အီရန်နိုင်ငံသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) အကြီးအကဲ Rafael Grossi အား အစီရင်ခံစာတစ်စောင်တွင် အချက် အလက်များကို လှည့်စားခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်း၏နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အစ္စရေး၏တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုကာ အေဂျင်စီ၏ တာဝန်များကိုသစ္စာဖောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်နေသည်။
အီရန်နိုင်ငံသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) အကြီးအကဲ Rafael Grossi အား အစီရင်ခံစာတစ်စောင်တွင် အချက် အလက်များကို လှည့်စားခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်း၏နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အစ္စရေး၏တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုကာ အေဂျင်စီ၏ တာဝန်များကိုသစ္စာဖောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်နေသည်။
ကြာသပတေးနေ့ (ဇွန် ၁၉) က X (Twitter) တွင် ပြန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ရာ၌ အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Esmaeil Baqaei က Grossi အား ဘက်လိုက်သောအစီရင်ခံစာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်းကို အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံ သုံးနိုင်ငံက အသုံးပြု၍ “အခြေအမြစ်မရှိသော စွပ်စွဲချက်များ” ပါဝင်သည့် ဆုံးဖြတ် ချက်တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ယခုလအစောပိုင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အစီရင်ခံစာတွင် Grossi က “အီရန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ယူရေနီယမ်ကို ၆၀% အထိ ကြွယ်ဝစွာ ထုတ်လုပ်ပြီး စုဆောင်းနေသည့် တစ်ခုတည်းသော နျူကလီးယား လက်နက်မဲ့နိုင်ငံဖြစ်သည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။
သို့သော် အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၁၇) က CNN နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် IAEA အကြီးအကဲက အီရန်သည် “နျူကလီးယားလက်နက်များ ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းနေသည့် အထောက်အထား” ကို မတွေ့ရှိခဲ့ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Baqaei က “Grossi ကြီး၊ သင်ပြောတာ နောက်ကျလွန်းနေပြီ” ဟု ပြောကြား ခဲ့ပြီး ၎င်း၏အစီရင်ခံစာသည် အမှန်တရားကို ဖုံးကွယ်ခဲ့ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲရာတွင် အသုံးပြုခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့နောက် “လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ရေး တိုက်ခိုက်လိုစိတ်ပြင်းထန်သူ” များက အီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တရားမဝင်တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ရန် အကြောင်းပြချက် အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
Grossi ၏ အစီရင်ခံစာကြောင့် လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် IAEA ဘုတ် အဖွဲ့က နှစ် ၂၀ အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အီရန်အား နျူကလီးယား လက်နက်မပြန့်ပွားရေး တာဝန်များကို ချိုးဖောက်သည်ဟု ကြေညာ ခဲ့သည်။ IAEA အဖွဲ့ဝင် ၃၅ နိုင်ငံအနက် အမေရိကန်၊ဗြိတိန်၊ပြင်သစ်နှင့် ဂျာမနီတို့ အပါအဝင် ၁၉ နိုင်ငံက အီရန်၏ ကြေညာထားခြင်းမရှိသော နျူကလီးယားပစ္စည်းများနှင့် ယူရေနီယမ်စုဆောင်းမှုများကို ရှင်းပြရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။
အီရန်နိုင်ငံက အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်အား နိုင်ငံရေးသဘောဆောင်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် ပယ်ချခဲ့ပြီး ယူရေနီယမ် သန့်စင်မှု စက်ရုံ အသစ်တစ်ခု တည်ဆောက်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
ရုရှားနိုင်ငံက “ဘက်လိုက်ပြီး အီရန်ဆန့်ကျင်ရေး” ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများအတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့သည်ဟု ဝေဖန် ခဲ့သည်။
Baqaei က Grossi သည် “နျူကလီးယား လက်နက်မပြန့်ပွားရေးစနစ် အား သစ္စာဖောက်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲကာ တာဝန်ခံမှုရှိရန်တောင်းဆိုခဲ့ပြီး “မှားယွင်းသော သတင်းများသည် ဆိုးရွားသော နောက်ဆက်တွဲများ ဖြစ်စေနိုင်သည်” ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းတွင် အမေရိကန်ဆီးနိတ် ထောက်လှမ်းရေး ကော်မတီ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Senator Mark Warner က အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများသည် အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အထောက်အထား မတွေ့ရှိ ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းမှာ မတ်လကထုတ်ပြန်ခဲ့သော နောက်ဆုံး အစီရင်ခံစာနှင့် မပြောင်းလဲဘဲ တူညီနေဆဲဖြစ်သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
အီရန်နိုင်ငံသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) အကြီးအကဲ Rafael Grossi အား အစီရင်ခံစာတစ်စောင်တွင် အချက် အလက်များကို လှည့်စားခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်း၏နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အစ္စရေး၏တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုကာ အေဂျင်စီ၏ တာဝန်များကိုသစ္စာဖောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်နေသည်။
ကြာသပတေးနေ့ (ဇွန် ၁၉) က X (Twitter) တွင် ပြန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ရာ၌ အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Esmaeil Baqaei က Grossi အား ဘက်လိုက်သောအစီရင်ခံစာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်းကို အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံ သုံးနိုင်ငံက အသုံးပြု၍ “အခြေအမြစ်မရှိသော စွပ်စွဲချက်များ” ပါဝင်သည့် ဆုံးဖြတ် ချက်တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ယခုလအစောပိုင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အစီရင်ခံစာတွင် Grossi က “အီရန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ယူရေနီယမ်ကို ၆၀% အထိ ကြွယ်ဝစွာ ထုတ်လုပ်ပြီး စုဆောင်းနေသည့် တစ်ခုတည်းသော နျူကလီးယား လက်နက်မဲ့နိုင်ငံဖြစ်သည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။
သို့သော် အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၁၇) က CNN နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် IAEA အကြီးအကဲက အီရန်သည် “နျူကလီးယားလက်နက်များ ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းနေသည့် အထောက်အထား” ကို မတွေ့ရှိခဲ့ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Baqaei က “Grossi ကြီး၊ သင်ပြောတာ နောက်ကျလွန်းနေပြီ” ဟု ပြောကြား ခဲ့ပြီး ၎င်း၏အစီရင်ခံစာသည် အမှန်တရားကို ဖုံးကွယ်ခဲ့ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲရာတွင် အသုံးပြုခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့နောက် “လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ရေး တိုက်ခိုက်လိုစိတ်ပြင်းထန်သူ” များက အီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တရားမဝင်တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ရန် အကြောင်းပြချက် အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
Grossi ၏ အစီရင်ခံစာကြောင့် လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် IAEA ဘုတ် အဖွဲ့က နှစ် ၂၀ အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အီရန်အား နျူကလီးယား လက်နက်မပြန့်ပွားရေး တာဝန်များကို ချိုးဖောက်သည်ဟု ကြေညာ ခဲ့သည်။ IAEA အဖွဲ့ဝင် ၃၅ နိုင်ငံအနက် အမေရိကန်၊ဗြိတိန်၊ပြင်သစ်နှင့် ဂျာမနီတို့ အပါအဝင် ၁၉ နိုင်ငံက အီရန်၏ ကြေညာထားခြင်းမရှိသော နျူကလီးယားပစ္စည်းများနှင့် ယူရေနီယမ်စုဆောင်းမှုများကို ရှင်းပြရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။
အီရန်နိုင်ငံက အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်အား နိုင်ငံရေးသဘောဆောင်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် ပယ်ချခဲ့ပြီး ယူရေနီယမ် သန့်စင်မှု စက်ရုံ အသစ်တစ်ခု တည်ဆောက်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
ရုရှားနိုင်ငံက “ဘက်လိုက်ပြီး အီရန်ဆန့်ကျင်ရေး” ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများအတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့သည်ဟု ဝေဖန် ခဲ့သည်။
Baqaei က Grossi သည် “နျူကလီးယား လက်နက်မပြန့်ပွားရေးစနစ် အား သစ္စာဖောက်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲကာ တာဝန်ခံမှုရှိရန်တောင်းဆိုခဲ့ပြီး “မှားယွင်းသော သတင်းများသည် ဆိုးရွားသော နောက်ဆက်တွဲများ ဖြစ်စေနိုင်သည်” ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းတွင် အမေရိကန်ဆီးနိတ် ထောက်လှမ်းရေး ကော်မတီ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Senator Mark Warner က အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများသည် အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အထောက်အထား မတွေ့ရှိ ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းမှာ မတ်လကထုတ်ပြန်ခဲ့သော နောက်ဆုံး အစီရင်ခံစာနှင့် မပြောင်းလဲဘဲ တူညီနေဆဲဖြစ်သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Fri, 20-Jun-2025
