နိုင်ငံတော်ကို ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြင့် ပြန်လည်လျှောက်လှမ်းနိုင်ရန် ရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေကျင်းပရန် လိုအပ်သည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုစဉ်က အာဏာရနိုင်ငံရေးပါတီသည် မဲမသမာမှုများ ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်း၊ ဥပဒေနှင့်အညီ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိဘဲ နိုင်ငံတော်အာဏာကို အတင်းအဓမ္မရယူရန် ကြိုးစားခဲ့ခြင်းတို့က နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်ကို ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

“လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန်၊ နိုင်ငံတော်၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးကဏ္ဍများကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အစိုးရအဖွဲ့၊ တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့နှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်းများကို ဖွဲ့စည်း ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း” ယာယီသမ္မတ (တာဝန်) တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး (၃/၂၀၂၅) ၌ ရှင်းလင်းပြောကြားရာတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ပြင်ဆင်မှုများအဖြစ် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ကိုင်ဆောင်မဲပေးနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်မရှိသူ ခြောက်သန်းကျော်ကို နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များ ထုတ်ပေးခြင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာသန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူနိုင်ခဲ့ပြီး လူဦးရေဆိုင်ရာ အခြေခံအချက်အလက်များနှင့် အခြေခံမဲဆန္ဒရှင်စာရင်းပြုစုခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ မဲဆန္ဒနယ်များအလိုက် အချက်အလက်များ ကောက်ယူခြင်း၊ နယ်မြေများအလိုက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ ရယူခြင်းတို့လည်း ဆောင်ရွက်ပြီးဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး ‌ဆောင်ရွက်ရာတွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာလမှစတင်ကာ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သမျှသော ပါတီစုံရွေးကောက်ပွဲများအားလုံး နိုင်ငံတစ်ဝန်း ရာနှုန်းပြည့် ဟူသောအခြေအနေကိုမရရှိသေး။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) အရ ကျင်းပသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲများတွင်လည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အခြေအနေများကလည်း ရွေးကောက်ပွဲကို တစ်ချိန်တည်း၊ တစ်ပြိုင်တည်းကျင်းပနိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ အပိုင်းအခြား၊ အကန့်အသတ်များဖြင့် ကျင်းပသွားရ မည့်အခြေအနေမျိုးဖြစ်သည်။ ပြည်တွင်းရှိ မြန်မာပြည်သူများ အားလုံးတို့အနေဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးဖြစ်ပေါ်လာစေရန် စိတ်အားထက်သန်လျက်ရှိပြီး ရွေးကောက်ပွဲမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် အစိုးရတစ်ရပ်နှင့် ဒီမိုကရေစီရှေ့ခရီးဆက်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေတွင် ဆန္ဒမဲပေးသူ မည်သည့်ရာခိုင်နှုန်းရှိမှ ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်မည်ဟု သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားခြင်းမရှိခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေးသည် အခက်အခဲများစွာရှိမည်မဟုတ်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးကျင်းပရာတွင် လွှတ်တော်တက်ရောက်ခွင့်ရသူ ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ၏ ထက်ဝက်ကျော်တက်ရောက်ပါက အစည်းအဝေးအထမြောက်ခြင်း၊ အထမမြောက်ပါကလည်း ဒုတိယအကြိမ်အစည်းအဝေးတွင် လွှတ်တော်တက်ရောက်ခွင့်ရှိသူ ကိုယ်စားလှယ်များအနက် အနည်းဆုံးသုံးပုံတစ်ပုံ တက်ရောက်ပါက ဒုတိယအကြိမ် အစည်းအဝေးအထမြောက်ခြင်းဖြစ်ရာ ရွေးကောက်ပွဲမှ လိုအပ်သည့်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အရေအတွက် ထွက်ပေါ်လာရေးသည်လည်း များစွာခဲယဉ်းမည်မဟုတ်ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ မဝေးတော့သည့်ကာလအတွင်း ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းကြီးကို မြင်တွေ့နေရပြီဖြစ်သည်။

သို့ရာတွင် မြန်မာပြည်သူတို့၏ ဆန္ဒနှင့်ဆန့်ကျင်စွာပင် ရွေးကောက်ပွဲကို မလိုလားသူများ၊ အဖျက်အမှောင့်ပြုလိုသူများက ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်မြောက်အောင်မြင်မှုမရှိစေရန် အမျိုးမျိုးအသံပေးနေကြပြီဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်ရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရန် ပြည်သူ့အားဖြင့် ဝိုင်းဝန်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရပါမည့် အကြောင်း။ ။

