အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်မှုက ကြိုတင်လက်ဦးမှုယူတာလား... တမင်ရန်စတာလား...
Posted_Date
Image
Body
ဇွန်လ ၁၃ ရက်နံနက်အစောပိုင်းမှာ အီရန် နိုင်ငံအတွင်းရှိ နေရာတော်တော်များများကနေ ပေါက်ကွဲသံတွေကျယ်လောင်စွာ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အီရန်နိုင်ငံရဲ့ နျူကလီးယားအစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့နေရာတွေ၊ ယူရေနီယံသန့်စင်စက်ရုံတချို့နဲ့ တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များသိုလှောင်သိမ်း ဆည်းထားရာနေရာများအပြင် စစ်ရေးပစ်မှတ်နေရာများဆီကနေ ထွက်ပေါ်လာတာပါ။ အကြောင်းရင်းက အစ္စရေးက အီရန်အပေါ်စစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ်ဆင်နွှဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီစစ်ဆင်ရေးရဲ့အမည်ကို "Operation Rising Lion" လို့ပေးထားပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးဟာ ရက်ပေါင်းများစွာကြာမြင့်မှာဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့်အီရန် နိုင်ငံရဲ့အမြင့်ပျံဒုံးကျည်အစီအစဉ် ဗဟိုချက်ကို ပစ်မှတ်ထားတာဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုကပြောထားပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးမှာ အစ္စရေးတပ်မတော်ဘက်က တိုက်လေယာဉ် အစင်းရေ ၂၀၀ ကိုအသုံးပြုပြီး အီရန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ကို ပစ်မှတ်ထားကာလေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့အစ္စရေးတပ်မတော်မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အက်ဖီဒက်ဖရင်ကပြောပါတယ်။
အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုဟာ အီရန်အတွက်တော့ တော်တော်လေးကိုဆုံးရှုံးမှုကြီးမားတာတွေ့ရှိရပါတယ်။ ပထမဆုံးသောဆုံးရှုံးမှုကသိက္ခာပါ။ အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်နေလင့်ကစား အစ္စရေးဘက်ကတက်လာတဲ့ လေယာဉ်တွေကို တစ်စင်းမျှပစ်ချနိုင်ခြင်းမရှိပါဘူး။ အစ္စရေးတိုက် လေယာဉ်တွေကပဲ သူတို့ရဲ့ပစ်မှတ်တွေကို တိတိကျကျချေမှုန်းနိုင်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒုတိယဆုံးရှုံးမှုက လူသားအရင်းအမြစ်ဖြစ်ပါတယ်။
လက်သံပြောင်လှပါတယ်ဆိုတဲ့ အီရန်တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ်ဖွဲ့မှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟော့စိန်ဆာလာမီ၊ အီရန်တပ်မတော်အလယ်ပိုင်းတိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူးဗိုလ်ချုပ်ဂိုလမ်အလီရာရှစ်၊ အီရန်တပ်မတော် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မိုဟာမတ်ဘာဂါရီတို့လို စစ်ဘက် ခေါင်းဆောင်များအပြင် နာမည်ကျော်ကြား လှတဲ့အီရန်နျူကလီးယားသိပ္ပံပညာရှင်အနည်းဆုံးခြောက်ဦး၊ အီရန်အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြီးအကဲဟောင်း အလီရှမ်ခါနီတို့သေဆုံးသွားရပါတယ်။
အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်ကိုမကြေညာဘဲတိုက်ခိုက်တာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်ဖို့အတွက် ပြင်ဆင်နေတယ်။ ဒီလိုတိုက်ခိုက်နိုင်ဖို့အတွက်ကိုလည်း အမေရိကန်ဆီတင်ပြထားပြီး အမေရိကန်ကလည်း အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာရှိတဲ့သူတို့ရဲ့ သံရုံးမှဝန်ထမ်းများကို အင်အားလျှော့ချတဲ့အနေနဲ့ ပြန် ခေါ်မှုတွေလုပ်ကြောင်းသတင်းဌာနတွေကအလီလီဖော်ပြခဲ့တာပါ။ အဲဒီလိုဖော်ပြမှုတွေအပေါ်မှာလည်း အီရန်နိုင်ငံက သူတို့အပေါ်အစ္စရေးကတိုက်ခိုက်လာမယ်ဆိုရင် ဒုံးကျည်တွေနဲ့အဆက်မပြတ်ပစ်ခတ်ပြီး လက်တုံ့ပြန်မယ်လို့တောင် ပြီးခဲ့တဲ့နေ့ကပြောနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့တကယ်တမ်း နဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ ရင်ဆိုင်ရချိန်မှာတော့ ပြောထားသလိုဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။