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် အီရန်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန် ၏စီမံချက်များကို လျှို့ဝှက်စွာ အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရန် အမိန့်မပေးရသေးကြောင်း Wall Street Journal သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ တီဟီရန်မှ အမေရိကန်၏ မည်သည့် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကိုမဆို ပြန်လည်ပြုပြင်မရနိုင်သော ပျက်စီး စေမှုဖြင့် တုံ့ပြန်မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် အီရန်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန် ၏စီမံချက်များကို လျှို့ဝှက်စွာ အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရန် အမိန့်မပေးရသေးကြောင်း Wall Street Journal သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ တီဟီရန်မှ အမေရိကန်၏ မည်သည့် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကိုမဆို ပြန်လည်ပြုပြင်မရနိုင်သော ပျက်စီး စေမှုဖြင့် တုံ့ပြန်မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတသည် အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အစ္စရေး၏ တစ်ပတ် နီးပါးကြာမြင့်သည့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်လာနိုင်ခြေကို အသုံးပြု၍ တီဟီရန်အား ၎င်း၏သတ်မှတ်ချက်များကို ကန့်သတ်ချက်မရှိ လိုက်နာ စေရန် ဖိအားပေးမည်ဟု WSJ မှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထရမ့်သည် ဝါရင့်အကြံပေးများအား အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ရန် အစီအစဉ် များကို အတည်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၁၇) ညနှောင်းပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း တီဟီရန်မှ ၎င်း၏နျူကလီးယားချဲ့ထွင်မှု အစီ အစဉ်ကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းရန် သဘောတူမည်/မတူမည်ကို ရှင်းလင်းစွာ သိရှိပြီးမှသာ နောက်ဆုံးအမိန့်ပေးရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း ဆွေးနွေးမှု များနှင့်ရင်းနှီးသော အရင်းအမြစ်များကို ကိုးကား၍ သတင်းဌာနမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတသည် ၎င်း၏အကြံပေးများအား အမေရိကန်၏ Massive Ordnance Penetrator (MOP) ဗုံးများဖြင့် တောင်အတွင်း နက်ရှိုင်းစွာတည်ရှိသော အီရန်၏ Fordow နျူကလီးယားစက်ရုံကို ထိုးဖောက်ဖျက်ဆီးနိုင်မှု ရှိ/မရှိ မေးမြန်းခဲ့ကြောင်း Axios သတင်းဌာနမှ မျှဝေခဲ့သည်။
အစ္စရေးတွင် ပေါင် ၃၀,၀၀၀ (၁၃,၆၀၀ ကီလိုဂရမ်) လေးသော ဘန်ကာ ဖျက်ဗုံးများနှင့် ၎င်းတို့ကိုသယ်ဆောင်နိုင်သည့် လေယာဉ်များ မရှိသော် လည်း Fordow စက်ရုံပျက်စီးမှုမရှိသရွေ့ ပဋိပက္ခကိုရပ်စဲမည်မဟုတ်ဟု အစ္စရေးအရာရှိများကပြောကြားခဲ့သည်။
MOP ဗုံးများကိုသယ်ဆောင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ဗုံးကြဲ လေယာဉ် များဖြစ်သည့် အမေရိကန် B-2 Spirit လေယာဉ် ၆ စီးကို ယူကေ-အမေရိကန်ပူးပေါင်းအခြေစိုက် Diego Garcia စခန်းတွင် အီရန်အား တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အကွာအဝေးအတွင်း တပ်စွဲထားကြောင်း Financial Times ကဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ယူကေအား ပဋိပက္ခတွင်းသို့ ဆွဲသွင်းနိုင်သည်ဟု ဒေါင်းနင်းလမ်း (ယူကေအစိုးရ) က စိုးရိမ် နေကြောင်း သတင်းဌာနမှဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်သည် လတ်တလောရက်များအတွင်း အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွင် ၎င်း၏စစ်အင်အားများကို ပိုမိုစုစည်းလာခဲ့ပြီး လေယာဉ်ဆီဖြည့်ရန် လေယာဉ်ဆီတင်သင်္ဘောများ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စွမ်းရည်ရှိသော စစ်သင်္ဘောများနှင့် တိုက်လေယာဉ်တင် သင်္ဘောအုပ်စု နောက်ထပ်တစ်ခုကို ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် အီရန်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန် ၏စီမံချက်များကို လျှို့ဝှက်စွာ အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရန် အမိန့်မပေးရသေးကြောင်း Wall Street Journal သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ တီဟီရန်မှ အမေရိကန်၏ မည်သည့် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကိုမဆို ပြန်လည်ပြုပြင်မရနိုင်သော ပျက်စီး စေမှုဖြင့် တုံ့ပြန်မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတသည် အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အစ္စရေး၏ တစ်ပတ် နီးပါးကြာမြင့်သည့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်လာနိုင်ခြေကို အသုံးပြု၍ တီဟီရန်အား ၎င်း၏သတ်မှတ်ချက်များကို ကန့်သတ်ချက်မရှိ လိုက်နာ စေရန် ဖိအားပေးမည်ဟု WSJ မှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထရမ့်သည် ဝါရင့်အကြံပေးများအား အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ရန် အစီအစဉ် များကို အတည်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၁၇) ညနှောင်းပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း တီဟီရန်မှ ၎င်း၏နျူကလီးယားချဲ့ထွင်မှု အစီ အစဉ်ကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းရန် သဘောတူမည်/မတူမည်ကို ရှင်းလင်းစွာ သိရှိပြီးမှသာ နောက်ဆုံးအမိန့်ပေးရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း ဆွေးနွေးမှု များနှင့်ရင်းနှီးသော အရင်းအမြစ်များကို ကိုးကား၍ သတင်းဌာနမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတသည် ၎င်း၏အကြံပေးများအား အမေရိကန်၏ Massive Ordnance Penetrator (MOP) ဗုံးများဖြင့် တောင်အတွင်း နက်ရှိုင်းစွာတည်ရှိသော အီရန်၏ Fordow နျူကလီးယားစက်ရုံကို ထိုးဖောက်ဖျက်ဆီးနိုင်မှု ရှိ/မရှိ မေးမြန်းခဲ့ကြောင်း Axios သတင်းဌာနမှ မျှဝေခဲ့သည်။
အစ္စရေးတွင် ပေါင် ၃၀,၀၀၀ (၁၃,၆၀၀ ကီလိုဂရမ်) လေးသော ဘန်ကာ ဖျက်ဗုံးများနှင့် ၎င်းတို့ကိုသယ်ဆောင်နိုင်သည့် လေယာဉ်များ မရှိသော် လည်း Fordow စက်ရုံပျက်စီးမှုမရှိသရွေ့ ပဋိပက္ခကိုရပ်စဲမည်မဟုတ်ဟု အစ္စရေးအရာရှိများကပြောကြားခဲ့သည်။
MOP ဗုံးများကိုသယ်ဆောင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ဗုံးကြဲ လေယာဉ် များဖြစ်သည့် အမေရိကန် B-2 Spirit လေယာဉ် ၆ စီးကို ယူကေ-အမေရိကန်ပူးပေါင်းအခြေစိုက် Diego Garcia စခန်းတွင် အီရန်အား တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အကွာအဝေးအတွင်း တပ်စွဲထားကြောင်း Financial Times ကဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ယူကေအား ပဋိပက္ခတွင်းသို့ ဆွဲသွင်းနိုင်သည်ဟု ဒေါင်းနင်းလမ်း (ယူကေအစိုးရ) က စိုးရိမ် နေကြောင်း သတင်းဌာနမှဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်သည် လတ်တလောရက်များအတွင်း အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွင် ၎င်း၏စစ်အင်အားများကို ပိုမိုစုစည်းလာခဲ့ပြီး လေယာဉ်ဆီဖြည့်ရန် လေယာဉ်ဆီတင်သင်္ဘောများ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စွမ်းရည်ရှိသော စစ်သင်္ဘောများနှင့် တိုက်လေယာဉ်တင် သင်္ဘောအုပ်စု နောက်ထပ်တစ်ခုကို ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Fri, 20-Jun-2025
ဝါရှင်တန်သည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ပါက ကြီးမားသော အမှားတစ်ခုကို ကျူးလွန်မိမည်ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က RT သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန် သည် အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံအီရန်နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့အကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခြင်းသည် ဒေသတွင်း အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဟု ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။
ဝါရှင်တန်သည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ပါက ကြီးမားသော အမှားတစ်ခုကို ကျူးလွန်မိမည်ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က RT သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန် သည် အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံအီရန်နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့အကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခြင်းသည် ဒေသတွင်း အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဟု ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် မကြာသေးမီကာလများအတွင်း တီဟီရန်ကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်အား အပြည့်အဝစွန့်လွှတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ Wall Street Journal က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အစီအစဉ် တစ်ခုကို လျှို့ဝှက်စွာ အတည်ပြုပြီးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း သမ္မတ က ထိုဖော်ပြမှုသည် မမှန်ကန်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အိမ်ဖြူတော် က ထရမ့်သည် လာမည့် သီတင်း ၂ ပတ်အတွင်း နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက် ကို ချမှတ်မည်ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
