ပန်းကလေးများ မနွမ်းစေဖို့

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း ကလေးသူငယ်များ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခံရမှုများ(CSA- Child Sexual Abuse)ကို မီဒီယာများတွင် အကြိမ်ကြိမ် ကြားသိနေရသည်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့မြင်တွေ့နေရသည်မှာ ရေခဲတောင်ကြီး၏ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နေသော အစိတ်အပိုင်း ငယ်လေးမျှသာဖြစ်ပြီး ရေအောက်တွင် နစ်မြုပ်လျက်ရှိသော အစိတ်အပိုင်းများ၏ ပမာဏကိုမူ မည်သူမျှ အပြည့်အဝ မသိနိုင်ကြပေ။ 

CSA သည် မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ တိုးပွားလျက်ရှိသော လူမှုပြဿနာ တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာအရ ကမ္ဘာ့ကလေးငယ်များ၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် CSA ကို ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော  ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေး ဥပဒေဖြင့် CSA ကို တင်းကျပ်စွာ တားမြစ်ထားသော်လည်း အမှန်တကယ် အရေးယူမှုနှုန်း နည်းပါးနေဆဲဖြစ်သည်။  U-Report ၏ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း CSA ဆိုင်ရာ သုတေသနစစ်တမ်းအတွင်း ပါဝင်ဖြေဆိုသူ အားလုံး၏ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းက မိမိတို့နေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် CSA များရှိကြောင်း  အတည်ပြုခဲ့သည်။

ဤပြဿနာ၏ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော အချက်မှာ လူမှုရေးယဉ်ကျေးမှုအရ CSA ကို ဖုံးကွယ်လေ့ရှိခြင်းနှင့် အစီရင်ခံမှု နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် စာရင်းဇယားများတွင် ဖော်ပြထားသည်ထက်  အမှန်တကယ်ဖြစ်ပွားနှုန်း ပိုမိုမြင့်မားနေခြင်းဖြစ်သည်။

CSA ၏အဓိပ္ပာယ်နှင့် အမျိုးအစားများ CSA(Child Sexual Abuse) ကလေးသူငယ်များ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခံရမှုများဆိုသည်မှာ လူကြီးတစ်ဦးဦး သို့မဟုတ် အသက်ပိုကြီးသူတစ်ဦးက ကလေးတစ်ဦးအား အာဏာ၊ ယုံကြည်မှု၊ စီးပွားရေးကို အလွဲသုံးစားပြု၍ လိင်မှုကိစ္စအတွက် စော်ကားခြင်းဖြစ်ပြီး  မြန်မာနိုင်ငံတွင် သက်ငယ်မုဒိမ်းမှုအဖြစ် ဥပဒေအရ အရေးယူခံရနိုင်သည်။ CSA ကို အဓိကအားဖြင့် ထိတွေ့ ကိုင်တွယ်မှုပါသော အလွဲသုံးစားမှုများ (ဥပမာ - လိင်အင်္ဂါထိတွေ့ခြင်း၊ အဓမ္မပြုကျင့်ခြင်း)နှင့် ထိတွေ့မှုမပါသော အလွဲသုံးစားမှုများ (ဥပမာ - လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ပုံပြသခြင်း၊  အွန်လိုင်းမှနှောင့်ယှက်ခြင်း)ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားနိုင်သည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အချက်အလက်များအရ အသက် ၅ နှစ်မှ ၁၇ နှစ်အတွင်းရှိ ကလေးများသည် CSA ခံရနိုင်ခြေအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး  ကျူးလွန်သူများ၏ ၉၁ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ကလေး၏ မိသားစုဝင်၊ ဆွေမျိုး  သို့မဟုတ် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်သူများ ဖြစ်နေတတ်သည်။ ဤအချက်က ကလေး၏ စိတ်ဒဏ်ရာကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေသည်။  CSA  တွင် လိင်မှုဆိုင်ရာစကားများ အတင်းပြောစေခြင်း၊ ကလေးအား လိင်လုပ်သားအဖြစ် အသုံးချခြင်း(Child Trafficking)၊ ကလေးများအား   လိင်မှုကိစ္စအတွက် ဓာတ်ပုံ/ဗီဒီယိုရိုက်ကူးခြင်း၊  အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ခြိမ်းခြောက်ခြင်း(Cyber Grooming)ကဲ့သို့သော ရှုပ်ထွေးသည့်ပုံစံများလည်း ပါဝင်နိုင်သည်။ အထူးသတိပြုရမည့် အချက်မှာ CSA သည် မိန်းကလေးများတွင်သာမက  ယောက်ျားလေးများတွင်လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ယောက်ျားလေးများတွင် အစီရင်ခံမှုနှုန်း ပိုမိုနည်းပါးလေ့ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှစ၍ အွန်လိုင်းမှ CSA အမှုများတိုးပွားလာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ CSA ၏အခြားသော အန္တရာယ်ရှိသည့်ပုံစံတစ်ခုမှာ “Child Marriage” (ကလေးအား အတင်းအကျပ် လက်ထပ်စေခြင်း)ဖြစ်ပြီး ကျေးလက်ဒေသများတွင် ပိုမိုအဖြစ်များလေ့ရှိသည်။

