B-2 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ GBU ဗုံးများ၊ Tomahawk ဒုံးကျည်များဖြင့်အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကိုဝင်လာတဲ့ အမေရိကန်

sacadmin

Article_Author

ထက်မြက်

Posted_Date

MM-Article-Category
လုံခြုံရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး
လုံခြုံရေး-နိုင်ငံတကာ

Image

B-2 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ GBU ဗုံးများ၊ Tomahawk ဒုံးကျည်များဖြင့်အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကိုဝင်လာတဲ့ အမေရိကန်

Body

ဇွန်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ CNN သတင်းဌာနက သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အဦတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိကျစွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို ဝင်ရောက်လိုက်ပြီဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ အတိအကျဆိုရရင် အမေရိကန်က အီရန်အပေါ်ကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်လိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုမှာ B-2 Spirit အမျိုးအစားကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက်စင်း၊ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင် ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စင်းတို့ပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့အသုံးပြုခဲ့တဲ့ခဲယမ်းတွေကတော့ GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator အမျိုးအစားဗုံးများနဲ့ Tomahawk အမျိုး

အစားအနိမ့်ပျံဒုံးကျည်များဖြစ်ပါတယ်။ GBU-57A/B ဆိုတာ တစ်နည်းပြောရရင် ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်ဟာ GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်သုံးပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ တင်းမာမှုများပိုမိုမြင့်တက်လာအောင် ဖန်တီးလာတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

ဒီစစ်ပွဲထဲ အမေရိကန်ပါဝင်လာမှုအတွက် အဓိကအကျဆုံးသော တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားစုက B-2 Spirit အမျိုးအစား ကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက် စင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးကြဲလေယာဉ်များဟာ လုံခြုံရေးအလွန်တင်းကျပ်လှတဲ့ လေတပ်စခန်းတစ်ခုစီကနေထွက်ခွာလာတာပါ။ ပြီးတဲ့အခါ အီရန်လေပိုင် နက်ထဲဝင်လာပြီး GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံး ၁၂ လုံးကို ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်ရေးစက်ရုံဆီကြဲချ လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစက်ရုံကို မြေအောက် အနက် မီတာ ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်းမှာတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး အပေါ်မှာတော့ကျောက်နဲ့သံကူကွန်ကရစ်တို့ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ထုထည်ကြီးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီထက်လည်းပိုနိုင်ပါတယ်။

GBU-57A/B ဆိုတဲ့  ဗုံးအမျိုးအစားကလည်း နျူကလီးယားမဟုတ်တဲ့ဖျက်အားအပြင်းဆုံးဗုံးတစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်တို့တီထွင်ထားတဲ့ ခဲယမ်းတွေထဲမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၀၀၀၀ အထိရှိပြီး ထူထဲမာကျောတဲ့သံမဏိကိုယ်ထည်ကိုအသုံးပြုထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် မာကျောတဲ့ အဆောက် အအုံတွေထဲကို နက်ရှိုင်းစွာတိုးဝင်သွားပြီး အတွင်းမှာပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေနိုင်ဖို့အတွက် အဆင့်မြင့် စနက်တံကိုတပ်ဆင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို GPS စနစ်၊ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာလမ်းညွှန်စနစ်တို့ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုထားတဲ့ ပဲ့ထိန်းစနစ်အသုံးပြုပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူ့ရဲ့တိကျမှု အဝန်းက ၅ မီတာပတ်လည်ရှိပြီး အခိုင်အမာကိုတည်ဆောက်ထားပါတယ်ဆိုတဲ့ မြေအောက်အဆောက်အအုံတွေက သူ့ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ ပျက်စီးသွားကြရ တာဖြစ်ပါတယ်။

B-2 Spirit ဆိုတဲ့လေယာဉ်ကလည်း GBU-57 ဗုံးသီးတွေကိုသယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော လေယာဉ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ သူက တာဝေး ပြေးကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ဖြစ်ပြီး တင်းကျပ်စွာကာကွယ်ထားတဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ရည်မှန်းချက်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာပါ။ တောင်ပံအလျားက ၁၇၂ ပေနဲ့ ထွက်ခွာစဉ်တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အများဆုံးအလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၇၆၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။ General Electric ကုမ္ပဏီကထုတ်လုပ်ထားတဲ့   F118-GE-100 အင်ဂျင်လေးလုံးတပ် B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်က ရေဒါကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ကိုယ်ထည်နဲ့အတူ ပျံသန်းစဉ်တောင်ပံတွေက  ရေဒါပုံရိပ်ဖော်မှုကိုအနိမ့်ဆုံး အထိလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ B-2 Spirit ရဲ့တိုက်ပွဲဝင် နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက မိုင်ပေါင်း ၃၅၀၀ အထိရှိတာပါ။ ဒါတောင်မှ လေယာဉ်ဆီထပ်မဖြည့်ဘဲ သွားနိုင်တဲ့အကွာအဝေးဖြစ်ပါတယ်။    ဝေဟင်ဆီဖြည့်လေယာဉ်ကြီးတွေရဲ့အကူအညီသာယူလိုက်ရင် သူ့ရဲ့စစ်ဆင်နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက ကမ္ဘာကိုတောင်ပတ်လို့ ရလောက်ပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်ရေတပ်မှနျူကလီးယားစွမ်းအင်အသုံးပြုပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင်ရေငုပ်သင်္ဘောဖြစ်တဲ့ Ohio အတန်းအစား USS Georgia ရေငုပ်သင်္ဘောက BGM-109 Tomahawk မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး ဒုံးကျည်အစင်းပေါင်း ၃၀ ကို တည်နေရာအတိအကျမဖော်ပြထားတဲ့နေရာကနေ အီရန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ  နာတန့်နဲ့ အက်စဖာဟန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံနေရာများနဲ့ အခြားပစ်မှတ်နေရာများဆီပစ်လွှတ်လိုက်ပါတယ်။   ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့တည်နေရာကို မဖော်ပြထားပေမယ့်လည်းအဖြစ်နိုင်ဆုံးနေရာများက အာရေဘီယံပင်လယ်နဲ့ အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့တို့မှဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ USS Georgia ဆို တာ သမားရိုးကျတိုက်ခိုက်မှုများကိုလုပ်ဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက်သာမက အထူးစစ်ဆင်ရေးများမှာပါ အထောက်အကူပြုနိုင်စေဖို့ ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီသင်္ဘောတွေမှာ နျူကလီးယားဒုံးကျည်များကိုပစ်လွှတ်ဖို့ ဒုံးပစ်ပေါက်များပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေကိုဖယ်ရှားပြီး ဒေါင်လိုက်ဒုံးပစ်ပေါက်များ တပ်ဆင်လိုက်မယ်ဆိုရင် Tomahawk ဒုံးကျည်စုစုပေါင်း ၁၅၄ စင်းအထိ တင်ဆောင်ပစ်လွှတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် တင် ရေငုပ်သင်္ဘောက အလျားပေ ၅၆၀ နဲ့ တန်ချိန် ၁၈၀၀၀ ရှိပြီး နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင်ကို အသုံးပြုထားတာကြောင့် ရေအောက်ထဲမှာအချိန် ကန့်သတ်ချက်မရှိ ငုပ်လျှိုးကာသွားလာနေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအပါအဝင် စစ်သည် စုစုပေါင်း ၁၆၀ အထိတင်ဆောင်နိုင်ကာ စစ်ဆင်ရေး ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများဟာ အသံထွက်ရှိမှု နိမ့်ပါးလှတာကြောင့် အမေရိကန်ရေတပ်မှာရှိတဲ့ ကိုယ်ပျောက်စစ်ရေယာဉ်များအနက် အထင်ရှားဆုံး စစ်ရေယာဉ်များဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများကနေပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ Tomahawk ဒုံးကျည်များက တစ်စင်းကိုအလေးချိန် ပေါင် ၃၅၀၀၊ အလျား ၁၈ ဒသမ ၂၅ ပေရှိကာ အကွာ အဝေးအားဖြင့် မိုင်ပေါင်း ၉၃၀ မှာရှိတဲ့ပစ်မှတ်ကိုပင် ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ သူ့မှာတပ်ဆင်ထားတဲ့ထိပ်ဖူးက ပေါင်ချိန် ၁၀၀၀ ရှိပြီး ထိပ်ဖူးကတစ်လုံးတည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူ့စွမ်းဆောင်ရည်က အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်လို့ဆိုထားတဲ့အတိုင်း မြေမျက်နှာပြင်အနိမ့်ပိုင်းကနေ ပျံသန်းတာဖြစ်တာကြောင့် တန်ဖိုးအားဖြင့်ကြီးမား လှတဲ့မြေပြင်ပစ်မှတ်များကို   ထိရောက်မှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။

အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ လေကြောင်းအကူအညီအနေ နဲ့ EA-18G Growler အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေး လေယာဉ်လိုမျိုး အထောက်အကူပေးလေယာဉ်တွေ လည်းပါဝင်ပါတယ်။ EA-18G Growler ရဲ့စွမ်းရည် က ရန်သူရဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားအောင်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ် ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ အီရန်ရဲ့ရေဒါနဲ့ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားလိုက်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊ ထောက်လှမ်း ရေးစနစ်များအတွက်ကိုတော့ RQ-4 Global Hawk ဒရုန်းများနဲ့ RC-135 Rivet Joint လေယာဉ်များကိုအသုံးပြုရပါတယ်။  အဲဒီစနစ်တွေက  ပစ်မှတ်ကို ချိန်ရွယ်မှုအတွက်အချက်အလက်တွေသာမက တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် တိုက်ပွဲထိခိုက်မှုဆန်းစစ်ချက်တွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမေရိကန်တပ်မတော်က အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း အရင်ဆုံးအီရန်ရဲ့လေကြောင်း ရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားစေအောင်လုပ်ပါတယ်။  ပြီးတဲ့အခါ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊  ထောက်လှမ်းမှုတွေလုပ်ပါတယ်။ အချက်အလက်တွေရရှိပြီးချိန်မှာ B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်များက ဖျက်အားပြင်း GBU-57 ဗုံးများကိုကြဲချသလို တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ရေငုပ်သင်္ဘောကနေ Tomahawk ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နဲ့မတူညီတဲ့ပစ်မှတ်များကို တစ်ပြိုင်နက်တည်းပစ်ခတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့အခုလုပ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ထိရောက်မှုပမာဏဘယ်လောက်အထိရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ အတိအကျမသိရ သေးပါဘူး။

