၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် ရာသီမရွေးဖြစ်တတ်သောရောဂါဖြစ်သော်လည်း မိုးရာသီတွင် ဖြစ်ပွားမှုအများဆုံး ဖြစ်သည်။ ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည် အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ကလေးသူငယ်များတွင်ဖြစ်ပွားပါက အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်းနှင့် ယင်းရောဂါသည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဒုတိယအဖြစ်အများဆုံးကလေးရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ မှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း တစ်နှစ်လျှင် အသက် ငါးနှစ်အောက်ကလေး ၁၀၀ တွင် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါဖြစ်ပွားသူ  ခြောက်ဦးမှ  ၁၂  ဦးအထိရှိကြောင်း သိရသည်။

၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းနှင့်   ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။  ကာလတို၀မ်းလျှောခြင်းသည် နှစ်ရက်ခန့်အကြာတွင် ရပ်တန့်သွား ၍ စိုးရိမ်ဖွယ်မရှိပေ။ ကာလရှည်၀မ်းလျှောခြင်းတွင် ၀မ်းသွားသည့်အကြိမ်ရေများလာသည်နှင့်အမျှ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးသွားသဖြင့်  အချိန်မီကုသမှုခံယူသင့်သည်။ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများအဖြစ်အစာအိမ်နာခြင်း၊ အစာ အဆိပ်သင့်ခြင်းများပါ ဖြစ်တတ်သည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားရသောအကြောင်းရင်း

မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရပ်ကွက်များနှင့်လမ်းများပေါ်ရှိ ရေဆိုး ရေညစ်များနှင့်အတူ  မိုးရေများလျှံတက် လာပြီး ရေပြန်ကျသွားသောအခါ အညစ် အကြေး အနည်အနှစ်များ တင်ကျန်ရစ်ခဲ့ ပြီး  Vibiro  Cholerae (ခေါ်)   ကာလ၀မ်း ရောဂါကိုဖြစ်စေတတ်သော       ကူးစက် ရောဂါပိုးမွှားများ ပေါက်ပွားမှုများပြားလာသည့်အတွက် ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်လာရသည်။ ထိုရောဂါပိုးသည် ကူးစက် ခံရသူ၏အူအတွင်းသို့ Enterotoxin (ခေါ်) အဆိပ်ဓာတ်တစ်မျိုးထုတ်လွှတ်ကာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ အရည်ဓာတ်နှင့် ဆားဓာတ်များကို   အချိန်တိုအတွင်း  လျင်မြန်စွာဆုံးရှုံးစေသဖြင့်   အသက်သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။

ထို့ပြင် ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးပါ၀င်သည့် ၀မ်း သို့မဟုတ်  အညစ်အကြေးများပေါ် ယင်နားပြီးနောက်  ထိုယင်နားထားသော အစားအသောက်များကို    စားသောက်မိခြင်း၊  မသန့်ရှင်းသောလက်ဖြင့်  အစားအစာများကို ကိုင်တွယ်စားသောက်ခြင်း၊ ကာလ၀မ်းရောဂါပိုးသည် သောက်သုံးရေများအတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်၀င်ရောက်ခြင်း    (ဥပမာ-မိလ္လာပိုက်ပေါက်ခြင်း၊အညစ် အကြေးမြေသြဇာအသုံးပြုခြင်း) စသည် တို့မှတစ်ဆင့်  အလွယ်တကူကူးစက်နိုင် ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ရောဂါ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့ကူးစက်စေသည်။ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့   (WHO)  ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရ    ၀မ်းပျက်၊   ၀မ်းလျှော ရောဂါသည် တစ်နှစ်အောက်ကလေးများ ကိုသေဆုံးစေသည့်တတိယမြောက်ရောဂါဖြစ်ကြောင်း၊   ကမ္ဘာတစ်၀န်းတွင် နှစ်စဉ် ကလေး၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု  ၁  ဒသမ ၇   ဘီလီယံနီးပါးရှိ ကြောင်းနှင့် နှစ်စဉ် ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှော ရောဂါကြောင့်     အသက်ငါးနှစ်အောက် ကလေး  လေးသိန်းကျော်နှင့်  အသက် ငါးနှစ်မှကိုးနှစ်ကြားကလေး  ငါးသောင်းကျော် သေဆုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

