အသီးအနှံများကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့်

saceditor

Article_Author

Dr. Mya Phoo Ngon

Posted_Date

MM-Article-Category
လူမှုရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး
လူမှုရေး-ကျန်းမာရေး

Image

အသီးအနှံများကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့်

Body

ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာဗဟုသုတများ

အသီးအနှံ များများစားခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာ ငြင်းဖွယ်ရာ မရှိပါဘူး။

ဒါပေမဲ့ အသီးအနှံတွေကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့် ဆိုတာကတော့ အငြင်းပွားဖွယ် ဖြစ်နေပါတယ်။ အများစုကတော့ အခွံမပါဘဲ ပိုကြိုက်တတ်လို့သော်လည်းကောင်း၊ အကျင့်ဖြစ်နေလို့သော်လည်းကောင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်လို၍သော်လည်းကောင်း အခွံနွှာစားတတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလို အခွံနွှာစားခြင်းအားဖြင့် အာဟာရဓာတ်တွေ ဆုံးရှုံးသွားစေနိုင်ပါတယ်။

ဒီဆောင်းပါးမှာ ဘယ်အသီးအနှံတွေကို ဘယ်လိုစားသင့်တယ်ဆိုတာကို သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာသုံးသပ်ပြထားပါတယ်။

အသီးအနှံပေါ် မူတည်ပြီး ပါဝင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်ပမာဏ ကွာခြားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ယေဘုယျအားဖြင့် အခွံမနွှာထားတဲ့ အသီးအနှံတွေမှာ အခွံနွှာထားတဲ့ အသီးအနှံတွေထက် ဗီတာမင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်များနှင့် ကျန်းမာရေးအကျိုးပြုဓာတ်များ ပိုမိုပါဝင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။

သစ်သီးဝလံအခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်နဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း (Antioxidant)များ အများအပြား ပါဝင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသီးအနှံတွေကို အခွံမနွှာဘဲ စားခြင်းက ကျန်းမာရေးအာဟာရဓာတ် ပိုမို ရရှိစေနိုင်ပါတယ်။ 

အခွံတွေမှာ ခန္ဓာကိုယ်အကျိုးပြု အာဟာရဓာတ်များနဲ့ ပြည့်ဝနေပါတယ်။

ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးဝလံအခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်များနဲ့ ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ အများအပြား ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခွံရော၊ အသီးရော စားသုံးခြင်းက အာဟာရ ပိုရှိစေနိုင်ပါတယ်။

အခွံတွေက ပိုမိုကြာကြာ ဗိုက်ပြည့်စေနိုင်ပါတယ်။

 အခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်တွေ ပြည့်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့အတွက် အဆာခံစေပြီး အချိန်ကြာကြာ ဗိုက်ပြည့်စေနိုင်ပါတယ်။

ရောဂါတချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

အခွံမနွှာဘဲစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း (Antioxidant) များကြောင့် ဓာတ်တိုးပျက်စီးခြင်း ကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး ရောဂါတချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

တချို့အခွံတွေကတော့ စားဖို့ မလွယ်ကူပါဘူး။

အချို့အခွံတွေဟာ စားလို့မရတာမျိုး၊ အစာမကြေနိုင်တာမျိုး၊ သန့်ရှင်းရ မလွယ်ကူတာမျိုး၊ အခွံမာတာမျိုး တွေရှိပါတယ်။ ဒီလိုအသီးမျိုးကိုတော့ အခွံနွှာစားတာဟာ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။

အခွံတွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပါနေတတ်ပါတယ်။

လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် အသီးအနှံတွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးပမာဏဟာ အသီးတစ်ခုလုံးမှာ ညီညီမျှမျှ ပျံ့နှံ့နေတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခွံနွှာစားတာဟာ ရေဆေးပြီး ဒီအတိုင်း စားတာနဲ့ သိပ်တော့ မကွာခြားလှပါဘူး။

ဘယ်အသီး အရွက်တွေက စားသုံးဖို့ သင့်တော်သလဲ။

နာနတ်သီး၊ ကြက်သွန်ဖြူနဲ့ ဖရဲသီး စတာတွေဟာ အခွံနွှာစားတာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး ပန်းသီး၊ ခရမ်းသီးနဲ့ ဇီးသီး စတာတွေကတော့ အခွံပါ စားနိုင်ပါတယ်။

အကျဉ်းချုပ်အနေနဲ့

အခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်၊ ဗီတာမင်ဓာတ်နဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေ ပြည့်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့အတွက် အာဟာရဓာတ် ပြည့်ဝတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အချို့အသီးအနှံတွေဟာ သန့်ရှင်းရမလွယ်ကူတာ၊ အစာခြေရခက်ခဲတာ၊ ခါးတာ၊ စားလို့မရတာ စတဲ့ အချက်တွေကြောင့် အခွံနွှာပြီးစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အသီးတော်တော်များများကတော့ အခွံပါ တစ်ပါတည်း စားသုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖြစ်နိုင်ရင် အသီးအနှံများကို အခွံမနွှာဘဲ စားသုံးကြဖို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။