CSA ၏လက္ခဏာများနှင့် ရေရှည်ဆိုးကျိုးများ

CSA အပြုလုပ်ခံရသော ကလေးငယ်များတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများအဖြစ် လိင်အင်္ဂါနာကျင်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ မလိုလားအပ်သော ကိုယ်ဝန်ရရှိခြင်းနှင့် HIV/AIDS အပါအဝင် လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်သော ရောဂါများ ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေမြင့်မားစွာ တွေ့ရှိရသည်။  စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများတွင် ကလေးငယ်များ ကြောက်ရွံ့လွန်ခြင်း၊ အိပ်မက်ဆိုးများမက်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနှင့် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေရန် စဉ်းစားခြင်းများပါဝင်သည်။ ကလေး ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် CSA ဖြစ်စဉ်ကို အနည်းဆုံး ၅ နှစ်အထိ ဖုံးကွယ်ထားတတ်ပြီး ယင်းမှာ ကျူးလွန်သူ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု၊ အပြစ်ရှိသည်ဟု ခံစားရမှုနှင့် မိသားစု ဂုဏ်သိက္ခာကို စိုးရိမ်ခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။  လူမှုရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးများအဖြစ် ကျောင်းစွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းခြင်း၊ လူမှုဆက်ဆံရေးတွင် ယုံကြည်မှု ပျောက်ဆုံးခြင်းများဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။ CSA အပြုလုပ်ခံရသော ကလေးများ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တွင် Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) စိတ်ဒဏ်ရာ နောက်ဆက်တွဲရောဂါ လက္ခဏာများဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး  ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တွင် နှစ်ရှည်လများ စိုးရိမ်စိတ်လွန်ကဲခြင်း (Anxiety Disorder) ကို ခံစားရတတ်သည်။  ရေရှည်တွင် CSA အပြုလုပ်ခံရသူများသည် အရွယ်ရောက်လာသည့်အခါ မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်း၊ အရက်အလွန်အကျွံ သောက်သုံးခြင်းကဲ့သို့သော အန္တရာယ်ရှိသည့် အပြုအမူများကို ပိုမိုပြုလုပ်တတ်ပြီး  အိမ်ထောင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်ဘဝတွင် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း သုတေသနတွေ့ရှိချက်များက ဖော်ပြထားသည်။ မိဘများအနေဖြင့်  သတိထားရမည့် အချက်များမှာ ကလေး၏ အပြုအမူများ ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲခြင်း (ဥပမာ - ရေချိုးခန်းဝင်ရန် ငြင်းဆန်ခြင်း၊ အခြားသူများနှင့် ထိတွေ့ရန် ရှောင်ဖယ်ခြင်း)၊ အသက်အရွယ်နှင့် မလိုက်အောင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြောင်း အသိပညာ များပြားလာခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ CSA ၏ ဆိုးရွားသော အချက်တစ်ခုမှာ ကလေးငယ်များ ဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ  အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း   (Stunted Growth)နှင့် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှု နှေးကွေးခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည့်အချက်ဖြစ်သည်။