MOI

Photo Crd - Observer Research Foundation

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေခံမြေခံ၊ အခြေခံကောင်းများရှိပြီးဖြစ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ရည်မှန်းချက်များ၊ စီမံကိန်းများကို လုပ်ရည်ကိုင်ရည်ရှိသူများ၊ နိုင်ငံတော်ကို ကောင်းမွန်စေလိုသော စေတနာရှိသူများအားလုံး လက်တွဲပူးပေါင်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြပါက နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှုနှင့်အကျပ်အတည်းများ မည်သို့ရှိသည်ဖြစ်စေ အခက်အခဲမှန်သမျှတို့အား လွန်မြောက်ကျော်လွှားပြီး နိုင်ငံအကျိုးကို အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် လေးနှစ်ခွဲကျော်ကာလအတွင်း နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အခြေအနေများအရ နိုင်ငံတော်အစိုးရက အကောင်းဆုံး ဆုံးဖြတ်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းကာလတွင် လုပ်ငန်းတာဝန်များထမ်းဆောင်နိုင်ရေးအတွက် အရပ်ဘက်၊ စစ်ဘက်အတွေ့အကြုံရှိပြီး လုပ်ရည်ကိုင်ရည်ရှိသူများကို အမြန်ရွေးချယ်၍ တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းနယ်ပယ်အသီးသီးနှင့် အစိုးရယန္တရားများ ကောင်းမွန်စွာလည်ပတ်နိုင်ခဲ့သည်။ အရေးပေါ်အခြေအနေကာလတွင် အခက်အခဲများနှင့် ပိတ်ဆို့နှောင့်ယှက်မှုအများအပြားကြားမှ လုပ်ငန်းများအောင်မြင်စွာလည်ပတ်နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးပိုင်းဆိုင်ရာတွင် ပြည်သူများရွေးချယ်သည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ဖြောင့်မတ်စွာလျှောက်လှမ်းလျက်ရှိသည်။ တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး တပ်မတော်သားများသည် ပြည်သူများ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ ပြည်သူများက ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက်လှမ်းလိုသည်ဟု ဆန္ဒရှိသဖြင့် တပ်မတော်အနေဖြင့် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက်လှမ်းနိုင်ရန် အုတ်မြစ်ချပေးခဲ့သည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ပြည်သူများ၏ လိုလားချက်ဆန္ဒများအား မျက်ကွယ်မပြုဘဲ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)နှင့်အညီ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အောင်မြင်စွာလျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ပြည်သူလူထုပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထား၍ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ပေါ်ပေါက်လာစေရန် အစဉ်တစိုက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ရပ်တည်နိုင်ရေးအတွက် စီးပွားရေးသည် အဓိကကျပြီး အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်သည်။ စီးပွားရေးအားကောင်းမွန်မှသာလျှင် နိုင်ငံရေးအားလည်းကောင်းမွန်လာပြီး နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ့စီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၌ အဓိကနှင့်အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်၍ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကိုအခြေခံသည့် စက်မှုကဏ္ဍ (Agro-based Industries) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှသည် ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဝိုင်းဝန်းမြှင့်တင်ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော် စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် အမျိုးသားပညာရေးကဏ္ဍ၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတို့ကို အလေးထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ စီးပွားရေးပိုင်း၌ အားနည်းချက်များရှိနေခြင်းသည် စီးပွားရေးလုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အတတ်ပညာ အားနည်းနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ အတတ်ပညာသည် အတန်းပညာတွင် အခြေခံသောကြောင့် ပညာရေးကို မဖြစ်မနေအားပေးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ပေါ်ပေါက်လာမည့် လွှတ်တော်အခင်းအကျင်းတွင် ဥပဒေပြုသူများပါဝင်မည်ဖြစ်၍ ပညာရေးကောင်းမွန်ပြီး စဉ်းစားဆင်ခြင်နိုင်စွမ်းကောင်းမွန်မည့် ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်ရန်လိုအပ်သည်။ အလားတူ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကာကွယ်ရေးစသည့် နယ်ပယ်အသီးသီးတွင်လည်း စိတ်ကောင်းစေတနာမှန်နှင့် လုပ်ရည်ကိုင်ရည်ရှိသူများ ဆက်လက်ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ အခြေအနေကောင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းသည် နိုင်ငံတော်အပေါ် စေတနာထားသူများနှင့် လုပ်ရည်ကိုင်ရည်ရှိသူများ အားလုံးပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး အခက်အခဲပေါင်းစုံတို့ကို ရင်ဆိုင်ကျော်ဖြတ်ကာ အောင်မြင်လာခြင်းဖြစ်၍ လာမည့်အနာဂတ်ကာလတွင်လည်း ကြိုးစားအားထုတ်ရကျိုးနပ်မည်ဟု ယုံကြည်သည်။ နိုင်ငံတော်ကိုအကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်းတည်ဆောက်ကြရာ၌ နယ်ပယ်ကဏ္ဍအသီးသီး၌ အရည်အချင်းရှိသူများ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်သလို ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးကလည်း တတ်စွမ်းသရွေ့တစ်တပ်တစ်အား ဝိုင်းဝန်းကူညီ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးကြမှသာလျှင် ငြိမ်းချမ်းသာယာဝပြောသည့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံသစ်ကို ခိုင်ခိုင်မာမာတည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း။ ။

