကျဉ်းကလေးထဲ၌ ချန်လှပ်မထားခဲ့ဘဲ တန်းတူစွမ်းဆောင်နိုင်‌အောင် လက်တွဲ ခေါ်ဆောင်သင့်သည်။ ဤနည်းဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစများ၊ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းရည်များပိုမိုတိုးတက်မြင့်မားလာအောင် ကြိုးစားခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ သန်း ၆၀ ခန့်ရှိရာ ထက်ဝက်ကျော်သည် အမျိုးသမီးများဖြစ်သည်။ ထိုထက်ဝက်ကျော်ကိန်းဂဏန်းရှိသော အမျိုးသမီးဦးရေ အရေအတွက်သည် နိုင်ငံတော်နှင့် မြန်မာ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သောအရေအတွက်ဖြစ်သည်။ စွမ်းရည်မြင့်မား သော မြန်မာအမျိုးသမီးများအဖြစ် ပြုစုပျိုးထောင်ပေးကာ ကမ္ဘာနှင့် ရင်ပေါင် တန်း နိုင်သော နိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်အောင် ပုံဖော်ကြိုးစားကြရာ၌ ပါဝင်အားဖြည့်နိုင်ပေသည်။ အမျိုးသမီးများကို နိုင်ငံတော်၏ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များအဖြစ်ခံယူကာ  အမျိုးသမီးတို့၏အခန်းကဏ္ဍကို နည်းပညာ၏ ဆန်းသစ် သောအကူအညီဖြင့်အားပေးကူညီရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးတို့၏ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း၊ စွမ်းရည်မြင့်မားမှုတို့ကို စုစည်းဖော်ဆောင်ပေးနိုင်စွမ်းရှိလျှင် အတိုင်းထက်အလွန် တံခွန်နှင့်ကုက္ကားဖြစ်ပေသည်။ ထိုအချက်ကို အလေးပေးစဉ်းစား၍ မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးများသည် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးများနှင့် ရင်ပေါင်တန်းနိုင်ရေး၊ အမျိုးသမီးထု၏စွမ်းအားစုကို နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးတွင် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ရေးတို့ကိုရည်ရွယ်၍ ၂၀၀၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီး ရေးရာအဖွဲ့ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ်က တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ပေကျင်းမြို့၌ ကျင်းပ သော စတုတ္ထအကြိမ် အမျိုးသမီးညီလာခံမှ အမျိုးသမီးများ ဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးရေးရာ ကော်မတီကိုဖွဲ့ စည်း၍ ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်ကို မြန်မာအမျိုးသမီးများနေ့အဖြစ် ဂုဏ်ယူသတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်  အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ပေါ်ထွန်းလာခြင်းသည် မြန်မာအမျိုးသမီးများ အတွက် အားရတက်ကြွဖွယ်ဖြစ်သည်။ ယခင်က အမျိုးသမီးများ   အားကိုးအားထားပြုထိုက်သည့် အသင်းအဖွဲ့မရှိခဲ့ချေ။ ယနေ့ချိန်ခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်သည် မြန်မာအမျိုး သမီးထုအတွက် ကျောက်စိုင်ကျောက်သားပမာ ရှေ့တန်းမှ ရပ်တည်ကြိုးစားကာကွယ်ပေးလျက်ရှိသည်။  မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ် Myanmar Women’s Affairs Federation(MWAF)ကို

(က)   အေးချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့်နိုင်ငံတော်ကြီးတည်ဆောက်ရာတွင် အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍ မြှင့်တင်ပေးရန်။

(ခ)     အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

(ဂ)  အမျိုးသမီးများ၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး စသည်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌စေရန်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏ ဘဝလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

(ဃ)   တိုင်းရင်းသားရိုးရာယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံများကိုပိုမိုမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားသည့် စိတ်ဓာတ် မြှင့်တင်ရေးအတွက် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးရန်။

(င)     အမျိုးသမီးများအားအကြမ်းဖက်မှုမှ ကာကွယ်ရေးနှင့်  ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျဆောင်ရွက်ရန်။

(စ)     အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးသူငယ်များ လူကုန်ကူးမှုလျော့နည်းပပျောက်ရေးအတွက် အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်။

(ဆ)   အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများကို တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံနှင့်အညီ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အသင်းချုပ်ကြီး၏ရည်ရွယ်ချက်များမှာ တော်တည့်မှန်ကန်ပြီး အမျိုးသမီးတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာ အဝဝအတွက် အားကိုးလောက်သည်။ အမျိုးသမီးထု၏ ပညာရေး၊  ကျန်းမာရေး၊  အမျိုးသမီးများ၏ အကြမ်းဖက်မှုမှအကာအကွယ်ပေးရေးတို့မှာ အမျိုးသမီးတိုင်းအတွက် လိုအပ်သောအခွင့်အရေးများ ပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည် ကြက်ခြေနီအသင်း၊ မိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း စသည်တို့တွင် အင်တိုက်အားတိုက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ ထိုအခွင့်အလမ်းများကို ပြည့်ပြည့်ဝဝရရှိ၍ အမျိုးသမီးများ၏ ပင်ကိုအရည်အချင်းများကို တက်ကုန်ရွက်ကုန်ပြသခွင့်ရရှိအောင် နည်းပညာကဏ္ဍကို တိုးမြှင့်ဆန်းသစ်ဖော်ဆောင်ပေးသင့်သည်။ ကွန်ပျူတာနည်းပညာသည် ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း ရေပန်းစား အသုံးဝင်လှသည်ဖြစ်ရာ အမျိုးသမီးများ   ကွန်ပျူတာခလုတ်ပေါ်လက်တင်၍ ကဏ္ဍအသီးသီး၌ ပါဝင်စွမ်းဆောင်နိုင်ပေပြီ။  ထိုသို့စွမ်းဆောင်နိုင်အောင် နိုင်ငံတော်နှင့်အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက အရေးပေးလုပ်ဆောင်ပေးရမည်ဖြစ်ပေသည်။

အမျိုးသမီးများ၏ဘဝလုံခြုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အမျိုးသမီးအားလုံးပါဝင်ခွင့်ရအောင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်  ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ထောင်စုနှစ်ပန်းတိုင် (၁၇) ရပ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်စေခဲ့သည်။  ယင်းပန်းတိုင်(၁၇) ရပ်အနက် ပန်းတိုင်(၅)   “ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှ မှုရရှိရေးနှင့် အမျိုးသမီးများအားလုံး စွမ်းပကားတိုးမြှင့်စေရေး” (Goal 5 – Achieve gender equality and  empower all women and girls.) ဟူသောအချက်အရ အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားရေးအတွက် အကူအညီများဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးများသည်ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင်လည်းကောင်း၊နိုင်ငံတော်တည်‌ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်လည်းကောင်း တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်ဖြင့် ကြိုးစားဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည့် သမိုင်းပုံရိပ်များရှိခဲ့သည်။ ပိုးထည်ကုန်သည် ဒေါ်ဦးဇွန်းသည် အိုမင်းမစွမ်းဖြစ်နေသော ဘိုးဘွားများကို  မိမိ၏မိဘများသဖွယ်ပြုစုစောင့်ရှောက်နိုင်ရန်  မင်းကွန်း၊  သထုံ၊ပေါင်းတည်၊ ရန်ကုန်နှင်းဆီကုန်းနှင့် ပခုက္ကူတို့တွင် ဘိုးဘွားရိပ်သာများ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ယခုအချိန်၌ ဒေါ်ဦးဇွန်း စတင်သန္ဓေတည်မွေးဖွားပေးခဲ့သော ဘိုးဘွားရိပ်သာများမှသည်  မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားတွင်   ဘိုးဘွား ရိပ်သာများဆက်လက်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပေသည်။ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတွင်လည်း   ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုရှင်သူနာပြုဆရာမကြီး ဒေါ်ခင်အုန်းမြသည်   လူနာများကို  သက်စွန့်ဆံဖျား ကယ်တင် ပြုစုနိုင်ခဲ့သူအဖြစ်ထင်ရှားခဲ့သည်။   ဒေါ်ခင်အုန်းမြသည်ဗုံးများ၊ စက်သေနတ်များပစ်ခတ် ပေါက်ကွဲ နေသည့်ကြားမှပင်ဒဏ်ရာရအမျိုးသမီးငယ်ကို ဘေးကင်းရာသို့ အရကယ်တင်ပြုစုကုသပေးခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီကော်မတီက ချီးမြှင့်သည့်ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုကို ရန်ကုန်မြို့ အမှတ် -၂ တပ်မတော်ဆေးရုံကြီး၌ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဗိုလ်ခင်အုန်းမြ (နောင်တွင် အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူး)က ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့သည်။ ထိုဆုသည် မြန်မာနိုင်ငံသူနာပြုများထဲမှ ပထမဆုံးရရှိခဲ့သောဆုပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာသူနာပြု အမျိုးသမီးများထဲမှ ဒုတိယအကြိမ်  ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေးဆုချီးမြှင့်ခံရသူတစ်ဦး  ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့ပြန်သည်။  ထိုသူမှာ သူနာပြုဦးစီးအရာရှိ ဒေါ်အမ်ယောနမ်ဖြစ်သည်။ ဒေါ်အမ်ယောနမ်သည်   တပ်မတော်စစ်ကြောင်းမှ ဒဏ်ရာရ ရဲဘော်များနှင့် အရပ်သူအရပ်သားများကို  မူဆယ်ဆေးရုံတွင် သက်စွန့်ဆံဖျား ပြုစုကယ်တင်ခဲ့သည်။

ဒေါ်အမ်ယောနမ်အတွက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီက ချီးမြှင့်သည့် ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုတံဆိပ်ကို   ၁၉၉၃  ခုနှစ်  ဇွန်လ ၂၉ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ သူနာပြုတက္ကသိုလ်၌ ကျင်းပ သော  အခမ်းအနားတွင်  မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်ခြေနီအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာတင်ဦးက ဆုရသူအားပေးအပ် ခဲ့သည်။ ဆရာမကြီး ဒေါ်အမ်ယောနမ်က“သူနာပြုတိုင်းဟာ အနစ်နာခံရမယ်။ စိတ်ထားကောင်းရမယ်။ အနစ်နာ၊  စေတနာ၊  ဝါသနာ၊  မေတ္တာ၊ ကရုဏာရှိရမယ်။ လူနာတွေအပေါ်လည်း ဆက်ဆံရေးကောင်း မွန်ရမယ်။  အခုလို ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေး ဆုချီးမြှင့်ခံရတာဟာ ကျွန်မတစ်ဦးတည်း စွမ်းဆောင်နိုင်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြတဲ့ ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုဆရာမတွေ၊ ဆေးတပ်သားတွေ ရဲ့ဝိုင်းဝန်းစွမ်းဆောင်မှုကြောင့်ရရှိခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အားလုံးကိုလည်း  အထူးကျေးဇူးတင်မိပါတယ်”ဟု ပြန်လည်ဖွင့်ဟပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားသော အမျိုးသမီးဖြစ်ရုံသာမက စိတ်ကောင်းစေတနာကောင်းရှိသူအဖြစ်  သူ့စကားများက ဖော်ပြနေသည်။  ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေး ဆုမရသော်လည်း သားဖွားဆရာမဒေါ်သိန်းရီ၏ စွမ်းဆောင်မှုကလည်း ချီးကျူးစရာဖြစ်သည်။ ဒေါ်သိန်းရီသည် ၁၉၉၅ ခုနှစ်ဖြစ်ပွားသည့်   မီးလောင်မှုတွင် အသက် ၈ နှစ်အရွယ်မိန်းကလေးတစ်ဦးကို မီးလောင်နေသော အိမ်အတွင်းမှအသက်စွန့်ကယ်တင်ခဲ့သည်။

လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးမှ လေယာဉ်မယ် ဒေါ်သွယ်သွယ်ဝင်းသည် လေယာဉ်စက်ချွတ်ယွင်း၍ သဲသောင်ပြင်သို့ ဆင်းသက်ရမည့်အချိန်တွင်     လေယာဉ်မှူးက ခါးပတ်ပတ်ရန်    ပြောဆိုသည်ကိုပင်  ဂရုမစိုက်နိုင်ဘဲခရီးသည်များအန္တရာယ်ကင်းရန်မည်သို့လုပ်ဆောင်မည်ကိုလမ်းညွှန်လျက်ကပင်    အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သတ္တိကောင်းလှသော၊ စိတ်ထားမြင့်မြတ်လှသော လေယာဉ် မယ်ဒေါ်သွယ်သွယ်ဝင်းကို နိုင်ငံတော်က ရဲဗလဆုချီးမြှင့်ခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ်သည်  နည်းပညာများထွန်းကားသည်ထက်  ထွန်းကားလာသောခေတ်ဖြစ်ရာ ကမ္ဘာမှာရော မြန်မာမှာပါ အမျိုးသမီးများသည်  အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူညီမျှ အခွင့်မရစရာအကြောင်း မရှိပေ။   နည်းပညာထွန်းကားနေသော ခေတ်တွင် အမျိုးသားတို့စွမ်းဆောင်နိုင်သမျှ လုပ်ငန်းဆောင်တာမှန်သမျှ အမျိုးသမီးများလည်း နည်းပညာအစွမ်းဖြင့် ဧကန်မလွဲတန်းတူ    စွမ်းဆောင်နိုင်ပေလိမ့်မည်။ သို့ဆိုလျှင် ကျား၊ မ မရွေးယှဉ်တွဲလုပ်ကိုင်ကာ ဖွံ့ဖြိုးသာယာသော လူ့ဘောင်ကြီးကို   တည်ဆောက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်တင်ပြရလျှင် အမျိုးသမီးများသည်  အခွင့်အရေးရလျှင် ရသလောက်ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပါဝင်စွမ်းဆောင်နိုင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့်မိန်းကလေးငယ်များ၏ နိုင်ငံရေး၊  လူမှုရေး၊  စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာစွမ်းပကားများကို ဂုဏ်ပြုရန်နှင့်  ရှေ့ဆက်လျှောက်မည့် လူ့ဘောင်ခရီးတွင်   အမျိုးသမီးများ၏ဘဝကို   မြင့်မားတိုးတက်လာစေရန် အမျိုးသမီးများနှင့် စပ်ဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင်  ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ၍  ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြပါစို့ဟုတိုက်တွန်း နှိုးဆော်လိုက်ရ ပေသည်။     ။    

MWD Web Portal

“ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁၁-၅-၂၀၂၅ ရက်နေ့ည ၈ နာရီမှ ၁၈-၅-၂၀၂၅ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၂၄၆၁ ခုကိုစစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာသစ်တစ်ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်ကို မေလ ၁၉ ရက်နေ့ည ၈ နာရီမှာ ကြားသိလိုက်ရပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး နှစ်နှစ်ကျော်ကာလမှာ ပထမဆုံးပြန်လည်ကြားသိလိုက်ရတဲ့ ကျန်းမာရေး အချက်ပေးခေါင်းလောင်းထိုးသံ ဖြစ်ပါတယ်။

အသိပေးထုတ်ပြန်

နောက်ထပ်မေလ ၂၆ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီမှာ “မေ ၁၈ ရက် ည ၈ နာရီမှ မေ ၂၅ ရက် ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာ စုစုပေါင်း ၂၇၅၄ ခုကို စစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာသစ် ခြောက်ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့သတင်းကို ထပ်မံကြားသိရပြန်ပါတယ်။ နောက်ထပ်ရက်သတ္တတစ်ပတ်ကျော်အကြာမှာ “မေ ၂၅ ရက်မှ ဇွန် ၁ ရက်အထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၁၇၇၈ ဦးကို စစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အတည်ပြုလူနာသစ် ၁၇ ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်သတင်းကို ဆက်လက်ကြားသိရပြန်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် “ဇွန် ၈ ရက်ည ၈ နာရီမှ ဇွန် ၁၅ ရက် ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၂၂၈၅ ခုကို စစ်ဆေးပြီးစီး ခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ အတည်ပြုလူနာသစ် ၅၂ ဦးတွေ့ရှိ”ဆိုတဲ့ ဖော်ပြပါသတင်းတွေအရ မေလ ၁၁ ရက်နေ့မှ ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာသစ် စုစုပေါင်း ၁၀၀ ကျော် တွေ့ရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ တစ်ကျော့ပြန်လာ တယ်လို့ဆိုနိုင်ပေမယ့် လတ်တလောမှာ မြန်မာနိုင်ငံ မှာဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဟာ မျိုးရိုးဗီဇအသစ်နဲ့ ထပ်မံဖြစ်လာတဲ့ စိုးရိမ်စရာမရှိနိုင်ဆိုတဲ့ အသက်ရှူ လမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါမျိုးဆက်သစ်ဟာ ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနဲ့ သေဆုံးမှုမှာ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာမရှိပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်ဖြစ်ပွားနှုန်းမြင့်မားပြီး သေဆုံး သူရှိတဲ့အတွက် ဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။