CSA ကို ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများ

ကလေးများကို CSA မှ ကာကွယ်ရန် “လုံခြုံသောထိတွေ့မှု” နှင့် “မလုံခြုံသောထိတွေ့မှု” တို့ကို ခွဲခြားသိရှိအောင် ပညာပေးရမည်။ ကလေးများအား ကိုယ်ခန္ဓာအကြောင်း သင်ကြားပေးပြီး တစ်ပါးသူ ထိတွေ့ခွင့်မပေးရမည့် အစိတ်အပိုင်းများ (Private Parts) အကြောင်း  ရှင်းလင်းစွာ ပြောပြရမည်။ “မိမိခန္ဓာကိုယ်ကို မိမိပိုင်ဆိုင်သည်” ဟူသော အသိစိတ်ကို ကလေးငယ်ဘဝကတည်းက မွေးမြူပေးခြင်းဖြင့် CSA ကိုကာကွယ်နိုင်သည်။ ကလေးများအား တစ်စုံတစ်ယောက်က ဘယ်သူ့မှမပြောနဲ့လို့ ခြိမ်းခြောက်လာပါက မိဘ/ယုံကြည်ရသူကို ချက်ချင်းပြောရန် သင်ကြားပေးရမည်။ မိဘများအနေဖြင့် ကလေး၏အပြုအမူ ပြောင်းလဲမှုကို နေ့စဉ်စောင့်ကြည့်ပါ။ ရုတ်တရက်စကားပြော နည်းလာခြင်း၊ အိပ်မက်ဆိုးမက်ခြင်း၊ ကျောင်းစွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းခြင်းများကို သတိထားပါ။  ကျောင်းများတွင် CSA ကာကွယ်ရေး သင်ခန်းစာများ ထည့်သွင်း သင်ကြားပေးရမည်။ ကလေးများအား တစ်စုံတစ်ယောက်က CSA ပြုလုပ်လာပါက  လုပ်ဆောင်ရမည့်  “NO-GO-TELL” (ငြင်းဆို-ထွက်ပြေး-ပြောပြ) နည်းလမ်းကို လက်တွေ့သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် အန္တရာယ်ကိုတုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။  အွန်လိုင်းလုံခြုံရေး အတွက် ကလေး၏ အင်တာနက် အသုံးပြုမှုကို စောင့်ကြည့်ပါ။ မသင့်လျော်သော ဆက်သွယ်မှုများ၊ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာများမှ ကာကွယ်ရန် Parental Control Software များ တပ်ဆင်ပေးပါ။  မိဘနှင့် သားသမီးအကြား ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဆက်ဆံရေးတည်ဆောက်ပါ။  CSA ကာကွယ်ရေးတွင် အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ ကလေးများ၏ စကားကိုနားထောင်ပေးခြင်းနှင့် ယုံကြည်မှုပေးခြင်းဖြစ်သည်။