အီရန်က သူ့ရဲ့အရေးကြီးတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ၊ ယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံတွေကို နက်ရှိုင်းလှတဲ့ မြေအောက်အနက်ထဲမှာ ထားရှိထားတာဖြစ်တာ ကြောင့် အခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန်ကဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာကို အတိအကျမသိရတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ တာဝန်ရှိသူတချို့က သူတို့အနေနဲ့ အမေရိကန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှာကို ကြိုသိနေတဲ့အတွက် ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံကို    ဘေးကင်းရာဆီရွှေ့ပြောင်းထားတာကြောင့် ဘယ်လိုဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားမှမရှိဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစ္စရေးဘက်ကို အီရန်ကဒုံးကျည်များစွာနဲ့ပစ်ခတ် လိုက်တာတွေ့ရပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာမှာ အမေရိကန်ဟာ မူလကအစ္စရေးဘက်ကနေပြီး နောက်ကွယ်ကနေပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် အခုတော့သူကိုယ်တိုင်ပဲ သမိုင်းမှာတစ်ခါမှမသုံးဖူးတဲ့ဗုံးကို ပထမဆုံးအကြိမ်ထုတ်သုံးပြီး အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို တိုက်ရိုက်ဝင် ပါလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဝင်ပါမှုကြောင့်နဂိုကတည်းကမှ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေရတဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတင်းမာမှုများက အခုထက်ပိုပြီးမြင့်တက်လာမှာအသေအချာပါပဲ။     ။