နာရီပိုင်းအတွင်း ငါးညှီနံ့နံသော ဆန်ဆေးရည်ကဲ့သို့ ဖြူကျဲကျဲ ၀မ်းအရည်များ အဆက်မပြတ်သွားခြင်း သို့မဟုတ် တစ်ရက်တည်း    သုံးကြိမ်နှင့်အထက်    ၀မ်းအရည်သွားခြင်း၊  အော့အန်ခြင်း၊   နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊  ၀မ်းတွင်သွေးပါခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ မှိန်း၍ပျော့ခွေခြင်း၊ အရည်ကောင်းစွာမသောက်နိုင်ခြင်း၊ ခံတွင်း၊လျှာနှင့်နှုတ်ခမ်းများခြောက်၍ ရေအငမ်းမရသောက်ပြီးနောက်ထိုရေအတိုင်း ၀မ်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်အန်ထွက်ခြင်း၊ အရေပြား၏ကျုံ့နိုင်၊ ဆန့်နိုင်အားလျော့နည်းလာခြင်း၊ မျက်တွင်းချိုင့်၀င်ခြင်း၊  ကြွက်တက်ခြင်း စသည့်ရောဂါ လက္ခဏာများခံစားရပါက ဓာတ်ဆားရည်များများသောက်ပြီး   နီးစပ်ရာ  ဆေးရုံ၊ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

တခြားသူများသို့မကူးစက်စေရန် ၀မ်းသွားပြီးနောက် ရေအိမ်ကို ရေနိုင်နိုင် လောင်းချရမည်။  ၀မ်းပျက်၊  ၀မ်းလျှော ခြင်းကို  ထိရောက်စွာကုသမှုမခံယူပါက ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း       ရေဓာတ်ဆုံးရှုံး၍ သွေးပေါင်ကျကာ သတိလစ်ပြီး နာရီပိုင်း အတွင်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်၍ မပေါ့ဆသင့် ပေ။၀မ်းလျှောသည့်   အကြိမ်ရေများပါက သိသိသာသာပိန်ကျသွားပြီး အားအင် ကုန်ခန်းသွား၍ အနားယူသင့်သည်။

ရှောင်ရန်အစားအစာများ

-  ၀မ်းပျက်၊    ၀မ်းလျှောရောဂါမဖြစ် အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် မသန့်ရှင်းသည့်အစားအစာများ၊ မသန့်ရှင်းသည့် သောက်ရေ၊  သုံးရေ များ၊   အမှည့်လွန်သည့်သစ်သီးများ၊ ယင်နားစာများ၊ လက်လုပ်ချဉ်များ၊ လမ်းဘေးအစားအစာများကိုရှောင်ကြဉ်ရမည်။

- ကာလတို ၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၊ ကာလရှည်၀မ်းလျှောသည်ဖြစ်စေ၀မ်းသွားခြင်း    ရပ်တန့်သွားသော်လည်း    နောက် ၁၀  ရက်ခန့်ကြာသည်အထိ နို့ထွက်ပစ္စည်းများဖြစ်ကြ သော  ချိစ်၊ ဒိန်ခဲ၊  မလိုင်၊  ပူတင်း၊ ကော်ဖီတို့ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

- အမျှင်ဓာတ်များသော   အစားအစာများက   အစာအိမ်နှင့်အူကို  အလုပ်ရှုပ်စေနိုင်၍    ၀မ်းလျှောပြီးနောက် သုံးလေးရက်ခန့်    ကြာသည်အထိ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

