ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် HMPV ဗိုင်းရပ်ပိုးကြောင့် ပထမဆုံးအကြိမ် လူသေဆုံးမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့က ဇန်နဝါရီလ ၁၆ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။

သေဆုံးသူမှာ   ဆန်ဂျီဒါ အက်တာအမည်ရှိ အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ဒါကာမြို့ရှိ ကူးစက်ဆေးရုံတွင် ဇန်နဝါရီလ၁၅ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် ည ၆ နာရီတွင်သေဆုံးခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းအမျိုးသမီးသည် ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အကုန်ပိုင်းမှစ၍ ဆေးကုသမှုခံယူနေသူဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် သေဆုံးသူအမျိုးသမီးသည် အဝလွန်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်နှင့် အဆုတ်ဝေဒနာများကိုပါ ခံစားနေရသူဖြစ်ကြောင်း ဆေးရုံမှ အတိုင်ပင်ခံပါရဂူတစ်ဦးဖြစ်သူ အာရီဖူ ဘာရှာကပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်   ယခုရာသီအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် HMPV ဗိုင်းရပ်ပိုးကူးစက်မှုဖြစ်ပွားပြီး ရက်ပိုင်းအကြာတွင် လူသေဆုံးမှုဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။  HMPV ဗိုင်းရပ်ပိုးသည်  တုပ်ကွေးအအေးမိသကဲ့သို့  လက္ခဏာများကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး   အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကိုထိခိုက်စေသည့်   ရောဂါပိုးဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။                             

Source: Myawady Web Portal

လုအန်ဒါ    ဇန်နဝါရီ ၁၂

အန်ဂိုလာနိုင်ငံ၌ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက် ညနေ ၆ နာရီအထိ ကာလဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၁၇၀ ရှိကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

အန်ဂိုလာနိုင်ငံတွင် လွန်ခဲ့သော ၂၄ နာရီအတွင်း ကာလဝမ်းရောဂါကြောင့် သုံးဦး သေဆုံးပြီး ရောဂါထပ်မံဖြစ်ပွားသူ ၅၁ ဦးရှိကြောင်းနှင့် ယခုကာလဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားမှုမှာ လုအန်ဒါပြည်နယ်ရှိ နောက်ထပ်မြို့နယ်နှစ်ခုသို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ယင်းရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူမှာ ၁၅ ဦး ရှိလာပြီဖြစ်သည်။

အန်ဂိုလာနိုင်ငံသည် ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်တွင် ပထမဆုံး ကာလဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားသူတွေ့ရှိကြောင်း အတည်ပြုချိန်မှစတင်ကာ ကာလဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပိုမိုမြင့်တက်လာသည့်အတွက် အန်ဂိုလာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကာလဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်ညနေပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

Source: မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ

Photo: Social News XYZ

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ယခုနှစ်လက်ရှိအချိန်အထိ  သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားမှုကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေ ၁၁၀၀ နီးပါးရှိလာသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့က ယမန်နေ့က သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြင့် ၁၀ ဦး ထပ်မံသေဆုံးကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ရာ ဇန်နဝါရီလနောက်ပိုင်း ယင်းရောဂါဖြင့် သေဆုံးသူ ၁၀၉၆ ဦးရှိလာသည်ဟု သိရသည်။

သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ဇူလိုင်လက ၂၀၄ ဦး၊ ဩဂုတ်လက ၃၄၂ ဦး၊ စက်တင်ဘာလက ၃၉၆ ဦး နှင့် အောက်တိုဘာလက ၁၀၇ ဦးတို့သေဆုံးကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ ကျန်းမာရေးဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

လွန်ခဲ့သောလက သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားသူ  ၇၉၅၉၈ ဦးတွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှ ၉ ရက်နေ့အထိ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၂၂၈၁၈ ဦး ထပ်မံတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

လွန်ခဲ့သော၂၄ နာရီအတွင်း မြို့တော်ဒါကာတွင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၆၄၉ ဦးအပါအဝင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားသူပေါင်း ၂၆၆၀ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် ဇန်နဝါရီလမှစတင်ကာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားသူပေါင်း ၂၂၆၂၂၄ ဦး ရှိလာသည်။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ကြေညာခဲ့ရသည့် Mpox ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ အသွင်ပြောင်းအမျိုးအစား Clade Ib ကို တရုတ်နိုင်ငံတွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု တရုတ်ကျန်းမာရေး အာဏာပိုင်များက ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။

ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ(DRC)မှ ခရီးသွားရာဇဝင်ရှိသူ နိုင်ငံခြားသားတစ်ဦး ကူးစက်ခံရမှုမှ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော Ib အမျိုးအစားခွဲအုပ်စုကို တရုတ် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးစင်တာမှတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အဆိုပါ ဗိုင်းရပ်စ်သစ်ကူးစက်လူနာ (၄) ဦးထိတွေ့ရှိရပြီ ဖြစ်ကြောင်းဆိုပါသည်။ Mpox သည် အနီးကပ်ထိတွေ့ ခြင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး တုပ်ကွေးလက္ခဏာနှင့် ခန္ဓာကိုယ်အရည်ကြည်အဖုနှင့်အနာများ ဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း ကူးစက်မှုကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေနည်းသည် ဟု သိရပါသည်။

Mpox သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်က DRC တွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု များခဲ့ခြင်းကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ၌ WHO က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခဲ့ရပါသည်။

ကိုးကား-NP News

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် HMPV ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၈ ဦးတွေ့ရှိကြောင်း အစိုးရကထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူများအနက် နှစ်ဦးမှာ  နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကာနာတာကာပြည်နယ် ဘန်ဂါလူရူမြို့၌ ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်ပြီး     အခြားသူများတွင် အသက်သုံးလအရွယ် ကလေးတစ်ဦးနှင့် ရှစ်လအရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦးတို့ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည်  အသက်ရှူလေပြွန်နှင့်    အဆုတ်တစ်သျှူးများအတွင်း ရောင်ရမ်းသည့် ဝေဒနာခံစားခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။  ယခုအခါ    အသက်သုံးလအရွယ်ကလေးငယ်မှာ ရောဂါပျောက်ကင်း၍  ဆေးရုံမှ ဆင်းသွားပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကျန်တစ်ဦးမှာ ရောဂါသက်သာလျက်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင်   ဖော်ပြထားသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူအားလုံးအနက် တစ်ဦးမျှ   ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ခရီးသွားရောက်သည့် ရာဇဝင်မရှိကြောင်း အစိုးရ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရသည်။

အနောက်ဘန်ဂေါပြည်နယ် ကိုလ်ကတ္တားမြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလမှစ၍  HMPV ရောဂါဖြစ်ပွားသူ  ၃ ဦးရှိကြောင်း Economic Times သတင်းစာတွင်ဖော်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

Human metapneumovirus (HMPV)  သည် တုပ်ကွေး သို့မဟုတ် အအေးမိသည့် လက္ခဏာများကို ဖြစ်စေသည့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

Ref: ST

Source: Myawady Web Portal

အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကာနာတာကာပြည်နယ်၌ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်မြန်ဗိုင်းရပ်စ် Human Metapneumovirus (HMPV) ဖြစ်ပွားသူ နှစ်ဦး စစ်ဆေးတွေ့ရှိကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူနှစ်ဦးအနက် တစ်ဦးမှာ သုံးလအရွယ်အမျိုးသမီးကလေးငယ်ဖြစ်ပြီး တစ်ဦးမှာ ရှစ်လအရွယ် အမျိုးသားကလေးငယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကူးစက်မြန်ရောဂါဖြစ်ပွားသူနှစ်ဦးစလုံးကို ပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဘန်ဂါလူရူမြို့ရှိ ဘတ်တစ်ဆေးရုံ၌ တွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အမျိုးသမီးကလေးငယ်သည် ဆေးရုံမှ ဆင်းခွင့်ရရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး အမျိုးသားကလေးငယ်မှာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် HMPV နှင့်ဆက်နွှယ်သော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ နာမကျန်းမှုများကို နိုင်ငံအသီးသီး၌ အစီရင်ခံဖော်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

ဆင်ဟွာ

Source: ၇-၁-၂၀၂၅ ရက်နေ့ထုတ် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ

ပိုးသတ်ဆေးယဉ်ပါးမှုကို မစစ်ဆေးဘဲ ပေါ့ဆခဲ့ပါက ၂၀၅၀ တွင် သန်း ၄၀ သေဆုံးနိုင်သည်ဟု AMR ဆိုင်ရာ UK အထူးသံတမန်နှင့် အင်္ဂလန်၏ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိချုပ်ဖြစ်သူ Sally Davies က Observer ကို ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့တွင်ပြောကြားခဲ့သည်။

Antimicrobial resistance (AMR) သည် ဘက်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်စ်များနှင့် အခြားပိုးမွှားအမျိုးအစားများကို ကုသရန်အသုံးပြုသော ဆေးဝါးများထက် ပိုမိုအားကောင်း လာသောအခါဖြစ်ပေါ်ပြီး ရောဂါပိုးများသည် ကုသရန် ခက်ခဲလာမည်ဖြစ်သည်။ Davies မှ AMR သည် ခွဲစိတ် ခြင်းနှင့်ကလေးမွေးဖွားခြင်းကဲ့သို့ ပုံမှန်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကိုခြိမ်းခြောက်ပြီး အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်လာစေနိုင်သည်အထိ ကြီးထွားလာနေသည့် ပဋိဇီဝအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ရောက်ရှိလာမည် ဟုဆိုသည်။

