စမတ်ဖုန်းသုံးစွဲခြင်းနှင့် နောက်ဆက်တွဲအန္တရာယ်များ

ယနေ့ခေတ်သည် နည်းပညာခေတ်ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးဖြစ်စေ၊ မွေးမြူရေးဖြစ်စေ နည်းပညာကိုအခြေခံ၍သာလျှင်စိုက်ပျိုးမွေးမြူနေကြသည်ကိုအားလုံးအသိပင်ဖြစ်သည်။နည်းပညာနှင့်သက်ဆိုင်သောပစ္စည်းကိရိယာများကလည်း တစ်နေ့တစ်မျိုးမရိုးနိုင်အောင် တီထွင်ဆန်းသစ်နေကြသည်။ ထိုပစ္စည်းများအနက်လက်ကိုင်ဖုန်း(Smart Phone)လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွင် စမတ်ဖုန်းသည် သယ်ယူရလွယ်ကူသလို ဘက်စုံအသုံးပြုနိုင်သောပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်ရာ စာအုပ်ဖတ်ချင်သလား၊ နည်းပညာဆိုင်ရာများကို    လေ့လာချင်သလား၊  စီးပွားရေးလုပ်ချင်သလား အကုန်လုံး စမတ်ဖုန်းဖြင့်ပြုလုပ်နိုင်သည်။ စမတ်ဖုန်းသည် ဘက်စုံအသုံးပြုနိုင်သည်မှန်သော်လည်း နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများလည်းရှိသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်လောက်က တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာအရ မိုဘိုင်းဖုန်းသုံးစွဲသူ  ၂ ဒသမ၂ဘီလီယံရှိပြီး   ကြိုးမဲ့ဖုန်းအသုံးပြုသူ ၁ ဒသမ၂၆ ဘီလီယံအထိရှိကြောင်းသိရသည်။   ယခုကမ္ဘာ့လူဦးရေ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်း (၄ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ)ခန့်သည် တယ်လီဖုန်းသုံးစွဲနေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်စမတ်ဖုန်း

စာရေးသူတို့နိုင်ငံတွင်ဖုန်းကို၂၀၁၀-၂၀၁၁ ခုနှစ်လောက်က  စတင်အသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။သို့သော် တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်တော့မဟုတ်သေးပေ။ ထိုအချိန်က ကြိုးဖုန်းများကိုသာ တိုင်ထောင်၍အသုံးပြုကြရသည်။ ရွာတစ်ရွာတွင်ကြိုးဖုန်းတစ်လုံးလောက်သာရှိကြသည်။ ဖုန်းပြောလိုလျှင်  ကြိုးဖုန်းဆိုင်သို့သွားရောက်ပြောကြရသည်။ ထို့နောက် တဖြည်းဖြည်းနှင့်ယခုလက်ကိုင်ဖုန်း ခေါ် စမတ်ဖုန်းများကိုတွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာကြသည်။  ယခုလူတိုင်းလိုလို စမတ်ဖုန်းတစ်လုံးစီရှိကြသည်အထိ တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။  မိသားစုတစ်စုမှာပင်  စမတ်ဖုန်းတစ်လုံးနှုန်းလောက်ရှိကြသည်။  တချို့ကထိုဖုန်းဖြင့်စီးပွားရေးလုပ်ကြသည်။  

တချို့က စာပေဗဟုသုတရှာကြသည်။တချို့က စျေးရောင်းကြသည်။  တချို့က နည်းပညာများဖြန့်ဝေကြသည်။  သတင်းအချက်အလက်များကိုလည်း  အလွယ်တကူ  ရှာဖွေဖတ်ရှုနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့်စမတ်ဖုန်းသည်ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုသဖွယ်ဖြစ်နေခဲ့သည်။မိမိသိချင်သည့်အချက်အလက်များကိုအလွယ်တကူရှာဖွေ၍ ထိုအချက်များအရ စမတ်ဖုန်းအသုံးပြုခြင်းသည်အကျိုးများစေသည်။ သို့သော် အလွန်အကျွံသုံးစွဲပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

ကလေးသူငယ်နှင့်ဖုန်းစွဲခြင်း

အများအားဖြင့်တော့ စမတ်ဖုန်းများသည် စွဲလမ်းမှုကိုဖြစ်စေသည်။ အထူးသဖြင့်ဂိမ်းဖြစ်သည်။