ကိုးကား- www.drmyanmar.com

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးကိုခြိမ်းခြောက်နေသော ကြက်လည်လိမ်ရောဂါ
တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးကိုခြိမ်းခြောက်နေသော ကြက်လည်လိမ်ရောဂါ
ကျေးလက်ဒေသကြက်မွေးမြူရေးသည်အရေးပါသောအသားကဏ္ဍထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။  တိုင်းရင်းကြက်ဆိုသည်မှာ  မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းဒေသအသီးသီး၏ ရာသီဥတု၊ ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေများနှင့်ယဉ်ပါးပြီးဖြစ်သောမိဘဘိုးဘွားလက်ထက်အစဉ်အဆက်မွေးမြူလာခဲ့ကြသည့် ကျေးလက်ကြက် သို့မဟုတ် ဒေသကြက်မျိုးများဟုခေါ်သည်။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ကြက်မွေးမြူရေး၏၈၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးဖြစ်သည်။  တိုင်းရင်းကြက်ကို ကျေးလက်ဒေသများတွင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာစွာ  အလွယ်တကူမွေးမြူနိုင်သည်။ တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူခြင်းသည် မိသားစုဝင်ငွေတိုးတက်စေရေးအတွက် အထောက်အကူပြုပေးနိုင်သောလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် နိုင်ငံသားများ ကြက်သား၊ ကြက်ဥစားသုံးမှု တိုးမြင့်လာစေရေးအတွက် အဓိကကျသောလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။လက်ရှိမွေးမြူနေသောလွှတ်ကျောင်းစနစ်ကိုပင်အခြေခံ၍   ကျွေးမွေးထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် ရောဂါကာကွယ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ ပိုမိုစနစ်ကျအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ကြက်သား၊ ကြက်ဥပိုမိုထွက်ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် တိရစ္ဆာန်ကောင်ရေစာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စုစုပေါင်းဒေသကြက်ကောင်ရေ ၄၁ သန်းကျော်မွေးမြူထားရှိသည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး(အရှေ့ပိုင်း)နှင့်(အနောက်ပိုင်း)တို့တွင် ဒေသကြက်ကောင်ရေ  ၁၀  သန်းကျော် မွေးမြူထားရှိပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဒေသကြက်ကောင်ရေ၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဒေသကြက်၁၉ ရာခိုင်နှုန်းကိုမွေးမြူထားရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းရှိ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့်စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင်  စုစုပေါင်းဒေသကြက်ကောင်ရေ၏ ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းကို  မွေးမြူထားရှိသည်။ တိုင်းရင်းကြက်စားသုံးသူများလာခြင်း၊ ဈေးကောင်းရရှိခြင်းတို့ကြောင့် တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူခြင်းကိုတစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူခြင်းအပြင် စီးပွားဖြစ်မွေးမြူခြင်းလည်း ဆောင်ရွက်လာလျက်ရှိသည်။ ထင်ရှားသော တိုင်းရင်းကြက်မျိုးများမှာ လည်ပြောင်ကြက်၊ အင်ပင်ဝကြက်နှင့်စစ်တကောင်းကြက်တို့ဖြစ်သည်။တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအောင်မြင်မှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာများအနက် ကူးစက်ရောဂါသည် အဓိကပါဝင်လျက်ရှိသည်။  ကူးစက်ရောဂါများကိုမဖြစ်ပွားမီ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ယင်းကဲ့သို့ ကူးစက်တတ်သောရောဂါများထဲမှ ကြောက်စရာကောင်းသည့်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် အကြီးမားဆုံးသောအတားအဆီးမှာ   ဗိုင်းရပ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်သော ကြက်လည်လိမ်ရောဂါဖြစ်သည်။ ကြက်လည်လိမ်ရောဂါသည် Avian paramyxovirus Type 1 (APVM-1) virus ကြောင့်ဖြစ်သောကူးစက်မြန်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါဖြစ်ပြီး ကြက်၊ ကြက်ဆင်၊ ငှက် (ခို၊ စာကလေး၊ ကြက်တူရွေး၊ ကျီးကန်း၊ ဒီးဒုတ်၊ ပျံလွှား၊  ရေကြက်)တို့တွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ အသက်အရွယ်မရွေး ရောဂါကူးစက်နိုင်သည်။ ကြက်လည်လိမ်ရောဂါသည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် Java  Indonesia နှင့် ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် Newcastle upon Tyne, England   ၌  စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၁၀ နှစ်အတွင်းအခြားနိုင်ငံများသို့ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။   ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုမြန်သဖြင့် ကြက်တစ်အုပ်လုံး ရက်ပိုင်းအတွင်းဆုံးရှုံးနိုင်သည့် သေပျောက်နှုန်းများသောရောဂါဖြစ်သည်။ကြက်လည်လိမ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုအိပ်တန်းပေါ်မှပြုတ်ကျသေဆုံးသဖြင့်“တန်းကျနာ”ဟုလည်းကောင်း၊ ကြက်များဖျားနာကာ အများအပြားသေဆုံးသဖြင့်“ကြက်နာကျ”သည်ဟုလည်းကောင်း ဒေသအလိုက်ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသောကြက်သည် အာရုံကြော၊ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းနှင့်အူလမ်းကြောင်းတို့တွင်ပြဿနာဖြစ်လာသည်။ ကြက်လည်လိမ်ရောဂါသည် လေထဲမှတစ်ဆင့်ကူးစက်နိုင်သကဲ့သို့ ရောဂါဖြစ်သည့်ကြက်မှတစ်ဆင့်တိုက်ရိုက်သော်လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်၍သော်လည်းကောင်း အခြားကြက်များသို့ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။ အနီးအနားရှိ ကြက်အုပ်တွင်  လည်လိမ်ရောဂါကျရောက်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ရောဂါဖြစ်နေသောကြက်ကို မိမိကြက်အုပ်အတွင်းသွင်းမိခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း ကူးစက်နိုင်သလိုရောဂါဖြစ်၍သေသောကြက်များ၏အမွေးအတောင်၊ အူစသည့်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများမှတစ်ဆင့်လည်းကောင်း ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်သည်။ အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စာကလေး၊ခို၊ ကျီးကန်း စသည့်ငှက်ရိုင်းများသည်လည်လိမ်ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်ထားနိုင်သဖြင့် ၎င်းငှက်ရိုင်းများမှတစ်ဆင့်လည်းရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ပါသေးသည်။ကြက်လည်လိမ်ရောဂါဗိုင်းရပ်ပိုး၏ ရှင်သန်နိုင်မှုကြက်ချေးထဲတွင် နှစ်လခန့်၊ ကြက်သေကောင်တွင်တစ်နှစ်ခန့်နှင့် အေးခဲသည့်နေရာတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာရှင်သန်နိုင်သော်လည်း နေရောင်ခြည်နှင့်တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ပါက အချိန်တိုအတွင်းသေဆုံးနိုင်သည်။ကြက်လည်လိမ်ရောဂါလက္ခဏာများ(၁) အပြင်းစားကူးစက်မြန်ပြင်းထန်သည့်ရောဂါ အမျိုးအစားဖြစ်ပွားပါက  တိုင်းရင်းကြက်များသည် မည်သည့်လက္ခဏာမှမပြဘဲ ရုတ်တရက်သေဆုံးမှုများရှိမည်။ သေနှုန်း ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းထိရှိနိုင်သည်။ ကြက်ငယ်နှင့်ကြက်လတ်ပိုင်းများတွင် အတောင်ပံကျပြီး အမွေးပွကာမှိုင်ကုပ်နေမည်။ အစာစားနှုန်းကျဆင်းကာအစိမ်းရောင်ဝမ်းသွားမည်။အသက်ရှူစဉ်ချွဲသံကြားမည်။ ကြက်ဥနှုန်း   ရုတ်တရက်ကျဆင်းမည်။ကြက်ဥခွံပျော့ခြင်း၊ ဥခွံမပါသည့်ဥဥခြင်း၊ ကြက်ဥပုံသဏ္ဌာန်မမှန်ခြင်းများ၊ ကြက်ဥအကာများအရည်ကဲ့သို့ကျဲသွားခြင်းများဖြစ်မည်။  အာရုံကြောထိခိုက်မှုရှိ၍  ခြေထောက်နှင့်တောင်ပံများ   အကြောဆွဲနေခြင်း၊ လည်လိမ်ရောဂါဆိုသည့်အတိုင်း လည်ပင်းလိမ်ခြင်း၊ ကောင်းသောလည်ပင်းစောင်းနေခြင်း၊ မျက်ရည်ကျ၍မျက်နှာရောင်နေခြင်းများအတွေ့ရများသည်။(၂) အသင့်အတင့်ပြင်းသောအမျိုးအစားပြင်းအားအသင့်အတင့်ရှိ ရောဂါပိုးကြောင့်ဖြစ်ပွားပါက ခေါင်းမော့၍ ခက်ခက်ခဲခဲ အသက်ရှူရသည်။ အသက်ရှူစဉ် ချွဲသလိပ်သံကြားရမည်။  မျက်ရည်၊  နှာရည်များကျမည်။ အစိမ်းရောင်ဝမ်းသွားမည်။ကြက်ဥဥနှုန်းကျဆင်းမည်။ အကြောသေခြင်း၊ လည်ပင်းလိမ်ကောက်ခြင်းဖြစ်မည်။ကူးစက်မှုနှုန်းအနည်းနှင့်အများရှိနိုင်၍တဖြည်းဖြည်းချင်းသေဆုံးမည်။ သေနှုန်း၅၀ ရာခိုင်နှုန်းထိရှိနိုင်သည်။(၃) အပျော့စားအမျိုးအစားအပျော့စားဗိုင်းရပ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်ပါကအသက်ရှူခက်ခဲခြင်းအချိန်တိုဖြစ်မည်။ရောဂါလက္ခဏာမတွေ့ရဘဲ ကြက်ဥဥနှုန်းအနည်းငယ်ကျဆင်းမည်။ မျက်စိနာခြင်းအနည်းငယ်ရှိမည်။ကြက်အသေကောင်ခွဲစိတ်တွေ့ရှိချက်ကြက်အစာခြေလမ်းကြောင်း၏အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သော ကြက်အမြစ်ညှာ(Proven-triculus)၊ အူသိမ်(Small intestine)နှင့် အူလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် သွေးယိုစိမ့်မှုကြောင့်နီရဲ၍ အစက်အပြောက်များရှိမည်။ အူအတက်ဆုံတွင် အနီဖုအနာသေးများရှိမည်။ လေပြွန်(Trachea)တွင် သွေးပြည့်နေခြင်းနှင့်သွေးယိုခြင်းများ၊ ဥဥသောကြက်များတွင် လေအိတ်ရောင်ခြင်း(Airsac-culitis)နှင့် ဥအနှစ်ရောင်ခြင်း (Egg yolk peritonitis) တို့ကိုတွေ့ရှိနိုင်သည်။ကြက်လည်လိမ်ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားလာပါကကုသရန်နည်းလမ်းမရှိပါ။ ကာကွယ်ရန်သာနည်းလမ်းရှိသည်။ ရောဂါကူးစက်ခံရသောကြက်ကို ရောဂါပြန့်ပွားမှုမှကာကွယ်ရန် အခြားကြက်များနှင့်သီးခြားခွဲထားသင့်သည်။ ရေကောင်းရေသန့်၊ သင့်လျော်သောလေဝင်လေထွက်နှင့်လုံလောက်သောအာဟာရပေးခြင်းများသည် ကြက်၏ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုတိုးတက်ကောင်းမွန်စေသဖြင့်    ကြက်လည်လိမ်ရောဂါကူးစက်ခံရခြင်းမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေရန် အထောက်အကူပြုစေသည်။ ရောဂါမဖြစ်သေးသောကြက်အုပ်များကို ကြက်လည်လိမ်ကာကွယ်ဆေးပေးသင့်ပြီး ရောဂါဖြစ်ကြက်များကို နေရာရွှေ့ပြောင်းခြင်းမပြုလုပ်ရပါ။အပူဒဏ်ခံကြက်လည်လိမ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး (Thermostable Newcastle disease vaccine, I2 Strain)ကြက်လည်လိမ်ရောဂါသည် ကုသရန်ဆေးမရှိသဖြင့် ရောဂါမဖြစ်မီကာကွယ်ဆေးအသုံးပြု၍ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းကြက်များအတွက် အသင့်တော်ဆုံး ကြက်လည်လိမ်ရောဂါကာကွယ်ဆေးမှာ မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာနမှထုတ်လုပ်သော အပူဒဏ်ခံ I2  ကြက်လည်လိမ်ကာကွယ်ဆေးမျက်စဉ်းဖြစ်သည်။  အခြားသော ကြက်လည်လိမ်ရောဂါကာကွယ်ဆေးများထက် အပူဒဏ်ကိုခံနိုင်စွမ်းရည်ရှိသောကြောင့်  အပူဒဏ်ခံကာကွယ်ဆေးဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။(၎င်းကာကွယ်ဆေးကိုသုံးခြင်းဖြင့် ကြက်များ ရာသီဥတုအပူဒဏ်ကိုပိုခံနိုင်သည်ဟုဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပါ)အပူဒဏ်ခံကြက်လည်လိမ်ရောဂါကာကွယ်ဆေး (Thermos-table Newcastle disease vaccine, I2 Strain )ကို ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ကွင်းစလန်းတက္ကသိုလ်(The University of Queensland)မှ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်ဝန်းကျင်တွင် စတင်သုတေသနပြုထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ Newcastle ရောဂါဗိုင်းရပ်(NDV) အမျိုးအစားများ(ကနဦးတွင် V4 Strain နှင့် နောက်ပိုင်းတွင်I2 Strain)ကို အခြေခံထားပြီး ဒေသတွင်းတွင်ထုတ်လုပ်နိုင်ကာ ရေခဲသေတ္တာစနစ်(cold chain) ကို အပြည့်အဝမှီခိုရန်မလိုအပ်ပေ။ V4 Strain သည် ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင်(isolation) ခွဲထုတ်ရရှိခဲ့သော ရောဂါမဖြစ်စေနိုင်သည့်အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ NDV အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ I2 Strain သည်Newcastle ရောဂါဗိုင်းရပ်(NDV)၏  ရောဂါမဖြစ်စေသော (avirulent)တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ကိုယ်ခံအားတုံ့ပြန်မှုဖြစ်စေနိုင်စွမ်း(antigenicity)နှင့်   အပူဒဏ်ခံနိုင်မှု (thermostability) တို့ကြောင့်ရွေးချယ်ထားသော မျိုးစိတ်ဖြစ်သည်။ ဤကာကွယ်ဆေးများကို  ဖွံ့ဖြိုးဆဲအပူပိုင်းနိုင်ငံများစွာတွင် အဓိကအသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ အပူဒဏ်ခံနိုင်သော်လည်း I2 ကာကွယ်ဆေးကို အတတ်နိုင်ဆုံးအေးမြသောနေရာတွင်သိုလှောင်ထားရန်လိုအပ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်  I2 Strain Newcastle ရောဂါကာကွယ်ဆေးကို   ၁၉၉၈   ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင်နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးဆိုင်ရာကာကွယ်ဆေးအသုံးပြုခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကိုစတင်ခဲ့သည်။ကြက်သန္ဓေသားလောင်းပါသောကြက်ဥတွင် လည်လိမ်ရောဂါပိုးအမျိုးအစား I2 Strain  ဗိုင်းရပ်ပိုးအရှင်ကိုပေါက်ပွားစေ၍အရည်ပုံစံ(Wet form) ထုတ်လုပ်ထားသည့်ကာကွယ်ဆေးဖြစ်သည်။ အရည်ပုံစံ(Wet form) ကာကွယ်ဆေးသည် အခန်းအပူချိန် ၂၂-၂၈ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် တစ်ပတ်ကြာအထားခံနိုင်သည်။ ကြာရှည်စွာသိမ်းဆည်းလိုပါက ၂-၄ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ရှိသော   ရေခဲသေတ္တာအတွင်းသိမ်းဆည်းနိုင်သည်။ကြက်အသက် ၁၀ ရက်သားမှ အသက်အရွယ်အမျိုးမျိုးအထိ  ကြက်များအားမျက်စဉ်းခတ်ပေးရန်ဖြစ်သည်။ ဆေးအဆ ၂၀၀ ပါသော ကာကွယ်ဆေးရည်တစ်ပုလင်းကို ကြက်တစ်ကောင်လျှင်တစ်စက်နှုန်း၊ ပထမအကြိမ်မျက်စဉ်းခတ်ပြီး နှစ်ပတ်အကြာတွင် ဒုတိယအကြိမ်အားဖြည့်ပေးခြင်း (Booster) ဖြင့် ရောဂါဆိုင်ရာခုခံအား လေးလအပြည့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ Booster အသုံးမပြုနိုင်ပါက သုံးလတစ်ကြိမ် ပုံမှန်မျက်စဉ်းခတ်ပေးရမည်။  တစ်နှစ် လေးကြိမ်ခတ်ပေးခြင်းဖြင့် ကြက်များတွင်သေဆုံးမှုအများဆုံးဖြစ်သည့် ကြက်လည်လိမ်ရောဂါဘေးမှကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။  ကာကွယ်ဆေးအသုံးပြုရာတွင် ရောဂါခုခံအားဓာတ်အပြည့်အဝရရှိရေးအတွက်ကာကွယ်ဆေးကိုရေခဲဘူးဖြင့်သယ်ဆောင်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးပုလင်းဖွင့်ပြီး တစ်နာရီအတွင်း အသုံးပြုရခြင်းများကိုလုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။ နေရောင်ခြည်တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မှုမရှိစေရန်လိုအပ်သည်။  စီးပွားဖြစ်ကြက်ခြံများ၌ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်း  လွှမ်းခြုံမှုနှုန်းကောင်းသော်လည်း တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူရေးခြံများ၌ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်း လွှမ်းခြုံမှုနှုန်းအားနည်းသည်။ ကျေးလက်ဒေသများတွင်တိုင်းရင်းကြက်ကို သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွင် လွှတ်မွေးမြူခြင်း  (Free- range)ကိုသာအများဆုံးလုပ်ကိုင်ကြသည်။ ရောဂါကာကွယ်မှု  အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုနည်းပါးနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူရေးတွင် ကြုံတွေ့ရသည့် ကပ်ရောဂါအသွင်ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသောကြက်လည်လိမ်ရောဂါကို I2 ကာကွယ်ဆေးသုံးခြင်းဖြင့် တိုင်းရင်းကြက်မွေးမြူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်   ရည်ရွယ်၍ ရေးသားလိုက်ရပေသည်။        ။ Source: https://myawady.net.mm/stories 
နေ့စဉ်ဘ၀မှာ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ပိုစားသုံးသင့်သောအကြောင်းများ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးသူများ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါး
နေ့စဉ်ဘ၀မှာ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ပိုစားသုံးသင့်သောအကြောင်းများ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးသူများ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါး
ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးသူများ သို့မဟုတ် အသားဟူ၍ ငါးကိုသာစားသုံးသူများသည်  အသားစားသူတို့နှင့်   နှိုင်းယှဉ်ပါက ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်သော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပို၍နည်းပါးကြောင်း သုတေသနပညာရှင်များက လေ့လာတွေ့ရှိထားသည်။  အမေရိကန်နိုင်ငံ ဂျွန်ဟော့ကင်းတက္ကသိုလ် ဘလူးဟတ်ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးသိပ္ပံမှ သုတေသနပညာရှင်များ၏ လေ့လာချက်အရ အပင်ထွက်ပစ္စည်း အခြေခံအစားအစာကို     အဓိကစားသုံးသူများ၌   ရောဂါလက္ခဏာ အတော်အသင့်ပြင်းထန်သော   သို့မဟုတ်   အလွန်ပြင်းထန်သောကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမှာ အသားစားသူများထက် ၇၃ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုနည်းပါးကြောင်း သိရသည်။အလားတူ တခြားအသားများမစားဘဲ ငါးကိုသာ အဓိကစားသုံးသူများ၌လည်း ရောဂါလက္ခဏာအတော်အသင့်ပြင်းထန်သော သို့မဟုတ်အလွန်ပြင်းထန်သော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမှာ အသားစားသူများထက် ၅၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုနည်းပါးကြောင်း အမေရိကန်သုတေသနပညာရှင်များက ပြောကြားသည်။ အဆိုပါသုတေသနပညာရှင်များသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လနှင့် စက်တင်ဘာလကြားကာလအတွင်း  ကပ်ဘေးကို ရှေ့တန်းမှရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသော  ဆရာ၀န်နှင့် သူနာပြုများ၏ အစားအစာစားသောက်မှုပုံစံ၊ ကျန်းမာရေးမှတ်တမ်းနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါကူးစက်ခံရမှုပုံစံတို့ကို လေ့လာပြီးနောက် အစားအစာနှင့် ရောဂါပြင်းထန်နိုင်မှုတို့ကြား ဆက်စပ်မှုတို့ကို ယခုကဲ့သို့ ဖော်ထုတ်တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသူများ နာတာရှည်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ကျဆင်းအသားစားသူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အသီးအရွက်ကို အဓိကစားသုံးသူများသည် ကင်ဆာရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါနှင့် တခြားနာတာရှည်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ   ဖြစ်နိုင်ခြေ   ပုံမှန်ထက်ကျဆင်းနေတတ်ကြောင်း သိရသည်။ အထူးသဖြင့် အသီးအရွက် အဓိကစားသုံးသူများတွင်အထက်ပါရောဂါဘယများ၏ လက္ခဏာဖြစ်ဖွယ်ရှိသော ဇီ၀လက္ခဏာ၁၃ မျိုး၏အဆင့် သိသိသာသာကျဆင်းနေတတ်ကြောင်း စကော့တလန်နိုင်ငံ ဂလက်စတိုတက္ကသိုလ်မှ သုတေသနပညာရှင်များကဆိုသည်။ယင်းသုတေသီများသည် အရွယ်ရောက်သူဦးရေ ၁၇၇,၀၀၀ ကိုလေ့လာခဲ့ရာ အသီးအရွက်စားသုံးသူများသည် အသားစားသုံးသူများထက် ရောဂါအခြေပြ ဇီ၀လက္ခဏာများ ကျဆင်းနေတတ်သည်ကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ရောဂါတို့၏ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာများဖြစ်နိုင်သည့် ဇီ၀လက္ခဏာများထဲတွင် LDL နှင့် HDL ကိုလက်စထရော နှစ်မျိုးပေါင်းပမာဏ၊ LDL ကိုလက်စထရောပမာဏ စသည်တို့ပါ၀င်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့ပြင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးသူများတွင် နှလုံးရောဂါနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် ပရိုတင်းနှစ်မျိုးနှင့် အသည်းပျက်စီးနေသူများတွင်တွေ့ရသည့် အင်ဇိုင်းနှစ်မျိုး ပါ၀င်မှုအဆင့်မှာ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအဆင့်တွင်ရှိနေတတ်ကြောင်း စတော့တလန်သုတေသနပညာရှင်များက ပြောကြားသည်။  ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီး၀လံ ပိုစားခြင်းက စိတ်ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများက ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာစေသည့် အစားအစာဟုသာ လူသိများကြသော်လည်း ၎င်းတို့၏ အကျိုးကျေးဇူးများက ကိုယ်ကျန်းမာရေးသာမက စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက်ကိုလည်း လွန်စွာကောင်းကျိုးဖြစ်စေသည်။ ကျန်းမာရေးသုတေသီများ၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်အသစ်အရ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံ ပိုစားပေးခြင်းက    ရက်သတ္တနှစ်ပတ်အတွင်းမှာပင်   သိသိသာသာစိတ်အာရုံခံစားမှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေကြောင်း သိရသည်။ အဆိုပါစမ်းသပ်မှုကို နယူးဇီလန်နိုင်ငံ The University