(ရိုက်တာ၊ ဇွန် ၁၈)

တရုတ်ဗဟိုဘဏ်အကြီးအကဲက ဒီဂျစ်တယ် ယွမ်ကို နိုင်ငံတကာအဆင့်တွင် တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းကတိပေး ပြောကြားပြီး၊ ငွေကြေးအမျိုးအစား များစွာ လွှမ်းမိုးနေသည့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးစနစ်တွင် ဗဟုမဏ္ဍိုင်ကမ္ဘာသုံးငွေကြေးစနစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာစေရေး တောင်းဆိုလိုက်ပါသည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံသည် ရှန်ဟိုင်းမြို့တွင် နိုင်ငံတကာ e-CNY အော်ပရေးရှင်းဗဟိုဌာနကို တည်ထောင် သွားရန်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်ပြည်သူ့ဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Pan Gongshengက ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံ တကာ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ၏ Lujiazui Forumတွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) က ပြောကြားလိုက်ပါသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကောက်အခွန်နှုန်းထား မူဝါဒများကြောင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေး တင်းမာမှုနှင့် ဒေါ်လာအခြေခံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအတွက် အခြားရွေးချယ်စရာရန် အားပေးသည့် ကမ္ဘာသုံး ယွမ်ငွေကို နှစ်သက်သဘောတွေ့လာကြမည်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တရုတ်နိုင်ငံသည် အနောက်နိုင်ငံအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဘဏ္ဍာရေးစနစ် လွတ်လပ်ပြီး တိုးတက်မှုရှိလာစေရန် ကြိုးပမ်းမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ ကုန်သွယ်မှု ပုံသဏ္ဍာန် အရွှေ့အပြောင်းနှင့် ကမ္ဘာ့ပထဝီနိုင်ငံရေး ချိန်ညှိမှုတို့၏ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအပေါ် သက်ရောက်မှု တို့၏ တွန်းအားရရှိရေးသည်လည်း အရေးကြီးပါကြောင်း၊ “ဗဟုမဏ္ဍိုင် နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးစနစ် ဖြစ်ထွန်းရေးသည် အချုပ်အခြာပိုင် နိုင်ငံများ၏ငွေကြေးအပေါ် မူဝါဒဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များကို ခိုင်မာစေခြင်း၊ ဘဏ္ဍာရေးစနစ်၏ တုန့်ပြန်နိုင်ငံစွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းနှင့် ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးစနစ် ပိုမိုတည်ငြိမ်စေရေးအတွက် ထိန်းချုပ်နိုင်ငံခြားစသည့် အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိမှာဖြစ်ကြောင်း” ၎င်းက ပြောကြားလိုက်ပါသည်။

ကိုးကား -Reuters

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ

ရုရှားနိုင်ငံတွင် တရုတ်ဘာသာစကားအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု တိုးပွားလာ နေကြောင်း သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က SPIEF 2025 ဖိုရမ်အပြီး သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏မြေးမဖြစ်သူသည် ပေကျင်းမှ ဆရာမတစ်ဦးနှင့်သင်ကြားနေပြီး တရုတ်ဘာသာကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောဆိုနိုင်ကြောင်း ဖွင့်ဟခဲ့သည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သတင်းဌာနများ၏ အကြီးအကဲများနှင့် ညနေပိုင်း အမေးအဖြေအစီအစဉ်တွင် ရှင်ဟွာသတင်းဌာန၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖူဟွာက ရုရှား- တရုတ် လူမှုရေးဖလှယ်မှု နက်ရှိုင်းလာပုံနှင့် ပူတင်၏ “မိသားစုဝင် အချို့က တရုတ်ဘာသာစကားကို လေ့လာနေကြသည်” ဆိုသည့် ယခင် က ပြောကြားချက်အကြောင်း မေးမြန်းခဲ့သည်။

ပူတင်က “မိမိ၏ မိသားစုဝင်တွေထဲမှာ တရုတ်စာလေ့လာနေသည့် သူတွေရှိကြောင်း ပြောတုန်းက မိမိ၏ မြေးမဖြစ်သူကို ရည်ညွှန်းတာပါ။ သူမတွင် ပေကျင်းက ဆရာမရှိပြီး တရုတ်စကားကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောနိုင် ပါသည်” ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။

