တရုတ်နိုင်ငံက ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာကို တိဘက်ဒေသတွင် တည်ဆောက်လျက်ရှိ
တိဘက်ကုန်းမြင့် အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ခန့်မှန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇၀ ဘီလီယံ ကုန်ကျမည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မည့် ရေကာတာတစ်ခုကို စတင်တည်ဆောက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီကျင်းက ပြောကြားပါကြောင်း ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့က ဆင်ဟွာ သတင်းဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပါသည်။
အဆိုပါဆည်သည် ယန်ဇီမြစ်ပေါ်ရှိ Three Gorges Dam နောက်ပိုင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ အားအထား ရဆုံး ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဖြစ်လာနိုင်ပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် လည်ပတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ ယင်းဆည်တွင် ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံ ၅ ရုံ တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ပြီး Yarlung Zangbo မြစ် အောက်ပိုင်း၌ တည်ရှိပါသည်။ ကီလိုမီတာ ၅၀ (၃၁ မိုင်)ရှိ မြစ်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအတွင်း မီတာ ၂,၀၀၀ (၆,၅၆၁ ပေ)မှ ရေကျဆင်းမှုအားပြင်းသဖြင့်၊ ကြီးမားသော ရေအား လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ရန် အလားအလာရှိပါသည်။
သို့ရာတွင် ယင်းမြစ်၏ အောက်တွင် နေထိုင်ကြသည့် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့နိုင်ငံတို့မှ ပြည်သူ သန်းပေါင်းများစွာအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လျက်ရှိကြပြီး၊ မျိုးစိတ်မျိုးကွဲပေါင်းများစွာ ပေါကြွယ်သည့် ကုန်းပြင်မြင့် တစ်ခုဖြစ်သည့် အဆိုပါဒေသနှင့် စပ်လျဉ်း၍ NGO များကလည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် သတိပေးမှုများလည်း ရှိပါသည်။
အဆိုပါရေကာတာမှ နှစ်စဉ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ကီလိုဝပ်-နာရီ ၃၀၀ ဘီလီယံ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိကြောင်း၊ တိဗက်နှင့် ကျန်တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ မြစ်အောက်ပိုင်း ရေပေးဝေမှု သို့မဟုတ် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် ကြီးကြီးမားမား သက်ရောက်မှုမရှိပါကြောင်း ပေကျင်းက ဆိုပါသည်။
Shanghai Zhuozhu Investment Management မှ Wang Zhuo က ယင်းစီမံကိန်းအတွက် ကာလတို၊ ကာလရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုလုပ်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကို ပြောကြားလျက်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုကြရန် ဖိတ်ခေါ်ထားပါသည်။ “ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် အားကောင်း ခိုင်မာသော ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းများသည် ငွေချေးစာချုပ်ကဲ့သို့သော အမြတ်ဝေစုများကို ပေးဆောင်နိုင် ပါသည်” ဟု Wang က ပြောကြားပါသည်။ သို့သော် ကြေညာချက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသဖြင့် စီမံကိန်း နှင့် ဆက်စပ်သည့် တည်ဆောက်ရေးအသုံးအဆောင်များ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးသည့် စတော့များကို ဝယ်ယူမှု တိုးလာပြီး တန်ဖိုးအတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ကို ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။
အဆိုပါဆည်သည် “ရာစုနှစ်၏စီမံကိန်း” ဟု နာမဝိသေသပြုထားကာ၊ "သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် မပျက်စီးအောင် ဂေဟစနစ် ထိန်းသိမ်းရေး ထားရှိရမည်" ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားကြောင်း Xinhua သတင်းဌာန၏ စနေနေ့သတင်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ တရုတ်က အဆိုပါစီမံကိန်းအတွက် ဖန်တီးပေးနိုင်မည့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းကို ခန့်မှန်းထားခြင်းမရှိသေးပေ။
Three Gorges Dam စီမံကိန်းမှာ ပြီးစီးရေးအတွက် ဆယ်စုနှစ် နှစ်စု ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း တစ်သန်းခန့် ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့ပါကြောင်း နိုင်ငံပိုင် သတင်းမီဒီယာမှ ထုတ်ပြန်ထား သော်လည်း၊ စီမံကိန်းကြီးများသည် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များ များစွာဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်သည်ဟု ဆိုပါသည်။
Yarlung Zangbo စီမံကိန်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်သူမည်မျှ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်စေမည်၊ ဒေသန္တရ ဂေဟ စနစ်အပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်မည်ကို အာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိပေ။
International Campaign for Tibet အပါအဝင် NGO များက အဆိုပါရေကာတာစီမံကိန်းသည် တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို နောက်ပြန်ဆုတ်စေကာ ထိခိုက်မှုများဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး သန်းနှင့် ချီသော လူသန်းပေါင်းများစွာမှာလည်း ၎င်းတို့၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဆိုးများ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။
တရုတ်နိုင်ငံမှ Yarlung Zangbo မြစ်သည် Brahmaputra မြစ်အဖြစ် တိဘက်မှ တောင်ဘက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ Arunachal Pradesh နှင့် အာသံပြည်နယ်တို့ကို ဖြတ်သန်း၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ စီးဆင်းသွားပါသည်။ တိဘက် အနောက်မှ အရှေ့သို့ စီးဆင်းသည့် Yarlung Zangbo မြစ်၏ အပေါ် ပိုင်းတွင် ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းကို တရုတ်က စတင်နေပြီဖြစ်ပါသည်။
ကိုးကား- Reuters
Photo: The Guardian
(Reuters သတင်းဌာနတွင် Farah Master and Samuel Shen ရေးသားသည့် “China embarks on world's largest hydropower dam, capital markets cheer” ကို ဦးခိုင်ထွဋ်လှ ၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)