အမေရိကန်နိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းပြည်နယ်ဖြစ်သည့် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် H5N1 ငှက်တုပ်ကွေးကြောင့် လူတစ်ယောက်သေဆုံးပြီးနောက် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည်။ 

ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂါဗင်နယူဆင်က ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင်ရှိသော နွားခြံများတွင်လည်း ငှက်တုပ်ကွေး ကူးစက်မှုဖြစ်ပွားနေကြောင်းနှင့် လူများသို့ ကူးစက်မှု များစွာမဖြစ်သေးသဖြင့် စိတ်မပူရန် ပြောကြားထားသည်။ 

ဗိုင်းရပ်စ်သည် မတ်လကတည်းက အမေရိကန် နို့စားနွားများမှတစ်ဆင့် ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး ပြည်နယ် ၁၆ ခုကို ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးစင်တာ (CDC) မှ ယခုအချိန်အထိ လူမှလူသို့ကူးစက်ခြင်းအား အတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိသေးသော်လည်းကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ၃၄ ဦး အပါအဝင် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် အနည်းဆုံး လူ ၆၁ ဦး၌ တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ 

ထိုကြေညာချက်ကြောင့် အစိုးရအေဂျင်စီများသည် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို လျင်မြန်စွာတုံ့ပြန်ရန် လိုအပ်သော အရင်းအမြစ်များနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိစေရန် အတွက် ပစ်မှတ်ထားလုပ်ဆောင်နေကြောင်း နယူဆင် က ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပြန် ထားသည်။ "အများပြည်သူအတွက် အန္တရာယ်နည်းပါးနေသေးသော်လည်း  ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားမှုကိုတားဆီးရန် လိုအပ်သည့်ခြေလှမ်းအားလုံးကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊  H5N1 ဗိုင်းရပ်စ်သည် လူကိုကူးစက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အထူးအန္တရာယ်များသည်ဟု ယူဆရကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) သည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှစတင်၍ H5N1 ရောဂါအား အတည်ပြုပြီးနောက် လူနာပေါင်း ၈၆၀ ကျော်ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၅၃% ခန့်သေဆုံးခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းထားဖော်ပြထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ကိုးကား-Myanmar National Post

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော် ပိတ်ပွဲအခမ်းအနားကို ဒီဇင်ဘာ (၂၀) ရက်နေ့၊ မွန်းလွဲ ၂ နာရီ ၃၀ မိနစ်မှစတင်၍ နေပြည်တော်၊ ဝဏ္ဏသိဒ္ဓိ အားကစားကွင်း၌ ခမ်းနားထည်ဝါစွာနှင့် အနှစ်သာရရှိစွာ စီစဉ်ကျင်းပပုံများကို MRTV နှင့် ဆက်စပ်ရုပ်သံ၊ ရေဒီယို FM နှင့် Online တို့မှ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မည်

လူတော်တော်များများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးအများစုဟာ နာတာရှည်နာကျင်ကိုက်ခဲမှုဝေဒနာကို ခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီဝေဒနာ သက်သာပျောက်ကင်း စေမယ့် လွယ်ကူရိုးရှင်းသောနည်းလမ်း တစ်ခုကိုလည်း ပညာရှင်များကတွေ့ရှိ လိုက်ပါပြီ။ အဲဒါကတော့ အာဟာရဖြစ်စွာ စားသုံးခြင်းပါပဲ။

တောင်ဩစတြေးလျ တက္ကသိုလ်က ပြုလုပ်တဲ့သုတေသနတစ်ခုမှာ ဖော်ပြချက်အရ   အစားအသောက်စားသုံးရာမှာ အာဟာရဖြစ်စွာ စားသုံးခြင်းက နာတာရှည် နာကျင်ကိုက်ခဲမှု ဝေဒနာ ခံစားရသူတွေကို လက်တွေ့ကျကျဝေဒနာ ပျောက်ကင်းသွားစေနိုင်တယ် ဆိုတာတွေ့ရပါတယ်။