ဒါဆိုရင်မေးစရာရှိတာက အီရန်ကရော အစ္စရေးကိုပြန်မတိုက်ဘူးလားဆိုတဲ့မေးခွန်းဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်က အစ္စရေးကိုပြန်တိုက်ပါတယ်။ ဒရုန်းအစင်းရေရာနဲ့ချီလွှတ်တင်ပြီးတော့ကို လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမဲ့အီရန်ရဲ့လက်တုံ့ပြန်မှုဟာ ရေပေါ်အရုပ်ရေးလိုက်သလိုပါပဲ။ အီရန်ရဲ့ဒရုန်းတွေဟာ အစ္စရေးလေပိုင်နက်ထဲမရောက်ခင်မှာဘဲ ပစ်ချ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရပါတယ်။ အစ္စရေးနိုင်ငံအပေါ် သေးမွှားလှတဲ့သက်ရောက်မှုတောင်မှမရှိခဲ့ပါဘူး။
အီရန်က အစ္စရေးအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့နျူကလီးယားစက်ရုံတွေအပေါ်တိုက်ခိုက်ခြင်းကို စစ်ကြေညာခြင်း အဖြစ်သတ်မှတ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်လာချိန်မှာပဲ အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ရဲ့အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့ ဒီလိုမျိုးဖြစ်စဉ်တွေဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကို ကြိုတင်သိရှိထားတယ်လို့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းထုတ် ဖော်ပြောလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါဆိုရင် အခုတိုက်ခိုက်မှုရဲ့နောက်ကွယ်မှာ အမေရိကန်ရဲ့စနက်တွေ ပါဝင်နေမလားဆိုတာ တွေးဆစရာပါ။ အခုလိုမျိုး တိုက်ခိုက်မှုတွေမလုပ်ခင် အစ္စရေးက အမေရိကန်ကိုကြိုတင်အသိပေးခဲ့တယ်လို့ဆိုထားခြင်းကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ အစ္စရေးကိုမတားခဲ့လို့ သာ ဒီနေ့လိုအခြေအနေမျိုးဖြစ်လာတာလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။
အခုအခြေအနေတွေမှာတိုက်ဆိုင်မှုဆိုတာမရှိနိုင်ပါဘူး။ဘာကြောင့်ဒီလိုပြောရတာလဲဆိုတာကို ပြန်စဉ်းစားကြည့်ရင် အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက် ချင်နေတာကြာပါပြီ။ ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့် တိုက်ခိုက်ချင်တာလဲဆိုရင် အီရန်က အစ္စရေးနိုင်ငံ ကိုတိုက်ခိုက်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေကို စစ်လက်နက်ကစလို့ ငွေကြေးတွေအဆုံးထောက်ပံ့မှုတွေပေးနေတယ်ဆိုတာ အီရန်အစိုးရက တရားဝင်မထုတ်ပြန်သည့်တိုင်အောင် အားလုံးကသိရှိပြီးဖြစ်ပါတယ်။
ပြဿနာရဲ့အရင်းအမြစ်
အီရန်နဲ့အစ္စရေးတို့က တစ်ဦးကိုတစ်ဦးအပြန်အလှန် ဘာကြောင့်ကျရှုံးစေချင်တာလဲဆိုရင် ပထမတစ်ချက်က ကိုးကွယ်ရာဘာသာမတူညီမှုကြောင့်ပါ။ ဒုတိယတစ်ချက်က ပါလက်စတိုင်းနဲ့ အစ္စရေးကြား ဖြစ်နေတဲ့ပြဿနာမှာ အီရန်နိုင်ငံက ကိုးကွယ်ရာဘာသာတူတဲ့ ပါလက်စတိုင်းဘက်ကနေပါဝင်ကူညီ ပေးနေတာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ တတိယတစ်ခုကတော့ ဒေသတွင်းမှာ အင်အားကြီးနိုင်ငံ ဖြစ်လာစေရေးကို အပြိုင်ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အစ္စရေးနိုင်ငံက နျူကလီးယားလက်နက်ကိုပိုင်ဆိုင်ထားနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ယူဆရတဲ့အတွက် အီရန်ကလည်း နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်အောင် သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ကြိုးစားလာနေပါတယ်။ ဒါကိုသိထားကြတဲ့ အစ္စရေးနဲ့အမေရိကန်တို့က အီရန်ကိုနျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်ခွင့်မပေးရရေးအတွက် အတူတကွ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်လာကြပါတယ်။