စားသုံးသင့်သည့်အစားအစာများ

အောက်ဖော်ပြပါ   အစားအသောက်များကို   ၀မ်းပျက်၊  ၀မ်းလျှောရောဂါအတွက် သဘာ၀ကုထုံးအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်။

- ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ပြန်လည်ဖြည့် တင်းပေးသည့်အနေဖြင့်  ရေကျက် အေးများများသောက်ပါ။

-  ဓာတ်ဆားရည်  (ORS)   သောက်ပါ  သို့မဟုတ်သီးစုံဓာတ်ဆားရည် သောက်ပါ။

- ဓာတ်ဆားထုပ်  အလွယ်တကူမရရှိ နိုင်ပါက  ဆားနှင့်သကြားကို  ဆတူရော၍သောက်ပါ။

- လက်ဖက်ရည်ကြမ်းထဲတွင် သကြား အနည်းငယ်ထည့်သောက်ပါ။

- ချင်းပြုတ်ရည်သောက်ပါ။

- အမည်းရောင်ထန်းလျက်ကိုကျိုပြီး အနည်စစ်သောက်ပါ။

- အုန်းစိမ်းရည်သောက်ပါ။

- ဒိန်ချဉ်ထဲတွင်ပါရှိသော လက်တစ် အက်စစ်က  အစာအိမ်နှင့် အူလမ်း ကြောင်းထဲရှိ ၀မ်းသွားစေသော ဗက်တီးရီးယားများကို သေစေနိုင်၍ ဒိန်ချဉ်စားပါ။ (ဒိန်ချဉ်ထဲသို့ သကြား၊  ထန်းလျက်ရည်မရောဘဲ သူ့ချည်းစားပါ)

-ကစီဓာတ်ကြွယ်၀သောအစားအစာ များဖြစ်ကြသည့် ထမင်း၊ ဆန်ပြုတ်၊    စွပ်ပြုတ်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ အာလူး၊ မုန်လာ ဥနီ၊ ကြက်သား၊ ငါး၊ ဘီစကွတ်မုန့် စားပေးနိုင်သည်။

- Chamomile (ခေါ်)  အဝါရောင်၀တ် ဆံနှင့်ပွင့်ချပ်ဖြူဖြူပွင့်သော တောပန်းလေးများက  ၀မ်းပျက် စေသော ပိုးမွှားများအန္တရာယ်မှ   ကာကွယ်ပေးနိုင်သဖြင့် ထိုတောပန်းလေးများ ကို  လက်ဖက်‌ခြောက် ကဲ့သို့  ရေနွေးတွင်ခတ်ကာ အအေးခံသောက်နိုင် သည်။

- ဘလူးဘယ်ရီသီးထဲတွင်   ပါရှိသောဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက  အူ လမ်းကြောင်းထဲရှိ  ၀မ်းပျက်၊  ၀မ်း လျှောဖြစ်စေသော ရောဂါပိုးများကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။

- လိမ္မော်ခွံက  ၀မ်းပျက်၊   ၀မ်းလျှော ခြင်းအတွက်ကောင်းကျိုးပြုနိုင်သည်။ လိမ္မော်ခွံကိုပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း၊ ရေနွေးဆူဆူတွင် ခတ်၍ သော်လည်းကောင်း အအေးခံ ၍ သောက်သုံးသင့်သည်။

- ပဲနံ့သာပင်အစေ့ကို ရေစိမ်၍သောက်နိုင်သည်။

- ဆီးသီးလုံးခန့်ပမာဏရှိသော  နနွင်း မှုန့်ကို   ရေနွေးကြမ်းဖြင့်   သုံးရက် ဆက်တိုက်သောက်ပါ။  

- အသက်   ၂၀  နှင့်အထက်ဖြစ်ပါက ငရုတ်ကောင်းစေ့ ၂၀ ခန့်ကို လှော်၍ အမှုန့်ကြိတ်ပါ။ရလာသောအမှုန့် ကို အရက်ဖြူတစ်ဇွန်း၊   ရေအေး တစ်ဇွန်းရောပြီး သောက်ပါ။