“မော်စကိုက ဒါဟာ မှားယွင်းသည့် လှုပ်ရှားမှု ဟု ယူဆပါသည်” ဟု ပက်စ်ကော့ဗ်က ရုရှား၏ တုံ့ပြန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသည့်အခါ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါဟာ နောက်ထပ် တင်းမာမှုတွေကို ဦးတည်စေမည့် အဓိက တင်းမာမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း အခြေအနေကို ပိုမို ရှုပ်ထွေး စေမှာပါ၊ ဒီလိုပဋိပက္ခတွေဟာ တစ်ဒေသလုံးကို မီးစွဲလောင်စေနိုင်ပါသည်” ဟု ပက်စ်ကော့ဗ်က သတိပေးခဲ့ပြီး ရုရှားသည် ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းရာ တွင် ကူညီရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။
အမေရိကန် သို့မဟုတ် အစ္စရေး၏ လက်ချက်ဖြင့် အီရန်တွင် အစိုးရ အပြောင်းအလဲဖြစ်နိုင်ခြေနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသည့်အခါ ပက်စ်ကော့ဗ် က ထိုသို့သော ဆွေးနွေးမှုများသည် လက်မခံနိုင်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြ ခဲ့သည်။ “ယခုကဲ့သို့ စကားဝိုင်းတွေရှိခြင်းကို လက်မခံနိုင်ဟု မိမိတို့ ယူဆပါသည်၊ ယခုလိုလုပ်ရပ်တွေလုပ်ဖို့ဆိုတာက ပိုပြီးတော့ လက်မခံ နိုင်ပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ပက်စ်ကော့ဗ်၏ပြောကြားချက်အရ ရုရှားသမ္မတသည် အခြေအနေ တစ်ရပ်လုံးကို “ပြည့်ပြည့်စုံစုံ သိရှိနားလည်ထားပြီး” ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်သူအဖြစ် လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး ပဋိပက္ခစတင်ပြီးနောက် အစ္စရေးနှင့် အီရန်နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ ခေါင်းဆောင်များနှင့် စကားပြောဆိုခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် အစ္စရေးနှင့် အီရန်နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဆွေးနွေးမှုများအတွက် အခွင့်အလမ်း နည်းပါး နေသေးကြောင်း ပက်စ်ကော့ဗ်က ဝန်ခံခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) ညပိုင်းက သတင်းထောက်များနှင့်ပြုလုပ်ခဲ့သော အမေးအဖြေအစီအစဉ်တွင် ပူတင်ကိုယ်တိုင်က မော်စကိုသည် အမေရိကန်၊ အစ္စရေးနှင့် အီရန်အပါအဝင် ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံးထံ သဘောထား ပြေလျော့မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်များစွာကို အဆိုပြုခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အီရန်၏ ငြိမ်းချမ်းစွာ နျူကလီးယားနည်းပညာရယူပိုင်ခွင့်နှင့် အစ္စရေး၏ လုံခြုံရေးအာမခံရှိမှုနှစ်ခုလုံးကို ကာကွယ်ပေးမည့် အပြန်အလှန် လုံခြုံရေးအာမခံချက်များပါဝင်သည့် ဖြေရှင်းချက်တစ်ရပ်ကိုလည်း ၎င်းက အဆိုပြုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
ဝါရှင်တန်သည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ပါက ကြီးမားသော အမှားတစ်ခုကို ကျူးလွန်မိမည်ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က RT သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန် သည် အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံအီရန်နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့အကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခြင်းသည် ဒေသတွင်း အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဟု ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် မကြာသေးမီကာလများအတွင်း တီဟီရန်ကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်အား အပြည့်အဝစွန့်လွှတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ Wall Street Journal က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အစီအစဉ် တစ်ခုကို လျှို့ဝှက်စွာ အတည်ပြုပြီးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း သမ္မတ က ထိုဖော်ပြမှုသည် မမှန်ကန်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အိမ်ဖြူတော် က ထရမ့်သည် လာမည့် သီတင်း ၂ ပတ်အတွင်း နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက် ကို ချမှတ်မည်ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
“မော်စကိုက ဒါဟာ မှားယွင်းသည့် လှုပ်ရှားမှု ဟု ယူဆပါသည်” ဟု ပက်စ်ကော့ဗ်က ရုရှား၏ တုံ့ပြန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသည့်အခါ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါဟာ နောက်ထပ် တင်းမာမှုတွေကို ဦးတည်စေမည့် အဓိက တင်းမာမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း အခြေအနေကို ပိုမို ရှုပ်ထွေး စေမှာပါ၊ ဒီလိုပဋိပက္ခတွေဟာ တစ်ဒေသလုံးကို မီးစွဲလောင်စေနိုင်ပါသည်” ဟု ပက်စ်ကော့ဗ်က သတိပေးခဲ့ပြီး ရုရှားသည် ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းရာ တွင် ကူညီရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။
အမေရိကန် သို့မဟုတ် အစ္စရေး၏ လက်ချက်ဖြင့် အီရန်တွင် အစိုးရ အပြောင်းအလဲဖြစ်နိုင်ခြေနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသည့်အခါ ပက်စ်ကော့ဗ် က ထိုသို့သော ဆွေးနွေးမှုများသည် လက်မခံနိုင်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြ ခဲ့သည်။ “ယခုကဲ့သို့ စကားဝိုင်းတွေရှိခြင်းကို လက်မခံနိုင်ဟု မိမိတို့ ယူဆပါသည်၊ ယခုလိုလုပ်ရပ်တွေလုပ်ဖို့ဆိုတာက ပိုပြီးတော့ လက်မခံ နိုင်ပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ပက်စ်ကော့ဗ်၏ပြောကြားချက်အရ ရုရှားသမ္မတသည် အခြေအနေ တစ်ရပ်လုံးကို “ပြည့်ပြည့်စုံစုံ သိရှိနားလည်ထားပြီး” ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်သူအဖြစ် လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး ပဋိပက္ခစတင်ပြီးနောက် အစ္စရေးနှင့် အီရန်နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ ခေါင်းဆောင်များနှင့် စကားပြောဆိုခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် အစ္စရေးနှင့် အီရန်နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဆွေးနွေးမှုများအတွက် အခွင့်အလမ်း နည်းပါး နေသေးကြောင်း ပက်စ်ကော့ဗ်က ဝန်ခံခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) ညပိုင်းက သတင်းထောက်များနှင့်ပြုလုပ်ခဲ့သော အမေးအဖြေအစီအစဉ်တွင် ပူတင်ကိုယ်တိုင်က မော်စကိုသည် အမေရိကန်၊ အစ္စရေးနှင့် အီရန်အပါအဝင် ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံးထံ သဘောထား ပြေလျော့မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်များစွာကို အဆိုပြုခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အီရန်၏ ငြိမ်းချမ်းစွာ နျူကလီးယားနည်းပညာရယူပိုင်ခွင့်နှင့် အစ္စရေး၏ လုံခြုံရေးအာမခံရှိမှုနှစ်ခုလုံးကို ကာကွယ်ပေးမည့် အပြန်အလှန် လုံခြုံရေးအာမခံချက်များပါဝင်သည့် ဖြေရှင်းချက်တစ်ရပ်ကိုလည်း ၎င်းက အဆိုပြုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Fri, 20-Jun-2025
ဗီယန်နာ၊ ပဋိပက္ခ
အီရန်နိုင်ငံက နျူကလီးယားဗုံးကိုထုတ်လုပ်နိုင်ရေး အစီအစဉ်တကျလုပ်ဆောင်နေသည်ဟူသော မည်သည့်သက်သေမျှမရှိကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဏုမြူစွမ်း အင်အေဂျင်စီအကြီးအကဲ ရာဖေးဂရော့စီကပြောသည်။
အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားဗုံး ကိုရရှိရန် အလွန်နီးစပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကပြောပြီးနောက်အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီက ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင်ပြောခြင်းဖြစ်သည်။
အလားတူ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏အမျိုး သားထောက်လှမ်းရေးဌာနအကြီးအကဲ ဖြစ်သည့် တူစီဂတ်ဘာ့ကလည်း အီရန် နိုင်ငံသည် နျူကလီးယားဗုံးများကိုဖန်တီး
ဗီယန်နာ၊ ပဋိပက္ခ
အီရန်နိုင်ငံက နျူကလီးယားဗုံးကိုထုတ်လုပ်နိုင်ရေး အစီအစဉ်တကျလုပ်ဆောင်နေသည်ဟူသော မည်သည့်သက်သေမျှမရှိကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဏုမြူစွမ်း အင်အေဂျင်စီအကြီးအကဲ ရာဖေးဂရော့စီကပြောသည်။
အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားဗုံး ကိုရရှိရန် အလွန်နီးစပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကပြောပြီးနောက်အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီက ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင်ပြောခြင်းဖြစ်သည်။
အလားတူ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏အမျိုး သားထောက်လှမ်းရေးဌာနအကြီးအကဲ ဖြစ်သည့် တူစီဂတ်ဘာ့ကလည်း အီရန် နိုင်ငံသည် နျူကလီးယားဗုံးများကိုဖန်တီး
နေခြင်းမရှိကြောင်း ပြောသည်။
Ref: RT
Photo- Al jazeera
MWD Daily Newspaper
ဗီယန်နာ၊ ပဋိပက္ခ
အီရန်နိုင်ငံက နျူကလီးယားဗုံးကိုထုတ်လုပ်နိုင်ရေး အစီအစဉ်တကျလုပ်ဆောင်နေသည်ဟူသော မည်သည့်သက်သေမျှမရှိကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဏုမြူစွမ်း အင်အေဂျင်စီအကြီးအကဲ ရာဖေးဂရော့စီကပြောသည်။
အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားဗုံး ကိုရရှိရန် အလွန်နီးစပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကပြောပြီးနောက်အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီက ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင်ပြောခြင်းဖြစ်သည်။