အီရန်နိုင်ငံမှာ နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးဓာတ် အားပေးစက်ရုံတွေရှိပါတယ်။ ဒီစက်ရုံတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ယူရေနီယံသန့်စင်မှုကို အီရန်ကကိုယ်တိုင် လုပ်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် သူတို့ရဲ့ယူရေနီယံသန့်စင်နိုင်စွမ်းက နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ အဆင့်နီးပါးရောက်ရှိအောင် မြင့်မားလာနေပြီလို့ သတင်းတွေမှာမြင်တွေ့ရပါတယ်။ တကယ်လို့များ အီရန်က ယူရေနီယံသန့်စင်မှုကို အခုထက်ပိုမို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီဆိုရင် သူတို့စိတ်ရှိတဲ့အခါ နျူကလီးယားလက်နက်ကိုထုတ်လုပ်ဖို့ဆိုတာ အလှမ်းမဝေးတော့ပါဘူး။ အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်ကိုသာပိုင်ဆိုင်သွားရင် ဒေသတွင်းအင်အား ချိန်ခွင်လျှာက သူ့ဘက်ကိုအလေးသာသွားမှာအမှန်ပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်း အမေရိကန်နဲ့အစ္စရေးတို့က အီရန်အနေနဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်မပိုင်ဆိုင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလာကြတာပါ။
အခုလုပ်ဆောင်တဲ့ အစ္စရေးတိုက်ခိုက်မှုကိုကြည့်ရင် အီရန်ရဲ့နျူကလီးယားနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့အဆောက်အအုံတွေကို အများဆုံးတိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ဒီတိုက်ခိုက်မှုထဲမှာမှ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုပါရောပြီး ပစ်မှတ်ထားခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့် အစ္စရေးဘက်က အခုလုပ်တဲ့တိုက်ခိုက်မှုဟာ အီရန်အပေါ်ကြိုတင် လက်ဦးမှုယူတဲ့တိုက်ခိုက်မှုလို့ ပြောထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဘာကြောင့် ကြိုတင်လက်ဦးမှု ယူတာလဲဆိုရင် အခုနကရှင်းပြခဲ့တဲ့အခြေအနေကြောင့်ပါပဲ။
ဒီနေရာမှာ နောက်ထပ်ပြောစရာရှိတာက အီရန်အပေါ် အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုကို အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ခွင့်ပြုပေးမှုပါ။ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကသမ္မတအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ကတည်းက အီရန်နဲ့နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ရရှိရေးကို ဆွေးနွေးလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် ဆွေးနွေးပွဲကိုငါးကြိမ်မြောက်အထိလုပ်ပြီးပါပြီ။ ဒီသီတင်းပတ် အကုန်မှာ ခြောက်ကြိမ်မြောက် ဆွေးနွေးဖို့စီစဉ်ထားပါတယ်။ အိုမန်နိုင်ငံမှာ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်မှာပါ။ ထရမ့်က သူ့အနေနဲ့ပထမအကြိမ် သမ္မတသက်တမ်းမှာ အီရန်နဲ့နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်က အီရန်အတွက် အရေးသာလွန်းတယ်ဆိုပြီး အဲဒီသဘောတူညီချက်ကိုဖျက်သိမ်းခဲ့တာပါ။ အခုမှ သူ့စိတ်ကြိုက် ပုံစံနဲ့နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ရရှိဖို့ ဆွေးနွေးမှုတွေပြန်လည်စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့အီရန်တို့ကြား နျူကလီးယားအရေး ဆွေးနွေးပွဲပြန်လည်စတင်ပါပြီဆိုကတည်းက တိကျ သေချာတဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခုတောင်မရသေး ပါဘူး။ အဓိကကတော့ အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ ယူရေနီယံသန့်စင်မှုကိုစွန့်လွှတ်ဖို့ အမေရိကန်ကတွင်တွင် တောင်းဆိုနေတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်အနေနဲ့က လည်း ဒီတောင်းဆိုမှုကိုဘယ်လိုနည်းနဲ့မှမလိုက်လျောနိုင်ပါဘူး။ တကယ်လို့များ ဆွေးနွေးပွဲပျက်သွားရင် အီရန်အနေနဲ့ဆိုးကျိုးတွေကိုခံစားရလိမ့်မယ်လို့လည်း ထရမ့်ကခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါသေးတယ်။