သတိမူလိုက်နာ

လက်ရှိကာလဟာ ရာသီအကူးအပြောင်း ကာလဖြစ်လို့ ဒီကာလမှာဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါစတဲ့ ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဟာ ပထမရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှုသုည ဒသမ ၀၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒုတိယရက်သတ္တပတ်မှာ သုည ဒသမ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ တတိယရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှု သုည ဒသမ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ စတုတ္ထ ရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှု ၁ ဒသမ ၄၄ ရာခိုင် နှုန်းနဲ့ ရာခိုင်နှုန်းတွေ တဖြည်းဖြည်းတိုးလာတာ ဟာ စိုးရိမ်စရာဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွေ၊ ဆောင်ရန်/ရှောင်ရန်အချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပေးနေတာကို ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သတိမူလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက မိမိကိုယ်တိုင်၊ မိမိမိသားစု၊ မိမိမိတ်ဆွေအသိုင်းအဝိုင်းတွေကြားမှာ ကိုယ်လက်မအီမသာဖြစ်တာ၊ ကိုက်ခဲတာ၊ ဖျားနာတာ၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်တာတွေ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အိုမီခရွန်ဗီဇမျိုးကွဲသစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုဟာ မြန်မာတို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့ သတင်းတွေနဲ့အတူ လတ်တလောကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေမှာ အိုမီခရွန်လား၊ တုပ်ကွေးလား၊ ဘာလား၊ ညာလာ မဝေခွဲတတ်အောင်ဖြစ်ခဲ့ကြတာ အမှန်ပါ။ ဖြစ်နေတဲ့ရောဂါကို နီးစပ်ရာဆေးခန်း တွေမှာပြသကြတော့ ဆေးခန်းဆရာဝန်က ဖြစ်တဲ့ ရောဂါကို ပျောက်ကင်းအောင်ကုသပေးပြီး အိုမီခရွန်ရောဂါဟာ ပတ်ဝန်းကျင်မှာဖြစ်နေပေမယ့် စိုးရိမ်စရာမရှိပါဘူးလို့ပြောတဲ့အတွက် စိတ်သက်သာ ရာရကြပါတယ်။

ကိုဗစ်နဲ့အတူယှဉ်တွဲ

ဒါပေမယ့်လည်း ကျွန်တော်တို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အိုမီခရွန်ဗီဇမျိုးကွဲသစ် ကူးစက်ဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုတာကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်အသိပေးထုတ်ပြန်ထား တာဖြစ်လို့ သတိပြုလိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြရပါမယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ စိုးရိမ်စရာ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊ ရှိသည်ဖြစ်စေ ကူးစက်မှုမဖြစ်အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်ကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ရောဂါဟာ ဘယ်သောအခါမှ ပျောက်ကွယ်သွားဖွယ်မရှိဘဲ ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသားတွေအနေနဲ့ HIV ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဆက်လက်နေထိုင်နေရသလို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့နေထိုင်ဖို့ သင်ယူရတော့မှာဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့ သတိပေးစကားကို သတိပြုမိပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက်နေ့မှာ သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး အနေနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေ အဖြစ်ကြေညာထားတာကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက်နေ့မှာ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပေမယ့်လည်း ကမ္ဘာအနှံ့မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုဟာ အသွင်ပြောင်းမျိုးရိုးဗီဇကွဲအနေနဲ့ ဆက်လက်တည်ရှိနေဆဲပင်ဖြစ်လို့ ကိုဗစ်နဲ့အတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးယဉ်ကျေးမှုကို မိမိတို့အားလုံး တည်ဆောက်ကြရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖြစ်ပွားမှုပြန်လည်မြင့်တက်

မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ ဦးဆောင် လမ်းညွှန်ပံ့ပိုးမှု၊ တာဝန်သိ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ နှီးနွှယ်ဝန်ကြီးဌာနတွေ၊ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့တွေ၊ ပြည်သူတွေရဲ့ တက်ညီလက်ညီ ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်မှုတွေကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ တတိယလှိုင်းအပါအဝင် ပြင်းထန်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုတွေကို အချိန်တိုအတွင်း ကာကွယ် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့တာဟာ သမိုင်းတွင်မှတ်တမ်းတင်ရမယ့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရေးထိုး နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုထိရောက်စွာ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက်နိုင်တာကြောင့် ၁၃-၅-၂၀၂၃ ရက်နေ့ မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ သေဆုံးသူကို နောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့ရပြီး ကိုဗစ်နဲ့ ထပ်မံသေဆုံးသူမရှိတော့တာ နှစ်နှစ်ကျော်ကြာသည့်တိုင် ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။

လတ်တလောမှာ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန တွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ထိုင်း၊ စင်ကာပူ၊ တရုတ်(ဟောင်ကောင်)နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံစတဲ့ ဒေသတွင်းနိုင်ငံအချို့မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပြန်လည်မြင့်တက်လာတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ မေလ ၁၇ ရက်နေ့အထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၁၀၆၄၈၁ ဦးရှိပြီး ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂၆ ဦးရှိကြောင်း ကြားသိလိုက်ရပါ တယ်။ ယခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အမြင့်မားဆုံးကာလဟာ မေလ ၁၁ ရက်နေ့မှ ၁၇ ရက်နေ့အတွင်းဖြစ်ပြီး ရောဂါ ဖြစ်ပွားသူ လူနာသစ် ၃၃၀၃၀ ရှိပြီး ဆေးရုံတက်သူ ၁၉၁၈ ဦးနဲ့ သေဆုံးသူ နှစ်ဦးရှိကြောင်း သိရပါတယ်။

ကူးစက်နှုန်းမြင့်မား

ရှေ့ရက်သတ္တပတ်တွေမှာလည်း ရောဂါဖြစ်ပွား သူ လူနာသစ်တွေ၊ ဆေးရုံတက်ရောက်သူတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှု မြင့်မားရခြင်းအကြောင်းရင်းဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မိုးရာသီကာလစတင်ခြင်း၊ ကျောင်းတွေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခြင်းနဲ့ သင်္ကြန်ပွဲတော်လို လူစုလူဝေးနဲ့ ခရီးသွားလာတာတွေများပြားခဲ့တဲ့အကြောင်း တွေကြောင့်လို့ သိရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်လို့ သင်ခန်းစာယူ သတိပြုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကကူးစက်ပျံ့နှံ့တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲဟာ ကူးစက်လွယ်အိုမီခရွန်အုပ်စုမှ ဆက်လက်မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲလာတဲ့ JN.1 အုပ်စု၊ ထိုမှဆက်၍ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလာတဲ့ XEC မျိုးကွဲ အများစုဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဗန်ကောက်၊ ချွန်ဘူရီနဲ့ ရယောင်း စတဲ့နေရာတွေမှာ ကူးစက်မှုနှုန်းမြင့်မားပြီး ကလေးတွေမှာ ကူးစက်နှုန်းမြင့်မားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုဟာ မျိုးဟောင်းအနေနဲ့ရော မျိုးသစ်အနေနဲ့ပါ ကမ္ဘာအနှံ့ခြေဆန့်ခဲ့တာမှာ ယခုအခါ အချိန်ကာလအားဖြင့် ငါးနှစ်နဲ့ သုံးလကျော်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ်(XEC)ဟာ ရောဂါပြင်းထန်မှုနည်းပါးသော်လည်း ကူးစက်မှုနှုန်းမြန်ဆန်တဲ့အတွက် သတိထားစောင့်ကြည့် ကာကွယ်ထားဖို့လိုပါတယ်။ XEC မျိုးကွဲရဲ့ အဓိကလက္ခဏာတွေထဲက တစ်ခုဟာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ အဆက်မပြတ် ချောင်းဆိုးတာဟာ ကိုဗစ် XEC အမျိုးအစားရဲ့ နောက်ထပ်ထင်ရှားတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ပါတယ်။ လူနာတွေဟာ မကြာခဏ ချမ်းတုန်ခြင်းနဲ့ ချွေးထွက်ခြင်းတို့နဲ့အတူ အဖျားကြီးခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်ခြင်းဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကို စောစီးစွာ သိရှိနိုင်စေဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

ဆေးဝါးကုသမှုခံယူ

ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲဟာ အဆုတ်အတွင်း လေအိတ်တွေကို ရောင်ရမ်းစေတဲ့၊ ရောဂါပိုးကူးစက်မှုမြင့်မားတဲ့ အဆုတ်ရောင်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ လူနာဟာ ချောင်းဆိုးခြင်းလို လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဖျားရောဂါချမ်းတုန်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း အဆုတ်ရောင်နာ XEC မျိုးကွဲကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အထူးသဖြင့် ပြင်းထန်နိုင်ပြီး ဆေးရုံတက်ကုသဖို့နဲ့ အလေးထားတဲ့ကုသမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ နာမကျန်းမှုရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့အဆင့်မှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီးနောက်မှာ ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲ ကူးစက်ခံထားရတဲ့လူနာတွေဟာ ရေရှည်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းတို့မှာ နာတာရှည် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အဆုတ်လုပ်ဆောင်ချက်လျော့ကျခြင်းနဲ့ အသက်ရှူကျပ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် ဆေးဝါးကုသမှုဆက်လက်ခံယူဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲကူးစက်ခံထားရရင် အသက်အန္တရာယ်မထိခိုက်ပေမယ့် ခံစားရတဲ့ ဝေဒနာတွေဟာ မနည်းပါဘူး။ အလုပ်ပျက် အကိုင်ပျက်နဲ့ ဆေးဝါးကုသနေရတဲ့ ရောဂါဝေဒနာ ရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်မှာ သေချာပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ XEC မျိုးကွဲကူးစက်မခံရအောင် ကာကွယ်ကြဖို့လိုပါတယ်။ ကလေးသူငယ်တွေ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေနဲ့ ရောဂါအခံရှိတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေအနေနဲ့ ရောဂါကူးစက်ခံရရင် အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တဲ့အထိ အခြေအနေဆိုးနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ ကိုယ်အပူချိန်မြင့်မားလာရင် နီးစပ်ရာကျန်းမာရေး ဆေးခန်း၊ ဆေးရုံကို သတင်းပို့ဖို့နဲ့ ဆေးကုသမှုခံယူ ကြဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မျိုးရိုး ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးတဲ့အခါမှာလည်း မပျက်မကွက်ထိုးနှံကြဖို့ တိုက်တွန်းအပ်ပါတယ်။ ။

MOI

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ခါမေနီအား အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် အထူးလျှို့ဝှက်အကာအကွယ်အဖွဲ့မှ စောင့်ရှောက်ထားသည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကတ်စ်က လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က အီရန်၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီအား ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အီရန်ခေါင်းဆောင်သည် လုံခြုံစွာကာကွယ်ထားသော မြေအောက် ပုန်းခိုရာနေရာ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေချိန်တွင် ၎င်း၏တည်နေရာအတိအကျကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

“ခါမေနီသည် မြေအောက်နက်ရှိုင်းစွာ ပုန်းအောင်းနေပြီး ၎င်း၏စစ်ဌာနချုပ်များနှင့် ဆက်သွယ်မှု ဖြတ်တောက်ထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ အစီအစဉ်ကို အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ” ဟု ကတ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် “Operation Lion Rising” စတင်ချိန်တွင် အစ္စရေးသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ သူလျှိုကွန်ရက်တည်ဆောက်ကာ အီရန်ခေါင်းဆောင်များ၏ တည်နေရာများကို စုဆောင်းပြီးနောက် အကြီးတန်းစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် အဏုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့က ခါမေနီကို အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်း အရိပ်အမြွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဗြိတိန် သတင်းစာ The Telegraph ၏ သတင်းများအရ စစ်စတင်ပြီးနောက် ခါမေနီအား ယခင်က မသိရှိခဲ့သည့် အထူးလျှို့ဝှက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုမှ စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အဖွဲ့ဝင် များကို အလွန်တင်းကျပ်စွာ စိစစ်ရွေးချယ်ထားပြီး ၎င်းတို့သည် အစိုးရအား အပြည့်အဝ သစ္စာခံရန် ကျိန်ဆိုထားသူများ ဖြစ်သည်။

အီရန်၏ လုံခြုံရေးယန္တရားနှင့် စစ်တပ်အတွင်း အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး နက်ရှိုင်းစွာ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ထားသောကြောင့် အဆိုပါအဖွဲ့၏ အချက်အလက်ကို အီရန် နိုင်ငံ၏ အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးတပ် (IRGC) ၏ အကြီးတန်းအရာရှိများပင် မသိရှိစေရန် အထူး လျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။

ဤသည်ပင် အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးသည် အီရန်၏ အခြားစစ်ဗိုလ်ချုပ်အားလုံးနီးပါး၏ တည်နေရာကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိသော်လည်း ခါမေနီ၏ နေရာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

အစ္စရေး Mossad ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့သည် တီဟီရန်မြို့လယ်တွင် IRGC ၏ Khatam al-Anbiya ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ခေါင်းဆောင်သစ် အလီရှာ့ဒ်မာနီအား ခန့်အပ်ပြီး ၄ ရက်အကြာတွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် သတ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ (ယခင်ခေါင်းဆောင်လည်း အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံမှုခံခဲ့ရသည်)

အစ္စရေး၏ ထောက်လှမ်းရေးစွမ်းရည်ကို Hezbollah အဖွဲ့ဝင်များ၏ ပေ့ဂျာများတွင် ဗုံးတပ်ဆင် ထားနိုင်မှု၊ အီရန်၏ အကြီးတန်းအရာရှိများအား လုပ်ကြံနိုင်မှုများက သက်သေပြနေပြီး အီရန် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခါမေနီတို့၏ စိုးရိမ်မှုများမှာလည်း မြင့်မားသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

အရင်းနှီးဆုံးအကြံပေးများနှင့်ပင် အဆက်အသွယ်ကို ပြတ်တောက်စေပြီး အီလက်ထရွန်းနစ် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်အားလုံးကို ဖြတ်တောက်ထားကြောင်း သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ဆိုသည်။ ၎င်းမှာ ပြင်ပအင်အားစုများ ၎င်း၏တည်နေရာကို ခြေရာခံနိုင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်။

ခါမေနီသည် ၎င်း၏အရာရှိအများအပြား ပဋိပက္ခတွင် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ကို မျှော်မှန်းကာ ၎င်းတို့အား အစားထိုးနိုင်မည့် လျှို့ဝှက်အရန်လူစာရင်း (၃) ဦးကို ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားခဲ့သည်။ ဇွန် ၂၄ တွင် အမေရိကန်၏ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးမှုဖြင့် ပဋိပက္ခကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ဇွန် ၁၉ ကတည်း က လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သော ခါမေနီသည် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှ မီဒီယာ သတင်း စကားဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ကာတာရှိ အမေရိကန်လေတပ်စခန်းကို ဒုံးပစ်တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် “အမေရိကန်အား ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ခတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း” ကြေညာကာ ဆက်လက်စော်ကားပါက အပြန်အလှန်အရေးယူမည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကတ်စ်က လက်ရှိတွင် အီရန်ခေါင်းဆောင်အား သတ်ဖြတ်ရန် ရှာဖွေမှုမပြု ကြောင်း ပြောသော်လည်း၊ ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အစ္စရေးက Hezbollah ခေါင်းဆောင် နာဆရာ လာလာကို လုပ်ကြံခဲ့သည့်အတိုင်း “ခေါင်းဆောင်ကြီးအနေဖြင့် မြေအောင်းကျင်းအတွင်း ဆက်နေ သင့်ကြောင်း” သရော်စကားဆိုခဲ့သည်။

လေ့လာသူများက ခါမေနီသည် လာမည့်ကာလတွင် ပိုမိုသတိထားနေမည်ဖြစ်ပြီး အီရန်လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များကလည်း ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးအား အဆင့်မြှင့်တင်မည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

ခါမေနီသည် တီဟီရန်မြို့လယ်ရှိ “ဘိတ်ရာဘာရီ” (ခေါင်းဆောင်အိမ်တော်) ဟုခေါ်သော အထူးကာကွယ် ထားသည့်နေရာတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရသဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲကဲ့သို့သော အထူးအခါသမယများမှအပ အပြင်မထွက်ချေ။ အကြီးတန်းအရာရှိများနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် ၎င်းနှင့်ပုံမှန်တွေ့ဆုံရန် အဆိုပါနေရာသို့လာရောက်လေ့ရှိပြီး ၎င်း၏ အများပြည်သူ ဆိုင်ရာမိန့်ခွန်းများကိုလည်း ထိုအဝန်းအဝိုင်း၌ပင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ လေ့လာသူ အချို့၏ အဆိုအရ ခါမေနီသည် ကားဖြင့်ခရီးသွားခြင်းကိုပင် ရှောင်ကြဉ်ကာ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားနေသည်။ အစ္စရေး၏ ယခင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဗိုလ်ချုပ် အာမီဒရောက “ခါမေနီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သတိအကြီးဆုံး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

“ခါမေနီသည် ၎င်းအား နောက်ထပ်ပစ်မှတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကောင်းစွာသိသည်” ဟု အာမီဒရောက ဆိုသည်။ “ထို့ကြောင့် အဆိုပါကာလအတွင်း ၎င်း၏တည်နေရာကို အဆက်မပြတ် ပြောင်းလဲကာ အမြင့်ဆုံးလုံခြုံမှုရှိစေရန် စီစဉ်နေမည်မှာ သေချာပါသည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ကိုးကား- VN Express

ဆောင်းပါးရှင် Vu Hoang ရေးသားသည့် How Iran protects its supreme leader from Israel's assassination plan အား ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

https://vnexpress.net/cach-iran-bao-ve-lanh-tu-toi-cao-truoc-ke-hoach-am-sat-cua-israel-4908192.html

ဒီနေ့ခေတ်မှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို စစ်စတင်တိုက်ခိုက်တယ်ဆိုတာ လွယ်တာမဟုတ်ဘူး။ လွယ်တာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ အင်အားကြီးတိုင်း စစ်တိုက်လို့ရတာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ဘက်က စတင်တိုက်ခိုက်တာ မှန်ကြောင်းပြဖို့လိုတယ်။ နိုင်ငံတကာက လက်ခံဖို့လိုတယ်။ လူထုက ကိုယ့်ဘက်ပါဖို့လိုတယ်။ သမိုင်းအထောက်အထား ကျန်ခဲ့ဖို့လိုတယ်။ မဟုတ်ရင် ကျူးကျော်သူ၊ လူဆိုး၊ လူမိုက်နိုင်ငံဖြစ်သွားမှာပေါ့။

ဒါကြောင့် ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးနောက်ပိုင်း တစ်နိုင်ငံကတစ်နိုင်ငံကို စစ်တိုက်တဲ့အခါ မတိုက်ခင် အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းရတယ်။ မဟာမိတ်တွေ ရှာဖွေရတယ်။ သူ့အလွန်ကို စောင့်ရတယ်။ တိုက်မယ့်နိုင်ငံကို လူဆိုးဖြစ်အောင် လုပ်ရတယ်။ သူက စတိုက်လာအောင်ဆွပေးရတယ်။ သူက စမတိုက်ရင်တော့ ကိုယ်ကသွားတိုက်ပေါ့။ လုံခြုံရေးအကြောင်းပြပေါ့။ ငြိမ်းချမ်းရေးအကြောင်းပြပေါ့။ ဒီလိုနဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘာကြီးမှာ နိုင်ငံအချင်းချင်း စစ်ပွဲများစွာဖြစ်ခဲ့တယ်။ အခုဆို ၂၀၂၅ ခုနှစ်တောင် နှစ်တစ်ဝက်ကျိုး ခဲ့ပြီ။ နိုင်ငံအချင်းချင်း စစ်တွေက ဖြစ်နေတုန်းပဲ။ အခုဆို အစ္စရေးနဲ့အီရန် စစ်ဖြစ်တဲ့သတင်းက ကမ္ဘာ့သတင်းတိုင်းမှာ နေရာယူထားတယ်။

သမိုင်းကိုလေ့လာရင်တော့ ရေးရေးအဖြေပေါ်

ဒီနေ့ခေတ် လူငယ်တွေက ဘာကြောင့်စစ်ပွဲတွေဖြစ်နေမှန်း နားမလည်ကြဘူး။ ဘာကြောင့် စစ်ဖြစ်ချင်နေကြတာလဲပေါ့။ ဘာကြောင့် စစ်ကို မတားဆီးနိုင်သလဲပေါ့။ သူတို့မှာ အဖြေမရှိသလို ဘယ်သူ့ဆီမှာမှ အဖြေမရှိဘူး။ သမိုင်းကိုလေ့လာရင်တော့ ရေးရေးအဖြေပေါ်လိမ့်မယ်။ ဒီကမ္ဘာမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ထိပ်တိုက်တိုးမိရင် အနည်းနဲ့ အများ စစ်ဆိုတာဆီ ဦးတည်သွားလေ့ရှိတယ်။ ထိပ်တိုက်တိုးတယ်ဆိုတာ သာမန်အဆင်မပြေဖြစ်တာ၊ ရန်ဖြစ်တာလောက်ကို ပြောတာမဟုတ် ဘူး။ နိုင်ငံရေးစနစ်ကွဲပြားတာ၊ သူတို့လုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်တာ၊ နောက်ဆုံး သူတို့ထက်သာသွားမယ့်အခြေအနေရှိတယ်ဆိုရင် စစ်ဆိုတာဖြစ်မှာပဲ။ အခုမဖြစ်လည်း နောင်ဖြစ်မှာပဲ။ ကိုယ့်ဘက်ကသာ မပြောင်းလဲဘူးဆိုရင်ပေါ့။ အပြောင်းအလဲ လုပ်ချင်လုပ်၊ မလုပ်ရင်တော့ ဝိုင်းပယ်ပိတ်ဆို့ခြင်းခံရမယ်။

အမေရိကန်က ပိတ်ဆို့ပြီဆိုတာနဲ့ ဥရောပလည်း ပိတ်ဆို့ပြီပဲ။ အမေရိကန်၊ ဥရောပဆိုတာနဲ့ အနောက်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးပါပြီပဲ။ အနောက်နိုင်ငံတွေ သဲသဲမဲမဲဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ ဂျပန်တို့၊ ကိုရီးယားတို့လို အမေရိကန်မဟာမိတ်တွေက ပါလာမှာပဲ။ အာရှက ကြားနေသလို ပါးနပ်တဲ့နိုင်ငံတွေလည်း ပါလာမှာပဲ။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့တွေ ကလည်း အနောက်အုပ်စုက ဘာမှမပြောခင်ကို အရိပ်ပြအကောင်မြင် သံစုံတီးဝိုင်းလို အသံထွက်လာမှာပဲ။

အနောက်ရဲ့ဗျူဟာက သူတို့နဲ့အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် ပိတ်ဆို့ဖယ်ကြဉ်မှုတွေကနေ အားနည်းအောင်လုပ်မယ်။ အတိုက်အခံတွေကို အကူအညီပေးမယ်။ အလိုအလျောက် အတွင်းကနေ ပြိုကွဲသွားအောင် လုပ်မယ်။ မဟုတ်ဘဲ သူတို့ပိတ်ဆို့တဲ့ကြားက တိုးတက်လာပြီ၊ အောင်မြင်လာပြီဆိုရင် နေရာ ဒေသနဲ့ နိုင်ငံအနေအထားပေါ်ကြည့်ပြီး ကိုယ်ထိလက်ရောက် တိုက်ခိုက်ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားလိမ့်မယ်။ အခု အီရန်လိုမျိုးပေါ့။ အီရန်ကို အနောက်နိုင်ငံတွေက ဝိုင်းဝန်းပိတ်ဆို့တာ ကြာလှပြီ။ အမေရိကန်က ခြောက်လိုက်၊ ဥရောပက ချော့လိုက်နဲ့ အီရန်မှာ အပြောင်းအလဲတွေဖြစ်အောင် ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီကြားထဲကပဲ အီရန်ကဆက်ပြီး တိုးတက်လာနေခဲ့တယ်။ အနည်းဆုံး လက်နက်အင်အား ကြီးမားလာတယ်ပေါ့။ ဒေသတွင်းက လက်နက်ကိုင်အုပ်စုတွေကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တဲ့အထိ အင်အားကောင်းလာတယ်။ နောက်ကွယ်မှာ နိုင်ငံကြီးတချို့ကလည်း အီရန်ကို အကူအညီပေးတာ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ တိုးတက်ဖို့ဆိုတာ အဲဒီနိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်တိုင်စွမ်းဆောင်မှု မပါဘဲ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံကလည်း ဘယ်နိုင်ငံတွေက ဘယ်လိုပဲအကူအညီပေးတယ် ပြောပါစေ။ သူတို့ကိုယ်တိုင် စွမ်းဆောင်နိုင်လို့သာ လက်နက်နိုင်ငံတော်အဖြစ်တည်ဆောက်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ မဟုတ်ရင် အချို့အာဖရိကနိုင်ငံတွေလို အကူအညီ ပဲမျှော်တဲ့လက်ဝေခံနိုင်ငံတွေ ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ဒါကြောင့် အီရန်နိုင်ငံ တဖြည်းဖြည်းတိုးတက်လာတာကို အမေရိကန်က စိုးရိမ်ပါတယ်။ ရန်ဖြစ်ထားတဲ့နိုင်ငံလေ။ နျူကလီးယားလက်နက်ကလည်း ပိုင်ဆိုင်တော့မယ်။ ဆိုတော့ မဖြစ်မနေတားဆီးဖို့လိုလာပါပြီ။ မဖြစ်မနေထိန်းချုပ်ဖို့လိုလာပါပြီ။ အီရန်ကို အစ္စရေးက စတင်တိုက်ခိုက်ခြင်းက နျူကလီးယားလက်နက်အကြောင်းပြချက်နဲ့ဖြစ်တယ်။ စစ်စတင်ဖို့ အကြောင်းအရာတစ်ခုခု ပြသဖို့လိုတယ်။ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက အမေရိကန်နိုင်ငံ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲ Tulsi Gabbard က ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ကြားနာပွဲတစ်ခုမှာ အီရန်ဟာ နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်မနေပါဘူး၊ ထုတ်လုပ်ဖို့အစီအစဉ် မရှိဘူးဆိုပြီး ကွန်ဂရက်မှာထွက်ဆိုတယ်။ အခုထရမ့်က အီရန်နျူကလီးယားလက်နက်အကြောင်းပြပြီး အစ္စရေးဘက်ကနေ စစ်ထဲဝင်မယ် အသံပြုတယ်။

မီဒီယာတွေက ထရမ့်ကို သမ္မတကြီးရဲ့ ထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲက လွန်ခဲ့တဲ့ မတ်လတုန်းက လွှတ်တော်မှာ အီရန်က နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်မနေပါဘူးလို့ အစီရင်ခံခဲ့တာကို ဘယ်လိုမြင်သလဲမေးတော့ ထရမ့်က “သူပြောတာ ငါဂရုမစိုက်ဘူး” (I don’t care what she said) လို့ တစ်ခွန်းပဲဖြေတယ်။ အီရန်က နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ဖို့ သိပ်နီးစပ်နေပြီ ဆိုတာ ထပ်ပြောတယ်။ သဘောက ထရမ့်ဟာ သူလုပ်ချင်ရင်လုပ်မှာပဲ။ နောက်ဆုံး အီရန်က နျူကလီးယားကိစ္စ အလျှော့ပေးမယ်ဆိုလည်း လွန်သွားပါပြီ။

နိုင်ငံရေးမှာ ရန်ဖြစ်ပြီးရင် ကျေအေးဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်

အချို့ကိစ္စတွေက နိုင်ငံရေးမှာ ရန်ဖြစ်ပြီးရင် ကျေအေးဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ လူပြောင်းပေးမှသာ ဖြစ်ပါမယ်။ ပြောင်းတဲ့သူကလည်း အနောက်နိုင်ငံတွေအလိုကျ လုပ်ဆောင်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ နိုင်ငံငယ်တွေမှာ အနောက်အုပ်စုလိုလားသူနဲ့ အနောက်အုပ်စုဖိအား အလျှော့မလိုလားသူတွေ နှစ်ခြမ်းကွဲပြီး အတွင်းမှာတင် စစ်တွေဖြစ်၊ မတည်ငြိမ် မအေးချမ်းတာ ဆယ်စုနှစ်များစွာရှိပါပြီ။ အခု အီရန် ကတော့ ပိတ်ဆို့မှုအားလုံးကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အင်အားကြီးသထက် ကြီးလာပြီဖြစ်လို့ နောက်ဆုံး စစ်ဆိုတာအထိ ဖြစ်လာတော့တာပါပဲ။ အချို့ကလည်း အစ္စရေးနဲ့အမေရိကန်က နျူကလီးယား ဆိုတာ အကြောင်းပြတာဖြစ်တယ်။ တကယ်က တိုက်ချင်လို့ကိုတိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ ထောက်ပြ ကြပါတယ်။

အခု အစ္စရေးနဲ့ အီရန် အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်တာ ရက်ကြာလာတော့ အမေရိကန်က သူကိုယ်တိုင် ပါလာတော့မယ်ဆိုပြီး အီရန်ကို ခြိမ်းခြောက်ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ ဥရောပက အီရန်ကို ဂျီနီဗာမှာ ခေါ်တွေ့ ပြီးချော့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီလို အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း ဝင်ရောက် အကဲဖြတ်ကြည့်ရှုခွင့်တောင်းဆိုပါတယ်။ အီရန်က လိုက်လျောပြန်ရင်လည်း အဆုံးအထိ နင်းကြမှာပါ ပဲ။ နောက်ဆုတ်လို့မရပါဘူး။ ဆုတ်တာနဲ့ တောင်းဆို မှုတွေ ထပ်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးအုပ်ချုပ်သူတွေ နန်းစွန့်မယ်၊ သူတို့လိုလားတဲ့သူတွေ တက်လာမယ်ဆိုရင်တော့ ငြိမ်းအေးပါမယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးက တညီတညာတည်း အနောက်ကတင်ပေးတဲ့ အစိုးရသစ်ကိုထောက်ခံရင် အကြောင်းမဟုတ်ပါဘူး။ မဟုတ်ရင် အတွင်းမှာတင် ပြည်တွင်းစစ်က ဖြစ်နေမှာပါပဲ။ အနည်းဆုံးတော့ နိုင်ငံပြိုကွဲသွားတာပေါ့။ အားနည်းသွားတာပေါ့။ အခု လစ်ဗျား၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယားဖြစ်နေတာ တစ်ပုံစံတည်းပါပဲ။ အဲဒီသုံးနိုင်ငံလည်း အနောက်အုပ်စုနဲ့ အဆင်မပြေ တော့ စစ်တိုက်တာခံရပါတယ်။

သူတို့အားလုံးကို စစ်မတိုက်ခင် လူဆိုးဖြစ်အောင် ပုံဖော်ပါတယ်။ ပိတ်ဆို့တယ်၊ ဒဏ်ခတ် တယ်၊ အတိုက်အခံတွေကို အကူအညီပေးတယ်။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လှည့်တိုက်တယ်။ နောက်ဆုံးလိုအပ်ရင် ကိုယ်တိုင်ဝင်တိုက်ပါတယ်။ ဒီလိုရေးသားလို့ စစ်အတိုက်ခံရတဲ့ လစ်ဗျားတို့၊ အီရတ်တို့၊ ဆီးရီးယားတို့က အပြစ်မရှိဘူးလို့ ရေးနေတာမဟုတ်ပါဘူး။ အီရတ်ဆို အိမ်နီးချင်းကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်ခဲ့တာရှိခဲ့တယ်။ နောက်ဆုံး အီရတ်မှာ နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်အကြောင်းပြပြီး အမေရိကန်က အီရတ်ကို စစ်ဝင်တိုက်တာပါပဲ။ လစ်ဗျားနဲ့ ဆီးရီးယားကတော့ အတိုက်အခံတွေကို အကူအညီပေးလိုက်ရုံနဲ့ အစိုးရတွေ အပြောင်းအလဲဖြစ်သွားတယ်။ ပြောချင်တာ အနည်းဆုံး ဒီနိုင်ငံတွေဟာ အချင်းချင်းတိုက်ခိုက်ကြတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ထဲကို နစ်ဆင်းသွားတယ်။ အနောက်နိုင်ငံတွေကို ရန်ပြုဖို့မပြောနဲ့။ အနောက်နိုင်ငံတွေဆီက အကူအညီရအောင် မျက်နှာချိုသွေးရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်သွားတယ်။

