အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ယင်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအပေါ်အခြေခံ၍ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးမိတ်ဖက်များကို ရွေးချယ်ခွင့်ရှိကြောင်း ကရင်မလင်နန်းတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က ဩဂုတ် ၅ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ယင်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအပေါ်အခြေခံ၍ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးမိတ်ဖက်များကို ရွေးချယ်ခွင့်ရှိကြောင်း ကရင်မလင်နန်းတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က ဩဂုတ် ၅ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။
“အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မိတ်ဖက်များကို အမှီအခိုကင်းစွာ ရွေးချယ်ခွင့်ရှိသလို ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပုံစံတွေကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိပါသည်” ဟု အိန္ဒိယအပေါ် အမေရိကန်၏ စည်းကြပ်ခွန်ဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပက်စ်ကော့ဗ်က မှတ်ချက်ပြု ခဲ့သည်။ ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆိုင်ရာ ဆက်ဆံမှုများ ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအား အကျပ်ကိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ကြေညာချက်များ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက် ပြောဆိုမှုများမှာ တရားဝင်မှု မရှိဟုယူဆကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ရုရှားထံမှ ရေနံများဝယ်ယူတင်သွင်းကာ ထပ်ဆင့်ရောင်းချမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယအား စည်းကြပ်ခွန် နှုန်းထား သိသိသာသာ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဩဂုတ် ၄ ရက်၌ ၎င်း၏ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းဖြစ်သည့် Truth Social ၌ ရေးသားခဲ့သည်။
ဩဂုတ် ၅ ရက်က CNBC ရုပ်သံနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခု၌လည်း ထရမ့်က အိန္ဒိယအား စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်မည်ဟူသော ခြိမ်းခြောက်မှုကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် သဘောတူထားပြီးပါပြီ။ သို့သော် ၎င်းတို့က ရုရှားဆီကနေ ရေနံဝယ်ယူနေသည့်အတွက် လာမည့် ၂၄ နာရီအတွင်း အဆိုပါနှုန်းထားကို အများအပြားတိုးမြှင့်ရမည်ဟု ထင်ပါသည်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ အိန္ဒိယသည် ကောင်းမွန်သော ကုန်သွယ်ဖက်မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ရုရှားထံမှ ရေနံတင်သွင်းမှုများအပေါ် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပ သမဂ္ဂတို့၏ ဝေဖန်မှုများမှာ လျော်ကန်မှုမရှိသလို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုလည်း မရှိဟုဆိုကာ ပယ်ချခဲ့သည့် ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ကိုးကား - Xinhua
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ယင်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအပေါ်အခြေခံ၍ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးမိတ်ဖက်များကို ရွေးချယ်ခွင့်ရှိကြောင်း ကရင်မလင်နန်းတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ်က ဩဂုတ် ၅ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။
“အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မိတ်ဖက်များကို အမှီအခိုကင်းစွာ ရွေးချယ်ခွင့်ရှိသလို ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပုံစံတွေကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိပါသည်” ဟု အိန္ဒိယအပေါ် အမေရိကန်၏ စည်းကြပ်ခွန်ဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပက်စ်ကော့ဗ်က မှတ်ချက်ပြု ခဲ့သည်။ ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆိုင်ရာ ဆက်ဆံမှုများ ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအား အကျပ်ကိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ကြေညာချက်များ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက် ပြောဆိုမှုများမှာ တရားဝင်မှု မရှိဟုယူဆကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ရုရှားထံမှ ရေနံများဝယ်ယူတင်သွင်းကာ ထပ်ဆင့်ရောင်းချမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယအား စည်းကြပ်ခွန် နှုန်းထား သိသိသာသာ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဩဂုတ် ၄ ရက်၌ ၎င်း၏ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းဖြစ်သည့် Truth Social ၌ ရေးသားခဲ့သည်။
ဩဂုတ် ၅ ရက်က CNBC ရုပ်သံနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခု၌လည်း ထရမ့်က အိန္ဒိယအား စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်မည်ဟူသော ခြိမ်းခြောက်မှုကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် သဘောတူထားပြီးပါပြီ။ သို့သော် ၎င်းတို့က ရုရှားဆီကနေ ရေနံဝယ်ယူနေသည့်အတွက် လာမည့် ၂၄ နာရီအတွင်း အဆိုပါနှုန်းထားကို အများအပြားတိုးမြှင့်ရမည်ဟု ထင်ပါသည်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ အိန္ဒိယသည် ကောင်းမွန်သော ကုန်သွယ်ဖက်မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ရုရှားထံမှ ရေနံတင်သွင်းမှုများအပေါ် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပ သမဂ္ဂတို့၏ ဝေဖန်မှုများမှာ လျော်ကန်မှုမရှိသလို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုလည်း မရှိဟုဆိုကာ ပယ်ချခဲ့သည့် ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ကိုးကား - Xinhua
အိန္ဒိယအပေါ် အမေရိကန်၏ လုပ်ရပ်မှာ တရားမျှတမှု မရှိသလို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုလည်း မရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေးလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံး လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Randhir Kumar Jaiswal က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယအပေါ် အမေရိကန်၏ လုပ်ရပ်မှာ တရားမျှတမှု မရှိသလို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုလည်း မရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေးလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံး လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Randhir Kumar Jaiswal က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့်က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာ၌ ပို့စ်တင်ကာ အိန္ဒိယက ရုရှားရေနံ အများအပြားဝယ်ယူခြင်းနှင့် ထိုမှတစ်ဆင့်အမြတ်ရရှိခြင်းကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် အိန္ဒိယ ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းများအပေါ် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်များစွာ တိုးမြှင့်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပေါ် Randhir Kumar Jaiswal က ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားပြီးနောက် “ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင် ဈေးကွက်တည်ငြိမ်ရေးကို မြှင့်တင်ရန်” အတွက် ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်ရေးများလုပ်ဆောင်သွားရန် အိန္ဒိယကို အမေရိကန်က တက်ကြွစွာအားပေးခဲ့ကြောင်း ယင်းနေ့ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်တစ်ရပ်တွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။ အိန္ဒိယကို ပစ်မှတ်ထားသည့် အမေရိကန်၏ လှုပ်ရှားမှုများက “တရားမျှတမှုမရှိသလို ကျိုးကြောင်း ဆီလျော်မှုမရှိကြောင်း”၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် “ နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေးလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံး လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ကြေညာချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယ၏ သွင်းကုန်သည် စားသုံးသူများ အကုန်အကျခံ အသုံးပြုနိုင်သည့်ကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်ရန် အာမခံရေးကို ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ ယင်းမှာ မျက်မှောက်ကမ္ဘာ့အခြေအနေ၏ မဖြစ်မနေ ရွေးချယ်မှုဖြစ်ကြောင်း Randhir Kumar Jaiswal က ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန်-အိန္ဒိယ နှစ်ဖက်အနေဖြင့် ယခုကာလများတွင် ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးမှု အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် အမေရိကန်ဘက်က စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းများအပေါ် စည်းကြပ်ခွန် သက်သာခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို အိန္ဒိယက အစဉ် ငြင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သတင်းများအရသိရသည်။ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က အမေရိကန် ထုတ်ပြန်သည့် ကုန်သွယ်ဖက် ၆၉ ခုအပေါ် ကောက်ခံမည့် စည်းကြပ်ခွန် နှုန်းထားများအရ အမေရိကန်သို့ တင်သွင်းသော အိန္ဒိယကုန်ပစ္စည်းများသည် အခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခြင်းခံရမည်ဖြစ်သည်။
ကိုးကား-Xinhua
အိန္ဒိယအပေါ် အမေရိကန်၏ လုပ်ရပ်မှာ တရားမျှတမှု မရှိသလို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုလည်း မရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေးလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံး လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Randhir Kumar Jaiswal က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့်က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာ၌ ပို့စ်တင်ကာ အိန္ဒိယက ရုရှားရေနံ အများအပြားဝယ်ယူခြင်းနှင့် ထိုမှတစ်ဆင့်အမြတ်ရရှိခြင်းကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် အိန္ဒိယ ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းများအပေါ် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်များစွာ တိုးမြှင့်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပေါ် Randhir Kumar Jaiswal က ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားပြီးနောက် “ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင် ဈေးကွက်တည်ငြိမ်ရေးကို မြှင့်တင်ရန်” အတွက် ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်ရေးများလုပ်ဆောင်သွားရန် အိန္ဒိယကို အမေရိကန်က တက်ကြွစွာအားပေးခဲ့ကြောင်း ယင်းနေ့ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်တစ်ရပ်တွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။ အိန္ဒိယကို ပစ်မှတ်ထားသည့် အမေရိကန်၏ လှုပ်ရှားမှုများက “တရားမျှတမှုမရှိသလို ကျိုးကြောင်း ဆီလျော်မှုမရှိကြောင်း”၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် “ နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေးလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံး လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” ကြေညာချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယ၏ သွင်းကုန်သည် စားသုံးသူများ အကုန်အကျခံ အသုံးပြုနိုင်သည့်ကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်ရန် အာမခံရေးကို ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ ယင်းမှာ မျက်မှောက်ကမ္ဘာ့အခြေအနေ၏ မဖြစ်မနေ ရွေးချယ်မှုဖြစ်ကြောင်း Randhir Kumar Jaiswal က ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန်-အိန္ဒိယ နှစ်ဖက်အနေဖြင့် ယခုကာလများတွင် ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးမှု အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် အမေရိကန်ဘက်က စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းများအပေါ် စည်းကြပ်ခွန် သက်သာခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို အိန္ဒိယက အစဉ် ငြင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သတင်းများအရသိရသည်။ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က အမေရိကန် ထုတ်ပြန်သည့် ကုန်သွယ်ဖက် ၆၉ ခုအပေါ် ကောက်ခံမည့် စည်းကြပ်ခွန် နှုန်းထားများအရ အမေရိကန်သို့ တင်သွင်းသော အိန္ဒိယကုန်ပစ္စည်းများသည် အခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခြင်းခံရမည်ဖြစ်သည်။
ကိုးကား-Xinhua
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇူလိုင် ၃၀) က အိမ်ဖြူတော်မှာပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ၊ ရုရှားကို “ထောက်ခံခြင်း” အတွက် အိန္ဒိယအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် နောက်ထပ် ပြစ်ဒဏ် မည်သို့ဖြစ်မည်နှင့် တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း အလားတူခြိမ်းခြောက်မှုတွေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ ခြင်းရှိ/မရှိ ထရမ့်ကို မေးခွန်းထုတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ယင်းအတွက် အိန္ဒိယက BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် မကျေ နပ်ကြောင်း အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇူလိုင် ၃၀) က အိမ်ဖြူတော်မှာပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ၊ ရုရှားကို “ထောက်ခံခြင်း” အတွက် အိန္ဒိယအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် နောက်ထပ် ပြစ်ဒဏ် မည်သို့ဖြစ်မည်နှင့် တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း အလားတူခြိမ်းခြောက်မှုတွေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ ခြင်းရှိ/မရှိ ထရမ့်ကို မေးခွန်းထုတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ယင်းအတွက် အိန္ဒိယက BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် မကျေ နပ်ကြောင်း အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