of Otago ရှိ စိတ်ပညာဌာနမှ လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများအား ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများကို ၁၄ ရက်တိတိနေ့စဉ်ပိုမိုစားသောက်စေပြီးနောက် ၎င်းကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများမှာ တက်ကြွရွှင်လန်း၍ စိတ်ခံစားမှု တိုးတက်မြင့်မားလာသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ အဆိုပါတွေ့ရှိချက်ကို The Journal PLOS One ဟု အမည်ရသည့် အစားအသောက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဂျာနယ်တစ်စောင်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ယင်းအဆိုကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ စိုက်ပျိုးရေးဌာနမှ ထောက်ခံထားပြီး ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများသည် သစ်သီး၀လံနှစ်ခွက်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် သုံးခွက်တို့ကို နေ့စဉ်စားပေးသင့်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ ဥပမာအားဖြင့် သစ်သီး၀လံတစ်ခွက်ဆိုသည်မှာ ဂရိတ်ဖရုသီးတစ်၀က်  သို့မဟုတ်  လိမ္မော်သီးတစ်လုံးကို   ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပြီးဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်ခွက်ဆိုသည်မှာ ငရုတ်ချိုပွကြီးတစ်ခု သို့မဟုတ် မီးကင်ထားသော  ကန်စွန်းဥတစ်လုံးကိုဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများများစားပေးခြင်းက စိတ်အာရုံခံစားမှုကို ပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်စေရုံမျှမက အ၀လွန်ရောဂါ၊ သက်ကြီးပိုင်းတွင် ဖြစ်လေ့ရှိသော ဆီးချိုရောဂါအမှတ်-၂၊ နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါတော်တော်များများကို ဖြစ်မလာအောင် လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီး၀လံများ ပိုစားပေးခြင်းက စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် မည်ကဲ့သို့ပတ်သက်ဆက်စပ်နေသနည်းဟု စာဖတ်သူတို့သိလိုပေလိမ့်မည်။ The University of Otago ရှိ စိတ်ပညာဌာနမှသုတေသီများက ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများသည် ကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့်    မည်သို့မည်ပုံပတ်သက်ဆက်နွှယ်နေကြောင်းကို ယခုကဲ့သို့ ဆက်လက်၍  လေ့လာခဲ့ကြသည်။ သုတေသီများကအသက် ၁၈ နှစ်မှ ၂၅ နှစ်အတွင်း ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ ၁၇၁ ဦးကိုအုပ်စုသုံးခုခွဲ၍  ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ကြာ  အောက်ပါအတိုင်း စမ်းသပ်ခဲ့ကြသည်။-  ပထမအုပ်စုတွင်   ပါဝင်သူများကို ၎င်းတို့စားနေကျပုံမှန်အတိုင်း       စားသောက်စေသည်။-    ဒုတိယအုပ်စုတွင် ပါဝင်သူများကိုမူ ၎င်းတို့စားနေကျ အစားအစာ အပြင်  မုန်လာဥနီ၊ ကီဝီသီး၊ ပန်းသီး၊ လိမ္မော်သီး စသည်ဖြင့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်တို့ကိုလည်း တစ်နေ့တစ်ကြိမ်နှုန်းဖြင့် နေ့စဉ် စားသောက်စေသည်။-   တတိယအုပ်စုတွင်  ပါဝင်သူများကို ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများ သူတို့စားနိုင်သလောက် များများပိုမိုစားစေပါသည်။ထိုသို့ စားသောက်စေပြီးနောက် ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ကြာတွင် အုပ်စုသုံးခုတွင် ပါဝင်သူအားလုံးကို ပျော်ရွှင်မှု၊ တက်ကြွမှု၊ စိတ်အားငယ်မှု၊  စိုးရိမ်ပူပန်မှု၊  စိတ်ဆန္ဒစောမှု၊ စိတ်ဓာတ်ကျမှု စသည့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းများဖြင့် လေ့လာဆန်းစစ်ကြည့်ခဲ့သည်။ ထိုအခါ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံများကို တစ်နေ့သုံးကြိမ်ခန့်  များများပိုစားနိုင်သော တတိယအုပ်စုတွင်ပါဝင်သူများမှာ စိတ်ကျန်းမာရေး သိသိသာသာပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်နေသည်ကို တွေ့မြင်ရသည်။ ကျန်အုပ်စုနှစ်ခုတွင်ပါဝင်သူများကစမ်းသပ်မှုကာလပြီး၍ ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ကျော်သည့်တိုင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာခံစားမှုအခြေအနေ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည်ကို မတွေ့ရပေ။ ထို့ကြောင့် The University of Otago ရှိ စိတ်ပညာဌာနမှ သုတေသီများက "FV [fruits and vegetables] များများစား၊ လူငယ်လူရွယ်များ"ဟူ၍ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ပုဒ်တစ်ခုကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။အနီရောင်အသားစားသုံးခြင်း၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၀က်သား၊ အမဲသား အပါအ၀င် ခြေလေးချောင်းသား အနီရောင် အသားများစားသုံးခြင်းက သံဓာတ်၊ အသားဓာတ်နှင့် ပရိုတင်းဓာတ် တို့ကို ပေးစွမ်းနိုင်သော်လည်း တစ်နေ့တာစားသင့်သည့်အတိုင်းအတာထက် ပို၍ဖြစ်စေ၊  နေ့စဉ်ရက်ဆက်စားသုံး၍ဖြစ်စေ လွန်လွန်ကဲကဲ စားသုံးပါက ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း၊ အစာအိမ်ရောဂါအပါအ၀င် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်စေခြင်း၊ အယ်လ်ဇိုင်းမား (ခေါ်) ဦးနှောက်ဇရာကြိုရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ မိသားစုထဲတွင် သွေးတိုးရောဂါနှင့် ဆီးချိုရောဂါရာဇ၀င်ရှိသူများအနေဖြင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ပိုများလာခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ မလွဲမသွေတွေ့ကြုံလာနိုင်သည်။    ထို့ပြင်   တိရစ္ဆာန်တို့၏ကလီစာများကို  စားသုံးပြီးနောက် လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ရောက်ရှိသည့်အခါ ယင်းအစားအစာနှင့်ပါလာသောအဆိပ်အတောက်များကို လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်တို့က အချိန်တော်တော်ကြာ ပြန်လည်သန့်စင်အောင် ရှင်းလင်းပေးရသည်။ ထို့ကြောင့် တိရစ္ဆာန်တို့၏ကလီစာကို စားသုံးခြင်းက လူသားတို့၏အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်တို့ကို ဝန်ပိ၍ ပင်ပန်းစေပါသည်။ အထူးသဖြင့် ဘီပိုး၊ စီပိုးကူးစက်ခံထားရသူ၏ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် သံဓာတ်များလျှင်   အသည်းမှာ   အမာရွတ်ပို၍ထင်လွယ်သဖြင့်သံဓာတ်များစွာပါသော အစားအစာများဖြစ်ကြသည့် အနီရောင်အသားများ အပါအ၀င် အသည်း၊ အမြစ်၊ သွေးခဲ  စသည်တို့ စားသုံးခြင်းမှ အထူးရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ကူးစက်မြန်ဆန်သော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါခံစားရပြီးနောက် နာတာရှည်ရောဂါရှိသူများအနေဖြင့် ဘ၀နေထိုင်မှုပုံစံကို ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါစည်းကမ်းချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာ၍ ပြုမူနေထိုင်ရုံမျှမက စားသောက်မှုပုံစံကိုလည်း အထူးဂရုစိုက်ရန်လိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် အထက်တွင်ရေးသားဖော်ပြထားသည့် အချက်အလက်များကို   လေ့လာမှတ်သားကာ   သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်သော ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီး၀လံတို့ကို နေ့စဉ်ဘ၀တွင် ပိုမိုစားသုံးသင့်ပါကြောင်း အကြံပြုလိုက်ရပါသည်။         Source: https://myawady.net.mm/storiesPhoto Credit to https://www.news-medical.net/ 
ပင်စိမ်းပင်
ဆေးဖက်ဝင်ပင်စိမ်းပင်
ပင်စိမ်းပင်သည်    နေရာဒေသမရွေး အလေ့ကျ ပေါက်သည့်အပင်မျိုးဖြစ်သည်။   ပင်စိမ်းပင်တစ်ပင်လျှင်   အသီးများစွာသီး၍   အစေ့များစွာပါဝင်သော ကြောင့် အပင်မျိုးပွားမှုအားကောင်းသည်။  ပင်စိမ်းပင်ကို အိမ်တိုင်းလိုလိုစိုက်ပျိုးထားကြပြီး စီးပွားဖြစ်အနေဖြင့်လည်း  စိုက်ပျိုးကြသည်။  ပင်စိမ်းရွက်ကိုအညှီနံ့ပျောက်ကင်းစေရန် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် အဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ ပင်စိမ်းပင်သည် ကျန်းမာရေးအတွက်  ဆေးဖက်ဝင်အပင်တစ်မျိုးလည်းဖြစ် သည်။    ပင်စိမ်းပင်သည်   တစ်ရက်လျှင်    နာရီပေါင်း    ၂၀  အောက်ဆီဂျင်ထုတ်လွှတ်ပေးနိုင်သောကြောင့်  ရုတ်တရက်အသက်ရှူကျပ်လာပြီး  အောက်ဆီဂျင် မရခဲ့သော်   ပင်စိမ်းရွက်ကိုထောင်း၍ အရည်ကိုဆား အနည်းငယ်ခတ်ပြီး သောက်သုံးနိုင်သည်။ ပင်စိမ်းပင်ကို ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် ဈေးကွက်အတွင်း တစ်နှစ်ပတ်လုံးရောင်းချလျက်ရှိသည်။   ပင်စိမ်းပင်သည် ကျန်းမာရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူ ပြုသောကြောင့်  အိမ်တိုင်းစိုက်ပျိုးသင့်သည့်  အပင်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။အရေပြားယားနာကိုပျောက်ကင်းစေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းကို ငှက်ဖျားရောဂါနှင့် အရေပြားယားနာ ဖြစ်ခြင်း၊ ဗိုက်ကြောပြတ်ခြင်းနှင့် ဝက်ခြံ၊ တင်းတိပ်၊ ညှင်း၊  အဖြူကွက်ဖြစ်ခြင်းတို့အတွက်  အသုံးပြုနိုင်သည်။ အရေပြားယားနာများဖြစ်ပွားပါက ပင်စိမ်းရွက် ကို   သံပရာရည်နှင့်ရော၍     ညက်အောင်ထောင်းပြီး  ပွတ်တိုက်ပေးခြင်း၊  အုံပေးခြင်း၊  ဗိုက်ကြောပြတ်၍ယားယံနေပါက ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်ဖြူး၍  ပွတ်သပ်ပေးခြင်းတို့  ပြုလုပ်နိုင်သည်။  ပင်စိမ်းရွက်ကို သံပရာရည်နှင့်ရောကြိတ်ပြီး လိမ်းပေးပါက နှင်းခူနှင့် ယားနာများ သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်သည်။ ဝက်ခြံ၊ တင်းတိပ်၊ ညှင်း၊ အဖြူကွက်များတွေ့ရှိပါက ပင်စိမ်း ရွက်သတ္တုရည်ကိုလိမ်းပေးခြင်းဖြင့်  သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ ပွေး၊ ဝဲ၊ ညှင်း၊ နှင်းခူ၊ မိတ် စသော အရေပြားယားနာအမျိုးမျိုးအတွက် ပင်စိမ်းတစ်ပင် လုံးကိုထောင်း၍ သံပရာရည်ရောပြီး  လိမ်းပေးနိုင် သည်။  ပင်စိမ်းရွက်ကို  ရေသန့်သန့်ဖြင့်   ရောနယ်ထုထောင်းပြီး  အမြစ်မထွက်နိုင်သော  အနာဆွေး၊ အနာလုံးအကျိတ်များပေါ် လိမ်းအုံပေးပါက အရောင် လျော့ကျသွားပြီး အမြစ်မြန်မြန်ထွက်စေကာ အသားနုတက်ပြီး အနာကျက်မြန်စေသည်။အစာခြေစနစ်ကိုကောင်းမွန်စေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်က