MOI

နိုင်ငံတော်၏ ပကတိအနှစ်သာရဖြစ်သော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ရရှိထားသည့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရလဒ်များ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် NCA ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သမျှ အလေးထားလုပ်ဆောင်သွားမည် ဆိုသည့်အချက်ကို နိုင်ငံတော်အစိုးရအဆက်ဆက်တွင် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် စဉ်ဆက်မပြတ် အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသကဲ့သို့ NCA သဘောတူစာချုပ်အတိုင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးသည် အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်၍ တပ်မတော်အနေဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးနှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်ကို စတင်ထုတ်ပြန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယနေ့အချိန်အထိ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တစ်ဖက်သတ်အပစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ချက်ပေါင်း ၂၇ ကြိမ်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အလေးထားဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနည်းလမ်းဖြင့်သာ အဖြေရှာနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းဖြင့် မည်သည့်အခါမျှ ရရှိနိုင်လိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရာတွင် “ဖြစ်ချင်သည်များကို ပြောဆိုနေမည့်အစား ဖြစ်သင့်သည်များကိုပြောပြီး ဖြစ်နိုင်သည်များကို ညီညီညွတ်ညွတ် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ကြခြင်းဖြင့် လက်တွေ့ကျပြီး အောင်မြင်ခိုင်မာသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုတည်ဆောက်ကာ နိုင်ငံနှင့်ပြည်သူလူထု၏ ကောင်းရာကောင်းကျိုးများကိုရှေးရှုကြရန်” ယာယီသမ္မတ(တာဝန်)တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့က ကျင်းပပြုလုပ်သည့် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၃/၂၀၂၅)တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို လက်တွေ့ကျကျ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၏ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးနိုင်ရေး ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကမ်းလှမ်းဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီးဖြစ်သည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှ ခုနစ်ဖွဲ့၊ လက်မှတ်မရေးထိုးထားရသေးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှသုံးဖွဲ့ စုစုပေါင်း ၁၀ ဖွဲ့တို့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းထားသည့် အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုညှိနှိုင်းရေးကော်မတီအနေဖြင့် NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ၉၁ ကြိမ်၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်း မရှိသေးသည့်အဖွဲ့များနှင့် ၂၅ ကြိမ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ၂၂ ကြိမ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်အဖွဲ့များနှင့် ၁၃ ကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့သည်။ ရလဒ်ကောင်းများရရှိခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း၌ ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်း တစ်ကြိမ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ဖိုရမ်တစ်ကြိမ် ကျင်းပဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဆောင်ရွက်မှုများမှတစ်ဆင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်) ကို ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ရန်အတွက် သဘောတူညီချက် ၄၃ ချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးအတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသဘောတူညီချက်များနှင့် ယခင်အစိုးရများလက်ထက် ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံရလဒ်များမှ စုစည်းထားသည့် ပြည်ထောင်စုသဘောတူညီချက် (Union Accord) များကို မကြာမီကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှ ပေါ်ပေါက်လာမည့် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကို စုစည်းတင်ပြပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်နိုင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပြန်လည်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးကို တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအားလုံး မျှော်လင့်စောင့်စားလိုလားကြသည်မှာ ငြင်းမရသောအချက်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် တပ်မတော်က အလေးထားဆောင်ရွက်နေသည်မှာ အထင်အရှား ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအများစုနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများလိုလားကြသည်မှာ အမှန်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးသည်သာ ပြည်ထောင်စုကြီးတစ်ခုလုံးအတွက် စစ်မှန်သောအနှစ်သာရဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပ၍ ပေါ်ပေါက်လာမည့် လွှတ်တော်များတွင် အတည်ပြုဆုံးဖြတ်ချက်ရယူခြင်းတို့သည် တရားမျှတမှန်ကန်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင် အရေးပါသည့်အချက်ဖြစ်သည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးကိုလည်း နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် တပ်မတော်က နားလည်လက်ခံခွင့်ပြုပေးထားပြီးဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်ရာ ပြည်ထောင်စုကြီး ငြိမ်းချမ်းသာယာဝပြောရေး၊ ပြည်သူအားလုံး၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးနှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးတို့သည် တိုင်းရင်းသားပြည်သူလူထုအားလုံး၏လိုလားချက်၊ မျှော်လင့်ချက်၊ လိုအင်ဆန္ဒများဖြစ်သည့်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေကြသည့် သက်ဆိုင်သူများအားလုံးသည် ဒီမိုကရေစီကျင့်စဉ်နှင့်အညီ စုပေါင်းဆွေးနွေးညှိနှိုင်းအဖြေရှာပြီး ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များအောင်မြင်ရေး၊ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို အမြန်ဆုံးအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ဝိုင်းဝန်းလက်တွဲ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။    ။

MOI

နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထား၍ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် အစဉ်တစိုက်ဆောင်ရွက်ရေးသည် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဦးတည်ချက် (၄) ရပ်အနက် ပထမဦးဆုံးသော ဦးတည်ချက်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြင့် ရှေ့ဆက်သွားရာတွင် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများဖြစ်သည့် တရားဝင်နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ ပြည်သူများက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်သည့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များက ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးဟူသော အာဏာ (၃) ရပ်ကို ကျင့်သုံးသွားကြရမည်ဖြစ်ရာ အဆိုပါပါတီများနှင့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များသည် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထားသူများ၊ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့်သူများဖြစ်ရန် လွန်စွာအရေးကြီးသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဆိုသည်မှာ ထိုနိုင်ငံထာဝရတည်တံ့ခိုင်မြဲရေး၊ သာယာဝပြောရေးနှင့် နိုင်ငံတကာနယ်ပယ်တွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ရေးတို့အတွက် မရှိမဖြစ်ဟုဆိုရမည့် ရည်မှန်းချက်များ၊ ယင်းနှင့်ဆိုင်သည့် အကြောင်းအရာများပင် ဖြစ်သည်။ မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံအဖို့ဆိုလျှင် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေးနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့မှာ နိုင်ငံ၏အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား (National Interest) ပင်ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ မည်သည့်နိုင်ငံရေးပါတီ၊ မည်သည့်ကိုယ်စားလှယ်လူပုဂ္ဂိုလ်တို့ပင်ဖြစ်စေကာမူ နိုင်ငံ၏အသက် သွေးကြောသဖွယ်ဖြစ်သော အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအားနည်း၊ ယုတ်လျော့၊ ပျက်စီးစေမည့်လုပ်ရပ်များကို မလုပ်ရ။ နိုင်ငံတော်၏ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ကြရမည့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်တိုင်းနိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထားကြမှသာလျှင် နိုင်ငံရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး သာယာဝပြောကာ နိုင်ငံတကာအလယ်တွင် ဝင့်ထည်စွာရပ်တည်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရေးသည်လည်း မိမိတို့နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဘဝအတွေ့အကြုံများအရ လွန်စွာအရေးကြီးသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ စနစ်တကျ၊ မှန်မှန်ကန်ကန် စည်းကမ်းရှိရှိ မကျင့်သုံးဘဲ ထင်ရာစိုင်းကြမည်ဆိုပါက နိုင်ငံတွင် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကင်းမဲ့ပြီး စည်းလုံးညီညွတ်မှုပြိုကွဲနိုင်သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာလ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီခေတ်တွင်လည်းကောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) အရ ပြည်သူလူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့ကြသော ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ဒုတိယသက်တမ်းကာလတွင်လည်းကောင်း စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်စွမ်းမရှိဘဲ ဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို မျက်ကွယ်ပြုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရာ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အကျိုးဆက်များကို မိမိတို့ ယနေ့ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

ယနေ့ မိမိတို့ဦးတည်ဆောင်ရွက်ရမည့် အနီးဆုံးပန်းတိုင်သည် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီး အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူလူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်သည့် ကိုယ်စားလှယ်များသည် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသော ပြည်ထောင်စုကြီးကို တည်ဆောက်ရာတွင် ကိုယ့်ရေ၊ ကိုယ့်မြေ၊ ကိုယ့်ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးစံနှင့် ကိုက်ညီသော နည်းလမ်းများဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်သွားကြရမည်ဖြစ်ပြီး သူတစ်ပါး၏ ပုံစံကို မိမိတို့နှင့် မကိုက်ညီဘဲ ပုံတူကူးသည့်အမှားမျိုး မကျူးလွန်ကြဖို့လိုသည်။

သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထား၍ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်ပေါ်လာရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်သူလူထုအားဖြင့်လည်း ပါဝင်ကြရပါမည့်အကြောင်း။ ။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၂၉ တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ပုဒ်မ ၄၂၆ အရ အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာသည့်နေ့မှစ၍ ခြောက်လအတွင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ပုဒ်မ ၄၂၈ အရ ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ဖွဲ့စည်းထားသည့် ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းပြီးသည်အထိ မိမိတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပုဒ်မ ၄၃၀ တွင် ပြဋ္ဌာန်း ထားသည်။

လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဟု အတိအလင်းအသိပေးထားသည်။ ထို့ကြောင့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန်၊ နိုင်ငံတော်၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးကဏ္ဍများ စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အစိုးရအဖွဲ့၊ တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့နှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်းများကို စတင်ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်သည်။ ယင်းအတွက် လိုအပ်သည့် စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုများကိုလည်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် နောင်အစိုးရအတွက် လမ်းခင်းပုံဖော်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတော်၌ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် ဆန့်ကျင်နှောင့်ယှက်သူများအကြောင်းပြု၍ ရွေးကောက်ပွဲကို ယိုးမယ်ဖွဲ့ရန်အကြောင်းမရှိပေ။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများသည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး သမိုင်းတစ်လျှောက်၌မူလကရှိပြီး ပြဿနာဖြစ်ပြီး ယခုနိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာစဉ်ကပါရှိခဲ့သည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုမဟုတ်ပေ။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးဟူသည်မှာ စေ့စပ်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးကို အချိန်ယူပြီးဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်သာ စစ်မှန်သော ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းဖြင့် မည်သည့်အရေးကိစ္စကိုမျှပြေလည်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံတော် ကို ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြင့် ပြန်လည်လျှောက်လှမ်းမည်ဆိုပါက ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်မနေကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့်ဖြေရှင်းရာ၌ ရွေးကောက်ပွဲမှ ပေါ်ထွက်လာသော လွှတ်တော်များသည် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍတွင်ပါဝင်သည်။ ယနေ့ နိုင်ငံတော်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်နေကြသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း များအားလုံးအနေဖြင့် ယခုကျင်းပပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်အောင် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်မှသာ ပေါ်ထွန်းလာမည့် လွှတ်တော်များတွင် မိမိတို့ဒေသ၊ မိမိတို့လူမျိုးလိုလားချက်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ တရားဝင်တင်ပြဆောင်ရွက်ပြီး အခွင့်အရေးများကို ရယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် နိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပနိုင်ပါက ပြည်သူလူထုလိုလားတောင့်တသည့် ဒီမိုကရေစီစနစ် နိုင်ငံတော်တွင် ဆိတ်သုဉ်းနေမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစိုးရလက်ထက်တွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြားမှပင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူခြင်းလုပ်ငန်းကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကိုသာဓကယူပြီး နိုင်ငံတော်က လုံခြုံရေးကို စနစ်တကျတာဝန် ယူဆောင်ရွက်မှု၊ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ စနစ်တကျဆောင်ရွက်မှု၊ ပြည်သူလူထု ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုတို့ဖြင့် ယခုကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို အပိုင်းလိုက်ခွဲပြီး ဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုပါက ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်မည်ဟု ယုံကြည်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးစဉ်အချိန်အခါက ရွေးကောက်ပွဲကို အပိုင်းလိုက်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည့် သာဓကများရှိသည်။

သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့်ကိုက်ညီသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်ကို စနစ်တကျအဆင့်ဆင့်အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိပြီး ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး ဥပဒေနှင့်အညီ လွှတ်တော်အသီးသီးပေါ်ပေါက်လာပါက နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အလေးထားရှေးရှုဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး အားလုံးဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးကြပါရန် အလေးအနက် တိုက်တွန်းအပ်ပါကြောင်း။ ။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပချိန်၌ မဲမသမာမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်း၊ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အမှားအယွင်းများကို ဖြေရှင်းပေးမှုမရှိခြင်း၊ လွှတ်တော်ခေါ်ယူ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို အဓမ္မရယူရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) နှင့်အညီ အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာ၍ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို စနစ်တကျဖွဲ့စည်းပြီး နိုင်ငံ့တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ရသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာတွင် နိုင်ငံတော်တွင် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော သာမန်မဟုတ်သည့် အခြေအနေများ၌ ချမှတ်ထားသည့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်ရန် အချိန်ကာလလိုအပ်ချက်များရှိခဲ့၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) နှင့်အညီ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုသက်တမ်းတိုးခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ တိုတောင်းလှသည့် ကာလအတွင်း အစိုးရအနေဖြင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံချစ်စိတ်ဖြင့် အခက်အခဲအကျပ်အတည်းများကြားမှ အခြေအနေကောင်းတစ်ခုသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် အမိန့်အမှတ် ၁/၂၀၂၅ ဖြင့် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၇ နှင့် ၄၁၈ အရ အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာ၍ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အား နိုင်ငံတော်အာဏာကို လွှဲအပ်ဆောင်ရွက်စေသည့်ကိစ္စနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ၎င်းအားပေးအပ်ထားသည့် တာဝန်ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီးကြောင်း တင်ပြသည့်အစီရင်ခံစာကို လက်ခံရရှိပြီးဖြစ်သဖြင့် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အား နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲအပ်ဆောင်ရွက်စေခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် ၁/၂၀၂၁ အား ပယ်ဖျက်ခဲ့သည့်အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီသည် အမိန့်အမှတ် ၂/၂၀၂၅ ဖြင့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီရုံး၏ အမှုဆောင်ချုပ်နှင့် တွဲဖက်အမှုဆောင်ချုပ်တို့ကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် အမိန့်အမှတ် ၃/၂၀၂၅ ဖြင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အမိန့်အမှတ် ၄/၂၀၂၅ ဖြင့် ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာများကို ကျင့်သုံးနေစဉ်ကာလအတွင်း နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေး၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေးတို့အတွက် လိုအပ်သည့် လမ်းညွှန်မှုများ ပြုနိုင်ရန်နှင့် ထိရောက်စွာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ယာယီသမ္မတ (တာဝန်) တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။