အလားတူ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏အမျိုး သားထောက်လှမ်းရေးဌာနအကြီးအကဲ ဖြစ်သည့် တူစီဂတ်ဘာ့ကလည်း အီရန် နိုင်ငံသည် နျူကလီးယားဗုံးများကိုဖန်တီး
နေခြင်းမရှိကြောင်း ပြောသည်။
Ref: RT
Photo- Al jazeera
MWD Daily Newspaper
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အီရန်၏ အဓိက နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်ရန် အလားအလာရှိပြီး အစ္စရေး-အီရန် ပဋိပက္ခတွင် ပိုမို နီးကပ်စွာ ပါဝင်လာနိုင်သည်ဟု သိရသည်။
အီရန်၏ Fordow Fuel Enrichment Plant အပါအဝင် တောင်အတွင်း ပိုင်းတွင် လျှို့ဝှက်တည်ဆောက်ထားသော နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အလားအလာများရှိနေပြီး ယင်းသို့ ပါဝင်မှုသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ကြီးမားသော ပဋိပက္ခကို စတင် နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးနေသည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အီရန်၏ အဓိက နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်ရန် အလားအလာရှိပြီး အစ္စရေး-အီရန် ပဋိပက္ခတွင် ပိုမို နီးကပ်စွာ ပါဝင်လာနိုင်သည်ဟု သိရသည်။
အီရန်၏ Fordow Fuel Enrichment Plant အပါအဝင် တောင်အတွင်း ပိုင်းတွင် လျှို့ဝှက်တည်ဆောက်ထားသော နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အလားအလာများရှိနေပြီး ယင်းသို့ ပါဝင်မှုသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ကြီးမားသော ပဋိပက္ခကို စတင် နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးနေသည်။
အစ္စရေး၏ အီရန်နှင့် ၎င်း၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်များကို တိုက်ခိုက်မှု များ စတင်ပြီးနောက် အစ္စရေးခေါင်းဆောင်များသည် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏တိုက်ခိုက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို အဆုံးသတ်ရန် ကူညီမည် လား ဆိုသည်ကို စောင့်ကြည့်နေကြသည်။
CNN သတင်းထောက်များ၏ အဆိုအရ ထရမ့်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စက်ရုံများကို အမေရိကန်စစ်တပ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် စဉ်းစားနေပြီး အကျပ်အတည်းကို သံတမန်နည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရေးအပေါ် စိတ်အား ထက်သန်မှု လျော့နည်းလာသည်ဟု သိရသည်။
အီရန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူများက “အမေရိကန်က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ပါက အီရတ်နှင့် အာဖဂန်စစ်ပွဲများထက်ပင် ပိုမိုခက်ခဲသော စစ်ရေး အခြေအနေထဲသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်” ဟု သတိပေးထား သည်။
ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ Quincy Institute ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Trita Parsi က CNN သို့ ပြောကြားရာတွင် “အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်ပါက အီရန်ဘက်မှလည်း အမေရိကန်၏ဒေသတွင်းစခန်းများကို အပြည့်အဝ တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မည် ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်-အီရန် အကြီးစားစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်” ဟု ဆိုသည်။ “တီဟီရန်သည် အမေရိကန်နှင့် ရှည်ကြာစွာ ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်နိုင်မည် မဟုတ်သော်လည်း ဝါရှင်တန်အတွက်လည်း လွယ်ကူသောစစ်ပွဲမဟုတ်” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
Trita Parsi က “အီရန်သည် နိုင်ငံဧရိယာကျယ်ဝန်းသောကြောင့် အမေရိကန် အနေဖြင့် အီရန်၏တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်းကို အပြီးတိုင်ဖျက်ဆီးရန် ပစ်မှတ်များစွာ ကို တိုက်ခိုက်ရမည်” ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ထရမ့်၏ အစိုးရ အဖွဲ့အတွင်းတွင် အီရန်နှင့်စစ်ဖြစ်ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထောက်ခံမှု မရှိသည့်အချိန်၌ ထိုကဲ့သို့ပဋိပက္ခစတင်ခြင်းသည် အန္တရာယ်များနိုင်သည် ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
European Council on Foreign Relations ၏ အကြီးတန်း မူဝါဒ ပညာရှင် Ellie Geranmayeh က “အမေရိကန်က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ပါက “Pandora’s box” ပွင့်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ထရမ့်သမ္မတသက်တမ်း၏ ကျန်ကာလအားလုံး ကုန်ဆုံးသွားနိုင်သည်” ဟု ဆိုသည်။
“အဆိုပါသေတ္တာကို ဖွင့်လိုက်ပါက အရာရာမည်သို့ဖြစ်သွားမည်ကို မည်သူမျှ ကြိုတင်မသိနိုင်” ဟု Geranmayeh က ရှင်းပြခဲ့သည်။
သို့သော် ၎င်းက “ထရမ့်သည် ယခင်က အီရန်နှင့်စစ်ဖြစ်ခါနီး အခြေအနေမှ နောက်ဆုတ်နိုင်ခဲ့ဖူးပြီး ထိုနည်းတူစွာ ယခုလည်းနောက်ဆုတ်နိုင်စွမ်း ရှိသည်” ဟု မျှော်လင့်ချက်ပေးခဲ့သည်။
(ရှင်းလင်းချက်။ “Pandora’s box” ဆိုသည်မှာ မလိုလားအပ်သည့် ပြဿနာများ၊ အခက်အခဲများ စတင်ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည့် အရာ (သို့) အဆိုးရွားဆုံး အကျိုးဆက်များ ဖြစ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေကို ရည်ညွှန်းသော စကားစုဖြစ်ပါသည်။ ရှေးဟောင်းဂရိဒဏ္ဍာရီအရ Pandora ဆိုသည့် မိန်းကလေးကို နတ်ဘုရားများက လူသားတို့ကို အပြစ်ပေးရန် ဖန်တီးခဲ့ပါသည်။ သူမကို သေတ္တာတစ်လုံး (သို့) အိုးတစ်လုံး ပေးထားပြီး “ဘယ်တော့မှ မဖွင့်နဲ့” ဟု သတိပေးထားသည်။ သို့သော် Pandora က စပ်စုမှုကြောင့် အဆိုပါသေတ္တာကို ဖွင့်လိုက်သောအခါ ကပ်ဘေး၊ ရောဂါ၊ စိတ်ဆင်းရဲမှု၊ မုန်းတီးမှု စသည့် အဆိုးများ အားလုံးထွက်လာခဲ့ပါသည်။ နောက်ဆုံးတွင် “မျှော်လင့်ခြင်း” (Hope) သာ ကျန်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။)
ကိုးကား- CNN
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အီရန်၏ အဓိက နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်ရန် အလားအလာရှိပြီး အစ္စရေး-အီရန် ပဋိပက္ခတွင် ပိုမို နီးကပ်စွာ ပါဝင်လာနိုင်သည်ဟု သိရသည်။
အီရန်၏ Fordow Fuel Enrichment Plant အပါအဝင် တောင်အတွင်း ပိုင်းတွင် လျှို့ဝှက်တည်ဆောက်ထားသော နျူကလီးယားစက်ရုံများကို အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အလားအလာများရှိနေပြီး ယင်းသို့ ပါဝင်မှုသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ကြီးမားသော ပဋိပက္ခကို စတင် နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးနေသည်။
အစ္စရေး၏ အီရန်နှင့် ၎င်း၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်များကို တိုက်ခိုက်မှု များ စတင်ပြီးနောက် အစ္စရေးခေါင်းဆောင်များသည် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏တိုက်ခိုက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို အဆုံးသတ်ရန် ကူညီမည် လား ဆိုသည်ကို စောင့်ကြည့်နေကြသည်။
CNN သတင်းထောက်များ၏ အဆိုအရ ထရမ့်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စက်ရုံများကို အမေရိကန်စစ်တပ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် စဉ်းစားနေပြီး အကျပ်အတည်းကို သံတမန်နည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရေးအပေါ် စိတ်အား ထက်သန်မှု လျော့နည်းလာသည်ဟု သိရသည်။
အီရန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူများက “အမေရိကန်က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ပါက အီရတ်နှင့် အာဖဂန်စစ်ပွဲများထက်ပင် ပိုမိုခက်ခဲသော စစ်ရေး အခြေအနေထဲသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်” ဟု သတိပေးထား သည်။
ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ Quincy Institute ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Trita Parsi က CNN သို့ ပြောကြားရာတွင် “အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်ပါက အီရန်ဘက်မှလည်း အမေရိကန်၏ဒေသတွင်းစခန်းများကို အပြည့်အဝ တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မည် ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်-အီရန် အကြီးစားစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်” ဟု ဆိုသည်။ “တီဟီရန်သည် အမေရိကန်နှင့် ရှည်ကြာစွာ ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်နိုင်မည် မဟုတ်သော်လည်း ဝါရှင်တန်အတွက်လည်း လွယ်ကူသောစစ်ပွဲမဟုတ်” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
Trita Parsi က “အီရန်သည် နိုင်ငံဧရိယာကျယ်ဝန်းသောကြောင့် အမေရိကန် အနေဖြင့် အီရန်၏တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်းကို အပြီးတိုင်ဖျက်ဆီးရန် ပစ်မှတ်များစွာ ကို တိုက်ခိုက်ရမည်” ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ထရမ့်၏ အစိုးရ အဖွဲ့အတွင်းတွင် အီရန်နှင့်စစ်ဖြစ်ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထောက်ခံမှု မရှိသည့်အချိန်၌ ထိုကဲ့သို့ပဋိပက္ခစတင်ခြင်းသည် အန္တရာယ်များနိုင်သည် ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
European Council on Foreign Relations ၏ အကြီးတန်း မူဝါဒ ပညာရှင် Ellie Geranmayeh က “အမေရိကန်က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ပါက “Pandora’s box” ပွင့်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ထရမ့်သမ္မတသက်တမ်း၏ ကျန်ကာလအားလုံး ကုန်ဆုံးသွားနိုင်သည်” ဟု ဆိုသည်။