အစာခြေစနစ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေသည့်အပြင်အစာအိမ်မှအက်စစ်များ အလွန်အကျွံထွက်ရှိလာမှုကိုလည်း ထိန်းညှိပေးနိုင်သည်။  ထိုမျှမက ပင်စိမ်းရွက်ကို လက်ဖက်ရည်ကြမ်းအဖြစ်သောက်ပေးခြင်းဖြင့် ဝမ်းသွားခြင်း၊ အစာအိမ်နာဖြစ်ခြင်း၊  ခံတွင်းပျက်၍ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်းနှင့်ပျို့အန်ခြင်းများကို သက်သာစေသည်။  ဝမ်းကိုက်ပါက  ပင်စိမ်းရွက်ပြုတ် ရည်ကိုသောက်ပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေနိုင်သည်။ ပင်စိမ်းရွက်ကို နေ့စဉ်စားသုံးပေးခြင်းဖြင့် အူလမ်း ကြောင်း၊ ဝမ်းဗိုက်နှင့်ပါးစပ်တွင် ဖြစ်တတ်သောရောဂါ များကင်းဝေးစေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုကောင်းမွန်စေသည်။ ခွဲစိတ်ထားသောအနာများရင်း၍  ပိုးဝင်ပါက ပင်စိမ်းရွက်ကိုပြုတ်ပြီးဖန်ရည်အဖြစ်  ဆေးကြော၍ဖြစ်စေ၊ ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်ကို ဖြူး၍ဖြစ်စေအသုံးပြုပါက အနာကိုလျင်မြန်စွာကျက်စေနိုင်သည်။နားကိုက်ခြင်းနှင့် တခြားရောဂါများ သက်သာစေသောပင်စိမ်းနားကိုက်ပါက ပင်စိမ်းရွက်ကိုမီးအုံပြီး နားထဲသို့ အရည်နှစ်စက်ခန့်ညှစ်ထည့်ပေးပါက သက်သာစေနိုင်သည်။  ကလေးများကျောပူခေါင်းပူထပါက  ပင်စိမ်း ရွက်နှင့် ကွမ်းရွက်ဆတူကို  ကျပ်ခိုး၊  နနွင်းမှုန့်အနည်းငယ်နှင့်ရောကြိတ်ပြီး တစ်ကိုယ်လုံးခပ်ပါးပါး လိမ်းပေးနိုင်သည်။ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ပါက ပင်စိမ်း ရွက်သတ္တုရည်ကို နားထင်နှင့်နဖူးတွင်လိမ်းပေးနိုင်သည်။သွားပိုးစားခြင်းကို သက်သာစေသောပင်စိမ်းသွားပိုးစားခြင်းအတွက်ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်၊ငရုတ်ကောင်းနှင့်ပရုတ်တို့ကိုရောကြိတ်ကာသွားပိုးစားသည့်အခေါင်းပေါက်ထဲသို့ထည့်သိပ်ခြင်းဖြင့်  ပျောက်ကင်းစေသည်။ သွားဖုံးရောင်နာ၍ သွေးယိုစီးခြင်း၊ မကြာခဏတံတွေးစိမ့်ထွက်ခြင်း၊ အသံအိုးနာခြင်း၊  အသံဝင်ခြင်း၊  လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် အာသီးရောင်ခြင်းတို့အတွက် ပင်စိမ်းရွက်ပြုတ်ရည်ကိုသောက်ခြင်း၊  ပလုတ်ကျင်း(အာလုတ်ကျင်း)ခြင်းဖြင့် သွားများကို   သန့်ရှင်းစင်ကြယ်စေသည့်အပြင် ခံတွင်းရနံ့ကိုလည်း  ရှင်းသန့်စေသည်။   မျက်နှာအသားအရေထိန်းသိမ်းပေးသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်က ဝက်ခြံဖြစ်စေသော ဗက်တီးရီးယား ပိုးများကိုကင်းစင်စေကာ  အရေပြားကို  သွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းမွန်စေသဖြင့် ဝက်ခြံပေါက်လွယ်သောအရေပြားပိုင်ရှင်များအတွက် အထူးသင့်လျော်သည်။   ရေနွေးဆူဆူတစ်ခွက်ထဲသို့ ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်  ထမင်းစားဇွန်းသုံးဇွန်းခန့်  ရောမွှေပြီး  အအေးခံကာ အရွက်များကိုစစ်ထားပြီး  ထိုအရည်ကို   မျက်နှာ အနှံ့လိမ်းပေးခြင်းဖြင့်  မျက်နှာသန့်စင်လာစေမည် ဖြစ်သည်။ ဝက်ခြံသာမက တင်းတိပ်၊ ညှင်း၊ မှဲ့ခြောက်၊ ခရုသင်းပေါက်သူများလည်း လိမ်းပေးနိုင်သည်။အရွယ်တင်နုပျိုစေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်တွင်ပါဝင်သော   ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်သတ္တိများက ပန်းသီး၊  လိမ္မော်သီးနှင့်  ဘလူးဘယ်ရီသီးများထက် ပိုမိုအစွမ်းထက်သဖြင့် အရွယ်တင် နုပျိုစေသည်။အမြင်အာရုံကိုကောင်းမွန်စေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်တွင်   ဖလေဗိုနွိုက်ဒြပ်ပေါင်းပါရှိ၍ သက်ကြီးပိုင်းအမြင်အာရုံချို့ယွင်းခြင်း၊ အတွင်းတိမ်နှင့်    မျက်စိအာရုံခံလွှာဆီ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ကျ ရောက်ခြင်းမှ    ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။    မွေးရာပါ မျက်စိမှုန်ခြင်း၊ မျက်စိအောင့်ခြင်း၊ စူးခြင်း၊ ကိုက်ခဲ ခြင်းများအတွက်   နေ့စဉ်   ပင်စိမ်းရွက်ငါးရွက်ခန့်စားပေးခြင်းဖြင့်  သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်ကို ကောင်းစေသောပင်စိမ်းဂျာမနီနိုင်ငံဆေးသုတေသီများက ပင်စိမ်းရွက်ထဲ တွင်ပါရှိသော သဘာဝဓာတ်ပေါင်းစုတစ်မျိုးကဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ချက်ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည့်အပြင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးခြင်းနှင့် အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါတို့ကို ထိရောက်စွာကုသပေးနိုင် ကြောင်း  အတည်ပြုထောက်ခံထားသည်။  ထို့ပြင် ပင်စိမ်းသည် ကလေးငယ်များ၏ ဉာဏ်ရည်စွမ်းအားကို တိုးတက်မြင့်မားစေနိုင်၍   အရွယ်သုံးပါးမရွေးပင်စိမ်းစားသုံးသင့်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။အရိုးများကိုသန်မာစေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်တွင်   ဗီတာမင် A၊ ကယ်လ်စီယမ်နှင့် ဗီတာမင်  K  တို့ပါရှိသဖြင့်  အရိုးများကို  ကျန်းမာသန်စွမ်းစေသည်။ ဒူးနာ၊ ခါးနာ၊ ခါးရိုးကျီးပေါင်းတက်၊ လေငန်းရောဂါများအတွက် ပင်စိမ်းရွက်ကိုထောင်း၍ အုံပေးခြင်းဖြင့်   သက်သာပျောက်ကင်းစေသည်။ငှက်ဖျားရောဂါပျောက်စေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းပင်သည် ငှက်ဖျားရောဂါပျောက်စေ၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ၁၉၀၇ ခုနှစ် Imperial Malaria Con-ferenc တွင် ပင်စိမ်းကို ငှက်ဖျားရောဂါပျောက်စေသောဆေးပင်အဖြစ်ကြေညာခဲ့သည်။ ငှက်ဖျား သာမကနာတာရှည်အဖျားရောဂါ၊ တုပ်ကွေးနှင့် ကာလဝမ်းရောဂါတို့အတွက် နံနက်စောစောအိပ်ရာထတွင်ပင်စိမ်းရွက်သတ္တုရည်ကိုကြွေဇွန်းဖြင့် တစ်ဇွန်းသောက်ပေးနိုင်သည်။ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါရှိသူများ ရှူရှိုက်သင့်သောပင်စိမ်းပန်းနာ၊ ရင်ကျပ်ရောဂါရှိသူများသည် ပင်စိမ်းရွက်အခြောက်ကိုမီးမြှိုက်၍  ရှူရှိုက်ပေးသင့်သည်။ ထိုရနံ့က လူကိုလန်းဆန်းပေါ့ပါးစေကာ အာရုံစူးစိုက်မှု အားကောင်းစေသည်။ဆီးရောဂါများပျောက်ကင်းစေနိုင်သောပင်စိမ်းပင်စိမ်းရွက်ကိုရေစိမ်ပြီး နေ့စဉ်သောက်ပေးပါကဆီးချိုရောဂါမဖြစ်အောင်  ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ပင်စိမ်းစေ့ကိုကြိတ်ပြီးစားပေးလျှင်  ဆီးနှင့်ပတ်သက် သောရောဂါများပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ ဆီးချုပ်၊ ဆီးအောင့်၊ ဆီးပူခြင်းများအတွက် ပင်စိမ်းရွက်ကိုသကြားရည်ဖြင့် ဖျော်ရည်လုပ်၍ သောက်နိုင်သကဲ့ သို့  ပင်စိမ်းရွက်သတ္တုရည်ကို  ဆီးခုံတစ်ဝိုက်ပွတ်လိမ်းပေးခြင်းဖြင့် ဆီးရွှင်စေသည်။အမျိုးသမီးရောဂါများပျောက်ကင်းစေသောပင်စိမ်းပင်စိမ်းသည် အမျိုးသမီးများ ဓမ္မတာရာသီစက်ဝန်း ကိုပုံမှန်ဖြစ်စေကာ ဓမ္မတာလာစဉ် နာကျင်ကိုက်ခဲ မှုဝေဒနာကိုလည်းသက်သာစေနိုင်သည့်အပြင်အမျိုးသမီးများသွေးဆုံးပြီးနောက်  ချွေးထွက်လွန်ခြင်းနှင့် ကိုယ်ရေပြားများ ပူစပ်ပူလောင်ခံစားရခြင်းမှလည်း  ကာကွယ်ပေးသည်။  ကိုယ်ဝန်ဆောင်များဗိုက်ကြောပြတ်ပြီး   ယားယံနေပါက  ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်ဖြူး၍    အသာအယာပွတ်လိမ်းပေးနိုင် သည်။အဆိပ်ရှိအကောင်များကြောက်သောပင်စိမ်းမိမိနေအိမ်ခြံဝင်းအတွင်း၌ ပင်စိမ်းပင်စိုက်ပျိုးထားခြင်းဖြင့်   အဆိပ်ရှိသောအကောင်များအန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးစေနိုင်သည်။  မြွေ၊ ကင်းမြီးကောက်၊  ပျား၊ပုရွက်ဆိတ် စသည့်အဆိပ်ရှိသတ္တဝါကိုက်ပါက ဒဏ်ရာပေါ်တွင် ပင်စိမ်းရွက်ကို ကြိတ်ခြေအုံပေးခြင်းဖြင့် အဆိပ်ပြေစေသည်။ ပြတ်ရှဒဏ်ရာများကိုပင်စိမ်းရွက်အရည်ညှစ်ပြီးထည့်ပေးပါကလျင်မြန်စွာ သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ပင်စိမ်းအဆီ၏ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးများပင်စိမ်းရွက်တွင် Eugenol၊ Citronellol၊ Linalool၊ Citral၊ Limonene နှင့်Terpineol ဟူသည့် ကျန်းမာရေး အကျိုးပြု မရှိမဖြစ်အဆီများပါရှိသည်။ ထိုဓာတ်ပေါင်း များက ရောင်ရမ်းမှုကိုကျစေသည့်အစွမ်းနှင့်  ဗက်တီးရီးယားများကို  ဆန့်ကျင်တိုက်ထုတ်ပေးသော ဂုဏ်သတ္တိများရှိကြသည်။ အထူးသဖြင့် ဥရောပ၊ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်ရိုးရာတိုင်းရင်းဆေးကုထုံးများတွင် ပင်စိမ်းဆီကို အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။ Spa များတွင်လည်း ပင်စိမ်းပင်မှ  အဆီထုတ်ယူရရှိသည့်  ပင်စိမ်းဆီကို Aroma Therapy  နည်းဖြင့်  တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာကြပြီဖြစ်သည်။အာရုံစူးစိုက်မှုအလွန်များသဖြင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းနှင့်ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်းတို့အတွက် ပင်စိမ်းဆီကိုရှူရှိုက်ကာ နားထင်ပတ်ဝန်းကျင်တွင်လိမ်းပေးနိုင်သည်။ ထူးခြားကောင်းမွန်သော ပင်စိမ်းဆီရနံ့က လူကိုလန်းဆန်းလာစေသည်။ ကြွက်သားများတင်းမာခြင်း၊ အကြောတက်ခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း၊အဆစ်အမြစ်များနာကျင်ကိုက်ခဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ ခါးကိုက်ခါးနာခြင်း၊ တင်ပါးဆုံရိုးနာ့ဗ်ကြောများ ညောင်းညာကိုက်ခဲခြင်း စသည့်ဝေဒနာများအတွက် ပင်စိမ်းဆီဖြင့် နှိပ်နယ်ပေးခြင်းဖြင့် သွေးကြောများပွင့်ကာ သွေးလည်ပတ်မှုကို ပုံမှန်ဖြစ်လာစေသည်။သတိထားရမည့်အချက်ပင်စိမ်းရွက်တွင်ပါရှိသောThujone ဓာတုဓာတ်ပေါင်းစုသည် သားအိမ်ကိုကျဉ်းခြင်း၊ ကျုံ့ခြင်းတို့ဖြင့် လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်စွမ်းရှိ၍  ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ သားလျှောစေနိုင်သည်။ ပင်စိမ်းက ဆေးဖက်ဝင်သည်မှန်သော်လည်း  မွေးရာပါဓာတ်မတည့်ရောဂါရှိသူများ၊ ပင်စိမ်းရွက်နှင့်ပင်စိမ်းဆီကို  တစ်ကြိမ်မျှမသုံးဖူးသူများသည်  အစောပိုင်းတွင်  အနည်းငယ်သာ စမ်းသပ်သုံးစွဲသင့်သည်။အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော်  အရှေ့တိုင်း၊  အနောက်တိုင်းဆေးပညာရှင်များက ပင်စိမ်းပင်သည် လူသားတို့ ကျန်းမာရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံမှ  ကောင်းကျိုးပြုကာ အသက်ရှည်စေကြောင်း ညွှန်းဆိုထားကြသည်။မိုးရာသီတွင်  ပေါပေါများများရရှိနိုင်သည့် ကျန်းမာရေးအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းပါးသောပင်စိမ်းကိုသင့်တင့်စွာစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးကို များစွာအထောက်အကူပြုနိုင်သည်။  ဤမျှကောင်းကျိုးများပြီး ဘက်စုံအသုံးဝင်သော ပင်စိမ်းပင်ကိုမိသားစုတိုင်းတစ်နိုင်တစ်ပိုင်မှ စိုက်ခင်းကြီးများအထိ စိုက်ပျိုး၍  နည်းလမ်းမျိုးစုံ ပြုလုပ်ပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအတွက် ပင်စိမ်းပင်ကိုစိုက်ပျိုးသုံးစွဲသင့်ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။Source: https://myawady.net.mm/storiesPhoto Credit to အစိမ်းရောင်လမ်း 
အသီးအနှံများကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့်
အသီးအနှံများကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့်
ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာဗဟုသုတများအသီးအနှံ များများစားခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာ ငြင်းဖွယ်ရာ မရှိပါဘူး။ဒါပေမဲ့ အသီးအနှံတွေကို အခွံနွှာ စားသင့်၊ မစားသင့် ဆိုတာကတော့ အငြင်းပွားဖွယ် ဖြစ်နေပါတယ်။ အများစုကတော့ အခွံမပါဘဲ ပိုကြိုက်တတ်လို့သော်လည်းကောင်း၊ အကျင့်ဖြစ်နေလို့သော်လည်းကောင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်လို၍သော်လည်းကောင်း အခွံနွှာစားတတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလို အခွံနွှာစားခြင်းအားဖြင့် အာဟာရဓာတ်တွေ ဆုံးရှုံးသွားစေနိုင်ပါတယ်။ဒီဆောင်းပါးမှာ ဘယ်အသီးအနှံတွေကို ဘယ်လိုစားသင့်တယ်ဆိုတာကို သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာသုံးသပ်ပြထားပါတယ်။အသီးအနှံပေါ် မူတည်ပြီး ပါဝင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်ပမာဏ ကွာခြားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ယေဘုယျအားဖြင့် အခွံမနွှာထားတဲ့ အသီးအနှံတွေမှာ အခွံနွှာထားတဲ့ အသီးအနှံတွေထက် ဗီတာမင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်များနှင့် ကျန်းမာရေးအကျိုးပြုဓာတ်များ ပိုမိုပါဝင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။သစ်သီးဝလံအခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်နဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း (Antioxidant)များ အများအပြား ပါဝင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသီးအနှံတွေကို အခွံမနွှာဘဲ စားခြင်းက ကျန်းမာရေးအာဟာရဓာတ် ပိုမို ရရှိစေနိုင်ပါတယ်။ အခွံတွေမှာ ခန္ဓာကိုယ်အကျိုးပြု အာဟာရဓာတ်များနဲ့ ပြည့်ဝနေပါတယ်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးဝလံအခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်များနဲ့ ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ အများအပြား ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခွံရော၊ အသီးရော စားသုံးခြင်းက အာဟာရ ပိုရှိစေနိုင်ပါတယ်။အခွံတွေက ပိုမိုကြာကြာ ဗိုက်ပြည့်စေနိုင်ပါတယ်။ အခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်တွေ ပြည့်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့အတွက် အဆာခံစေပြီး အချိန်ကြာကြာ ဗိုက်ပြည့်စေနိုင်ပါတယ်။ရောဂါတချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။အခွံမနွှာဘဲစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း (Antioxidant) များကြောင့် ဓာတ်တိုးပျက်စီးခြင်း ကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး ရောဂါတချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။တချို့အခွံတွေကတော့ စားဖို့ မလွယ်ကူပါဘူး။အချို့အခွံတွေဟာ စားလို့မရတာမျိုး၊ အစာမကြေနိုင်တာမျိုး၊ သန့်ရှင်းရ မလွယ်ကူတာမျိုး၊ အခွံမာတာမျိုး တွေရှိပါတယ်။ ဒီလိုအသီးမျိုးကိုတော့ အခွံနွှာစားတာဟာ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။အခွံတွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပါနေတတ်ပါတယ်။လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် အသီးအနှံတွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးပမာဏဟာ အသီးတစ်ခုလုံးမှာ ညီညီမျှမျှ ပျံ့နှံ့နေတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခွံနွှာစားတာဟာ ရေဆေးပြီး ဒီအတိုင်း စားတာနဲ့ သိပ်တော့ မကွာခြားလှပါဘူး။ဘယ်အသီး အရွက်တွေက စားသုံးဖို့ သင့်တော်သလဲ။နာနတ်သီး၊ ကြက်သွန်ဖြူနဲ့ ဖရဲသီး စတာတွေဟာ အခွံနွှာစားတာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး ပန်းသီး၊ ခရမ်းသီးနဲ့ ဇီးသီး စတာတွေကတော့ အခွံပါ စားနိုင်ပါတယ်။အကျဉ်းချုပ်အနေနဲ့အခွံတွေမှာ အမျှင်ဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ်၊ ဗီတာမင်ဓာတ်နဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေ ပြည့်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့အတွက် အာဟာရဓာတ် ပြည့်ဝတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။အချို့အသီးအနှံတွေဟာ သန့်ရှင်းရမလွယ်ကူတာ၊ အစာခြေရခက်ခဲတာ၊ ခါးတာ၊ စားလို့မရတာ စတဲ့ အချက်တွေကြောင့် အခွံနွှာပြီးစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ဒါပေမဲ့ အသီးတော်တော်များများကတော့ အခွံပါ တစ်ပါတည်း စားသုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖြစ်နိုင်ရင် အသီးအနှံများကို အခွံမနွှာဘဲ စားသုံးကြဖို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ကိုးကား- www.drmyanmar.com
မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများ လစဉ်ကျင်းပတော့မည်
မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများ လစဉ်ကျင်းပတော့မည်
မြန်မာနိုင်ငံရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်နှင့် လက်ဝှေ့ပွဲများစီစဉ်သည့် MMAG တို့ ပူးပေါင်းပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လမှစ၍ လစဉ်မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများ ကျင်းပတော့မည်ဟု သိရသည်။ထိုပွဲများအတွက် မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်က အဓိကပံ့ပိုးကူညီပေးထားပြီး ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့၊ စကိုင်းနက်ရုပ်သံ၊ မွန်မင်းလမ်းကုမ္ပဏီလီမိတက်နှင့် အောင်ပြီဟေ့ဖယောင်းတိုင်လုပ်ငန်းတို့က ပူးတွဲပံ့ပိုးပေးထားသည်။ရွှေခါးပတ်ရှင် လက်ဝှေ့ကျော်များကို မွေးထုတ်နိုင်ခဲ့ မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ ရက် အိုလံပစ်နေ့မှစ၍ Myanmar Fight ဟူသော အမည်ဖြင့် ရန်ကုန်၊ ပုဂံ၊ မြောင်းမြမြို့များတွင် ပွဲစဉ် (၁) မှ (၁၉) အထိ မြန်မာနိုင်ငံရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်နှင့် လက်ဝှေ့ပွဲများစီစဉ်သည့် MMAG တို့ ပူးပေါင်းစီစဉ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က လက်ဝှေ့သမားများ မျိုးဆက်ပြတ်တောက်မည့် အရေးကို မြင်ခဲ့သော တာဝန်ရှိသူများက မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများကို စီစဉ်ပေးခဲ့သည့်အတွက် ယခုမြန်မာ့လက်ဝှေ့လောကတွင် နာမည်ကျော်ကြားနေသော ကျော်စွာဝင်း၊ ထွန်းလွင်မိုး၊ ကောင်းကောင်း၊ ကိုကို၊ စွမ်းထက်နိုင်၊ ကျန်ကျောင်း၊ သွေးသစ်မောင်နှင့် အမျိုးသမီးလက်ဝှေ့ကျော် ဘရောနီကာအစရှိသည့် ရွှေခါးပတ်ရှင် လက်ဝှေ့ကျော်များကို မွေးထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ထိုသို့ မျိုးဆက်သစ်ပွဲများ အရှိန်အဟုန်ကောင်းနေစဉ်ပွဲစီစဉ်သူတစ်ဦးက သူသာစီစဉ်ခွင့်ရလျှင် မျိုးဆက်သစ်ပွဲများကို ထိုးသတ်ကြေးများစွာပေးမည်ဟု တောင်းဆိုလာသဖြင့် ထိုစဉ်က ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်သည် မျိုးဆက်သစ်ပွဲများ ကျင်းပပေးနေသည့် MMAG နှင့် လက်တွဲဖြုတ်ကာ အဆိုပါပွဲစီစဉ်သူကို မျိုးဆက်သစ်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ပြုခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပွဲစဉ်သုံးပွဲအပြီးတွင် ဆက်မလုပ်လိုတော့ဟုဆိုကာ ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။ယခုလည်း မြန်မာလက်ဝှေ့ကျော်များသည် ထိုးသတ်ကြေးပိုမိုရရှိသော ပြည်ပကိုယ်ခံပညာပြိုင်ပွဲများသို့ ကူးပြောင်းယှဉ်ပြိုင်လျက်ရှိရာ ပြည်တွင်းတွင် ရိုးရာလက်ဝှေ့သမားများ မျိုးဆက်ပြတ်တောက်မည့် အခြေအနေနှင့် စတင်ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ထို့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူများက မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးပိုင်အများနှင့် သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်ဥက္ကဋ္ဌနှင့် သွားရောက်တွေ့ဆုံ၍ မျိုးဆက်သစ်ပွဲများ ကျင်းပရန် မေတ္တာရပ်ခံအကူအညီတောင်းခံခဲ့သည်။ ထိုတွေ့ဆုံမှုရလဒ်အဖြစ် မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာ လက်ဝှေ့ပွဲများကို လစဉ်မြင်တွေ့ရတော့မည်ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့သို့ လာရောက်မကြည့်ရှုနိုင်သော ရိုးရာလက်ဝှေ့ချစ်ပရိသတ်များအတွက် စကိုင်းနက်ရုပ်သံမှ တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ ပြသပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင် အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်က မျိုးဆက်သစ် ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများကျင်းပရန် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ရုံမျှမက ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့ကျော်များ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ ၁၅ ပွဲ သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာတွင်လည်း အဓိကပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်သည့် ရိုးရာလက်ဝှေ့ကျော်များထဲတွင် မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများမှ မွေးထုတ်လိုက်သော လက်ဝှေ့ကျော်များစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင် အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်သည် တောင်ငူမြို့တွင် ကျင်းပသော လွတ်လပ်ရေးနေ့ ရိုးရာလက်ဝှေ့ပြိုင်ပွဲများကို