ဒီကနေ့မှာတော့ အမေရိကန်က အစ္စရေးအနေနဲ့အီရန်အပေါ်တိုက်ခိုက်မှုလုပ်တာကို မီးစိမ်းပြ လိုက်ပါပြီ။ ထရမ့်ကလည်း သူ့အနေနဲ့အားလုံးသိတယ်လို့ လူသိရှင်ကြားထုတ်ဖော်ပြောထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နောက်ထပ်လုပ်ဆောင်ဖို့စီစဉ်ထားတဲ့ အီရန်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုကအခုထက်ပို ပြီးကြီးမားပြင်းထန်လိမ့်မယ်လို့လည်း ထရမ့်ကသတိပေးထားပါတယ်။ ဒီလို သတိပေးမှုနဲ့အတူ အီရန်အနေနဲ့ အမေရိကန်ရေးဆွဲထားတဲ့သဘောတူစာချုပ်ကို လက်ခံလိုက်ဖို့လိုအပ်ကြောင်းနဲ့ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင်အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ဆုံးရှုံးစရာဘာမှမကျန်တော့အောင်ကို ပျက်သုဉ်းသွားနိုင်တယ်ဆိုပြီး ထရမ့်ကပြောထားပါတယ်။
ဒီအချက်တွေကို ဆက်စပ်ပြီးတော့တွေးကြည့်ရင် အစ္စရေးက အီရန်ကိုတိုက်ခိုက်တာဟာ ကြိုတင် လက်ဦးမှုယူတာလို့ဆိုထားပေမယ့် ထရမ့်အနေနဲ့ ကျတော့ အီရန်သာ နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကိုလက်မှတ်မထိုးရင် ဒီထက်ပိုဆိုးတဲ့ဒုက္ခနဲ့ ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်လို့သတိပေးထားတာကြောင့် အခုတိုက်ခိုက်မှုဟာ အမေရိကန်အနေနဲ့ အီရန်နဲ့ဆွေးနွေးရာမှာ အထက်ကနေအသာစီးယူပြီးဆွေးနွေးနိုင်စေဖို့ အကြောင်းရင်းတစ်ရပ်တစ်နည်းအားဖြင့် ရန်စမှုတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးလိုက်တယ်ဆိုတဲ့အခြေအနေကိုပဲမြင်မိပါတယ်။
ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာမလဲ
ဒါဆိုရင် ဒီကနေ့ဖြစ်စဉ်ကနေ ဘာဆက်ဖြစ်လာ နိုင်သလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အချက်အလက်တွေ အပေါ်မူတည်ပြီး သုံးသပ်ကြည့်ရအောင်။ ရှေ့မှာ ပြောခဲ့သလိုမျိုးပဲ အီရန်က အစ္စရေးကိုလက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ဒုံးကျည်တွေပစ်လွှတ်မယ်လို့ဆိုထားစေကာမူ လက်တွေ့မှာ ဒရုန်းတွေကိုသာစေလွှတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကြည့်ရတာ အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ အီရန်ရဲ့ဒုံးကျည်တွေပျက်စီးသွားပုံပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ အီရန်ရဲ့နယ်ရုပ်တွေဖြစ်တဲ့ ဟားမတ်တို့၊ ဟစ်ဇဘို လာတို့ကနေတစ်ဆင့် အစ္စရေးကိုတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။ ကြားခံစစ်သဘောမျိုးပါ။ တကယ်လို့များ အီရန်ဘက်ကတင်းခံနေရင် အစ္စရေး ဘက်ကလည်း ဒီထက်ပိုတဲ့တိုက်ခိုက်မှုတွေကိုဆက်လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအခါ နှစ်နိုင်ငံကြားစစ်မီးက ဒေသတွင်းရှိ တခြားနိုင်ငံတွေကိုပါ ကူးစက်စေမှာပါ။
အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ဝင်ပါလာနိုင်မှုကို ကြည့်ရင် အမေရိကန်ကပဲ ထဲထဲဝင်ဝင်ပါဝင်လာနိုင်ပါတယ်။ အစ္စရေးဘက်ကနေပေါ့။ အီရန်ဘက်ကတော့ တချို့အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအနေနဲ့သံတမန်ရေးအရ ကန့်ကွက်မှုကလွဲလို့ စစ်ရေးအရကူညီမှုသိပ်မရှိနိုင်ပါဘူး။ သွယ်ဝိုက်ထောက်ပံ့မှုတွေသာပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါလည်းသိပ်တော့မသေချာပါဘူး။ သေချာတာတစ်ချက်ကတော့ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာနိုင်ပါတယ်။ စီးပွားရေးတွေကျပ်တည်းလာနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့သုံးသပ်ရရင် အခုလုပ်တဲ့အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုဟာ ကြိုတင်လက်ဦးမှုယူတာဆိုခြင်းထက် အမေရိကန်အတွက်အသာစီးရစေမယ့်အခွင့်အလမ်းတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးလိုက်တာဖြစ်ပြီး အီရန်ဘက်ကလည်း ခေါင်းငုံ့ခံမယ့်ပုံစံမရှိ တာကြောင့် ဒီပဋိပက္ခဟာတော်တော်လေးတော့ တင်းမာမှုမြင့်တက်လာနိုင်ခြေရှိကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ။
Ref: SCMP, RT