BRICSသည် စီးပွားရေးထွန်းသစ်စ (၁၁) နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာအပေါ် “တိုက်ခိုက်” နေသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းအနေဖြင့် မည်သူကိုမျှ ခွင့်လွှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ “မိမိတို့အနေဖြင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်နေပါကြောင်း၊ BRICS က အခြေခံအားဖြင့် အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုပါ၊ အိန္ဒိယက အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်နေခြင်းသည် “ဒေါ်လာအပေါ် တိုက်ခိုက်နေသည့်သူ” ဟု ယုံကြည်ခံရနိုင်ပါသည်၊ မိမိ တို့အနေဖြင့် ဒေါ်လာအပေါ် တိုက်ခိုက်နေသည့် မည်သူ့ကိုမဆို ခွင့်လွှတ်မည်မဟုတ်ပါ၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အပေါ် BRICS က တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ ကုန်သွယ်မှုက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သက်ရောက်နေပါသည်” ဟု ထရမ့်က ပြောကြား ပါသည်။
အိန္ဒိယအပြင် BRICS တွင် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ တရုတ်၊ တောင်အာဖရိက၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ အီဂျစ်၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု၊ အီသီယိုပီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် အီရန်တို့ ပါဝင် ပါသည်။
ဝန်ကြီးချုပ် နာရိန်ဒရာ မိုဒီသည် ၎င်း၏ “မိတ်ဆွေ” ဖြစ်သော်လည်း အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာပေါ် တွင် “အခွန်အကောက် အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံ” ရှိသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အလွန်အမင်း မြင့်မားကြောင်း ထရမ့်ကထပ်လောင်း ပြော ကြားခဲ့ကြောင်း “မိမိတို့မှာကြီးမားသည့် ကုန်သွယ်မှု လိုငွေတွေရှိပါသည်။ သိကြသည့် အတိုင်း ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက မိမိ၏မိတ်ဆွေဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့နှင့် မိမိတို့သည် စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှု အနည်းငယ်သာ ရှိပါသည်။ ၎င်းတို့က မိမိတို့ကို အများအပြား ရောင်းချကြ သော်လည်း မိမိတို့ဆီက အများအပြားမဝယ်ကြပါ။ ဘာကြောင့်လဲ သိကြလား၊ ကုန်သွယ်ခွန် မြင့်မားနေသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့က ကမ္ဘာပေါ်တွင် အခွန်အခအမြင့်ဆုံး နိုင်ငံ ထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ယခု ပြတ်ပြတ်သားသား ဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိပါသည်။ ဘာတွေ ဖြစ်လာမလဲ။ မိမိတို့ အိန္ဒိယနှင့် ပြောဆိုနေကြပါပြီ။ ဘာဖြစ်မလဲ ကြည့်ကြတာပေါ့။ ညှိနှိုင်း၍ ရသည့်အချိန် သို့မဟုတ် တိကျသေချာသည့် ကုန်သွယ်ခွန် သတ်မှတ်ပြီးသည့်တိုင်အောင် အခက်အခဲ ကြီးကြီးမားမား မရှိနိုင်ပါ။ ယခု သီတင်းပတ်ကုန်လျှင် သိရမည်ဖြစ်ပါသည်” ဟု ထရမ့်က ပြောပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဖွင့်ဟပေးထားသည့် အိန္ဒိယနှင့် အကောက်အခွန်ဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေး မှုသည် ဆက်လက်လုပ်နေဦးမည်ဖြစ်ပြီး “မိမိတို့ ၎င်းတို့နှင့် ဆက်လက် ဆွေးနွေးနေဆဲ ဖြစ်ကာ၊ ဘာဖြစ်လာမလဲ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယသည် အမြင့်မားဆုံး သို့မဟုတ် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကုန်သွယ်မှု အမြင့်မားဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု မိမိတို့ အိန္ဒိယနှင့် ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးမှု များ လုပ်နေပါကြောင်း” ထရမ့်က ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယအပေါ် အခွန် ၂၅ % ကောက်ခံ
ထရမ့်၏ ကြီးမားသည့် အခွန်ပမာဏကောက်ခံရန် ကြေညာလိုက်အပြီး၊ အိန္ဒိယအစိုးရက မိမိတို့ မှတ်သားထားပြီး၊ ဘယ်လို ဂယက်မျိုး ရိုက်ခတ်လာမည် ဆိုသည်ကို လေ့လာသွား ပါမည်ဟု အိန္ဒိယ အစိုးရက ပြောကြားပါသည်။
“ပြီးခဲ့သောလ အနည်းငယ်အတွင်း အိန္ဒိယနှင့်အမေရိကန်တို့သည် တရားမျှတပြီး အပြန် အလှန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက် တစ်ရပ်ရရှိရေး အဆုံးသတ်ရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ရည်မှန်းချက်အတွက် မိမိတို့ အနေဖြင့် ဆက်လက် ကတိပြုထားပါသည်"ဟု စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
ကိုးကား - ဟိန္ဒူစတန်တိုင်းမ်
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ ဝန်ကြီးဌာန-၂
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇူလိုင် ၃၀) က အိမ်ဖြူတော်မှာပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ၊ ရုရှားကို “ထောက်ခံခြင်း” အတွက် အိန္ဒိယအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် နောက်ထပ် ပြစ်ဒဏ် မည်သို့ဖြစ်မည်နှင့် တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း အလားတူခြိမ်းခြောက်မှုတွေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ ခြင်းရှိ/မရှိ ထရမ့်ကို မေးခွန်းထုတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ယင်းအတွက် အိန္ဒိယက BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် မကျေ နပ်ကြောင်း အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
BRICSသည် စီးပွားရေးထွန်းသစ်စ (၁၁) နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာအပေါ် “တိုက်ခိုက်” နေသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းအနေဖြင့် မည်သူကိုမျှ ခွင့်လွှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ “မိမိတို့အနေဖြင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်နေပါကြောင်း၊ BRICS က အခြေခံအားဖြင့် အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုပါ၊ အိန္ဒိယက အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်နေခြင်းသည် “ဒေါ်လာအပေါ် တိုက်ခိုက်နေသည့်သူ” ဟု ယုံကြည်ခံရနိုင်ပါသည်၊ မိမိ တို့အနေဖြင့် ဒေါ်လာအပေါ် တိုက်ခိုက်နေသည့် မည်သူ့ကိုမဆို ခွင့်လွှတ်မည်မဟုတ်ပါ၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အပေါ် BRICS က တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ ကုန်သွယ်မှုက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သက်ရောက်နေပါသည်” ဟု ထရမ့်က ပြောကြား ပါသည်။
အိန္ဒိယအပြင် BRICS တွင် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ တရုတ်၊ တောင်အာဖရိက၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ အီဂျစ်၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု၊ အီသီယိုပီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် အီရန်တို့ ပါဝင် ပါသည်။
ဝန်ကြီးချုပ် နာရိန်ဒရာ မိုဒီသည် ၎င်း၏ “မိတ်ဆွေ” ဖြစ်သော်လည်း အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာပေါ် တွင် “အခွန်အကောက် အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံ” ရှိသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အလွန်အမင်း မြင့်မားကြောင်း ထရမ့်ကထပ်လောင်း ပြော ကြားခဲ့ကြောင်း “မိမိတို့မှာကြီးမားသည့် ကုန်သွယ်မှု လိုငွေတွေရှိပါသည်။ သိကြသည့် အတိုင်း ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက မိမိ၏မိတ်ဆွေဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့နှင့် မိမိတို့သည် စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှု အနည်းငယ်သာ ရှိပါသည်။ ၎င်းတို့က မိမိတို့ကို အများအပြား ရောင်းချကြ သော်လည်း မိမိတို့ဆီက အများအပြားမဝယ်ကြပါ။ ဘာကြောင့်လဲ သိကြလား၊ ကုန်သွယ်ခွန် မြင့်မားနေသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့က ကမ္ဘာပေါ်တွင် အခွန်အခအမြင့်ဆုံး နိုင်ငံ ထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ယခု ပြတ်ပြတ်သားသား ဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိပါသည်။ ဘာတွေ ဖြစ်လာမလဲ။ မိမိတို့ အိန္ဒိယနှင့် ပြောဆိုနေကြပါပြီ။ ဘာဖြစ်မလဲ ကြည့်ကြတာပေါ့။ ညှိနှိုင်း၍ ရသည့်အချိန် သို့မဟုတ် တိကျသေချာသည့် ကုန်သွယ်ခွန် သတ်မှတ်ပြီးသည့်တိုင်အောင် အခက်အခဲ ကြီးကြီးမားမား မရှိနိုင်ပါ။ ယခု သီတင်းပတ်ကုန်လျှင် သိရမည်ဖြစ်ပါသည်” ဟု ထရမ့်က ပြောပါသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဖွင့်ဟပေးထားသည့် အိန္ဒိယနှင့် အကောက်အခွန်ဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေး မှုသည် ဆက်လက်လုပ်နေဦးမည်ဖြစ်ပြီး “မိမိတို့ ၎င်းတို့နှင့် ဆက်လက် ဆွေးနွေးနေဆဲ ဖြစ်ကာ၊ ဘာဖြစ်လာမလဲ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယသည် အမြင့်မားဆုံး သို့မဟုတ် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကုန်သွယ်မှု အမြင့်မားဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု မိမိတို့ အိန္ဒိယနှင့် ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးမှု များ လုပ်နေပါကြောင်း” ထရမ့်က ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယအပေါ် အခွန် ၂၅ % ကောက်ခံ
ထရမ့်၏ ကြီးမားသည့် အခွန်ပမာဏကောက်ခံရန် ကြေညာလိုက်အပြီး၊ အိန္ဒိယအစိုးရက မိမိတို့ မှတ်သားထားပြီး၊ ဘယ်လို ဂယက်မျိုး ရိုက်ခတ်လာမည် ဆိုသည်ကို လေ့လာသွား ပါမည်ဟု အိန္ဒိယ အစိုးရက ပြောကြားပါသည်။
“ပြီးခဲ့သောလ အနည်းငယ်အတွင်း အိန္ဒိယနှင့်အမေရိကန်တို့သည် တရားမျှတပြီး အပြန် အလှန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက် တစ်ရပ်ရရှိရေး အဆုံးသတ်ရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ရည်မှန်းချက်အတွက် မိမိတို့ အနေဖြင့် ဆက်လက် ကတိပြုထားပါသည်"ဟု စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
ကိုးကား - ဟိန္ဒူစတန်တိုင်းမ်
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ ဝန်ကြီးဌာန-၂
နယူးဒေလီ ၊ ဇူလိုင် ၂၉
iPhone တင်ပို့မှုတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံကို သိသိသာသာကျော်လွန်ခဲ့ကာ အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ်ပစ္စည်းများ အပေါ် ဝယ်လိုအား လည်း တိုးတက်လာပါသည်။ မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အမေရိကန်သို့ iPhone တင်ပို့မှုသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး ယမန် နှစ်ကထက် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ယင်းသို့ ဖြစ်ရခြင်းမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တရုတ်ထုတ်ကုန်များပေါ် အပြန်အလှန် အခွန် (၃၀) ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခဲ့ခြင်းကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ယင်းသည် အမေရိကန် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ အိန္ဒိယမှ iPhone တင်ပို့မှုကို တိုးတက်စေရန် လမ်းဖွင့်ပေးလိုက်သကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်။
CNBC သတင်းဌာန၏ အစီရင်ခံစာအရ၊ ဧပြီလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ iPhone အလုံး ၃ သန်း (အလုံးသိန်း ၃၀) တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံက အလုံး ၉၀၀,၀၀၀ သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ယင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ iPhone တင်ပို့မှု ၇၆ ရာခိုင် နှုန်းအထိ တိုးတက်လာခြင်းဖြစ်ကာ၊ သိသာထင်ရှားသော အပြောင်းအလဲဖြစ်သည်။ Apple သည် ထို အကူးအပြောင်းကို အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဗျူဟာတစ်ခုကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် Covid ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက် ပြတ်တောက်မှု များကြောင့် Apple သည် တရုတ်နိုင်ငံပြင်ပတွင် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ ထူထောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းနောက်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် iPhone ထုတ်လုပ်မှု ဒုတိယအကြီးဆုံး ဗဟိုချက်ဖြစ်လာသည်။ ထို့အပြင် ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့ မှစ၍ အမေရိကန်က တရုတ်၏ iPhone များအပေါ် အခွန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ အိန္ဒိယနှင့် အခြားနိုင်ငံများအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကောက်ခံခဲ့ခြင်းသည်လည်း အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။
Apple CEO Tim Cook က အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် iPhone များသည် အမေရိကန် ဈေးကွက်တွင် ဇွန်လမှစတင်၍ ရရှိတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြု ပြောကြားပါသည်။ ယင်းသို့ အလားအလာကောင်းဖြင့် တိုးတက်လာသော်လည်း သုတေသနဌာနများက ကာလ တိုသာ ဖြစ်နိုင်လိမ့်မည်ဟု သတိပေးပြောကြားကြပါသည်။ iPhone ၏ ဝယ်လိုအား အမေရိကန် ဈေးကွက်တွင် သုံးလပတ်တိုင်းတွင် သန်း ၂၀ ကျော်ခန့်ရှိနိုင်ရာ၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ် မတိုင်မီအထိ ရည်မှန်းချက် ပြည့်မီအောင် ထုတ်လုပ်နိုင်ဦးမည်မဟုတ်ပေ။ သို့သော် Apple က အိန္ဒိယတွင် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို မြင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသော်လည်း မည်မျှ အထိ တိုးချဲ့ထုတ်လုပ်နိုင်မည် ဆိုသည်မှာ အကန့်အသတ်ရှိနေပါသည်။
ကိုးကား- India TV