အမျိုးမျိုးဖိအားပေးခံရပြီး နောက်ဆုံး စစ်အတိုက်ခံရ

ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးမှာ အချို့ကိစ္စတွေက ဖြစ်ပြီးရင် နောက်ဆုတ်လို့မရဘူး။ မပြတ်မသား လုပ်လို့မရဘူး။ အထူးသဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းလို၊ ဥရောပလို အနောက်နိုင်ငံတွေ အကျိုးစီးပွားရှိတဲ့ နေရာတွေမှာ သူတို့နဲ့အဆင်မပြေတဲ့ နိုင်ငံတွေရှိနေရင် အမျိုးမျိုးဖိအားပေးခံရပြီး နောက်ဆုံး စစ်အတိုက်ခံရမှာပဲ။ အနှေးနဲ့ အမြန်ပဲကွာတယ်။ အနောက်နိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ကို ခြိမ်းခြောက်လာတဲ့အထိ မစောင့်ဘူး။ သူတို့ကသာ ခြိမ်းခြောက်နိုင်သူ အနေနဲ့ ရှိချင်တယ်။ အခြားနိုင်ငံတွေ နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခြင်းကို ခွင့်မပြုလိုဘူး။ သူတို့ကသာ ပိုင်ဆိုင်လိုတယ်။ အနည်းဆုံး သူတို့ထီးရိပ်အောက်ကိုခို၊ သူတို့ အကာအကွယ်ပေးမယ်ပေါ့။ သူတို့သာ ကမ္ဘာ့လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းသူတွေ ဖြစ်ချင်တယ်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို သူတို့သာ စောင့်ရှောက်နိုင်တယ်ပေါ့။ ဒါကလည်း အင်အား ကြီးမားလာရင် သူများတွေ ကိုယ့်ထက် အင်အားမကြီးစေချင်တဲ့ လူ့သဘောသဘာဝလည်းဖြစ်တယ်။ ကိုယ်လုပ်သမျှခံ၊ ကိုယ့်ကိုဆရာလာမလုပ်နဲ့ပေါ့။ ကိုယ်ကသာ ပြောသူဖြစ်လိုတယ်။ အပြောခံရသူ မဖြစ်လိုဘူး။ သူများကို လုပ်ထားတော့ ကိုယ့်ကို အလုပ်ခံရမှာ ကြောက်တယ်ပေါ့။

အနောက်နိုင်ငံမှတင် မဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးမှာ ဘယ်နိုင်ငံမဆို အင်အားကြီးလာရင် လက်ဦးမှုယူချင်တယ်။

ရှေ့မှာအမြဲအသာရချင်တယ်။ ကိုယ့်လုံခြုံရေးဦးစားပေးတာပေါ့။ အခု ၂၁ ရာစုမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေ အင်အားနည်းလာတဲ့တိုင် ဆင်ပိန်ကျွဲပဲ။ ထရမ့်တက်လာပြီးနောက်ပိုင်း အမေရိကန်ဟာ ဆင်ဖြစ် အောင် ပြန်ပြီးကြိုးပမ်းနေကြတဲ့အချိန်၊ ကျွဲကနေ ဆင်လောက်ဖြစ်လာနေတဲ့နိုင်ငံတွေကို အတင်း ပြန်ဆွဲချနေတဲ့အချိန်ဖြစ်တယ်။ အင်အားကြီးတဲ့သူတွေရဲ့ အတွေးအခေါ်၊ အပြုအမူက ဟိုးအရင်ကနဲ့ ဘာမှမပြောင်းလဲဘူး။

အီရန်ဆိုရင် ရုရှားနဲ့ကော၊ တရုတ်နဲ့ကော ရင်းနှီးတယ်။ နှစ်စဉ် သုံးနိုင်ငံ စစ်ရေးပူးတွဲလေ့ကျင့် မှုတွေလုပ်တယ်။ ဆိုတော့ အမေရိကန်က အီရန်ကို ပိုမဲတာပေါ့။ အီရန်ကိုတိုက်ခြင်းဟာ သူ့မဟာမိတ် နိုင်ငံတွေကို ခံရခက်စေတယ်။ အများအမြင်မှာ မဟာမိတ်တွေအနေနဲ့ အရေးအကြောင်းဆို အားမကိုး ရဘူးဆိုပြီးဖြစ်စေတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေသာ မတော်တဆပြိုလဲသွားခဲ့ရင် သူတို့နေရာရောက်လာမယ့် အခြားနိုင်ငံကြီးတွေ သူတို့ထက် မဆိုးပါစေနဲ့သာ ဆုတောင်းရမယ်။ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဆိုတာ အေးအေးနေချင်လည်း နေလို့ ရတာမျိုး မဟုတ်တတ်ဘူး။ တကယ်စစ်ကြီးဖြစ်လာရင် ငါမပါဘူး၊ ကြားနေပါမယ် နေလို့မရတတ်ဘူး။ လျင်တဲ့ နိုင်ငံတွေ၊ လည်တဲ့နိုင်ငံတွေက သူ့ထက်ငါ အင်အားကြီးအောင် အလုအယက် ကြိုးပမ်းနေကြမှာပဲ။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံတိုင်းက ကာကွယ်ရေးအတွက် ဆိုပြီး စစ်အင်အားတွေတိုးမြှင့်၊ နောက်ဆုံးအားလုံးက စစ်ပွဲတွေနဲ့ကင်းလို့မရဘူး ဖြစ်လာတယ်။

ကြီးမားတဲ့စစ်ပွဲတွေဆီ ဦးတည်သွားနိုင်

အခုဆို အမေရိကန်က အီရန်ကို ဗုံးကြဲပြီ။ အီရန်ကလည်း လက်တုံ့ပြန်ပြီး ကာတာနိုင်ငံနဲ့ အီရတ်နိုင်ငံက အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းတွေကို ဒုံးကျည်နဲ့ပစ်တယ်လို့ဆိုတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်ကလည်း ဒုံးကျည်တွေနဲ့ အပြန်အလှန်ပစ်ကြတယ်။ အခု အမေရိကန် ကြားဝင်မှုနဲ့ အစ္စရေးနဲ့ အီရန် အပစ်ရပ်တယ် ဖြစ်ပြန်ပြီ။ အခုဒီဆောင်းပါးအဆုံးသတ်နေတုန်းပဲ အစ္စရေးက အီရန်ကို အပစ်ရပ်ချိုးဖောက်တယ်။ သူ့ဘက်က ပြန်တိုက်မယ်ပြောပြန်တယ်။ အခု အပစ်ရပ်လိုက်ပြန်ပြီ။ သေချာတာက စစ်ရပ်လည်း ခဏပဲ။ ကမ္ဘာကြီးက အစ္စရေး - အီရန်စစ်ပွဲထက် ကြီးမားတဲ့စစ်ပွဲတွေဆီ ဦးတည်သွားနိုင်တယ်။ နေရာအနှံ့ စစ်ရိပ်စစ်ငွေ့သန်းလာနေတယ်။ အီရန်ပြီးရင် သူတို့ကိုအန်တုနိုင်တဲ့ တခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဆိုပြီး ပြောနေကြတယ်။ နှစ်ဖက်စလုံးက လိုအပ်ရင် နျူကလီးယား လက်နက်တွေပါ သုံးမှာဖြစ်တယ်။ အင်အားကြီးတာ ထိုင်ကြည့်နေမလား၊ အခုပဲဟန့်တားမလားဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်က လွှမ်းမိုးသွားရင် အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေနဲ့ အဆင်မပြေတဲ့ ဘယ်နိုင်ငံမှ မလွတ်နိုင်ပါဘူး။ အခုစစ်ပွဲတွေက နောက်ဆုတ်လို့မရတဲ့စစ်ပွဲတွေ ဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ။

MOI

မိုးဦးလေဦးနဲ့ ယှဉ်တွဲလို့ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်က စာသင်ကျောင်းတွေဖွင့်ကြပြီ။ အခြေခံပညာကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ စာသင်နှစ်သစ်နဲ့အတူ အတန်းသစ်ကို စတင်လေ့လာဆည်းပူးနေကြတာ အခုဆိုရင် တစ်လနီးပါးရှိပါတော့မယ်။ စာသင်ကျောင်းဆိုတာ “စာကိုလည်းသင်၊ စိတ်ကိုလည်းပြင်” ဆိုသလို အသိပညာဆည်းပူးရာသာမက ကိုယ်ကျင့်တရား၊ ကိုယ်ချင်းစာတရား၊ ဘာသာတရားနဲ့ အခြားအခြားသော လူမှုစံနှုန်းတွေကို လူငယ်တွေသိရှိအောင် သင်ကြားပြသပေးတဲ့နေရာ တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆရာ ဆရာမတွေရဲ့တာဝန်က အလွန်ကြီးမားပြီး ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ ပညာတတ်ရုံသာမက ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ဖို့၊ ဗဟုသုတကြွယ်ဝဖို့၊ စည်းကမ်းလိုက်နာတတ်ဖို့၊ နိုင်ငံကြီးသားပီသဖို့စတဲ့ အသိပညာတွေကိုလည်း ဖြည့်ဆည်းပေးကြရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ လမ်းမှားမရောက်ရှိအောင် ကိုယ်စွမ်းဉာဏ်စွမ်းရှိသမျှ ပဲ့ပြင်ဆုံးမပေးကြရသလို ကလေးတွေ လုံခြုံစိတ်ချစွာနဲ့ ပညာသင်ကြားဖို့ ကျောင်းတက်ချိန်ကာလတစ်လျှောက် တာဝန်ယူထားကြရသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

စာရေးသူတို့ရပ်ရွာမှာ ကျောင်းသားအရွယ် ကလေးငယ်တွေ အဖြူအစိမ်းကျောင်းဝတ်စုံလေးတွေနဲ့ ကျောင်းသွားကြတဲ့မြင်ကွင်းကို မြင်ရတိုင်း ကြည်နူးပီတိဖြစ်ရသလို မငြိမ်းချမ်းတဲ့ဒေသက ကလေးတွေအကြောင်းတွေးမိရင်း ရင်နာမိပါတယ်။ စစ်ပွဲတွေကြား ပြိုလဲပျက်စီးနေတဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေ၊ ကျောင်းဝတ်စုံနဲ့ နှစ်အတန်ကြာ ဝေးကွာနေတဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ၊ ကိုယ့်တာဝန် ကိုယ့်ဝါသနာကို ရွေးချယ်ဖို့မဝံ့ရဲ၊ မြေဖြူတောင့်ကိုလွှတ်ချပြီး ပဋိပက္ခတွေကြား ယူနီဖောင်းကိုဖွက်ကာထားရတဲ့ ကျောင်းဆရာ ဆရာမတွေ၊ စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ဘဝခြားသွားတဲ့ လမ်းမှားရောက်သွားကြတဲ့ ကလေးသူငယ်တွေ… စသည်ဖြင့် အတွေးက မရပ်တန့်နိုင်တော့။

မိဘအများစုက ကလေးတွေကို စာသင်ခန်းဆီပို့ရမယ့် အသိအမြင်တွေရှိလာ

တစ်ချိန်က အတိတ်နေ့ရက်တွေကိုလည်း မြင်ယောင်မိတယ်။ ကချင်ပြည်နယ် မြောက်ဖျားပိုင်းက ကျေးရွာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မိမိမွေးရပ်မြေမှာ မူလတန်းပြီးဆုံးအောင် သင်ကြားနိုင်တဲ့သူ အတော်လေးနည်းပါးဖူးခဲ့ပါတယ်။ အများစုသော ဒေသခံတွေဟာ ခြေကျင်ခရီး တစ်နာရီလောက်လမ်းလျှောက်ရတဲ့ရွာမှာ မူလတန်းပြီးဆုံးအောင် သင်ကြရတယ်။ တောင်ပေါ်ဒေသမို့ အခုလိုမိုးတွင်းဆိုရင် သွားရခက်ခဲလွန်းလို့ ငွေကြေးတတ်နိုင်သူနဲ့ ဇွဲရှိသူအနည်းငယ်ကသာ မူလတန်းပြီးဆုံးခဲ့ရတယ်။ အလယ်တန်းနဲ့အထက်တန်း သင်ကြားဖို့အတွက် မြို့ပေါ်ကို ကျောင်းအိပ်ကျောင်းစားသွားနေကြရတယ်။ အဲဒီလို ကလေးမျိုးကလည်း အတော်ကို ရှားပါးခဲ့တာ။ ဒါက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲတဲ့ဒေသအများစုမှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ ပညာသင်ယူမှုအခက်အခဲတွေပေါ့။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရအဆက်ဆက်က ပညာရေးကဏ္ဍကို မြင့်တင်ပေးခဲ့လို့ မိဘအများစုကလည်း ကလေးတွေ ကို စာသင်ခန်းဆီပို့ကြရမယ့် အသိအမြင်တွေရှိလာခဲ့ကြတယ်။

ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးအသီးသီးမှာရှိတဲ့ မြို့ကြီးပြကြီးကနေ ကျေးလက်အထိ စာသင်ကျောင်းတွေလည်း များပြားလာခဲ့သလို ကျောင်းဆရာ ဆရာမ တွေလည်း အတော်များများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့လို့ “ပညာရေးဝေးသည်မရှိ” ဆိုတဲ့ စကားသံတို့ လှိုင်လှိုင်ထွက်ပေါ်ပေမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲနောက်ပိုင်းမှာတော့ ပညာရေးဟာ မငြိမ်းချမ်းတဲ့ဒေသမှာ နှင်းရိုင်းသင့်ပန်းသဖွယ် ညှိုးလျငုပ်လျှိုးနေရတာကို မချိတင်ကဲ ဖြစ်မိပါ တယ်။

တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရဲ့ ဒေါက်တိုင်ဖြစ်တဲ့ ပညာရေးနဲ့ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကို မသမာသူအဖျက်သမားတွေက ပြိုလဲပျက်စီးစေဖို့ အကြိမ်ကြိမ် တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးခဲ့ကြပါတယ်။ စာသင်ခန်းမှာရှိနေ ရမယ့် ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေကို ကျောင်း မတက်ကြဖို့ စည်းရုံးတယ်၊ ဆရာဆရာမတွေကို စာမသင်ကြဖို့၊ ဆရာဝန်၊ သူနာပြုစတဲ့ကျန်းမာ ရေးဝန်ထမ်းတွေလည်း ဆေးရုံတွေမှာ တာဝန်မထမ်းဆောင်ဖို့စတဲ့ အဖျက်မျိုးစုံရဲ့ မာရ်နတ်ရဲ့ အပေါင်းအပါတွေလို အမြော်အမြင်နည်းပါးစွာ ပြုမူခဲ့ကြခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုး ရလဒ်တွေ ကို ပြည်သူက ခါးစည်းခံနေကြရတာပါ။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် စာသင်ခန်းတွေ တစ်နှစ်ပိတ်ပြီးခဲ့ချိန် ကျောင်းတွေပြန် အဖွင့်မှာ “ကျောင်းမတက်နဲ့ကျောင်းထွက်” ဆိုတဲ့ အသိ ဉာဏ်မဲ့သွေးထိုးမှုနောက် လိုက်ပါစီးမျောရင်း ဘဝ တိုးတက်လမ်းတွေ ပိတ်ဆို့ခဲ့ရတဲ့ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ၊ ခြိမ်းခြောက်အကျပ်ကိုင်မှုတွေကြောင့် ကျောင်းနားခဲ့ရတဲ့ကလေးတွေ၊ ဖမ်းဆီး နှိပ်စက် သတ်ဖြတ်မှုတွေကြောင့် အသက်ပေးလိုက်ရတဲ့ ဆရာကြီး ဆရာမကြီးတွေစသည်ဖြင့် တိုင်းပြည်ရဲ့ဆုံးရှုံးမှုက အလွန်ကိုကြီးမားလှပါတယ်။ တစ်ချိန်က ကျောင်းမတက်ဖို့ မြှောက်ထိုးပင့်ကော် ပြောဆိုနေကြသူ တိုင်းပြည်သစ္စာဖောက်အချို့ နိုင်ငံပြင်ပမှာ သားသမီးမြေးမြစ်တွေကို စာသင်ကျောင်း ဆီပျော်ပျော်ကြီး လိုက်ပို့နေချိန် ပြည်တွင်းနေရာ အချို့မှာတော့ သူတို့ရဲ့ ယုတ်မာပက်စက်တဲ့ လုပ်ရပ် တွေကြောင့် ကလေးတွေအတွက် စာသင်ကျောင်း တွေမရှိကြတော့ပါဘူး။

ပညာသင်ယူခြင်းဆိုတာ လူသားတိုင်းရဲ့ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးဖြစ်