တချို့သော နာတာရှည်နာကျင်ကိုက်ခဲမှု ဝေဒနာကိုပျောက်ကင်းစေတဲ့ ဆေးဝါးတွေက ခန္ဓာကိုယ်အချိုးအစားကိုလိုက်ပြီး ထိရောက်မှုပမာဏ ကွာခြားလေ့ရှိပါတယ်။ အခုနည်းလမ်းကတော့ ခန္ဓာကိုယ် ပိန်သည်ဖြစ်စေ၊ ဝသည်ဖြစ်စေ ဘယ်လို လူမျိုးကိုမဆို နာတာရှည်နာကျင် ကိုက်ခဲမှုဝေဒနာ  ပျောက်ကင်းစေနိုင်တယ်လို့ သုတေသီများရဲ့  ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ကမ္ဘာ့လူဦးရေ  ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းက နာတာရှည်နာကျင်ကိုက်ခဲမှု ဝေဒနာခံစား နေရသူတွေဖြစ်ပြီး  အဝလွန်သူတွေမှာ ပိုဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။

ကိုးကား - Myawady Web Portal
 

နံနက်စာဆိုတာ လူတစ်ယောက်တစ်နေ့တာ ဖြတ်သန်းမှုအတွက်   မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ တချို့က နံနက်စာကိုဖြစ်သလို စားကြပေမယ့်   တချို့ကကျတော့ သေသေချာချာကျကျနန စားကြလေ့ရှိပါတယ်။

အကယ်၍ ကိုယ်စားလိုက်တဲ့နံနက်စာထဲမှာ  တစ်နေ့တာလုံး လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏရဲ့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်နေတယ်ဆိုရင် နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်တယ်လို့  သုတေသနပညာရှင်များက ညွှန်းဆိုထားပါတယ်။ အဲဒီမှာမှ အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ နံနက်စာကိုပါ စားသုံးလိုက်မယ်ဆိုပါက နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကိုသာမက အဝ လွန်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကိုပါ လျှော့ချလိုက် နိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ သုတေသီများက ဆိုပါတယ်။

အရည်အသွေးမြင့်   နံနက်စာထဲမှာ အသားဓာတ်၊ အဆီဓာတ်၊ အမျှင်ဓာတ်တို့အပြင် ကယ်လစီယမ်ဓာတ်၊ သံဓာတ်တို့ ပြည့်ဝတဲ့ အစားအသောက်များ မျှတစွာ ပါဝင်တယ်လို့ သုတေသီများကပြောပါတယ်။ သုတေသနပညာရှင်များက အခုတွေ့ရှိမှုအတွက် နှစ်ပေါင်း သုံးနှစ်ကြာတဲ့အထိ လူပေါင်း ၄၀၀ နီးပါးကို သုတေသနပြု လေ့လာမှုတွေ လုပ်ဆောင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသုတေသနကို လုပ်ဆောင်သူများကတော့   စပိန်နိုင်ငံရှိ   မားဆေးရုံ သုတေသနဌာနမှ ဖြစ်ပါတယ်။  

ကိုးကား - Myawady Web Portal  

လက်ရှိအမေရိကန်နိုင်ငံမှာ မွေးမြူရေး နွားတွေမှာကူးစက်ပျံ့နှံ့နေတဲ့ H5N1 ဆိုတဲ့ ဗိုင်းရပ်က  မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲလာနေ ပြီး  လူအချင်းချင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့တဲ့ အဆင့် အထိ  လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်လာ နေတာကြောင့် စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေဖြစ် လာပြီလို့ အမျိုးသားကျန်းမာရေး ဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ယခုအချိန်အထိ အဲဒီဗိုင်းရပ်ကမွေးမြူ ရေးတိရစ္ဆာန်တွေကနေ  လူအချို့ဆီကို ကူးစက်မှုတွေရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း လူလူချင်းတော့ ကူးစက်မှုမရှိသေးပါဘူး။ သို့ပေမယ့် သူ့ရဲ့မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲမှုကြောင့်    လူလူချင်းကူးစက်မှုဆီအထိ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တယ်လို့  ပညာရှင်များက သတိပေးထားတာပါ။