- သီးသီးအမှည့်စားပါ။  သစ်ကြားသီးစားပါ။  ရေသဖန်းပင်၏အခေါက်ကိုပြုတ်သောက်ပါ။   ကြောင်လျှာမြစ်ပြုတ်သောက်ပါ။  ကြာဖြူ၊ကြာညို ၀တ်ဆံများ စားပေးပါ။

- ပရန္နဝါမြစ်၊ ဇာတိပ္ဖိုလ်သီးနှင့် ကရမက်သွေး၍သောက်နိုင်သည်။

- မြေအိုးတစ်လုံးထဲ     ကန်စွန်းရိုးနီ ၁၀ ပင်ခန့်ကို သင့်သလိုဖြတ်တောက်၍ အညိုရောင်ထန်းလျက် ၁၅ ကျပ်သားထည့်ကာ  ရေကို ကန်စွန်းပင် မြုပ်သည်အထိထည့်၍    နူးအိလာ အောင်ပြုတ်ပေးပါ။ ထိုပြုတ်ရည်ကို ရေဆာတိုင်းသောက်ပါ။   တစ်ကြိမ်သောက်လျှင်  ရေနွေးကြမ်းပန်းကန် လုံးတစ်လုံးခန့်  သောက်ပေးရမည်။  ဤနည်းအတိုင်း ငါးကြိမ်၊   ခြောက်ကြိမ်ခန့်သောက်ပြီးပါက၀မ်းရပ် သွားပါလိမ့် မည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ရမည့် နည်းလမ်းကောင်းများ

၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောရောဂါသည်  ကြိုတင် ကာကွယ်နိုင်သောရောဂါဖြစ်သည်။ ရောဂါ ဖြစ်စေတတ်သော ပိုးမွှားများ၏ ၈၀ ရာခိုင် နှုန်းခန့်သည်   မိမိတို့၏လက်မှတစ်ဆင့်   ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သည်။ စနစ်တကျ လက် ဆေးခြင်းဖြင့်   လူအချင်းချင်းကူးစက်မှု များ၊    ဆေးရုံ၊   ဆေးခန်းများမှတစ်ဆင့် ကူးစက် တတ်သောရောဂါများကို သိသာ စွာ လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် အစာ မစားမီနှင့် အစားအစာမပြင်ဆင်မီအချိန်၊  အညစ်အကြေးနှင့်အမှိုက်သရိုက်များ ကိုင်တွယ်ပြီးချိန်၊ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးပြီး ချိန်နှင့် ရေအိမ်မှဆင်းချိန်တို့တွင် လက် ကိုဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကြာ စင်ကြယ် စွာဆေးကြောပါ။ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်း ရေးကို  ဂရုပြုဆောင်ရွက်ပါ။ ကလေးငယ် များ၏မစင်ကို  ယင်မနားအောင်စနစ်တကျစွန့်ပစ်ပါ။ ယင်လုံအိမ်သာ ရာနှုန်း ပြည့်သုံးစွဲပါ။ ရေကို ကျိုချက်၍သော်လည်း ကောင်း၊ ကျန်းမာရေးဌာန၏  ညွှန်ကြား ချက်အတိုင်း  ကလိုရင်းဆေးခတ်၍သော် လည်းကောင်း  အသုံးပြုပါ။အစားအစာများကိုကျက်အောင်ချက်ပြုတ်ပြီးမှ  ပူပူ နွေးနွေးစားသုံးပါ။အစားအစာများကို ယင်မနားအောင် စနစ်တ ကျဖုံးအုပ်ထား ပါ။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် မိုးရာသီတွင် သရက်သီးမှည့်၊ ဒူးရင်းသီး၊ပိန္နဲသီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ မင်းကွတ်သီး၊  နာနတ်သီး  စသည့်သစ်သီးများ လှိုင်လှိုင်ပေါများ လေ့ရှိရာ အဆိုပါသစ်သီးမှည့် များကြောင့်  ယင်ကောင် များလည်း ပေါက်ပွားလာကြသည်။ ထိုယင်နားစာများ  သို့မဟုတ်   မှို တက်နေသောအစားအစာများကို  စားမိ ပါက ၀မ်းရောဂါမလွဲမသွေဖြစ်စေနိုင်သည်။ သို့သော်  ၀မ်းပျက်၊ ၀မ်းလျှောခြင်း သည်   မိုးရာသီကာလတစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်ဘဲအချိန် ကာလမရွေး၊  လူကြီး လူငယ်မရွေး ဖြစ်ပွားတတ်သောရောဂါဖြစ်၍အခန့်မသင့်ပါကအစုလိုက်အပြုံ လိုက် ကာလ၀မ်းရောဂါဖြစ်လာနိုင် သည် ကို သတိရှိကြရန်လို ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။     