AMR ကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှု ခန့်မှန်းခြေ တစ်သန်းခန့် ရှိသော်လည်း ထိုပမာဏသည် ၂၀၅၀ ခုနှစ်တွင် နှစ်ဆ တိုးလာမည်ဟု Davies ၏ အဆိုအရသိရှိရသည်။ သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် ပိုမိုထိခိုက်လွယ်ပြီး အသက် ၇၀ ကျော်သူများအတွက် သေဆုံးမှုနှုန်းသည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစပြီး ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးလာသည်ဟု သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား-RT

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် human metapneumovirus (HMPV) ကူးစက်မှု ၃၂၇ ခု တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားမှု ၂၂၅ ခု ထက် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

Pneumoviridae ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးအနွယ်ဖြစ်ပြီး HMPV သည် ဗိုင်းရပ်စ်အသစ်ကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါမဟုတ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည် ။

HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူများသည် သာမန် အအေးမိခြင်းနှင့်ဆင်တူသော လက္ခဏာများ ခံစားရတတ်သော်လည်း ပိုပြင်းထန်သည့် အခြေအနေများတွင် လည်ချောင်းနာခြင်း သို့မဟုတ် အဆုတ်ရောင်ခြင်းအထိ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

အထူးသဖြင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါများဖြစ်သောကြောင့် ပြည်သူများသတိရှိကြရန် ဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်းထားသည်။

လက်ကိုဆပ်ပြာဖြင့် မကြာခဏ ဆေးကြောရန်၊ mask တပ်ကာ ချောင်းဆိုးနှာချေသည့်အခါ ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းကိုအုပ်ထားရန် အကြံပြုထားသည်။

အများပြည်သူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ကျန်းမာရေးကိုဂရုစိုက်ပြီး အထူးသဖြင့် အလုံပိတ်အခန်းများနှင့် လူစည်ကားသည့်နေရာများတွင် တခြားသူများကို ကူးစက်မှုကနေကာကွယ်ရန် အကြံပြုထားကြောင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယခုနှစ်အစနှင့် နှစ်ကုန်တွင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်မှုမြင့်တက်လာမှုသည် မျှော်လင့်ထားသည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့ အေးသော ရာသီဥတုရှိသောနိုင်ငံများတွင် ဖြစ်ပွားတတ်ကြောင်း မလေးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား - THE STRAITS TIMES

ဘရစ္စတိုတက္ကသိုလ်မှ သုတေသနတစ်ခုမှာ  စမတ်နာရီတွေက ဆေးလိပ်စွဲနေသူတွေကို ဆေးလိပ်ဖြတ်နိုင်စေဖို့ကူညီပေးနိုင်မယ်လို့သုံးသပ်ထားပါတယ်။ အဓိကကတော့  စမတ်နာရီများအတွက် သီးသန့်ထုတ်ထားတဲ့  အပလီကေးရှင်းကို အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့်ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအပလီကေးရှင်းက လက်ရဲ့လှုပ်ရှားမှုကို လိုက်ပါအာရုံခံနိုင်တဲ့အပြင် မီးခိုးငွေ့ထွက်ရှိမှုကိုလည်း အာရုံခံကာ နာရီပတ်ထားသူအတွက် ကျန်းမာရေးအရ  အကျိုးရှိစေမယ့်  သတင်းစကားကို ပေးပို့ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်က ဆေးလိပ်သောက်သူကို ဒီနေ့ဆေးလိပ်ဘယ်လောက်သောက်ပြီးပြီဆိုတာသတိပေးခြင်းပါပဲ။    

Ref: IEK.H

Source: Myawady Web Portal

တရုတ်နိုင်ငံတွင် Human Metapneumovirus (HMPV) သည် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့နေပြီး တုပ်ကွေးနှင့် COVID-19 ကဲ့သို့သော ရောဂါလက္ခဏာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ဗိုင်းရပ်စ်အသစ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အစီရင်ခံစာများနှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာများတွင် ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း အချို့က ဆိုကြသည်။ အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေထားသည့် ဗီဒီယိုများတွင် "Influenza A, HMPV, Mycoplasma pneumoniae, နှင့် Covid-19 အပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဗိုင်းရပ်စ်များစွာကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ ကလေးဆေးရုံများ၌ အဆုတ်ရောင်ရောဂါနှင့် "အဆုတ်ဖြူရောဂါ" ကူးစက်ခံရသူလူနာများဖြင့် ပြည့်နေကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံသည် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသော်လည်း ယင်းကိုအတည်မပြုနိုင်သေးကြောင်း အခိုင်အမာဆိုထားသည်။ HMPV သည် တုပ်ကွေးကဲ့သို့ လက္ခဏာများကို ဖြစ်စေကြောင်းသိရှိရပြီး Covid-19 နှင့်ဆင်တူသော လက္ခဏာများလည်းပြသသည်။ ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးအရာရှိများကအခြေအနေကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား-NDTV World