Ref: AR

MWD Web Portal

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

B-2 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ GBU ဗုံးများ၊ Tomahawk ဒုံးကျည်များဖြင့်အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကိုဝင်လာတဲ့ အမေရိကန်
B-2 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ GBU ဗုံးများ၊ Tomahawk ဒုံးကျည်များဖြင့်အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကိုဝင်လာတဲ့ အမေရိကန်
ဇွန်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ CNN သတင်းဌာနက သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အဦတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိကျစွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို ဝင်ရောက်လိုက်ပြီဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ အတိအကျဆိုရရင် အမေရိကန်က အီရန်အပေါ်ကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်လိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုမှာ B-2 Spirit အမျိုးအစားကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက်စင်း၊ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင် ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စင်းတို့ပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့အသုံးပြုခဲ့တဲ့ခဲယမ်းတွေကတော့ GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator အမျိုးအစားဗုံးများနဲ့ Tomahawk အမျိုးအစားအနိမ့်ပျံဒုံးကျည်များဖြစ်ပါတယ်။ GBU-57A/B ဆိုတာ တစ်နည်းပြောရရင် ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်ဟာ GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်သုံးပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ တင်းမာမှုများပိုမိုမြင့်တက်လာအောင် ဖန်တီးလာတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ဒီစစ်ပွဲထဲ အမေရိကန်ပါဝင်လာမှုအတွက် အဓိကအကျဆုံးသော တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားစုက B-2 Spirit အမျိုးအစား ကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ခြောက် စင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးကြဲလေယာဉ်များဟာ လုံခြုံရေးအလွန်တင်းကျပ်လှတဲ့ လေတပ်စခန်းတစ်ခုစီကနေထွက်ခွာလာတာပါ။ ပြီးတဲ့အခါ အီရန်လေပိုင် နက်ထဲဝင်လာပြီး GBU-57A/B ဘန်ကာဖျက်ဗုံး ၁၂ လုံးကို ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်ရေးစက်ရုံဆီကြဲချ လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစက်ရုံကို မြေအောက် အနက် မီတာ ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်းမှာတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး အပေါ်မှာတော့ကျောက်နဲ့သံကူကွန်ကရစ်တို့ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ထုထည်ကြီးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီထက်လည်းပိုနိုင်ပါတယ်။GBU-57A/B ဆိုတဲ့  ဗုံးအမျိုးအစားကလည်း နျူကလီးယားမဟုတ်တဲ့ဖျက်အားအပြင်းဆုံးဗုံးတစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်တို့တီထွင်ထားတဲ့ ခဲယမ်းတွေထဲမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၀၀၀၀ အထိရှိပြီး ထူထဲမာကျောတဲ့သံမဏိကိုယ်ထည်ကိုအသုံးပြုထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် မာကျောတဲ့ အဆောက် အအုံတွေထဲကို နက်ရှိုင်းစွာတိုးဝင်သွားပြီး အတွင်းမှာပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေနိုင်ဖို့အတွက် အဆင့်မြင့် စနက်တံကိုတပ်ဆင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို GPS စနစ်၊ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာလမ်းညွှန်စနစ်တို့ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုထားတဲ့ ပဲ့ထိန်းစနစ်အသုံးပြုပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူ့ရဲ့တိကျမှု အဝန်းက ၅ မီတာပတ်လည်ရှိပြီး အခိုင်အမာကိုတည်ဆောက်ထားပါတယ်ဆိုတဲ့ မြေအောက်အဆောက်အအုံတွေက သူ့ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ ပျက်စီးသွားကြရ တာဖြစ်ပါတယ်။B-2 Spirit ဆိုတဲ့လေယာဉ်ကလည်း GBU-57 ဗုံးသီးတွေကိုသယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော လေယာဉ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ သူက တာဝေး ပြေးကိုယ်ပျောက်ဗုံးကြဲလေယာဉ်ဖြစ်ပြီး တင်းကျပ်စွာကာကွယ်ထားတဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ရည်မှန်းချက်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့ဒီဇိုင်းဆွဲထားတာပါ။ တောင်ပံအလျားက ၁၇၂ ပေနဲ့ ထွက်ခွာစဉ်တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အများဆုံးအလေးချိန်က ပေါင်ချိန် ၃၇၆၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။ General Electric ကုမ္ပဏီကထုတ်လုပ်ထားတဲ့   F118-GE-100 အင်ဂျင်လေးလုံးတပ် B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်က ရေဒါကိုစုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ကိုယ်ထည်နဲ့အတူ ပျံသန်းစဉ်တောင်ပံတွေက  ရေဒါပုံရိပ်ဖော်မှုကိုအနိမ့်ဆုံး အထိလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ B-2 Spirit ရဲ့တိုက်ပွဲဝင် နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက မိုင်ပေါင်း ၃၅၀၀ အထိရှိတာပါ။ ဒါတောင်မှ လေယာဉ်ဆီထပ်မဖြည့်ဘဲ သွားနိုင်တဲ့အကွာအဝေးဖြစ်ပါတယ်။    ဝေဟင်ဆီဖြည့်လေယာဉ်ကြီးတွေရဲ့အကူအညီသာယူလိုက်ရင် သူ့ရဲ့စစ်ဆင်နိုင်တဲ့အကွာအဝေးက ကမ္ဘာကိုတောင်ပတ်လို့ ရလောက်ပါတယ်။တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်ရေတပ်မှနျူကလီးယားစွမ်းအင်အသုံးပြုပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တင်ရေငုပ်သင်္ဘောဖြစ်တဲ့ Ohio အတန်းအစား USS Georgia ရေငုပ်သင်္ဘောက BGM-109 Tomahawk မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေး ဒုံးကျည်အစင်းပေါင်း ၃၀ ကို တည်နေရာအတိအကျမဖော်ပြထားတဲ့နေရာကနေ အီရန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ  နာတန့်နဲ့ အက်စဖာဟန် နျူကလီးယားအဆောက်အအုံနေရာများနဲ့ အခြားပစ်မှတ်နေရာများဆီပစ်လွှတ်လိုက်ပါတယ်။   ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့တည်နေရာကို မဖော်ပြထားပေမယ့်လည်းအဖြစ်နိုင်ဆုံးနေရာများက အာရေဘီယံပင်လယ်နဲ့ အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့တို့မှဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ USS Georgia ဆို တာ သမားရိုးကျတိုက်ခိုက်မှုများကိုလုပ်ဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက်သာမက အထူးစစ်ဆင်ရေးများမှာပါ အထောက်အကူပြုနိုင်စေဖို့ ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီသင်္ဘောတွေမှာ နျူကလီးယားဒုံးကျည်များကိုပစ်လွှတ်ဖို့ ဒုံးပစ်ပေါက်များပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေကိုဖယ်ရှားပြီး ဒေါင်လိုက်ဒုံးပစ်ပေါက်များ တပ်ဆင်လိုက်မယ်ဆိုရင် Tomahawk ဒုံးကျည်စုစုပေါင်း ၁၅၄ စင်းအထိ တင်ဆောင်ပစ်လွှတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ Ohio အတန်းအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် တင် ရေငုပ်သင်္ဘောက အလျားပေ ၅၆၀ နဲ့ တန်ချိန် ၁၈၀၀၀ ရှိပြီး နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင်ကို အသုံးပြုထားတာကြောင့် ရေအောက်ထဲမှာအချိန် ကန့်သတ်ချက်မရှိ ငုပ်လျှိုးကာသွားလာနေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအပါအဝင် စစ်သည် စုစုပေါင်း ၁၆၀ အထိတင်ဆောင်နိုင်ကာ စစ်ဆင်ရေး ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများဟာ အသံထွက်ရှိမှု နိမ့်ပါးလှတာကြောင့် အမေရိကန်ရေတပ်မှာရှိတဲ့ ကိုယ်ပျောက်စစ်ရေယာဉ်များအနက် အထင်ရှားဆုံး စစ်ရေယာဉ်များဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောများကနေပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ Tomahawk ဒုံးကျည်များက တစ်စင်းကိုအလေးချိန် ပေါင် ၃၅၀၀၊ အလျား ၁၈ ဒသမ ၂၅ ပေရှိကာ အကွာ အဝေးအားဖြင့် မိုင်ပေါင်း ၉၃၀ မှာရှိတဲ့ပစ်မှတ်ကိုပင် ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ သူ့မှာတပ်ဆင်ထားတဲ့ထိပ်ဖူးက ပေါင်ချိန် ၁၀၀၀ ရှိပြီး ထိပ်ဖူးကတစ်လုံးတည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူ့စွမ်းဆောင်ရည်က အနိမ့်ပျံဒုံးကျည်လို့ဆိုထားတဲ့အတိုင်း မြေမျက်နှာပြင်အနိမ့်ပိုင်းကနေ ပျံသန်းတာဖြစ်တာကြောင့် တန်ဖိုးအားဖြင့်ကြီးမား လှတဲ့မြေပြင်ပစ်မှတ်များကို   ထိရောက်မှုရှိစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ လေကြောင်းအကူအညီအနေ နဲ့ EA-18G Growler အီလက်ထရွန်နစ်စစ်ဆင်ရေး လေယာဉ်လိုမျိုး အထောက်အကူပေးလေယာဉ်တွေ လည်းပါဝင်ပါတယ်။ EA-18G Growler ရဲ့စွမ်းရည် က ရန်သူရဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားအောင်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာဖြစ် ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ အီရန်ရဲ့ရေဒါနဲ့ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားလိုက်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊ ထောက်လှမ်း ရေးစနစ်များအတွက်ကိုတော့ RQ-4 Global Hawk ဒရုန်းများနဲ့ RC-135 Rivet Joint လေယာဉ်များကိုအသုံးပြုရပါတယ်။  အဲဒီစနစ်တွေက  ပစ်မှတ်ကို ချိန်ရွယ်မှုအတွက်အချက်အလက်တွေသာမက တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် တိုက်ပွဲထိခိုက်မှုဆန်းစစ်ချက်တွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။ဒါကြောင့် အမေရိကန်တပ်မတော်က အခုစစ်ဆင်ရေးမှာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း အရင်ဆုံးအီရန်ရဲ့လေကြောင်း ရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို သက်မဲ့ဖြစ်သွားစေအောင်လုပ်ပါတယ်။  ပြီးတဲ့အခါ ကင်းထောက်၊ အကဲကြည့်၊  ထောက်လှမ်းမှုတွေလုပ်ပါတယ်။ အချက်အလက်တွေရရှိပြီးချိန်မှာ B-2 Spirit ဗုံးကြဲလေယာဉ်များက ဖျက်အားပြင်း GBU-57 ဗုံးများကိုကြဲချသလို တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ရေငုပ်သင်္ဘောကနေ Tomahawk ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နဲ့မတူညီတဲ့ပစ်မှတ်များကို တစ်ပြိုင်နက်တည်းပစ်ခတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့အခုလုပ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ထိရောက်မှုပမာဏဘယ်လောက်အထိရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ အတိအကျမသိရ သေးပါဘူး။အီရန်က သူ့ရဲ့အရေးကြီးတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ၊ ယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံတွေကို နက်ရှိုင်းလှတဲ့ မြေအောက်အနက်ထဲမှာ ထားရှိထားတာဖြစ်တာ ကြောင့် အခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန်ကဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာကို အတိအကျမသိရတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ တာဝန်ရှိသူတချို့က သူတို့အနေနဲ့ အမေရိကန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှာကို ကြိုသိနေတဲ့အတွက် ဖော်ဒိုးယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံကို    ဘေးကင်းရာဆီရွှေ့ပြောင်းထားတာကြောင့် ဘယ်လိုဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားမှမရှိဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစ္စရေးဘက်ကို အီရန်ကဒုံးကျည်များစွာနဲ့ပစ်ခတ် လိုက်တာတွေ့ရပါတယ်။မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာမှာ အမေရိကန်ဟာ မူလကအစ္စရေးဘက်ကနေပြီး နောက်ကွယ်ကနေပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် အခုတော့သူကိုယ်တိုင်ပဲ သမိုင်းမှာတစ်ခါမှမသုံးဖူးတဲ့ဗုံးကို ပထမဆုံးအကြိမ်ထုတ်သုံးပြီး အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲထဲကို တိုက်ရိုက်ဝင် ပါလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဝင်ပါမှုကြောင့်နဂိုကတည်းကမှ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေရတဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတင်းမာမှုများက အခုထက်ပိုပြီးမြင့်တက်လာမှာအသေအချာပါပဲ။     ။Ref: ARMWD Web Portal
