အမေရိကန်မဂ္ဂဇင်း Newsweek က တတိယကမ္ဘာစစ်၏ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာစာဟု ယူဆရသည့် မြေပုံတစ်ခုကို ပြသခဲ့ကြောင်း RIA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြထား ပါသည်။ အဆိုပါ ထုတ်ဝေမှုအရ ဥရောပတိုက်၏ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာသည် ရုရှားနှင့် ဖင်လန်နယ်စပ်မှ အက်စတိုးနီးယား၊ လတ်ဗီးယား၊ လီသူးယေးနီးယား၊ ဆွီဒင်နှင့် ပိုလန်မှ ဂျာမနီအထိ ကျယ်ပြန့်နိုင်ပါသည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်းသည် ပိုလန်နှင့် လီသူးယေးနီးယား အကြား ဆွာဝယ်ကီလမ်းကြောင်းကို အထူးအာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး၎င်း၏ အမြင်အရ ရုရှားနိုင်ငံ၏ ကလင်နင်ဂရတ် ဒေသနှင့်ဘီလာရုစ်အကြား တည်နေရာကြောင့် ပထမဆုံး တိုက်ခိုက်ရာနေရာ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထား ပါသည်။

Newsweek၏အဆိုအရ Black နှင့် Azov ပင်လယ်များ တွင်လည်းတိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။ တောင်ပိုင်းတွင် ရုရှားနိုင်ငံ၊ အာဘတ်ဇီးယားဒေသ၏ ခိုင်မာသော ရပ်တည်ချက်သည် NATO၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ရှုပ်ထွေးစေနိုင်ပါသည်။

အစောပိုင်းတွင် ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမီယာပူတင်က မော်စကိုသည် နေတိုးနိုင်ငံများကို တိုက်ခိုက်မည် မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ရုရှားက အနောက်နိုင်ငံများကို ရန်လိုနေသည် ဟူသောစကားများသည် အနောက် နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ ပြည်တွင်းပြဿနာများမှ အာရုံ စိုက်မှုကို လွှဲပြောင်းရန် အသုံးပြုနေကြောင်း ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ရုရှားသည် အနောက်ဘက် နယ်စပ်အနီးရှိ NATOအဖွဲ့၏ လှုပ်ရှားမှုများကို မှတ်တမ်းတင်နေခဲ့ပြီး ရုရှားသည် ဥရောပတွင် နေတိုး အဖွဲ့၏စစ်ရေးတည်ရှိမှု တိုးလာနေမှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်းထုတ်ဖော်ပြောကြားထားကြောင်း သိရှိရသည်။

ကိုးကား - RIA သတင်းအေဂျင်စီ

ဂါဇာဒေသရှိ ကုလသမဂ္ဂအကူအညီအထောက်အပံ့ဖြင့် လည်ပတ်နေသည့် စာသင်ကျောင်းကို  သတိပေးခြင်းမရှိဘဲ အစ္စရေးစစ်တပ်က ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်လိုက်သဖြင့် ထိုအဆောက်အအုံတွင်း ခိုလှုံနေထိုင်နေသူ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး အနည်းဆုံး ၂၀ ဦးသေဆုံးသွားကြောင်း၊ ထိုဖြစ်စဉ်တွင် အစ္စရေးတပ်များသည် Nuseriat ဒုက္ခသည်စခန်းအပါအဝင် ထိုနယ်မြေတဝိုက်ကို ဝန်းရံပိတ်ဆို့တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားရကြောင်း မျက်မြင်သက်သေများက AIJazeera သို့  ပြောကြားလိုက် ပါသည်။

ထိုဖြစ်စဉ်မတိုင်မီ ၂၄  နာရီအတွင်း ဂါဇာဒေသအတွင်း တွင် အစ္စရေးတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး ၆၀ ကျော် သေဆုံးသွားရပြီဖြစ်ကြောင်း ပါလက်စတိုင်း တာဝန်ရှိသူများက အတည်ပြုပြောကြားထားပါသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဂါဇာဒေသရှိ အစ္စရေးစစ်တပ်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး သေဆုံးသူဦးရေမှာ လက်ရှိ ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်အထိ ၄၅,၀၂၈ ဦးအထိ ရှိလာပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူဦးရေမှာ  ၁၀၆,၉၆၂ ဦးဖြစ်ကြောင်း ဂါဇာဒေသ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။ 