CSA ကြုံလာပါက တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နည်းများ

ကလေး၏စကားကို အပြစ်မတင်ဘဲ နားထောင်ပါ။ ကလေးကိုယုံကြည်ကြောင်း၊ ကလေးမှာ  အပြစ်မရှိကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြောဆိုပါ။  သံသယဖြစ်ဖွယ် အခြေအနေများတွေ့ပါက   ရဲတပ်ဖွဲ့(အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူငယ်ရေးရာ)၊ ဖုန်း 199 (မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ အရေးပေါ်ဖုန်း)၊ အနီးစပ်ဆုံးရဲစခန်းသို့ ဆက်သွယ်ပါ။ နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ/ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ကာ ဒဏ်ရာများ၊ လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်သောရောဂါများနှင့် စိတ်ဒဏ်ရာများအတွက် ချက်ချင်း စစ်ဆေးကုသမှု ခံယူပါ။ ဖြစ်စဉ်ကို လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် မဖော်ပြဘဲ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များသို့သာ အကြောင်းကြားပါ။  တရားဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီရယူရန် ရဲစခန်းတွင် အမှုဖွင့်ပါ။ သက်သေ အထောက်အထားများ (အဝတ်အစား၊ မက်ဆေ့ချ်များ) ကို မဖျက်ဘဲ သိမ်းဆည်းထားပါ။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကလေးသူငယ် အခွင့်အရေးဥပဒေအရ CSA ကျူးလွန်သူများအား ထောင်ဒဏ် နှစ်၂၀ မှ တစ်သက်တစ်ကျွန်းအထိ ချမှတ်နိုင်သည်။   လိုအပ်လျှင်  ကလေးသူငယ် စိတ်ကျန်းမာရေး ပညာရှင်နှင့်ချိတ်ဆက်ကာ  ကုသမှုခံယူပါ။  ကျူးလွန်သူနှင့် ထပ်မံမထိတွေ့စေရန် ယုံကြည်စိတ်ချရသော မိသားစုဝင်များနှင့်သာ နေထိုင်စေပါ။အခြားကလေးများနှင့် အတူတူထားပါ။ တစ်ယောက်တည်း မနေစေရ။ CSA ခံရသော ကလေးများသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ စိတ်ဒဏ်ရာကို ခံစားရနိုင်သဖြင့် မိသားစုအနေဖြင့် စိတ်ရှည်လက်ရှည် စောင့်ရှောက်ပေးရန် လိုအပ်သည်။

CSA သည် ကလေးများ၏ ရုပ်ပိုင်းနှင့်   စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို   ထိခိုက်စေသည့် ကြီးမားသောအန္တရာယ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အနာဂတ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေသော ပြဿနာဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် CSA အပြုလုပ်ခံရသော ကလေးများ သေချာစွာပြုစု စောင့်ရှောက်မှုမခံရဘဲ ကြီးပြင်းလာပါက လူကြီးဘဝတွင် အလားတူ အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခြေ သုံးဆပိုများကြောင်း သုတေသနတွေ့ရှိချက်များက ဖော်ပြထားရာ ဤပြဿနာသည် မျိုးဆက်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ ကူးစက်တတ်သော အရာတစ်ခုအဖြစ်ရှိနိုင်သည်ကို  သတိပြုရန် လိုအပ်သည်။ 

သို့ဖြစ်၍ CSA ဖြစ်ပွားမှုမှကာကွယ်ရန် မိဘများ၊ ဆရာများနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း တစ်ရပ်လုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ရန်  အရေးကြီးသည်။ CSA ကို ထိရောက်စွာ တားဆီးနိုင်ရန်အတွက်  ကလေးများအား လုံခြုံစွာနေထိုင်နည်း ပညာပေးခြင်း၊ ဥပဒေအရအရေးယူ ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့်  စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးမှုများပေးခြင်းတို့ကို  အချိန်မီဆောင်ရွက်ရမည်။ ကလေးတိုင်းသည် မိမိတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်နှင့် စိတ်ကို  လုံခြုံစွာကာကွယ်နိုင်စွမ်း ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး  ဤအခွင့်အရေးသည်  ၎င်းတို့၏အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးတစ်ရပ်လည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် “ကလေးတိုင်းသည် လုံခြုံစိတ်ချရသော ဘဝတစ်ခုကို ရပိုင်ခွင့်ရှိသည်” ဟူသော အသိဖြင့် လူတိုင်းက CSA ကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးထားတိုက်တွန်း နှိုးဆော်အပ်ပါသည်။   ။

MWD Web Portal