မော်စကိုသည် ဆီးရီးယားနယ်နိမိတ်အတွင်းနေထိုင်သည့် ရုရှားနိုင်ငံသားများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအပြည့်အဝရရှိစေရန်၊ အထူးသဖြင့် သံတမန်ရေးရာနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအဆောက်အအုံများ၊ ရုရှားစက်ရုံများ၊ ကုမ္ပဏီများကိုကာကွယ်ရန် ဆီးရီးယား၏ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုအခြေအနေကို အနီးကပ်ဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဌာနပြောခွင့်ရ Maria Zakharova က ပြောကြားလိုက်ကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံပိုင် TASS သတင်းဌာနက ၁၁-၁၂-၂၀၂၄ ရက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ဆီးရီးယားပြည်သူများအနေဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အခြေအနေတွင် တွေ့ကြုံနေရသော အတားအဆီးအခက်အခဲများကို ကျော်လွှားနိုင်ရန်  အမှန်တကယ် ဆန္ဒရှိပါကြောင်း၊ ဆီးရီးယား၏ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့်နယ်မြေစိုးမိုးရေးအတွက် ရုရှား၏  ခိုင်မာသည့် ကတိကဝတ်များကို ထပ်လောင်းပြောကြားပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက် ၂၂၅၄ နှင့်အညီ ဆီးရီးယားနိုင်ငံသားများ ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်သည့်အားလုံးပါဝင်နိုင်သော နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အမြန်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ကြရန် ထောက်ခံပါကြောင်း သူမက ပြောကြားလိုက်ပါသည်။

ကိုးကား -TASS

Photo- ASIA-PACIFIC

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ATACMS ဒုံးကျည် ၆ စင်း ဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရိုစတိုဗ်ဒေသ ၊တာဂန်ရော့ဂ်ရှိ စစ်လေယာဉ်ကွင်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

တာဂန်ရော့ဂ်လေဆိပ်တွင် ဒုံးကျည်အပိုင်းအစများကျရောက်မှုကြောင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား ထိခိုက်သေဆုံးမှုများရှိကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

တာဂန်ရော့ဂ်ရှိ စစ်လေယာဉ်ကွင်းအားတိုက်ခိုက်မှုကို အမေရိကန် ATACMS ဘက်လစ်စတစ် ဒုံးကျည်ခြောက်စင်းကလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနကသတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကိုးကား - ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားနှင့် ပစိဖိတ်အနောက်ဘက်ရေပြင်တွင် တရုတ်ရေတပ်နှင့် ကမ်းရိုးတန်းစောင့် သင်္ဘောများအုပ်စုလိုက်ရွေ့လျားနေကြောင်း၊  ဘေဂျင်း၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊  ကမ်းရိုးတန်း စောင့် သင်္ဘောများနှင့်အတူ တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်စစ်ရေယာဉ်များပါ ဝင်ရောက်နေကြောင်း၊ ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့်လည်း သတိကြီးစွာစောင့်ကြည့်နေပြီး တန်ပြန်စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ရန် စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း  ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ 

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ၏  ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် ပြီးဆုံးသွားသည့် ဟာဝိုင်အီနှင့်အမေရိကန်နိုင်ငံပိုင်ဂူအမ်တို့ကို  တရားမဝင်သွားရောက်ခဲ့မှုအပေါ် ဘေဂျင်းက အမျက်ဒေါသထွက်ပြီးနောက် ယခုစစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 

တစ်ဖက်သတ်ရန်စမှုများသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း၊ အငြင်းပွားမှုဇုန်မှ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာမှုအားလုံးကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပြီး အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် အာမခံကြောင်းဝန်ကြီးဌာန၏လူမှုမီဒီယာပလက်ဖောင်း X တွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - CNN

