အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ ကင်းစင်ဒေသဆုရရှိသော မြန်မာ၏ပုဂံအား ဂုဏ်ပြုအပ်ပါသည်

မြန်မာနိုင်ငံမှ     ပုဂံရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေအား    အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု သတ်မှတ်ပေးခြင်းသည် ထင်ရှားသောအောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ပုဂံရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေသည် မြန်မာတို့၏ ရှေးဟောင်းမြို့တော်ဖြစ်ပြီး ထင်ရှားကျော်ကြားသော    စေတီပုထိုးများနှင့် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်များကြောင့်  လူသိများသော    သမိုင်းဝင်ရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေ ဖြစ်ပါသည်။ ယခုကဲ့သို့  ပုဂံရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေအား   အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ ကင်းစင်ဒေသဆုဖြင့်   အသိအမှတ်ပြု သတ်မှတ်ပေးခြင်းသည်     မြို့တော်၏ ပြည်သူလူထုကျန်းမာရေးအတွက် သာမက     ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန်အတွက်ပါ အထောက်အကူပြုရာ ရောက်ပါသည်။

အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသဆုသည်    ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော ပတ်ဝန်းကျင်ဖန်တီးရာတွင် ထူးချွန်သော ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ပြသသည့် အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့များနှင့်ဒေသများအတွက် ပေးအပ်သည့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော ဆုဖြစ်သည်။ ဤအစီအစဉ်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ပန်းတိုင်များနှင့်ကိုက်ညီပြီး လူနေမှုဘဝအရည်အသွေး မြှင့်တင်ရာတွင်   ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သောနေရာများ၏ အရေးပါမှုမြင့်မားလာခြင်းကို အသိအမှတ်ပြုထင်ဟပ်စေသည်။ မြန်မာ၏ပုဂံအတွက် ဤဆုကို လက်ခံရရှိခြင်းမှာ  ထင်ရှားသောမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် များပြားလာနေသော ခရီးသွားလုပ်ငန်း၏  လိုအပ်ချက်များကို ဟန်ချက်ညီညီထိန်းညှိပေးသော မြို့တော်၏ ထူးခြားသော   အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်ပါသည်။

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် တည်ရှိသော ပုဂံရှေးဟောင်းမြို့သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် UNESCO မှ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် စာရင်းဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏   ရင်သပ်ရှုမောဖွယ် ဘုရားကျောင်းများ၊ ဘုရားများ၊ စေတီပုထိုးများကြောင့် လူသိများသောပုဂံသည် မြန်မာဘုရားကျောင်း ဒီဇိုင်းအပေါ်  များစွာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော ခမ်းနားသော   ဗိသုကာလက်ရာများကို ပြသထားသည်။  မူရင်းမြစေတီကျောက်စာ၊ အနော်ရထာမင်း နန်းတော်အပါအဝင်  ရှားပါးပုဂံခေတ် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များစွာကို  စုစည်းပြသထားသည့် ပုဂံရှေးဟောင်း  သုတေသနပြတိုက်သည် အထင်ကရနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ မြန်မာ၏ ပုဂံသည်  ကျက်သရေရှိလှသော အတိတ်ကို တစေ့တစောင်းဖော်ဆောင်လျက် ဧည့်သည်များကို  ၎င်း၏သဘာဝ အလှတရားနှင့် သမိုင်းဆိုင်ရာအရေးပါမှုများဖြင့်ဆွဲဆောင်နိုင်သော   ဆေးလိပ်ကင်းစင်သော   နေရာတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာ၏ပုဂံကို အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေးဆုဖြင့်   အသိအမှတ်ပြုခြင်းသည်   ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး စီမံချက်များတွင် လူထုပါဝင်မှု၏အရေးပါမှုကို မီးမောင်းထိုးပြနေပြီး  ပုဂံ၏ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေး မူဝါဒအောင်မြင်မှုသည်  ပြည်တွင်းနေထိုင်သူများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ခရီးသွားများ၏  ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရလဒ်ဖြစ်ပါသည်။ 

ဤစုပေါင်းကြိုးပမ်းမှုသည် အထူးသဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုအရ ထိခိုက်လွယ်သောဒေသများ၌  ဆေးရွက်ကြီးသုံးစွဲမှုကို တိုက်ဖျက်ရာတွင်  လူထုအသိပညာပေးမှုနှင့် ပညာရေး၏အရေးပါမှုကို   အလေးပေးဖော်ပြခြင်းလည်း ဖြစ်ပါသည်။

အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသဆုသည် အာဆီယံဒေသတစ်ဝန်းရှိ မြို့များ၊ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့များ၊ ပြည်နယ်များကို  ဂုဏ်ပြုသောအသိအမှတ်ပြုမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး  ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သောပတ်ဝန်းကျင်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် ထိန်းသိမ်းရန်၊ စံနမူနာပြ ကတိကဝတ်များကိုပြသရန်အတွက်  ဤဆုသည် ထိရောက်သော  ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေးမူဝါဒများ၏ အရေးပါမှုနှင့်  ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအပေါ် သိသာထင်ရှားသော သက်ရောက်မှုများကို  မီးမောင်းထိုးပြနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။   ပုဂံအမွေအနှစ်ဇုန်တွင် ဆေးလိပ်ငွေ့ ကင်းစင်သောနေရာများ    တည်ထောင်ရေးမူဝါဒ လမ်းညွှန်ချက်များအရ ဆေးလိပ်ကင်းစင်သော နေရာများမှာ ရှေးဟောင်းအထိမ်းအမှတ်နေရာများ၊ အစိုးရရုံးများ၊ ဟိုတယ်များ၊ ညောင်ဦးလေဆိပ်၊ ဘုရားသုံးဆူ၊  ကစားကွင်း/ ပန်းခြံများ၊ စားသောက်ဆိုင်များ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊   ဘုရားကျောင်းများနှင့်  လုပ်ငန်းခွင်များပါဝင်ကြောင်းလည်း သိရှိရပါသည်။

ခရိုင်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနရုံး၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်က ကျင်းပသည့် မီးခိုးကင်းစင်သော ပုဂံအမွေအနှစ်နေရာများ လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာရှင်းလင်းပွဲတွင်   ညောင်ဦး ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ထံ ဆောင်ရွက်နေသော အစီအစဉ်များကို ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ပါသည်။ 

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့တို့၏ ညွှန်ကြားမှုဖြင့် ပုဂံဒေသအတွက် ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သည့် အမွေအနှစ်နေရာများ  တည်ထောင်ရန် ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးကော်မတီက အားသွန်ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြီးမြောက်အောင်မြင်မှုများကိုဆက်လက်ဖော်ပြရလျှင်၂၀၂၁ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့ထိ ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သောနေရာ ၉၂ ခုမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၁ ရက်နေ့တွင် ၁၀၂ နေရာသို့ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ “မီးခိုးကင်းစင်သော အမွေအနှစ်များ အကောင်အထည်ဖော်ရေး ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီ အစည်းအဝေး”“Places, Bagan” ပရောဂျက်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ကြီးကြပ်ရေး ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ရပ်ရွာကိုယ်စားလှယ်များ ပူးပေါင်း၍  “မီးခိုးငွေ့ ကင်းစင်သော ပုဂံရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များ”  စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ ပြန်လည် သုံးသပ်ခြင်းနှင့် စည်းရုံးရေးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးကို ၂၀၂၃  ခုနှစ် မေလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။  ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးအားလုံး၏   ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော နေရာများဆိုင်ရာ   အမျိုးသား ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅  ရက်နေ့မှ ၂၆ ရက်နေ့အထိ  နေပြည်တော်တွင် အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါသည်။

ပြင်ပကြော်ငြာအပိုင်းတွင်လည်း ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော  ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် ပုဂံတွင် ဆေးလိပ်ကြော်ငြာများ မရှိသကဲ့သို့  ဆိုင်းဘုတ်များ၊ ပိုစတာများ၊ ကြော်ငြာဘုတ်များနှင့်ဂရပ်ဖစ်  ကျန်းမာရေး သတိပေးပိုစတာများ   နေရာအနှံ့တွင်ရှိနေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။  

၎င်းအပြင်  ပုဂံတွင် မီးခိုးကင်းစင်/ဆေးလိပ်ထိန်းချုပ်ရေး  စာတိုများကို မြို့တော်၏အဓိကနေရာများတွင်  ပိုစတာများနှင့် ကြော်ငြာဘုတ်များအဖြစ် တွေ့ရှိရသကဲ့သို့ပုဂံမြို့သည်  ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော မြို့ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာထားသည့် ကြီးမားသော  “ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော ပုဂံ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ အမွေအနှစ်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ဂုဏ်” ကြော်ငြာဆိုင်းဘုတ်အား မြို့အဝင်တွင်အထင်ကရ တွေ့ရှိရပါသည်။