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ ပညာသင်ကြားရေးကဏ္ဍ အားနည်းယိမ်းယိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် နောင်မျိုးဆက်သုံး၊ လေးဆက်အထိ ပြန်လည်နာလန်ထူဖို့ခက်ခဲနိုင်တယ်လို့ ပညာရေးသုတေသီတွေက ဆိုထားခဲ့ပါတယ်။ ပညာသင်ယူခြင်းဆိုတာ လူသားတိုင်းရဲ့ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးဖြစ်သလို နိုင်ငံအတွက်တင်သာမက လူ့ဘောင်လောကကြီးတစ်ခုလုံး သာယာဝပြောဖို့အတွက် အရေးကြီးဆုံးအရာတစ်ခုလည်းဖြစ် ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ယနေ့အချိန်အထိ အသိတရားမရတဲ့ တိုင်းပြည်သစ္စာဖောက် အကြမ်းဖက်သမားတွေက ကျောင်းဆရာ ဆရာမတွေကို ဖမ်းဆီးညှင်းပန်း သတ်ဖြတ်တဲ့အထိ အသိဉာဏ်မဲ့စွာ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေကို ပညာအလင်း ဉာဏ်မျက်စိဖွင့်ပေးနေတဲ့ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာကိုသာ ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့ ဆရာ ဆရာမတွေကို လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်သမားတွေက စစ်ရေးပစ်မှတ်လို သဘောထားပြီး လူမဆန်စွာနဲ့ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုတွေကို ကြားသိရတာ စိတ်နှလုံးကြေကွဲဖွယ်ရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို ဆရာ ဆရာမတွေကိုသတ်ဖြတ်တာ၊ ကျောင်းတွေမဖွင့်ရဲအောင် အကျပ်ကိုင်ခြိမ်းခြောက်တာ၊ ကျောင်းသားလူငယ်တွေကို ကျောင်းမတက်ဖို့ ခြိမ်းခြောက်တာ တွေနဲ့ ကျောင်းတွေပတ်ဝန်းကျင်မှာ မိုင်းခွဲ၊ ဗုံးထောင်စတဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန်တွေကို နိုင်ငံတော်က သတင်းတွေထုတ်ပြန်ပေးနေပေမယ့် လူ့အခွင့် အရေးလို့ တွင်တွင်အော်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း ရေငုံနှုတ်ပိတ်နေရက်ကြတာ မြင်ရတော့ အတော်လေးအံ့အားသင့်စရာပါ။

မိုးဦးလေဦး ပညာသစ်နှစ်အစမှာတင် PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားတွေက ဆရာမနှစ်ဦးနဲ့ ပြည်သူတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ကျောင်းဖွင့်ခြင်း၊ စာသင်ခြင်းကြောင့်ပါတဲ့။ ဖြစ်စဉ်က နတ်မောက်မြို့နယ်အတွင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နေအိမ်ကို လာရောက်ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ပြီး ပစ်ခတ်၊ ဓားနဲ့ ခုတ်သတ်ဖြတ်ပစ်ခဲ့တာပါ။ ထို့အတူ ဆရာ ဆရာမတွေ ဖမ်းဆီး‌ခေါ်ဆောင်ခြင်းနဲ့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေကို ဓားစာခံအဖြစ် ခေါ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်စဉ်တွေလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ စာရင်းတွေအရ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကနေ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန် ၆ ရက်အထိ PDF တွေရဲ့ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်မှုတွေကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးရသူ ပညာ ရေးဝန်ထမ်း ၈၀ အထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ကျောင်းဖွင့်ချိန်ရောက်တိုင်း တိုင်းပြည်သစ္စာဖောက်အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ CRPH, NUG နဲ့ လက်ဝေခံ နောက်လိုက်နောက်ပါတစ်သိုက်ရော၊ တိုင်းပြည်မတည်ငြိမ်ချိန် တောကြောင်တွေလိုပေါ်လာတဲ့ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတွေက ကျောင်းမတက်ဖို့နဲ့ ကျောင်းမဖွင့်နိုင်ဖို့နဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေ စိတ်ဓာတ်ယိမ်းယိုင်စေဖို့ နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီနှစ်မှာလည်း ဥပဒေဘောင်အတွင်း နေထိုင်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံနဲ့ပြည်သူအကျိုးထမ်းဆောင်နေတဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေကို တရားစွဲမယ်လို့ ကယောင်ကတမ်းကြေညာခဲ့ပါသေးတယ်။ သူတို့တားမြစ် ခြိမ်းခြောက်မှုဟာ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုအားနည်းတဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသအချို့မှာသာ အနည်းငယ်သက်ရောက်မှုရှိပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးက ကျောင်းတွေကတော့ အေးချမ်းစွာဖွင့်လှစ်သင်ကြားနေပါပြီ။

တိုင်းပြည်သစ္စာဖောက်တွေရဲ့ မှိုင်းမိခဲ့ရလို့ ကျောင်းတစ်ဝက်တစ်ပျက်နဲ့ ဘဝပျက်ခဲ့ရသူတွေ၊ ဝန်ထမ်းဘဝမှထွက်လို့ တစ်ဝမ်းတစ်ခါးအတွက် ဘဝသစ်ပြန်စကြရသူတွေ၊ အခြေခံပညာဆုံးခန်းမ တိုင်တဲ့အတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိရေးမှာ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ကြုံနေရသူတွေ၊ လမ်းမှားကို လျှောက်ရင်းနောက်ပြန်လှည့်မရသူတွေကလည်း အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့၊ လမ်းမှန်ကမ်းမှန်မဟုတ်တဲ့ ရောက်တတ်ရာရာ ကြေညာချက်တွေကို ရွံရှာ မုန်းတီးလောက်ပြီထင်ပါတယ်။

မိမိတို့နိုင်ငံဟာ မြင်ရတဲ့အကြမ်းဖက်သမားရန်အပြင် မမြင်ရတဲ့ရန်သူဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ၊ ရှောင်လွဲလို့မရတဲ့ သဘာဝရေဘေးနဲ့ ငလျင်ဘေးတွေကိုလည်း ခါးစည်းခံခဲ့ရပါသေးတယ်။ ရေဘေး၊ မြေပြိုဘေးတွေကြောင့် ပြိုလဲပျက်စီးသွားခဲ့ရတဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေ အသစ်ပြုပြင်မွမ်းမံလို့မှ မဆုံးသေးခင်မှာပဲ တစ်ကမ္ဘာလုံးက အံ့အားသင့်ခဲ့ရတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့မန္တလေးငလျင်ကြီးလည်း လှုပ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ငလျင်ဘေးကြောင့် ပြည်သူတွေ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများစွာအနက် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ အဖြေလွှာတွေ မီးသင့်ခဲ့ရတဲ့အတွက် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းဒေသကြီးအချို့မှာ ပြန်လည်ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်မှု တွေကို နိုင်ငံတော်နဲ့ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အခုအချိန်မှာ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေဟာ မြတ်သောဆရာ ဆရာမတွေရဲ့ အနီးကပ်စခန်းသွင်း သင်ကြားပေးမှုကြောင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း ပြန်လည်ဖြေဆိုခြင်းတွေကို ငလျင်ဘေးသင့်တဲ့ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေမှာ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇွန်လ ၄ ရက်အထိ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ယခုစတင်ဖွင့်လှစ်လိုက်တဲ့ အခြေခံပညာကျောင်းတွေရဲ့ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်ရဲ့ ကျောင်းတက်သူဦးရေက စုစုပေါင်း ၆၁ သိန်းကျော်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အတိအကျအားဖြင့် ၆၁၁၉၂၆၀ ရှိပါတယ်။ မနှစ်က ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ် ကျောင်းဖွင့်ရာသီမှာ အခြေခံပညာ ကျောင်းတွေကို တက်ရောက်သူဦးရေက ၆၄၁၄၇၉၉ ဦး တက်ရောက်ခဲ့တဲ့အတွက် မနှစ်က ကျောင်းတက် ရောက်မှုနှုန်းနဲ့ နှိုင်းယှဉ်မယ်ဆိုရင် ၄ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျော့နည်းသွားတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။

မိမိတို့နိုင်ငံဟာ အသစ်အသစ်‌သော တိုးတက်မှုတွေကိုရရှိအောင် ကြိုးစားရုန်းကန်နေရတာနဲ့အတူ သဘာဝတရား၊ လူသားတို့ရဲ့ ဖျက်ဆီးမှုတွေပါ ခါးစည်းခံနေရတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ပညာရေးကဏ္ဍ မှာ ကျောင်းတွေအဆင့်မြှင့်တင်တာ၊ သင်ရိုးစနစ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲတာ၊ စာသင်ကျောင်းတွေ တိုးချဲ့တည်ဆောက်တာ၊ အခမဲ့ပညာရေးအကောင်အထည် ဖော်တာတွေဟာ သဘာဝတရားကြောင့် ပျက်စီး ယိုယွင်းရတာရှိသလို အသိဉာဏ်နည်းပါးတဲ့ လူမဆန်သူ အကြမ်းဖက်သမားတွေကြောင့်လည်း တည်ဆောက်ရင်း ပျက်စီးရင်း၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရင်း ပြိုလဲရင်းဖြင့် အနာဂတ်ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက် သွားရာလမ်းက ကြမ်းတမ်းလွန်းလှပါတယ်။ အခုလို ကျောင်းအပ်ရာသီမှာ ယမန်နှစ်ကထက် ကျောင်းတက်သူဦးရေ လျော့ကျမှုဟာ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် မျိုးဆက်သစ်တို့ အားဖြည့်ရေး မှာ များစွာထိခိုက်နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနှစ်မှာလည်း ယမန်နှစ်တွေလို ကလေးတွေကို ကျောင်းအပ်နှံတဲ့အခါ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းစာအုပ်တွေ၊ ဗလာစာအုပ်‌တွေနဲ့ စာရေးကိရိယာတွေ အခမဲ့ထုတ်ပေးတာကို မြင်တွေ့ရပြီး KG နဲ့ မူလတန်းကျောင်းသား‌ ကျောင်းသူတွေကို ကျောင်းဝတ်စုံတွေလည်း အခမဲ့ပေးအပ်ခဲ့တာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျောင်းစာသင်ခန်းတွေ စနစ်တကျ သက်သောင့်သက်သာရှိဖို့၊ ကျောင်းတွင်းသာယာလှပဖို့နဲ့ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာပညာ သင်ကြားနိုင် ကြဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေက အင်တိုက်အားတိုက် ဆောင်ရွက်ပေးနေတာကိုလည်း မြင်တွေ့ကြားသိရပါတယ်။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ကျောင်းအပ် နောက်ကျတဲ့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေကိုလည်း အခြေခံပညာကျောင်းတွေမှာ ဆက်လက်ပြီး ကျောင်းအပ်လက်ခံပေးလျက်ရှိပါတယ်။

ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ကလေးတွေစာသင်ခန်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်စေ

ဒါကြောင့် မိဘတွေအနေနဲ့လည်း မိမိတို့ သားသမီးတွေကို စာသင်ကျောင်းကိုရောက်အောင် ပို့ဆောင်ပေးကြဖို့လိုအပ်သလို ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ကလည်း ကလေးတွေရဲ့ ပညာသင်ယူခွင့်ကို အလေးဂရုထားပြီး မိမိတို့ရပ်ရွာဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ ကလေးတွေစာသင်ခန်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ကြစေရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ တာဝန်ရှိပါတယ်။ ထို့အတူ ကလေးတွေရဲ့ ပညာသင်ယူခွင့်ကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တား၊ ဖျက်ဆီးအကျပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ယုတ်မာသူလူတစ်စုကို ဝိုင်းဝန်းရှုတ်ချပေးဖို့ လိုအပ်သလို ကလေးတွေနဲ့ ဆရာ ဆရာမတွေကိုလည်း ပညာသင်ယူခွင့်၊ သင်ကြားခွင့်ရရှိစေဖို့ မိမိတတ်စွမ်းသမျှ ကူညီပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းလို ပါတယ်။

အတိတ် မှန်သမျှ ပစ္စုပ္ပန်အတွက် သင်ခန်းစာ ကောင်းတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ ပြည်သူတွေ အားလုံး ခါးသီးတဲ့ အခိုက်အတန့်တွေကို ကြုံခဲ့ကြရ ပေမယ့် မီးလျှံပြာပုံကြားက တောက်ပခြင်းတွေနဲ့ ပြန်လည်ရှင်သန်နိုးထနိုင်တဲ့ ဇာမဏီငှက်လို ပြန်လည်ရှင်သန်နိုးထကြဖို့ အချိန်ရောက်ရှိနေပါပြီ။ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ မြန်မာ့လူ့ဘောင်ကိုတည်ဆောက် ရာမှာ ပညာတတ်မြောက်ရေးဟာ အလိုအပ်ဆုံးသော အုတ်မြစ်ဖြစ်တာကြောင့် စာသင်ကျောင်းတွေ ခေါင်းလောင်းသံမစဲစေရေး ဝိုင်းဝန်းကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်းနဲ့အတူ နိုင်ငံတော်အကျိုး၊ ပြည်သူအကျိုး၊ အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်တွေ အကျိုးကို ပျက်ပြားစေတဲ့ အကြမ်းဖက်သမားအားလုံးရဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်မျိုးစုံကို နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့အတူ ပြတ်ပြတ်သားသားတိုက်ဖျက်ချေမှုန်း ကြပါစို့လို့ တိုက်တွန်းလိုက်ရပါတော့တယ်။ ။

MOI

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာကျော်စစ်လက်နက် ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများဖြစ်တဲ့ Thales နဲ့ KNDS France တို့ပူးပေါင်းပြီး အဆင့်မြင့်လှတဲ့ မြေပြင်အခြေပြု လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော် ပြသလိုက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နာမည်ကိုတော့ Rapidfire Land လို့ပေးထားပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်စစ်မြေပြင်ဟာ သမားရိုးကျစစ်ပွဲကနေ ဒရုန်းစစ်ပွဲကို ပြောင်းလဲလာတာ အချိန်ကာလ တစ်ခုကြာမြင့်နေပါပြီ။ ဒုံးကျည်များနဲ့ လေယာဉ်များကို ပစ်ချနိုင်ရေးအတွက် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်စနစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ဒရုန်းနဲ့တိုက်ခိုက်မှု၊ အထူးသဖြင့် အသေခံဒရုန်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကိုတော့ အဲဒီလေကြောင်းရန်ဒုံးကျည် တွေက   ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပါဘူး။ ကြားဖြတ်နိုင်စွမ်းမရှိသလို ဒရုန်း တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးနဲ့  ဒုံးကျည်တစ်စင်းရဲ့တန်ဖိုးကလည်း မိုးနဲ့မြေဆိုသလို အင်မတန် မှကွာဟလွန်းပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်ပဲ ဒရုန်းများ ဟာ စစ်မြေပြင်မှာမင်းမူလာနေနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ဒီလိုမျိုးမင်းမူနေတဲ့ ဒရုန်းတွေအတွက် အိပ်မက်ဆိုးဖြစ်လာမယ့် အဆင့်မြင့်လှတဲ့လက်နက်စနစ်တစ်မျိုးအဖြစ် Thales နဲ့ KNDS France တို့က Rapidfire Land ကိုတီထွင်လိုက်တာပါ။ အဓိကအားဖြင့်    သူ့ကိုတန်ဖိုးကြီးလှတဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ Rapidfire Land ကို ဒရုန်းကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုဖို့ အဓိကထားတယ်ဆိုပေမယ့် အပေါ့စား လေယာဉ်များ၊   ရဟတ်ယာဉ်များနဲ့ ဒုံးကျည်များ၊ ဒုံးသီးများကိုလည်း ပစ်ချနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

သူ့မှာအဓိကပါဝင်တဲ့စနစ်က အဝေးကြည့်မှန်ပြောင်းတပ် ၄၀ မီလီမီတာစက်အမြောက်ပါ။ အသင့် ဖြည့်ပြီးသား ကျည်အတောင့်ရေ ၁၄၀ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နောက်တစ်ကြိမ် ကျည်မဖြည့်နိုင်ခင်မှာဘဲ များပြားလှစွာသော ပစ်မှတ်များကို ကြားဖြတ်ပစ်ချ လိုက်နိုင်မှာပါ။ နောက်ပိုင်းကျရင် သူ့အတွက်ကျည်ဆန်က A3B အမျိုးအစားလေကွဲကျည်များဖြစ်လာ မှာဖြစ်ပါတယ်။ လေကွဲကျည်ဆိုတဲ့အတိုင်း ပစ်မှတ် ကိုထိမှန်ခြင်းမပြုမီမှာပင် ပေါက်ကွဲသွားမှာဖြစ်ပြီး ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အစတွေက မြင့်မားလှတဲ့အမြန်နှုန်း နဲ့ပျံသန်းလာတဲ့ပစ်မှတ်များကိုပင်    ကြားဖြတ်လိုက် နိုင်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