ပညာရှင်များရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ H5N1 ဗိုင်းရပ်က လူလူချင်း ကူးစက်နိုင်မှု နည်းပါးသေးတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း မပေါ့ဆဖို့တော့ လိုပါလိမ့်မယ်။       

Source: Myawady Webportal 

အားပေးရကြိုးနပ်ဟု ကွင်းအတွင်းလာရောက်ကြည့်ရှု့သည့် ပရိတ်သတ်တစ်ဦး ရင်ဖွင့်

အာဆီယံဖလား တတိယအကျော့ပွဲစဉ်အား မြန်မာ-လာအို အသင်းတို့ ယနေ့ ဒီဇင်ဘာ (၁၈)ရက် ညနေ(၅)နာရီအချိန်တွင် ရန်ကုန်မြို့ ၊ သုဝဏ္ဏအမျိုးသားအားကစားကွင်းအတွင်း ယှဉ်ပြိုင်ကစားကြရာ မြန်မာအသင်းက (၃)ဂိုး(၂)ဂိုးဖြင့် အနိုင်ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ယနေ့ ပွဲစဉ်တွင် ကျောနံပါတ်(၇) လွင်မိုးအောင်က အဖွင့်ဂိုး(၁)ဂိုး စတင် သွင်းယူခဲ့ပြီး ၊ ကျောနံပါတ် (၇ ) ဝင်းနိုင်ထွန်းက(၂)ဂိုး အသီးသီးသွင်းယူပေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ပွဲစဉ်အတွင်း ယခင် အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဖိလစ်ပိုင်ပွဲစဉ်အတွင်း ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် မြန်မာ့လက်ရွေးစင်အသင်း၏ အမာခံတိုက်စစ်မှူး ဝင်းနိုင်ထွန်း ပြန်လည်ပါဝင်ကစားခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။

ယနေ့ ပွဲထွက်လူစာရင်းတွင် ဟိန်းဖြိုးဝေ၊ သက်ဟိန်းစိုး၊ စိုးမိုးကျော်၊ နန္ဒကျော်၊ လွင်မိုးအောင်၊ သီဟဇော်၊မောင်မောင်လွင်၊ အောင်ကောင်းမာန်၊ သီဟထက်အောင်၊ ဇော်ဝင်းသိန်း၊ ဇင်ညီညီအောင် တို့ ပါဝင်လာသည်။

မြန်မာ-လာအိုပွဲစဉ် အနိုင်ရလဒ်အတွက် ကွင်းအတွင်း လာရောက်အားပေးရကြိုးနပ်သည်ဟု မြန်မာအသင်းပရိတ်သတ်တစ်ဦးက ပြောသည်။

“အားပေးကျိုးနပ်တယ်ဗျာ။ မအားတဲ့ကြားကနေ လာအားပေးတာ”ဟု ပရိတ်သတ်တစ်ဦးက ဆိုသည်။

အာဆီယံ မစ်ဆူဘီရှီဖလား ပြိုင်ပွဲအုပ်စု (ဘီ)တွင် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းက ရမှတ် (၄)မှတ်ဖြင့် အုပ်စုတွင်းထိပ်ဆုံးနေရာတွင် ရပ်တည်နေပြီး၊ ဗီယက်နမ်က ရမှတ်(၃)မှတ်ဖြင့် ဒုတိယ၊ ဖိလစ်ပိုင်က ရမှတ်(၁)မှတ်ဖြင့် တတိယ၊ မြန်မာရမှတ် (၁)မှတ်ဖြင့် စတုတ္ထနေရာနှင့် လာအိုအသင်းက ရမှတ်(၁)မှတ်ဖြင့် ပဉ္စမ နေရာတွင် အသီးသီးရပ်တည်နေကြသည်။