“ကမ္ဘာကကျွန်တော်တို့ကိုမေ့သွားသလိုပါ” အီရန်-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ ပိုမို ဆိုးရွားလာချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများ ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခများကို ကမ္ဘာက မသိမြင်တော့မည်ကို စိုးရိမ်နေကြ
“ကမ္ဘာကကျွန်တော်တို့ကိုမေ့သွားသလိုပါ” အီရန်-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ ပိုမို ဆိုးရွားလာချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများ ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခများကို ကမ္ဘာက မသိမြင်တော့မည်ကို စိုးရိမ်နေကြ
အသက်ငယ်ငယ်ကလေးမတစ်ယောက် ဖုန်ထူထပ်နေသော ကြမ်းပြင်ပေါ်ထိုင်ပြီး သူမ ဖခင်၏ ဖိနပ်ကို ရင်ဘတ်တွင်ဖက်ထားလျက် ဒေါသထွက်ငိုကြွေးနေပါသည်။ ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး (Bisan Qwaider) ကို မည်သူမျှ မနှစ်သိမ့်နိုင်ခဲ့ပေ။ သူမ၏ဖခင်သည် သူမနှင့် သူမ၏ဆာလောင်နေသည့် မောင်နှမငယ် ၁၀ ယောက်အတွက် အစားအစာရှာဖွေရင်း သေဆုံးသွားခဲ့ရသည်။အဆိုပါအခိုက်အတန့်ကို တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံဆရာ ခါလစ်ဒ် ရှာအာသ် (Khaled Sha’ath) က CNN ကို ပြောပြချက်အရ ဘီဆန်၏ဖခင် ရှာဒီ (Shadi) သည် မိသားစုနှင့်အတူ ဂါဇာတောင်ပိုင်း မာဝါစီ (Mawassi) ဒေသရှိ တဲတစ်လုံးထဲတွင်နေထိုင်ပြီး မကြာသေးမီ ကပင် ခါန်ယူနစ် (Khan Younis) ၏အရှေ့ဘက် မာအန် (Ma’an) ဒေသကို ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်ဟု သိရပါသည်။အဆိုပါဒေသကို သွားခြင်းသည် အန္တရာယ်များသည်ဆိုခြင်းကို ရှာဒီသိရှိထားပြီး မာအန်ဒေသသည် အစ္စရေး၏ ရွှေ့ပြောင်းအမိန့်အောက်တွင် ကြာမြင့်စွာရှိနေကာ အစ္စရေးတပ်များ၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု များလည်း ခံနေရသောနေရာဖြစ်သည်။သို့သော် အန္တရာယ်ရှိသည်ကို သိရှိထားသော်လည်း ၎င်း၏ကလေး ငယ်များ ဆာလောင်ငတ်မွတ်နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါနေရာတွင် အစားအစာရနိုင်မည်ဟု ယုံကြည် ချက်ဖြင့် သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ဂါဇာသည် ယခုအချိန်တွင် အစာရေစာပြတ်လပ်မှု အရေးပေါ်အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဧပြီလကုန်ပိုင်းက ကုလသမဂ္ဂထောက်ခံသည့် အစီရင်ခံစာတစ်ခု၌ ဂါဇာရှိ လူငါးယောက်တွင် တစ်ယောက်သည် အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒေသတစ်ခုလုံးနီးပါး အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု ဘေးနှင့် နီးစပ်နေပြီဟု သတိပေးထားပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂအဆိုအရ လက်ရှိအချိန်တွင် အခြေအနေများ ပိုဆိုးရွားလာနေပါသည်။ရှာအာသ်ပြောပြချက်အရ ရှာဒီသည် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) က ၎င်း၏အလောင်းကို အမှိုက်ပုံထဲမှ ထုတ်ယူခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ဂါဇာကျန်းမာရေးဌာန၏ အဆိုအရ ၎င်းသည် မကြာသေးမီကပင် အစားအစာရှာဖွေစဉ် သေဆုံးခဲ့သော ရာနဲ့ချီသည့် လူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။CNN က အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) ထံ Ma’an ဒေသရှိ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာ IDF မှ ဂါဇာမြေပုံတစ်ခုကို ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ပြီး “စစ်မက်ဖြစ်ပွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိ ဇုန်များ” ကို အနီရောင်ဖြင့် မှတ်သားထားသည်။ ၎င်းတွင် Ma’an ဒေသ အပါအဝင် ဂါဇာ၏ တစ်ဝက် ကျော်မျှပါဝင်နေသည်။ မေလနှောင်းပိုင်းတွင် အစ္စရေးသည် ဂါဇာကို ၁၁ ပတ်ကြာ လုံးဝပိတ်ဆို့ ထားမှုကို ယာယီရုတ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း လူသားချင်းစာနာမှုအဖွဲ့များက ဝင်ရောက်လာသော အကူအညီမှာ လိုအပ်ချက်၏ အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ Tom Fletcher က “အသက်ရှင်ရန် အခြေခံ လိုအပ်ချက်များကို ချက်ချင်းနှင့် အများအပြား ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိပါက ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု၊ ကပ်ဘေးနှင့် လူအသက်ဆုံးရှုံးမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်” ဟု လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က သတိပေးခဲ့သည်။ဂါဇာရှိ လူသားချင်းစာနာမှုအရေးပေါ်အခြေအနေသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဒေါသမီးများကို လှုံ့ဆော်ပေး ခဲ့ပြီး အစ္စရေး၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကပါ ဝေဖန်မှုများ စတင်လာသည်။လွန်ခဲ့သည့်လက ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့မှ အစ္စရေးကို ဝေဖန်သည့် ရှားပါးသော ပူးတွဲ ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ပြန်ကာ ဂါဇာအခြေအနေ မတိုးတက်ပါက “ထိရောက်သော အရေးယူမှုများ” ချမှတ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်သည် အစ္စရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးညှိနှိုင်းမှုများကို ယာယီ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး အနောက်ဘက်ကမ်းခြေရှိ နယ်မြေချဲ့ထွင်အခြေချသူများကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း အစ္စရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ် မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက်မြင့်တက်နေချိန်တွင် ဂါဇာပြည်သူများက ၎င်းတို့၏ ဒုက္ခကို ကမ္ဘာကအာရုံမစိုက်နိုင်တော့ဘဲ အစ္စရေးအပေါ် ဖိအားလျော့နည်းသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေ ကြသည်။“အစ္စရေးနဲ့ အီရန်စစ်ပွဲက လူတွေကကျွန်တော်တို့ကို အပြီးမေ့သွားစေတယ်။ အခုဘယ်သူမှ ကျွန်တော်တို့ဘက်ကို မကြည့်ကြတော့ဘူး။ အစားအစာ၊ ရေသန့်၊ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ နေ့တိုင်း လူတွေက အစားအစာ အရှာထွက်ကြတယ်၊ အဆုံးမှာတော့ သူတို့အလောင်းတွေကို အိတ်ထဲထည့် ပြန်သယ်လာရတယ်” ဟု မိုဟာမက်အမည်ရှိ ဂါဇာသားတစ်ဦးက တနင်္လာနေ့ (ဇွန် ၁၆) တွင် CNN ကို ပြောကြားခဲ့သည်။အခြားဂါဇာသူတစ်ဦးဖြစ်သူ အွမ်မွတ်စ်တာဖာက “အီရန်နဲ့ အစ္စရေးကြား ပဋိပက္ခက ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒုက္ခတွေကို နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကနေ ပျောက်ကွယ်သွားစေတယ်” ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။မွတ်စ်တာဖာက “ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို မြေပုံကနေဖျက်ပစ်လိုက်ပြီလို့ဆိုရမယ့်တိုင် အခုလူတွေရဲ့ အာရုံက အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကိုပဲ လှည့်သွားတယ်” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။ဂါဇာမြို့တော်နေသူ အဘူဂျူမာအာက “ဂါဇာအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ဝင်ခွင့်ပြုဖို့ တောင်းဆိုနေတဲ့အသံတချို့ရှိပေမယ့် အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲကြောင့် ဂါဇာမှာ အစားနဲ့ရေရရှိဖို့ တောင်းဆို နေသူ ဘယ်သူမှမရှိတော့ဘူး” ဟု ဝမ်းနည်းစွာရှင်းပြခဲ့သည်။၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဂါဇာတွင် လူဦးရေ ၅၅,၃၀၀ ကျော်သေဆုံးပြီး ၁၂၈,၇၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်ထား သည်။ဤအရေအတွက်များသည် လုံးဝအံ့အားသင့်စရာဖြစ်ပြီး ဂါဇာလူဦးရေ၏ ၂.၅% နီးပါးသေဆုံးခဲ့ ရပြီဖြစ်သည်။ (စစ်မဖြစ်မီ ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ ၄၀ တွင် ၁ ဦး သေဆုံးနေပြီဖြစ်သည်) The Lancet ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော လေ့လာမှုအရ သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ဂါဇာအာဏာပိုင်များ ထုတ်ပြန်သည်ထက် ပိုမိုများပြားနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှစ၍ အစ္စရေးက နိုင်ငံတကာသတင်းသမားများအား ဂါဇာသို့ လွတ်လပ်စွာသွားရောက်ခွင့်ကို တားမြစ်ထား ခြင်းကြောင့် CNN အနေဖြင့် အဆိုပါကိန်းဂဏန်းများကို သီးခြားအတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိပေ။အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ (ICRC) က အစ္စရေး၏ ကန့်သတ်မှုများကြောင့် အခြေခံ လိုအပ်ချက်ပစ္စည်းမျာရရှိရန် ပြည်သူများအခက်တွေ့နေကြောင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးထောက်ခံသော Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့သည် အကူအညီ ဖြန့်ဖြူးရေးတွင် အခက်အခဲများရှိနေသည်။ GHF ကို အစ္စရေးက ဟားမက် အကူအညီများကို ခိုးယူ ရောင်းချပြီး အမြတ်ထုတ်နေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကြားတွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအဖွဲ့သည် အငြင်းပွားဖွယ်ရာဖြစ်ပြီး ၎င်း၏လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ Gaza Humanitarian Foundation (GHF) အဖွဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာအကူအညီအဖွဲ့များက “လုပ်ငန်းတာဝန်နှင့် မကိုက်ညီ” ဟု ဝေဖန်မှုများ ဆက်လက်ရှိ နေသည်။မေလနှောင်းပိုင်းမှစ၍ GHF ၏ အကူအညီဖြန့်ဖြူးရေးစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော်လည်း ထိုနေရာ များသည် စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေသော အန္တရာယ်ရှိဇုန်များ အနီးတွင် တည်ရှိပြီး၊ ဂါဇာကျန်းမာရေး အာဏာပိုင် များအဆိုအရ လူဦးရေ ၃၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။ကုလသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုရေးရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (OCHA) ၏ ပြောကြားချက်အရ အစ္စရေး အာဏာပိုင်များက အချို့သော ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့များနှင့် NGO များကိုသာ ဂါဇာသို့ အကူအညီ သယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ပေးထားသည်။ “အစားအစာ၊ အာဟာရထောက်ပံ့မှု၊ ကျန်းမာရေးပစ္စည်းနှင့် ရေသန့်စင်ပစ္စည်းအနည်းငယ်သာ” ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုထားပြီး၊ခိုလှုံရန် ပစ္စည်း၊ သန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကိရိယာများကိုမူ ဆက်လက်တားမြစ်ထားသည်။ဂါဇာတွင်နေထိုင်သူ အဘူမိုဟာမက် က “လူတွေမှာ စားစရာ၊ သောက်စရာ ဘာမှမရှိတော့ဘူး။ ဂျုံအိတ် တစ်အိတ်ရဲ့ ဈေးဟာ အရင်ကထက် အဆ ၃၀၀ ကနေ ၅၀၀ ပိုများနေပြီ... ကမ္ဘာကြီးက ကျွန်တော် တို့ကို အမှန်တကယ်မေ့သွားသလိုပဲ” ဟု CNN သို့ ဝမ်းနည်းစွာ ဖွင့်ဟလေသည်။ဖခင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် ဘီဆန် ကွိုင်ဒါး သည် သူမ၏ဖခင်၏ ဖိနပ်တစ်ဖက်ကိုသာ ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ခဲ့ သည်။ ဖခင်အတွက် ငိုကြွေးရင်း၊ မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းကို ကြည့်ကာ “ဘုရားသခင်က သင်တို့ကို တရားစီရင် ပါစေ” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ဘာသာပြန်ဆိုသူ - ဦးဝင်းဇော်ထွန်း ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂ကိုးကား - https://edition.cnn.com/2025/06/16/middleeast/gaza-forgotten-israel-iran-conflict-latam-intl
အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲ နောက်ဆုံးရသတင်းများနှင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့ အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေများ
အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲ နောက်ဆုံးရသတင်းများနှင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့ အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေများ
ဇွန်လ ၁၃ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှစလို့ အစ္စရေး နဲ့အီရန်နိုင်ငံတို့ကြား အပြန်အလှန်တိုက် ခိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေတာကို အားလုံးသိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်ဘက်ကအထိနာခဲ့ရ ပေမယ့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းနဲ့ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှာ တော့ အီရန်ဘက်က လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိရောက်မှုရှိစွာလုပ်ဆောင်ထားနိုင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကို ကြိုးကိုင်နေသူများနဲ့ အကျိုးစီးပွားတူညီသူများအတွက်တော့ ရေရှည်မှာ အမြတ်ထွက်ကောင်း ထွက်နိုင်ပေမယ့် လက်တလောမှာတော့ သေကျေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ အနိဋ္ဌာရုံတွေကိုမြင်တွေ့နေရ ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစ္စရေးနဲ့အီရန်တို့ကြားဖြစ်ပွား တဲ့စစ်ပွဲကနေ ဘယ်လိုမျိုးအဆိုးဆုံး အခြေအနေများ ကိုမျှော်မှန်းထားနိုင်မလဲဆိုတဲ့ အချက်များကို ယနေ့ ဖော်ပြပေးချင်ပါတယ်။   ဒါတွေကို မဖော်ပြသေးမီ သူတို့နှစ်နိုင်ငံကြား တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ရရှိထားတဲ့ သတင်းများကို အကျဉ်းချုပ်ပြီး ဦးစွာတင်ပြသွား ပါမယ်။အစ္စရေးက အီရန်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှု လုပ်ဆောင်အပြီး ဇွန်လ ၁၃ ရက်ညပိုင်းမှာ အီရန်က အစ္စရေးရဲ့ မြို့တော်ဖြစ်တဲ့ အဲအဗစ်မြို့လယ်ကို ဒုံးကျည်အစင်း ပေါင်း ၁၀၀ နီးပါးနဲ့ ပစ်ခတ်လိုက်ပါတယ်။ အဲဒီပစ်ခတ်မှုမှာ လူ ၄၁ ဦးဒဏ်ရာရရှိပြီး ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ကြီးကြီးမားမားဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်လို့   အစ္စရေးတပ်မတော်နဲ့ အမျိုးသား အရေးပေါ်ဌာနက  ထုတ်ပြန်ထား ပါတယ်။အီရန်ဘက်က ဒုံးကျည်တွေ ပစ်ခတ်လိုက်ပြီဆိုတာကို သိတာနဲ့တစ်ပြိုင်နက် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်း အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံတွေမြည်လာပြီးနောက် ပြည်သူများက ဗုံးဒဏ်ခံနေရာများသို့ သွားရောက် ပုန်းခိုကြပါတယ်။ အီရန်ရဲ့ဒုံးကျည်တော်တော်များများကိုတော့ အစ္စရေးဘက်ကကြားဖြတ် ပစ်ချလိုက်နိုင်ပေမယ့် ပျက်စီးသွားတဲ့ ဒုံးကျည်များရဲ့အစများ ထိမှန်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိသွားကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးတပ်မတော်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။အစ္စရေးရဲ့ကနဦး တိုက်ခိုက်မှုအတွင်းမှာတော့ တီဟီရန်မြို့ရှိ ၁၄ ထပ်အိမ်ရာတစ်ခုကို ဒုံးကျည်ထိ မှန်သွားတဲ့အတွက် ကလေးငယ်အယောက် ၂၀ အပါအဝင် အနည်းဆုံးလူ ၆၀ ခန့်သေဆုံးသွားတယ်လို့ အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနတစ်ခုက  ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ သေဆုံးကလေးငယ်များထဲမှာ အသက် ၉ လအောက်ရှိ‌ မွေးကင်းစကလေးငယ်များပင် ပါဝင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ဇွန်လ ၁၄ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှာ လုပ်ဆောင်တဲ့ အီရန်ရဲ့လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုမှာတော့ အစ္စရေးဘက်က ပြည်သူသုံးဦးသေဆုံးပြီး ၁၇၂ ဦးဒဏ်ရာရရှိ ထားတယ်လို့ အစ္စရေးနိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အီရန်ဘက်က အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များနဲ့ ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်မှုကို ငါးကြိမ်အထိလုပ်ဆောင်ပြီး တစ်ကြိမ်ပစ်ခတ်ရင် ဒုံးကျည်အစင်း ရေ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အီရန်က အစ္စရေးကို လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုထဲမှာ အစ္စရေးရဲ့ F-35 တိုက်လေယာဉ်နှစ်စင်းကို ပစ်ချလိုက်နိုင်တယ်လို့ အီရန်ဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် အစ္စရေးက တော့ငြင်းဆိုထားပါတယ်။ဇွန်လ  ၁၄ ရက်မှာ   အစ္စရေးက အီရန်နိုင်ငံရဲ့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး စနစ်များကို တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်တဲ့ အနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ဒုံးပစ်လောင်ချာ အများအပြားကို ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ထားကြောင်း၊ အဲဒီဒုံးပစ် လောင်ချာတွေထဲမှာ မြေပြင်မှမြေပြင်ပစ်၊ မြေပြင်မှဝေဟင်ပစ် ဒုံးပစ်လောင်ချာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ အစ္စရေး တပ်မတော်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ဒါ့အပြင် အီရန်အနေနဲ့ အစ္စရေးအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လုပ်နေဦးမယ်ဆိုရင်အီရန်နိုင်ငံကိုမီးလောင်တိုက်သွင်းပစ်မယ်လို့ အစ္စရေးက ခြိမ်းခြောက်ထားပါတယ်။ အီရန်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို တစ်စစီဖြစ်အောင် လုပ်ပစ်မယ်လို့  အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ဦးသျှောင် အယာတိုလာအလီခါမေနီက ကတိပြုထားပါတယ်။အစ္စရေးဘက်က ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်တို့လို မျိုးနိုင်ငံတွေက ပါဝင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ အပေါ် အီရန်ဘက်က သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အဲဒီသတိပေးချက်မှာ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နဲ့ ပြင်သစ် နိုင်ငံတို့အနေနဲ့ အစ္စရေးဘက်ကနေ ပါဝင်ကူညီပေးမယ်ဆိုရင် ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်စစ်စခန်းတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်သွားမယ်လို့ သတိပေးထားတာပါ။ ဒီကိစ္စမှာ အီရန်ဘက်ကပစ် ခတ်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို အစ္စရေးဘက်ကနေ ကူညီပြီးကြားဖြတ်ပစ်ချမှု လုပ်ဆောင်ရာမှာ အမေရိကန်က ကူညီမှုတွေပေးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်တို့ရဲ့စစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အပါအဝင်နိုင်ငံတော်တော်များများက သူတို့နှစ်နိုင်ငံကို တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက်အပြန်အလှန် သည်းခံစိတ်မွေးကြဖို့ဖျောင်းဖျ ပြောဆိုနေတာတွေရှိပါတယ်။ဒါပေမဲ့လည်း သူတို့ နှစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့ တိုက်တွန်းမှုတွေကို နားထောင်မယ်လို့ ထင်ပါသလား။ တကယ်လို့များသူတို့အနေနဲ့ နားမထောင်ဘဲ စစ်ဆက်ဖြစ်မယ့် လမ်းကြောင်းကိုသာ ရွေးချယ်မယ်ဆိုရင်၊ ပဋိပက္ခကလည်း သူတို့နှစ်နိုင်ငံအပြင် တခြားနိုင်ငံတွေဆီကိုပါ ကူးစက်လာမယ်ဆိုရင် ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာနိုင်မလဲ ဆိုတာကို တွေးကြည့်ရုံနဲ့သိနိုင်ပါတယ်။ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေထဲမှာတော့ ကောင်းတာမပါနိုင်ပါဘူး။ ဆိုးဝါးလှတဲ့အခြေ အနေတွေပဲဖြစ်လာနိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မျှော်မှန်းထားနိုင်တဲ့  အဆိုးဆုံးသော အခြေအနေတွေက ဘာတွေဖြစ်မလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အမေရိကန်ဘက်က ပါဝင်မှုတွေမရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပေမယ့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေက အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုမှာ အထူးတလည် ပြောနေစရာမလိုဘဲ ပါဝင်ကူညီပေးနေတယ်လို့ အီရန်ဘက်က ယုံကြည်ထားပါတယ်။ အမေရိကန်ဘက်က ဒီထက်ပိုပြီးကူညီမှုတွေပေးလာ မယ်ဆိုရင်တော့ အီရတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အမေရိကန် အထူးတပ်ဖွဲ့စခန်းများ၊ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသရှိ စစ်စခန်းများနဲ့  ဒေသတွင်းရှိ အမေရိကန်သံရုံးများကဲ့သို့ အမေရိကန်ရဲ့ပစ်မှတ်များကို အီရန်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။ဒီလိုမျိုးအခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ အမေရိကန်ဘက်က ကြိုတင်တွက်ဆထားပုံပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်းဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ သံရုံးများမှဝန်ထမ်းတော်တော်များများကို အမေရိကန်အစိုးရကပြန်ခေါ်ထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် ဒီလိုမျိုးတိုက်ခိုက်လာမယ်ဆိုရင် အီရန်အနေနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှု နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကို ခံစားရလိမ့်မယ်ဆိုပြီး အမေရိကန်ဘက်က သတိပေးထားပါတယ်။အစ္စရေးနဲ့အီရန်စစ်ဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမှာ အမေရိကန်ဆီမှာသာဗုံးကြဲလေယာဉ်များနဲ့ ဘန်ကာဖျက်ဗုံးများကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ အစ္စရေးကအဲဒီစစ်ရေးစွမ်းရည်များကို လိုချင်နေတာပါ။ ဒါမှသာ အီရန်ရဲ့မြေအောက် နျူကလီးယားစက်ရုံတွေကို ပစ်ခတ်ဖျက်ဆီးနိုင်မယ်လို့ အစ္စရေးဘက်က ယူဆထားပါတယ်။ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ အနေနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ ထာဝရစစ်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကို ဘယ်တော့မှစတင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။ သို့သော်လည်း အခုအခြေအနေက အမေရိကန်ဘက်က ဒီလိုစစ်ပွဲဖြစ်ပွားတာကို စတင်လာမှာမဟုတ်သော်လည်း