Rapidfire Land က ပစ်ခတ်ရေး စနစ်တစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပစ်ခတ်မှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်ပြီးတိုင်း ပစ်မှတ်ရဲ့ တည်နေရာကို ပြန်လည်ထောက်လှမ်းခြင်း လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ အဆင့်မြင့်ပစ်ခတ်မှု ထိန်းချုပ်ရေး စနစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၄ ကီလိုမီတာ အကွာအဝေးအတွင်းမှာ တိကျမှုမြင့်မားတဲ့ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်ကို  ပေးစွမ်းနိုင်စေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

MWD Web Portal

လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ဆိုတာ ယနေ့လူသားများရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာမရှိမဖြစ် လိုအပ်ချက်ဖြစ် လာပြီဆိုတဲ့အချက်ကို ဘယ်သူမှငြင်း နိုင်မယ်မထင်ပါဘူး။ ဒီလိုမျိုး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရဲ့ အရေးပါမှုက အရပ်ဘက်မှာသာမက စစ်ဘက်မှာပါ နေရာယူလာတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအသုံးပြုနေကြတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများက လျှပ်စစ်စွမ်းအင် မဖြစ်မနေ လိုအပ်လာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရေဒါတို့၊ လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်တို့ပေါ့။

ဒါကြောင့် ဒီလိုမျိုးလိုအပ်လှတဲ့ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို ရှေ့တန်းနေရာများမှာပါ အသုံးပြုနိုင်စေဖို့အတွက် စက်မှုနည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတဲ့နိုင်ငံများက နျူကလီးယား ဓာတ်ပေါင်းဖို အသေးစားများကို တီထွင်ပြီး ရှေ့တန်းမှာလျှပ်စစ်မီးပေးနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်လာနေကြတာ တွေ့ရပါတယ်။  အကယ်၍များ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား မရဘူးဆိုရင် ခေတ်သစ်စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများဟာ ဘယ်လိုမှအသုံးမဝင်တဲ့ အရုပ်သာသာဖြစ်သွားမှာ အမှန်ပါပဲ။

ဒီလိုဖြစ်လာစေဖို့ကိုလည်း နိုင်ငံများကလိုလားကြမှာပါ။ ဒါကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို ဘယ်လိုလက်နက်နဲ့ ဖြတ်တောက်နိုင်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှာဖွေလေ့လာမှုတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့အခါ ဂရပ်ဖိုက်ဗုံး ဆိုတာကိုသွားတွေ့ပါတယ်။ ဂရပ်ဖိုက်ဗုံးဆိုတာက လူ့အသက်များကိုသေစေတဲ့ ဗုံးအမျိုးအစားမဟုတ်ပါဘူး။ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုင်းများမှာ လျှပ်စစ်ပြတ်တောက်မှုကိုသာဖြစ်စေမယ့် လက်နက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလက်နက်ကို  တဖြည်းဖြည်းနဲ့အဆင့်မြှင့်တင်နိုင်ဖို့ကိုလည်း နိုင်ငံကြီးများက ကြိုးပမ်းလာကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။

မကြာသေးမီက   တရုတ်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနတစ်ခုကနေ ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်တဲ့ ဗီဒီယိုတစ်ခုမှာ ဂရပ်ဖိုက်ဗုံး အမျိုးအစားအသစ်လို့ ထင်ရတဲ့အရာတစ်ခုကို ထည့်သွင်းဖော်ပြသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီဂရပ်ဖိုက်ဗုံး အမျိုးအစားအသစ်က ရန်သူ့ဓာတ်အားပေး စက်ရုံများကို အမှောင်ဖုံးစေပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့ နယ်မြေတစ်ခုအတွင်းမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုကိုဖြစ်စေမှာဖြစ်တယ်လို့ အဲဒီသတင်းဌာနက ဆက်လက် ဖော်ပြထားပါတယ်။

CCTV သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားတဲ့ အဲဒီဗီဒီယိုက အန်နီမေးရှင်းဗီဒီယိုဖြစ်ပြီး မြေပြင်အခြေပြုယာဉ်ကနေ  လက်နက်တစ်ခုကို ပစ်လွှတ်လိုက်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ပြီးတဲ့အခါ အဲဒီလက်နက်က ထုလုံးပုံခဲယမ်း ၉၀ ကိုထပ်မံထုတ်လွှတ် လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကတော့ အနည်းဆုံးစတုရန်း မီတာ ၁၀၀၀၀ ရှိတဲ့နယ်မြေတစ်ခုလုံးကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်စေနိုင်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ရန်သူ့ကွပ်ကဲမှုနဲ့ ထိန်းချုပ်မှုစနစ်များကို ပစ်မှတ်ထားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။  

MWD Web Portal

အရေးပါသည့်    ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းများ(ပရီကာဆာများ)ကို   တရားဝင်နှင့်တရားမဝင် အသုံးပြုခြင်း များ

Caffeine (ကေဖင်း) C8H10N4O2သည် အဖြူရောင်ကဲ့သို့ ပုံဆောင်ခဲအမှုန့်ဖြစ်ပြီး လက်ဖက်၊ ကော်ဖီစေ့နှင့် ကိုလာစေ့များတွင်ပါရှိသည့်  အဲလ်ကာလွိုက်တစ်မျိုးဖြစ်၍ ရေတွင်ပျော်ဝင်လွယ်သည်။   အစပြုသည့်ပရီကာဆာမဟုတ်သောဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သွေးကြောများကျယ်၍လန်းဆန်းစေသောအာနိသင်အနည်းငယ်ရှိသည်။စိတ်ရွှင်လန်းပြီး အားအင်ပြည့်ဖြိုးရန်အတွက် အချို့သောလစ်ပိုဗီတန်၊ ကျွဲရိုင်း၊ လစ်ပိုနှင့် အချို့သောကော်ဖီမှုန့်များတွင်လည်း အသုံးပြုသည်။ Amphetamine၊  Methamphe-tamine နှင့် MDMA(Ecstacy)တို့ကို အခြားပရီကာဆာဓာတုပစ္စည်းဖြင့် ထုတ်လုပ်ရရှိပြီးနောက် အားမြှင့်ပေးသည့်ဓာတုပစ္စည်းဖြစ်သည်။ ဆေးဝါးများတွင် ရောစပ်သုံးစွဲကြသည်။ကမ္ဘာအနှံ့  တွင်ကျယ်စွာသုံးစွဲနေသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးဖြစ်သည့် Amphe-tamine (WY ဆေးပြား)တစ်ပြားတွင်  Caffeine ပမာဏ 70 mg  မှ 100 mg  ထိပါပြီး  Amphetamine ၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိပါဝင်ကြောင်းသိရသည်။

Red Phosphrous (Red-P) (အနီရောင်ဖော့စဖရပ်စ်) P4 (chain)ကို အီလက်ထရွန်နစ်အလွှာများ၊ ပိုလီမာများအတွက် မီးမလောင်စေသောအလွှာများတွင်လည်း ဘေးကင်းရေး မီးခြစ်ဆံများ၊ မီးပုံးပျံများ၊  လောင်မီးခွံများ၊ မီးခိုးဗုံးများ၊ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေးနှင့်တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရာတွင်သုံးသည်။ အက်စစ်မှကလိုရိုက်သို့ပြောင်းလဲရာတွင် ကလိုရင်းသွင်းဓာတ်ပြုခြင်း၊ ဓာတ်တိုးခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် တရားဝင်အသုံးပြုပြီး Metham-phetamine  ထုတ်လုပ်ရာတွင်  ဟိုက်ဒြောလစ်အက်စစ်နှင့် ဓာတ်လျှော့ရာတွင် ဓာတ်ပြုပစ္စည်းအဖြစ် တရားမဝင်အသုံးပြုသည်။Methylamine (မီသိုင်းလမင်း)သည် အမိုးနီးယားအနံ့ရှိသည့်  အရောင်မဲ့ဓာတ်ငွေ့ဖြစ်ပြီးအလွန်မီးလောင်လွယ်ကာအဆိပ်သင့်စေနိုင်သည်။ 

ယင်းသည် ရေ၊ အရက်နှင့်အီသာတွင် ပျော်ဝင်ပြီး ပိုးသတ်ဆေးများ၊ ပေါင်းသတ်ဆေးများ၊ မှိုသတ်ဆေးများကဲ့သို့ စိုက်ပျိုးရေးသုံးဓာတုပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရေး၊ ရေသန့်စင်ရေး၊ အစားအသောက်ထိတွေ့ပစ္စည်းများ၊ ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ၊ Sur-factants နှင့် Accelerator အပါအဝင် အခြားစက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးအတွက် အခြေခံအဖြစ်အသုံးပြုသည့်  အလယ်အလတ်ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သားရေအရောင်ဆိုးခြင်း၊ ဆေးဆိုးခြင်းနှင့်ဆေးသုတ်ခြင်းလုပ်ငန်းများအပြင် လောင်စာဆီထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများတွင်လည်း အသုံးများသည်။

Ammonium Chloride (အမိုနီယမ်ကလိုရိုက်) NH4Cl သည် တိုင်းရင်း/ပရဆေးတွင်ဇဝက်သာဟုခေါ်သည့်အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။  ဇဝက်သာသည်  ရေထဲ၌ ကောင်းစွာပျော်ဝင်နိုင်ပြီး ရေတွင်စူးရှသောအနံ့ကိုဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် ရေတွင်အက်စစ်ဓာတ်အနည်းငယ်ရနိုင်သည်။

ဇဝက်သာကို  ဆေးဝါး(အထူးသဖြင့် ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး)တွင် ဆီးချဆေးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ အထပ်သားကိုချည်နှောင်ရာ၌  အထောက်အကူဖြစ်စေသောကော်တွင်လည်းကောင်း၊   Aqueous Solutions များ၊  Lechanche  Cell  များတွင်လည်းကောင်း၊ မုန့်လုပ်ရာတွင် တဆေး(Yeast)ကို  အာဟာရပစ္စည်းအဖြစ် အစာဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများ (Food Additives)တွင်လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။

Sodium Acetate (ဆိုဒီယမ်အစီတိတ်) C2H3NaO2 သည် ရေတွင်အလွန်ပျော်ဝင်သော  Hygroscopic အမှုန့်ဖြစ်သည်။ ဆိုဒီယမ်အစီတိတ်ကို ဆိုဒီယမ်အိုင်းယွန်း၏ရင်းမြစ်တစ်ခုအဖြစ်  Dialysis အတွက်လည်းကောင်း၊ အထည်အလိပ်လုပ်ငန်းတွင် Aniline ဆိုးဆေးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ Chrome Tanning တွင် Pickling Agent အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ကွန်ကရစ်အလွှာ(Concrete Sealant) တစ်ခုအဖြစ်လည်းကောင်း၊ အစားအစာများတွင်  ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ pH တန်ဖိုးဆက်တိုက်ထိန်းသိမ်းရန် ၎င်းကို Acetic Acid နှင့်အတူ ကြားခံ(Buffer)အဖြစ်လည်းကောင်း၊ အပူပေးအဖုံးများ၊ ရေခဲဘူးများနှင့်လက်ပူစက်များတွင်လည်းကောင်း၊ တည်ငြိမ်လျှပ်စစ်ဓာတ်ကိုဖယ်ရှားရာတွင်လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။  ဆေးပညာအရ   ဆိုဒီယမ်အစီတိတ်သည်  သွေးကြောသွင်းသည့်အခါတွင် Electrolyte အားဖြည့်ဆေးအဖြစ် အရေးကြီးသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

Lead Acetate (လိဒ်အစီတိတ်) Pb(C2H3O2)2 သည် အချိုအရသာရှိသည့်အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲဒြပ်ပေါင်းဖြစ်သည်။ Lead Acetate ကို ဟိုက်ဒရိုဂျင်ပါအောက်ဆိုက်(Hydrogen Peroxide)နှင့် အက်စီတစ်အက်စစ်(Acetic Acid)တွင်ပွက်ပွက်ဆူအောင် တည်ခြင်းဖြင့်ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ယင်းသည် အခြားခဲဓာတ်များကဲ့သို့ပင် ခဲဆိပ်သင့်နိုင်သည်။ ဓာတ်ခွဲခန်းသုံးဓာတုပစ္စည်းအဖြစ်လည်းကောင်း၊ အလှကုန်ပစ္စည်းများတွင်လည်းကောင်း၊  ရွှေတူး‌ဖော်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ အထည်အလိပ်ပန်းရိုက်ခြင်းနှင့်ဆေးဆိုးခြင်းတို့တွင် ညီညာမျှတစေရန်လည်းကောင်း၊ အရောင်တင်ဆီနှင့်သုတ်ဆေးများတွင် အခြောက်ခံပစ္စည်းအဖြစ်လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။

Tartaric Acid (တာတာရစ်အက်စစ်)သည် C4H6O6 ရှိသော ကာဘောဇလစ်အက်စစ်ဖြစ်ပြီး အရောင်ကင်း၍ အလင်းပေါက်သည့်ပုံဆောင်ခဲအဖြူ Diprotic Aldaric Acid  ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို 2,3-dihydroxy-succinic Acid သို့မဟုတ် Racemic Acid ဟုလည်းခေါ်သည်။ဝိုင်တွင်အရေးကြီးသော အက်စစ်ထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။ Tartaric Acid သည် ငှက်ပျောသီး၊ စပျစ်သီးကဲ့သို့သော ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီးဝလံအများအပြားတွင်တွေ့ရသော အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဖြစ်ပြီး ငှက်ပျောသီး၊ ဆစ်ထရပ်စ်(Citrus)နှင့် မန်ကျည်းသီးများတွင်လည်း တွေ့ရသည်။

Cosmetics၊ Food Additives ၊ Antioxidant၊ Fragrances အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ထုတ်လုပ်ရန်လည်းကောင်း၊ ဆေးဝါးနယ်ပယ်တွင်လည်းကောင်း၊  ခံတွင်းဆေးများ၏အရသာကိုမြှင့်တင်ရန်လည်းကောင်း၊ မဂ္ဂနီစီယမ်နှင့် ကယ်လစီယမ်ကဲ့သို့သော သတ္တုအိုင်းယွန်းများကို Chelate ပြုလုပ်ရန်လည်းကောင်း၊ အချဉ်အရသာရှိစေရန်   အစားအစာများတွင်လည်းကောင်း၊ အော့အန်စေရန်လည်းကောင်း၊  ငွေရောင်မှန်ပြုလုပ်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ အထည်အလိပ်များကို ဆေးဆိုးရာတွင် ညီညာစေရန်လည်းကောင်း၊ သားရေကို ဆေးလိမ်းခြယ်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ သကြားလုံးများတွင်လည်းကောင်း၊ Tartaric Acid  ကို ဆိုဒီယမ်ဘိုင်ကာဗွန်နိတ်(Sodium Bicarbonate)နှင့်ရောစပ်ပါက မုန့်ဖုတ်အမှုန့်ရရှိပြီး မုန့်ဖုတ်ဆိုဒါနှင့် တဆေး (Yeast) အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၎င်း၏ခရင်မ်ပုံစံတွင် အစားအစာကိုတည်ငြိမ်စေသော Stabilizer အဖြစ်လည်းကောင်းအသုံးပြုနိုင်သည်။ Tartaric Acid ကို အများအပြားသုံးစွဲပါက လေဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် သေဆုံးခြင်းအထိ ဖြစ်စေနိုင်သည်။Sodium Cyanide (ဆိုဒီယမ်ဆိုင်ယာနိုက်) NaCN သည်   အဆိပ်ရှိသော ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

