မော်စကိုက အစ္စရေး၏ အီရန်အပေါ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများအား ရန်လိုမှုအပြည့်ဖြင့် စတင်တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြား
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ရုရှားသံတမန် Vassily Nebenzia က အစ္စရေး၏ အီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံများကို မကြာသေးမီက လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ သောကြာနေ့ (ဇွန် ၁၃) က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အရေးပေါ်အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားရာတွင် အနောက်နိုင်ငံများ၏ အားပေးမှုကြောင့် အနောက် ဂျေရုဆလင် က အရေးယူဒဏ်ခတ်မှုမှ ကင်းလွတ်နေသည်ဟု သံတမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
Nebenzia က အစ္စရေးသည် တနင်္ဂနွေနေ့ (ဇွန် ၁၅) တွင် ပြန်လည် စတင်ရန် စီစဉ်ထားသော အမေရိကန်-အီရန် နျူကလီးယား ဆွေးနွေးပွဲများကို နှောင့်ယှက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ဟန်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ တီဟီရန်က အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုများသည် သံတမန်ရေး လမ်းကြောင်းအား အဆုံးသတ်သွားစေကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
“ယင်းတိုက်ခိုက်မှုသည် ခိုင်လုံသည့်အကြောင်းအရင်း လုံးဝမရှိဘဲ စတင် တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး အစ္စရေးက မည်သို့ပင် ငြင်းဆိုနေပါစေ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာတမ်းနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေကို ကြီးမားစွာ ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်” ၊ “အဆိုပါလုပ်ရပ်များ၏ အကျိုးဆက် အားလုံး အတွက် အစ္စရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် ထိုသို့ပြုမူခွင့်ပြုသူများအပေါ်တွင် တာဝန်အပြည့်အဝရှိသည်” ဟု Nebenzia က ပြောကြားခဲ့သည်။
ရုရှားသံတမန် Nebenzia က အီရန်သည် မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ကုလသမဂ္ဂထောက်ခံခဲ့သော နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကို အီရန်က ယခင်က လိုက်နာခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုသဘောတူညီချက်ကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း အမေရိကန်က စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံအီရန်က ထိုစဉ်ကသဘောတူညီချက်ကို လျှို့ဝှက် ချိုးဖောက် သည် ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ယူရေနီယမ်ထပ်တိုးသန့်စင်ရေးလုပ်ငန်းကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လျက် ရှိသည်။
Nebenzia က အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် “အခြေအနေ ပိုမိုဆိုးရွားလာစေရန် အရာရာကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး အခြေခံအားဖြင့် ၎င်းတို့သည် ယင်းအချင်းအရာကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်” ဟု ဆိုခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများ၏ ထောက်ခံမှုက “အစ္စရေးကို ရဲရင့်သော အစီအမံများ ဆောင်ရွက်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက အီရန်၏ ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခံရသော နျူကလီးယား စက်ရုံ များမှ ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှုများ ယိုစိမ့်နိုင်ခြေအန္တရာယ်ကိုလည်း သတိပေး ခဲ့ပြီး “စစ်ရေးအရဖြေရှင်းနည်းသည် တရားဝင်သည်ဖြစ်စေ အောင်မြင် နိုင်မှု မရှိနိုင်” ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
အီရန်၏ ကုလသမဂ္ဂသံတမန် Amir-Saeid Iravani က အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို “ကြိုတင်မျှော်မှန်းထားသော ရန်လိုမှု၏ ထိတ်လန့်ဖွယ် လုပ်ဆောင်ချက်” ဖြစ်ပြီး “စစ်ကြေညာခြင်းနှင့် အတူတူပင်ဖြစ်သည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းက အစ္စရေး၏ ထုတ်ဖော်ကြေညာထားခြင်း မရှိသော နျူကလီးယားလက်နက်များကို ဖျက်သိမ်းရန် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုများ ပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အစ္စရေးက ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်များပိုင်ဆိုင်မှု ရှိ၊ မရှိကို အတည်ပြုခြင်း သို့မဟုတ် ငြင်းဆိုခြင်း မပြုခဲ့ပေ။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