Source: Myawady Web Portal

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက်ပညာရေးကဏ္ဍသည်ထိပ်ဆုံးမှရပ်တည်နေလေ့ရှိသည်။ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများအဆင့်မြှင့်တင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများအောင်မြင်ရေး၊ အဆောက်အဦနှင့်လမ်းတံတားတည်ဆောက်ရေး၊ အိုင်တီနည်းပညာမြှင့်တင်ရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများအကောင် အထည်ဖော်ရေး အစရှိသောအရေးပါသည့်နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ပညာ၏အခန်းကဏ္ဍကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်တွေ့ရှိရသည်။ ပညာသင်ကြားခြင်းသည် စဉ်ဆက်မပြတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပညာအရင်းအနှီးဖြင့်ပင် နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်ခွင့်ရှိခြင်းကြောင့် ပညာကိုကြိုးစားသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဘဝအုတ်မြစ်ခိုင်ခံ့အောင် တည်ဆောက်ကြရာတွင် ပညာရေးသည် အခြေခံအကျဆုံးအုတ်မြစ်လှေကားချပ်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းတွင်း ပညာသင်ယူခြင်းဖြစ်စဉ်ကိုအစပြု၍ ဘဝကိုပိုမိုတောက်ပအောင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပေသည်။ ပညာဥစ္စာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အနာဂတ် ဘဝခရီးအတွက် လွန်စွာအရေးပါလှသည်။ ပညာသင်ခါ မရှက်ပါနှင့်ဆိုသည့် ရှေးလူကြီးများ၏ သွန်သင်ဆုံးမမှုအတိုင်း ပညာကို စိတ်ပါဝင်စားစွာ သင်ကြားကြရမည်ဖြစ်ပေသည်။ စိတ်၏စူးစိုက်မှုသည် ကလေး၊ လူကြီးမရွေး မှတ်ဉာဏ်ကိုတိုးတက်စေသည်။ သင်ယူနိုင်စွမ်းရှိသလောက် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် ဖြတ်ထိုးဉာဏ်ကောင်းသည်။  အခြားသော အထွေထွေဗဟုသုတနှင့်ပညာလေ့လာမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်တွင်လည်း တိုးတက်စေနိုင်သည်။ မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနှင့်အထက်တန်းပညာရေးကို ဗဟိုပြု၍  အကျင့်စာရိတ္တကိုပြုပြင်ပေးနိုင်သည်။ လောကအကျိုးသယ်ပိုးခြင်း၊ ကိုယ်ချင်းစာတရား လက်ကိုင်ထားခြင်း၊ မျှဝေခြင်းကဲ့သို့ ကောင်းမွန်သောစိတ်စေတနာများ တိုးပွားစေနိုင်သည်။