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ နစက-၂
နယူးဒေလီ ၊ ဇူလိုင် ၂၉
iPhone တင်ပို့မှုတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံကို သိသိသာသာကျော်လွန်ခဲ့ကာ အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ်ပစ္စည်းများ အပေါ် ဝယ်လိုအား လည်း တိုးတက်လာပါသည်။ မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အမေရိကန်သို့ iPhone တင်ပို့မှုသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး ယမန် နှစ်ကထက် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ယင်းသို့ ဖြစ်ရခြင်းမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တရုတ်ထုတ်ကုန်များပေါ် အပြန်အလှန် အခွန် (၃၀) ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခဲ့ခြင်းကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ယင်းသည် အမေရိကန် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ အိန္ဒိယမှ iPhone တင်ပို့မှုကို တိုးတက်စေရန် လမ်းဖွင့်ပေးလိုက်သကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်။
CNBC သတင်းဌာန၏ အစီရင်ခံစာအရ၊ ဧပြီလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ iPhone အလုံး ၃ သန်း (အလုံးသိန်း ၃၀) တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံက အလုံး ၉၀၀,၀၀၀ သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ယင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ iPhone တင်ပို့မှု ၇၆ ရာခိုင် နှုန်းအထိ တိုးတက်လာခြင်းဖြစ်ကာ၊ သိသာထင်ရှားသော အပြောင်းအလဲဖြစ်သည်။ Apple သည် ထို အကူးအပြောင်းကို အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဗျူဟာတစ်ခုကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် Covid ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက် ပြတ်တောက်မှု များကြောင့် Apple သည် တရုတ်နိုင်ငံပြင်ပတွင် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ ထူထောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းနောက်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် iPhone ထုတ်လုပ်မှု ဒုတိယအကြီးဆုံး ဗဟိုချက်ဖြစ်လာသည်။ ထို့အပြင် ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့ မှစ၍ အမေရိကန်က တရုတ်၏ iPhone များအပေါ် အခွန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ အိန္ဒိယနှင့် အခြားနိုင်ငံများအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကောက်ခံခဲ့ခြင်းသည်လည်း အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။
Apple CEO Tim Cook က အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် iPhone များသည် အမေရိကန် ဈေးကွက်တွင် ဇွန်လမှစတင်၍ ရရှိတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြု ပြောကြားပါသည်။ ယင်းသို့ အလားအလာကောင်းဖြင့် တိုးတက်လာသော်လည်း သုတေသနဌာနများက ကာလ တိုသာ ဖြစ်နိုင်လိမ့်မည်ဟု သတိပေးပြောကြားကြပါသည်။ iPhone ၏ ဝယ်လိုအား အမေရိကန် ဈေးကွက်တွင် သုံးလပတ်တိုင်းတွင် သန်း ၂၀ ကျော်ခန့်ရှိနိုင်ရာ၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ် မတိုင်မီအထိ ရည်မှန်းချက် ပြည့်မီအောင် ထုတ်လုပ်နိုင်ဦးမည်မဟုတ်ပေ။ သို့သော် Apple က အိန္ဒိယတွင် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို မြင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသော်လည်း မည်မျှ အထိ တိုးချဲ့ထုတ်လုပ်နိုင်မည် ဆိုသည်မှာ အကန့်အသတ်ရှိနေပါသည်။
ကိုးကား- India TV
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ နစက-၂
လအတန်ကြာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများအပြီးတွင် ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကြီးမားသည့် ကုန်သွယ်ရေး သဘော တူညီမှုရခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြေညာခဲ့သည်။ အင်္ဂါနေ့က ကြေညာသည့် သဘောတူညီချက်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အမေရိကန်က အခွန် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံ မည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျပန်နိုင်ငံက အမေရိကန်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားပါသည်။
လအတန်ကြာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများအပြီးတွင် ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကြီးမားသည့် ကုန်သွယ်ရေး သဘော တူညီမှုရခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြေညာခဲ့သည်။ အင်္ဂါနေ့က ကြေညာသည့် သဘောတူညီချက်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အမေရိကန်က အခွန် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံ မည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျပန်နိုင်ငံက အမေရိကန်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားပါသည်။
“မိမိတို့သည် ဂျပန်နှင့် ကြီးကြီးမားမား သဘောတူခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ၊ ယခု သဘောတူချက် ရရှိခဲ့ခြင်းသည် လုပ်ဖူးသမျှတွင် အကြီးမားဆုံးဖြစ်ပါကြောင်း” Truth လူမှုကွန်ယက်တွင် ထရမ့်ကရေးသား ဖော်ပြခဲ့ သည်။ “မိမိ၏ လမ်းညွှန်ချက်အရ ဂျပန်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းမှ အမြတ်အစွန်း ၉၀%ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း”၊ ဂျပန် ကလည်း အမေရိကန်မှ ကား၊ ဆန်နှင့် လယ်ယာထွက်ကုန်များ တင်ပို့မှုအတွက် ဖွင့်ပေးထားမှာဖြစ်ကြောင်း ညှိနှိုင်းမှုအရ “အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ထောင်ပေါင်းများစွာ” ဖန်တီးပေးနိုင်လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ “မည်သည့်အချိန် မည်သည့်အရာနှင့်မျှ မတူပါ”ဟု ထရမ့်က ဖြည့်စွက် ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန် ကွန်ဂရက်အဖွဲ့ဝင်များ၏ ဧည့်ခံပွဲ၌ အလက်စကာတွင် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ (LNG) တူးဖော် ထုတ်လုပ်ရေးကို ဖက်စပ်လုပ်ကိုင်ရန် နှစ်ဘက်စလုံးက သဘောတူခဲ့ကြကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြား ပါသည်။ “ဒါဟာ လူတိုင်းအတွက် ကြီးမားသည့် ညှိနှိုင်းမှုပါပဲ၊ မိမိ အမြဲတမ်း ပြောသည့်စကားလို၊ လူတိုင်းအတွက် အရမ်းကောင်းပါသည်” ဟု ပြောကြားပါသည်။
သဘောတူညီချက် အသေးစိတ်ကို “သတိကြီးစွာ ထား၍ ဆန်းစစ်ရန်လိုအပ်သော်လည်း အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားအတွက်ဆိုသည်ကို ယုံကြည်စွာ လက်ခံပါသည်” ဟု ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှီဂဲရူ အိရှိဘ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က သတင်းဌာနများသို့ ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန်၏ ဂျပန်မော်တော်ကားများအပေါ် ကောက်ခံမည့် အခွန်နှုန်းသည် နည်းပါးလိမ့်မည်ဖြစ် ပြီး အခွန်နှုန်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း ဖြစ်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အိရှိဘက ပြည်တွင်း မီဒီယာများသို့ အတည်ပြုပြောကြားပါသည်။ ထရမ့်၏ မော်တော်ယာဉ်နှင့် အလူမီနီယံနှင့် သံမဏိ အပေါ် အခွန် ၅၀ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည့်ကိစ္စသည် ဝါရှင်တန်နှင့် တိုကျိုအကြား လများစွာ ညှိနှိုင်း မှုတွင် အဓိက လိပ်ခဲတင်းတင်း ဖြစ်နေခဲ့ပါသည်။ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား၍ ထရမ့်၏ အခြေခံအခွန်နှုန်းထား ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းရရှိရေး ဝါရှင်တန်နှင့် တိုကျိုအကြား ညှိနှိုင်းရာ၌ သဘောတူညီမှုမရရှိလျှင် ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကောက်ခံမည့်အရေးနှင့် ရင်ဆိုင်သွားရမည် ဖြစ်ပါသည်။
“အပြန်အလှန် ကောက်ခံမည့် အခွန်နှုန်းထား ၁၅ % (ယခုလအစောပိုင်း ၂၅ % မှ ကျဆင်းလာခြင်း) သည် ဂျပန်အတွက် သတင်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ အခွန်နှုန်းထား အခန်း ၂၃၂ ပါ အရေးကြီး ကုန်စည်များဖြစ်ကြသည့် သံမဏိနှင့် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းများအပေါ်တွင် ဂျပန်ကမည်သို့ ဆောင်ရွက်မည်ကို မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ကြောင်း” ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ Hudson Institute မှ Japan Chair ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး William Chou က LinkedIn.e တွင် ရေးသားခဲ့ပါသည်။
အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က ယင်းသဘောတူညီချက်ကို “သမိုင်းတင်မည့် သဘောတူညီချက်” ဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ “ကာလကြာရှည် မိတ်ဖက်ဖြစ်ကြသည့် မိမိတို့သည် ကတိ ကဝတ်ကို အတည်ပြုပေးခြင်းအတွက် ဝမ်းမြောက်မိပါကြောင်း၊ အမေရိကန်သမ္မတထရမ့်၏ အောက်တွင် အမေရိကန်-ဂျပန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စာမျက်နှာသစ် ဖွင့်လှစ်ကာ ရွှေခေတ်သို့ မိမိတို့ ဝင်ရောက် လာပြီဖြစ်သည်” ဟု လူမှုကွန်ယက် X တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ထရမ့်၏ကြေညာချက်အပြီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ဂျပန်၏ ကားစတော့ဈေးကွက်တွင် မာဇဒါ သည် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းကျော်၊ တိုယိုတာ၊ နစ်ဆန်းနှင့် ဟွန်ဒါတို့သည် ၈.၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး မြင့်တက်သွားခဲ့ပါသည်။
ဂျပန်သည် ကမ္ဘာ့စတုတ္ထမြောက် စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်နှင့် ပဉ္စမမြောက် ကုန်သွယ်မှုကြီးမားသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ အမေရိကန် စာရင်းအင်းဗျူရို၏ အဆိုအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ဂျပန်နိုင်ငံမှကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄၈.၂ ဘီလီယံ တင်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ဂျပန်က အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၇၉.၇ ဘီလီယံ ဝယ်ယူ ခဲ့ပါသည်။
(Al Jazeera သတင်းဌာနတွင် John Power ရေးသားသည့် “Trump announces ‘massive’ trade deal with Japan” အား ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)
လအတန်ကြာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများအပြီးတွင် ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကြီးမားသည့် ကုန်သွယ်ရေး သဘော တူညီမှုရခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြေညာခဲ့သည်။ အင်္ဂါနေ့က ကြေညာသည့် သဘောတူညီချက်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အမေရိကန်က အခွန် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံ မည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျပန်နိုင်ငံက အမေရိကန်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားပါသည်။
“မိမိတို့သည် ဂျပန်နှင့် ကြီးကြီးမားမား သဘောတူခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ၊ ယခု သဘောတူချက် ရရှိခဲ့ခြင်းသည် လုပ်ဖူးသမျှတွင် အကြီးမားဆုံးဖြစ်ပါကြောင်း” Truth လူမှုကွန်ယက်တွင် ထရမ့်ကရေးသား ဖော်ပြခဲ့ သည်။ “မိမိ၏ လမ်းညွှန်ချက်အရ ဂျပန်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းမှ အမြတ်အစွန်း ၉၀%ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း”၊ ဂျပန် ကလည်း အမေရိကန်မှ ကား၊ ဆန်နှင့် လယ်ယာထွက်ကုန်များ တင်ပို့မှုအတွက် ဖွင့်ပေးထားမှာဖြစ်ကြောင်း ညှိနှိုင်းမှုအရ “အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ထောင်ပေါင်းများစွာ” ဖန်တီးပေးနိုင်လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ “မည်သည့်အချိန် မည်သည့်အရာနှင့်မျှ မတူပါ”ဟု ထရမ့်က ဖြည့်စွက် ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန် ကွန်ဂရက်အဖွဲ့ဝင်များ၏ ဧည့်ခံပွဲ၌ အလက်စကာတွင် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ (LNG) တူးဖော် ထုတ်လုပ်ရေးကို ဖက်စပ်လုပ်ကိုင်ရန် နှစ်ဘက်စလုံးက သဘောတူခဲ့ကြကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြား ပါသည်။ “ဒါဟာ လူတိုင်းအတွက် ကြီးမားသည့် ညှိနှိုင်းမှုပါပဲ၊ မိမိ အမြဲတမ်း ပြောသည့်စကားလို၊ လူတိုင်းအတွက် အရမ်းကောင်းပါသည်” ဟု ပြောကြားပါသည်။
သဘောတူညီချက် အသေးစိတ်ကို “သတိကြီးစွာ ထား၍ ဆန်းစစ်ရန်လိုအပ်သော်လည်း အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားအတွက်ဆိုသည်ကို ယုံကြည်စွာ လက်ခံပါသည်” ဟု ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှီဂဲရူ အိရှိဘ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က သတင်းဌာနများသို့ ပြောကြားပါသည်။
အမေရိကန်၏ ဂျပန်မော်တော်ကားများအပေါ် ကောက်ခံမည့် အခွန်နှုန်းသည် နည်းပါးလိမ့်မည်ဖြစ် ပြီး အခွန်နှုန်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း ဖြစ်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အိရှိဘက ပြည်တွင်း မီဒီယာများသို့ အတည်ပြုပြောကြားပါသည်။ ထရမ့်၏ မော်တော်ယာဉ်နှင့် အလူမီနီယံနှင့် သံမဏိ အပေါ် အခွန် ၅၀ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည့်ကိစ္စသည် ဝါရှင်တန်နှင့် တိုကျိုအကြား လများစွာ ညှိနှိုင်း မှုတွင် အဓိက လိပ်ခဲတင်းတင်း ဖြစ်နေခဲ့ပါသည်။ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား၍ ထရမ့်၏ အခြေခံအခွန်နှုန်းထား ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းရရှိရေး ဝါရှင်တန်နှင့် တိုကျိုအကြား ညှိနှိုင်းရာ၌ သဘောတူညီမှုမရရှိလျှင် ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကောက်ခံမည့်အရေးနှင့် ရင်ဆိုင်သွားရမည် ဖြစ်ပါသည်။