အဖြူရောင်အခဲဖြစ်ပြီး ခါးသက်သောဗာဒံသီးအနံ့ရှိသည့်ရေတွင်ပျော်ဝင်နိုင်သော Sodium Cyanide ကိုအခိုးတိုက်/ပိုးသတ်မှိုင်းတိုက်ခြင်း၊ သတ္တုရည်စိမ်ခြင်း၊သတ္တုရိုင်းများမှရွှေငွေထုတ်ယူခြင်းအဆင့်နိမ့်သတ္တုရိုင်းကျောက်တွင်းများမှ အဖိုးတန်သတ္တုများထုတ်ယူရာတွင် Sodium Cyanide ကို အမြောက်အမြားအသုံးပြုသည်။ Cyanide သည် သတ္တုများနှင့်ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသောကြောင့် ဆား၏အဆိပ်သင့်မှုမြင့်မားစေသည်။ဓာတုပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ရာတွင် စီးပွားဖြစ်အသုံးပြုသည်။ အလွန်အဆိပ်သင့်သောကြောင့် Sodium Cyanide ကို ဇီဝဗေဒပညာရှင်များအသုံးပြုသော   အိုးများစုဆောင်းခြင်းနှင့်တရားမဝင်ငါးဖမ်းခြင်းကဲ့သို့ လျင်မြန်စွာဖမ်းဆီးရန်/ သတ်ရန်သို့မဟုတ် ထိတ်လန့်စေရန်အတွက် အသုံးပြုသည်။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မိုးရာသီကာလရောက်လျှင်အအေးမိ၊နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးရောဂါနှင့် ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါတို့ဖြစ်လေ့ ရှိသည်။ ယခုကာလတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါအား ကမ္ဘာ့ ကပ်ရောဂါအဖြစ်သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိတော့ ဘဲ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါကဲ့သို့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း မှတစ်ဆင့်ဒေသတွင်းပုံမှန်ကူးစက်ဖြစ်ပွား တတ် သည့်ရောဂါအဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါသည်လည်း စိုစွတ်သော မိုးရာသီတွင် ကူးစက်နှုန်းမြင့်မားသည့်အတွက်ယခုနှစ်မိုးရာသီ တွင် လတ်တလောအသက်ရှူ လမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများဖြစ်သည့် အအေးမိ၊  နှာစေး၊  ချောင်းဆိုး ရောဂါ၊ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ၊  ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါ တို့ကို သတိပြုကာကွယ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးရောဂါ

အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးခြင်းသည် မိုးရာသီ ရောက်တိုင်းတွေ့ကြုံရသည့်ကူးစက်ရာသီ ရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်၍ အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးရောဂါအစ မိုးမိခြင်းကဟု မှတ်သားသင့်သည်။ ထို့ကြောင့်မိုးမိလာပါက ရေစိုအ၀တ်များချက်ချင်းလဲ၍ နွေးနွေးထွေး ထွေးနေသင့်သည်။ လူဦးရေထူထပ်သော နေရာများတွင် ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားနိုင်ခြေပိုများသဖြင့် ကိုယ်ခံ အားနည်းသူများဂရုစိုက်သွားလာ သင့်သည်။ အအေးမိဖျားနာခြင်းကြောင့်အသက်အန္တရာယ် မစိုးရိမ်ရသော်လည်း အဖျားပျောက်ပြီး နောက်ချောင်း အစို(ချွဲပါသောချောင်းဆိုးခြင်း)တဟွတ်ဟွတ်စွဲကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ တခြားသူများကို ဆက်လက်မကူး အောင်လက်ကို စင်ကြယ်စွာဆေးကြောပါ။ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးသည့်အခါ တစ်ခါသုံး တစ်သျှူးသုံး၍ စနစ်တကျစွန့်ပစ်ပါ။ အထူးသဖြင့် ကိုယ်ခံအားနည်းသော ကလေးငယ်များနှင့် သက်ကြီး ရွယ်အိုများမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်လွယ်၍အချိန်မရွေးဖျားနာတတ်သဖြင့် အအေးမိ တုပ်ကွေး  ဖျားနာ ရောဂါပျောက်ဆေးများ အိမ်၌ အသင့်ဆောင်ထားခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားကောင်း စေရန် ဗီတာမင် C ဆေးပြားများသောက်ခြင်း၊ ရေများများသောက်ခြင်း၊ သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်သောဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် အရည်ရွှမ်းသော သစ်သီးများစားသင့်သည်။ 

ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ

ကမ္ဘာပေါ်၌ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုအမြန်ဆုံးနှင့် အဖြစ် များဆုံးသောရောဂါများထဲတွင် ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ လည်း အပါအ၀င်ဖြစ်သည်။  ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ သည်တုပ်ကွေးရောဂါဗိုင်းရပ်စ်(Influenza) ကြောင့်ဖြစ်ပွားပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်သည်။ ယင်းဗိုင်းရပ်စ်သည်  မိုးဦး ကျနှင့် ဆောင်းရာသီကဲ့သို့အေးသောရာသီဥတုတွင်ပေါက်ပွားနှုန်းများသည်။ထို့ကြောင့်   ပြင်ပနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများလျှင်ကူးစက်ရန်လွယ်ကူသည်။ တုပ်ကွေးရောဂါကိုဖြစ်စေသောဗိုင်းရပ်စ်များ အားအေ၊ ဘီ၊ စီဟူ၍  အုပ်စုသုံးစုခွဲခြားထားပြီးယင်းတို့ အနက် အေအုပ်စုတွင်ပါ၀င်သောဗိုင်းရပ်စ် များက အများဆုံးဒုက္ခပေးသည်။ အချိန်ပိုင်း၊ ရက်ပိုင်းအတွင်းလူအစုလိုက်အပြုံလိုက်လျင်မြန်စွာ ကူးစက်စေသည်။  မြန်မာနိုင်ငံ၌  ဗိုင်းရပ်စ်အေကြောင့်ဖြစ်သော တုပ်ကွေးရောဂါသည် အများဆုံး ဖြစ်သည်။

ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါသည်  အထက်တွင်ဖော်ပြ ထားသော  သာမန်အအေးမိ၊  နှာစေး၊  ချောင်းဆိုး ရောဂါထက် ပိုမိုပြင်းထန်၍ အဖျားကြီးကာ အဖျား လည်း တာရှည်သည်။ ခေါင်းအုံ၊ ခေါင်းကိုက်၊ ကိုယ်ပူ၊ မျက်စိပူ၊ လည်ချောင်းနာ၊ နှာမွှန်၊ ချောင်းဆိုး၊ အဆစ် အမျက်များနာကျင်ကိုက်ခဲစေခြင်း၊  အားအင်ကုန် ခန်း မောပန်းခြင်းနှင့်အစားအသောက်ပျက်ခြင်းတို့သည် ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ၏ လက္ခဏာများဖြစ်ကြ သည်။

နောက်ဆက်တွဲရောဂါများအဖြစ် အသက်ရှူ ပြွန်ရောင်ခြင်း၊နမိုးနီးယား(ခေါ်)အဆုတ်ရောဂါ ဖြစ်ခြင်း၊ အာသီးများရောင်ခြင်း၊ အာသီးရောင်ခြင်းမှ အစပြု၍ နှလုံးရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါ ဖြစ်ခြင်းနှင့် နှလုံးကြွက်သားများလှုပ်ရှားမှုအားနည်း ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ထိုရောဂါသည် အသက်ခြောက်လ နှင့်အထက်  ကလေးသူငယ်မှစ၍ဖြစ်နိုင်သည်။ထိုအရွယ်ရင်သွေးငယ်များအတွက်မိုးဦးကျမတိုင်မီ ကတည်းက တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် Influenza ကာကွယ် ဆေး  ကြိုတင်ထိုးနှံပေးသင့်သည်။ 

ကူးစက်လွယ်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်၍ လူနာကိုထိတွေ့ကိုင်တွယ်ခြင်း၊ တံတွေးနှင့်သလိပ်ကို ထိတွေ့ မိခြင်း၊ လူနာဆီမှ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုး၊ စကားပြောစဉ် ဗိုင်းရပ်စ်ပါလာသောလေများကိုရှူရှိုက်မိရာမှတစ်ဆင့် အလွယ်တကူကူးစက်နိုင်သည်။ အအေးမိ တုပ်ကွေးဖြစ်နေသူတစ်ယောက်သည် တစ်သျှူးအုပ်၍ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးသင့်ပြီး ထိုတစ်သျှူးကို အမှိုက်ပုံး ထဲသို့  စနစ်တကျစွန့်ပစ်သင့်သည်။  လက်ကိုင်ပဝါ ဖြင့်အုပ်၍ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးသောအခါ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး က ထိုလက်ကိုင်ပဝါထဲတွင် နှစ်နာရီ၊ သုံးနာရီကြာ သည် အထိအသက်ရှင်နိုင်သည်။  အကယ်၍  လူအများ ကြား  နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပါက တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ် များ တစ်ပေ၊ နှစ်ပေခန့်အထိ ပျံ့နှံ့သွားပြီး ထိုအချိန် ၌   ပတ်၀န်းကျင်မှ  ကိုယ်ခံအားနည်းသူထံ   ယင်း ဗိုင်းရပ်စ်များ အလွယ်တကူ ကူးစက်နိုင်သည်။

 ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ

အရှေ့တောင်အာရှနှင့် အရှေ့အာရှနိုင်ငံများတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလအစောပိုင်းမှစ၍ ဗီဇပြောင်းအိုမီ ခရွန် ကိုဗစ်မျိုးကွဲအသစ်ဖြစ်သည့် JN.1 နှင့် XEC တို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ပြန်လည်မြင့်တက်လာသည်။ လက်ရှိ ကူးစက်နေသည့်  ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါမျိုးကွဲများမှာ ယခင်နှစ်များက   ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့်    အိုမီခရွန် (Omicron) အုပ်စုမှ ဗီဇပြောင်းလာခြင်းဖြစ်ပြီး JN.1 အုပ်စုနှင့်  ယင်းမှတစ်ဆင့် ပေါ်ပေါက်လာသည့်  XEC မျိုးကွဲတို့ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌လည်း ဇွန်လ ၁ ရက်မှ ၈ ရက် ပထမရက်သတ္တပတ်အတွင်း ကိုဗစ်- ၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာသစ် ၃၁ ဦး တွေ့ရှိ ခဲ့ပြီး ဇွန်လ ၈ ရက်မှ ၁၅ ရက် ဒုတိယရက် သတ္တပတ် အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာ သစ် ၅၂ ဦးတွေ့ရှိခဲ့သည့် အတွက် ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာသည်။

ကံကောင်းသည်ဟုဆိုရမည့်အချက်မှာ   ထိုမျိုး ကွဲ၏ရောဂါကူးစက်ပုံသည် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း အထက်ပိုင်းဖြစ်သည့် နှာခေါင်း၊ လည်ချောင်း၊ ပါးစပ် နှင့် အာခေါင်တို့ကို အဓိကတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်သော ကြောင့် ရောဂါပြင်းထန်မှုကိုလျော့နည်းစေရာ ရောဂါ ကြောင့်သေဆုံးမှုကိုလည်း နည်းပါးစေသည်။ ယခင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့် ဒယ်တာမျိုးကွဲ၏ရောဂါကူးစက် ပုံမှာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း အောက်ပိုင်း ဖြစ်သည့် အဆုတ်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့်  အဆုတ် ရောင်ရောဂါဖြစ်ပွားရသည့် အတွက် ရောဂါပြင်းထန် ပြီး သေဆုံးမှု များပြားရခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူထိုမျိုးကွဲအသစ်များသည် ရောဂါပြင်းထန်မှုကိုလျော့နည်းစေသော်လည်း ကူးစက် မှုနှုန်းမြန်ဆန်စေခြင်း၊ ယခုနှစ်မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုသည်ယခင်နှစ်ကထက် မုတ်သုံစော၀င်ခြင်းနှင့်အတူလက်ရှိရာသီဥတုအခြေအနေမှာလည်း ယခင်နှစ်ကထက် မိုးရေချိန်လက်မ နှစ်ဆပိုနေခြင်း၊ မိုးဦး၊ မိုးလယ်၊ မိုးနှောင်းကာလပတ်လုံးမိုးကြီးမည် ဖြစ်ရာ  ကျောင်းဖွင့်ရာသီချိန်နှင့်  တိုက်ဆိုင်နေခြင်း စသည်တို့ကြောင့်   ကိုဗစ်-၁၉   ရောဂါဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာနိုင်သည့်အတွက်အထူးသတိထားရ မည်ဖြစ်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါ၏    ပင်မရောဂါလက္ခဏာ များမှာ ဖျားခြင်း၊ နုံးခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ကိုယ် လက်ကိုက်ခဲခြင်း၊ နှာရည်ယိုခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊ ချောင်း ဆိုးခြင်းနှင့်လည်ချောင်းနာခြင်းတို့ ဖြစ်ကြသော်လည်းနောက်ပိုင်းတွင် တချို့လူနာများ၌၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောလက္ခဏာများကိုပါ တွေ့ရပြီး အမေရိကန် သုတေသနပညာရှင်များသည် ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ် ဆိုင်ရာ လေ့လာချက်ပေါင်း ၂၉ ခုကို ပြန်လည်စိစစ်ပြီး နောက် ယင်းဗိုင်းရပ်စ်သည် မစင်အညစ်အကြေးများမှလည်း  ကူးစက်နိုင်ကြောင်း   ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိ ထားသည်။

ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းကောင်းများ

လတ်တလော  အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများအတွက်  မိမိကစ၍ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းကောင်းများကို  အောက်ပါအတိုင်း အကြံပြုလို ပါသည်။

-လတ်တလောအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာများဖြစ်ကြသော  ဖျားခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊နှာချေခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ လည် ချောင်းနာခြင်း     စသည့်လက္ခဏာရှိသူများ အနေဖြင့်  မိမိမှ တခြားသူများသို့  ကူးစက်မှု မရှိစေရေး   ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းကို   လုံခြုံစွာ ဖုံးအုပ်ကာ စနစ်တကျ Mask တပ်ဆင်ပါ။ အသုံး ပြုပြီးသော Mask ကို အဖုံးပါသော အမှိုက်ပုံး ထဲတွင်သာစွန့်ပစ်ပါ။  ပြီးနောက်  စနစ်တကျ လက်ဆေးပါ။

-လူထူထပ်သောနေရာများသို့သွားခြင်းကို ရှောင် ကြဉ်ခြင်းနှင့် မဖြစ်မနေသွားရောက်ရန်ရှိပါကပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းစည်း (Mask) ကို စနစ်တကျ တပ်ဆင်ပါ။

-ပါးစပ်နှင့်    နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ထားခြင်း မရှိချိန်၌ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပါက လက်ကိုင်ပဝါ သို့မဟုတ် တံတောင်ကွေးဖြင့် လုံအောင်အုပ်၍ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးခြင်းပြုလုပ်ပါ။

-ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်ပါက နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ကျန်းမာရေးဌာနသို့ ချက်ချင်းပြသ၍ ဆေးကုသ မှုခံယူပါ။

-တစ်ကိုယ်ရေကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများဖြစ်သည့် လက်ကိုရေနှင့်ဆပ်ပြာ သို့မဟုတ် ရေမလို လက်သန့်စင်ဆေးရည် (Hand Sanitizer) ဖြင့် မကြာခဏဆေးကြောပါ။

-ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါကာကွယ်ဆေးများသည် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမျိုးရိုးဗီဇကွဲများဖြစ်ပွားခြင်း၊ ရောဂါ လက္ခဏာပြင်းထန်မှုနှင့် အသက်ဆုံးရှုံး မှုတို့မှ    ထိရောက်စွာကာကွယ်ပေးနိုင်သည့်အတွက် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ထပ်ဆောင်းကာကွယ် ဆေးထိုးနှံမှုခံယူပါ။

-ရောဂါကူးစက်ခံရပါက ရောဂါပြင်းထန်နိုင်ခြေနှင့်အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေမြင့်မားသည့်အသက် ၆၀နှင့်အထက်အသက်အရွယ်ကြီးသူများ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊နာတာရှည်အဆုတ်ရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါ ရှိသူ များ၊ ကိုယ်၀န်ဆောင်ကာလ သုံးလနှင့်အထက်ကိုယ်၀န်ဆောင်မိခင်များ အနေဖြင့်  ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါ  ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုကို   မဖြစ်မနေခံယူသင့် သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ မျိုးကွဲသစ်များသည်  လူ့ခန္ဓာ ကိုယ်၏ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုရှောင်ရှားပြီးကူးစက် မြန်ဆန်စေသည်။အဆိုပါမျိုးကွဲများသည် ယခင် ကာကွယ်ဆေးများ၏ထိရောက်မှုကိုအားနည်းစေ နိုင်သည်။ထို့ကြောင့်ယခင်ကကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသူများအနေဖြင့်ကိုယ်ခံအားနည်းလာကာ ပြန်လည် ကူးစက်ခံရနိုင်မှုနှုန်း   မြင့်မားလာနိုင်သဖြင့်ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံရန် လိုအပ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ယခုတွေ့ရှိရသော ကိုဗစ်- ၁၉  ရောဂါပိုးမျိုးကွဲအသစ်သည်   အသက်ရှူလမ်း ကြောင်း အထက်ပိုင်းဖြစ်သည့်  နှာခေါင်း၊ လည်ချောင်း၊  ပါးစပ်နှင့် အာခေါင်တို့ကို အဓိကတိုက်ခိုက် ခြင်းဖြစ် သောကြောင့်  မိမိကိုယ်ကို ကိုဗစ်- ၁၉ ရောဂါသံသယ ရှိသူများနှင့်မဖြစ်မနေလူစုလူဝေးရှိရာ နေရာသို့ သွားရပြီးနောက် အိမ်ပြန်ရောက်ပါက ဆားငန်ရည် ငုံခြင်း  သို့မဟုတ်  ဆားငန်ရည်ဖြင့်  အာလုတ်ကျင်း ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်သင့်သည်။