နိုင်ငံတော်၏မျှော်မှန်းချက်သည်  ကျယ်ဝန်းနက်ရှိုင်းလှပေသည်။ စိုက်ပျိုးရေးပညာ၊ မွေးမြူရေးပညာ၊  စက်မှုပညာရပ်များကို  လွယ်လင့်တကူသင်ကြားခွင့်ရရှိမှု ဦးတည်ချက်ထက်သာလွန်သော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိရေး ပန်းတိုင်အထိ ရည်မှန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ပညာသင်ကြားသူတိုင်း  အနာဂတ်အလင်းတန်းကို မြင်နိုင်ခွင့်ရှိပေသည်။ ပညာနှင့်အလုပ်အကိုင်တွဲစပ်ဖော်ဆောင်သည့် ပညာရေးစနစ်တွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူအားလုံး လိုက်ပါကြရမည်ဖြစ်သည်။ မိမိနှစ်သက်ရာဘာသာရပ်အလိုက်၊ ဝါသနာအလိုက် ရွေးချယ်ပြီး နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးအခန်းကဏ္ဍ၊ စက်မှုနည်းပညာကဏ္ဍသစ်များကို ပီပီပြင်ပြင်ဖွင့်လှစ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာခေတ်တွင် ပညာဖြင့်အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းသည့်အလျောက် မိဘများအနေဖြင့် မိမိရင်သွေးကလေးများကို ပညာအမွေပေးရေးလက်မနှေးသင့်ပေ။

သို့ဖြစ်၍ ပညာခေတ်တွင် ပညာရှာဖွေရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာရေးအလှမ်းမဝေးရအောင် အနာဂတ်ရင်သွေးကလေးများကို ကျောင်းအပ်နှံပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေးဟူသည် ကစားမက်သူကလေးများဖြစ်သည်။  အိမ်ကိုခင်တွယ်သည်။  မိဘအပေါ် သံယောဇဉ်တွယ်တာလွန်းသည်။ မူကြိုကျောင်းသည် စာသင်ကျောင်းသို့မပို့ဆောင်မီ ကလေးများကျောင်းနေပျော်ရန် လေ့ကျင့်ပို့ဆောင်ရသော ရပ်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မိဘများသည် ငိုယိုနေသော ရင်သွေးငယ်ကလေးများကို ချော့မြှူ၍ ကျောင်းကို ပို့ဆောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေး၏ မျက်ရည်သည် တစ်ခဏတာအတွက် သနားစရာဖြစ်ပေသည်။ ဘဝအနာဂတ်အတွက်မူ တဒင်္ဂသနားစိတ်ဖြင့် ကျောင်းမပို့မိကြလျှင် တစ်ဘဝစာလုံးအတွက် နစ်နာသွားနိုင်ပေသည်။  ကလေးသဘာဝကျောင်းနှင့်စိမ်း၍ ဝမ်းနည်းနိုင်ပေသည်။ ကျောင်းမပျော်စိတ်ကြီးထွားလာနိုင်သဖြင့် ကျောင်းနေပျော်အောင်  မိဘ၊  ဆရာများက ဝိုင်းဝန်းကြိုးစားဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ 