စမတ်ဖုန်းများမပေါ်မီကမည်သည့်ဂိမ်းမျှ မကစားကြပေ။ စမတ်ဖုန်းများပေါ်လာပြီးနောက် ဂိမ်းကစားရင်းဂိမ်းစွဲသွားကြသည်။ အထူးသဖြင့် ကလေးနှင့်လူငယ်များဖြစ်သည်။ စာရေးသူ၏တူတစ်ယောက်ဆိုလျှင် ဖုန်းသုံးလုံးကို အလဲအလှယ်လုပ်ပြီး ဂိမ်းကစားသည်။မွေးခါစငါးလကလေးပင် ဖုန်းအလင်းတွေ့လျှင်အာရုံစူးစိုက်ကြည့်နေတတ်သည်။ထိုကလေးကိုဖုန်းမပြရန်   အမြဲပြောရသည်။ကလေးငယ်များအား  ဖုန်းသုံးတတ်သည့်အကျင့်မဖြစ်အောင် ထိန်းကျောင်းပေးသင့်သည်။ ဧပြီလ    ၁၀   ရက်က စာရေးသူမျက်စိဆေးခန်း၌ မျက်စိပြနေစဉ် ကလေးတစ်ယောက်  မျက်စိလာပြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဘာဖြစ်သလဲဟုမေးမြန်းကြည့်ရာ ဖုန်းအသုံးများသဖြင့် မျက်စိမကောင်းကြောင်းသိရသည်။

ထို့ပြင် စာရေးသူအသိမိတ်ဆွေ၏ကလေးတစ်ယောက်ဆိုလျှင်လည်း ဖုန်းအသုံးများသဖြင့် မျက်စိသူငယ်အိမ်စောင်းသွားရသည်။ ကြည့်လျှင်မျက်စိကိုတည့်တည့်မကြည့်ဘဲ စွေကြည့်သည်။မိဘတချို့က ကလေးငြိမ်နေလျှင်ပြီးရောဆိုပြီးဖုန်းပေးထားလေ့ရှိကြသည်။   ကလေးများ၏မျက်စိသည် အလွန်နုနယ်သေးသည်။  ဖုန်းစွဲပြီးဖုန်းကြည့်ချိန်များပါက မျက်စိကို ဒုက္ခပေးတော့သည်။ တချို့ကလေးများဆိုလျှင် မျက်စိမှာရဲရဲတောက်နေသည်။  အာရုံကြောစနစ်ချို့ယွင်းလာသည်။ ဂိမ်းကစားများလျှင်ဂိမ်းစွဲ၍မည်သည့်အလုပ်မျှမလုပ်ချင်တော့ဘဲ ဂိမ်းပဲကစားချင်နေသည်။စာရေးသူတူတစ်ယောက်ဆိုလျှင် ညဘက်ဂိမ်းဆော့ပြီး နေ့ဘက်မှအိပ်သည်။ ရေရှည်တွင်   ကျန်းမာရေးအတွက်မကောင်းပေ။ အထူးသဖြင့် ကလေးငယ်များကို ဖုန်းပေးမသုံးသင့်ပေ။ လူကြီးများအနေဖြင့်   ကြပ်မတ်ပေးရန်လိုအပ်သည်။ ဖုန်းအသုံးပြုခွင့်ပေးလျှင်လည်း အချိန်ဖြင့်သာ ပေးသုံးသင့်သည်။ ပညာရှင်များ၏လေ့လာချက်အရ စမတ်ဖုန်းကြောင့်ရောဂါဖြစ်စေနိုင်မှုသည် ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိကြောင်းသိရသည်။ လက်တော့၊  ကွန်ပျူတာကြောင့် ရောဂါဖြစ်မှု ၅၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘလူးတုကြောင့် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ တက်ဘလက်ကြောင့် ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းရောဂါဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းသိရသည်။