စတင်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲထဲကိုတော့ ဝင်ကောင်းဝင်သွားနိုင်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် တကယ်လို့သာ   ဒီစစ်ပွဲမှာအမေရိကန်က ပါဝင်လာမယ်ဆိုရင်  သံသရာမဆုံးနိုင်တဲ့ တင်းမာမှုကြီးဖြစ်လာမှာတော့ အသေအချာပါပဲ။ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောရမယ်ဆိုရင် လက်ရှိမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းကမြင့်တက်နေပါပြီ။ အီရန်က ဟော်မုရေလက်ကြား ကိုပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကလည်း ရပ်တန့်လုနီးပါး ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ပင်လယ်နီအတွင်းမှာဆိုရင်လည်း ဟူသီနဲ့ယီမင်တို့က အမေရိကန်လိုမျိုး နိုင်ငံတွေရဲ့ ကုန်စည်သင်္ဘောတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။နောက်တစ်ခုက လက်ရှိအခြေအနေမှာကိုပဲ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုဆိုတာက အကျဘက်မှာပဲ ရှိနေသေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ရေနံဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုက ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုနဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီးမတည်ငြိမ်မှုများကိုသာ ပိုမိုပေါ်ပေါက်လာစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုဖြစ်ပွားနေတဲ့စစ်ပွဲကို နှစ်ဦးနှစ်ဖက်ကြားမှာအပြန် အလှန်ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ပြီးဆုံးသွားပါစေလို့ ဆန္ဒပြုရုံမှတစ်ပါး အခြားမရှိတော့ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။       ။MWD Web Portal
သတိပြုဖွယ် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုနှင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုအန္တရာယ်
သတိပြုဖွယ် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုနှင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုအန္တရာယ်
ယနေ့မျက်မှောက်ကမ္ဘာတွင် နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုသည် အများပြည်သူ၏ နေ့စဉ်လူမှုဘဝများ အတွက် များစွာအကျိုးရှိသော်လည်း အခြားတစ်ဖက်တွင် ဥပဒေနှင့်မညီသောလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းများစွာဖြစ်စေသည်။ ၎င်းတို့အနက် အင်တာနက်ကွန်ရက်ဆက်သွယ်မှုကို   အသုံးချ၍ ကျူးလွန်သည့်   လိမ်လည်မှုများသည်  လတ်တလောသတိပြုရမည့် ပြည်သူများ အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်လို့လာသည်။ဒုစရိုက်သမားများအနေဖြင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုကို ကျူးလွန်ရာတွင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတု၊ တစ်ပါးသူများ၏ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် ငွေစာရင်း(Account)များကို အသုံးပြု၍   လိမ်လည်ရရှိရာမှ  ငွေကြေးများကို လွှဲပြောင်းရယူကြသည်။ အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာအပေါ်အခြေခံထားသည့် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ ထိုသို့သောဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို ရယူအသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များနှင့် ယာဉ်မောင်းလိုင်စင်များမှာ အခြေခံလိုအပ်သည့် အထောက်အထားများဖြစ်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။  သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များ၏ စစ်မှန်နိုင်မှု၊ အချက်အလက်များခိုင်မာမှု၊ အတုအပပြုလုပ်ရန် ခက်ခဲစေနိုင်မှုစသည့် အရည်အသွေးများသည်လည်း အရေးကြီးလာသည်။“နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများကို သုံးစွဲသူများသည် ရာဇဝတ်မှုတွင် ပါဝင်နေပါသည်”နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုဆိုတာဘာလဲ? နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုဆိုသည်မှာ တရားမဝင်သော လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုကိုဆောင်ရွက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်   တုပထားသည့်စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ စာရွက်စာတမ်း အတုပြုလုပ်ခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုမြောက်ပြီး ဥပဒေအရ တရားစွဲဆိုခံရမည် ဖြစ်သည်။ ယင်းအပြင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများကို သုံးစွဲသူများသည် ရာဇဝတ်မှုတွင် ပါဝင်နေသည်ကို သိရှိနားလည်ထားရမည်ဖြစ်သည်။ဒုစရိုက်သမားများက  နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုအား မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်အတွက် ပြုလုပ်သလဲ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်၏  နယ်ပယ်မျိုးစုံတွင် အသုံးဝင်မှုသည် ဒုစရိုက်သမားများအတွက် အမျိုးမျိုး သောလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးချနိုင်ရန်အခွင့်အလမ်းများဖြစ်စေသည်။ ဒုစရိုက်သမားများအနေဖြင့် ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးအတွက်     နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများ ပြုလုပ်အသုံးပြုကြသည်။  အထူး သဖြင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုကျူးလွန်ရာတွင် နောက်ကြောင်းလိုက်လံစုံစမ်းခံရခြင်းမှ  ရှောင်ရှားနိုင်ရန် အတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများကိုအသုံးချကြသည်။ယင်းအပြင် ပြစ်မှုကျူးလွန်ထားသူများကလည်း မိမိတို့ကျူးလွန်ထားသည့်ပြစ်မှုမှ  တိမ်းရှောင်ပြီး လွတ်လပ်စွာလှုပ်ရှားသွားလာနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများ  ကိုင်ဆောင်အသုံးပြုလိုကြသည်။ ယခုအခါ ပြည်ပသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသည့်သူများမှလည်း  နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများအသုံးပြု၍   နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားရာတွင် အသုံးပြုလာသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။ ထိုသို့သော ရာဇဝတ်မကင်းသည့်ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးအတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများ ပြုလုပ်ရောင်းချသည့်  ဒုစရိုက်လုပ်ငန်းလည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုအား ဒုစရိုက်သမားများက မည်သို့အသုံးချသလဲနိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ် အတုပြုလုပ်ခြင်းသည် တရားမဝင်ရောင်းဝယ်မှု၊   ငွေကြေးလိမ်လည်မှု၊ ခရီးသွားထောက်ခံချက်အတု၊     မမှန်ကန်သောသက်သေအထောက်အထားတင်သွင်းခြင်း  စသည့် အမျိုးမျိုးသောရာဇဝတ်မှုများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များပေါက်ကြားခံရခြင်း၊ ရိုးသားသည့်ပြည်သူများအတွက် ငွေကြေးများဆုံးရှုံးခြင်း၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးထိခိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခြင်း စသည့်အခြေအနေများသည် လက်တွေ့ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အနေအထားဖြစ်ပြီး ထိရောက်စွာဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လိုအပ်သည့်ပြဿနာဖြစ်လာပြီဖြစ်သည်။ဒုစရိုက်သမားများသည် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုကျူးလွန်ရာ၌ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုဖြင့် ငွေစာရင်း (Account)များ၊ E-wallet များဖြစ်သည့် Mobile Pay Account များဖွင့်လှစ်၍ ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာမှ ရရှိသည့် ငွေကြေးများလွှဲပြောင်းဆောင်ရွက်သည်။ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် ငွေစာရင်း(Account)များကို အသုံးပြု၍  လျှို့ဝှက်ငွေကြေး (Crypto Currency)များ ဝယ်ယူပြီး ငွေကြေးများဖုံးကွယ်နိုင်သည်။ တယ်လီဖုန်း SIM Card   မှတ်ပုံတင်ရာ၌လည်း   မိမိ၏ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များကို   ဖုံးကွယ်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုကို အသုံးပြုကြသည်။“မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ကို မျှဝေခြင်းသည်မိမိကိုယ်ကို အန္တရာယ်ပေးခြင်းနှင့်တူသည်”နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ ပေါက်ကြားခံရနိုင်သည့်အန္တရာယ်များဒုစရိုက်သမားများအတွက် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများပြုလုပ်နိုင်ရန်မှာ အခြားသူတစ်ဦး၏ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များရရှိရန်လိုအပ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အခြားသူတစ်ဦး၏  စစ်မှန်သည့်ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များရရှိရန် ဒုစရိုက်သမားများက  နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့်  ကြိုးပမ်းလာကြသည်။ ပြည်သူများအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များ သို့မဟုတ် အချက်အလက်များ ခိုးယူခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်များကို သတိပြုရန်လိုအပ်သည်။ အများအားဖြင့်   ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ အများဆုံးပေါက်ကြားမှု   ဖြစ်ပွားသည့်နေရာမှာ အင်တာနက်အွန်လိုင်း ပေါ်မှပင်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူများ အနေဖြင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ဓာတ်ပုံများ မျှဝေမိခြင်း၊ အတုအယောင် အက်ပလီကေးရှင်းများ/ဝက်ဆိုက် များတွင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များထည့်သွင်းမိခြင်း၊ အများသုံးဝိုင်ဖိုင်များ(Public Wifi)ကို အသုံးပြုစဉ် Phishing Website များမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ ထည့်သွင်းမိခြင်းဖြင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များပေါက်ကြားခံရနိုင်သည်။ယင်းအပြင် အတုအယောင်ဘဏ်သို့မဟုတ် ဟန်ဆောင်ငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ လိမ်လည်တောင်းခံမှုကြောင့် ပေးအပ်မိခြင်း၊  အတုအယောင်အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီများတွင် မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ် မိတ္တူကိုပေးအပ်၍ အလုပ်လျှောက်ထားမိခြင်းဖြင့်လည်း နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ ကူးယူပေါက်ကြားခံရနိုင်သည်။ မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ကိုမျှဝေခြင်းသည် မိမိကိုယ်ကိုအန္တရာယ်ပေးခြင်းနှင့်တူသည်ဖြစ်ရာ   အထူးသတိထားသင့်လှပေသည်။“မိမိ၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များကိုကာကွယ်ခြင်းသည် မိမိ၏တာဝန်ဖြစ်သည်”နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ကို ခိုးယူခံရခြင်းမှ မည်သို့ကာကွယ်သင့်သလဲပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိအားထုတ်ပေးထားသော တန်ဖိုးရှိလှသည့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ် မပျောက်ပျက်ရေးအတွက် ဂရုတစိုက်ထိန်းသိမ်းကိုင်တွယ်ရန် အရေးကြီးလှသည်။ ပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များပေါက်ကြားခံရပြီး တလွဲအသုံးပြုခံရ ခြင်းမရှိစေရန်အတွက်   