“အပြန်အလှန် ကောက်ခံမည့် အခွန်နှုန်းထား ၁၅ % (ယခုလအစောပိုင်း ၂၅ % မှ ကျဆင်းလာခြင်း) သည် ဂျပန်အတွက် သတင်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ အခွန်နှုန်းထား အခန်း ၂၃၂ ပါ အရေးကြီး ကုန်စည်များဖြစ်ကြသည့် သံမဏိနှင့် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းများအပေါ်တွင် ဂျပန်ကမည်သို့ ဆောင်ရွက်မည်ကို မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ကြောင်း” ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ Hudson Institute မှ Japan Chair ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး William Chou က LinkedIn.e တွင် ရေးသားခဲ့ပါသည်။
အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က ယင်းသဘောတူညီချက်ကို “သမိုင်းတင်မည့် သဘောတူညီချက်” ဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ “ကာလကြာရှည် မိတ်ဖက်ဖြစ်ကြသည့် မိမိတို့သည် ကတိ ကဝတ်ကို အတည်ပြုပေးခြင်းအတွက် ဝမ်းမြောက်မိပါကြောင်း၊ အမေရိကန်သမ္မတထရမ့်၏ အောက်တွင် အမေရိကန်-ဂျပန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စာမျက်နှာသစ် ဖွင့်လှစ်ကာ ရွှေခေတ်သို့ မိမိတို့ ဝင်ရောက် လာပြီဖြစ်သည်” ဟု လူမှုကွန်ယက် X တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ထရမ့်၏ကြေညာချက်အပြီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ဂျပန်၏ ကားစတော့ဈေးကွက်တွင် မာဇဒါ သည် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းကျော်၊ တိုယိုတာ၊ နစ်ဆန်းနှင့် ဟွန်ဒါတို့သည် ၈.၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး မြင့်တက်သွားခဲ့ပါသည်။
ဂျပန်သည် ကမ္ဘာ့စတုတ္ထမြောက် စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်နှင့် ပဉ္စမမြောက် ကုန်သွယ်မှုကြီးမားသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ အမေရိကန် စာရင်းအင်းဗျူရို၏ အဆိုအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ဂျပန်နိုင်ငံမှကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄၈.၂ ဘီလီယံ တင်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ဂျပန်က အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၇၉.၇ ဘီလီယံ ဝယ်ယူ ခဲ့ပါသည်။
(Al Jazeera သတင်းဌာနတွင် John Power ရေးသားသည့် “Trump announces ‘massive’ trade deal with Japan” အား ဦးခိုင်ထွဋ်လှ၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)
ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ကို အလျင်စလို ဖျက်သိမ်းမှု ပြုလုပ်ရန် မရှိသော်လည်း၊ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် လာမည့်လ အခွန်စည်းကြပ်မှု သက်တမ်း မကုန်ဆုံးမီဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသောကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲများသည် “ကောင်းမွန်သည့် အခြေအနေ၌ ရှိနေပါသည်” ဟု အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က တနင်္လာနေ့ (ဇူလိုင် ၂၁)က ပြောကြားလိုက်ပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ ထုတ် South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြပါရှိပါသည်။
ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ကို အလျင်စလို ဖျက်သိမ်းမှု ပြုလုပ်ရန် မရှိသော်လည်း၊ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် လာမည့်လ အခွန်စည်းကြပ်မှု သက်တမ်း မကုန်ဆုံးမီဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသောကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲများသည် “ကောင်းမွန်သည့် အခြေအနေ၌ ရှိနေပါသည်” ဟု အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က တနင်္လာနေ့ (ဇူလိုင် ၂၁)က ပြောကြားလိုက်ပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ ထုတ် South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြပါရှိပါသည်။
CNBC ၏ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် Bessent က တရုတ်၏ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံဝယ်ယူနေခြင်းကို ထည့်သွင်းဆွေးနွေးသွားရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ “မိမိအနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှုသည် အခြေအနေကောင်းတွင်ရှိပြီဟု ထင်ပါသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး ထရမ့် အစိုးရအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက် အရည်အသွေးထက်၊ သတ်မှတ်ချိန် အတွင်း ပြီးစီးရေးကို အလေးထား ပူပန်လျက်ရှိကြောင်း၊ “အခု မိမိအထင်တော့ အခြား အကြောင်းအရာ တွေကို စတင်ဆွေးနွေးနေကြပါပြီ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားပါ သည်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု စီးပွားရေး အင်အား အကြီးမားဆုံးနှစ်နိုင်ငံသည် ဧပြီနှင့်မေလများအတွင်း အကောက်အခွန်နှုန်းထား ဂဏန်းသုံးခုအထိ အပြန်အလှန် တိုးမြှင့်၍ ကုန်သွယ်မှု စစ်ဖြစ်ခဲ့ ပါသည်။
သို့ရာတွင် Bessent နှင့် တရုတ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် He Lifeng တို့အကြား ဂျီနီဗာနှင့် လန်ဒန်တို့၌ ဆွေးနွေးခဲ့အပြီးင့် တရုတ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် He Lifeng တို့၊ ဝါရှင်တန်အား အကြီးမားဆုံးသော ၊ သတ်မှတ်ချိန်ကို ဦးစားပေး ပူပန်ည့်လ အခွန်စည်းကြပ်မှု၊ ဝါရှင်တန်နှင့် ပေကျင်းတို့သည် ယာယီအားဖြင့် အနိမ့်ဆုံး အကောက်အခွန်နှုန်းထားဖြင့် ဩဂုတ်လလည်အထိကောက်ခံ၍ ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက် ပြုလုပ်လျက် ရှိကြပါသည်။
ဇွန်လ အစောပိုင်းက အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် ရှီကျင့်ဖျင်ထံ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုပြုလုပ်၍ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့အတူတရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုနှင့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိတို့သည်လည်း ယခုလအတွင်း မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါသည်။
သို့သော်လည်း Bessent ၏ နောက်ဆုံးမှတ်ချက်များအရ ဆွေးနွေးပွဲများ၏ အာရုံစိုက်မှုသည် အခွန်ကောက်ခံမှုမှ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအဖြစ်၊ မော်စကို၊ တီဟီရန်တို့နှင့် ပေကျင်း၏ ဆက်ဆံရေးအပေါ်သို့ ကူးပြောင်းနေကြောင်း အချက်ပြနေပါသည်။ “တရုတ်သည် အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ထားသည့် အီရန်နိုင်ငံနှင့် ရုရှားတို့ထံမှ ရေနံအမြောက်အများ ဝယ်ယူသူဖြစ်နေခြင်းသည် အလွန်ဆိုးဝါးသည့်အချက်ဖြစ်ပါသည်၊ မိမိတို့အနေဖြင့် အဆိုပါအချက်နှင့် စပ်လျဉ်းပြီး စတင်ဆွေးနွေးရမည်” ဟု ပြောကြားပါသည်။
ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် တရုတ်သံရုံးက ယင်းအပေါ် ချက်ချင်းတုန့်ပြန်မှုမရှိသေးပေ။ ကြာသပတေးနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သံရုံး၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Liu Pengyu က မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့်တရုတ်ခေါင်းဆောင်တို့ တွေ့ဆုံမှုသည် အနာဂတ်တွင် အဆင့်မြင့် အရာရှိများ အကြား ဆွေးနွေးပွဲအတွက် အလားအလာဖြစ်ပါသည်။ “မိမိတို့သည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား တည်ငြိမ်သာယာ၍ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်နေစေရေး၊ သာတူညီမျှ စိတ်နှင့် အပြန်အလှန် လေးစားစိတ်ရှိသည့် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ဆက်ဆံမှုဖြစ်ရန် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးအတွက် ယန္တရားတစ်ခု ထူထောင်ရန်လိုပါကြောင်း” Liu က ပြောကြားပါသည်။
၂၀၂၅ ဒုတိယသုံးလပတ်အတွင်း တရုတ်မှ အမေရိကန်သို့ ပို့ကုန်တန်ဖိုးသည် ယမန်နှစ် ကထက် ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းလျော့ကျခဲ့ပါသည်။ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံနှင့် စွမ်းအင် ထွက်ကုန်များ အဓိက ဝယ်ယူနေသည့် တရုတ်နိုင်ငံကို အနောက်နိုင်ငံများက မော်စကိုနှင့် တီဟီရန်ထံမှ ယင်းသို့ ဝယ်ယူခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာမှ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ထားခြင်း အပေါ် ယင်းနိုင်ငံများက ခုသာခံသာရှိစေရန် ကူညီနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပေကျင်းကို စွပ်စွဲ လျက်ရှိပါသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှားထံမှ စွမ်းအင်ဝယ်ယူတင်သွင်းနေပြီး၊ ယင်းသည် ရုရှား၏ အသက်သွေးကြောဖြစ်ကာ၊ ယူကရိန်းအပေါ် ကျူးကျော်သည်ဟုစွပ်စွဲချက်ဖြင့် ပိတ်ဆို့ ကန့်သတ် ထားကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှန်ဟိုင်းရှိ Fudan University မှ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေး ပရော်ဖက်ဆာ Xin Qiang က ပေကျင်းအနေဖြင့် အမေရိကန်က ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးမှု တွင် အခြား အကောက်အခွန်ဆိုင်ရာ ကိစ္စများထက်၊ ယင်းကိစ္စကို “ထည့်သွင်း” ဆွေးနွေး ခြင်းကို မကြိုက်နှစ်သက်ကြောင်း “မိမိအနေဖြင့် ပေကျင်းသည် တရုတ်၏ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံဝယ်ယူ နေခြင်းအပေါ် အခြားတစ်နည်းဖြင့်ဆောင်ရွက်ရန် ဝါရှင်တန်ကို အကြံပြုလိမ့်မည်ဟု ထင်ကြောင်း” ပြောကြားပါသည်။
တနင်္လာနေ့က “မည်သည့်နိုင်ငံမဆို အရေးယူပိတ်ဆို့ထားသည့် ရုရှားရေနံကို ဆက်လက် ဝယ်ယူနေလျှင် ဒုတိယအနေဖြင့် အခွန်အကောက် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံသွားမည်” ဟု Bessent က ပြောကြားပါသည်။
ယခင်ရက်သတ္တပတ်က ထရမ့်က ရုရှားကို ရက် ၅၀ အတွင်း ယူကရိန်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် သို့မဟုတ်ပါက ကြီးမားသည့် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဟု ရာဇသံ ပေးခဲ့ပါသည်။
Ref: South China Morning Post
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ
ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ကို အလျင်စလို ဖျက်သိမ်းမှု ပြုလုပ်ရန် မရှိသော်လည်း၊ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် လာမည့်လ အခွန်စည်းကြပ်မှု သက်တမ်း မကုန်ဆုံးမီဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသောကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲများသည် “ကောင်းမွန်သည့် အခြေအနေ၌ ရှိနေပါသည်” ဟု အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က တနင်္လာနေ့ (ဇူလိုင် ၂၁)က ပြောကြားလိုက်ပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ ထုတ် South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြပါရှိပါသည်။
CNBC ၏ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် Bessent က တရုတ်၏ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံဝယ်ယူနေခြင်းကို ထည့်သွင်းဆွေးနွေးသွားရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ “မိမိအနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှုသည် အခြေအနေကောင်းတွင်ရှိပြီဟု ထင်ပါသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး ထရမ့် အစိုးရအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက် အရည်အသွေးထက်၊ သတ်မှတ်ချိန် အတွင်း ပြီးစီးရေးကို အလေးထား ပူပန်လျက်ရှိကြောင်း၊ “အခု မိမိအထင်တော့ အခြား အကြောင်းအရာ တွေကို စတင်ဆွေးနွေးနေကြပါပြီ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားပါ သည်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု စီးပွားရေး အင်အား အကြီးမားဆုံးနှစ်နိုင်ငံသည် ဧပြီနှင့်မေလများအတွင်း အကောက်အခွန်နှုန်းထား ဂဏန်းသုံးခုအထိ အပြန်အလှန် တိုးမြှင့်၍ ကုန်သွယ်မှု စစ်ဖြစ်ခဲ့ ပါသည်။
သို့ရာတွင် Bessent နှင့် တရုတ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် He Lifeng တို့အကြား ဂျီနီဗာနှင့် လန်ဒန်တို့၌ ဆွေးနွေးခဲ့အပြီးင့် တရုတ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် He Lifeng တို့၊ ဝါရှင်တန်အား အကြီးမားဆုံးသော ၊ သတ်မှတ်ချိန်ကို ဦးစားပေး ပူပန်ည့်လ အခွန်စည်းကြပ်မှု၊ ဝါရှင်တန်နှင့် ပေကျင်းတို့သည် ယာယီအားဖြင့် အနိမ့်ဆုံး အကောက်အခွန်နှုန်းထားဖြင့် ဩဂုတ်လလည်အထိကောက်ခံ၍ ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက် ပြုလုပ်လျက် ရှိကြပါသည်။
ဇွန်လ အစောပိုင်းက အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် ရှီကျင့်ဖျင်ထံ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုပြုလုပ်၍ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့အတူတရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုနှင့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိတို့သည်လည်း ယခုလအတွင်း မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါသည်။
သို့သော်လည်း Bessent ၏ နောက်ဆုံးမှတ်ချက်များအရ ဆွေးနွေးပွဲများ၏ အာရုံစိုက်မှုသည် အခွန်ကောက်ခံမှုမှ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအဖြစ်၊ မော်စကို၊ တီဟီရန်တို့နှင့် ပေကျင်း၏ ဆက်ဆံရေးအပေါ်သို့ ကူးပြောင်းနေကြောင်း အချက်ပြနေပါသည်။ “တရုတ်သည် အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ထားသည့် အီရန်နိုင်ငံနှင့် ရုရှားတို့ထံမှ ရေနံအမြောက်အများ ဝယ်ယူသူဖြစ်နေခြင်းသည် အလွန်ဆိုးဝါးသည့်အချက်ဖြစ်ပါသည်၊ မိမိတို့အနေဖြင့် အဆိုပါအချက်နှင့် စပ်လျဉ်းပြီး စတင်ဆွေးနွေးရမည်” ဟု ပြောကြားပါသည်။
ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် တရုတ်သံရုံးက ယင်းအပေါ် ချက်ချင်းတုန့်ပြန်မှုမရှိသေးပေ။ ကြာသပတေးနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သံရုံး၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Liu Pengyu က မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့်တရုတ်ခေါင်းဆောင်တို့ တွေ့ဆုံမှုသည် အနာဂတ်တွင် အဆင့်မြင့် အရာရှိများ အကြား ဆွေးနွေးပွဲအတွက် အလားအလာဖြစ်ပါသည်။ “မိမိတို့သည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား တည်ငြိမ်သာယာ၍ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်နေစေရေး၊ သာတူညီမျှ စိတ်နှင့် အပြန်အလှန် လေးစားစိတ်ရှိသည့် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ဆက်ဆံမှုဖြစ်ရန် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးအတွက် ယန္တရားတစ်ခု ထူထောင်ရန်လိုပါကြောင်း” Liu က ပြောကြားပါသည်။
၂၀၂၅ ဒုတိယသုံးလပတ်အတွင်း တရုတ်မှ အမေရိကန်သို့ ပို့ကုန်တန်ဖိုးသည် ယမန်နှစ် ကထက် ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းလျော့ကျခဲ့ပါသည်။ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံနှင့် စွမ်းအင် ထွက်ကုန်များ အဓိက ဝယ်ယူနေသည့် တရုတ်နိုင်ငံကို အနောက်နိုင်ငံများက မော်စကိုနှင့် တီဟီရန်ထံမှ ယင်းသို့ ဝယ်ယူခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာမှ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ထားခြင်း အပေါ် ယင်းနိုင်ငံများက ခုသာခံသာရှိစေရန် ကူညီနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပေကျင်းကို စွပ်စွဲ လျက်ရှိပါသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှားထံမှ စွမ်းအင်ဝယ်ယူတင်သွင်းနေပြီး၊ ယင်းသည် ရုရှား၏ အသက်သွေးကြောဖြစ်ကာ၊ ယူကရိန်းအပေါ် ကျူးကျော်သည်ဟုစွပ်စွဲချက်ဖြင့် ပိတ်ဆို့ ကန့်သတ် ထားကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှန်ဟိုင်းရှိ Fudan University မှ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေး ပရော်ဖက်ဆာ Xin Qiang က ပေကျင်းအနေဖြင့် အမေရိကန်က ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးမှု တွင် အခြား အကောက်အခွန်ဆိုင်ရာ ကိစ္စများထက်၊ ယင်းကိစ္စကို “ထည့်သွင်း” ဆွေးနွေး ခြင်းကို မကြိုက်နှစ်သက်ကြောင်း “မိမိအနေဖြင့် ပေကျင်းသည် တရုတ်၏ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့ထံမှ ရေနံဝယ်ယူ နေခြင်းအပေါ် အခြားတစ်နည်းဖြင့်ဆောင်ရွက်ရန် ဝါရှင်တန်ကို အကြံပြုလိမ့်မည်ဟု ထင်ကြောင်း” ပြောကြားပါသည်။
တနင်္လာနေ့က “မည်သည့်နိုင်ငံမဆို အရေးယူပိတ်ဆို့ထားသည့် ရုရှားရေနံကို ဆက်လက် ဝယ်ယူနေလျှင် ဒုတိယအနေဖြင့် အခွန်အကောက် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံသွားမည်” ဟု Bessent က ပြောကြားပါသည်။
ယခင်ရက်သတ္တပတ်က ထရမ့်က ရုရှားကို ရက် ၅၀ အတွင်း ယူကရိန်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် သို့မဟုတ်ပါက ကြီးမားသည့် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဟု ရာဇသံ ပေးခဲ့ပါသည်။
Ref: South China Morning Post
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာရှိသူနိုင်ငံများကြား ရွေးချယ်မှုပြုရသည့်အခါ မလေးရှားနိုင်ငံသား ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းက အမေရိကန်ထက် တရုတ်ကို ပိုနှစ်သက်ကြောင်း စင်ကာပူရှိ ISEAS-Yusof Ishak Institute မှ လွန်ခဲ့သည့်လထုတ်ဝေခဲ့သော “State of Southeast Asia 2025” စစ်တမ်းအရ သိရှိရသည်။
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာရှိသူနိုင်ငံများကြား ရွေးချယ်မှုပြုရသည့်အခါ မလေးရှားနိုင်ငံသား ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းက အမေရိကန်ထက် တရုတ်ကို ပိုနှစ်သက်ကြောင်း စင်ကာပူရှိ ISEAS-Yusof Ishak Institute မှ လွန်ခဲ့သည့်လထုတ်ဝေခဲ့သော “State of Southeast Asia 2025” စစ်တမ်းအရ သိရှိရသည်။
မလေးရှား၏ ယခင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဒုတိယဝန်ကြီး Ong Kian Ming က အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ၏ ကုန်သွယ်မှုအတားအဆီးများကို ဘေးဖယ် ထားလျှင် မလေးရှားနိုင်ငံသားများသည် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာရှိသူနိုင်ငံများကြား တရုတ်နှင့်နီးစပ်ရန် ထောက်ခံမှု အကြောင်းရင်းများထဲမှ တစ်ခုမှာ ဒေသတွင်း၌ တရုတ်၏ စီးပွားရေးအရအရေးပါမှု တိုးပွားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ၊ ကဏ္ဍအသီးသီးရှိ နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု (FDI)နှင့် မလေးရှား တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ တည်ထောင်ရန် ရောက်ရှိလာသည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ ပိုမိုများပြား လာခြင်းတို့ကလည်း အဆိုပါအချက်ကို အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောဆိုခဲ့သည်။
မလေးရှား၏ အမျိုးသား ကားအမှတ်တံဆိပ်ဖြစ်သော Proton ၏ အသွင်ပြောင်းလဲမှုနှင့် မကြာမီ စတင်ဆောက်လုပ်တော့မည့် အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်း ရထားလမ်း (ECRL) စီမံကိန်းနှစ်ခုလုံးတွင် ပေကျင်း၏ အဓိကပါဝင်မှုရှိခြင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံသားများ တရုတ်နှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အပြုသဘောဆောင်သည့် ခံယူချက်များရှိရခြင်း၏ ဥပမာနှစ်ခု ဖြစ်သည်။
အင်ဒိုနီးရှားဘက်တွင် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် မတ်လက ပြုလုပ်ခဲ့သော စစ်တမ်းတစ်ခုအရ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံသား ၇၃% ခန့်က တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ တရုတ်၏လုပ်ဆောင်မှုများကို ၎င်းတို့နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။သို့သော် State of Southeast Asia 2025 စစ်တမ်းတွင် တရုတ်နှင့်နီးစပ်ရန် ထောက်ခံမှုသည် အင်ဒိုနီးရှား တွင် အမြင့်ဆုံး (၇၂%) ဖြစ်ခဲ့သည်။အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသားများက တရုတ်ကို စစ်ရေးပြိုင်ဘက်တစ်ဦး သို့မဟုတ် စိတ်ချရသော စီးပွားရေးမိတ်ဖက်တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့နိုင်ငံသည် တရုတ် အစိုးရအတွက် နိုင်ငံရေးနှင့်ဘူမိရေးရာဗျူဟာအရ အလွန်အရေးပါသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်နေ သည်။
Centre for China and Globalisation ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Victor Gao က ပထမအကြောင်းရင်းမှာ အင်ဒိုနီးရှားသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး မူဆလင်အများစုနေထိုင်သော နိုင်ငံဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဒုတိယအကြောင်းရင်းမှာ ၎င်း၏ ဘူမိရေးရာအချက်အချာကျသော တည်နေရာဖြစ်ပြီး အရှေ့မှ အနောက်သို့ ကျွန်းပေါင်းများစွာဖြင့် ကျယ်ပြန့်စွာတည်ရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ကြီးမားသော စီးပွားရေးအလားအလာ ရှိကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြား ခဲ့ပြီး ၊ မြို့တော်ကို ဂျကာတာမှ အရှေ့ကာလီမန်တန်ရှိ နူဆန်တာရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းရန် အစီအစဉ် ကိုလည်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ “အဆိုပါအစီအစဉ်အတွက် လုပ်ဆောင်မှုများစွာ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အင်ဂျင်နီယာနည်းပညာဆိုင်ရာ ထိုးဖောက်ကျော်လွှားမှုများ လိုအပ်မည်ဖြစ်သည် ၊ ထို့အပြင် မြောက်မြားစွာသော အရင်းအနှီးများလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမည်” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် တရုတ်လူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ရာ နိုင်ငံလည်းဖြစ်ပြီး လူဦးရေ ၁၁ သန်း ကျော် ရှိသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် လူဦးရေအများစုမှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသားများဖြစ် သည့်တိုင် တရုတ်၏ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်အင်ဒိုနီးရှားသည် အထူးခြားဆုံးနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။
မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံများသည် တရုတ်နိုင်ငံက စီးပွားရေးအခြေစိုက်စခန်းများ၊ ဆိပ်ကမ်း များ၊ နီကယ်သန့်စင်စက်ရုံများ၊ ကားစက်ရုံများ အစရှိသည့် စီမံကိန်းများဖြင့် စီးပွားရေးလွှမ်းမိုးမှု ပြုလုပ်နေသည့် အဓိကနိုင်ငံများဖြစ်သည်။
တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက်ရှိနေစဉ် တရုတ်အစိုးရသည် ၎င်း၏ဈေးကွက် အား Global South (တောင်ကမ္ဘာခြမ်းနိုင်ငံများ) အပေါ်တွင် အာရုံစိုက်လျက်ရှိသည်။ အဆိုပါ ဒေသသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၈၅% ကို ကိုယ်စားပြုပြီး တရုတ်၏အိမ်နီးချင်း ဖြစ်သော အာဆီယံဒေသသည် Global South အတွင်း အကြီးဆုံးစီးပွားရေးဖြစ်ကာ၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စုစုပေါင်း GDP အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃.၈ ထရီလီယံ (ကမ္ဘာ့ပဉ္စမမြောက် အကြီးဆုံး) ရှိခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNA
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက -၂
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာရှိသူနိုင်ငံများကြား ရွေးချယ်မှုပြုရသည့်အခါ မလေးရှားနိုင်ငံသား ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းက အမေရိကန်ထက် တရုတ်ကို ပိုနှစ်သက်ကြောင်း စင်ကာပူရှိ ISEAS-Yusof Ishak Institute မှ လွန်ခဲ့သည့်လထုတ်ဝေခဲ့သော “State of Southeast Asia 2025” စစ်တမ်းအရ သိရှိရသည်။
မလေးရှား၏ ယခင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဒုတိယဝန်ကြီး Ong Kian Ming က အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ၏ ကုန်သွယ်မှုအတားအဆီးများကို ဘေးဖယ် ထားလျှင် မလေးရှားနိုင်ငံသားများသည် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာရှိသူနိုင်ငံများကြား တရုတ်နှင့်နီးစပ်ရန် ထောက်ခံမှု အကြောင်းရင်းများထဲမှ တစ်ခုမှာ ဒေသတွင်း၌ တရုတ်၏ စီးပွားရေးအရအရေးပါမှု တိုးပွားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ၊ ကဏ္ဍအသီးသီးရှိ နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု (FDI)နှင့် မလေးရှား တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ တည်ထောင်ရန် ရောက်ရှိလာသည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ ပိုမိုများပြား လာခြင်းတို့ကလည်း အဆိုပါအချက်ကို အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောဆိုခဲ့သည်။
မလေးရှား၏ အမျိုးသား ကားအမှတ်တံဆိပ်ဖြစ်သော Proton ၏ အသွင်ပြောင်းလဲမှုနှင့် မကြာမီ စတင်ဆောက်လုပ်တော့မည့် အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်း ရထားလမ်း (ECRL) စီမံကိန်းနှစ်ခုလုံးတွင် ပေကျင်း၏ အဓိကပါဝင်မှုရှိခြင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံသားများ တရုတ်နှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အပြုသဘောဆောင်သည့် ခံယူချက်များရှိရခြင်း၏ ဥပမာနှစ်ခု ဖြစ်သည်။
အင်ဒိုနီးရှားဘက်တွင် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် မတ်လက ပြုလုပ်ခဲ့သော စစ်တမ်းတစ်ခုအရ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံသား ၇၃% ခန့်က တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ တရုတ်၏လုပ်ဆောင်မှုများကို ၎င်းတို့နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။သို့သော် State of Southeast Asia 2025 စစ်တမ်းတွင် တရုတ်နှင့်နီးစပ်ရန် ထောက်ခံမှုသည် အင်ဒိုနီးရှား တွင် အမြင့်ဆုံး (၇၂%) ဖြစ်ခဲ့သည်။အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသားများက တရုတ်ကို စစ်ရေးပြိုင်ဘက်တစ်ဦး သို့မဟုတ် စိတ်ချရသော စီးပွားရေးမိတ်ဖက်တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့နိုင်ငံသည် တရုတ် အစိုးရအတွက် နိုင်ငံရေးနှင့်ဘူမိရေးရာဗျူဟာအရ အလွန်အရေးပါသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်နေ သည်။
Centre for China and Globalisation ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Victor Gao က ပထမအကြောင်းရင်းမှာ အင်ဒိုနီးရှားသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး မူဆလင်အများစုနေထိုင်သော နိုင်ငံဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဒုတိယအကြောင်းရင်းမှာ ၎င်း၏ ဘူမိရေးရာအချက်အချာကျသော တည်နေရာဖြစ်ပြီး အရှေ့မှ အနောက်သို့ ကျွန်းပေါင်းများစွာဖြင့် ကျယ်ပြန့်စွာတည်ရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ကြီးမားသော စီးပွားရေးအလားအလာ ရှိကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြား ခဲ့ပြီး ၊ မြို့တော်ကို ဂျကာတာမှ အရှေ့ကာလီမန်တန်ရှိ နူဆန်တာရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းရန် အစီအစဉ် ကိုလည်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ “အဆိုပါအစီအစဉ်အတွက် လုပ်ဆောင်မှုများစွာ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အင်ဂျင်နီယာနည်းပညာဆိုင်ရာ ထိုးဖောက်ကျော်လွှားမှုများ လိုအပ်မည်ဖြစ်သည် ၊ ထို့အပြင် မြောက်မြားစွာသော အရင်းအနှီးများလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမည်” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် တရုတ်လူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ရာ နိုင်ငံလည်းဖြစ်ပြီး လူဦးရေ ၁၁ သန်း ကျော် ရှိသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် လူဦးရေအများစုမှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသားများဖြစ် သည့်တိုင် တရုတ်၏ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်အင်ဒိုနီးရှားသည် အထူးခြားဆုံးနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။
မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံများသည် တရုတ်နိုင်ငံက စီးပွားရေးအခြေစိုက်စခန်းများ၊ ဆိပ်ကမ်း များ၊ နီကယ်သန့်စင်စက်ရုံများ၊ ကားစက်ရုံများ အစရှိသည့် စီမံကိန်းများဖြင့် စီးပွားရေးလွှမ်းမိုးမှု ပြုလုပ်နေသည့် အဓိကနိုင်ငံများဖြစ်သည်။
တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက်ရှိနေစဉ် တရုတ်အစိုးရသည် ၎င်း၏ဈေးကွက် အား Global South (တောင်ကမ္ဘာခြမ်းနိုင်ငံများ) အပေါ်တွင် အာရုံစိုက်လျက်ရှိသည်။ အဆိုပါ ဒေသသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၈၅% ကို ကိုယ်စားပြုပြီး တရုတ်၏အိမ်နီးချင်း ဖြစ်သော အာဆီယံဒေသသည် Global South အတွင်း အကြီးဆုံးစီးပွားရေးဖြစ်ကာ၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စုစုပေါင်း GDP အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃.၈ ထရီလီယံ (ကမ္ဘာ့ပဉ္စမမြောက် အကြီးဆုံး) ရှိခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNA
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက -၂
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံအတွင်းပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်သုံးစွဲရေးကို မြှင့်တင်သည့်အနေဖြင့် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေး အားပေးဆောင်ရွက်နေသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံအတွင်းပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်သုံးစွဲရေးကို မြှင့်တင်သည့်အနေဖြင့် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေး အားပေးဆောင်ရွက်နေသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။
ဗီယက်နမ်ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံအတွင်းရှိ ကားများ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆိုင်ကယ်များ၏ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှပ်စစ်စနစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုနိုင်ရန် ရည်မှန်း ချက်ထားရှိဆောင်ရွက်နေသည်။ လျှပ်စစ်ကား အားသွင်းရုံဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်အထိ ရေရှည်ဆောင်ရွက်မည့် အစီအမံကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက် နေသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသား ကားဝယ်ယူသူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် လျှပ်စစ်ကားဝယ်ယူရန် စိတ်အားထက်သန်ကြကြောင်း မကြာသေးမီက ဆောင်ရွက်သည့် လေ့လာမှုအရ သိရသည်။ ထိုသို့ လျှပ်စစ်ကားအသုံးပြုရန် စိတ်ဝင်စားမှုများပြားလာရခြင်းမှာ လျှပ်စစ်ကားများသည် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကိုဖြစ်စေသည့် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချနိုင်ခြင်းနှင့် ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုများပြားရာမှ ဖြစ်လာနိုင်သည့်ရောဂါများကို တားဆီးနိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် နိုင်ငံအတွင်း လျှပ်စစ်ကားသုံးစွဲ သူများ၏ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ နေအိမ်တွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြည့်သွင်းနေကာ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းမှာ လမ်းများပေါ်ရှိ လျှပ်စစ်ကားအားသွင်းရုံများတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြည့်သွင်းနေကြသည်။
ယမန်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော "Vietnam: National Roadmap and Recommendations to the Electric Mobility Transition for the Action Plan" အစီရင်ခံစာတွင် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုကို မြှင့်တင်ရန် ဝယ်ယူသုံးစွဲသူများအား မက်လုံးပေးခြင်း၊ လျှပ်စစ်ကားအားသွင်းရုံဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အအုံများ မြှင့်တင်ခြင်း၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုအပ်ချက် မြင့်တက်လာမှုအတွက် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးမှုကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေး လုပ်သားများ၏ စွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းတို့ကို အဓိကထားဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.mdn.gov.mm/my/biiyknmniungngne-lpcckaathuttluprelupngn
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံအတွင်းပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်သုံးစွဲရေးကို မြှင့်တင်သည့်အနေဖြင့် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေး အားပေးဆောင်ရွက်နေသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။
ဗီယက်နမ်ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံအတွင်းရှိ ကားများ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆိုင်ကယ်များ၏ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှပ်စစ်စနစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုနိုင်ရန် ရည်မှန်း ချက်ထားရှိဆောင်ရွက်နေသည်။ လျှပ်စစ်ကား အားသွင်းရုံဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်အထိ ရေရှည်ဆောင်ရွက်မည့် အစီအမံကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက် နေသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသား ကားဝယ်ယူသူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် လျှပ်စစ်ကားဝယ်ယူရန် စိတ်အားထက်သန်ကြကြောင်း မကြာသေးမီက ဆောင်ရွက်သည့် လေ့လာမှုအရ သိရသည်။ ထိုသို့ လျှပ်စစ်ကားအသုံးပြုရန် စိတ်ဝင်စားမှုများပြားလာရခြင်းမှာ လျှပ်စစ်ကားများသည် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကိုဖြစ်စေသည့် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချနိုင်ခြင်းနှင့် ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုများပြားရာမှ ဖြစ်လာနိုင်သည့်ရောဂါများကို တားဆီးနိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် နိုင်ငံအတွင်း လျှပ်စစ်ကားသုံးစွဲ သူများ၏ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ နေအိမ်တွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြည့်သွင်းနေကာ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းမှာ လမ်းများပေါ်ရှိ လျှပ်စစ်ကားအားသွင်းရုံများတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြည့်သွင်းနေကြသည်။
ယမန်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော "Vietnam: National Roadmap and Recommendations to the Electric Mobility Transition for the Action Plan" အစီရင်ခံစာတွင် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုကို မြှင့်တင်ရန် ဝယ်ယူသုံးစွဲသူများအား မက်လုံးပေးခြင်း၊ လျှပ်စစ်ကားအားသွင်းရုံဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အအုံများ မြှင့်တင်ခြင်း၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုအပ်ချက် မြင့်တက်လာမှုအတွက် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးမှုကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေး လုပ်သားများ၏ စွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းတို့ကို အဓိကထားဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.mdn.gov.mm/my/biiyknmniungngne-lpcckaathuttluprelupngn
တံတားဦးခရိုင်၊ တံတားဦးမြို့နယ်တွင် ဝါးထရံ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ယက်လုပ်ရောင်းချသူများ နေ့စဉ်ဝင်ရရှိပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း ဝါးထရံယက်လုပ်ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည် ။
တံတားဦးခရိုင်၊ တံတားဦးမြို့နယ်တွင် ဝါးထရံ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ယက်လုပ်ရောင်းချသူများ နေ့စဉ်ဝင်ရရှိပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း ဝါးထရံယက်လုပ်ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည် ။
ဝါးအမျိုးအစားမှာ အမျိုးမျိုးရှိပြီး ထရံယက်လုပ်ရာတွင် တင်းဝါးအမျိုးအစားကိုသာ အဓိကသုံးစွဲကြကြောင်းနှင့် အနံ(၆)ပေ ၊ အလျား(၁၅)ပေ ၊ရိုးရိုးထရံတစ်ချပ်ယက်လုပ်မည်ဆိုပါက တင်းဝါး(၁၀)လုံး အသုံးပြုရကြောင်း၊ ကုန်ကျမှုအနေဖြင့် လုပ်အားခအပါအဝင် ငွေကျပ်(၄)သောင်း ကုန်ကျပြီး ပြန်လည်ရောင်းချပါက ငွေကျပ်(၇) သောင်း ကျော် ရရှိကြောင်း ၊ ပုံစံဒီဇိုင်းများ ၊ ဝါးအကြောများဖြင့် လုပ်ထားသော နှီးပူးဝါးထရံ အမျိုးအစားများ ယက်လုပ် ရောင်းချပါက ရောင်းဈေးပို၍ရရှိသဖြင့် ဝင်ငွေပို၍ရရှိကြောင်း ဝါးထရံယက်လုပ်ရောင်းချသူ ကူတိုးဆိပ်ကျေးရွား သရဖူဝါးရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းပိုင် ဦးထွန်းထွန်းထံမှ သိရသည် ။
ဝါးထရံများ ယက်လုပ်ရာတွင် ရေရှည်ခိုင်ခန့်စေရန်အတွက် ဝါးများအားရေဝအောင်စိမ်ထားရကြောင်း၊ ရေမစိမ်သည့် ဝါးများဖြင့် ယက်လုပ်ပါက ဝါးပိုးများထိုးပြီး ရေရှည်ခိုင်ခန့်မှု မရှိကြောင်း၊ ဝါးထရံ ဝယ်ယူများ အနေဖြင့် ရေစိမ်ဝါးဖြင့်ယက်လုပ်သည့် ထရံများကို ပိုမိုကြိုက်နှစ်သက်ကြကြောင်းနှင့် ဝါးထရံ ယက်လုပ်မည် ဆိုပါက ရေစိမ်ဝါးရောင်းချသူများထံမှ အများဆုံးဝယ်ယူပြီး ထရံယက်လုပ်ရောင်းချကြောင်း သိရသည်။
ပေးပို့သူ- ဦးရဲတင့်(ပြန်/ဆက်)
တံတားဦးခရိုင်၊ တံတားဦးမြို့နယ်တွင် ဝါးထရံ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ယက်လုပ်ရောင်းချသူများ နေ့စဉ်ဝင်ရရှိပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း ဝါးထရံယက်လုပ်ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည် ။
ဝါးအမျိုးအစားမှာ အမျိုးမျိုးရှိပြီး ထရံယက်လုပ်ရာတွင် တင်းဝါးအမျိုးအစားကိုသာ အဓိကသုံးစွဲကြကြောင်းနှင့် အနံ(၆)ပေ ၊ အလျား(၁၅)ပေ ၊ရိုးရိုးထရံတစ်ချပ်ယက်လုပ်မည်ဆိုပါက တင်းဝါး(၁၀)လုံး အသုံးပြုရကြောင်း၊ ကုန်ကျမှုအနေဖြင့် လုပ်အားခအပါအဝင် ငွေကျပ်(၄)သောင်း ကုန်ကျပြီး ပြန်လည်ရောင်းချပါက ငွေကျပ်(၇) သောင်း ကျော် ရရှိကြောင်း ၊ ပုံစံဒီဇိုင်းများ ၊ ဝါးအကြောများဖြင့် လုပ်ထားသော နှီးပူးဝါးထရံ အမျိုးအစားများ ယက်လုပ် ရောင်းချပါက ရောင်းဈေးပို၍ရရှိသဖြင့် ဝင်ငွေပို၍ရရှိကြောင်း ဝါးထရံယက်လုပ်ရောင်းချသူ ကူတိုးဆိပ်ကျေးရွား သရဖူဝါးရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းပိုင် ဦးထွန်းထွန်းထံမှ သိရသည် ။
ဝါးထရံများ ယက်လုပ်ရာတွင် ရေရှည်ခိုင်ခန့်စေရန်အတွက် ဝါးများအားရေဝအောင်စိမ်ထားရကြောင်း၊ ရေမစိမ်သည့် ဝါးများဖြင့် ယက်လုပ်ပါက ဝါးပိုးများထိုးပြီး ရေရှည်ခိုင်ခန့်မှု မရှိကြောင်း၊ ဝါးထရံ ဝယ်ယူများ အနေဖြင့် ရေစိမ်ဝါးဖြင့်ယက်လုပ်သည့် ထရံများကို ပိုမိုကြိုက်နှစ်သက်ကြကြောင်းနှင့် ဝါးထရံ ယက်လုပ်မည် ဆိုပါက ရေစိမ်ဝါးရောင်းချသူများထံမှ အများဆုံးဝယ်ယူပြီး ထရံယက်လုပ်ရောင်းချကြောင်း သိရသည်။
ပေးပို့သူ- ဦးရဲတင့်(ပြန်/ဆက်)
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ကုန်ဆုံးချိန်ရောက်လာပြီဖြစ်ရာ အစိုးရတင်ဒါလုပ်ငန်းများ သတ်မှတ်ကာလကုန်ဆုံး ချိန်လည်းဖြစ်သည်။ ဘတ်ဂျတ်ကာလအသစ်အတွက် လုပ်ငန်းများစတင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို့ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်မှ လက်ကျန်လုပ်ငန်းများသည်လည်း လုပ်ငန်းအချောသပ်အပ်နှံရမည် ဖြစ်သည်။ အစိုးရ တင်ဒါလုပ်ငန်းအများစုတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများပါဝင်ကြပြီး အခက်အခဲမျိုးမျိုးကြောင့် တင်ဒါပါ စည်းမျဉ်းများကို လိုက်ပါ မဆောင်ရွက်နိုင်သောလုပ်ငန်းများရှိကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ကုန်ဆုံးချိန်ရောက်လာပြီဖြစ်ရာ အစိုးရတင်ဒါလုပ်ငန်းများ သတ်မှတ်ကာလကုန်ဆုံး ချိန်လည်းဖြစ်သည်။ ဘတ်ဂျတ်ကာလအသစ်အတွက် လုပ်ငန်းများစတင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို့ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်မှ လက်ကျန်လုပ်ငန်းများသည်လည်း လုပ်ငန်းအချောသပ်အပ်နှံရမည် ဖြစ်သည်။ အစိုးရ တင်ဒါလုပ်ငန်းအများစုတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများပါဝင်ကြပြီး အခက်အခဲမျိုးမျိုးကြောင့် တင်ဒါပါ စည်းမျဉ်းများကို လိုက်ပါ မဆောင်ရွက်နိုင်သောလုပ်ငန်းများရှိကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။
မကြာမီကာလအတွင်း မြန်မာနှစ်သစ်ကူး သင်္ကြန်ကာလသို့ရောက်ရှိ လာမည်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက် နှင့် နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်မှာ အပြောင်းအလဲနည်းပါးနေသည်။ မြန်မာ့ရွှေဈေးကွက်နှင့် နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်သည် ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်ဈေးနှင့် ပြင်ပပေါက်ဈေးအကြား ကွာခြားချက်ကြီးမားစွာ ဆက်လက်ရပ်တည်နေသည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ရွှေဈေးကွက်အပြောင်းအလဲ မြန်ဆန်နေသော်လည်း ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့ ကြီးမားသောသက်ရောက်မှုမရှိခြင်းကြောင့် အရောင်းအဝယ်များ နည်းပါးကြောင်း ရွှေကုန်သည်များ ထံမှ သိရသည်။