ယာယီသမ္မတ (တာဝန်) တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အနေဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ဦးတည်ချက်များကို လေးနှစ်ကျော်ကာလအတွင်း အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီးဖြစ်သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်အာဏာကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းဆောင်ရွက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၆ မှ ၄၃၀ အထိ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ဥပဒေနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်အကျိုးကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ နိုင်ငံတော်တာဝန်များအား ထမ်းဆောင်သွားမည့် ကိစ္စရပ်များကို ထောက်ခံကြိုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် နိုင်ငံ့တာဝန်ယူခဲ့သည့် ကာလအတွင်း ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ဦးတည်ချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သလို လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း စည်းစနစ်ကျနစွာဖြင့် အဆင့်ဆင့်ဆောင်ရွက်နိုင်အောင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီနှင့် ပေါ်ပေါက်လာမည့် အစိုးရအဖွဲ့အဆင့်ဆင့်အား ကောင်းမွန်သည့် ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် အောင်မြင်မှုများကို မျိုးစေ့ချပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဆက်လက်တာဝန်ယူသွားမည့် အစိုးရအနေဖြင့်လည်း အစဉ်အလာကောင်းများနှင့်အညီ အရှိန်အဟုန်မပျက် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။

ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရေးပေါ်အခြေအနေအရ ပေးအပ်ထားသည့် တာဝန်များကို ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီးဖြစ်၍ နိုင်ငံတော်၏ အနာဂတ်ရှေ့ခရီးကို စတင်အကောင်အထည်ဖော်လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ အခက်အခဲများကြားမှ နိုင်ငံတော်နှင့်ပြည်သူအတွက် ကောင်းမွန်သည့် အရွေ့တစ်ခုကို ဖြတ်သန်းတော့မည်ဖြစ်ရာ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ စနစ်တကျစီမံဆောင်ရွက်နိုင်မှု၊ မြော်မြင်တွေးခေါ်နိုင်စွမ်းရှိမှု၊ အားလုံးပါဝင်ကြိုးစားအားထုတ်မှုနှင့်အတူ ပြည်သူများ၏ လက်တွဲပူးပေါင်းပါဝင်မှုတို့ဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကို ဝိုင်းဝန်းတည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။ ။

လေးနှစ်ခွဲကြာ နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ဦးတည်ချက်များမှာ ပြီးမြောက်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၁၈ အရ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အား နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲအပ်ဆောင်ရွက်စေခဲ့သည့် အမိန့်အားလည်း အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအမိန့်အမှတ်၊ ၁/၂၀၂၅ ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက် ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်၍ ပယ်ဖျက်လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၉ အရ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီက အမိန့်ကိုပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာသည့်နေ့မှစ၍ ခြောက်လအတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်ရာ ယခုကာလသည် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီက နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးဟူသော အာဏာသုံးရပ်ကို ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်သွားမည့်ကာလဖြစ်သည်။ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ရွေးကောက်ပွဲမှ ပေါ်ထွက်လာသည့် အစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းပြီးချိန်အထိ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ကျင့်သုံးသွားရမည်ဖြစ်ပြီး ကြားကာလအတွင်း နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြှင့်တင်ရေးနှင့် အမျိုးသားပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍများ မြင့်မားရေးတို့ကိုလည်း စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်သည့်အလျောက် ဦးတည်ချက် (၄) ရပ် ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ယင်းဦးတည်ချက် (၄) ရပ်တို့မှာ-

၁။ နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထား၍ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် အစဉ်တစိုက်ဆောင်ရွက်ရေး။

၂။ နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၌ အဓိကနှင့် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်၍ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် စက်မှုကဏ္ဍ (Agro-based Industries) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှသည် ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝကို စဉ်ဆက်မပြတ်မြှင့်တင်ရေး။

၃။ နိုင်ငံတော် စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခိုင်မာစေရေးအတွက် အမျိုးသားပညာရေးကဏ္ဍ၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတို့ကို အလေးထားမြှင့်တင်ရေး။

၄။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များ အောင်မြင်ပြီး ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးလိုလားတောင့်တသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အောင်မြင်စွာလျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရေးတို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံတော်၏ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများ၊ အခြေအနေ အချိန်အခါများနှင့် ကိုက်ညီသည့် ဦးတည်ချက်များပင်ဖြစ်သည်။

လာမည့် ခြောက်လတာကာလသည် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် အပြီးသတ်ပြင်ဆင်ပြီး အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပေးရမည့် ကာလဖြစ်သည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆဲနိုင်ငံရေးပါတီ ၅၅ ပါတီရှိသည့်အနက် တစ်နိုင်ငံလုံးယှဉ်ပြိုင်မည့် ပါတီ ၉ ပါတီနှင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်များတွင် ၄၆ ပါတီတို့ ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ ယခုကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်အတွက် FPTP စနစ်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်လွှတ်တော်အတွက် ရောနှောထားသော ကိုယ်စားလှယ်အချိုးကျစနစ် (MMP- Mixed Member Proportion System) ကို အသုံးပြုသွားမည်ဖြစ်ရာ တိုင်းရင်းသားများနှင့် လူထုလူတန်းစားအလွှာများကို ကိုယ်စားပြုသူများ လွှတ်တော်အတွင်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်လာမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်ကို ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းအတိုင်း ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းနိုင်ရန်အတွက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ် မဖြစ်မနေကျင်းပရမည်ဖြစ်ရာ မိမိတို့၏ ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးများ ကျင့်သုံးနိုင်ရေး၊ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရပါမည့်အကြောင်း။ ။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ခိုင်မာစေရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲများ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရန်အတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲများကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားဖျက်ဆီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေကို ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်နေ့က ဥပဒေအမှတ် ၄၈/၂၀၂၅ ဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။