အစိုးရ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုအနေဖြင့် ပုဂံရှိ အစိုးရရုံးဌာနများ အားလုံးသည် ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော နေရာများအဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ထိုကဲ့သို့သော သမိုင်းဝင်နှင့်ယဉ်ကျေးမှုအရ  အရေးပါသောနေရာတစ်ခုတွင် ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေးမူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့်  ပုဂံသည်ခရီးသွားများအတွက် အတွေ့အကြုံကို မြှင့်တင်ပေးရုံသာမက အာဆီယံရှိ အခြားသောဒေသများအတွက် အပြုသဘောဆောင်သော စံနမူနာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။  အဆိုပါဆုသည် မြို့သူမြို့သားများ၏ အမွေအနှစ်များကို  နောင်လာနောက်သား မျိုးဆက်များအတွက် ထိန်းသိမ်း ပေးကာ ဒေသတွင်း နေထိုင်သူများရော ခရီးသွားများပါ အကျိုးရှိစေမည့်   ပိုမိုသန့်ရှင်းကျန်းမာသော ပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖန်တီးရန်   ကြိုးပမ်းမှုများကို   မီးမောင်းထိုးပြထားပါသည်။ 

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးဆောင်သော မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် သြဂုတ်လ  ၈ ရက်နေ့တွင် လာအိုနိုင်ငံ ဗီယင်ကျန်းမြို့ အမျိုးသားကွန်ဗင်းရှင်း ဗဟိုဌာန၌ အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသဆု(ပုဂံ)ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပါသည်။

ပုဂံ၏   ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေး ပဏာမခြေလှမ်းသည် ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအတွက် ရှေ့သို့ တွေးခေါ်နိုင်သော ချဉ်းကပ်မှုကို ကိုယ်စားပြုသောကြောင့်  အထူးချီးကျူးထိုက်ပါသည်။ စေတီပုထိုးပေါင်း ထောင်ချီရှိသော ရှေးဟောင်းမြို့သည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများကို  ဆွဲဆောင်ရာနေရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း   ဤခရီးသွားဧည့်သည်များ   ဝင်ရောက်လာမှုသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ယဉ်ကျေးမှု နေရာများ ပျက်စီးယိုယွင်းလာနိုင်သည့် အလားအလာများအပါအဝင်   စိန်ခေါ်မှုများကို ဆောင်ကြဉ်း လာစေနိုင်သောကြောင့် ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ရေးမူဝါဒများကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့်  ပုဂံသည် ၎င်း၏ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအမွေအနှစ်များကို  ဆေးရွက်ကြီးမီးခိုးငွေ့၏    အန္တရာယ်ဆိုးကျိုးများမှ   ကာကွယ်ပေးရုံ သာမက လေထုအရည်အသွေး ကောင်းမွန်အောင်    ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း  ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ရာ တွေ့ရှိရပါသည်။

ထို့ပြင်   ပုဂံ၏အောင်မြင်မှုသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းနှင့် အာဆီယံအသိုက်အဝန်းတစ်လျှောက်ရှိ  အခြား မြို့များနှင့် ဒေသများအတွက်   လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုဖြစ်သကဲ့သို့     ယဉ်ကျေးမှုထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကို  ဦးစားပေးသည့် နည်းလမ်းဖြင့်   အမွေအနှစ်နေရာများကို   ထိထိရောက်ရောက် စီမံခန့်ခွဲနိုင်ကြောင်း သက်သေပြနေပါသည်။ 

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် ပုဂံကိုပေးအပ်သော အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသဆုသည် ကျန်းမာသန့်ရှင်းပြီး ပိုမိုရေရှည် တည်တံ့သော ပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖန်တီးရန် မြို့တော်၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အသိအမှတ် ပြုခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ ပုဂံပြည်သူလူထုကို   အကျိုးပြုရုံသာမက ဒေသတွင်းရှိ  အခြားသော အမွေအနှစ်နေရာများအတွက် စံပြအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည့်  အောင်မြင်မှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ပုဂံသည် ခေတ်မီပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အလေ့အကျင့်ကောင်းများကို လက်ခံကျင့်သုံးနေချိန်တွင် ရှေးဟောင်းအံ့ဖွယ်များကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားသောကြောင့် ၎င်းသည် ရိုးရာဓလေ့နှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများကို   လက်တွဲ လုပ်ဆောင်သည့်အခါ ပြီးမြောက်အောင်မြင်နိုင်သည့် တောက်ပသော ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိပြီး အဆိုပါ အာဆီယံဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်ဒေသဆုသည် မြန်မာ၏ပုဂံနှင့် အာဆီယံ အသိုက်အဝန်း တစ်ရပ်လုံး အတွက် ဂုဏ်ယူစရာကောင်းသည့်  ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရာတွင် ဆေးလိပ်ငွေ့ကင်းစင်သော ပတ်ဝန်းကျင်၏ အရေးပါမှုကို ပြသနေပါကြောင်း  ဂုဏ်ပြုရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။     ။

Source-www.moi.gov.mm