ဆီးရီးယားတွင် သမ္မတအာဆတ် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရပြီးနောက် အစ္စရေးစစ်တပ်က သမိုင်းကြောင်းတစ်လျှောက် အကြီးမားဆုံးလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးလုံခြုံရေးအရင်းအမြစ်တစ်ခု က ဒေသခံမီဒီယာတစ်ခုကို ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဆီးရီးယားရှိ စစ်ရေးပစ်မှတ် ၂၅၀ ကျော်ကို  လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူတစ်ဦးက အစ္စရေးစစ်တပ်အသံလွှင့်ဌာနကို ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အာဆတ်စစ်တပ်၏ အခြေစိုက်စခန်းများ၊  ဒါဇင်နှင့်ချီသည့် တိုက်ခိုက်ရေးသုံး ဂျက်လေယာဉ်များ၊ ဝေဟင်ပစ်ဒုံးကျည်စနစ်များနှင့် အဆိုပါဒုံးကျည်ထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံများနှင့် မြေပြင်ချင်းပစ်ဒုံးကျည်များကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား - Aljazeera

အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ဆီးရီးယား၏“တပ်ဖွဲ့သစ်များ” နှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်လိုကြောင်း၊သို့မဟုတ်ပါက ၎င်းသည် မိမိကိုယ်မိမိ ကာကွယ်ရန်အရာအားလုံးကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း RIA သတင်းဌာန က ဖော်ပြထားသည်။

၁၉၇၃ ခုနှစ် Yom Kippur စစ်ပွဲအပြီး ရရှိခဲ့သော ဂိုလန်ကုန်းမြင့်တွင် ဆီးရီးယားနှင့် တပ်ဖွဲ့များခွဲထွက်ရေး သဘောတူညီချက်သည် အကျုံးမဝင်ကြောင်း အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက အဆိုပါနယ်နိမိတ်မျဉ်းသို့ အလည်အပတ် သွားရောက်စဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုသည် ဆီးရီးယားကြားခံဇုန်ကို သိမ်းပိုက်ရန် ၎င်း၏စစ်တပ်ကို အမိန့်ပေးခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ဂိုလန်ကုန်းမြင့်ရှိ အစ္စရေးအခြေချနေထိုင်သူများ၏ လုံခြုံရေးကို သေချာစေရန်အတွက် ဆီးရီးယားနှင့်နယ်စပ်ရှိ ကြားခံဇုန်တစ်ခုကို အစ္စရေးစစ်တပ်က သိမ်းပိုက်ထားကြောင်း အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရသည်။

ကိုးကား - TASS သတင်းဌာန

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သည် ကာကွယ်ရေးအတွက် အမေရိကန် ဒေါ်လာ၈၄၁ ဘီလီယံ စံချိန်တင် သုံးစွဲမည်ဖြစ်ကြောင်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ် အကြီးအကဲ Lloyd Austin က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု RIA သတင်း ဌာနကဖော်ပြထားသည်။

ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ် အကြီးအကဲသည် အမေရိကန်၏ စစ်အသုံးစရိတ်ကို  လာမည့်နှစ်တွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် က အသုံးစရိတ်ထက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၁၀၀ တိုးမြှင့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်သည် နိုင်ငံ၏ စစ်ရေးအလားအလာကို ပံ့ပိုးရန်အတွက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင်ဒေါ်လာ ၈၄၁ ဘီလီယံအထိ တိုးမြှင့်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ် အကြီးအကဲ Lloyd Austin က ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ Reagan အမျိုးသားကာကွယ်ရေး ဖိုရမ်တွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားစဉ် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - RIA သတင်းဌာန

ပုန်များ၏ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဆီးရီးယားတွင် ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး သမ္မတ Bashar al-Assad သည် ဆီးရီးယားတွင် ရှိနေသော်လည်း ၎င်း၏မိသားစု သည် နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ၎င်း၏သားသမီးများသည် ရုရှားနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့်ထွက်ခွာသွားကြပြီဖြစ်ကာ သားမက်ဖြစ်သူသည် ယူအေအီးကို ထွက်ခွာသွားကြောင်း The Telegraph သတင်းဂျာနယ်က ဖော်ပြသည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ Daraa မြို့ကြီး ကို Assad တပ်ဖွဲ့များ ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း အဆိုပါ စာစောင်တွင် ရေးသားထားပြီး ရုရှားက အခြားသော ဦးစားပေးမှုများကြောင့် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ထောက်ပံ့ ကူညီနိုင်ကြောင်း သတိပေးထားသည်။ အမှန်တကယ် အနေဖြင့် ရုရှားက ၎င်း၏ တန်ဖိုးအကြီးဆုံး လက်နက် များကို နိုင်ငံကနေ တတ်နိုင်သလောက် ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးစားနေခြင်းဖြစ်သည်။