“မိမိ၏မြေးက ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်အစောပိုင်းတုန်းက ၎င်း၏ ဆန္ဒ အလျောက် တရုတ်စာကို စတင်လေ့လာခဲ့သည်၊ ဆရာတစ်ဦးခန့်ပြီး သင်ယူခဲ့သည်” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတက ရုရှားနိုင်ငံတွင် တရုတ်ကျောင်းသား ၅၀,၀၀၀ ကျော် ပညာသင်ကြားလျက်ရှိပြီး တရုတ်နိုင်ငံတွင်လည်း ရုရှားကျောင်းသား ၂၁,၀၀၀ ကျော် ရှိနေကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်များအကြား တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်မှုများ ရှိနေပြီး ဤသို့ဖြင့် နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်ပယ်အားလုံး ဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးများ ပိုမိုခိုင်မာလာကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြား ခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ဝါရှင်တန် ဇွန် ၁၈

အမေရိကန်အစိုးရအမျိုးသား လေကြောင်းနှင့် အာကာသစီမံခန့်ခွဲရေးအေဂျင်စီ(နာဆာ) ၏ ဂျိမ်းစ်ဝက်ဘဲ အာကာသရေဒီယို တယ်လီစကုပ်သည် အအေးဓာတ် အပြင်းထန်ဆုံး သက်တမ်း ရှေးအကျဆုံးနှင့် အလင်းအားအနည်းဆုံး ဂြိုဟ်တစ်စင်းကို တိုက်ရိုက် ဓာတ်ပုံ ရိုက်ကူးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဇွန် ၁၇ ရက် သတင်းများအရ သိရသည်။

14 Her C အမည်ရှိ အဆိုပါ ဂြိုဟ်သည် ကမ္ဘာမြေနှင့် အလင်း နှစ် ၆၀ ခန့်အကွာတွင်ရှိသည့် ကြယ်တစ်စင်းကို ဗဟိုပြုလှည့် ပတ်လျက်ရှိသည်။

ဂျိမ်းစ်ဝက် အာကာသရေဒီယို တယ်လီစကုပ်ရိုက်ကူးထားသော ဓာတ်ပုံများထဲတွင် 14 Her C ဂြိုဟ်ကို လိမ္မော်ရောင်အစက် အပြောက်ငယ်တစ်ခုအဖြစ် တွေ့

မြင်နိုင်သည်။ 
14 Her C ဂြိုဟ်သည် သက် တမ်းအားဖြင့် နှစ်ပေါင်း လေး ဘီလီယံခန့်ရှိပြီး လေထုလွှာအပူ ချိန်မှာ အနှုတ် သုံးဒီဂရီဆဲလ်စီယပ်စ်ထိသာရှိရာ အအေးဓာတ် အလွန်ပြင်းထန်သော ဂြိုဟ်တစ် စင်းဖြစ်ကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်များ က ပြောကြားသည်။

အဆိုပါဂြိုဟ်သည် မိခင်ကြယ် ဖြစ်သည့် 14 Her ကြယ်ကို မိုင် ပေါင်း ၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံအကွာ မှတစ်ဆင့် လှည့်ပတ်နေကြောင်း သိရသည်။

အအေးဓာတ်ပြင်းထန်သော၊ သက်တမ်းရှေးကျသော 14 Her C ကဲ့သို့သော ဂြိုဟ်များမှာ တိုက်ရိုက် ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးရန် အလွန်ခက်ခဲ သည့် ဂြိုဟ်များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Ref: Sputnik News

YDNB Newspaper

ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ပြောကြားချက်အရ အမေရိကန်က အီရန်၏ Fordow အဏုမြူစက်ရုံကို တိုက်ခိုက်ပျက်စီးစေပါက ချက်ချင်း သက်ရောက်မည့် ဧရိယာအတွင်း ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု အနည်းငယ်ယိုစိမ့်နိုင်သော်လည်း အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုတစ်ခုကို ဗုံးကြဲခြင်းကဲ့သို့ ကြီးမားသည့် အကျိုးဆက်မျိုး ဖြစ်မည်မဟုတ်ဟု ဆိုပါသည်။