စမတ်ဖုန်းနှင့်အိပ်ရေးပျက်ခြင်း

စမတ်ဖုန်းတွေမပေါ်ခင်က ည ၇ နာရီ၊ ၈ နာရီဆိုလျှင်အိပ်ရာဝင်ကြသည်။ အိပ်ရာသည် တစ်နေ့တာပင်ပန်းသမျှအပန်းဖြေရာနေရာဖြစ်သည်။ ယခုမူ အိပ်ရာသည် စမတ်ဖုန်းကိုလွတ်လွတ်လပ်လပ်အသုံးပြုရာနေရာဖြစ်သည်။ အိပ်ရာဝင်ပြီဆိုလျှင်  ဖုန်းအသုံးပြုကြသည်။ ယခုအခါ စမတ်ဖုန်း၊ တက်ဘလက်နှင့်လက်တော့များပါ အိပ်ရာထဲရောက်လာသည်။ ယင်းတို့ကိုကျူးကျော်သူများဟုပင်ဆိုရတော့မည်။ အိပ်ချိန်ရောက်၍ မအိပ်သေးဘဲ ဖုန်းသုံးနေပါက မျက်စိကြောင်ပြီးအိပ်မရတော့ပေ။ထိုအခါ   မျက်စိကြောင်ပြီး အိပ်ရေးပျက်လာသည်။ တချို့က စက်ပိတ်အိပ်ကြသော်လည်း တချို့က  စက်မပိတ်ကြပေ။  ဖုန်းကို စက်ပိတ်ထားသော်လည်း မျက်နှာပြင်မှ   အလင်းထုတ်လွှတ်နိုင်သေးသဖြင့်  ထိုအလင်းကြောင့် ကလေးများအိပ်မောကျခြင်းကို    ဟန့်တားနိုင်ကြောင်းသိရသည်။  ထို့ပြင်   ဖုန်းနှင့်အတူ အိပ်စက်ခြင်းသည်   အိပ်ရေးပျက်သည့်အပြင် အဝလွန်ခြင်း၊ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ခြင်းနှင့် အယ်ဇိုင်းမားရောဂါတို့ဖြစ်တတ်သည်။

ထို့ပြင် ဖုန်းကထုတ်လွှတ်ပေးသော အပြာရောင်အလင်းတန်းသည် အိပ်စက်မှုကိုဟန့်တားနိုင်သည်။

ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ အဆိုပါအပြာရောင်အလင်းတန်းသည် ဦးနှောက်အတွင်းက နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်စက်စေနိုင်သည့်ဓာတုပစ္စည်းကို အလွန်အမင်းနှိုးဆွပေးခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ညအိပ်ချိန်၌ လူနှင့်ဖုန်းကို ဝေးဝေးထားအိပ်သင့်သည်။ မိမိနှင့်အတူထား၍ မအိပ်စက်သင့်ပေ။  ဖုန်းကို  အချိန်ကြာမြင့်စွာသုံးပါကဦးနှောက်နှင့်  အာရုံကြောစနစ်ကိုထိခိုက်စေသည်။ မှတ်ဉာဏ်များလျော့နည်းလာနိုင်သည်။

အထူးသဖြင့် လူငယ်များ၏ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောကိုအန္တရာယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် စမတ်ဖုန်းကိုသတိပြုသုံးစွဲသင့်သည်။

ဖုန်းအားသွင်းစဉ် သတိယှဉ်

 တချို့က ဖုန်းအားသွင်းထားရင်း ဂိမ်းကစားကြသည်။  ဖုန်းပြောကြသည်။  ဖုန်းအားသွင်းနေစဉ်ဖုန်းပြောပါက လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကြောင့်ဓာတ်လိုက်ခြင်းမျိုး၊ ဖုန်းပေါက်ကွဲခြင်းမျိုးဖြစ်နိုင်ကြောင်းသိရသည်။    Facebook ပေါ်၌ ဖုန်းအားသွင်းနေစဉ်ဖုန်းပြောသဖြင့်ဖုန်းပေါက်ကွဲပြီး အန္တရာယ်ဖြစ်နေသည်များကိုလည်း မကြာခဏတွေ့ရသည်။ ဂိမ်းဆော့နေစဉ်   ဖုန်းအပူလွန်ပြီးမီးလောင်သည်ကိုလည်းတွေ့ဖူးသည်။  ဖုန်းသည် အပူရှိသောပစ္စည်းမျိုး၊ လျှပ်စစ်စီးနေသောပစ္စည်းမျိုးဖြစ်သဖြင့် သတိပြုကိုင်တွယ်ဖို့လိုသည်။ ဧပြီလ ၁၂ ရက်က စာရေးသူတို့ဘက်မှာမိုးရွာသည်။ မိုးရွာပြီးခဏအကြာ မိုးကြိုးပစ်သံကြားလိုက်ရသည်။ ညဘက် လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်တော့ မိုးကြိုးပစ်သည့်အချိန် ဖုန်းထဲလျှပ်စစ်ဝင်ပြီးလက်ကျဉ်သွားကြောင်း ဘေးစားပွဲကလူငယ်တစ်ယောက်ပြောသံကို စာရေးသူကြားလိုက်ရသည်။ထို့ကြောင့်မိုးရာသီလိုအခါမျိုးတွင်လည်း ဖုန်းအသုံးပြုလျှင်သတိထားသင့်သည်။