ကိုးကား - AIJazeera

ရုရှားနိုင်ငံ၏ နောက်ဆုံးပေါ် ခေတ်မီစွမ်းအားမြင့် လက်နက်တစ်ခုဖြစ်သည့် Oreshnik တာလတ်ပစ်ဒုံးကျည်ဖြင့် မိမိနိုင်ငံပိုင်နက်အတွင်း တိုက်ခိုက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလက အောင်မြင်စွာအသုံးပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားခေါင်းဆောင် က ပြန်ပြောင်းပြောဆိုလိုက်သည်။

မကြာမီ အချိန်တိုအတွင်းမှာ  နျူကလီးယား တပ်ဆင်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ အသံထက်မြန်သည့်  Oreshnik တာလတ်ပစ်ဒုံးကျည်များကို ဆက်လက်ထုတ်လုပ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ရုရှားနှင့်မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၏ လုံခြုံရေးစိတ်ချရစေရန်အတွက် စတင်အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ ဘုတ်အဖွဲ့အစည်းအဝေး တွင် အတိအလင်းပြောကြားလိုက်ကြောင်း TASS သတင်းဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား - TASS

နေတိုးအကြီးအကဲ Mark Rutte က အတ္တလန္တိတ် ဖြတ်ကျော်မဟာမိတ်အဖွဲ့အနေဖြင့် လာမည့်နှစ်များ တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်က သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါသည်။

“မဟာမိတ်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို မိမိတို့၏ ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်ကုန် (GDP) ၏ ၂ ရာခိုင်နှုန်းထက် တိုးမြှင့်သုံးစွဲသင့်ကြောင်း၊ အဖွဲ့ဝင် ၃၂ နိုင်ငံအနက် ၂၃ နိုင်ငံသည် ယခုနှစ်အတွင်း ထိုရည်မှန်းချက်ပြည့်မီမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ စစ်အေးကာလ၌ ဥရောပနိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့ GDP ၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် သုံးစွဲခဲ့ကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် ၂ ရာခိုင်နှုန်းထက် အများကြီးလိုအပ်နေပါကြောင်း” Rutte က ပြောကြားထားသည်။

အခြားတဖက်တွင် အမေရိကန် မဟာမိတ်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့်  ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်အတွက် ဂျီဒီပီ၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကို သုံးစွဲ သင့်ကြောင်း ဝေဖန်ပြောကြားနေသည့်  အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်၏ ဖိအားပေးမှုများ နှင့်ရင်ဆိုင်နေရပါသည်။ 

နယ်သာလန်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Rutte က မဟာမိတ်အဖွဲ့သည် ကာကွယ်ရေးထုတ်လုပ်မှုကို အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရများအား "စက်မှုလုပ်ငန်း၊ ဘဏ်များနှင့် ပင်စင်ရန်ပုံငွေများကြားတွင် အတားအဆီးများ ဖန်တီးနေခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်" တောင်းဆိုခဲ့သည်။

နေတိုးတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲက ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများနှင့် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများအပါအဝင် မိမိတို့ လူအဖွဲ့အစည်းကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေမည့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုလည်း သတိပေးလိုက်သည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရည်မှန်းချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ဘေကျင်းသည် ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့များကိုပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိဘဲ အကန့်အသတ်မရှိ အခိုင်အမာ တည်ဆောက်နေကြောင်း Rutte က သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား - CNN