Arms Control Association ၏ အဏုမြူလက်နက်မပြန့်ပွားရေး မူဝါဒ ဌာနမှူး Kelsey Davenport က Fordow စက်ရုံအား ဗုံးများဖြင့် ထိုးဖောက် တိုက်ခိုက်နိုင်ပါက “စက်ရုံတွင် သန့်စင်သိမ်းဆည်းထားသော ယူရေနီယမ် မှ ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု အနည်းငယ် ယိုစိမ့်နိုင်သော်လည်း ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြင်းထန်သည့် ညစ်ညမ်းမှုကို ဖြစ်စေမည်မဟုတ်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

သူမက စက်ရုံ၏စင်ထရီဖျူးများတွင် အသုံးပြုသည့်ကုန်ကြမ်းဖြစ်သည့် ယူရေနီယမ် ဟက်ဇာဖလိုရိုက်ဓာတ်ငွေ့ သိုလှောင်ရာနေရာကို တိုက်ခိုက် ပါက “ဓာတုအဆိပ်သင့်မှုများ” နှင့် “အားနည်းသော အယ်လ်ဖာ ရေဒီယို သတ္တိကြွမှု” ဖြစ်ပေါ်စေကာ ယင်းသည် ထိုနေရာတွင်သာ ကန့်သတ် ဖြစ်ပွားမည်ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

Davenport က “လူများသည် သင့်လျော်သော ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ ဝတ်ဆင်ထားပါက ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် အခြေအနေဖြစ်မည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံမှ Foundation for Defense of Democracies - FDD တွင် အကြီးတန်းပရိုဂရမ် ဒါရိုက်တာနှင့် အကြီးတန်း အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သူ Behnam Ben Taleblu ကလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောပျက်စီးမှုကို ဓာတု အန္တရာယ်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။

NTI (Nuclear Threat Initiative) ၏ အဏုမြူပစ္စည်းလုံခြုံရေး ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ Scott Roecker က “Fordow တွင် ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု ပျံ့နှံ့မှု အန္တရာယ် ကြီးမားစွာမရှိပါ၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုယူရေနီယမ် သည် အသစ်ဖြစ်နေသေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

၎င်းက “ထိုရေဒီယိုသတ္တိကြွမှုသည် စက်ရုံအနီးတစ်ဝိုက်တွင်သာ ကန့်သတ် ဖြစ်ပွားမည်ဖြစ်ပြီး စက်ရုံသည် မြေအောက်တွင်လည်း မြှုပ်နှံထား သောကြောင့် မည်မျှထိ လွှတ်ထုတ်မည်ကိုပင် အတိအကျ မသိရပါ” ဟု ဆိုခဲ့သည်။

Kelsey Davenport က “အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုတစ်ခုကို ဗုံးကြဲခြင်းသည် လုံးဝကွဲပြားသော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။

သူမက အစ္စရေးအနေဖြင့် အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုကို ဗုံးကြဲမည် ဆိုသည်မှာ အလွန်နည်းပါးသော အလားအလာသာရှိပြီး ထိုသို့လုပ်ဆောင်ပါက “နိုင်ငံတကာဥပဒေကို ထင်ရှားစွာ ချိုးဖောက်ရာရောက်မည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

“ဓာတ်ပေါင်းဖိုအရည်ပျော်ကျခြင်း၊ ပြင်းထန်သော ရေဒီယိုသတ္တိကြွညစ်ညမ်းမှုနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုတို့ကြောင့် အဆိုပါဒေသအား ပျက်စီးစေနိုင်သည်” ဟု Davenport က သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား- CNN

Photo: Euronews.com

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေးဆိုတာ အနာဂတ်စစ်ပွဲတွေမှာမရှိ မဖြစ်ပါဝင်လာမယ့် စစ်ဆင်ရေးတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစစ်ဆင်ရေးက အင်မတန်မှလည်း အဆင့်မြင့်မားပြီး ထိရောက်မှုပမာဏကလည်း ပြင်းထန်လွန်းပါတယ်။

အခုတရုတ်နိုင်ငံမှသိပ္ပံပညာရှင်များက 6G ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာကိုအသုံးပြုထားတဲ့ အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေး လက်နက်စနစ်တစ်မျိုးကို ဖန်တီးတီထွင်လိုက်ပါတယ်။ ဒီလက်နက်စနစ်က လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ ခေတ်မီစစ်သုံးရေဒါများထက် ပိုမိုစွမ်းအားပြင်းတယ်လို့ တီထွင်သူများက ပြောပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံဆိုတာ 6G နည်းပညာမှာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းသို့ရောက်ရှိနေတဲ့နိုင်ငံကြီးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ South China Morning Post သတင်းဌာနရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်အရဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံက 6G နည်းပညာနဲ့ပတ်သက်လို့ မူပိုင်ခွင့်အများဆုံးတင်ထားတဲ့နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။

အခု 6G နည်းပညာသုံး လက်နက်စီမံကိန်းကို တရုတ်နိုင်ငံရှိ ဟွကျောင်းသိပ္ပံ နှင့်နည်းပညာတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခတိန့်လိုင်ဦးဆောင်တဲ့ ပညာရှင်များက ဖန်တီးထားတာဖြစ်ပြီး မထင်ရလောက်အောင် များပြားတဲ့ ဆက်သွယ်ရေးစွမ်းဆောင်ရည်များနဲ့လှိုင်းနှုန်းဖျက်နိုင်စွမ်း၊ လှိုင်းနှုန်းဖျက်မှုမှ ရှောင်ကွင်းနိုင်စွမ်းတို့ရှိတယ်လို့ ကုမ္ပဏီကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီစနစ်က Northrop Gru-mman ရဲ့ AN/APG-85 အဆင့်မြင့်ရေဒါ စနစ်ကို အဓိကပစ်မှတ် ထားတယ်လို့ဆို ပါတယ်။ အဲဒီရေဒါစနစ်ကို F-35 ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ်မှာ အသုံးပြုထားတာပါ။ ဒီစနစ်က ၁၂ ဂစ်ဂါဟတ်အထိရှိတဲ့ လှိုင်းနှုန်းများနဲ့ X-band မှာ အသုံးပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ရေဒါရှောင်ကွင်းနိုင်တဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ပိုင်းမှာဆိုရင်လည်း ဒီစနစ်က ရန်သူ့လေယာဉ်မှူးများကို စိတ်ရှုပ်ထွေးစေမယ့် ပစ်မှတ်အတုပေါင်း ၃၆၀၀ ကျော်ကိုဖန်တီးပေးနိုင်စေပါတယ်။ သူ့မှာရှိတဲ့ တခြားစွမ်းဆောင်ရည်တွေထဲမှာ မြေပြင်အခြေ ပြုလှိုင်းနှုန်းဖျက်စနစ်၊ မြန်နှုန်းမြင့်ဆက်သွယ်ရေး ဗဟိုချက်၊ ဖန်ကြိုးမျှင်လေးတွေကနေတစ်ဆင့် သက်ဆိုင်ရာဆက်စပ်ကိရိယာပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ဆီကို အလွန်များပြားလှတဲ့ တိုက်ပွဲသတင်းအချက်အလက်တွေပေးပို့သူအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း ပါဝင်ပါတယ်။

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များက သူတို့ရဲ့ နည်းပညာအဆင့်မြှင့်တင်နိုင်ဖို့အတွက် ဖိုတွန်နဲ့အီလက်ထရွန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ပြီး မိုက်ခရိုဝေ့ဖိုတွန်နစ်စနစ်ကိုဖန်တီးကာအီလက်ထရွန်နစ်ရဲ့ကန့်သတ်ချက်တွေကို ကျော်လွှားသွားတာဖြစ်ပါတယ်။

သမားရိုးကျစနစ်တွေက လုပ်ငန်းတစ်ခုတည်းကိုသာ အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်နိုင်ပေမယ့် အခုစနစ်ကတော့ အာရုံခံခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းနဲ့ ထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုတဲ့လုပ်ငန်းတွေကို စွမ်းအင်ပမာဏအနည်းဆုံး အသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ်ပါတယ်။

သုတေသနပညာရှင်များရဲ့လေ့လာတွေ့ရှိချက်အရဆိုရင် အလွန်မြင့်မားလှတဲ့ဆက်သွယ်ရေး အမြန်နှုန်းနဲ့ လှိုင်းနှုန်း ဖိဖျက်မှုစွမ်းရည်တွေကို တစ်ချိန်တည်း တစ်ပြိုင်တည်းရရှိစေနိုင်မယ့် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးသော   အတည်ပြုနိုင်တဲ့စနစ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက 6G နည်းပညာကိုတိုးတက်ထွန်းကားအောင် ဖန်တီးနိုင်ခြင်းက ဆက်သွယ်ရေးစနစ်၊ ရေဒါစနစ်နဲ့ အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေးစနစ်တို့ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို တစ်နေရာတည်းမှာ ပေါင်းဆုံမိစေတာဖြစ်တယ်လို့ Acta Optica Sin-ica ဂျာနယ်မှာ သုတေသနပညာရှင်များက ရေးသားဖော်ပြ ထားတာ တွေ့ရှိရပါတယ်။                          