အာဆတ်သည် တူရကီ၊ ယူအေအီး၊ အီဂျစ်နှင့် ဂျော်ဒန် တို့ထံမှ အကူအညီ တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ငြင်းဆန်ခံခဲ့ရသည်။

အာဆတ်၏ အခြားသော “မိတ်ဖက်” ဖြစ်သည့် အီရန် ကလည်း အလားတူ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း New York Times က မှတ်ချက်ပြုပြီး ၎င်း၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ တပ်မှူးများနှင့် အမှုထမ်းများကို ကယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် ၁၃ နှစ်အတွင်း အီရန်သည် လက်ဘနွန်မှ ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့အား လက်နက်များ ထောက်ပံ့ရန် အဓိကလမ်းကြောင်းအဖြစ် ဆီးရီးယားကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - The Telegraph သတင်းဂျာနယ်

ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် အီရန် နိုင်ငံရှိ Shahrud အာကာသစခန်းမှ ထူးဆန်းစွာ ကြီးမားသော ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို လွှတ်တင်ခဲ့ကြောင်း ဒေသတွင်းသတင်းအေဂျင်စီ ကဖော်ပြထားသည်။

၎င်းဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုသည် ICBM စမ်းသပ်မှု သို့မဟုတ် အီရန်၏ MRBM အမျိုးအစား 'Khorramshahr' ဒုံးကျည်၏ ဗားရှင်းအသစ် စမ်းသပ်မှုဖြစ်နိုင်သလို Khorramshahr-4 သို့မဟုတ် ၎င်း၏ အဆင့်မြှင့်ထားသော ဗားရှင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အီရန်သည် မကြာသေးမီ လများအတွင်း Shahrud အာကာသစခန်းတွင်လျှို့ဝှက် ဆန်းကြယ်သောစမ်းသပ်မှု များစွာကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အီရန်အစ္စလာမ္မစ်သမ္မတနိုင်ငံ သည် ICBM ဒုံးကျည်များ တီထွင်ထုတ်လုပ်နေသည့် ထင်မြင်မှုများ တိုးမြင့်လာခဲ့ကြောင်း သတင်းအေဂျင်စီ က ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - ဒေသတွင်းသတင်းအေဂျင်စီ

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ F-16 ဂျက် တိုက် လေယာဉ်များကို ဒုတိယအသုတ်အဖြစ် ပေးအပ် ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လင်စကီးက ၎င်း၏ ထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးသမားများ၊ ဂုဏ်သရေရှိပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် တွေ့ဆုံရန် ပါရီမြို့သို့ သွားရောက်စဉ် ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း AP သတင်းအေဂျင်စီ က ဖော်ပြထားသည်။

ဇယ်လင်စကီးသည် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကို ချီးကျူးခဲ့ပြီး အခြားမဟာမိတ်နိုင်ငံများထံမှ ထောက်ပံ့မှုကင်းမဲ့မှုကို ဝမ်းနည်းကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ပထမအသုတ် လေယာဉ်များသည် ရုရှားဒုံးကျည်များကို ပစ်ချနိုင်ခဲ့ ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ပြည်သူလူထုနှင့် အခြေခံ အဆောက် အအုံများကို ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ယခုလည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ လေကြောင်းကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ထပ်မံ အားဖြည့်ထားကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား - AP သတင်းအေဂျင်စီ

ကုလသမဂ္ဂသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ မြို့တော် ဒမတ်စကတ်ဒေသရှိ ၎င်း၏ဝန်ထမ်းများကို ယာယီလျှော့ချခဲ့ကြောင်း TASS သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

အတိုက်အခံလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက မြို့တော်ဒမတ်စကတ်ကို ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မနက်ပိုင်းကသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ကုလသမဂ္ဂသည် ၎င်း၏ ဝန်ထမ်း များကို လျှော့ချရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား- TASS သတင်းဌာန

Photo- abcmedia