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့သည် Tartus ၊ Hama နှင့် Latakia ပြည်နယ်များရှိ ဆီးရီးယားစစ်တပ် ပစ်မှတ်များကို လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ဒေသတွင်းသတင်းများအရ သိရှိရပါသည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်း Latakia နှင့် Tartous ရှိ စစ်အခြေစိုက်စခန်းများကို အစ္စရေးလေတပ်က ညတွင်းချင်း တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဒေသတွင်းသတင်းအရင်းမြစ်များ အရ သိရှိရပါသည်။ ထို့အပြင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆီးရီးယားအလယ်ပိုင်း ဟာမာနှင့် ဟုမ်းပြည်နယ်များတွင် ကြီးမားသော ပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။

ရုရှားလေကြောင်း အာကာသတပ်ဖွဲ့၏ Khmeimim လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းသည် Latakia တွင်တည်ရှိပြီး ရုရှားရေတပ်၏ အမှတ် ၇၂၀ PMTO သည် Tartus ဆိပ်ကမ်းတွင်တည်ရှိပါသည်။

ကိုးကား - ဒေသတွင်းမီဒီယာ

ရုရှားသည် ယခုလာမည့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၄ ရက် စနေနေ့ သို့မဟုတ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ယူကရိန်းရှိ ပစ်မှတ်များကို "Oreshnik" ပဲ့ထိန်း ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်နိုင်ကြောင်း Financial Times က ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - Financial Times

Kursk ဒေသရှိ ယူကရိန်းနေရာများကို အရှိန်မြှင့် တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရန် ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို စတင်တပ်ဖြန့်ထားကြောင်း ယူကရိန်း သမ္မတ Volodymyr Zelenskyy က စနေနေ့ (ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်) တွင် ပြောကြားလိုက်ပါသည်။

“သိသိသာသာများပြားလှသည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို ရုရှားက စတင်အသုံးပြုလိုက်သည့် အထောက်အထားပါ” ဟု ၎င်းက ညနေပိုင်းမိန့်ခွန်းတွင် ပြောကြားလိုက်ပါသည်။ 

“မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်သော ရုရှားတပ်များသည် ဩဂုတ်လကတည်းက ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်မှုများ အရှိန်မြှင့်ပြုလုပ်နေသည့် Kursk ဒေသ အတွင်း စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်နေကြကြောင်း” ၎င်းက ဆိုပါသည်။ 

“ရုရှားနှင့်မြောက်ကိုရီးယားတို့ ယခုနှစ်နွေရာသီက ကာကွယ်ရေးသဘောတူညီချက် စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုး ပြီးနောက် မော်စကို ကို ကူညီရန် မြောက်ကိုရီးယားက စစ်သား ၁၀,၀၀၀ ကျော် စေလွှတ်ခဲ့သည်”ဟု ဝါရှင်တန် နှင့်ဆိုးလ်တို့က စွပ်စွဲထားကြပါသည်။ 

ယူကရိန်းသည် ယခင်က Kursk ဒေသ၏ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ၁,၄၀၀ နီးပါးကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့သော်လည်း ပြီးခဲ့သည့်လက ထိုဒေသ၏ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၈၀၀ ကိုသာ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ သတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုက AFP  သတင်းဌာနကို ပြောကြားထားပါသည်။ 

ကိုးကား - AFP

အစ္စရေးမြေပြင်တပ်များက Quneitra မြို့၏ အရှေ့တောင်ဘက်ရှိ လမ်းများ၊ ဓာတ်အားလိုင်းများနှင့် ရေကြောင်းဆက်သွယ်ရေးနေရာများကို ဖျက်ဆီး၍  အစ္စရေးလေတပ်က ဆီးရီးယားနိုင်ငံအနှံ့အပြားရှိ စစ်ရေးတည်နေရာများကို ဒုံးကျည်များဖြင့် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု ၆၁ ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယား၏ လက်ရှိအာဏာရခေါင်းဆောင် Ahmed al- Sharaa က အစ္စရေး၏ မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် အဆက်မပြတ်  လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများအပေါ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့ပြီး လက်ရှိဆီးရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် နောက်ထပ် ပဋိပက္ခတစ်ခုအား ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရန် အလွန်အမင်း ခြေကုန်လက်ပန်းကျနေပြီဖြစ်ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားထားသည်။

အာရပ်နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံ၊ တူရကီနိုင်ငံနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ တို့မှထိပ်တန်းသံတမန်များက ဆီးရီးယားအနာဂတ် အရေးဆွေးနွေးရန်အတွက် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ ကြပြီး ငြိမ်းချမ်း၍ အားလုံးပါဝင်သော နိုင်ငံရေး အသွင်ကူးပြောင်းမှုကိစ္စကို ဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ် ကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ကိုးကား - AI Jazeera

အသံထက်မြန်သည့် လက်နက်စမ်းသပ်မှုတွင်  အောင်မြင်မှု ရခဲ့ကြောင်းအမေရိကန်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Reuters သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဌာန (DoD) သည် ကြည်းတပ် နှင့်ရေတပ်တို့ ပူးပေါင်းတီထွင်ထားသည့် Dark Eagle ဟု အမည်ပေးထားသည့် အဆိုပါအသံထက်မြန်သည့် လက်နက်စနစ်အား အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့ပါသည်။

အဆိုပါလက်နက်စနစ်သစ်၏ ဒုံးပျံပစ်လွှတ်မှုအား ကုန်းတွင်း သို့မဟုတ် သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်နိုင်ပြီး အဆိုပါ လက်နက်၏ အကွာအဝေး ၁,၇၂၅ ​​မိုင် (၂,၇၇၅ ကီလိုမီတာ) ရှိပြီး ထိပ်ဖူးသည် တစ်နာရီလျှင် မိုင် ၃,၈၀၀ (၆,၁၁၅ ကီလိုမီတာ) ကျော် အမြန်နှုန်းဖြင့် ပျံသန်းနိုင်ကာ Mach 5 နှင့် ကိုက်ညီပြီး အဆိုပါ လက်နက်အား အသံထက်မြန်သော ဒုံးကျည်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါသည်။

အမေရိကန် ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးအေဂျင်စီသည် ဂူအမ်တွင် ဝေဟင်ပစ် တာလတ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ကို အောင်မြင်စွာ ကြားဖြတ်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ၎င်းတို့၏ ကြီးမားသောကာကွယ်ရေး အောင်မြင်မှုအဖြစ် ကြွေးကြော် ခဲ့ကြောင်း Reuters သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - Reuters

မကြာမီရက်အတွင်း ရုရှားက  ယူကရိန်းကို Oreshnik missileဖြင့် ထပ်မံတိုက်ခိုက်လာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန် ပင်တဂွန် သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအတွင်းဝန် Sabrina Singh က ၁၁-၁၂-၂၀၂၄ ရက်တွင် သတိပေး ပြောကြား လိုက်သည်။ 

လာမည့်ရက်များအတွင်း ရုရှားက ၎င်းတို့၏ အသံထက်မြန်သည့် Oreshnik missile ဖြင့် ထပ်မံတိုက်ခိုက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ထိုတိုက်ခိုက်မှုက ယူကရိန်းကို ခြိမ်းခြောက်ရန်အတွက်ဖြစ်ပြီး မည်သည့်ရက်တွင် တိုက်ခိုက်မည်ကို အတိအကျ ပြောနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း သူမက  သတင်းထောက်များကို ပြောကြားသွားပါသည်။ 

ထိုတိုက်ခိုက်မှုက လက်ရှိဖြစ်နေသည့် ယူကရိန်းပဋိပက္ခအပေါ် မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်စေနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ရန် အတွက်သာ ရုရှားက ထိုလက်နက်ကို ပြန်ထုတ်သုံးလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဝါရှင်တန်နှင့် မဟာမိတ်များအနေဖြင့် ကိယက်ဗ်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပံ့ပိုးကူညီ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သူမက ဆက်လက် ပြောကြားပါသည်။ 

ကိုးကား - TASS

Photo- themoscowtimes