Ref: IE

ကိုထက်

MWD Web Portal

နည်းပညာသတင်း

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ လာဗရော့ဗ်က ယူဂန်ဒါနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဂျေဂျေ အိုဒွန်ဂို နှင့် မော်စကိုတွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၁၈) က ပြုလုပ်သော ဆွေးနွေးပွဲအတွင်း ယူဂန်ဒါအား BRICS ၏ မိတ်ဖက် နိုင်ငံအဖြစ် ကြိုဆိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လာဗရော့ဗ်က “ယူဂန်ဒါအား BRICS မိတ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် မိမိတို့ ကြိုဆို ပါသည်၊ ဤအခြေအနေအသစ်တွင် ယူဂန်ဒါမိတ်ဆွေများနှင့် တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် မျှော်လင့်ထားပါသည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောကြား ခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့ကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ် တို့က တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ နှစ်နှစ်အကြာတွင် တောင်အာဖရိက ပါဝင်လာ ခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့သည် အီရန်၊ အီဂျစ်၊ အီသီယိုးပီးယား၊ အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စုနှင့် အင်ဒိုနီးရှား တို့အား တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီတွင် နိုင်ဂျီးရီးယားနှင့် ယူဂန်ဒါတို့ အပါအဝင် အာဖရိကအပြင်ဘက်ရှိ အခြားနိုင်ငံ ၇ နိုင်ငံသည် BRICS ၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများအဖြစ် ပါဝင်လာခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နှစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ စွမ်းအင်နှင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ၊ ကျန်းမာရေး ကဏ္ဍများကို အလေးထားဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ နှစ်ဖက်စလုံးက ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေများအပေါ် အခြေခံသော နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုများကို နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

အစည်းအဝေးအတွင်း အိုဒွန်ဂို က မော်စကိုမြို့တွင် အမြဲတမ်း သံတမန် ရုံးဖွင့်လှစ်ရန် မြေယာ (သို့) အဆောက်အဦရရှိရေးအတွက် ရုရှား၏ ထောက်ပံ့မှုကို တောင်းခံခဲ့သည်။

ယူဂန်ဒါ၏ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဒုတိယသမ္မတ ဂျက်ဆီကာ အလူပို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗယ်လင်တီနာ မက်ဗီယန်ကို နှင့်လည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

မက်ဗီယန်ကို က ယူဂန်ဒါအား “အာဖရိကတိုက်ရှိ ရုရှား၏ အဓိက မိတ်ဖက်နိုင်ငံတစ်ခု” အဖြစ် ရည်ညွှန်းကာ အဆိုပါ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုသည် ကဏ္ဍစုံတွင် အပြန်အလှန်အကျိုးပြုရန်အတူတကွ ကတိကဝတ်ပြု ထားကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။

အလူပို ကလည်း “အပြန်အလှန်လေးစားမှု၊ ယုံကြည်မှုနှင့် စည်းလုံး ညီညွတ်မှုအပေါ် အခြေခံသော ရုရှား၏ သမိုင်းဝင်မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးသည် အာဖရိကနိုင်ငံများ၏ လွတ်မြောက်ရေးတွင် အထောက်အကူပြု ခဲ့သည်ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