မတ်လအတွင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်တည်ငြိမ်နေရာ နိုင်ငံခြားမှတင်သွင်းသည့် စက်သုံးဆီနှင့် စားအုန်းဆီဈေးကွက်တွင် ဈေးများ ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ စက်သုံးဆီတင် သွင်းမှုအဖြစ် လတ် တလောတွင်သာမက လာမည့် သင်္ကြန်ကာလအထိ စဉ်ဆက်မပြတ်စေရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သက်ဆိုင်ရာမှထုတ်ပြန်ချက်များအရသိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များအပါအဝင် အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုမှာ ဆက်လက် ဖြစ်ပွား နေရာ ပြည်သူများအတွက် အခက်အခဲကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။ စက်သုံးဆီနှင့်စားအုန်းဆီဈေးများ တည်ငြိမ်နေသော် လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိသောကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဝယ်လိုအား ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေ ဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်ဖြင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက တူညီသောအခြေအနေတွင်ရှိနိုင်ကြောင်း ဈေးကွက် ကျွမ်း ကျင်သူ များကသုံးသပ်ကြသည်။ ယခင်ဘဏ္ဍာရေးနှစ် (၂၀၂၃- ၂၀၂၄) ခုနှစ်က ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ (၂၇) ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်ခဲ့ရာ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများ နှစ်ဆမှသုံးဆအထိ လက်လီဈေးကွက် အတွင်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေခံစား သောက်ကုန်မဟုတ်သော ကုန်စည်အများစုမှာ ပြည်ပမှတင်သွင်းရောင်းချခြင်းဖြစ်ရာ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် နောက်ဆုံး အသုံးပြုသူအကြား ဈေးကွာခြားချက်ကြီး မားနေခြင်းဖြစ်သည်။ လတ်တလောဈေးကွက် အခြေအနေ များအရ လာမည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း အခြေခံကုန်စည်နှင့် အခြားကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ အမြင့်ပိုင်းတွင် ဆက်လက်ရပ်တည် နေမည်ဖြစ်ပြီး အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုကို ပြည်သူများ ဆက်လက်ခံစားနေရမည်ဖြစ်သည်။
ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေသော ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှင့်နိုင်ငံခြားငွေဈေးကွက်
ယခုတစ်ပတ်အတွင်း အမေရိကန်နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းပြဿနာများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ကွက်အတွင်း ရွှေဈေး များ ဆက်တိုက်မြင့်တက်ခဲ့ ကြောင်းသိရသည်။ မတ်လ (၁၉)ရက်မတိုင်မီကာ လကတည်းက ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃၀ဝဝ)ကျော်သို့ ရောက် ရှိလာပြီး ကျရိပ်မရှိဘဲ ဆက်တိုက်မြင့်တက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လတ်တလော ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ရွှေ လေပတ်ကားအရောင်းအဝယ်များ နည်းပါးသွားခြင်း ကြောင့် ပြင်ပရွှေဈေး အတက်နည်းပါးခဲ့ကြောင်း ရွှေ ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းထံမှသိရသည်။ ယခုတစ် ပတ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ရွှေတစ်အောင်စ လျှင် မတ်လ(၁၈)ရက်မှစတင်ကာ (၃၀၄၄)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၄၈)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၃၄)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၂၂)ဒေါ်လာ ၊ (၃၀၂၄)ဒေါ်လာနှင့် မတ်လ(၂၅)ရက်တွင် (၃၀၁၀)ဒေါ်လာ အသီးသီးပေါက်ဈေး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများ စံချိန်တင်မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်အေးနေခြင်း ကြောင့် ဈေးတည်ငြိမ်နေကြောင်းသိရသည်။ ပြည်တွင်းပြင်ပရွှေဈေးကွက်တွင် အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ် သားလျှင်(၆၇)သိန်းမှ (၆၈)သိန်းဝန်းကျင်ခန့်သာ ဈေးနှုန်းများအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်၏ တရားဝင်ရည်ညွှန်း ဈေးဖြစ်သည့် ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင် များအသင်းရုံး (YGEA) မှပေါက်ဈေးများတွင်မူ အကယ် ဒမီရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင်(၁၆.၃၂၉၃၂၅)ဂရမ် ဈေး နှုန်းမှာ (၅၆)သိန်းကျပ်ဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်း (၁၅)ပဲ ရည်ရွှေထည် များမှာ အရောင်းအဝယ်အေးနေပြီး အခေါက်ရွှေအရောင်းအဝယ်ရပ်တန့်ထားကြောင်း ရွှေ ကုန်သည်အချို့က ပြောကြားသည်။ နိုင်ငံတကာရွှေ ဈေးကွက်မတည်ငြိမ်ပါက ပြည်တွင်းရွှေဈးကွက်ကို သက်ရောက်နိုင်ခြေရှိ သော်လည်း လက်ရှိကာလတွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်တစ်ခုလုံး ပြင်ပပေါက်ဈေး ကို သာအခြေခံပြီး အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေရကြောင်း သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ပြင်ပရွှေပေါက်ဈေးအရ မြန် မာ့ရွှေဈေးသည် လာမည့်ရက်များအတွင်း အမြင့်ပိုင်း တွင် ဆက်လက်ရပ်တည်နေမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြား ငွေလဲဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ပုံမှန်ဖြစ်နေပြီး အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် (၄၄၀ဝ) ကျပ်အောက် ပြန်လည်ကျဆင်းလာကြောင်းသိရသည်။ နိုင်ငံခြား ငွေလဲဈေးနှုန်း အကျပိုင်းတွင်ရောက်ရှိ လာခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းသွင်းကုန်များအတွက် အဆင်ပြေနေ ကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်က မတ်လ(၂၄)ရက်တွင် စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃၅)သန်းနှင့် ယွမ် (၁၀)သန်း ထုတ်ရောင်းပေးမည်ဟုကြေညာထားရာ ငွေလဲဈေးကွက်တွင် နိုင်ငံခြားငွေဈေးများ အကျပိုင်းတွင် ဆက်လက်ရပ်တည်နေသည်။ မတ်လ(၂၅) ရက် ငွေလဲဈေးကွက်ပေါက်ဈေးများအရ အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာလျှင် (၄၃၈၀)ကျပ်၊ တရုတ် တစ်ယွမ် လျှင် (၆၀ဝ)ကျပ်၊ ထိုင်းတစ်ဘတ်လျှင် (၁၂၈)ကျပ်၊ စင်ကာပူတစ်ဒေါ်လာလျှင် (၃၂၈၀) ကျပ် အသီးသီး ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရသည်။ လာ မည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်တွင် ငွေလဲဈေးများ အနည်းငယ် ကျဆင်းနေဦးမည် ဖြစ်သည်။
အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုသည် (၂၀၂၃-၂၀၂၄)ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် (၂၇)ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး လက် ရှိ (၂၀၂၄-၂၀၂၅)ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် (၁၃) ရာခိုင် နှုန်းခန့်ရှိမည်ဟု သက်ဆိုင်ရာကထုတ်ပြန်သည့် ရသုံးမှန်း ခြေစာရင်းတွင်ဖော်ပြထားသည်။ ပြည်တွင်း လက်လီဈေးကွက်အတွင်းရှိ ဈေးနှုန်းများအရ ယခင် နှစ်ဖြင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ကုန်စည်ဈေးများ နှစ်ဆနီးပါး မြင့်တက်နေကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်မဟုတ်သော အဝတ်အထည်၊ လူသုံးကုန်နှင့်ဆေးဝါး စသည့်တို့မှာ ကျဆင်းခြင်း မရှိဘဲ ဈေးနှုန်းအမြင့်ဖြင့်သာရောင်းချနေရကြောင်း သိရသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ယခင်နှစ်ကဈေးတက် ခဲ့သော ကုန်စည်အချို့မှာ တက်ဈေးအတိုင်းရောင်းချနေသည့်အပြင် ယခုနှစ်အတွင်း ဈေးတက်လာ သည့်ကုန်စည်များသည်လည်း ပွင်းလင်းရာသီရောက် ရှိသော်လည်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ အဓိကအားဖြင့် အသေး စားအလတ်စား အရောင်းဝယ်လုပ်ကိုင်သောကုန် သည်များမှာ ရောင်းအားကျဆင်းခြင်းနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းကို ဆက်တိုက်ခံစားနေရကြောင်း သိရသည်။ ယခင်ဝယ်ယူထားသည့် ကုန်စည်တန်ဖိုး နှင့် လက်ရှိပေါက်ဈေးအကြား ကွာခြားချက်နည်းပါး သော်လည်း စားသုံးသူများထံမှ ဝယ်ယူနိုင်သောစွမ်းအား ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ ငွေကြေးဖောင်း ပွမှုအရ ယခင်နှစ်ကထက် လက်ရှိအချိန်တွင် ငွေတန်ဖိုးများကျဆင်းသွားရာ အမြတ်အစွန်းရရှိရန် အခွင့် အလမ်းနည်းပါးသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုနှစ်အတွက် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ယခင်နှစ်များထက် နိမ့် ကျနိုင်သော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းမှာ ကျဆင်းသွားနိုင် ခြေမရှိကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးမူ ဝါဒမှာ ဈေးကွက်ဈေးနှုန်း နှုန်းရှင်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဒဏ်ကိုပိုမိုခံစားနေရခြင်းဖြစ်သည်။ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုကြောင့် ဝယ်ယူသူဘက်မှ ဝယ်နိုင်စွမ်းအား ကျဆင်းနေသည့်အပြင် ရောင်းချသူဘက်မှလည်း အမြတ်အစွန်းနည်းပါးပြီး ဈေးကွက် ရပ်တန့်မှုကို ကြုံ တွေ့နေရခြင်းဖြစ်သည်။ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းသည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးလှည့်လည် စီးဆင်းမှု နှေးကွေးခြင်းအပြင် တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းခြင်းကြောင့် အကျပ်အတည်းဖြစ်ပေါ်နေ ခြင်းဖြစ်သည်။ သက်ဆိုင်ရာမှထုတ်ပြန်သော စာရင်းဇယားများအရ တစ်ဦး ချင်း အသားတင်ထုတ်ကုန်တန်ဖိုး GDP သည် အရေအတွက်ပမာဏ မြင့်တက်လာနိုင်သော်လည်း တန်ဖိုးအားဖြင့် နိမ့်ကျနေမည်ဖြစ် သည်။ ငွေကြေးတန်ဖိုးကျဆင်းခြင်းနှင့် ဈေးကွက်ပမာဏကျုံ့ဝင် ခြင်းတို့ကြောင့် အခြေခံပြည်သူများအတွက်ဝင်ငွေမှာ သာမန်စားသောက်ကုန်အသုံးစရိတ် အတွက်သာ အသုံးပြုနေရခြင်းဖြစ်သည်။ လာမည့်ရက်များအတွင်း နှစ်သစ်ကူးကာလရုံးပိတ်ရက်များ ရောက်ရှိလာ နိုင်သောကြောင့် အခြေခံစားသောက် ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်မြင့်တက်လာနိုင်သည်။ ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှင့် ဈေးကွက်ကွင်းဆက်များ ပြတ်တောက်မှုအရ လာမည့်ရက်များအတွင်း အခြေခံ ပြည်သူလူထုမှာ လူမှုစီးပွားအကျပ်အတည်း ပိုမိုခံစားနေရဦးမည်ဖြစ်သည်။
အခြေခံစားသောက်ကုန်များနှင့် မြင့်တက်လာသည့်ကုန်ခြောက်ဈေး
ပွင်းလင်းရာသီတွင် အခြေခံစားသောက်ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ ဈေးငြိမ်သက်နေသော်လည်း မီးဖို ချောင်သုံး ကုန်ခြောက်ဖြစ်သည့် အာလူး၊ ကြက် သွန်နီနှင့်ကြက်သွန်ဖြူများမှာ ဈေးတက်လာပြီဖြစ် သည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များတွင် ဆန်ဈေး သည် ရွှေဘို ဆန်ချောဈေးနှုန်းမှာ တစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းခွဲဝန်းကျင်ဖြင့် အပြောင်းအလဲရှိသော်လည်း အခြားဆန်ဈေးများမှာ အနည်းငယ်မြင့်တက် လာသည်။ ဆန်ကြမ်းအမျိုးအစားဖြစ်သော မနောသုခ တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ကိုးသောင်းခြောက်ထောင် ဈေးရှိပြီး ပုသိမ်ဆင်းသုခတစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင်ဈေးဖြင့် ပုံမှန်အမြင့်ဈေးအတိုင်း ရှိနေကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် ဆန်ချောဈေးကွက် အတွင်းရှိ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်း သုံးသောင်းဝန်းကျင်နှင့် ပုံမှန် ရိုးရိုးပေါ်ဆန်းတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းတစ်သောင်းကျပ်ရှိကြောင်း သိရ သည်။ ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သက်ဆိုင်ရာက အရေးကြီးကုန်စည်အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဈေးကွက်ထိန်းချုပ် နေခြင်းကြောင့် ဆန်ဈေးများ အနည်းငယ်တည် ငြိမ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စားအုန်းဆီဈေးကွက်တွင် တရား ဝင် ဖြန့်ချိဈေးမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၆၈၇၅) ကျပ်ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ကထက် (၁၅)ကျပ်ကျဆင်းသွားပြီး လက်လီ ဆယ်ရက်လျှင်တစ်ပိဿာ စာအုပ်ဖြင့်ရောင်းချပေးမှုတွင် တစ်ပိဿာ (၇၃၀ဝ)ကျပ်ဈေးဖြင့် တည်ငြိမ်နေကြောင်းသိရသည်။ ကုန်ခြောက်ဈေးကွက်တွင် နယ်အဝင်နည်းပါးသွားခြင်းကြောင့် ကုန် ဈေးနှုန်းများတက်လာကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည် ဒိုင်မှသိရသည်။ ကုန်ခြောက်ဈေးကွက်အတွင်း
အာလူးတစ်ပိဿာလျှင် (၆၀ဝဝ)ကျပ်ဝန်းကျင်အထိ ဈေး တက်လာပြီး၊ ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာလျှင် အမျိုးအစားအလိုက် (၂၈၀ဝ)ကျပ်မှ (၄၇၀ဝ)ကျပ်အထိ ဈေးမြင့်တက်လာကြောင်း သိရသည်။
ထို့အတူ ကြက်သွန်ဖြူဈေးကွက်တွင် လည်း ဈေးနှုန်းများဆက်တိုက်မြင့်တက်နေပြီး တစ်ပိဿာ လျှင် တစ်သောင်းခွဲမှ တစ်သောင်းရှစ်ထောင် ကျပ် ဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိကြောင်းသိရသည်။ ယခု တစ်ပတ်အတွက် အသားငါးဈေးကွက်အတွင်း ငါး ဈေးများမှာ အနည်းငယ်မြင့်တက်လာပြီး ငါးမြစ်ချင်း တစ်ပိဿာလျှင် တစ်သောင်းခွဲဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိ ကြောင်းသိရသည်။ ကြက်သား၊ ဝက်သား၊ ဆိတ်သား နှင့်အမဲသားဈေးကွက်မှာ ယခင်သီတင်းပတ်များအတိုင်း အပြောင်းအလဲမရှိ ဈေးတည်ငြိမ် နေကြောင်း သိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များမှာ ယခုနှစ် ပွင့်လင်းရာသီတွင် ဈေးကျဆင်းမှု နည်း ပါးပြီး ဈေးအမြင့်ပိုင်းတွင်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။ လာမည့်ရက်များတွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်ဈေးသည် အတက်အကျနည်းပါးစွာဖြင့် တည်ငြိမ်နေမည်ဖြစ်သည်။
Source: NP News
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ကုန်ဆုံးချိန်ရောက်လာပြီဖြစ်ရာ အစိုးရတင်ဒါလုပ်ငန်းများ သတ်မှတ်ကာလကုန်ဆုံး ချိန်လည်းဖြစ်သည်။ ဘတ်ဂျတ်ကာလအသစ်အတွက် လုပ်ငန်းများစတင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို့ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်မှ လက်ကျန်လုပ်ငန်းများသည်လည်း လုပ်ငန်းအချောသပ်အပ်နှံရမည် ဖြစ်သည်။ အစိုးရ တင်ဒါလုပ်ငန်းအများစုတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများပါဝင်ကြပြီး အခက်အခဲမျိုးမျိုးကြောင့် တင်ဒါပါ စည်းမျဉ်းများကို လိုက်ပါ မဆောင်ရွက်နိုင်သောလုပ်ငန်းများရှိကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။