မြန်မာလက်ရွေးစင်အသင်းနေဖြင့် အုပ်စုတွင်း သုံးပွဲကစားထားသည့်အနက် အင်ဒိုအသင်းအား ရှုံးနိမ့်ထားပြီး၊ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းမား သရေကစားနိုင်ခဲ့သဖြင့် တစ်ပွဲရှုံး၊ တစ်ပွဲသရေနှင့် တစ်ပွဲအနိုင် ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

Source- Popular Journal

 MSK ကင်ဆာဌာနမှ သုတေသနပညာရှင်များက လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ရိုးတွင်းခြင်ဆီထဲအထိကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး လက်ရှိမှာကိုပဲ ကုသနိုင်ခြင်းမရှိသေးတဲ့     သွေးကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ရပ်တန့်စေမယ့် နည်းလမ်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိလိုက်ပါတယ်။

အဲဒီနည်းလမ်းကတော့ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အပင်အခြေခံအစားအသောက်တွေကို များများစားသုံးပေးခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နည်းပြောရရင် အမျှင်ဓာတ် ကြွယ်ဝစွာ စားသုံးပေးရမှာပါ။

အပင်အခြေခံအမျှင်ဓာတ်ပါ အစားအစာတွေကို သီတင်းပတ် ၁၂ ပတ်စားသုံးပြီး ပညာရှင်တွေထံမှ နည်းနာတွေခံယူကာ သီတင်းပတ် ၂၄ ပတ်ကြာသည်အထိ စားသောက်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲခဲ့တဲ့ ကင်ဆာရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေ ခံစားနေရပြီး စမ်းသပ်မှုမှာ ပါဝင်သူအယောက် ၂၀ စလုံးက ကင်ဆာရောဂါ ဆက်ဖြစ်မလာတော့တာကို တွေ့လိုက်ရတာဖြစ်ပါတယ်။

Source: Myawady Webportal

UCSF မှ သုတေသနပညာရှင်များက ကိုယ်ခံအား ကလာပ်စည်းတွေအနေနဲ့ တခြားသောကိုယ်တွင်း တစ်သျှူးတွေကို မထိခိုက်စေဘဲ ဦးနှောက်ကင်ဆာတစ်ခု တည်းကိုသာ တိုက်ခိုက်နိုင်စေမယ့်နည်း လမ်းတစ်ခုကို ဖန်တီးလိုက်နိုင်ပါတယ်။

အဲဒီနည်းလမ်းကို "Molecular GPS" လို့ အမည်ပေးထားပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်း က ကိုယ်ခံအား ကလာပ်စည်းတွေကို ဦးနှောက်ဆီသို့သာ သွားစေရန် လမ်းညွှန်ပြီး ကျန်းမာနေတဲ့ တခြားတစ်သျှူးတွေကို မထိခိုက်စေဘဲ ကင်ဆာအကျိတ်များကို သာပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနည်းလမ်းကို ကြွက်တွေနဲ့စမ်းသပ်ရာ အောင်မြင်မှုရရှိထားပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် လာမယ့်နှစ်မှာ လူသားတွေနဲ့ လက်တွေ့ စမ်းသပ်တော့မယ်လို့ သုတေသနပညာရှင် များက ပြောထားပါတယ်။      