မိမိတို့ခန္ဓာကိုယ်မှထွက်ရှိတဲ့ ကျင်ငယ်ရည်ကို စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအဖြစ်သာသတ်မှတ်ထားပေမယ့် တကယ်တမ်း သုတေသနပြုမှုတွေနဲ့အတူ အသုံးပြုတတ်မယ်ဆိုရင် တန်ဖိုးကြီးမား လှတဲ့အရာတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်စေမယ့်အရာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒါတွေထဲမှာဆေးဘက်ဆိုင်ရာအသုံးပြုနိုင်တဲ့ပစ္စည်းများလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားတက္ကသိုလ်မှ သုတေသနပညာရှင်များက တခြားအမေရိကန်၊ ဂျပန်ပညာရှင်များနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ကျင်ငယ်ရည်ကို ဟိုက်ဒရောဆီယာပတ်တိုက်သို့ ပြောင်းလဲပေးမယ့် တဆေးအတုစနစ်ကို ဖန်တီးလိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဟိုက်ဒရောဆီ ယာပတ်တိုက်ဆိုတာ သွားတုတွေ၊ အရိုး တုတွေထုတ်လုပ်ရာ၊ ရှေးဟောင်းပစ္စည်း တွေကို တူးဖော်ထိန်းသိမ်းရာနဲ့ ဇီဝနည်းအရဆွေးမြည့်နိုင်တဲ့အရာတွေဖန်တီးရာမှာ ကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုလျက်ရှိတဲ့ ကယ်ဆီယံဖော့စဖိတ်သတ္တုဖြစ်ပါတယ်။

ပညာရှင်များက  အခုတီထွင်လိုက်တဲ့ နည်းပညာဟာ ခဲတစ်လုံးနဲ့ငှက်နှစ်ကောင်ပစ်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် တစ်ချိန်တည်းမှာရည်မှန်းချက်နှစ်ခုကိုအောင်မြင်ခြင်းပင်ဖြစ်ပါတယ်။ အကြောင်းရင်းကတော့ တစ်ဖက်မှာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကိုအလဟဿမဖြစ်စေခြင်းနဲ့ အခြားတစ်ဖက်မှာတော့ စီးပွားဖြစ်အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အခုလိုအသုံးဝင်တဲ့အရာတွေ ထွက်ပေါ်လာစေဖို့အချိန်ယူရတာကတစ်ရက်တာမျှသာဖြစ်တာကြောင့် ငွေကြေးကုန်ကျမှုနဲ့ အချိန်ကြာမြင့်မှုကိုသက်သာစေပါတယ်။                           

Ref: IE

ကိုထက်

အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Abbas Araqchi သည် စနေနေ့ (ဇွန် ၂၁) တွင် အစ္စလာမ်မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (OIC) အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်ကြောင်း တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရင်းအမြစ်တစ်ဦးက ကြာသပတေးနေ့ (ဇွန် ၁၉) တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အရင်းအမြစ်က ၅၁ ကြိမ်မြောက် OIC နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများကောင်စီ၏ အထူးအစည်းအဝေးတွင် အစ္စရေး၏ မကြာသေးမီက အီရန်ကို ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ၊ အထူးသဖြင့် ကြာသပတေးနေ့က Arak မြို့ရှိ Khondab နျူကလီးယားစက်ရုံအား တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် အဓိကထား ဆွေးနွေးမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အစ္စရေးစစ်တပ်က အဆိုပါနေရာရှိ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ တည်ဆောက် ပြီးစီးသေးသည့် Heavy-Water Reactor ကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ကျွမ်းကျင်သူများက ၎င်းစက်ရုံမှ နျူလက်နက်သုံး ပလူတိုနီယမ် ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ထားသည်။

တူရကီအစိုးရက အစ္စရေး၏လုပ်ရပ်များကို တရားမဝင်ကြောင်း ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အီရန်အနေဖြင့် တရားဝင်ကာကွယ် ခုခံနေခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရင်းအမြစ်များက နှစ်ရက်ကြာကျင်းပမည့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲတွင် တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Hakan Fidan က ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုဖြစ်စေသော လုပ်ရပ်များကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် မွတ်စ်လင်မ်နိုင်ငံများ စည်းလုံးညီညွတ်ရန် တိုက်တွန်းမည်ဟု ဆိုသည်။ သမ္မတ Tayyip Erdogan သည်လည်း အစည်းအဝေးတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားရန် ရှိသည်။

မွတ်စ်လင်မ်နိုင်ငံပေါင်း ၅၇ နိုင်ငံပါဝင်သော အစ္စလာမ်မစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (OIC) သည် ကာလရှည်လျားစွာကပင် မွတ်စ်လင်မ် နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးဆွေးနွေးမှုများအတွက် စင်တာအဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ကိုးကား- Reuters