မကြာမီကာလအတွင်း မြန်မာနှစ်သစ်ကူး သင်္ကြန်ကာလသို့ရောက်ရှိ လာမည်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက် နှင့် နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်မှာ အပြောင်းအလဲနည်းပါးနေသည်။ မြန်မာ့ရွှေဈေးကွက်နှင့် နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်သည် ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်ဈေးနှင့် ပြင်ပပေါက်ဈေးအကြား ကွာခြားချက်ကြီးမားစွာ ဆက်လက်ရပ်တည်နေသည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ရွှေဈေးကွက်အပြောင်းအလဲ မြန်ဆန်နေသော်လည်း ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့ ကြီးမားသောသက်ရောက်မှုမရှိခြင်းကြောင့် အရောင်းအဝယ်များ နည်းပါးကြောင်း ရွှေကုန်သည်များ ထံမှ သိရသည်။
မတ်လအတွင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်တည်ငြိမ်နေရာ နိုင်ငံခြားမှတင်သွင်းသည့် စက်သုံးဆီနှင့် စားအုန်းဆီဈေးကွက်တွင် ဈေးများ ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ စက်သုံးဆီတင် သွင်းမှုအဖြစ် လတ် တလောတွင်သာမက လာမည့် သင်္ကြန်ကာလအထိ စဉ်ဆက်မပြတ်စေရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သက်ဆိုင်ရာမှထုတ်ပြန်ချက်များအရသိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များအပါအဝင် အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုမှာ ဆက်လက် ဖြစ်ပွား နေရာ ပြည်သူများအတွက် အခက်အခဲကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။ စက်သုံးဆီနှင့်စားအုန်းဆီဈေးများ တည်ငြိမ်နေသော် လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိသောကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဝယ်လိုအား ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေ ဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်ဖြင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက တူညီသောအခြေအနေတွင်ရှိနိုင်ကြောင်း ဈေးကွက် ကျွမ်း ကျင်သူ များကသုံးသပ်ကြသည်။ ယခင်ဘဏ္ဍာရေးနှစ် (၂၀၂၃- ၂၀၂၄) ခုနှစ်က ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ (၂၇) ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်ခဲ့ရာ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများ နှစ်ဆမှသုံးဆအထိ လက်လီဈေးကွက် အတွင်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေခံစား သောက်ကုန်မဟုတ်သော ကုန်စည်အများစုမှာ ပြည်ပမှတင်သွင်းရောင်းချခြင်းဖြစ်ရာ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် နောက်ဆုံး အသုံးပြုသူအကြား ဈေးကွာခြားချက်ကြီး မားနေခြင်းဖြစ်သည်။ လတ်တလောဈေးကွက် အခြေအနေ များအရ လာမည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း အခြေခံကုန်စည်နှင့် အခြားကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ အမြင့်ပိုင်းတွင် ဆက်လက်ရပ်တည် နေမည်ဖြစ်ပြီး အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုကို ပြည်သူများ ဆက်လက်ခံစားနေရမည်ဖြစ်သည်။
ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေသော ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှင့်နိုင်ငံခြားငွေဈေးကွက်
ယခုတစ်ပတ်အတွင်း အမေရိကန်နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းပြဿနာများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ကွက်အတွင်း ရွှေဈေး များ ဆက်တိုက်မြင့်တက်ခဲ့ ကြောင်းသိရသည်။ မတ်လ (၁၉)ရက်မတိုင်မီကာ လကတည်းက ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃၀ဝဝ)ကျော်သို့ ရောက် ရှိလာပြီး ကျရိပ်မရှိဘဲ ဆက်တိုက်မြင့်တက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လတ်တလော ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ရွှေ လေပတ်ကားအရောင်းအဝယ်များ နည်းပါးသွားခြင်း ကြောင့် ပြင်ပရွှေဈေး အတက်နည်းပါးခဲ့ကြောင်း ရွှေ ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းထံမှသိရသည်။ ယခုတစ် ပတ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ရွှေတစ်အောင်စ လျှင် မတ်လ(၁၈)ရက်မှစတင်ကာ (၃၀၄၄)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၄၈)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၃၄)ဒေါ်လာ၊ (၃၀၂၂)ဒေါ်လာ ၊ (၃၀၂၄)ဒေါ်လာနှင့် မတ်လ(၂၅)ရက်တွင် (၃၀၁၀)ဒေါ်လာ အသီးသီးပေါက်ဈေး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများ စံချိန်တင်မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်အေးနေခြင်း ကြောင့် ဈေးတည်ငြိမ်နေကြောင်းသိရသည်။ ပြည်တွင်းပြင်ပရွှေဈေးကွက်တွင် အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ် သားလျှင်(၆၇)သိန်းမှ (၆၈)သိန်းဝန်းကျင်ခန့်သာ ဈေးနှုန်းများအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်၏ တရားဝင်ရည်ညွှန်း ဈေးဖြစ်သည့် ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင် များအသင်းရုံး (YGEA) မှပေါက်ဈေးများတွင်မူ အကယ် ဒမီရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင်(၁၆.၃၂၉၃၂၅)ဂရမ် ဈေး နှုန်းမှာ (၅၆)သိန်းကျပ်ဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်း (၁၅)ပဲ ရည်ရွှေထည် များမှာ အရောင်းအဝယ်အေးနေပြီး အခေါက်ရွှေအရောင်းအဝယ်ရပ်တန့်ထားကြောင်း ရွှေ ကုန်သည်အချို့က ပြောကြားသည်။ နိုင်ငံတကာရွှေ ဈေးကွက်မတည်ငြိမ်ပါက ပြည်တွင်းရွှေဈးကွက်ကို သက်ရောက်နိုင်ခြေရှိ သော်လည်း လက်ရှိကာလတွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်တစ်ခုလုံး ပြင်ပပေါက်ဈေး ကို သာအခြေခံပြီး အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေရကြောင်း သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ပြင်ပရွှေပေါက်ဈေးအရ မြန် မာ့ရွှေဈေးသည် လာမည့်ရက်များအတွင်း အမြင့်ပိုင်း တွင် ဆက်လက်ရပ်တည်နေမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြား ငွေလဲဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ပုံမှန်ဖြစ်နေပြီး အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် (၄၄၀ဝ) ကျပ်အောက် ပြန်လည်ကျဆင်းလာကြောင်းသိရသည်။ နိုင်ငံခြား ငွေလဲဈေးနှုန်း အကျပိုင်းတွင်ရောက်ရှိ လာခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းသွင်းကုန်များအတွက် အဆင်ပြေနေ ကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်က မတ်လ(၂၄)ရက်တွင် စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃၅)သန်းနှင့် ယွမ် (၁၀)သန်း ထုတ်ရောင်းပေးမည်ဟုကြေညာထားရာ ငွေလဲဈေးကွက်တွင် နိုင်ငံခြားငွေဈေးများ အကျပိုင်းတွင် ဆက်လက်ရပ်တည်နေသည်။ မတ်လ(၂၅) ရက် ငွေလဲဈေးကွက်ပေါက်ဈေးများအရ အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာလျှင် (၄၃၈၀)ကျပ်၊ တရုတ် တစ်ယွမ် လျှင် (၆၀ဝ)ကျပ်၊ ထိုင်းတစ်ဘတ်လျှင် (၁၂၈)ကျပ်၊ စင်ကာပူတစ်ဒေါ်လာလျှင် (၃၂၈၀) ကျပ် အသီးသီး ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရသည်။ လာ မည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲဈေးကွက်တွင် ငွေလဲဈေးများ အနည်းငယ် ကျဆင်းနေဦးမည် ဖြစ်သည်။
အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုသည် (၂၀၂၃-၂၀၂၄)ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် (၂၇)ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး လက် ရှိ (၂၀၂၄-၂၀၂၅)ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် (၁၃) ရာခိုင် နှုန်းခန့်ရှိမည်ဟု သက်ဆိုင်ရာကထုတ်ပြန်သည့် ရသုံးမှန်း ခြေစာရင်းတွင်ဖော်ပြထားသည်။ ပြည်တွင်း လက်လီဈေးကွက်အတွင်းရှိ ဈေးနှုန်းများအရ ယခင် နှစ်ဖြင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ကုန်စည်ဈေးများ နှစ်ဆနီးပါး မြင့်တက်နေကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်မဟုတ်သော အဝတ်အထည်၊ လူသုံးကုန်နှင့်ဆေးဝါး စသည့်တို့မှာ ကျဆင်းခြင်း မရှိဘဲ ဈေးနှုန်းအမြင့်ဖြင့်သာရောင်းချနေရကြောင်း သိရသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ယခင်နှစ်ကဈေးတက် ခဲ့သော ကုန်စည်အချို့မှာ တက်ဈေးအတိုင်းရောင်းချနေသည့်အပြင် ယခုနှစ်အတွင်း ဈေးတက်လာ သည့်ကုန်စည်များသည်လည်း ပွင်းလင်းရာသီရောက် ရှိသော်လည်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ အဓိကအားဖြင့် အသေး စားအလတ်စား အရောင်းဝယ်လုပ်ကိုင်သောကုန် သည်များမှာ ရောင်းအားကျဆင်းခြင်းနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းကို ဆက်တိုက်ခံစားနေရကြောင်း သိရသည်။ ယခင်ဝယ်ယူထားသည့် ကုန်စည်တန်ဖိုး နှင့် လက်ရှိပေါက်ဈေးအကြား ကွာခြားချက်နည်းပါး သော်လည်း စားသုံးသူများထံမှ ဝယ်ယူနိုင်သောစွမ်းအား ကျဆင်းနေကြောင်းသိရသည်။ ငွေကြေးဖောင်း ပွမှုအရ ယခင်နှစ်ကထက် လက်ရှိအချိန်တွင် ငွေတန်ဖိုးများကျဆင်းသွားရာ အမြတ်အစွန်းရရှိရန် အခွင့် အလမ်းနည်းပါးသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုနှစ်အတွက် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ယခင်နှစ်များထက် နိမ့် ကျနိုင်သော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းမှာ ကျဆင်းသွားနိုင် ခြေမရှိကြောင်းသိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးမူ ဝါဒမှာ ဈေးကွက်ဈေးနှုန်း နှုန်းရှင်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဒဏ်ကိုပိုမိုခံစားနေရခြင်းဖြစ်သည်။ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုကြောင့် ဝယ်ယူသူဘက်မှ ဝယ်နိုင်စွမ်းအား ကျဆင်းနေသည့်အပြင် ရောင်းချသူဘက်မှလည်း အမြတ်အစွန်းနည်းပါးပြီး ဈေးကွက် ရပ်တန့်မှုကို ကြုံ တွေ့နေရခြင်းဖြစ်သည်။ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းသည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးလှည့်လည် စီးဆင်းမှု နှေးကွေးခြင်းအပြင် တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းခြင်းကြောင့် အကျပ်အတည်းဖြစ်ပေါ်နေ ခြင်းဖြစ်သည်။ သက်ဆိုင်ရာမှထုတ်ပြန်သော စာရင်းဇယားများအရ တစ်ဦး ချင်း အသားတင်ထုတ်ကုန်တန်ဖိုး GDP သည် အရေအတွက်ပမာဏ မြင့်တက်လာနိုင်သော်လည်း တန်ဖိုးအားဖြင့် နိမ့်ကျနေမည်ဖြစ် သည်။ ငွေကြေးတန်ဖိုးကျဆင်းခြင်းနှင့် ဈေးကွက်ပမာဏကျုံ့ဝင် ခြင်းတို့ကြောင့် အခြေခံပြည်သူများအတွက်ဝင်ငွေမှာ သာမန်စားသောက်ကုန်အသုံးစရိတ် အတွက်သာ အသုံးပြုနေရခြင်းဖြစ်သည်။ လာမည့်ရက်များအတွင်း နှစ်သစ်ကူးကာလရုံးပိတ်ရက်များ ရောက်ရှိလာ နိုင်သောကြောင့် အခြေခံစားသောက် ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်မြင့်တက်လာနိုင်သည်။ ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှင့် ဈေးကွက်ကွင်းဆက်များ ပြတ်တောက်မှုအရ လာမည့်ရက်များအတွင်း အခြေခံ ပြည်သူလူထုမှာ လူမှုစီးပွားအကျပ်အတည်း ပိုမိုခံစားနေရဦးမည်ဖြစ်သည်။
အခြေခံစားသောက်ကုန်များနှင့် မြင့်တက်လာသည့်ကုန်ခြောက်ဈေး
ပွင်းလင်းရာသီတွင် အခြေခံစားသောက်ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ ဈေးငြိမ်သက်နေသော်လည်း မီးဖို ချောင်သုံး ကုန်ခြောက်ဖြစ်သည့် အာလူး၊ ကြက် သွန်နီနှင့်ကြက်သွန်ဖြူများမှာ ဈေးတက်လာပြီဖြစ် သည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များတွင် ဆန်ဈေး သည် ရွှေဘို ဆန်ချောဈေးနှုန်းမှာ တစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းခွဲဝန်းကျင်ဖြင့် အပြောင်းအလဲရှိသော်လည်း အခြားဆန်ဈေးများမှာ အနည်းငယ်မြင့်တက် လာသည်။ ဆန်ကြမ်းအမျိုးအစားဖြစ်သော မနောသုခ တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ကိုးသောင်းခြောက်ထောင် ဈေးရှိပြီး ပုသိမ်ဆင်းသုခတစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင်ဈေးဖြင့် ပုံမှန်အမြင့်ဈေးအတိုင်း ရှိနေကြောင်းသိရသည်။ ထို့ပြင် ဆန်ချောဈေးကွက် အတွင်းရှိ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်း သုံးသောင်းဝန်းကျင်နှင့် ပုံမှန် ရိုးရိုးပေါ်ဆန်းတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းတစ်သောင်းကျပ်ရှိကြောင်း သိရ သည်။ ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သက်ဆိုင်ရာက အရေးကြီးကုန်စည်အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဈေးကွက်ထိန်းချုပ် နေခြင်းကြောင့် ဆန်ဈေးများ အနည်းငယ်တည် ငြိမ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စားအုန်းဆီဈေးကွက်တွင် တရား ဝင် ဖြန့်ချိဈေးမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၆၈၇၅) ကျပ်ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ကထက် (၁၅)ကျပ်ကျဆင်းသွားပြီး လက်လီ ဆယ်ရက်လျှင်တစ်ပိဿာ စာအုပ်ဖြင့်ရောင်းချပေးမှုတွင် တစ်ပိဿာ (၇၃၀ဝ)ကျပ်ဈေးဖြင့် တည်ငြိမ်နေကြောင်းသိရသည်။ ကုန်ခြောက်ဈေးကွက်တွင် နယ်အဝင်နည်းပါးသွားခြင်းကြောင့် ကုန် ဈေးနှုန်းများတက်လာကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည် ဒိုင်မှသိရသည်။ ကုန်ခြောက်ဈေးကွက်အတွင်း
အာလူးတစ်ပိဿာလျှင် (၆၀ဝဝ)ကျပ်ဝန်းကျင်အထိ ဈေး တက်လာပြီး၊ ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာလျှင် အမျိုးအစားအလိုက် (၂၈၀ဝ)ကျပ်မှ (၄၇၀ဝ)ကျပ်အထိ ဈေးမြင့်တက်လာကြောင်း သိရသည်။
ထို့အတူ ကြက်သွန်ဖြူဈေးကွက်တွင် လည်း ဈေးနှုန်းများဆက်တိုက်မြင့်တက်နေပြီး တစ်ပိဿာ လျှင် တစ်သောင်းခွဲမှ တစ်သောင်းရှစ်ထောင် ကျပ် ဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိကြောင်းသိရသည်။ ယခု တစ်ပတ်အတွက် အသားငါးဈေးကွက်အတွင်း ငါး ဈေးများမှာ အနည်းငယ်မြင့်တက်လာပြီး ငါးမြစ်ချင်း တစ်ပိဿာလျှင် တစ်သောင်းခွဲဝန်းကျင်ပေါက်ဈေးရှိ ကြောင်းသိရသည်။ ကြက်သား၊ ဝက်သား၊ ဆိတ်သား နှင့်အမဲသားဈေးကွက်မှာ ယခင်သီတင်းပတ်များအတိုင်း အပြောင်းအလဲမရှိ ဈေးတည်ငြိမ် နေကြောင်း သိရသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များမှာ ယခုနှစ် ပွင့်လင်းရာသီတွင် ဈေးကျဆင်းမှု နည်း ပါးပြီး ဈေးအမြင့်ပိုင်းတွင်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။ လာမည့်ရက်များတွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်ဈေးသည် အတက်အကျနည်းပါးစွာဖြင့် တည်ငြိမ်နေမည်ဖြစ်သည်။
Source: NP News