ရှစ်နှစ်ဆက်တိုက်ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည့် မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့တိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကပံ့ပိုးခဲ့သော ကုမ္ပဏီတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ရွက်ပုန်းသီးလက်ဝှေ့ထူးချွန်သူများ များစွာရှိမျိုးဆက်သစ် လက်ဝှေ့သမားများတွင် ရွက်ပုန်းသီးလက်ဝှေ့ထူးချွန်သူများ များစွာရှိနေပြီး ထိုမျိုးဆက်သစ်များကို မြေတောင်မြှောက်စင်တင်ပေးမည့် အခွင့်အရေးကို ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်က စီစဉ်ပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရိုးရာလက်ဝှေ့၏ မိခင်မြေဖြစ်သော သိမ်ဖြူရိုးရာလက်ဝှေ့ခန်းမ၌ မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့သမားများသည် မီးရောင်စုံအောက်တွင် ပြိုင်ပွဲကြီးတစ်ခုကို ယှဉ်ပြိုင်နေရသကဲ့သို့ စီစဉ်ပေးမည်ဖြစ်ရာ သူတို့အတွက် အတွေ့အကြုံကောင်းများ ရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ထို့အပြင် လစဉ်ကျင်းပမည့် မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့ကျော်များထဲမှ ထူးချွန်သူများအား ရွေးချယ်ပြီး ထပ်မံ၍ ပွဲစီစဉ်ပေးခြင်းဖြင့် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လက်ဝှေ့သမားဘဝကို အချိန်တိုအတွင်း ရရှိစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်နှင့် လက်ဝှေ့ပွဲစီစဉ်သူ MMAG Co., Ltd. တို့က မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့ပွဲများ စီစဉ်နေသလိုမြန်မာနိုင်ငံ ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း GYM ပေါင်းစုံရိုးရာလက်ဝှေ့ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပရန် စီစဉ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ယခုအခါ မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့သည် နိုင်ငံတကာတွင် စိတ်ဝင်စားမှုများပြားလာပြီး မြန်မာနိုင်ငံရိုးရာ လက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်သို့ ဒေသဆိုင်ရာကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်လိုသည့် ပြည်ပနိုင်ငံများစွာက ဆက်သွယ်လျက်ရှိသည်။ လက်ရှိတွင် ရုရှား၊ ဗြိတိန်၊ ဂျပန်၊ မော်ရိုကို၊ ဟန်ဂေရီ၊ တူကီယဲ၊ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်တိုင်ပေတို့တွင် မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များ ခန့်အပ်ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ရိုးရာလက်ဝှေ့ဆိုသောအမည်ဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ၁၅ ပွဲ၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နှစ်ပွဲ၊ တရုတ်တိုင်ပေတွင် တစ်ပွဲကျင်းပခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုပွဲများတွင် မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့သမားအမျိုးသား ၈၀ နှင့် အမျိုးသမီးငါးဦးတို့ သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြသည်။မီးခဲပြာဖုံးမျိုးဆက်သစ်များအား မြေတောင်မြှောက်ပေးလက်ရှိချန်ပီယံများသည် မျိုးဆက်သစ်မျက်နှာသစ်ကစားသမားဘဝမှ ကျားကုတ်ကျားခဲကြိုးစားအားထုတ်ရင်း တန်းဝင်လက်ဝှေ့ကျော်များဘဝသို့ ရောက်ရှိလာရသည်ဖြစ်ရာ အဆိုပါမီးခဲပြာဖုံးမျိုးဆက်သစ်များအား မြေတောင်မြှောက်ပေးရန်၊ စင်တင်ပေးရန်မှာ ရိုးရာလက်ဝှေ့ကလပ်များ၊ ပွဲစီစဉ်သူများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်တွင် တာဝန်ရှိသလို ပြိုင်ပွဲများကျင်းပရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်များရှိသည့်အတွက် ပံ့ပိုးမည့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဝါသနာရှင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ ပံ့ပိုးမှုကလည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့်အရာ ဖြစ်သည်။ထိုလိုအပ်ချက် နှစ်ခုစလုံးကို မြန်မာနိုင်ငံရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်၊ ပွဲစီစဉ်သည့် MMAG Co., Ltd.၊ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့၊ စကိုင်းနက်ရုပ်သံ၊ မွန်မင်းလမ်းကုမ္ပဏီ လီမိတက်နှင့် အောင်ပြီဟေ့ ဖယောင်းတိုင်လုပ်ငန်းတို့က ဖြည့်ဆည်းပြီးဖြစ်ရာ ကြိုးစားအားထုတ်ရမည်မှာ ရည်မှန်းချက်ကြီးမားသော မျိုးဆက်သစ်ရိုးရာလက်ဝှေ့သမားများနှင့် သူတို့ကို လေ့ကျင့်ပေးနေသည့် ရိုးရာလက်ဝှေ့နည်းပြများ၊ ကလပ်များ၏ တာဝန်သာကျန်ပေတော့သည်။ပြည်တွင်း ပြည်ပတွင် ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲများ ကျင်းပနေသော MMAG Co.,Ltd. ၏ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “ကျွန်တော်တို့ ပြည်ပသုံးနိုင်ငံမှာ ရိုးရာလက်ဝှေ့သီးသန့်ပြိုင်ပွဲ ၁၈ ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပြိုင်ပွဲတွေကို နာမည်ကြီးလက်ဝှေ့ကျော်တွေသာမက မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့သမားလေးတွေပါ အချိုးကျခေါ်သွားပြီး ပြည်ပအတွေ့အကြုံရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အခုမျိုးဆက်သစ်ပြိုင်ပွဲကလည်း ၁၀ နှစ်အကြာမှာ ပြန်လည်ကျင်းပတဲ့ ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲက တောက်ကြွားလာမယ့် မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့ကျော်တွေကို ပြည်ပနိုင်ငံတွေအထိ ခေါ်ယူပွဲပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။မြန်မာနိုင်ငံ ရိုးရာလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌကလည်း “မြန်မာနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလုံးရိုးရာလက်ဝှေ့ကို စိတ်ဝင်စားသလို ရိုးရာလက်ဝှေ့သမားတွေက တစ်နိုင်ငံလုံးမှာရှိပါတယ်။ ဒီကလေးတွေကို ပြိုင်ပွဲအတွေ့အကြုံရအောင် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့က ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ တာဝန်ပါ။ ပွဲကို နှစ်လုံးပေါက်ကျင်းပရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကုန်ကျစရိတ်လည်းများပြားပါတယ်။ အခမဲ့ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပေမယ့် ကစားသမားတွေအတွက် ခရီးစရိတ်၊ စားစရိတ်၊ ထိုးသတ်ကြေးတွေပေးရသလို ဒိုင်စရိတ်၊ ဆေးအဖွဲ့ စရိတ်၊ ဆိုင်း၊ မီး၊ အသံ၊ မော်ဒယ်စရိတ်တွေလည်း ရှိပါတယ်။ အခုမြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင် အများနှင့် သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီလီမိတက်က အဓိကပံ့ပိုးကူညီပေးပြီး ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၊ စကိုင်းနက်ရုပ်သံ၊ မွန်မင်းလမ်းကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ အောင်ပြီဟေ့ ဖယောင်းတိုင်တို့က ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးကူညီတဲ့အတွက် အခုလိုပြိုင်ပွဲဖြစ်မြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တာပါ” ဟု ပြောပြသည်။မြန်မာဖိုက် (Myanmar Fight) အမည်ဖြင့် ကျင်းပမည့် ရိုးရာလက်ဝှေ့မျိုးဆက်သစ်ပြိုင်ပွဲကြီးသည် ယခုမတ်လမှစ၍ လစဉ်ကျင်းပတော့မည်ဖြစ်ရာ ပြိုင်ပွဲသို့ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် ရိုးရာလက်ဝှေ့မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားများအနေဖြင့် ပြိုင်ပွဲဝင်အသင့်ဖြစ်နေစေရန် ယခုကပင်ပြင်းပြင်းထန်ထန် လေ့ကျင့်အားထုတ်သင့်ပါကြောင်း အသိပေးတင်ပြလိုက်ရပါသည်။Source: www.moi.gov.mm 
ပိန္နဲသီးနှင့် ကျန်းမာရေး အစွမ်း
ပိန္နဲသီးနှင့် ကျန်းမာရေး အစွမ်း
အနံ့အရသာနှင့်ပြည့်စုံပြီး     အသားထူသော Mulberry မျိုးနွယ်ဝင် ပိန္နဲသီးပင်ကို ဘီစီ ၂ဝဝဝ ခန့်ကတည်းကစ၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ဘက်ပိုင်းတွင် စတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများမှာသာမက အပူပိုင်း စိုစွတ်သော ဒေသများဖြစ်ကြသည့် ဂျမေကာ၊ ထရီနီးဒတ်နှင့် အာဖရိကအရှေ့ပိုင်း တို့မှာလည်း ကျယ်ပြန့်စွာတွေ့ရှိရသည်။ ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ပိန္နဲသီးသည် အရသာအကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့သစ်သီး ဈေးကွက်တွင် လူကြိုက်များ၍ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အမြောက်အမြားရရှိနေပြီဖြစ်သည်။ပိန္နဲပင်တို့သည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး သီးနှံပင် အမျိုးအစားဖြစ်ကာ အစိမ်းရောင် နှစ်ရှည်ခံပင်များဖြစ်ကြသည်။ သူရှင်သန် ပေါက်ရောက်ရာဒေသနှင့် အမျိုးအစားပေါ် မူတည်ကာ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၉ဝ စင်တီမီတာအထိ မြင့်သော အပင်ကြီး များကို တွေ့ရတတ်သည်။ အပင်၏ ပင်စည်ထဲမှာသာမက အရွက်နှင့် အသီးထဲရှိ အူလယ်တိုင်များမှာလည်း အဖြူရောင် အစေးများ ပါရှိကြသည်။အသီးပုံသဏ္ဌာန် အမျိုးမျိုးရှိတတ်ပြီး အရွယ်အစားမှာ ၁၅ ကီလိုမှ ၅ဝ ကီလိုအထိ ရှိတတ်သည်။ သစ်သီးများ ထုံးစံ အတိုင်း မမှည့်ခင်မှာ အခွံစိမ်းဖြစ်ပြီး မှည့်လာသောအခါ အဝါရောင်သန်းကာ ရနံ့လည်း မွှေးလာသည်။ မမှည့်ခင် အသီး ထဲရှိအသားမှာ ဖြူဖျော့ဖျော့နှင့် အချိုပေါ့သည်။ အသီးအမြန်မှည့်စေရန် အသီး၏အညှာရိုးတံ နားကပ်ပြီး သစ်သား တုတ်ချောင်း ရိုက်ထည့်ပေးရပြီး မြန်မာအယူအဆအရ “သပ်ရိုက်တယ်” ဟုခေါ်သည်။ အသီးမှည့်လာသောအခါ အခွံပျော့ လာပြီး အထဲရှိ အသားမှာအဝါရောင် ဖြစ်ကာ မွှေးကြိုင်ချိုမြ၍ အလွန်အရသာကောင်းသည်။ပိန္နဲသီးနှင့်ကျန်းမာရေးပိန္နဲသီးသည် အနံ့အရသာရှိရုံမျှမက လူသားတို့ ကျန်းမာရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်များ ဖြစ်ကြသည့် ဗီတာမင်အေ၊ ဗီတာမင်စီ၊ ကယ်စီယမ်၊ ပိုတက်စီယမ်၊ သံဓာတ်၊ သီအာမင်၊ ရီဘိုဖလာဗင်၊ နီအာစင်း၊ မဂ္ဂနီစီယမ်၊ ဇင့် စသည်တို့ အမြောက်အမြားပါရှိသည့်အပြင် ဘေးဥပဒ်ဖြစ်စေသော ကယ်လိုရီပမာဏ ပါဝင်မှုနည်းကာ ကြေညက်လွယ်သော အမျှင်ဓာတ် အလုံအလောက်ပါရှိနေသည်။ ၎င်းအစွမ်းသတ္တိများက လူကိုခွန်အားဖြစ်စေသည်။အသီးသာမက အစေ့နှင့်အမြစ်တို့ကလည်း ဆေးဖက်ဝင်ကြသည်။ပိန္နဲသီးတွင် လူကိုအကျိုးပြုစေသော ဗီတာမင်စီ များစွာပါဝင်သဖြင့် အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးကဲ့သို့ ဗိုင်းရပ် ရာသီဖျား