သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ အီရန်ကို စစ်ရေးအရ တုံ့ပြန်မည့် ဆုံးဖြတ်ချက် မချမီ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန် နှစ်ပတ်ကြာ အချိန်ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် လွန်ခဲ့သောတစ်ပတ်က အစ္စရေးက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု စတင်ပြီးနောက် လမ်းဆုံးနေခဲ့သော ဆွေးနွေးပွဲများကို အရေးတကြီး ပြန်လည်စတင်ရန် အားထုတ်မှုများကို လှုံ့ဆော်ပေးလိုက်သည်။
အမေရိကန် အစိုးရအရာရှိများ၏ ပြောကြားချက်အရ ထရမ့်နှင့် ၎င်း၏ အကြံပေးများသည် အစ္စရေး၏ အဆက်မပြတ် တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ၎င်း၏ ဒုံးပစ်လက်နက်များ ဆုံးရှုံးမှုများကို ခံစားနေရသော အီရန်သည် ၎င်း၏ ခေတ်မီနျူကလီးယား လက်နက်များဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို စွန့်လွှတ်ရန် အပါအဝင် ယခင်က ငြင်းဆိုခဲ့သော သဘောတူညီချက်များကို လိုက်လျောပြီး ၎င်း၏ တင်းခံထားသောရပ်တည်ချက်မှ ပြန်လည်ရုန်းထွက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်နေကြသည်။
သမ္မတထရမ့်သည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် အမိန့်ပေးရန် အသင့်ပြင်ဆင်နေကြောင်း ညွှန်းဆိုနေသော စစ်ရေးဆန်ဆန် သတင်း စကားများ ရက်ပေါင်းများစွာ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ခြင်းသည် ၎င်း ရှောင်ရှားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပဋိပက္ခမျိုးထဲသို့ အမေရိကန်ကို ဆွဲသွင်းနိုင်သည့် အလားအလာများ အပါအဝင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မည့် အခြားအကျိုးဆက်များကို ပိုမို စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ရန် အချိန်ပိုရရှိစေသည်။
သို့သော် ထရမ့်၏ ကျဉ်းမြောင်းသော အချိန်ဇယားအတွင်း သံတမန် နည်းလမ်းဖြင့် အဖြေရှာရန် ကြိုးပမ်းမှုများသည် အစောပိုင်းတွင် ကြီးမားသောအခက်အခဲများကို ကြုံတွေ့နိုင်သည်။
ဗြိတိန်၊ ဂျာမနီနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတို့၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် သောကြာနေ့ (ဇွန် ၂၀) တွင် ဂျီနီဗာသို့ သွားရောက်ကာ အီရန် ကိုယ်စားလှယ် များနှင့် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ပြီး အီရန်သို့ ဝစ်ကော့ဖ်က နောက်ဆုံးအကြိမ် အဆိုပြုခဲ့သော သဘောတူညီချက်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို အသိပေးထားသည်။ အဆိုပါသဘောတူညီချက်ကို အီရန်အစိုးရက အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများ မစတင်မီ အဆုံးတွင် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ အမေရိကန် အရာရှိတစ်ဦးက ဂျီနီဗာတွင် သောကြာနေ့ (ဇွန် ၂၀) တွင် ကျင်းပမည့် အစည်းအဝေးအောင်မြင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားခြင်း မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် အိမ်ဖြူတော် အရာရှိတစ်ဦးက တိုးတက်မှု ရရှိရန် အခွင့်အလမ်းများကို ဖွင့်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အိမ်ဖြူတော် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “အဆိုပါဆွေးနွေးပွဲသည် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အီရန်အကြားဖြစ်ပြီး ထရမ့်သည် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များ၏ သံတမန်ရေးကြိုးပမ်းမှုများကို ထောက်ခံပါသည်။ ၎င်းတို့သည် အီရန်အား ထရမ့်၏သဘောတူညီချက်ကို လက်ခံလာစေရန် လုပ်ဆောင် နိုင်ခြေရှိပါသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေး၏တိုက်ခိုက်မှုစတင်ပြီးနောက် တစ်ပတ်အတွင်း အီရန်မှ အမေရိကန်သို့ ပေးပို့ခဲ့သော တသမတ်တည်းသော သတင်းစကားမှာ ‘အစ္စရေး၏ လက်ရှိစစ်ဆင်ရေး မပြီးဆုံးခင်အချိန်ထိ အမေရိကန်နှင့် နောက်ထပ်ဆွေးနွေးမည်မဟုတ်” ဟူ၍ဖြစ်ကြောင်း အရင်းအမြစ်များက ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန်သည် ယခုအချိန်ထိ အစ္စရေးအား ၎င်း၏တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ရန် ဖိအားမပေးသေးပေ။ ထရမ့်ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုထံ အကြံပြုခဲ့သည်။ လက်ရှိအချိန်ထိ အီရန်သည် ၎င်း၏ယူရေနီယမ် ချဲ့ထွင်မှုဆိုင်ရာ ရပ်တည်ချက်မှ ရုန်းထွက်ရန် လိုလားကြောင်း မည်သည့်လက္ခဏာမျှ မပြသေးဘဲ အီရန်အစိုးရအတွက် အဆိုပါကိစ္စသည် မပြောင်းလဲနိုင်သော အနီရောင်မျဉ်း (red line) ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။
ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရွှေ့ဆိုင်းခြင်းဖြင့် ထရမ့်သည် တစ်ရက်အလိုက မဖြစ်နိုင် ဟုယူဆထားသော သံတမန်နည်းလမ်းဖြင့်ဖြေရှင်းမှု အပေါ် ပိုမိုအားကိုး လာဟန်ရှိသည်။ ယခုသီပတ်အတွင်း ကျင်းပခဲ့သော အစည်းအဝေး များတွင် ထရမ့်သည် အကြံပေးများအား အမေရိကန်၏ ဘန်ကာ-ဘတ်စတာ ဗုံးများ (bunker-buster bombs) ဖြင့် အီရန်၏ ဖော်ဒိုး မြေအောက် နျူကလီးယားစက်ရုံကို အပြည့်အဝဖျက်ဆီးနိုင်မှုနှင့် ထိုကဲ့သို့သော စစ်ဆင်ရေးတစ်ခု မည်မျှကြာမြင့်နိုင်သည်ကို မေးမြန်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
သမ္မတထရမ့်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာရှည်မည့် ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားစေ နိုင်သည့် လုပ်ရပ်များကို ရှောင်ရှားလိုကြောင်း အခါခါအလေးပေး ပြောဆို ခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်း၏ အနီးကပ်အကြံပေး စတီဗ် ဘန်နွန် အပါအဝင် များစွာသောပုဂ္ဂိုလ်တို့က အကယ်၍ စစ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လုပ်ဆောင်ပါက ရှည်လျားသည့် ပဋိပက္ခ မလွဲမသွေဖြစ်လာမည်ဟု ပြောဆို အကြံပေးခဲ့ကြသည်။
ကိုးကား- CNN
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