“အဆိုပါသေတ္တာကို ဖွင့်လိုက်ပါက အရာရာမည်သို့ဖြစ်သွားမည်ကို မည်သူမျှ ကြိုတင်မသိနိုင်” ဟု Geranmayeh က ရှင်းပြခဲ့သည်။
သို့သော် ၎င်းက “ထရမ့်သည် ယခင်က အီရန်နှင့်စစ်ဖြစ်ခါနီး အခြေအနေမှ နောက်ဆုတ်နိုင်ခဲ့ဖူးပြီး ထိုနည်းတူစွာ ယခုလည်းနောက်ဆုတ်နိုင်စွမ်း ရှိသည်” ဟု မျှော်လင့်ချက်ပေးခဲ့သည်။
(ရှင်းလင်းချက်။ “Pandora’s box” ဆိုသည်မှာ မလိုလားအပ်သည့် ပြဿနာများ၊ အခက်အခဲများ စတင်ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည့် အရာ (သို့) အဆိုးရွားဆုံး အကျိုးဆက်များ ဖြစ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေကို ရည်ညွှန်းသော စကားစုဖြစ်ပါသည်။ ရှေးဟောင်းဂရိဒဏ္ဍာရီအရ Pandora ဆိုသည့် မိန်းကလေးကို နတ်ဘုရားများက လူသားတို့ကို အပြစ်ပေးရန် ဖန်တီးခဲ့ပါသည်။ သူမကို သေတ္တာတစ်လုံး (သို့) အိုးတစ်လုံး ပေးထားပြီး “ဘယ်တော့မှ မဖွင့်နဲ့” ဟု သတိပေးထားသည်။ သို့သော် Pandora က စပ်စုမှုကြောင့် အဆိုပါသေတ္တာကို ဖွင့်လိုက်သောအခါ ကပ်ဘေး၊ ရောဂါ၊ စိတ်ဆင်းရဲမှု၊ မုန်းတီးမှု စသည့် အဆိုးများ အားလုံးထွက်လာခဲ့ပါသည်။ နောက်ဆုံးတွင် “မျှော်လင့်ခြင်း” (Hope) သာ ကျန်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။)
ကိုးကား- CNN
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
တီဟီရန် ဇွန် ၁၈
အမေရိကန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် အီရန်ကို စစ်ရေးအရတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါက ပြန်လည်ကုစား၍မရနိုင်သည့်အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အီရန် ခေါင်းဆောင်အယာတိုလာခါမေနီ က ယနေ့တွင် သတိပေးခဲ့သည်။
ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန် ၁၇ ရက်တွင် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ ၏ သတိပေးချက်ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
တီဟီရန် ဇွန် ၁၈
အမေရိကန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် အီရန်ကို စစ်ရေးအရတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါက ပြန်လည်ကုစား၍မရနိုင်သည့်အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အီရန် ခေါင်းဆောင်အယာတိုလာခါမေနီ က ယနေ့တွင် သတိပေးခဲ့သည်။
ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန် ၁၇ ရက်တွင် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ ၏ သတိပေးချက်ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
အီရန်ပြည်သူများ အနေဖြင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများအား အသာတကြည်လက်ခံမည်မဟုတ်သလို အတင်းဖန်တီးထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်စစ်ပွဲများကိုလည်း လက်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ က ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြားငါးရက် မြောက်နေ့အဖြစ် စစ်ရေးပဋိပက္ခ များဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အီရန်ကို ခြွင်းချက်မရှိလက်နက်ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ယင်းအပြင် အမေရိကန် အစိုးရသည် အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် အစ္စရေးနှင့်ပူးပေါင်းပါဝင်ရေးအတွက် စဉ်းစားနေကြောင်းလည်း သတင်းများထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။
လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အီရန်-အစ္စရေးစစ်ရေးပဋိပက္ခ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံ တိုက်ရိုက်ကြားဝင်ခဲ့ပါက လက်တုံ့ပြန်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးက သတိပေးထားသည်။
Ref: RT
Trs: KKO
တီဟီရန် ဇွန် ၁၈
အမေရိကန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် အီရန်ကို စစ်ရေးအရတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါက ပြန်လည်ကုစား၍မရနိုင်သည့်အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အီရန် ခေါင်းဆောင်အယာတိုလာခါမေနီ က ယနေ့တွင် သတိပေးခဲ့သည်။
ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန် ၁၇ ရက်တွင် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ ၏ သတိပေးချက်ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
အီရန်ပြည်သူများ အနေဖြင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများအား အသာတကြည်လက်ခံမည်မဟုတ်သလို အတင်းဖန်တီးထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်စစ်ပွဲများကိုလည်း လက်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း အီရန် ခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ က ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေးနှင့်အီရန်တို့ကြားငါးရက် မြောက်နေ့အဖြစ် စစ်ရေးပဋိပက္ခ များဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အီရန်ကို ခြွင်းချက်မရှိလက်နက်ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ယင်းအပြင် အမေရိကန် အစိုးရသည် အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် အစ္စရေးနှင့်ပူးပေါင်းပါဝင်ရေးအတွက် စဉ်းစားနေကြောင်းလည်း သတင်းများထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။
လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အီရန်-အစ္စရေးစစ်ရေးပဋိပက္ခ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံ တိုက်ရိုက်ကြားဝင်ခဲ့ပါက လက်တုံ့ပြန်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးက သတိပေးထားသည်။
Ref: RT
Trs: KKO
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် Ayatollah Ali Khamenei က “အမေရိကန်က စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပါက ပြန်လည်ကုစား မရနိုင်သော ဆုံးရှုံးမှုများ တွေ့ကြုံရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုများ အပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သည့် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ထရမ့်က အီရန်သည် အမေရိကန် ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်လာပါက အမေရိကန်တပ်များက ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ပစ်ခတ်နိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပြီး ခါမေနီသည် “လွယ်ကူသော ပစ်မှတ်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟုလည်း ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။
အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် Ayatollah Ali Khamenei က “အမေရိကန်က စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပါက ပြန်လည်ကုစား မရနိုင်သော ဆုံးရှုံးမှုများ တွေ့ကြုံရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုများ အပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သည့် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ထရမ့်က အီရန်သည် အမေရိကန် ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်လာပါက အမေရိကန်တပ်များက ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ပစ်ခတ်နိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပြီး ခါမေနီသည် “လွယ်ကူသော ပစ်မှတ်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟုလည်း ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့က သူ့ကို အခုအချိန်မှာတော့ ဖယ်ရှားမှာ မဟုတ်ပါ” ဟု ထရမ့်က ၎င်း၏ Truth Social အကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ အခြား ပို့စ်များတွင် အီရန်သည် “ခြွင်းချက်မရှိလက်နက်ချရမည်” ဟု အတင်းအကျပ် တိုက်တွန်းကာ အမေရိကန်က “အီရန်ကောင်းကင်ယံကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားသည်” ဟုလည်း ဆိုခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် ထရမ့်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရုပ်သံမှတစ်ဆင့် တုံ့ပြန်ရာတွင် ခါမေနီက “အီရန်နှင့် ၎င်း၏သမိုင်းကို နားလည်သူ၊ ပညာရှိ သူတိုင်းက ခြိမ်းခြောက်စကားနှင့် ဒီနိုင်ငံကို မပြောကြပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်ခေါင်းဆောင်က “အီရန်သည် လက်နက်ချမည့်နိုင်ငံ မဟုတ်ပါ” ဟုဆိုကာ “အမေရိကန်၏ မည်သည့်စစ်ရေးဝင်ရောက်မှုမဆို ပြန်လည် ကုစားမရနိုင်တဲ့ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်လာစေမှာပါ” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။