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ ကူးစက်ဖြစ်ပွား၊သေဆုံးမှုများမှကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန်ပြည်သူလူထုအနေဖြင့်အထက်ဖော်ပြပါအချက်အလက်များကိုမိမိကစ၍သတိပြုလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရန်လိုအပ်ပြီး တခြားသူများကိုလည်း လိုက်နာ ရန်တိုက်တွန်းပြောကြားရန်လိုကြောင်းအကြံပြုရေးသားလိုက်ရပါသည်။  

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ  ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အကျိုးဟုသတ်မှတ်မည်ဆိုပါကထိုနိုင်ငံအတွက်စွမ်းစွမ်းတမံဦးစီး ဆောင်ရွက်ပေးသော ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများ ကို ရှာဖွေဖန်တီးဆုပ်ကိုင်လျှောက်လှမ်းမှုတို့က အကြောင်းတရားများ ဖြစ်သည်ဟုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ခေါင်းဆောင်ကောင်းဟုဆိုရာတွင် ကိုယ်ကျိုးကိစ္စများကို ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိဘဲ ကိုယ်ဦးဆောင်ရသည့် အဖွဲ့အစည်း၊ အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်သူကိုသာ ခေါ်ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိရုံ မျှဖြင့် မပြည့်စုံသေးပေ။ မိတ်ဆွေကောင်းများ နှင့်အတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများလည်းရှိကာ ထိုအခွင့်အလမ်းကောင်းများ ကို  ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင်နိုင်ရဦးမည်ဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦးဖြစ်လာစေရန်ဆိုသည်မှာ ကိုယ်တိုင်အသိစိတ်၊ စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံ စိတ်တို့ နှင့်အတူ ထားရှိရမည့်စိတ်နေစိတ်ထားများကိုမွေးမြူရန်လိုအပ်လှပေသည်။ ထို့အတူပင် အခွင့်အလမ်း ကောင်းများဆိုသည်မှာလည်း သူ့အလိုလိုဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်က ဖန်တီး ယူရခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါ်ထွန်းလာသောအခွင့်အလမ်းကောင်းများကိုလည်း ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လမ်းကြောင်းပေါ်ကို လျှောက်လှမ်းရာတွင် မိတ်ကောင်း ဆွေကောင်းဆိုသည်မှာလည်း မရှိမဖြစ်အရေးပါလှသည်။ ထိုကဲ့သို့သောမိတ်ကောင်းဆွေကောင်း ဆိုသည်ကိုမူ မှန်ကန်စွာရွေးချယ်တတ်ဖို့အရေးကြီးသည်။ ထိုသို့ရွေးချယ်ခြင်းက ခေါင်းဆောင်ကောင်း အပေါ်မူတည်နေပြန်သည်။ ထို့ကြောင့် အရာအားလုံးသည် ကွင်းဆက်တစ်ခုကဲ့သို့ အပြန်အလှန်မှီခို ဆက်စပ်နေသည်ဟုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်    ရေခံမြေခံကောင်းသလို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ  ကုန်သွယ်မှုများ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အချက်အချာကျသောနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ပြည်တွင်း၌ စည်းလုံးညီညွတ်မှုအားနည်းခြင်းကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုက နောက်ကျကျန်နေ ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ သို့သော် ယခုအချိန်မှစ၍ သိပ်မဝေးတော့သောကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ကို မိမိတို့အနေဖြင့် မျက်ဝါးထင်ထင်မြင်တွေ့ရလိမ့်မည်ဟု ကျွန်တော်ကတော့ ယုံကြည်မိသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်  ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦး၏ခံယူချက်နှင့်  မှန်ကန် သောလုပ်ရပ်များကြောင့် သာဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်တို့စိုက်သော  အပင်သည် နောင်လာနောက်သားများအတွက် ဖြစ်သည်ဟုဆို သောစကားနှင့်အညီ ထိုခေါင်းဆောင်ကောင်း၏ ပစ္စုပ္ပန်လုပ်ရပ်များသည် အနာဂတ်တွင် မိမိတို့၏ မျိုးဆက်များအတွက်  အကျိုးများစေသည်မှာအမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

ကျွန်တော်တို့၏ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပင်  ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့သွား၍ စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025) မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးသို့တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ သွားရောက်ခြင်းသည် ကျွန်တော်တို့     မြန်မာနိုင်ငံအတွက် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံ ခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟုဆိုရပေမည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မှန်ကန်သောရည်မှန်းချက်၊ ရည်ရွယ်ချက်၊ လုပ်ဆောင်ချက်များဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ(EAEU) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်ခဲ့သည့်အတွက်ဖြစ် သည်။ ထို့ကြောင့် EAEU အကြောင်းကို အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် ဖော်ပြလိုသည်။

ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU) ဆိုသည်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်တွင် ဘယ်လာရုစ်၊ ကာဇက်စတန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှခေါင်းဆောင်များက  သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်တွင် စတင်အသက်ဝင်လာသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ခုနှစ်၏အောက်တိုဘာလနှင့် ဒီဇင်ဘာလတို့တွင် အာမေးနီးယားနှင့် ကာဂျစ်စတန်နိုင်ငံတို့ကို ထိုသမဂ္ဂတွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်နိုင်ခွင့်ပြုရေးအတွက် သဘောတူညီချက်များကို  လက်မှတ် ထိုးခဲ့သည်။ ထို့နောက် တွင် EAEU သည် အဖွဲ့ဝင်ငါးနိုင်ငံဖြင့်  ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာသည်။

EAEU သည် ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများ လွတ်လပ်စွာစီးဆင်းရေးကိုအားပေးကာ မေခရိုစီးပွားရေး ရပ်ဝန်း၊ ပို့ဆောင်ရေး၊ စက်မှုနှင့်စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ ပြည်ပကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ အကောက်ခွန်၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများချမှတ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ဖော်ဆောင်ပေးသောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏အနာဂတ်မျှော်မှန်းချက် တစ်ခုမှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များကြားကုန်သွယ်ရေးတွင် ဘုံငွေကြေးတစ်ရပ်ကိုဖော်ဆောင် အသုံးပြုရေးနှင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအရေ အတွက် တိုးတက်များပြားလာရေးဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ကောက်ယူရရှိသော စာရင်းများအရ ထိုအဖွဲ့တွင် လူဦးရေပေါင်း ၁၈၃ သန်းပါဝင်ပြီး ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၄ ထရီလီယံ အထိရှိသည်။

EAEU နှင့်အတူ အရေးပါသည့်အရာတစ်ခုမှာ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်ဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအချင်းချင်းသာမက အဖွဲ့ဝင်ပြင်ပနိုင်ငံများနှင့်ပါ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခြေအနေများကို အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခြင်းအပါအဝင် EAEU ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှု (၁၀)နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားများကိုလည်း ထည့်သွင်းကျင်းပခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။ အဆိုပါဖိုရမ်၏ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ ကျွန်တော်တို့၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲသည်လည်း ပါဝင်တက်ရောက်မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲပြောကြားသောမိန့်ခွန်းအနက် အချက်အလက်အချို့ကို ထုတ်နုတ်ကြည့်ရလျှင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် EAEU တို့ကြားထိတွေ့ဆက်ဆံမှုက ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစတင်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ထိုဆက်ဆံမှုက အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်လာသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ယင်းသို့ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုမှ တစ်ဆင့် ကျယ်ပြန့်စွာဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့သည့်  ကဏ္ဍများတွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲမြန်မာနိုင်ငံအတွက်  မရှိမဖြစ်လိုအပ် သော လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ကဏ္ဍ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏အဓိကထုတ်ကုန်ဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊  အနာဂတ် အတွက်အုတ်မြစ်ဖြစ်သော ပညာရေးကဏ္ဍ၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုအတွက် အရေးပါသောသယ်ယူပို့ဆောင် ရေးကဏ္ဍ စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံပါဝင်သည်။

ဤနေရာတွင် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ အရေးပါမှုကိုလည်းထည့်တွက်ရမည်ဖြစ် သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာပင် ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၌ကျင်းပသည့် (၂၆) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးကော်မရှင်တို့ကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာနားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်နိုင်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတို့ကြား အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်ရန် အုတ်မြစ်ချ နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာတော့ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်သို့ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ပြီး မိန့်ခွန်းပြောကြားခြင်းဖြင့် အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးက  ပိုမိုခိုင်မာလာပြီဖြစ်သည်။ ဒီလိုခိုင်မာမှုနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတို့ကြား စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အလားအလာများကိုဖော်ထုတ်ပြီး တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးတိုးတက်မြင့်မားလာမှုအတွက် အရေးပါပြီးအရာရောက်သည့် တစ်ခုမှာ စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်ဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်ကို   ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၌ ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဖိုရမ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ရုရှားနိုင်ငံတို့ကြား အပြန် အလှန်စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများပိုမိုတိုးတက်လာသည်။ မကြာသေးမီကကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် (၂၈) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တစ်ခု၌ ရုရှားစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီး မစ္စတာမက်ဆင်ရီရှတ်နီကော့က မြန်မာ နိုင်ငံနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု သဘောတူ စာချုပ်တစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း တရားဝင်ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုစာချုပ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရေးနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်မည့် အဓိကနယ်ပယ်မှာ ကမ်းလွန်ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကဏ္ဍဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံတကာသတင်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ အဆိုပါရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှတစ်ဆင့် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးအခြေခံအဆောက်အဦ၊ သတ္တု၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍများ အပါအဝင်အခြား နယ်ပယ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေမည် ဖြစ်သည်။

(၂၈) ကြိမ်မြောက် စိန့်ပီတာစဘတ်နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်၏  ဆက်စပ်အစည်း အဝေးအဖြစ်ကျင်း ပသော ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေးကော်မရှင်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ ပူးတွဲလုပ်ငန်းအဖွဲ့၏ ဒုတိယအကြိမ်အစည်းအဝေးကိုလည်း အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ   အခွင့်အလမ်းများတိုးမြှင့်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းအဖွဲ့များအကြား  ဆွေးနွေးရန်လိုအပ်သော စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ အခက်အခဲများကို သတ်မှတ်ခြင်းတို့ကို အဓိကရည်ရွယ်ပြီးကျင်းပခဲ့သည်။ထိုအစည်းအဝေး တွင် ဥရောပ - အာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသည့်  စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများအပေါ် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခြင်းသည်  မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေး သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံငါးနိုင်ငံတို့အကြား  ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ် ဆွေးနွေး ခြင်းဖြစ်သည့်အပြင်၂၀၁၉  ခုနှစ်မှစ၍ ကုန်သွယ်မှုပမာဏမှာ သုံးဆတိုးလာကြောင်း     ဥရောပ-အာရှ  စီးပွားရေးကော်မရှင်၊ မေခရို(အကြီးစား) စီးပွားရေးနှင့်   ပေါင်းစည်းရေးဝန်ကြီး Mr.Eldar  Alisherov က ပြောကြားခဲ့သည်။ မိမိနိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက်  လက်ရှိအစိုးရ၏ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှု အသီးအပွင့်များပင်ဖြစ်သည်။ထိုမှတစ်ဆင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်ရေးအတွက်  ယုံကြည်မှုများ      ပိုမိုတိုးမြှင့်ရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။

ယခုဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတွင်ကျင်းပသည့် စတုတ္ထအကြိမ်မြောက်ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်သို့ မြန်မာနိုင်ငံမှနိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ခြင်းက အိမ်ရှင်ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသမ္မတ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ထိုသို့တက်ရောက်ခွင့်ရချိန်တွင် ရရှိသောအခွင့် အရေးကိုအကောင်းဆုံးအသုံးချသည့်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏ မိသားစုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်ရန်   များစွာစိတ်အားထက်သန်လျက်ရှိကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏လေ့လာသူနိုင်ငံအဖြစ် ဆောလျင်စွာ ပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ့ ခေါင်းဆောင်များက ထောက်ခံဆောင်ရွက်ပေးရန် အလေးအနက်ထားမေတ္တာရပ်ခံ လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏တည်နေရာနှင့် ရုရှား၊ ဘယ်လာရုစ် အစရှိသော ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏တည်နေရာကို မြေပုံပေါ်တွင်ကြည့်လျှင် တော်တော်လေးဝေးကွာသည်ကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံက ထိုသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာစေရေးကြိုးပမ်းမှုသည် အရာထင်ပါ့ မလားဟူသော စိုးရိမ်မှုတို့ရှိနေနိုင်သည်။ သို့သော် ထိုအချက်ကိုစိတ်ပူစရာမလိုပေ။ အကြောင်းရင်းမှာမူ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာဆီယံဒေသအတွက် အချက်အချာကျသောနေရာတွင်ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂဆိုသည်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးထက် စီးပွားရေးကို အဓိက ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ၎င်းတို့အနေဖြင့် စီးပွားရေးကွန်ရက်ကို မဖြစ်မနေချဲ့ထွင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ချဲ့ထွင်ရာတွင်ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ခြင်းထက် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများနှင့်ပူးပေါင်း၍ စီးပွားရေးလုပ်ခြင်းက ကမ္ဘာကြီးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် များစွာ အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အလားအလာကောင်းများရှိသော နယ်မြေများကိုရှာဖွေရာတွင်  အာဆီယံဒေသကရှေ့ဆုံးတွင်ရှိနေသည်။    အာဆီယံဒေသအတွက် မည်သည့်နိုင်ငံကအချက် အချာဖြစ်မည်ကိုဆက်လက်ရှာဖွေရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံကထိပ်ဆုံးကပါဝင်နေသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့်  ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သွားပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွက်သာမက အာဆီယံဒေသအတွက်ပါ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအရေးကိုကြိုတင်ရှုမြင်ထားသည့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ က မြန်မာနိုင်ငံကိုဧည့်သည်တော်အဖြစ်ဖိတ်ကြားသည်။ ကျွန်တော်တို့၏နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက လည်း ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂနှင့်ဆက်စပ်၍ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မည့်အလားအလာကောင်းများကိုမြော်တွေးကာ ဖိတ်ကြားမှုကိုလက်ခံသည့်အပြင် မိန့်ခွန်းပါပြောကြားပြီး မြန်မာ နိုင်ငံကို ၎င်းတို့၏မိသားစုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်ရန် များစွာစိတ်အားထက်သန်နေကြောင်းပြောကာ    မြန်မာနိုင်ငံကို လေ့လာသူအဖြစ်ဆောလျင်စွာ   ပါဝင်ခွင့်ပြုရေး မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။

အစောပိုင်းတွင်ပြောခဲ့သည့်စကားကိုပြန်ကောက်ရလျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်   ခေါင်းဆောင်ကောင်းရှိပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေမည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းများကို     ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဆုပ်ကိုင် နိုင်စွမ်းရှိရမည့်အပြင် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းကိုလည်း မှန်ကန်စွာရွေးချယ်တတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ကျွန်တော်တို့မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ကြည့်လျှင် ခေါင်းဆောင်ကောင်းတစ်ဦးပီသသော နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရုရှား ဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၊  ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတို့ကဲ့သို့သော မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းများကိုမှန်ကန်စွာရွေးချယ်ကာ ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်ဟူသည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းကိုဆုပ်ကိုင်၍ အခွင့်အရေး အဖြစ်ပြောင်းလဲအသုံးချကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားအတွက် အောင်မြင်မှုရှိစွာ    ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ သည်ကိုတွေ့ရသည်။

အကယ်၍များ မြန်မာနိုင်ငံက ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ပါဝင်ခွင့်ရသွား ပြီဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ထိုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကြား စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုခိုင်မာလာမည်။ ကုန်သွယ်မှုများမြင့်တက်လာမည်။ နိုင်ငံအတွင်းအခြေခံအဆောက်အဦများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာမည်။ ထိုနည်းတူစွာပင် မြန်မာနိုင်ငံသားတို့၏  ဘဝသည်လည်း ရေမြင့်၍ ကြာတင့်သကဲ့သို့ ဖြစ်လာစေမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောအကျိုးကိုရရှိအောင် ကောင်းမွန်သော အကြောင်းတရားကိုကျွန်တော်တို့၏နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ဖန်တီးဆောင်ရွက်ထားပြီဖြစ်ပေတော့သည်။    ။