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ဝါရှင်တန် ဇွန် ၁၈

Axiom ကုမ္ပဏီ၏ Ax -4  ပုဂ္ဂလိက အာကာသမစ်ရှင်ကို ဇွန် ၁၉ ရက်တွင် လွှတ်တင်ရန် Space x ကုမ္ပဏီနှင့် အမေရိကန် အစိုးရ အမျိုးသားလေကြောင်းနှင့် အာကာသ စီမံခန့်ခွဲရေးအေဂျင်စီ (နာဆာ)တို့ စီစဉ်ထားကြောင်း ဇွန် ၁၇ ရက် သတင်းများအရ သိရသည်။

နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်းဓာတ်ငွေ့ယိုစိမ့်မှုပြဿနာကို ဖြေရှင်းခဲ့ပြီးနောက် No-4 မစ်ရှင်ကို ဇွန် ၁၉ ရက်တွင် လွှတ်တင်ရန် စီစဉ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

Ax-4 မစ်ရှင်အရ ပုဂ္ဂလိက အာကာသခရီးသည် လေးဦးလိုက် ပါမည့် Crew Dragon အာကာသ လူသယ်ယာဉ်ကို ဖယ်လ်ကွန်-၉ ဒုံးပျံဖြင့် နိုင်ငံတကာအာကာသ စခန်းသို့ လွှတ်တင်မည်ဖြစ်သည်။ 

Space X ကုမ္ပဏီသည် Ar -4 မစ်ရှင်ကို ဇွန် ၁၁ ရက်က လွှတ်တင်ရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း ဖယ်လ်ကွန်-၉ ဒုံးပျံသည် ဓာတ်ငွေ့ယိုစိမ့်မှုနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် နိုင်ငံတကာ အာကာသစခန်း ဓာတ်ငွေ့ယိုစိမ့်မှု ပြဿနာတို့ကြောင့် လွှတ်တင်ရေးအစီအစဉ်ကို ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်း ဗက်ဇဒါပင်မကိုယ်ထည်၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် ဓာတ်ငွေ့ယိုစိမ့်မှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းထားပြီးဖြစ်ကြောင်း နာဆာအဖွဲ့က သတင်းထုတ် ပြန်ထားသည်။

Ax-4 မစ်ရှင် ပုဂ္ဂလိကအာကာ သခရီးသည်လေးဦးတို့သည် နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်း၌ သီတင်း နှစ်ပတ်ခန့်နေထိုင်၍ သိပ္ပံပညာ စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

Ref: Xinhua News

Trs: KKO

YDNB Newspaper

Photo - Axiom

ပဲရစ် ဇွန် ၁ဝ

ဥရောပအာကာသအေဂျင်စီ ၏ ဂြိုဟ်တုနှစ်စင်းသည် တိကျစွာ နေရာယူ ယှဉ်တွဲပျံသန်းခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးနေကြတ်မှုဖြစ်စဉ် တုကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဇွန် ၁၇ ရက် သတင်းများအရ သိရသည်။ 

ပရိုဘာ-၃ မစ်ရှင်ဂြိုဟ်တု နှစ် စင်းဖန်တီးထားသော နေကြတ်မှု ဖြစ်စဉ်တုဓာတ်ပုံများကို ဥရောပအာကာသအေဂျင်စီက ဇွန် ၁၆ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ပရိုဘာ-၃ မစ်ရှင် ဂြိုဟ်တု နှစ် စင်းသည် တစ်စင်းနှင့် တစ်စင်း မီတာ ၁၅၀ ခွာ၍ နေရာယူပျံသန်း ပြီး ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ဆုံး နေကြတ်မှု ဖြစ်စဉ်တုကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပရိုဘာ-၃ မစ်ရှင် ဂြိုဟ်တု နှစ် စင်းသည် စမ်းသပ်ဆဲကာလများ တွင်လည်း နေကြတ်မှုဖြစ်စဉ်တု များကို ၁၀ ကြိမ်ထိ ဖန်တီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပရိုဘာ-၃ မစ်ရှင် ဂြိုဟ်တု နှစ် စင်းသည် မစ်ရှင်သက်တမ်း နှစ်နှစ် အတွင်း နေကြတ်မှုဖြစ်စဉ်တု ၂ဝဝ ခန့်ထိ ဖန်တီးမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၂၁၀ တန်ဖိုးရှိ ပရိုတာ-၃ မစ်ရှင်ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ဥရောပအာကာသ အေဂျင်စီက လွှတ်တင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Ref: Russia Today

Tis: KKO

YDNB Newspaper