Source: Myawady Webportal

ချုံချင့်  ဒီဇင်ဘာ ၁၇

မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ် ရုံး၊ ချုံချင့်မြို့နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ချံချင့်မြူနီစီပယ်မြို့ ယွီကျုံးခရိုင်အစိုးရတို့ ပူးပေါင်း၍ “အနုပညာဖြင့် ပေါင်းစည်းဆက်သွယ်-မြန်မာပြည်မှ ချုံချင့်သို့” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ပထမအကြိမ် မြန်မာ-တရုတ် (ချုံချင့်) ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ပွဲကို ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ချုံချင့်မြို့ရှိ အနုပညာပြဇာတ်ရုံ၌ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံး ချုံချင့်မြို့ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ် ဦးကျော်ဇေယျာလင်းနှင့် ယွီကျုံးခရိုင် ဒုတိယမြို့တော်ဝန် Mr. Lai Liang တို့က အဖွင့်မိန့်ခွန်း ပြောကြားကြသည်။

အခမ်းအနားသို့ ချုံချင့်မြူနီစီပယ်မြို့ စီးပွားရေးရာကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Mr. Zhang Yongwu၊ ချုံချင့်နိုင်ငံခြားရေးရာဌာန၊ ယွီကျုံးနိုင်ငံခြားရေးဌာန၊ ချုံချင့်ယွီကျုံး ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီနှင့် အခြားအစိုးရဌာနများမှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပြည်ပကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်သည်။

အခမ်းအနားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသဘင်အစည်းအရုံး ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဖိုးချစ် ဦးဆောင်သည့် မြန်မာ့သဘင်ပညာရှင် ၂၁ ဦးက မြန်မာ့ရိုးရာရုပ်သေးအက၊ နှစ်ပါးသွားအက၊ မြန်မာ့ကျောက်ဆည်ဆင်အက၊ ကျေးလက်အက၊ ဖျာပုံ နန်းတွင်းရာမယနဇာတ်နှင့် မြန်မာ့ရိုးရာအတာသင်္ကြန်အကတို့ကို မြန်မာ့တူရိယာဆိုင်းဝိုင်းနှင့်အတူ ဖျော်ဖြေတင်ဆက်ခဲ့ကြပြီး တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ကလည်း ပါဝင်ဖျော်ဖြေခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

Source- ကြေးမုံသတင်းစာ

ဘာလင်  ဒီဇင်ဘာ ၁၇

ဂျာမနီနိုင်ငံ၌ မျောက်ကျောက်ရောဂါမျိုးစိတ်သစ် Clade Ib ကူးစက်ခံရသူလေးဦးကို တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ ကူးစက်ခံရသူနှစ်ဦးမှာ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများဖြစ်သည်။

ပထမဆုံးရောဂါကူးစက်ခံရသူသည် အာဖရိကဒေသသို့ မိသားစုလိုက်ခရီးထွက်ရာမှ အပြန်တွင် ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် မိသားစုဝင်သုံးဦးကို ထပ်မံကူးစက်ခဲ့ရာမှ လက်ရှိအချိန်တွင် ၎င်းမိသားစုအား သီးခြားခွဲ၍ စောင့်ကြည့်မှုဆောင်ရွက်နေရသည်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါကူးစက်ခံရသည့် ကလေးများတက်ရောက်သင်ကြားနေသည့် ကျောင်းအား လက်ရှိအချိန်တွင် ပိတ်ထားပြီး အွန်လိုင်းမှသင်ကြားရန် ဆောင်ရွက်နေသည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် မျောက်ကျောက်ရောဂါမျိုးစိတ်သစ် Clade Ib ကူးစက်မှုကို အောက်တိုဘာလအတွင်းက တွေ့ရှိခဲ့‌သော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ‌‌မျောက်ကျောက်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူမရှိကြောင်း သိရသည်။ ရောဂါလက္ခဏာများအဖြစ် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်း၊ ပြွန်ရေကျိတ်များ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ကိုယ်ခန္ဓာတွင် အဖုအကြိတ်များထွက်ခြင်းတို့ ခံစားရသည်။ 

ကိုးကား- ဆင်ဟွာ၊ ဘာသာပြန်- စိုးသူရ

Source- ကြေးမုံသတင်းစာ