များနှင့်ပြင်ပဘက်တီးရီးယားပိုး အမျိုးမျိုးတို့ မကူးစက်နိုင်အောင် ကာကွယ်ပေးသည်။ထို့ပြင် သွေးဖြူဥဆဲများကို ကောင်းကျိုးပြု၍ ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် တစ်နေ့တာ လိုအပ်နေသော ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း ပမာဏကို ပိန္နဲသီး တစ်ခွက်စာထဲမှာ အလုံအလောက် ရရှိ နိုင်သည်။ပိန္နဲသီးတွင် ဗီတာမင်စီ နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများအပြင် ကင်ဆာရောဂါများကို တိုက်ဖျက်ပေးနိုင်သော Phytonutrients များ၊ Lignans, Isoflavones နှင့် Saponins ဓာတ်များ ပါရှိကြသည်။ ၎င်းဓာတ်များက ခန္ဓာကိုယ် ထဲမှာ ကင်ဆာဖြစ်လာမှုကို အားပေးသည့် Free radicals များကို ဖယ်ရှားသုတ်သင်ရုံမျှမက ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော ဆဲလ်များကို ကာကွယ်ပေးသည်။ပိန္နဲသီးတွင် အမျှင်ဓာတ်များစွာ ပါရှိခြင်းကြောင့် အစာခြေစနစ်ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။ အူကို ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်စေသဖြင့် ဝမ်းမှန်စေသည့်အပြင် အူအမြှေးပါးတွေကို ကျန်းမာစေကာ အူမကြီးကင်ဆာ မဖြစ်စေနိုင် တော့ပေ။   ပိန္နဲသီးမှာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ဖက်ခွက်နာ၊ ပြည်တည်နာများ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးသည့် အာနိသင်များ ပါရှိနေ၍ အစာအိမ်နာ နှင့် အူလမ်းကြောင်း ရောဂါဝေဒနာတို့ မဖြစ်ပေါ်အောင် ကာကွယ်ကုသပေးနိုင်သည်။ပိန္နဲသီးတစ်ခွက်စာ ပမာဏထဲတွင်ပါရှိသော ဗီတာမင်အေသည် မုန်လာဥနီ တစ်ခွက်စာထဲတွင် ပါရှိမှု၏ လေးပုံ တစ်ပုံဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဗီတာမင်အေ ပေါကြွယ်ဝသော ပိန္နဲသီးကိုစားပေးခြင်းဖြင့် အရွယ်မတိုင်မီ မျက်စိမှုန်ခြင်း၊ အမည်းရောင် အစက်အပြောက်များပေါ်ခြင်းနှင့် ကြက်မျက်သင့်ရောဂါစသည့် မျက်ကြည်လွှာ အမြင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတို့ မဖြစ်ပေါ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ပိန္နဲသီးတွင် ဖရက်တို့နှင့် ဆူးခရို့ကဲ့သို့ အသီးအနှံမှရသော    သဘာဝသကြားဓာတ်တွေ ပါဝင်နေသဖြင့် ပိန္နဲသီး စားပြီးသည် နှင့် တစ်ပြိုင်နက် သိသိသာသာ ခွန်အားတိုးပွားလာစေမည်ဖြစ်သည်။ကျန်းမာရေးအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသော ပြည့်ဝဆီနှင့် ကိုလက်စထရော လုံးဝမပါရှိပေ။ထို့ကြောင့် နှလုံးကို ကျန်းမာစေသည်။ပိန္နဲသီးမှာ ဗီတာမင် B-6 ပါရှိ၍ သွေးထဲရှိ Homocystein ပမာဏကို ချပေးနိုင်သည်။ ထို့ပြင် ပိုတက်စီယမ်ဓာတ် ပါဝင်သဖြင့် သွေးဖိအားကို ပုံမှန်ဖြစ်စေကာ ရုတ်တရက် သွေးပေါင်တက်ခြင်း၊ ကျခြင်းတို့ မဖြစ်စေနိုင်ပေ။ ထို့ပြင် သွေးတိုးကျစေပြီး သွေးတိုးရောဂါနှင့် ဆက်စပ်သော နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်မှု အလားအလာကို နည်းပါးစေသည်။ပိန္နဲသီးထဲရှိ ပိုတက်စီယမ်သည် ငှက်ပျောသီးထဲတွင် ပါရှိသော ပိုတက်စီယမ်၏ ထက်ဝက်မျှပမာဏ ပါရှိသဖြင့် အရိုး များကို ကျန်းမာသန်စွမ်းစေသည်။ ထို့ပြင် ပိန္နဲသီးထဲတွင် မဂ္ဂနီစီယမ်ဓာတ်ပေါကြွယ်ဝသဖြင့် ကယ်စီယမ်စုပ်ယူခြင်းကို   အားပေးသည့်အတွက် အရိုးများကို ကျန်းမာသန်စွမ်းစေသည်။ ဗီတာမင်ဒီ နှင့် ဟော်မုန်း ပြောင်းလဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်တတ်သော အရိုးကြွပ်ဆတ်ရောဂါ၊ အရိုးပါးရောဂါနှင့် အရိုးအလွယ်တကူ ကျိုးခြင်းတို့မှ ကာကွယ်ပေးသည်။ ကလေးငယ်များ အရိုးသန်စွမ်းစေရန်အတွက် ပိန္နဲသီးက အကောင်းဆုံး ဆေးတစ်ခွက်ဖြစ်သည်။ သံဓာတ်ပါရှိသဖြင့် သွေးအားနည်းရောဂါ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပြီး ခန္ဓာကိုယ် ထဲရှိသွေးများကို ကောင်းစွာ လည်ပတ်စီးဆင်း စေသည်။ပိန္နဲသီးထဲတွင်ပါရှိနေသော ကော့ပါးသတ္တုဓာတ်များက သိုင်းရွိုက်၏ ဇီဝကမ္မ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ကောင်းစွာ အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်စေသည်။ အထူးသဖြင့် ဟော်မုန်း ထုတ်လုပ်ရေးတွင်ပါဝင် ကူညီပေးသဖြင့် သိုင်းရွိုက်ကို ကျန်းမာစေသည်။ပိန္နဲသီးထဲတွင် ကယ်လိုရီနှင့် အဆီဓာတ်ပမာဏ ပါဝင်မှုလွန်စွာ နည်းပါးသဖြင့်   ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် ပုံမှန် ထိန်းသိမ်း လိုသူများအတွက်  အထူးသင့်လျော် ကောင်းမွန်သည်။သွေးမတိတ်ရောဂါ ဝေဒနာသည်များကို ကောင်းကျိုးပြုပါသည်။ ထို့ပြင် သွေးမတိတ်နာများ နှင့် အနာမကျက်ဘဲ မြုံနေသော ယဉ်းနာများကို ပိန္နဲသီး အသားဖြင့်အုံပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေနိုင်သည်။ ပိန္နဲသီးထဲတွင် ဗီတာမင်စီနှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ပါရှိနေ၍ ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ ဆဲလ်များ တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းပျက်စီးမှုမှ  ကာကွယ်ပေးသည်။  အရွယ်မတိုင်မီ အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းမှလည်း  ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ပိန္နဲသီးသည် စိတ်ဖိစီးခြင်းနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားခြင်းတို့ကို ကောင်းစွာ ပျောက်ကင်းစေသည်။ ခံတွင်း ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးပြုသည်။ပိန္နဲသီးအစေ့နှင့် ကျန်းမာရေးပိန္နဲသီးအစေ့ကို ပြုတ်စားပါက သွေးလေလည်ပတ်မှုကို ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်းမှ သက်သာခြင်း၊ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အညစ်အကြေး စင်ကြယ်ခြင်း၊ အသားအရေကြည်လင်ခြင်း၊ ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ဖျက် ပေးနိုင်ခြင်း စသည်ဖြင့် ကောင်းကျိုးပြုသည်။ ပိန္နဲသီးအစေ့ တစ်စေ့ကို နွားနို့အေးအေး ထဲမှာ ခေတ္တစိမ်ထားပြီးနောက် အနှစ်ဖြစ်လာသည်အထိ ကြိတ်ခြေပါ။မျက်နှာပေါ်ရှိ အရေးအကြောင်းများပေါ်သို့ ၎င်းအနှစ်ဖြင့် သုတ်လိမ်းပေးခြင်းအားဖြင့် ရက်သတ္တလေး ပတ်အကြာ အသားအရေ သိသိသာသာ ထူးခြားကောင်းမွန်လာစေနိုင်သည်။ မျက်နှာပေါ်ရှိ အမာရွတ်များ အတွက် ပိန္နဲသီးအစေ့ကို အခြောက်ခံပြီးနောက် နွားနို့၊ ပျားရည်တို့ဖြင့် အနှစ်ရအောင်ကြိတ်ခြေ၍လိမ်းပေးပါ။ပိန္နဲသီးပင်အမြစ်နှင့် ကျန်းမာရေးပိန္နဲသီးပင်အမြစ်မှ ထုတ်ထားသော အဆီသည် ဝမ်းလျှောဝမ်းကိုက်ရောဂါကို ပျောက်ကင်းစေသည်။ပိန္နဲသီးပင် အမြစ်ဟာ အရေပြားပေါ်မှာဖြစ်တတ်သည့် ရောဂါတော်တော်များများကို ပျောက်ကင်းစေသည်။သနပ်ခါးဖြင့်ရောလိမ်း၍သော်လည်းကောင်း၊ သူ့ချည်းသက်သက်သွေး၍သော်လည်းကောင်း လိမ်းကျံပေးနိုင်သည်။ ပန်းနာရင်ကျပ်ခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် အပူကြီးဖျားနာခြင်းတို့အတွက် ပိန္နဲသီးပင်အမြစ်ကို ပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း၊ သွေး၍သော်လည်းကောင်း သောက်သုံးပေးနိုင်သည်။ပိန္နဲပင်နှင့်မျက်နှာပေါင်းတင် နည်းလမ်းနှစ်သွယ်ပိန္နဲသီး၊ အရွက်နှင့် အပင်မြစ်တို့သည် အသားအရေကို ကျန်းမာစေသဖြင့် ယခုအခါ ၎င်းတို့ဖြင့် စီမံ ပြုလုပ်ထားသော ရေချိုးခရင်၊ ဆပ်ပြာရည်၊ မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာ၊ လိုးရှင်း နှင့် ခေါင်းလျှော်ရည် စသည်တို့ကို အလှကုန် ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချလျက်ရှိသည်။   ပိန္နဲသီးအရွက် ၁ဝ ရွက်ကို ရေစင်အောင်ဆေးပြီးနောက်  ရေအနည်းငယ်ဖြင့် ညှစ်ချပါ။ ရရှိလာသော ပိန္နဲရွက် အရည် (သတ္တုရည်)ကို မျက်နှာအနှံ့ လိမ်းကျံပြီးနောက် အခြောက်ခံထားပါ။  ၁၅ မိနစ်ခန့်အကြာ ရေခပ်နွေးနွေးဖြင့် မျက်နှာ သစ်ပေးလိုက်ပါ။  အသားအရေ   နူးညံ့သန့်စင် သွားစေပါလိမ့်မည်။  အစေ့ဖယ်ထားသော ပိန္နဲသီးမှည့် ငါးမြွှာ၏ အသား ကို ကြိတ်စက်ဖြင့်ကြိတ်ခြေပြီးနောက် ရရှိလာသော အနှစ်ကို  သကြားစားပွဲတင် ဇွန်းနှစ်ဇွန်းရောမွှေပြီး မျက်နှာအနှံ့ လိမ်းပေးပါ။   မိနစ် ၂ဝ ခန့်အကြာ   ရေအေးအေးလေး ဖြင့် ဆေးကြောသန့်စင်ပေးပါ။ ထိုနည်းအတိုင်း တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်လုပ်ပေးရုံမျှဖြင့် မျက်နှာအရေပြားပေါ်ရှိ  ဆဲလ်အသေတွေကို ဖယ်ရှားပေးပြီး မျက်နှာအသားအရေလေး ဝင်းမွတ်တောက်ပလာပါလိမ့်မည်။ ပိန္နဲသီးအဆန်ကြီး၊ မကြီးကို အသီးခွံကြည့်ပြီး ခွဲခြားနိုင်သည်။ အပြင်က ပိန္နဲခွံဆူး တွေကြီးပြီး ကျဲနေလျှင် အသီးရင့်ပြီး အဆန်ပြည့်ပါသည်။ အခွံဆူးတွေ စိပ်ပြီးသေးနေလျှင် အသီးနုပြီး အဆန်ကျဲ ပါသည်။ပိန္နဲသီးအစေးသည် အလွန်စေးကပ်သဖြင့် အဝတ်အစားများ စွန်းထင်းပါက ရေဖြင့်မည်မျှပင် ဆေးကြောပါသော်လည်း မပြောင်နိုင်တော့ပေ။ အသီးခွံကို ခွဲသည့်အခါ အစေးများ ကပ်မနေစေရန်အတွက် လက်နှင့် ဓားတို့ကို ဦးစွာ ဆီသုတ် လိမ်းပါ။ အစေးများ လက်ပေါ်ပေသွားပါက လက်ကို ဆန်အိုးထဲထည့်ပြီး ဆန်စေ့များဖြင့် ပွတ်သပ်ပေးပါ။သတိပြုရန်-  ပိန္နဲသီးကို ပျားရည်နှင့် တွဲဖက်စားမိပါက အော့အန်တတ်သည်။-  ဆီးချိုရောဂါသည်များ မစားသင့်ပါ။-  ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည်များနှင့်   အမျိုးသမီးများ ဓမ္မတာလာစဉ်တွင် ပိန္နဲသီးကို အလွန်အကျွံမစားသင့်ပေ။ estrogen hormone ကို ပျက်စီးစေနိုင်ပါသည်။- ပိန္နဲသီးသည် ပင်ကိုသဘာဝအရ ကြေညက်ခဲသော အစာဖြစ်၍   ညက်ညက်ဝါးစားပါ။    အစာအိမ်ရောဂါသည်များ အလွန်အကျွံ စားပါက အစာကို ချေဖျက်ပေးသည့် အက်စစ်ဓာတ်များ တဖြည်းဖြည်း တိုးပွားလာကာ အစာအိမ် သွေးကြောပေါက်ခြင်း ဖြစ်တတ်သည်။-  ပိန္နဲသီးအပါအဝင် အစေးပါသော သစ်သီးများက အပူဓာတ်ဖြစ်၍ အလွန်အကြူး မစားသင့်ပေ။အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ပိန္နဲသီးသည် အနံ့၊ အရသာနှင့်ပြည့်စုံသော သစ်သီးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဆေးဖက်ဝင် ဓာတ်စာ တစ်မျိုးလည်း ဖြစ်ပေသည်။ သို့သော်မည်သည့်အစားအစာကိုမဆို တန်ဆေးလွန်ဘေးဖြစ်တတ်၍ အလွန်အကျွံ မစားသင့်ပေ။ ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးကြီးသော အာဟာရဓာတ်ပြည့်ဝ ကစီဓာတ်၊ ဗီတာမင် နှင့် သတ္တုဓာတ်တို့ အများအပြားပါဝင်နေသော အံ့မခန်း ပိန္နဲသီးကို သဘာဝ၏ အာဟာရအဖြစ် သင့်တင့်မျှတစွာစားသုံးကြရန် တိုက်တွန်း လိုက်ရပါသည်။ 
© Copyright 2024 SAC All Rights Reserved.