ဤဥပဒေသည် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များဆောင်ရွက်ခြင်းကို တားဆီးနှောင့်ယှက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပမီ စည်းရုံးရေးကာလအတွင်း ဥပဒေနှင့်အညီ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားခြင်းမှကာကွယ်ရန်၊ ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူတိုင်း လုံခြုံစိတ်ချစွာဖြင့် လွတ်လပ်စွာဆန္ဒမဲပေးနိုင်ရေးကို နှောင့်ယှက်ခြင်း၊ တားဆီးခြင်းတို့မှကာကွယ်ရန်၊ မဲရုံနှင့်မဲရုံအတွင်း တာဝန်ကျသူများ လုံခြုံမှုအပြည့်အဝဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်တို့အတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော ဥပဒေဖြစ်သည်။

ဥပဒေတွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကာလ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်မှုဗဟိုကော်မတီ ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် ယင်းကော်မတီ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ကြီးကြပ်မှုဗဟိုကော်မတီသည် ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်နှင့်မူဝါဒများ ချမှတ်ပေးခြင်း၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်၊ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ ခရိုင် သို့မဟုတ် မြို့နယ်တို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲကာလ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်မှုကော်မတီအဆင့်ဆင့် ဖွဲ့စည်းပေးခြင်းနှင့် လိုအပ်ချက်များ ဖြည့်ဆည်းပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ ဥပဒေနှင့်အညီ ဒေသဆိုင်ရာကော်မတီ များကိုလမ်းညွှန်ခြင်း၊ လုံခြုံရေးကိုထိပါးစေနိုင်သည့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၏ လှုပ်ရှားမှုများအား စောင့်ကြည့်သတင်းယူခြင်းနှင့် အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လမ်းညွှန်ခြင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့က အခါအားလျော်စွာ ပေးအပ်သည့်တာဝန်တို့ကို ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သည်။

ဥပဒေတွင် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် ဥပဒေနှင့်အညီ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုပြုလုပ်စဉ် လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်မှုကော်မတီသို့ တောင်းခံနိုင်သည်။ ကြီးကြပ်မှုကော်မတီသည် ပုဒ်မ ၁၂ နှင့် ၁၃ အရ အကြောင်းကြားလာပါက သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေခံရဲတပ်ဖွဲ့သို့ အကြောင်းကြားရမည်ဖြစ်ပြီး နယ်မြေခံရဲတပ်ဖွဲ့က သင့်လျော်သည့် လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်ပေးရမည့်အပြင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပသည့်နေ့တွင် လိုအပ်သည့် လုံခြုံရေးကို မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ကြိုတင်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရမည်။ မည်သူမျှပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဖြစ်စေ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသကိုဖြစ်စေ ပျက်ပြားစေရန်ဟောပြောခြင်း၊ ပြောဆိုခြင်း၊ စည်းရုံးခြင်း၊ လှုံ့ဆော်ခြင်း၊ ဆန္ဒပြခြင်း သို့မဟုတ် စာရေးသားဖြန့်ချိခြင်းတို့ကို မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ မပြုလုပ်ရဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ထို့အပြင် မည်သူမျှ မဲဆန္ဒရှင်တစ်ဦးဦးကို ဆန္ဒမဲမပေးနိုင်စေရန်အတွက် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဟန့်တားခြင်း၊ မလျော်ဩဇာသုံးခြင်း၊ မိမိအလိုအလျောက်နာကျင်စေခြင်း၊ မိမိအလိုအလျောက် အပြင်းအထန်နာကျင်စေခြင်း မပြုလုပ်ရ။ မည်သူမျှ မဲရုံမှူးကိုဖြစ်စေ၊ မဲရုံအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဦးကိုဖြစ်စေ၊ ကော်မရှင် သို့မဟုတ် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲမှ တာဝန်ပေးအပ်ထားသူတစ်ဦးဦးကိုဖြစ်စေ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဟန့်တားခြင်း၊ နှောင့်ယှက်ခြင်း၊ မိမိအလိုအလျောက်နာကျင်စေခြင်း၊ အပြင်းအထန်နာကျင် စေခြင်းမပြုလုပ်ရ။ မည်သူမျှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးဦးက မဲဆွယ်စည်းရုံးခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ရန် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဟန့်တားခြင်း၊ နှောင့်ယှက်ခြင်း၊ မိမိအလိုအလျောက် နာကျင်စေခြင်း၊ အပြင်းအထန်နာကျင်စေခြင်းတို့ကို မပြုလုပ်ရဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ဤဥပဒေသည် ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွင်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ထိရောက်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် လိုက်နာရမည့်ဥပဒေများကို ပြည့်စုံစွာ ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိဘဲ ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်ပါက၊ ပြစ်မှုထင်ရှားပါက ချမှတ်ခံရမည့် ပြစ်ဒဏ်များကိုလည်း သတ်မှတ်ထားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ထုတ်ပြန်လိုက်သောဤဥပဒေသည် ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို အကာအကွယ်ပေးထားသော ဥပဒေဖြစ်၍ ဥပဒေ၏အကာအကွယ်ဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်အောင် ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။ ။

၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာ အချိုးအကွေ့တစ်ခုသို့ ရောက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးစအချိန်က နယ်ချဲ့လက်အောက်မှ လွတ်မြောက်ခါစ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစွာတို့မှာ အရင်းရှင်တို့၏ ကိုလိုနီစနစ်အပေါ် နာကြည်းမှုများဖြင့် ကွန်မြူနစ်၊ ဆိုရှယ်လစ်စသော လက်ဝဲအယူအဆများအပေါ် တိမ်းညွှတ်ခဲ့ကြသည်။ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံ၊ ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံများ ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ လွတ်လပ်ပြီးစ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံအဖြစ် မျှော်မှန်းခဲ့သော်လည်း သမိုင်းရေးအခြေအနေများအရ ပါလီမန်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ရပြီး ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင်မှ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို စတင်နိုင်သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနောက်ပိုင်းကာလတွင် ဗဟိုဦးစီးစနစ်၏ ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်မရှိမှု၊ စီမံကိန်းချ စီးပွားရေးစနစ်များ မအောင်မြင်မှုတို့အပြင် အခြားသောအထွေထွေ အကြောင်းရင်းခံများကြောင့် ဆိုရှယ်လစ်၊ ကွန်မြူနစ်တို့ကို အများပြည်သူတို့ ငြီးငွေ့စိတ်ပျက်လာသည်။ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို ကျင့်သုံးပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေသည့် နိုင်ငံများကိုအားကျကာ လက်ဝဲဝါဒများ နေဝင်ချိန်သို့ရောက်လာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ပြည်သူလူထုအများစုက တစ်ပါတီဗဟိုဦးစီးစနစ်ကို စွန့်လွှတ်ကာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်သို့သွားလိုကြောင်း ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဆန္ဒပြုခဲ့ကြသည်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို လျှောက်လှမ်းနိုင်ရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)ကို ပြဋ္ဌာန်းကာ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ပထမသက်တမ်းစတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ဒီမိုကရေစီ အစိုးရနှစ်ဆက်မျှသာရှိသေးသည့် မိမိတို့နိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီသက်တမ်း နုနယ်သေးသည်နှင့်အမျှ အတွေ့အကြုံမှာလည်း နည်းလှသေးတယ်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် လက်ရှိအာဏာရပါတီ၏ အသာစီးယူမှု၊ ဥပဒေကျော်လွန်ဆောင်ရွက်မှု၊ မသမာမှုနှင့် အမှုများမရှင်းဘဲ လွှတ်တော်ကို ဇွတ်ခေါ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတို့က နိုင်ငံတော်တွင် နိုင်ငံရေးအရ အရေးပေါ်အခြေအနေသို့ ကျရောက်စေခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ခုနှစ်)နှင့်အညီ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစိုးရ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရပြီးနိုင်ငံတွင် ချွတ်ချော်တိမ်းစောင်းခဲ့ရသော ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို ပြန်လည်တည့်မတ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ ယခုအခါ လေးနှစ်ခွဲသက်တမ်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် လေးနှစ်ခွဲကြာ ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည့် ခရီးကိုပြန်ကြည့်မည်ဆိုလျှင် စိန်ခေါ်မှုများ၊ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းမှုများနှင့်အညီ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများစွာကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ အကယ်၍သာ အဖျက်အမှောင့် အနှောင့်အယှက်များ ကင်းရှင်းခဲ့မည်ဆိုလျှင် မျက်မှောက်ကာလ၏ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းများ တစ်မျိုးတစ်ဖုံဖြစ်နေနိုင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် ထင်သလိုလုပ်ခွင့်မရခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးသမားတို့မှာ အကြမ်းဖက်သမားများဘဝသို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ကြပြီး လက်နက်အားကိုးဖြင့် ဒေသခံပြည်သူများအပေါ် ထင်သလိုခြယ်လှယ်နေသူများ၊ နောက်လိုက်နောက်ပါများ မွေးမြူပြီး ကိုယ်ကျိုးစီးပွား အကြီးအကျယ် ရှာဖွေကြသူများ၊ နယ်စားပယ်စားစစ်ဘုရင်၊ စစ်အာဏာရှင်များဖြစ်လာကြသည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ ပြည်သူနှင့် တပ်မတော်တို့မှာမူပြီးခဲ့သည့် လေးနှစ်ခွဲကာလအတွင်း အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများကို ဒေသအနှံ့အပြားတွင် ကျားကုတ်ကျားခဲ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခဲ့ရသလို ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံမှု၊ အင်အားအလွန်ကြီးမားသည့် မိုခါဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း၊ ရာဂီတိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရေကြီးရေလျှံမှု၊ အလွန်အင်အားပြင်းထန်သည့် မန္တလေးငလျင်ကြီးစသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြီးများ ကျရောက်မှုအပေါ် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကာကွယ်မှုများ၊ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်မှုများ၊ ပြန်လည်ထူထောင်မှုများကို အတူတကွရင်ဆိုင်၊ အတူတကွ ပူးပေါင်းလက်တွဲ ဆောင်ရွက်ကျော်လွှားခဲ့ရသည်။

ယနေ့မှစ၍ လအနည်းငယ်မျှ ကျော်လွန်ပြီးသည့်နောက်တွင် မြန်မာပြည်သူလူထုသည် မိမိတို့၏ကိုယ်စား နိုင်ငံ့အရေးအရာများကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ကြရမည့် ကိုယ်စားလှယ်များကို ဆန္ဒမဲပေး ရွေးကောက်ကြရတော့မည်ဖြစ်သည်။ ပါတီစုံရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆန္ဒမဲပေးခြင်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီစနစ်၏ အနှစ်သာရပင်ဖြစ်ရာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရေးတွင် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီး အနှောင့်အယှက်ကင်းကင်း၊ အောင်အောင်မြင်မြင် ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက ကိုယ်စွမ်းဉာဏ်စွမ်းရှိသမျှ ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရပါမည့်အကြောင်း။ ။

အငြင်းပွားမှုအချို့ရှိနေသည့်တိုင် ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နှစ်နိုင်ငံအကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲလိုက်ကြခြင်းက ဒေသအတွင်း မြင့်တက်လာသည့် တင်းမာမှုများအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို လျော့ကျသွားစေသည်။ ရက်အနည်းငယ်မျှသာဖြစ်ခဲ့သည့် နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများတွင်ပင် အသေအပျောက်၊ အပျက်အစီးများ နှစ်နိုင်ငံလုံး၌ရှိခဲ့ရာ အကယ်၍သာ တစ်ဖက်ဖက်က သဘောထားတင်းမာစွာဖြင့် ပဋိပက္ခကို ရှည်ကြာစေခဲ့မည်ဆိုလျှင် ဤစစ်ပွဲသည် ရှုံးသူလည်းရှုံး၊ နိုင်သူလည်းရှုံးသည့်နိဂုံးသို့ ဆိုက်ရောက်သွားကြမည်ဖြစ်သည်။ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများကို နှစ်ဖက်စလုံးက စောစောစီးစီး အဆုံးသတ်လိုက်ကြခြင်းဖြင့် နောက်ထပ်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ကြီးမားသည့်ဆုံးရှုံးမှုများကို ရပ်တန့်ထားနိုင်ခဲ့ပြီဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