ခါမေနီက ထရမ့်၏ “ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန်” နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ချက်ကို လက်မခံနိုင်ဟု ရှင်းလင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံအနေဖြင့် “အတင်းအကျပ် ချမှတ်ထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို လက်မခံပါ” ဟု အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ “အမေရိကန် သမ္မတက မိမိတို့ကို ခြိမ်းခြောက်နေပါသည် ၊ ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်မရှိသည့် စကားလုံးများဖြင့် အီရန်ပြည်သူတွေကို လက်နက်ချရန် တောင်းဆိုနေပါသည်၊ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှာကို ကြောက်နေသူတွေကိုသာ ခြိမ်းခြောက် သင့်တာပါ၊ အီရန်နိုင်ငံသားများသည် ယခုလိုခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို လုံးဝ မကြောက်ရွံ့ပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ထရမ့်၏ ထုတ်ပြန်ချက် များက ဝါရှင်တန်သည် အစ္စရေး၏ အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်နေကြောင်း ညွှန်းဆိုနေသည်ဟု ဖြည့်စွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် Ayatollah Ali Khamenei က “အမေရိကန်က စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပါက ပြန်လည်ကုစား မရနိုင်သော ဆုံးရှုံးမှုများ တွေ့ကြုံရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုများ အပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သည့် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ထရမ့်က အီရန်သည် အမေရိကန် ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်လာပါက အမေရိကန်တပ်များက ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ပစ်ခတ်နိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပြီး ခါမေနီသည် “လွယ်ကူသော ပစ်မှတ်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟုလည်း ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့က သူ့ကို အခုအချိန်မှာတော့ ဖယ်ရှားမှာ မဟုတ်ပါ” ဟု ထရမ့်က ၎င်း၏ Truth Social အကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ အခြား ပို့စ်များတွင် အီရန်သည် “ခြွင်းချက်မရှိလက်နက်ချရမည်” ဟု အတင်းအကျပ် တိုက်တွန်းကာ အမေရိကန်က “အီရန်ကောင်းကင်ယံကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားသည်” ဟုလည်း ဆိုခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) တွင် ထရမ့်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရုပ်သံမှတစ်ဆင့် တုံ့ပြန်ရာတွင် ခါမေနီက “အီရန်နှင့် ၎င်း၏သမိုင်းကို နားလည်သူ၊ ပညာရှိ သူတိုင်းက ခြိမ်းခြောက်စကားနှင့် ဒီနိုင်ငံကို မပြောကြပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်ခေါင်းဆောင်က “အီရန်သည် လက်နက်ချမည့်နိုင်ငံ မဟုတ်ပါ” ဟုဆိုကာ “အမေရိကန်၏ မည်သည့်စစ်ရေးဝင်ရောက်မှုမဆို ပြန်လည် ကုစားမရနိုင်တဲ့ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်လာစေမှာပါ” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။
ခါမေနီက ထရမ့်၏ “ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန်” နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ချက်ကို လက်မခံနိုင်ဟု ရှင်းလင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံအနေဖြင့် “အတင်းအကျပ် ချမှတ်ထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို လက်မခံပါ” ဟု အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ “အမေရိကန် သမ္မတက မိမိတို့ကို ခြိမ်းခြောက်နေပါသည် ၊ ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်မရှိသည့် စကားလုံးများဖြင့် အီရန်ပြည်သူတွေကို လက်နက်ချရန် တောင်းဆိုနေပါသည်၊ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှာကို ကြောက်နေသူတွေကိုသာ ခြိမ်းခြောက် သင့်တာပါ၊ အီရန်နိုင်ငံသားများသည် ယခုလိုခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို လုံးဝ မကြောက်ရွံ့ပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ထရမ့်၏ ထုတ်ပြန်ချက် များက ဝါရှင်တန်သည် အစ္စရေး၏ အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်နေကြောင်း ညွှန်းဆိုနေသည်ဟု ဖြည့်စွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
အီရန်နိုင်ငံသည် အဏုမြူလက်နက် ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းမှု ရှိကြောင်း အထောက်အထား မတွေ့ရဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူ စွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) ၏ အကြီးအကဲ Rafael Grossi က ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်သည် နျူကလီးယားဗုံး ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အလားအလာရှိသည်ဟု စွပ်စွဲကာ အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်ဖက် စလုံးမှ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည်။
အီရန်နိုင်ငံသည် အဏုမြူလက်နက် ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းမှု ရှိကြောင်း အထောက်အထား မတွေ့ရဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူ စွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) ၏ အကြီးအကဲ Rafael Grossi က ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်သည် နျူကလီးယားဗုံး ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အလားအလာရှိသည်ဟု စွပ်စွဲကာ အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်ဖက် စလုံးမှ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က မကြာသေးမီက အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်ရရှိရန် “အလွန်နီးကပ်နေပြီ” ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်း၏ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေး ဒါရိုက်တာ Tulsi Gabbard ၏ အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ရန် “လုပ်ဆောင်မှုမရှိ” ဟူသော အစောပိုင်း ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင် နေသည်။ အီရန်အာဏာပိုင်များကမူ ၎င်းတို့၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ် သည် ငြိမ်းချမ်းစွာအသုံးပြုရေးအတွက်သာဖြစ်ပြီး ၎င်းကို လုပ်ဆောင်ရန် အပြည့်အဝ အခွင့်အရေးရှိသည်ဟု ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြောဆိုနေဆဲဖြစ်သည်။
ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် CNN ၏ Christiane Amanpour နှင့် အင်တာဗျူး တစ်ခုပြုလုပ်စဉ် ဂရိုစီက အီရန်အနေဖြင့် နျူကလီးယားဗုံးထုတ်လုပ်ရန် အချိန်မည်မျှလိုအပ်မည် ဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်၍ “မည်သူမှားနေသည်၊ မှန်နေသည်ဆိုသည့် အငြင်းပွားမှုများ ရှိနေပါသည်” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက “သေချာသည်က ဒီနေ့မဟုတ်ဘူး၊ နှစ်နှင့်ချီသည့်ကိစ္စလည်း မဟုတ်နိုင်ပါ” ဟု ထပ်လောင်းမှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
IAEA အကြီးအကဲ ဂရိုစီ၏ ရှင်းပြချက်အရ အီရန်တွင် ကြွယ်ဝသော ယူရေနီယမ် ပမာဏ လုံလောက်စွာ ရှိနိုင်သော်လည်း ၎င်းကို နျူကလီးယား လက်နက်အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် နည်းပညာနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စမ်းသပ်မှုများလည်း လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ၏ စောင့်ကြည့်အဖွဲ့သည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်း နယ်မြေများကို နှစ် ၂၀ ကျော် စစ်ဆေးခဲ့သော်လည်း အီရန်ဘက်မှ “နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် မည်သည့်အထောက်အထားကိုမျှ မတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း” ၎င်းက ပြောကြား ခဲ့သည်။
“မိမိတို့ ပြောနေသည်က မိမိတို့ သက်သေပြနိုင်သည့်အရာတွေပါ။ ကုန်ကြမ်း ပစ္စည်းတွေ ရှိနေသည်။ အရင်တုန်းက နျူကလီးယား လက်နက် ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဆက်စပ်သည့် လုပ်ဆောင်မှုတချို့ ရှိခဲ့ဖူးသော်လည်း ယခု အချိန်မှာတော့ အဆိုပါအချက်များ မတွေ့ရပါ” ဟု ဂရိုစီက အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေးက အီရန်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှု မစတင်မီ တစ်ရက် အလိုတွင် IAEA သည် တီဟီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး ဆိုင်ရာ တာဝန်များကို မလိုက်နာကြောင်း ကြေညာသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ အခြားအချက်များအပြင် အီရန်သည် ၎င်း၏ နျူကလီးယားပစ္စည်းများကို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအသုံးပြုနိုင်ရေး ပိုမိုကြွယ်ဝလာစေရန် လုပ်ဆောင်မှုများရှိသည်ဆိုခြင်းကို သက်သေမပြနိုင်ခဲ့ကြောင်း အေဂျင်စီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
အီရန်နိုင်ငံသည် အဏုမြူလက်နက် ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းမှု ရှိကြောင်း အထောက်အထား မတွေ့ရဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူ စွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) ၏ အကြီးအကဲ Rafael Grossi က ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်သည် နျူကလီးယားဗုံး ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အလားအလာရှိသည်ဟု စွပ်စွဲကာ အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်ဖက် စလုံးမှ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က မကြာသေးမီက အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်ရရှိရန် “အလွန်နီးကပ်နေပြီ” ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်း၏ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေး ဒါရိုက်တာ Tulsi Gabbard ၏ အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ရန် “လုပ်ဆောင်မှုမရှိ” ဟူသော အစောပိုင်း ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင် နေသည်။ အီရန်အာဏာပိုင်များကမူ ၎င်းတို့၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ် သည် ငြိမ်းချမ်းစွာအသုံးပြုရေးအတွက်သာဖြစ်ပြီး ၎င်းကို လုပ်ဆောင်ရန် အပြည့်အဝ အခွင့်အရေးရှိသည်ဟု ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြောဆိုနေဆဲဖြစ်သည်။
ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် CNN ၏ Christiane Amanpour နှင့် အင်တာဗျူး တစ်ခုပြုလုပ်စဉ် ဂရိုစီက အီရန်အနေဖြင့် နျူကလီးယားဗုံးထုတ်လုပ်ရန် အချိန်မည်မျှလိုအပ်မည် ဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်၍ “မည်သူမှားနေသည်၊ မှန်နေသည်ဆိုသည့် အငြင်းပွားမှုများ ရှိနေပါသည်” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက “သေချာသည်က ဒီနေ့မဟုတ်ဘူး၊ နှစ်နှင့်ချီသည့်ကိစ္စလည်း မဟုတ်နိုင်ပါ” ဟု ထပ်လောင်းမှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
IAEA အကြီးအကဲ ဂရိုစီ၏ ရှင်းပြချက်အရ အီရန်တွင် ကြွယ်ဝသော ယူရေနီယမ် ပမာဏ လုံလောက်စွာ ရှိနိုင်သော်လည်း ၎င်းကို နျူကလီးယား လက်နက်အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် နည်းပညာနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စမ်းသပ်မှုများလည်း လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ၏ စောင့်ကြည့်အဖွဲ့သည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်း နယ်မြေများကို နှစ် ၂၀ ကျော် စစ်ဆေးခဲ့သော်လည်း အီရန်ဘက်မှ “နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ရန် စနစ်တကျ ကြိုးပမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် မည်သည့်အထောက်အထားကိုမျှ မတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း” ၎င်းက ပြောကြား ခဲ့သည်။
“မိမိတို့ ပြောနေသည်က မိမိတို့ သက်သေပြနိုင်သည့်အရာတွေပါ။ ကုန်ကြမ်း ပစ္စည်းတွေ ရှိနေသည်။ အရင်တုန်းက နျူကလီးယား လက်နက် ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဆက်စပ်သည့် လုပ်ဆောင်မှုတချို့ ရှိခဲ့ဖူးသော်လည်း ယခု အချိန်မှာတော့ အဆိုပါအချက်များ မတွေ့ရပါ” ဟု ဂရိုစီက အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေးက အီရန်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှု မစတင်မီ တစ်ရက် အလိုတွင် IAEA သည် တီဟီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး ဆိုင်ရာ တာဝန်များကို မလိုက်နာကြောင်း ကြေညာသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ အခြားအချက်များအပြင် အီရန်သည် ၎င်း၏ နျူကလီးယားပစ္စည်းများကို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအသုံးပြုနိုင်ရေး ပိုမိုကြွယ်ဝလာစေရန် လုပ်ဆောင်မှုများရှိသည်ဆိုခြင်းကို သက်သေမပြနိုင်ခဲ့ကြောင်း အေဂျင်စီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံ၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Igor Taro က ရုရှားသို့ ဝင်ရောက်လိုသူများ၏ အရေအတွက်များပြားလာမှုကြောင့် အရှေ့ပိုင်း Narva မြို့ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စခန်းကို ပိတ်သိမ်းရန် အလားအလာ ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘောလ်တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော အက်စ်တိုးနီးယားတွင် ရုရှားလူမျိုးများသည် လူဦးရေ၏ ငါးပုံတစ်ပုံထက် ပိုမိုနေထိုင်ပြီး လွန်ခဲ့သောလ အနည်းငယ် ကတည်းက နယ်စပ်တွင် စီတန်းစောင့်ဆိုင်းနေမှုများသည် ဒေသခံမီဒီယာ များ၏ အာရုံကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။
အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံ၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Igor Taro က ရုရှားသို့ ဝင်ရောက်လိုသူများ၏ အရေအတွက်များပြားလာမှုကြောင့် အရှေ့ပိုင်း Narva မြို့ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စခန်းကို ပိတ်သိမ်းရန် အလားအလာ ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘောလ်တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော အက်စ်တိုးနီးယားတွင် ရုရှားလူမျိုးများသည် လူဦးရေ၏ ငါးပုံတစ်ပုံထက် ပိုမိုနေထိုင်ပြီး လွန်ခဲ့သောလ အနည်းငယ် ကတည်းက နယ်စပ်တွင် စီတန်းစောင့်ဆိုင်းနေမှုများသည် ဒေသခံမီဒီယာ များ၏ အာရုံကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။
ယခင်က Narva မြို့တော်ဝန်ဖြစ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် အက်စ်တိုးနီးယား လွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်သူ Aleksey Yevgrafov က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ပိတ်ထားသော မြို့၏ ဒုတိယ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စခန်းကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရန် အစီအစဉ်ရှိ၊ မရှိ မေးမြန်း ခဲ့ရာ Taro က နယ်စပ်တာဝန်ရှိသူများ အလုပ်ဖိအားများလာပါက Narva နယ်စပ်အပါအဝင် နယ်စပ်တစ်ခုလုံးကို ပိတ်လိုက်ခြင်းက ပိုမိုကောင်းမွန်သည် ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။
ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက အဆိုပါကိစ္စတွင် အက်စ်တိုးနီးယားအနေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂ (Brussels) ၏ လမ်းညွှန်ချက်များကို အဓိက လိုက်နာရမည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားသို့ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လိုသူများ၏ အခက်အခဲများ ထက် မော်စကိုအပေါ် ခရီးသွားလာရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ကန့်သတ်ချက်များကို ဦးစားပေးရမည်ဟု ထပ်လောင်းအတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ERR သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ Taro က “နယ်စပ်တွင် စီတန်း စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းသည် ရုရှား၏ ယူကရိန်းအပေါ် စစ်ဆင်ရေးနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံသားနှင့် နေထိုင်သူအားလုံးသည် ရုရှားအပေါ် သီးခံပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရန် တာဝန်ရှိသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သည့် လအတွင်း ဒေသခံမီဒီယာများ၏ ဖော်ပြချက်အရ Narva မှ ရုရှားသို့ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လိုသူများသည် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး တစ်ခါတစ်ရံ နယ်စပ်ပိတ်ချိန်မတိုင်မီ ဖြတ်ကျော် နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။
ERR ၏ အဆိုအရ အက်စ်တိုးနီးယား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ထိုကဲ့သို့ စီတန်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ရခြင်းမှာ အက်စ်တိုးနီးယားမှ ရုရှားသို့ ဖြတ်ကျော် လာသည့် ကုန်စည်နှင့် ခရီးသွားအားလုံးကို “အပြည့်အဝ အကောက်ခွန် ထိန်းချုပ်မှု” (totally customs control) ကျင့်သုံးခြင်းကြောင့်ဟု ဝန်ခံ ထားသည်။
လတ်ဗီးယားနှင့် လစ်သူယေးနီးယားတို့ကဲ့သို့ပင် အက်စ်တိုးနီးယားသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ စတင်ချိန်မှစ၍ မော်စကို အပေါ် ရန်လိုသောသဘောထား ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အပြီး ရုရှားက ၎င်းတို့အား ကျူးကျော်မည်ဟု မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့ သည်။
သို့သော် ရုရှားအစိုးရက အဆိုပါအချက်ကို အကြိမ်ကြိမ်ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အက်စ်တိုးနီးယားနှင့် အခြားဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ၏ တင်းမာသည့် မူဝါဒများကို “ရုရှားဆန့်ကျင်ရေး” (Russophobic) အဖြစ် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Maria Zakharova က ထိုနိုင်ငံများ၏အရာရှိများသည် EU ၏ ထောက်ပံ့ငွေများအပေါ် အလွန်မှီခိုနေရပြီး ဘရပ်ဆဲလ်၏ အမိန့်များ ကိုသာ အာရုံစိုက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
သို့သော် ဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ၏ ရုရှားဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများသည် “၎င်းတို့နိုင်ငံသားများ၏ ဘဝကို ပိုမိုခက်ခဲစေပြီး တစ်ခါတစ်ရံ မခံမရပ် နိုင်အောင် ဖြစ်စေသည်” ဟု ၎င်းကထပ်လောင်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံ၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Igor Taro က ရုရှားသို့ ဝင်ရောက်လိုသူများ၏ အရေအတွက်များပြားလာမှုကြောင့် အရှေ့ပိုင်း Narva မြို့ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စခန်းကို ပိတ်သိမ်းရန် အလားအလာ ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘောလ်တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော အက်စ်တိုးနီးယားတွင် ရုရှားလူမျိုးများသည် လူဦးရေ၏ ငါးပုံတစ်ပုံထက် ပိုမိုနေထိုင်ပြီး လွန်ခဲ့သောလ အနည်းငယ် ကတည်းက နယ်စပ်တွင် စီတန်းစောင့်ဆိုင်းနေမှုများသည် ဒေသခံမီဒီယာ များ၏ အာရုံကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။
ယခင်က Narva မြို့တော်ဝန်ဖြစ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် အက်စ်တိုးနီးယား လွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်သူ Aleksey Yevgrafov က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ပိတ်ထားသော မြို့၏ ဒုတိယ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စခန်းကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရန် အစီအစဉ်ရှိ၊ မရှိ မေးမြန်း ခဲ့ရာ Taro က နယ်စပ်တာဝန်ရှိသူများ အလုပ်ဖိအားများလာပါက Narva နယ်စပ်အပါအဝင် နယ်စပ်တစ်ခုလုံးကို ပိတ်လိုက်ခြင်းက ပိုမိုကောင်းမွန်သည် ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။
ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက အဆိုပါကိစ္စတွင် အက်စ်တိုးနီးယားအနေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂ (Brussels) ၏ လမ်းညွှန်ချက်များကို အဓိက လိုက်နာရမည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားသို့ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လိုသူများ၏ အခက်အခဲများ ထက် မော်စကိုအပေါ် ခရီးသွားလာရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ကန့်သတ်ချက်များကို ဦးစားပေးရမည်ဟု ထပ်လောင်းအတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ERR သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ Taro က “နယ်စပ်တွင် စီတန်း စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းသည် ရုရှား၏ ယူကရိန်းအပေါ် စစ်ဆင်ရေးနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံသားနှင့် နေထိုင်သူအားလုံးသည် ရုရှားအပေါ် သီးခံပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရန် တာဝန်ရှိသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သည့် လအတွင်း ဒေသခံမီဒီယာများ၏ ဖော်ပြချက်အရ Narva မှ ရုရှားသို့ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လိုသူများသည် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး တစ်ခါတစ်ရံ နယ်စပ်ပိတ်ချိန်မတိုင်မီ ဖြတ်ကျော် နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။
ERR ၏ အဆိုအရ အက်စ်တိုးနီးယား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ထိုကဲ့သို့ စီတန်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ရခြင်းမှာ အက်စ်တိုးနီးယားမှ ရုရှားသို့ ဖြတ်ကျော် လာသည့် ကုန်စည်နှင့် ခရီးသွားအားလုံးကို “အပြည့်အဝ အကောက်ခွန် ထိန်းချုပ်မှု” (totally customs control) ကျင့်သုံးခြင်းကြောင့်ဟု ဝန်ခံ ထားသည်။
လတ်ဗီးယားနှင့် လစ်သူယေးနီးယားတို့ကဲ့သို့ပင် အက်စ်တိုးနီးယားသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ စတင်ချိန်မှစ၍ မော်စကို အပေါ် ရန်လိုသောသဘောထား ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အပြီး ရုရှားက ၎င်းတို့အား ကျူးကျော်မည်ဟု မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့ သည်။
သို့သော် ရုရှားအစိုးရက အဆိုပါအချက်ကို အကြိမ်ကြိမ်ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အက်စ်တိုးနီးယားနှင့် အခြားဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ၏ တင်းမာသည့် မူဝါဒများကို “ရုရှားဆန့်ကျင်ရေး” (Russophobic) အဖြစ် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Maria Zakharova က ထိုနိုင်ငံများ၏အရာရှိများသည် EU ၏ ထောက်ပံ့ငွေများအပေါ် အလွန်မှီခိုနေရပြီး ဘရပ်ဆဲလ်၏ အမိန့်များ ကိုသာ အာရုံစိုက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
သို့သော် ဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ၏ ရုရှားဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများသည် “၎င်းတို့နိုင်ငံသားများ၏ ဘဝကို ပိုမိုခက်ခဲစေပြီး တစ်ခါတစ်ရံ မခံမရပ် နိုင်အောင် ဖြစ်စေသည်” ဟု ၎င်းကထပ်လောင်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ, လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာသတင်း - Thu, 19-Jun-2025
အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အစ္စရေးနိုင်ငံသားများအား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနေရာများ၊ ထောက်လှမ်းရေးအခြေစိုက်နေရာများနှင့် နီးကပ်သော နေရာများကို ရှောင်ရှားရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Abbas Araghchi က X တွင် အီရန်စစ်တပ်သည် အစ္စရေး၏ ကွပ်ကဲမှု၊ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် ထောက်လှမ်းရေးဌာနချုပ်ကို တိကျစွာဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ်အရေးကြီးသော ပစ်မှတ်တစ်ခုကိုပါ ထည့်သွင်းဖျက်ဆီး ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း နေရာအချက်အလက်ကို ဖော်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အစ္စရေးနိုင်ငံသားများအား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနေရာများ၊ ထောက်လှမ်းရေးအခြေစိုက်နေရာများနှင့် နီးကပ်သော နေရာများကို ရှောင်ရှားရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Abbas Araghchi က X တွင် အီရန်စစ်တပ်သည် အစ္စရေး၏ ကွပ်ကဲမှု၊ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် ထောက်လှမ်းရေးဌာနချုပ်ကို တိကျစွာဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ်အရေးကြီးသော ပစ်မှတ်တစ်ခုကိုပါ ထည့်သွင်းဖျက်ဆီး ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း နေရာအချက်အလက်ကို ဖော်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
၎င်းက ပေါက်ကွဲမှု၏အရှိန်သည် အနီးရှိ Soroka ဆေးရုံကို “အပေါ်ယံ ပျက်စီးမှု” ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းဆေးရုံတွင် ဂါဇာတွင် ဒဏ်ရာရခဲ့သော အစ္စရေးစစ်သားများကို ကုသပေးနေသည်ဟု ဆိုသည်။
အစ္စရေးဘက်က အီရန်သည် ဆေးရုံကို တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း အီရန်ဘက်က ဆေးရုံအနီးရှိ ကွပ်ကဲမှုစင်တာကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။
“လွန်ခဲ့သောသီတင်းပတ်ကတည်းက အစ္စရေးက တရားမျှတမှု ကင်းမဲ့စွာဖြင့် အီရန်ပြည်သူများကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် များစွာသော အပြစ်မဲ့အီရန်နိုင်ငံသားများ သေဆုံးခဲ့ရသည်” ဟု Araghchi က ဆိုသည်။
“မိမိတို့၏အင်အားကြီးမားသော လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များသည် မိမိတို့၏ ပြည်သူများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ရာဇဝတ်သားများကို ရပ်တန့်ပြီး မိမိတို့နိုင်ငံအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုအတွက် လက်နက်ချသည် အထိ ဆက်လက်တိုက်ခိုက်သွားမည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် သောကြာနေ့ (ဇွန် ၂၀) တွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျနီဗာမြို့သို့ သွားရောက်ကာ ဥရောပနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။ သံတမန်တစ်ဦးက အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲသည် စမ်းသပ်ဆန်းစစ်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး “မည်သည့်အရာများ ရရှိနိုင်မည်ဆိုသည့် အခြေအနေကို စမ်းသပ်ရန်” ဖြစ်ကြောင်း CNN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNN
Photo: DW
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အစ္စရေးနိုင်ငံသားများအား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနေရာများ၊ ထောက်လှမ်းရေးအခြေစိုက်နေရာများနှင့် နီးကပ်သော နေရာများကို ရှောင်ရှားရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Abbas Araghchi က X တွင် အီရန်စစ်တပ်သည် အစ္စရေး၏ ကွပ်ကဲမှု၊ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် ထောက်လှမ်းရေးဌာနချုပ်ကို တိကျစွာဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ်အရေးကြီးသော ပစ်မှတ်တစ်ခုကိုပါ ထည့်သွင်းဖျက်ဆီး ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း နေရာအချက်အလက်ကို ဖော်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
၎င်းက ပေါက်ကွဲမှု၏အရှိန်သည် အနီးရှိ Soroka ဆေးရုံကို “အပေါ်ယံ ပျက်စီးမှု” ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းဆေးရုံတွင် ဂါဇာတွင် ဒဏ်ရာရခဲ့သော အစ္စရေးစစ်သားများကို ကုသပေးနေသည်ဟု ဆိုသည်။
အစ္စရေးဘက်က အီရန်သည် ဆေးရုံကို တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း အီရန်ဘက်က ဆေးရုံအနီးရှိ ကွပ်ကဲမှုစင်တာကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။
“လွန်ခဲ့သောသီတင်းပတ်ကတည်းက အစ္စရေးက တရားမျှတမှု ကင်းမဲ့စွာဖြင့် အီရန်ပြည်သူများကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် များစွာသော အပြစ်မဲ့အီရန်နိုင်ငံသားများ သေဆုံးခဲ့ရသည်” ဟု Araghchi က ဆိုသည်။
“မိမိတို့၏အင်အားကြီးမားသော လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များသည် မိမိတို့၏ ပြည်သူများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ရာဇဝတ်သားများကို ရပ်တန့်ပြီး မိမိတို့နိုင်ငံအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုအတွက် လက်နက်ချသည် အထိ ဆက်လက်တိုက်ခိုက်သွားမည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် သောကြာနေ့ (ဇွန် ၂၀) တွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျနီဗာမြို့သို့ သွားရောက်ကာ ဥရောပနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။ သံတမန်တစ်ဦးက အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲသည် စမ်းသပ်ဆန်းစစ်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး “မည်သည့်အရာများ ရရှိနိုင်မည်ဆိုသည့် အခြေအနေကို စမ်းသပ်ရန်” ဖြစ်ကြောင်း CNN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNN
Photo: DW
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