အထူးသဖြင့်လျှပ်စီးလက်နေသောအချိန်မျိုး၊ မိုးကြိုးခဏခဏပစ်နေချိန်မျိုးဆိုလျှင်ဖုန်းကိုအသုံးမပြုသင့်ပေ။ နောက်တစ်ခုမှာ ဖုန်းကိုဆိုင်ကယ်နောက်ဖုံးအတွင်းထည့်၍   ခရီးမသွားသင့်ပါ။ ဆိုင်ကယ်နောက်ဖုံးအောက်တွင် ဘက်ထရီပါသည်။ ဘက်ထရီချွတ်ယွင်း၍ အပူလွန်ကဲခြင်းမျိုး စာရေးသူကြုံခဲ့ရဖူးသည်။ ဘက်ထရီကပူပြီးကိုင်လို့တောင်မရပါ။ ထိုအချိန်မျိုး ဆိုင်ကယ်နောက်ဖုံးထဲဖုန်းရှိပါက ထိုအပူကြောင့်ပေါက်ကွဲပြီးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။  

စမတ်ဖုန်းအန္တရာယ်

စမတ်ဖုန်းများသည် သုံးတတ်လျှင်အလွန်ကောင်းသော်လည်း မသုံးတတ်လျှင် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်။ဖုန်းမှဓာတ်ရောင်ခြည်များထုတ်လွှတ်သည်။ မိုက်ခရိုဝေ့ဓာတ်ရောင်ခြည်နှင့် လျှပ်စစ်သံလိုက်ပြင်းအားများဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ်သံလိုက်စက်ကွင်းပြင်းအားက ဦးနှောက်ကိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်။ဦးနှောက်ကင်ဆာအပါအဝင် လည်ချောင်းကင်ဆာ၊ အရေပြားကင်ဆာ၊ ခြေလက်တုန်သောရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါတို့ကိုဖြစ်စေသည်။ ဖုန်းမှထွက်ပေါ်လာသော ဓာတ်ရောင်ခြည်သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တို့၏ ဝမ်းအတွင်းမှသန္ဓေသားကိုထိခိုက်စေသည်။ ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ ဖုန်းမသုံးသင့်ပေ။ စမတ်ဖုန်းသုံးမှုစွဲလမ်းလာပါက အခြားသောလုပ်ငန်းများ၌လစ်ဟင်းလာသည်။ 

ဖုန်းကိုသာ အချိန်ပြည့်သုံးနေချင်သည်။  မည်သည့်အလုပ်မှ  မလုပ်ချင်တော့ပေ။  နောက်ပိုင်းစိတ်ကျရောဂါပင်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထိုအခါ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ပညာရေးစသည်တို့ထိခိုက်လာမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် မျက်စိကိုအန္တရာယ်ပိုဖြစ်စေနိုင်သည်။   ဖုန်းကြောင့် ဦးနှောက်အကျိတ်တည်ခြင်းမှာ ဖုန်းအတွင်းကထွက်ရှိလာသော ရေဒီယိုသတ္တိကြွဓာတ်ပစ္စည်းများက ဆဲလ်များကိုသေစေပြီးအကျိတ်တည်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် စမတ်ဖုန်းများသည်ကောင်းကျိုးရှိသလို  ဆိုးကျိုးများလည်းရှိသည်။

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့်ဆိုရလျှင်  ယနေ့နည်းပညာခေတ်တွင် စမတ်ဖုန်းသည်နေရာယူလာသည်။ အသုံးပြုသူပိုများလာသည်။ ကွန်ပျူတာထက် စမတ်ဖုန်းသုံးသူပိုများလာသည်။အကျိုးရှိရှိအသုံးချပါကအကျိုးများသောပစ္စည်းဖြစ်သည်။ သို့သော်အလွန်အကျွံအသုံးပြုပါက အထက်ဖော်ပြပါနောက် ဆက်တွဲ အန္တရာယ်များကိုဖြစ်စေသည်။ ထို့ကြောင့် စမတ်ဖုန်းကိုအချိန်အတိုင်းအတာဖြင့် စနစ်တကျ အကျိုးရှိ အောင်သုံး စွဲကြရန်တိုက်တွန်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။    ။

Source: https://myawady.net.mm/stories