မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင့်သုံးလျက်ရှိသော နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေး ချိတ်ဆက်မှုများအား ဆွေးနွေးပေးစေလိုပါသည်။

၁။      မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် “အပြုသဘောဆောင်သည့် ကြားနေရေး" (Positive Neutrality) နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဖြင့် ရပ်တည်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ၁၉၇၁ ခုနှစ် မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ၏ ပထမအကြိမ် ပါတီညီလာခံမှ “လွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ” (Independence Foreign Policy) ကိုလည်းကောင်း၊ ၁၉၈၁ ခုနှစ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ၏ စတုတ္ထအကြိမ် ပါတီ ညီလာခံမှ “လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ" (Independent and Active Foreign Policy) ကိုလည်းကောင်း၊ ၁၉၈၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ (၁၈) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့၏ အမိန့်ကြေညာချက်အမှတ် (၃/၈၈) ဖြင့် “လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော နိုင်ငံခြား ရေးမူဝါဒ" ကိုလည်းကောင်း ကျင့်သုံးခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခန်း(၁)၊ ပုဒ်မ(၄၁)တွင် ပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ မြန်မာနိုင်ငံသည် "လွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ" (Independent, active and non- aligned foreign policy) ကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိပါသည်။ နိုင်ငံ့သမိုင်းကြောင်း တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုများနှင့်အတူ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အဆင့်ဆင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲ ခဲ့သော်လည်း အခြေခံအနှစ်သာရ ဖြစ်သော လွတ်လပ်မှု၊ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် နယ်မြေ တည်တံ့မှု၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး ရပ်တည်နိုင်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တို့သည် ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ ခေတ်အဆက်ဆက် အမျိုးသားရေးအကျိုးစီးပွားကို တစိုက်မတ်မတ် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၂။       မြန်မာ့နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို တစ်နိုင်ငံ၏နယ်မြေတည်တံ့မှုနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်မှုကို တစ်နိုင်ငံက လေးစားရေး၊ တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု မပြုရေး၊ တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမပြုရေး၊ တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ တန်းတူ ရည်တူရှိရန်နှင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး ဟူသည့် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး (Peaceful co-existence) မူကြီး(၅)ချက်နှင့်အညီ ကျင့်သုံးလျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့ ကျင့်သုံးရာတွင် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ဒေသတွင်းနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပြည်ပရှိ မြန်မာသံရုံးများ၊ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးများ၊ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာနှင့် အာဆီယံဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံးများ၊ ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံခြား သံရုံးများ၊ ကုလသမဂ္ဂနှင့် လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းရုံးများမှတစ်ဆင့် သံတမန်လမ်းကြောင်းဖြင့် ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်လျက် နှစ်နိုင်ငံအကြား (Bilateral)နှင့် နိုင်ငံစုံ(Multilateral) စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု များကို နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ရှေးရှုကာဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၃။      မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသောနေရာ၌ တည်ရှိပြီး တရုတ်၊ အိန္ဒိယတို့ကဲ့သို့သော ကြီးမားသည့် ဈေးကွက်များနှင့် အရှေ့တောင်အာရှဒေသ တို့အကြား ပေါင်းကူး ဆက်စပ်ပေးနိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းကောင်းများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့် စီးပွားရေး ချိတ်ဆက်မှုများပြုလုပ်နိုင်ရန် အတွက် ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အထူးသဖြင့် အာဆီယံ (ASEAN)၊ ဘင်းမ်စတက် (Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation, BIMSTEC)၊ အက်ခ်မက် (Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy, ACMECS) စသည်တို့တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တက်ကြွစွာ ပါဝင်လျက် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများ၊ မဲခေါင်-လန်ချန်း၊ မဲခေါင်-ဂျပန်၊ မဲခေါင်-ကိုရီးယားစသည့် မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုးစုံ၊ ဒေသတွင်း ဘက်စုံ စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု သဘောတူစာချုပ်အဖွဲ့  (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP) တို့၌ ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်အပြင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ “ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်းများနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများ" ကဲ့သို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေး၊ အခြေခံအဆောက်အအုံ တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ စီးပွားရေးအသိုက်အဝန်းအောက် တွင် အာဆီယံစီးပွားရေးလမ်းပြမြေပုံ(၂၀၂၅)နှင့် စီးပွားရေးပေါင်းစည်းမှု ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင် ပြည့်မီရေးအတွက် ပူးပေါင်းချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၄။     မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကို ဦးတည်ချက် ထားရှိကာ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်များ၊ နားလည်မှုစာချွန်လွှာများ လက်မှတ်ရေးထိုး ချုပ်ဆိုရေး နှင့်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရေး၊ ပြည်ပဈေးကွက်များတွင် မြန်မာ့ဒေသထွက်ကုန်များ အရောင်း မြှင့်တင်ရေး၊ နိုင်ငံတကာခရီးသွားပြပွဲများ၊ ကုန်စည်ပြပွဲများတွင် ပါဝင်ပြသရေး၊ စီးပွားရေးဇုန်များတွင် နိုင်ငံတကာမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး၊ အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စက်မှုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် ကဏ္ဍအလိုက် သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ခံဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ပြည်ပနိုင်ငံများမှ ဌာန/အဖွဲ့အစည်းများအကြား မြန်မာ သံရုံး၊ အဖွဲ့ရုံး၊ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးများမှတစ်ဆင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

၅။      အချုပ်အားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ လွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့်အညီ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးနှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ကာ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို နှစ်နိုင်ငံချင်း(Bilateral)၊ ဒေသတွင်း(Regional)နှင့် နိုင်ငံစုံ(Multilateral) ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးများမှတစ်ဆင့် နယ်ပယ်ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၌ နိုင်ငံတကာနှင့် စီးပွားရေးချိတ်ဆက်မှုများ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်း ဖော်ပြအပ်ပါသည်။

ဆွေးနွေးပေးသည့်ဌာန - နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန