ကျွမ်းကျင်ကူညီ ဆေးစစ်သည် သူနာပြုစွမ်းရည် မြှင့်ကြမည်
Posted_Date
Image
Body
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသူနာပြုများနေ့ (International Nurses Day)အား သူနာပြုများ၏ ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ (Nursing Pioneer) အဖြစ် ထင်ရှား၍ ခေတ်သစ်သူနာပြုစုခြင်းပညာရပ်ကို စတင်တည်ထောင်သူ ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေး၏မွေးနေ့ မေလ ၁၂ ရက်ရောက်တိုင်း ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ၁၈၅၄ ခုနှစ်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ခရိုင်မီယန်စစ်ပွဲတွင် စစ်သည်များသည် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူများပြားပြီး ပြုစုမည့်သူမရှိဖြစ်ကြသည်။
လူကုံထံအသိုင်းအဝိုင်းက မွေးဖွားလာသော ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေးသည် သူမကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်ပြီး ဒဏ်ရာရစစ်သည်များကို လိုက်လံရှာဖွေပြုစုကုသပေးခဲ့သည်။ နေ့မအားညမအား မှောင်မိုက်နေသည့်စစ်မြေပြင်တွင် မီးအိမ်လေးဆွဲကိုင်ပြီး လိုက်လံရှာဖွေပြုစုကုသပေးခဲ့သဖြင့် ဒဏ်ရာရစစ်သည်များက မီးအိမ်ရှင်မ “The Lady will the Lamp” အဖြစ် စတင်ပေးခဲ့သောနာမည်ဖြစ်သည်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသူနာပြုကောင်စီကို ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ သူနာပြု ၂၈ သန်းကျော်ဖြင့် ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ သူနာပြုနှင့်သားဖွားအသင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် တိုးတက်မှုရှိစေရန်ရည်ရွယ်ပြီး တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသူနာပြုကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်လည်းဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သူနာပြုများနေ့၏ Theme ဆောင်ပုဒ်မှာ- "Our Nurses. Our Future.Caring For Nurses Strengthens Economy."“အနာဂတ်ကမ္ဘာဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ သူနာပြုစွမ်းရည် မြှင့်တင်စို့ ”ဖြစ်သည်။
တပ်မတော်ဆေးဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့ (Myanmar Military Medical Corps) သည် တပ်မတော်သားများနှင့်မိသားစုဝင်များကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးရုံသာမက ပြည်သူ့အကျိုးပြု ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများကို နေ့မအားညမအား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်တွင် မမျှော်လင့်ဘဲကြုံလာတတ်သော သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၊ မသမာသူတို့ဖန်တီးသော ဘေးအန္တရာယ်များကြုံတွေ့လာတိုင်း ရှေ့ဆုံးမှထွက်၍ မိမိတို့တတ်စွမ်းသောဆေးပညာဖြင့် စွမ်းစွမ်းတမံကူညီစောင့်ရှောက်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော မန္တလေးငလျင်သဘာဝဘေးတွင် တပ်မတော်ဆေးဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များ အချိန်ပိုင်းအတွင်း ကူညီ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများဖွင့်လှစ်ကာ ပြည်သူလူထုအား ရင်ဝယ်သားကဲ့သို့ ပြုစုစောင့်ရှောက်လျက်ရှိ သည်ကို အထင်အရှားတွေ့မြင်နိုင်ပေသည်။
ကမ္ဘာ့သူနာပြုလောက၏ အဆင့်အမြင့်ဆုံးဖြစ်သော ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေးဆုတံဆိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် သူနာပြုအရာရှိ ဗိုလ်မှူးဒေါ်ခင်အုန်းမြသည် ထိုက်တန်စွာချီးမြှင့်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူများကို သက်စွန့်ဆံဖျား ပြုစုကုသအမှုထမ်းခဲ့၍ (၁၉) ကြိမ်မြောက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီညီလာခံတွင် ချီးမြှင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သူနာပြုများသည် ဆေးရုံဆေးတပ်ရင်းများတွင်သာမကရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်အထိ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြသည့် တပ်မတော်သားများနှင့် တစ်သားတည်းအတူ ရဲဘော်စိတ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်ကို တပ်မတော်သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ထင်ရှားတွေ့မြင်နိုင်ပေသည်။
တပ်မတော်သူနာပြုများအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများအတိုင်း စနစ်တကျပြုစုကုသမှုပေးသောစနစ်၊ သူနာပြုအရည်အသွေး တိုးမြင့်စေသော လမ်းညွှန်ချက်(Guideline)များအတိုင်း ပြုစုကုသမှုပေးနိုင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံ သူနာပြုနှင့် သားဖွားကောင်စီ၏လမ်းညွှန်ချက် (Continuing Professional Development (CPD) Guideline For Nursing and Midwifery Professional) အတိုင်း အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အထက်ပါ CPD Guideline များနှင့်အညီ တပ်မတော်ဆေးရုံများတွင်လည်း စဉ်ဆက်မပြတ် သူနာပြုစုမှုပညာသင်ကြားခြင်း (Continuing Nursing Education) များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်ရှိ သူနာပြုများသည်လည်း Continuing Nursing Education ကို မိမိကြုံတွေ့ နေရသော သူနာပြုစုမှုအတွေ့အကြုံပေါ် အခြေခံ၍ Narrative Notes (ဇာတ်ကြောင်းပြန်မှတ်စု) ပုံစံရေးသားခြင်းဖြင့် သင်ကြားနိုင်သည်။
တပ်မတော်သူနာပြုနှင့်ဆေးဘက်ပညာတက္ကသိုလ်အနေဖြင့် ခေတ်နှင့်အညီ ပြောင်းလဲတိုးတက်နေသည့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာပညာရပ်များနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနည်းပညာများကို နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများနှင့်အညီ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ကြည်း) ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် တပ်မတော်သူနာပြုနှင့်ဆေးဘက်ပညာတက္ကသိုလ် ကျောင်းဆင်းမိန့်ခွန်းတွင် “သူနာပြုကောင်းတစ်ဦး၏ အပြောအဆို၊ အပြုအမူ၊ အနေအထိုင်များသည် လူနာအတွက် ဝေဒနာတစ်ဝက်သက်သာစေခြင်းဖြစ်၍ မိတ်ဆွေကဲ့သို့ဆက်ဆံခြင်း၊ ရိုင်းပင်းကူညီခြင်း၊ ရိုးသားခြင်း၊ စိတ်ရှည်သည်းခံနိုင်ခြင်း၊ ယဉ်ကျေးလိမ္မာခြင်း၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားရှိခြင်း၊ အကြင်နာတရားရှိခြင်း စသည့် သူနာပြုတစ်ယောက် ကျင့်ကြံနေထိုင်ရမည့် အချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာကျင့်ကြံသွားကြရန်လည်း လိုအပ်ကြောင်း” မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွမ်းကျင်ကူညီ ဆေးစစ်သည်”များအဖြစ် လေ့ကျင့်မွေးထုတ်ပေးခဲ့ပြီး သင်တန်းဆင်းဆေးဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များကလည်း ကျရာဒေသ၊ နေရာအသီးသီးတွင် သူနာပြုစိတ်ဓာတ်အပြည့်ဖြင့် စစ်သည်တော်ကျင့်ဝတ်အပါး(၆၀)ကိုလေးစားလိုက်နာလျက် သူနာပြုစုကုသမှုတာဝန်များကို ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။
သူနာပြုများခံယူအပ်သော အဓိဋ္ဌာန်ပြုကတိသစ္စာ ကိုးချက်သည် လေးနက်ကျယ်ပြန့်သည်။ အဆိုပါအချက်များထဲမှ တစ်ချက်ဖြစ်သည့် “အကျွန်ုပ်သည် ကျန်းမာရေးမြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ရောဂါကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ရောဂါရှာဖွေရေးလုပ်ငန်း၊ သူနာပြုစုရေးလုပ်ငန်း၊ ရောဂါကုသရေးလုပ်ငန်း၊ ပြန်လည်သန်စွမ်းရေးလုပ်ငန်း၊ ဆေးပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် ဆေးဝါးဖြန့်ဖြူးရေးလုပ်ငန်းတို့တွင် လူသားတို့၏ ကျန်းမာရေး သို့မဟုတ် အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေမည့် မည်သည့်အပြုအမူကိုမဆို တားဆီးကာကွယ်ပါအံ့” ဟူသော အချက်နှင့်အညီ မိမိတာဝန်ကျရာနေရာတိုင်း၌ သူနာပြုများသည် ပေးအပ်သောတာဝန်များကိုအခြေခံကျသော၊ အရေးကြီးသော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များအဖြစ် စွမ်းစွမ်းတမံ ထမ်းဆောင်လျက်ရှိပေသည်။
“အကျွန်ုပ်သည် လူသားအားလုံး၏ ကိုယ်ကျန်းမာရေး၊ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ကျွန်ုပ်၏အရေးကဲ့သို့ယူဆပါအံ့” ဟူသောအချက်နှင့်အညီ တပ်မတော်သူနာပြုများသည် စေတနာ၊ ဝါသနာ၊ ကရုဏာ၊ အကြင်နာ၊ အနစ်နာဟူသော နာငါးနာနှင့်အညီ တပ်မတော်သားများကိုသာမက မိသားစုဝင်များ ဘေးဒုက္ခကြုံတွေ့နေရသော ပြည်သူများ၊ ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသမှ တိုင်းရင်းသားပြည်သူများကိုလည်း စိတ်ဓာတ်ကောင်းသော တပ်မတော်သူနာပြုများပီပီပြုစုကုသမှုပေးလျက်ရှိသည်။
“အကျွန်ုပ်သည် လူနာ၏ ဝေဒနာသက်သာမှုနှင့် ကျန်းမာရေးတိုးတက်မြင့်မားလာစေရန်အခြားကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများနှင့်ပူးပေါင်း၍ အစွမ်းကုန်ကြိုးစားဆောင်ရွက်ပါအံ့” ဟူသော အချက်နှင့်အညီ သူနာပြုများသည် ဆရာဝန်များ၊ သန့်ရှင်းရေးဝန်ထမ်းများပါမကျန် အသင်းအဖွဲ့စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ပူးပေါင်း၍ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများကို လက်ရုံးရည်နှလုံးရည်ပြည့်ဝသည့် သူနာပြုများအဖြစ် အစွမ်းကုန်ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
“အကျွန်ုပ်သည် လူနာ၏ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကို အစဉ်လေးစားပါအံ့” ဟူသောအချက်နှင့်အညီ ဆင်းရဲ၊ ချမ်းသာ၊ အယုတ်အလတ်၊ အမြတ်မရွေး၊ လူမျိုး ဘာသာမရွေး သူနာပြုကောင်းတစ်ယောက်၏ ကျင့်ဝတ်များနှင့်အညီ ပြုစုကုသမှုပေးလျက်ရှိသည်။
နယ်ချဲ့လွတ်မြောက်ရေးလှုပ်ရှားမှုနှင့် စတင်သန္ဓေတည်ခဲ့ပြီး လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုနှင့်အတူပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် တပ်မတော်၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၇ ရက်တွင် ကျရောက်သော နှစ်(၈၀)ပြည့် တပ်မတော်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ပြောကြားသောမိန့်ခွန်းတွင်“ဒို့တပ်မတော်သားတွေဟာ အများသူငါလုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ခက်ခဲတဲ့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးတာဝန်တွေကို ထမ်းဆောင်နေကြရတဲ့သူတွေဖြစ်တာကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်မှုရှိဖို့ အထူးလိုအပ်တယ်။ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်မှုဆိုတာ အနိုင်မခံ၊ အရှုံးမပေးချင်တဲ့စိတ်ဆန္ဒကနေ ဖြစ်တည်လာတာကြောင့် ရဲဘော်တို့အနေနဲ့ “တုံးတိုက်တိုက် ကျားကိုက်ကိုက် စိတ်ဓာတ်၊ လှေခွက်ချည်းကျန် အလံမလှဲသည့် စိတ်ဓာတ်၊ တပ်မတော်၏အစဉ်အလာကို အသက်ပေးစောင့်ထိန်းလိုသည့်စိတ်ဓာတ်” စတဲ့ တပ်မတော်ရဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေကို လေ့ကျင့်မွေးမြူထားကြရမှာဖြစ်တယ်။ ဒို့တပ်မတော် ဒီနေ့အချိန်ထိ မယိမ်းမယိုင်ရပ်တည်နိုင်ခြင်းဟာ စစ်စည်းကမ်းကောင်းမွန်မှုနဲ့ အမိန့်နာခံတတ်မှုတွေကြောင့် ဖြစ်တယ်” “ရဲဘော်တို့... ရယူခြင်း၊ ခံစားခြင်းဆိုတာ သက်ရှိသတ္တဝါတိုင်းပြုမူကြတာဖြစ်ပေမယ့် စွန့်လွှတ်ခြင်းဆိုတာကတော့ မြင့်မြတ်တဲ့ လူသားတချို့သာ ပြုမူနိုင်ကြတဲ့ အမူအကျင့်ပဲဖြစ်တယ်။ မိမိတိုင်းပြည်အတွက်၊ မိမိပြည်သူအတွက်၊ မိမိနိုင်ငံတော်ရဲ့အချုပ်အခြာအာဏာအတွက် မိမိအသက်ခန္ဓာကို ပေးလှူစွန့်စားခြင်းဆိုတာကတော့ အာဇာနည်သူရဲကောင်းစိတ်ဓာတ်ပိုင်ရှင်တွေသာပြုမူနိုင်ကြတဲ့အမူအကျင့်ပဲဖြစ်တယ်” ဟုမိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။
သို့ဆိုလျှင် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးဆိုသည့် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးပေါ်တွင် အခြေခံပြီး နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူလူထု၏အကျိုးစီးပွားကိုသာ အစဉ်ရှေးရှုဖော်ဆောင်ရန်ရည်ရွယ်သည့် ထာဝရတည်မြဲသော နိုင်ငံရေး “အမျိုးသားနိုင်ငံရေး” တာဝန်ကို ဦးလည်မသုန်ထမ်းရွက်လျက်ရှိသော တပ်မတော်က မွေးဖွားသန့်စင်လိုက်သော တပ်မတော်သူနာပြုများသည် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မည့် အမျိုးသားတပ်မတော်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောလက်ရုံးရည်နှလုံးရည်ပြည့်ဝသောသူနာပြုကောင်းများဖြစ်ရန်အစဉ်တစိုက် ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသူနာပြုများနေ့တွင် ဂုဏ်ပြု ရေးသားလိုက် ရပါသည်။ ။
Source: https://myawady.net.mm/stories