တစ်ဆက်တည်းအားဖြင့်ဆိုရလျှင် မိမိတို့ပြည်တွင်းအရေး၌ နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့်တပ်မတော်တို့က ငြိမ်းချမ်းရေးတံခါးကို ဖွင့်လှစ်လက်ကမ်းပေးထားသော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကိုတန်ဖိုးထားခြင်း၊ စိတ်ဝင်စားခြင်းကင်းမဲ့သော စစ်သွေးကြွ EAO များနှင့် အခြားလက်နက်ကိုင်များကြောင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး နိုင်ငံ၏အရင်းအမြစ်များ ဆုံးရှုံးနေရသည်။ စစ်သွေးကြွလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်သည့် မြို့ရွာများမှ လူနေအိမ်ခြေတိုက်တာများ၊ ရုံးဌာန၊ ဆေးရုံဆေးခန်း၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ သာသနိကအဆောက်အအုံများ၊ လမ်းတံတားဆက်သွယ်ရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများပျက်စီးရခြင်း၊ ဒေသတွင်းအခြေခံစီးပွားရေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း အလုပ်အကိုင်များပျက်စီးရခြင်း၊ ဒေသခံပြည်သူများ ထိခိုက်သေကျေဒဏ်ရာရမှုများဖြစ်ပေါ်ခြင်းတို့မှာ ငွေကြေးတန်ဖိုးပမာဏအားဖြင့် တွက်ချက်မည်ဆိုပါက ငွေကျပ်ဘီလီယံများစွာ နိုင်ငံအနေဖြင့် ဆုံးရှုံးနစ်နာနေပြီဖြစ်သည်။

ယခုအခါ နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်မနေကျင်းပသွားရန် သန္နိဋ္ဌာန်နှင့်အညီ ပြည်တွင်း၌ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရရှိစေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယင်းသို့ ကြိုးပမ်းရာတွင် ပြည်တွင်းဒေသအသီးသီးတို့၏ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုတို့ကို ဖျက်ဆီးနေပြီး နိုင်ငံပြိုကွဲပျက်စီးစေနိုင်သည်အထိ အန္တရာယ်ကြီးသည့် အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင် ဆူပူသောင်းကျန်းမှုများကို တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းလျက်ရှိသည်။ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများမှာ ၎င်းတို့ယာယီအားဖြင့် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြသည့် မြို့ရွာဒေသများတွင် ၎င်းတို့၏ ဇာတိရုပ်အစစ်အမှန်နှင့် အကျင့်စရိုက်အစစ်အမှန်များ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ကြရာ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားပြည်သူများမှာ ၎င်းတို့ အပေါ်မလိုလားမှု၊ ဆန့်ကျင်မှု၊ နာကြည်းမုန်းတီးမှုတို့ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြပြီး တပ်မတော်ကိုလိုလားမှု၊ အားကိုးမှု၊ ပိုမို၍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတို့ ပြုလုပ်လာကြကာ ပိုမို၍လည်း ထောက်ခံအားပေးလာကြသည်။ EAO များနှင့် ၎င်းတို့၏ အပေါင်းအပါလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ယာယီအားဖြင့်ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြို့ရွာဒေသများကို ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း တပ်မတော်က ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ထိန်းချုပ်လာခဲ့ရာ အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းသူများအချင်းချင်း စိတ်ဝမ်းကွဲခြင်း၊ မယုံသင်္ကာမှုများ အပြန်အလှန်ဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ အောက်ခြေလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဝင်များအတွင်း စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာကြသည်ကို ၎င်းတို့၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများတွင် တွေ့မြင်ကြရသည်။ နဂိုကတည်းက အကျပ်ကိုင်ဖိအားပေး အဓမ္မလူသစ်စုဆောင်းခံထားခဲ့ရသည့် အောက်ခြေလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ဝင်များမှာ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်အပေါ် ယုံကြည်မှုမရှိခြင်း၊ စိတ်ကုန်လာခြင်း၊ ၎င်းတို့အဖွဲ့များအတွင်း မတော်မတရားမှုများကို ရွံရှာစက်ဆုပ်ခြင်း စသည်တို့ကြောင့် ဥပဒေဘောင်အတွင်း တဖွဲဖွဲ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လျက်ရှိသည်။

တော်လှန်ရေးဟု အမည်ခံထားသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အမျိုးမျိုးတို့၏ နိုင်ငံတော်ဆန့်ကျင့်ရေး လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်မှာ နိုင်ငံကိုလည်းကောင်း၊ လူမျိုးနှင့် ဒေသကိုလည်းကောင်း အကျိုးမပြု နိုင်သောဟောင်းနွမ်းနေပြီဖြစ်သည့် မမှန်ကန်သည့်လမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။ အောက်လက်ငယ်သားတို့ကို အတွေးအခေါ်အမှားတို့ဖြင့် ဝါဒမှိုင်းတိုက် ဦးနှောက်ဆေးကြောကာ တိုက်ပွဲဝင်ခိုင်းပြီး ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တို့က ကြီးပွားချမ်းသာသည်ထက် ချမ်းသာအောင် အကျိုးစီးပွားရှာဖွေ ရယူနေကြသည်ကိုလည်း တွေ့နိုင်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အကြမ်းဖက်အဖျက်လုပ်ရပ်များကို စွန့်လွှတ်၍ မိမိတို့၏ ကာယ၊ ဉာဏ စွမ်းအားတို့ကို နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးတွင် အုတ်တစ်ချပ်၊ သဲတစ်ပွင့် ပါဝင်ကြခြင်းဖြင့် နိုင်ငံအကျိုးပြုသူများအဖြစ် ခံယူနိုင်ကြပါစေကြောင်း။ ။

MOI