သတိကြီးစွာထား၍အသုံးပြုရမည်ဖြစ်သည်။ မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အား တရားဝင်လုပ်ငန်းကိစ္စရပ်များမှတစ်ပါး အခြားသူတစ်ဦးတစ်ယောက်ထံ ပေးအပ်ခြင်းမပြုရန်၊ မိမိ၏ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အား   မလိုအပ်ဘဲ  မိတ္တူမကူးရန်၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များကို အွန်လိုင်းပေါ်တွင် မျှဝေခြင်းမပြုရန်လိုအပ်သည်။ မိမိ၏ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာအချက် အလက်များကို ကာကွယ်ခြင်းသည် မိမိ၏တာဝန်ဖြစ်သည်။ဘဏ်နှင့်ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ CDD ကို  မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်သလဲနိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများသည် ဒုစရိုက်သမားများအတွက် ဘဏ်ငွေစာရင်းများ၊ Kpay, WavePay ကဲ့သို့သော  မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှု အကောင့်များ ဖွင့်လှစ်အသုံးချနိုင်စေရန် အခွင့်အလမ်းများဖြစ်စေသည်။ ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့ အစည်းများ အနေဖြင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုကိုအသုံးပြု၍ မိမိတို့၏ထုတ်ကုန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအပေါ် တလွဲအသုံးချခြင်းမခံရစေရေးအတွက်  ဖောက်သည်အပေါ်အလေးထားစိစစ်ခြင်း (Customer Due Diligence-CDD)လုပ်ငန်းစဉ်ကို  အောက်ပါအတိုင်းဆောင်ရွက်သင့်သည်-( ၁ )   နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်တွင် ပြင်ရာဖျက်ရာများ ရှိ၊ မရှိ၊( ၂ )   ထုတ်ပေးသည့်ကာလအပေါ်မူတည်၍ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အရောင်တောက်ပနေခြင်း သို့မဟုတ် အရောင်မှေးမှိန်နေခြင်း ရှိ၊ မရှိ၊( ၃ )   ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူနှင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပါ ဓာတ်ပုံတူညီမှု ရှိ၊ မရှိ၊( ၄ )   တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်အမှတ်စဉ်ကိန်းဂဏန်းများ၊ မြို့နယ်ကိုယ်စားပြုအတိုကောက်အမည်များမှန်ကန်မှု ရှိ၊ မရှိ(ဥပမာ- ၁/ မကန(နိုင်) သို့မဟုတ် ၁၂/ မကန(နိုင်))၊( ၅ )   ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူ၏ လက်ရှိနေရပ်လိပ်စာမှာ အမှန်တကယ်နေထိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိနှင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်တွင် ဖော်ပြထားသောလိပ်စာများမှန်ကန်မှု  ရှိ၊ မရှိ (ဥပမာ-မြို့တစ်ခုတွင် ရပ်ကွက် ၁၂ ရပ်ကွက်သာရှိသော်လည်း ၁၃ ရပ်ကွက်ဟုဖော်ပြထားခြင်း)၊( ၆ )   အသက်အရွယ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပါ မွေးသက္ကရာဇ်များအရ အသက်အရွယ်နှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူ၏ အသက်အရွယ်ဖြစ်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ၊( ၇ )   နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပါ ကိုယ်တွင်ထင်ရှားသောအမှတ်အသားများ အမှန်တကယ် ရှိ၊ မရှိ၊( ၈ )   နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုဟု သံသယရှိပါက သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာနမှူးရုံးများ၏ ထောက်ခံစာရယူစေခြင်း သို့မဟုတ် ထုတ်ပေးထားခြင်း ရှိ၊ မရှိ အတည်ပြုချက်ရယူခြင်း။“နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများသည် သင့်အားအမှုအခင်းပြဿနာများထဲသို့   ဆွဲခေါ်နိုင်သည်၊ သတိထားပါ”နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မည်သည့်ဥပဒေများဖြင့် အရေးယူခံရနိုင်သလဲနိုင်ငံသား စိစစ်ရေးကတ်အတုပြုလုပ်လျှင်ဖြစ်စေ၊ ပြုလုပ်ရန်အားပေးကူညီလျှင်ဖြစ်စေ ၁၉၈၂ မြန်မာနိုင်ငံသားဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ အရ ထောင်ဒဏ်တစ်ဆယ့်ငါးနှစ်နှင့် ငွေဒဏ်ကျခံနိုင်သည်။ ယင်းအပြင် ရာဇသတ် ကြီးပုဒ်မ ၄၂၀၊ ၄၆၈၊ ပုဒ်မ ၄၇၁ တို့အရ တရားစွဲဆိုခံရနိုင်ပြီး ခုနစ်နှစ်ထိ ထောင်ဒဏ်ကျခံရနိုင်သည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။ မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ကို ဒုစရိုက်သမား သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်သမားတစ်ဦးဦးအား ငှားရမ်းမိပါက ငှားလိုက်သူကာယကံရှင်အနေဖြင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို  အားပေးကူညီရာရောက်မည်ဖြစ်သည်။ မိမိ၏နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်နှင့် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ ကူးယူအတုပြုလုပ်ခံရပြီး ဒုစရိုက်လုပ်ငန်းများတွင် အသုံးချခံရပါက မလိုလားအပ်သည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများခံရနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများသည် မိမိအား အမှုအခင်းပြဿနာများထဲသို့ ဆွဲခေါ်နိုင်သည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။ပြည်သူများအနေဖြင့် အခြားသူတစ်ဦးတစ်ယောက်၏ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြားအား ကောက်ရ/တွေ့ ရှိပါကသက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်လူ၀င်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့်အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာနမှူးရုံးသို့ သွားရောက်အပ်နှံရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြားပျောက်ဆုံးပါက နီးစပ်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့စခန်းသို့ တိုင်ကြားပြီး မြို့နယ်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့်  အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာနမှူးရုံးသို့ မိတ္တူထုတ်ပေးခွင့်ကိုကိုယ်တိုင်လျှောက်ထားရမည်။“နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများကို သုံးစွဲခြင်းသည်နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကို ထိခိုက်စေသည်”အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အတုများပြုလုပ်ခြင်းနှင့် အသုံးပြုခြင်းသည် ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများ တိုးပွားလာစေနိုင်ပြီး အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုများအား အားဖြည့်ပေးနိုင်သည့်အပြင် နိုင်ငံတော်၏လုံခြုံရေးနှင့် ပြည်သူ့ယုံကြည်မှုကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခုတည်ဆောက်ရန်အတွက် နိုင်ငံသားတိုင်းသည် မိမိအားထုတ်ပေးထားရှိသည့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များ၏ အရေးပါမှုကိုနားလည်သိရှိပြီး တာဝန်ရှိရှိထိန်းသိမ်းအသုံးပြုသင့်ပါကြောင်း တိုက်တွန်းနှိုးဆော်လိုက်ရပါသည်။  ။MWD Web Portal
ကာကွယ်ရေးဆိုတာထက်ပိုတဲ့ မိုင် ၂၀၀ ကျော်ရှည်သော ဂိုဘီတံတိုင်းကြီး
ကာကွယ်ရေးဆိုတာထက်ပိုတဲ့ မိုင် ၂၀၀ ကျော်ရှည်သော ဂိုဘီတံတိုင်းကြီး
ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးအကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ သိရှိထားတာ နည်းနည်းလေးပဲရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် သုတေသနပညာရှင်များက သုတေ သနပြုလေ့လာမှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေ ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာက အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးတစ်ခုပါ။ သူ့ကိုအလယ်အာရှအင်ပါယာတစ်ခုရဲ့ခေတ်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကိုလေ့လာမှုများလုပ်တဲ့အခါ အဲဒီအင်ပါယာခေတ်က စွမ်းဆောင်နိုင်အားကိုလည်း ဒီကနေ့ခေတ်ပညာရှင်များက သိရှိခွင့်ရလာတာပါ။ အထူးသဖြင့် သူတို့ရဲ့ဗိသုကာပညာရပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာက အရှေ့ အာရှဒေသမှာ အရှည်လျားဆုံးနဲ့ပဟေဠိအဆန်ဆုံးသော ဗိသုကာပညာရပ်ဆိုင်ရာထူးခြားမှုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အလယ်ခေတ်တံတိုင်းစနစ်ကြီးဆိုတာ တံတိုင်းတွေ၊ ကတုတ်ကျင်းတွေ၊ ဝင်းခြံတွေကိုဆက်သွယ်ထားတဲ့ ကွန်ရက်ကြီးတစ်ခုပါ။ အဲဒီ ကွန်ရက်ကြီးထဲမှာမှ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ မိုင်ပေါင်း ၂၄၈၅  မိုင်ရှည်လျားတဲ့  တရုတ်၊  မွန်ဂိုလီးယား၊ ရုရှားတို့ကြား မွန်ဂိုလီးယားဒေသရဲ့ခြောက်သွေ့တဲ့တောင်ပေါ်ကန္တာရထဲမှာတည်ရှိပြီး မိုင် ၂၀၀ အရှည်ရှိ တံတိုင်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။ဒါ့အပြင် ၁၀ ရာစုနဲ့ ၁၃ ရာစုကြားမှာ အင်ပါယာ အဆက်ဆက်ကတည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အမျိုးမျိုးသော တံတိုင်းတွေကို ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များ စွာက သုတေသနများစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့အထဲမှာ ဂိုဘီတံတိုင်းဆိုတာ ထင်ရှားလှတဲ့ဗိသုကာလက်ရာ တွေနဲ့ပြည့်နှက်နေတဲ့ တံတိုင်းတစ်ခုဖြစ်တယ် ဆိုတာကို ပညာရှင်များက တညီတညွတ်တည်းအတည်ပြုထားကြတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အခု ဂိုဘီတံတိုင်းကို သုတေသနပြုလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ ပညာရှင်များက ဂျေရုဆလင်ရှိ ဟီဘရူး တက္ကသိုလ်နဲ့ ယေးတက္ကသိုလ်တို့မှဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ အဓိကလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တာက ဂိုဘီတံတိုင်းရဲ့ အစနေရာ၊ တံတိုင်းကိုဆောက်ခဲ့သူနဲ့ တံတိုင်းရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တို့ဖြစ်ပါတယ်။“မိမိတို့အနေနဲ့ ဒီသုတေသနကိုလုပ်ရတဲ့အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က တံတိုင်းတွေ၊ ခံတပ်တွေနဲ့ အဟန့်အတားတွေကိုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်လိုမျိုးနည်း ပညာတွေကိုအသုံးပြုထားတယ်ဆိုတာရယ်၊ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ကာလရယ်၊ သူတို့ရဲ့တည်ဆောက်မှုရည်ရွယ်ချက်တို့ကို ကောင်းစွာနားလည်စေဖို့ဖြစ်ပါတယ်”လို့ သုတေသီများကပြောထားပါတယ်။ဒီတံတိုင်းကိုဦးစွာတည်ဆောက်ခဲ့တာက ရှီရှား မင်းဆက်မှာဖြစ်ပြီး ကျောက်တုံးတွေ၊ သစ်သားတွေနဲ့ မြေကြီးတွေကိုအသုံးပြုတည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တံတိုင်းတည်ရှိရာနေရာက လူနေထိုင်ရာနေရာတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာတဲ့နေရာတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် တည်ဆောက်ရေးပစ္စည်းတွေကို အဲဒီနေရာအရောက်ပို့ဆောင်နိုင်တယ်ဆိုတာ သူတို့ခေတ်ရဲ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကောင်းမွန်မှုကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်။ဒါ့အပြင် အဲဒီခေတ်ကနေထိုင်သူတွေဟာ ခြေဦးတည့်ရာလျှောက်သွားပြီး ဘယ်နေရာမှာမှအတည်တကျနေထိုင်ခြင်းမရှိဘူးလို့ ပြောဆိုထားမှုတွေရှိပေ မယ့်လည်း ဂိုဘီတံတိုင်းကြီးကိုသုတေသနပြုမှုအရဆိုရင် အလယ်ခေတ်ကသူတွေဟာ အရင်ယူဆထား ချက်တွေနဲ့အညီမဟုတ်ဘဲ နေရာတစ်ခုမှာအတည် တကျနေတဲ့အပြင် နယ်မြေတစ်ခုကိုလည်း ခိုင်ခိုင် မာမာပိုင်ဆိုင်ပြီး   ကာကွယ်ထားနိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာကိုပါမြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဂိုဘီတံတိုင်း ကြီးကို တည်ဆောက်ထားခြင်းရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က နယ်နိမိတ်ကိုပိုင်းခြားသတ်မှတ်ခြင်း၊ လူဦးရေနဲ့ သယံဇာတကိုထိန်းချုပ်ခြင်းနဲ့  ပိုင်နက်နယ်မြေကိုခိုင်မာစွာထိန်းချုပ်ခြင်းတို့အတွက် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။Ref: IESource: MWD Web Portal
စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ
စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည့် အစွမ်းထက်ဒရုန်းများ
         လက်ရှိမျက်မှောက်ခေတ်တွင် ဒရုန်းများသည် စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကိုပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကောင်းဆုံးဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော ဒရုန်းများသည် ၎င်းတို့အား ထိန်းချုပ် ပျံသန်းနေသည့် စစ်သည်နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ  အန္တရာယ်ကျရောက်စေခြင်းမရှိဘဲ ရန်သူတပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်မှတ်များအပေါ် ကင်းထောက်လှမ်းခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းများကိုသာမက ရန်သူ့ပစ်မှတ်များကိုပါ တိကျစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်းကို တွေ့ရှိရပါသည်။ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားသည် ယခုအခါ ဒရုန်းများအား ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြပြီဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ အချို့နိုင်ငံများသည် ထောက်လှမ်းရေး၊ ကင်းထောက်ခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်ရှာဖွေရေး (ISR) များအတွင်း ကွာဟချက်ကိုလျော့နည်းစေရန် သို့မဟုတ် ရေမြုပ်မိုင်းတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ဆင်မှုများတွင် စစ်သည်များပါဝင်မှုကို လျှော့ချနိုင်စေရန်အတွက် ဒရုန်းစနစ်များကို အသုံးချရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။အလားတူပင် အချို့နိုင်ငံများသည် မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးတွင်သာမက ရေကြောင်းကင်းထောက်မှုတွင် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုသက်သာသည့် ဒရုန်းများသည် ၎င်းနိုင်ငံများ၏ ကုန်းမြေလုံခြုံရေးကိုသာမက ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များကိုပါ အကာအကွယ်ပေးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဒရုန်းများတိုးမြှင့်အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။သို့ဖြစ်ရာ ဒရုန်းများသည် ယခုအခါ မည်သည့်နိုင်ငံတိုင်းတွင်မဆို မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လက်နက်စနစ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လျင်မြန်ပြီး ရန်သူအား ချေမှုန်းရာတွင် ကောင်းမွန်သည့် ဒရုန်းများအား အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်ချက်သည် ပိုမိုမြင့်မားလာခဲ့ပါသည်။ ဒရုန်းများကို အသုံးပြုရာတွင်လည်းစစ်ပွဲအတွေ့အကြုံအများအပြားရရှိထားသည့် MQ-9 Reaper ဒရုန်း၊ အသုံးပြုရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် Bayraktar TB2 ဒရုန်းနှင့် ရုရှားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့က ထုတ်လုပ်ထားသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများကို နိုင်ငံအများ အပြားက စိတ်ဝင်စားလာခဲ့ကြပါသည်။ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ် ရုရှားလုပ် Sukhoi S-70 Okhotnik-B ဒရုန်းကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားတွင် Hunter-B ဟု လူသိများထင်ရှားသည့် Sukhoi S-70 Okhotnik-B မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်အား ရုရှားလက်နက်ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် Sukhoi နှင့် Russian Aircraft Corporation MiG တို့က ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ်ဒရုန်း အဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။  Okhotnik-B ဒရုန်းအား ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပဉ္စမမြောက်မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းဖြစ်သည့် Su-57 လေယာဉ်နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုရန် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။အဆိုပါဒရုန်း၏ အင်ဂျင်စနစ်တွင် AL-31 turbojet  အင်ဂျင်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းကြောင့်   အမြင့်ဆုံး အရှိန်နှုန်းအဖြစ် တစ်နာရီလျှင် ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ အထိ မောင်းနှင်ပျံသန်းနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။အကွာအဝေး ၆၀၀၀ အားပျံသန်းရာတွင် အလေးချိန် ဝန်အား ၃ တန်ခန့်ကို သယ်ဆောင်သွားနိုင်စွမ်းရှိ ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် ရုရှား တပ်မတော်၌ စတင်ဖြန့်ကြက်အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆရပါသည်။ လက်ရှိတွင်ရုရှားနိုင်ငံသည်  Okhotnik-B ဒရုန်းမူကွဲနှစ်မျိုးကို အသုံးပြုလျက် ရှိပါသည်။စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့်  Chengdu GJ-2 ဒရုန်းWing Loong 2 ဟုလူသိများသည့် Chengdu GJ-2 ဒရုန်းကို Chengdu Aircraft Industry Group က ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းဒရုန်း၏ ပထမဆုံးသော မူကွဲအမျိုးအစားကို  တရုတ်နိုင်ငံ ကျူဟိုင်မြို့၌ ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် လေကြောင်းပြပွဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံကပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါသည်။ သို့သော် အဆိုပါဒရုန်းကိုမူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှသာ စတင်ထုတ်လုပ် ၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခဲ့ပါသည်။တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chengdu GJ-2 ဒရုန်းသည် စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့် ဒရုန်းဖြစ်ကြောင်းကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင်ဖြစ်ပွားသည့် လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခများက  သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းဒရုန်းများအား ယူအေအီး (အာရပ် စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု)၊ ပါကစ္စတန်နှင့်အီဂျစ် နိုင်ငံတို့က ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ Chengdu  GJ-2 ဒရုန်းသည် အလေးချိန် ၄၈၀ ကီလိုရှိ လေဆာ ပဲ့ထိန်းဗုံးနှင့်ဒုံးကျည်များကို   သယ်ဆောင်နိုင်ပြီး ဝေဟင်မှဝေဟင်သို့ တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း  Chengdu Aircraft Industry Group က  ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Chengdu GJ-2 ၏ နောက်ဆုံး ပေါ် မူကွဲတစ်မျိုးဖြစ်သည့် Wing Loong 3 ဒရုန်းအား ၂၀၂၂  ခုနှစ်မှစ၍   လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်းနိုင်သည့် တူကီယဲ၏  TAI Aksungur ဒရုန်းTAI Aksungur ဒရုန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထုတ်လုပ်ထားသည့်Reaper အမျိုးအစား ဒရုန်း၏ နေရာတွင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ဒရုန်းတစ်စင်း ဖြစ်ပြီး တူကီယဲနိုင်ငံက ထုတ်လုပ် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။   ၎င်းဒရုန်းအား  စတင်ထုတ်လုပ်ချိန်တွင် အလယ်အလတ်အမြင့်ပျံသန်းနိုင်ပြီး တာဝေးပျံသန်း နိုင်သည့်   အမျိုးအစားအဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းကို တူကီယဲ ရေတပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်၌ တပ်တော်ဝင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တူကီယဲလေတပ်နှင့် ကာဂျစ္စတန် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့တို့တွင်လည်း အသုံးပြုလာခဲ့ကြပါသည်။ ထူးခြားသည့်အချက်မှာ Aksungur ဒရုန်း သည် မရပ်မနားဘဲ နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်း နိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ၇၅၀ ကီလိုရှိ  ဝန်အား (payload )ကိုလည်း သယ်ဆောင်၍ စစ်ဆင် နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။စစ်ပွဲ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းကို တူကီယဲနိုင်ငံ  Baykar  Makina Sanayive  Ticaret ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ကုမ္ပဏီ မှ ထုတ်လုပ်ထားသည့် အလယ်အလတ်အမြင့်နှင့် တာဝေးပျံတိုက်ခိုက်ရေး ဒရုန်းအမျိုးအစားဖြစ်ပါ သည်။ ၎င်းဒရုန်းသည် မြေပြင်ရှိ  စစ်သည်များ၏ထိန်းချုပ်မှုမလိုဘဲ မိမိဘာသာ ထိန်းချုပ်မောင်းနှင် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ ၂၀၂၃  ခုနှစ်အထိ အစင်းရေ ၆၀၀ ကျော်သာ ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။ထို့ပြင် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းအား  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ဖြစ်ပွားသည့် ဒုတိယ နာဂိုနို-ကာရာဘတ်စစ်ပွဲ (Second  Nagorno-Karabakh War) တွင်လည်း အဇာဘိုင် ဂျန်တပ်များက အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါသည်။ အဆိုပါ ဒရုန်းသည် အမြင့်ဆုံး ၁၈၀၀၀ မှ ၂၇၀၀၀ ပေမှပျံသန်း နိုင်ပြီး အလေးချိန် ၁၅၀ ကီလိုရှိ လက်နက်ခဲယမ်း များကို သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် ဒရုန်း တွင်လည်း လေဆာစနစ်သုံးပဲ့ထိန်း smart ခဲယမ်းလေးခုကို တပ်ဆင်ထားပါသည်။Bayraktar TB2 ဒရုန်းတွင် အာရုံခံစနစ်များကို တပ်ဆင်ထားခြင်းကြောင့် မိမိတပ်များ၏ ခံစစ်ကြောင်း မှတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းမရှိသော အလှမ်းကွာဝေးလွန်း သည့် နေရာရှိပစ်မှတ်များအား တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း အခြားဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည်များကို လမ်းညွှန် ပြသပေးနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် ၎င်းဒရုန်းအား “စစ်ပွဲ ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့်ဒရုန်း” ဟုတင်စားခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ယနေ့  ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်  ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းအရေး၊   ပင်လယ်နီနှင့်  ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့် ဟူသီသူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု များနှင့် အင်ဒိုပစိဖိတ်ဒေသတွင်းရှိ အားပြိုင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံကြီးများသာမက အင်အားနည်းပါးသည့် နိုင်ငံငယ်များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းတို့၏ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံးလက်နက်စနစ်များအပါအဝင် ဒရုန်း စနစ်များ၏စွမ်းဆောင်ရည်ကို  ဆက်လက်၍ အဆင့်မြှင့် တင်လာဖွယ်ရှိကြောင်း    ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။Ref: JM, EDR, ATSource: Myawady Web Portal
© Copyright 2024 SAC All Rights Reserved.