နပိုလီယံရဲ့ စစ်သည်သိန်းပေါင်းများစွာကို သေဆုံးစေခဲ့တဲ့ထူးဆန်းသောရောဂါဆိုတာ

နပိုလီယံဆိုတာ တစ်ခေတ်တစ်ခါက သိပ်ကို အင်အားကြီးမားလွန်းတဲ့ စစ်ဘုရင်ကြီးပေါ့။ သူ့ရဲ့တပ်တော်ကြီးက  ဥရောပဒေသတစ်လွှားကို လွယ်လင့်တကူ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမဲ့ အတက်ရှိရင် အဆင်းရှိရစမြဲဆိုတဲ့စကားအတိုင်း နပိုလီယံရဲ့ ကျဆုံးချိန်ကလည်း ဆိုက်ရောက်လို့လာပါတယ်။ အကြောင်းရင်းကတော့ ရုရှားနိုင်ငံကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ဖို့အတွက် လုပ်ဆောင် လိုက်ခြင်းကြောင့်ပါပဲ။ နပိုလီယံနဲ့ သူ့စစ်သည်တွေဟာ ပြင်းထန်လှတဲ့ မော်စကိုဆောင်းရာသီရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုအောက်မှာ အလူးအလဲခံစားရကာ အစာရေစာငတ်ပြတ်ပြီး သေဆုံးသွားခဲ့ရတယ်လို့ သမိုင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ နပိုလီယံရဲ့စစ်သည်တွေ သေဆုံးရတဲ့ အကြောင်းရင်းထဲမှာ ရောဂါရဲ့နှိပ်စက်မှုဒဏ်တွေလည်း ပါပါတယ်။ အဲဒီရောဂါက ဘယ်လိုရောဂါလဲ ဆိုတာကိုတော့ သုတေသနပညာရှင်များက ဖော်ထုတ်လိုက်နိုင်ပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

၁၈၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လမှာ နပိုလီယံ ၁ က စစ်သည်အင်အား ငါးသိန်းမှခြောက်သိန်းကြားနဲ့အတူ မော်စကိုမြို့ကို ကျူးကျော်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားကို သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ပေါ့။ ဒါပေမဲ့လည်း သူတို့ဟာ မြို့ပျက်ကြီးထဲမှာသာ ယောင်ချာ ချာနဲ့ကျန်ရစ်ခဲ့ရတဲ့အတွက် ဆောင်းတွင်း ရောက်တဲ့ အချိန်မှာ အဲဒီကနေဆုတ်ခွာဖို့ စတင်လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။ သို့သော်လည်း ရန်သူရဲ့တိုက်ခိုက်မှုထက် ပိုပြီးပြင်းထန်လှတဲ့ ရုရှားဆောင်းရာသီရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုဒဏ်ကို နပိုလီယံနဲ့ သူ့တပ်ဖွဲ့တွေ ကောင်းကောင်းကြီး ခံစားလိုက်ရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ နပိုလီယံရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုက စစ်သည်အင်အားသုံးသိန်းနီးပါးဖြစ်ပါ တယ်။ အစာရေစာငတ်ပြတ်မှုနဲ့အတူ ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကြောင့်သာ စစ်သည်အင်အား အခုလောက်အထိ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။ ဒါကြောင့် စစ်သည်တွေကို ဘယ်လိုမျိုးရောဂါပိုးက သေဆုံးစေခဲ့လဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သုတေသန ပညာရှင်များက လေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

နပိုလီယံခေတ်ကဆရာဝန်ဖြစ်တဲ့ ဂျေအာအယ်ကာ့ဟော့က စစ်သည်တွေကို ကူးစက်ခဲ့တဲ့ရောဂါဟာ မွှားမှကူးစက်တဲ့ငန်းဖျားရောဂါဖြစ်တယ်လို့ မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။ ဒါကိုပဲ ယနေ့ခေတ် ပညာရှင်များက သိပ်လက်မခံလိုတဲ့အတွက် နောက်ဆုံးပေါ် ဒီအန်အေနည်းပညာတွေအသုံးပြုပြီး သုတေသနပြုလေ့လာမှုတွေလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။  အထူးသဖြင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ သုတေသနပညာရှင်များက ဦးဆောင်ခဲ့ကြတာပါ။ သူတို့က နပိုလီယံခေတ်စစ်သည်များရဲ့  သွား ၁၃ ချောင်းမှ ဒီအန်အေကိုထုတ်ယူပြီး   စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီလိုစစ်ဆေးလိုက်တဲ့အခါ အဓိကအားဖြင့် ဗက်တီးရီးယားနှစ်မျိုးကို တွေ့လိုက်ရပါတယ်။

ဆာမိုနဲလားအန်တာရီကာနဲ့  ဘော်ရယ်လီယာရီကာရန်တစ်ဆိုတဲ့ ဗက်တီးရီးယားနှစ်မျိုးပါ။ ပထမဗက်တီးရီးယားက အူရောင်ငန်းဖျားလိုမျိုးရောဂါကို ဖြစ်စေပြီး   အစားအစာနဲ့  ရေမသန့်ရှင်းမှု ကနေ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ဒုတိယဗက်တီးရီးယားကတော့ သန်းများကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အကြိမ်ကြိမ် ဖျားနာမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ သူက ခဏခဏအဖျားတက်မယ်။ ကြွက်သားတွေနာကျင်မယ်။ အလွန်အမင်းအားအင်ချည့်နဲ့မှုတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

အဲဒီအချိန်တုန်းက အစာရေစာအလွန်ငတ်ပြတ်နေတဲ့ စစ်သည်များက လစ်သူရေးနီးယားရှိ စွန့်ပစ်နေအိမ်များရဲ့ စည်ပိုင်းထဲမှာသိုလှောင်ထားတဲ့ မုန်လာ ဥနီဆားရည်စိမ်တွေကို စားခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်သည်တွေက မုန်လာဥနီဆားရည်စိမ်ကို စားရုံသာမကစည်ထဲမှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အရည်တွေကိုပါ သောက် ခဲ့ကြရပါတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးစားသောက်ခဲ့ရမှုတွေကြောင့် စစ်သည်များဟာ ဝမ်းလျှောရောဂါကို ခံစားရပြီး အူလမ်းကြောင်းထဲမှာလည်း မအီမသာဖြစ်ကာ  နောက်ဆုံးမှာ လမ်းပင်မလျှောက်နိုင်တော့ဘဲ လဲကျ သေဆုံးသွားရတာဖြစ်တယ်လို့ သုတေသနပညာရှင်များက ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သူတို့ရဲ့ ယူနီဖောင်းတွေ မှာတွယ်ငြိနေတဲ့သန်းများကလည်း အားနည်းနေတဲ့ စစ်သည်များကို အလဲထိုး အနိုင်ယူလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံးမှာတော့ နပိုလီယံရဲ့စစ်သည်တွေ ဘာကြောင့်  အတုံးအရုံးသေဆုံးရလဲ  ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သမိုင်းကြောင်းဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုကြီးကို ဖြေရှင်းလိုက်နိုင်ပါပြီ။ စစ်သည်တွေသေဆုံးရတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ အထင်ရှားဆုံးသော သက်သေက ပြင်းထန်အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကြောင့်ဖြစ်ပြီး အဲဒီအချိန်တုန်းက ဆရာဝန်မှတ်ချက်ပြုပြောခဲ့သလိုမျိုး မွှားမှကူးစက်တဲ့ ငန်းဖျားရောဂါ မဟုတ်ဘူးလို့ဆိုကာ  သုတေသနပညာရှင်များက  သူတို့ရဲ့သုတေသနကို အဆုံးသတ် လိုက်ပါတယ်။

Ref: IE

ကိုထက်

MWD