အသိပညာ၊ အတတ်ပညာပြည့်စုံသော ပညာတတ်များပေါများလာစေရေး  ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများအားလုံး  စဉ်ဆက်မပြတ်  သာတူညီမျှ ပညာသင်ယူခွင့်အခွင့်အလမ်းများ ပိုင်ဆိုင်ရရှိနေချိန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်၏ အထူးပညာရေးမျှော်မှန်းချက်တစ်ရပ်လည်းဖြစ်သည်။ ပညာရေးတွင်ဆုံးခန်းတိုင်ပြီးမြောက်အောင်သင်ယူခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောပညာရေးစနစ်ကို   အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပေသည်။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာရပ်များ သင်ယူ တတ်မြောက်ပြီး သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းခွင်အသီးသီးသို့ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းများ လမ်းပွင့်လျက်ရှိပေသည်။ကလေးများအားလုံး အခမဲ့ပညာရေးစနစ်ဖြင့် ပညာသင်ယူခွင့်ရရှိမှုသည် နိုင်ငံတော်၏ ပညာရည်မြင့်မားရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ ပညာသင်ယူခွင့် အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုမရှိစေရေး မျှော်မှန်းဆောင်ရွက်မှုဖြစ်သည်။  ကလေးများ၏  “ပညာအရည်အသွေးမြှင့်တင်ဖို့  ကျောင်းအပ်နှံကြပါစို့”ဟူသော တိုက်တွန်းသံနှင့်အတူ မိဘများမှ ရင်သွေးငယ်များကို ကျောင်းအပ်နှံရေးရက်သတ္တပတ်နေ့ရက်များအတွင်း  ကျောင်းအပ်နှံပေးရန်လိုပေသည်။ ကျောင်းအပ်နှံရာတွင် ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်၊ ဗလာစာအုပ်၊ ခဲတံ၊ ဘောပင်များ အခမဲ့ရယူလျက် ကျောင်းနေပျော်အောင် ကြိုးစားကြရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာပြည့်ဝ နှလုံးလှသည့် ဆရာ၊ ဆရာမများ၏ ကြိုဆိုအပြုံးနှင့်အတူ သင်ကြားပြသမည့်သင်ခန်းစာများကို စိတ်ပါဝင်စားစွာသင်ယူလျက်  အနာဂတ်ပညာခေတ်ကို မိဘ၊ ဆရာ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများအားလုံး၏ ပူးပေါင်းစွမ်းအားဖြင့်   မြှင့်တင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

အသက်အရွယ်ဟူသည် တရွေ့ရွေ့ကြီးရင့်လာစမြဲဖြစ်သည်။ အသက်အရွယ်အလိုက် သင့်လျော်သော အတန်းကိုယ်စီဖြင့်    ကျောင်းနေပျော်ကြရမည်သာဖြစ်သည်။   ကျောင်းအပ်နှံရေး  အချိန်ပေး၍ မိဘများမှ ကျောင်းအပ်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။  အဖြူအစိမ်းသည် ပညာရေး၏သင်္ကေတ မွန်မြတ်ဖြူစင်သည့် ကျောင်းဝတ်စုံဖြစ်သဖြင့် ဂုဏ်ယူစွာ ကျောင်းအပ်နှံသင့်လှပေသည်။ တူညီဝတ်စုံဖြင့် စာအံသံက စာသင်ကျောင်း၏အလှတရားဖြစ်သည်။ ကျောင်းတက် ခေါင်းလောင်းသံက ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူအားလုံးအတွက် မရိုးနိုင်သည့်ဂီတသံစဉ်ဖြစ်သည်။ ဝလုံး ကလေးမှ အစပြုသင်ကြားခြင်းမှတစ်ဆင့် အမှားကိုပြင် အမှန်ထင်အောင်  လမ်းပြပို့ဆောင်ပေးသည့် ဆရာ့အပြုံးပန်းတို့သည်လည်း  ပန်းတစ်ခင်းပမာ မွှေးကြိုင်လျက်ရှိပေသည်။  မိဘ၊ ဆွေမျိုးနှင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်ကို   အစဉ်အမြဲကိုယ်စားပြုနေမည့် ပညာသင်ကြားမှု ဖြစ်စဉ်တွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများသည်   အဓိကဇာတ်လိုက်များဖြစ်သည်။ ဇာတ်ကောင်စရိုက်ပီပြင်စွာ ကျောင်းသွားရမည်။ စာကိုကြိုးစားသင်ကြားကြရမည်။ ကျောင်းနေပျော်၍ စာတော်သော ကျောင်းသားကလေးများဖြစ်ကြရမည်။ ပညာသင်ကြားရခြင်း၏အနှစ်ချုပ်ကို လေ့လာမည်ဆိုပါက မိမိနောင်ရေးကောင်းစားရေးအတွက်သာဖြစ်သည်။ ပညာရွှေအိုးလူမခိုးနိုင်ပေ။  မိမိသင်ကြားတတ်မြောက်သည့် ပညာဥစ္စာဖြင့် ရေရှည်အကျိုးစီးပွားကိုဖန်တီးနိုင်ပေသည်။ ပညာခေတ်တွင် ကျယ်ပြန့်သောအတွေးအမြင်များစွာ ဝါသနာအလိုက် ကြိုးစားရယူနိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းများစွာပေါ်ပေါက်လာသည်။ အဆိုပါ အခွင့်အရေးကို လက်လွှတ်မခံဘဲ  အမိအရဖမ်းဆုပ်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာဖြင့်သာ လူ့အရည်အချင်းပြောင်လက်အောင်  စွမ်းဆောင်နိုင်ပေသည်။ 

လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အကောင်းဆုံးရေသောက်မြစ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏အနာဂတ်ပိုမိုကောင်းမွန်စေရေး ပညာရေးဖြင့် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေး၊  စီးပွားရေး၊   လူမှုရေး   နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ပြောင်မြောက်သော   ပညာရေး၏အရေးပါမှုကို  တွေ့ရှိရပေသည်။ ဆင်းရဲတွင်းမှဆွဲထုတ်နိုင်စွမ်းရှိသည့် ပညာသင်ကြားမှုဖြစ်စဉ်များကို ရပ်တန့်မပစ်ဘဲ  ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းသွားကြရမည်ဖြစ်သည်။  မိဘအားလုံး ကလေးပညာရေးကောင်းမွန်ရေး၊ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများ ကျောင်းပြင်ပသို့ မရောက်ရှိစေရေး၊ အဓိကရည်မှန်းချက်များဖြင့်   ရင်သွေးရတနာကလေးများ ကျောင်းပျော်အောင်ထားရှိရေး  ဆန္ဒမွန်ဖြင့် တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။    ။

Source: Myawady Web Portal

လက်ရှိမျက်မှောက်ခေတ်တွင် ဒရုန်းများသည် စစ်ပွဲ၏အခြေအနေများကိုပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကောင်းဆုံးဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော ဒရုန်းများသည် ၎င်းတို့အား ထိန်းချုပ် ပျံသန်းနေသည့် စစ်သည်နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ  အန္တရာယ်ကျရောက်စေခြင်းမရှိဘဲ ရန်သူတပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်မှတ်များအပေါ် ကင်းထောက်လှမ်းခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းများကိုသာမက ရန်သူ့ပစ်မှတ်များကိုပါ တိကျစွာတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်းကို တွေ့ရှိရပါသည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားသည် ယခုအခါ ဒရုန်းများအား ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြပြီဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ အချို့နိုင်ငံများသည် ထောက်လှမ်းရေး၊ ကင်းထောက်ခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်ရှာဖွေရေး (ISR) များအတွင်း ကွာဟချက်ကိုလျော့နည်းစေရန် သို့မဟုတ် ရေမြုပ်မိုင်းတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ဆင်မှုများတွင် စစ်သည်များပါဝင်မှုကို လျှော့ချနိုင်စေရန်အတွက် ဒရုန်းစနစ်များကို အသုံးချရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

အလားတူပင် အချို့နိုင်ငံများသည် မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးတွင်သာမက ရေကြောင်းကင်းထောက်မှုတွင် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုသက်သာသည့် ဒရုန်းများသည် ၎င်းနိုင်ငံများ၏ ကုန်းမြေလုံခြုံရေးကိုသာမက ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များကိုပါ အကာအကွယ်ပေးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဒရုန်းများတိုးမြှင့်အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။

သို့ဖြစ်ရာ ဒရုန်းများသည် ယခုအခါ မည်သည့်နိုင်ငံတိုင်းတွင်မဆို မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လက်နက်စနစ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လျင်မြန်ပြီး ရန်သူအား ချေမှုန်းရာတွင် ကောင်းမွန်သည့် ဒရုန်းများအား အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်ချက်သည် ပိုမိုမြင့်မားလာခဲ့ပါသည်။ ဒရုန်းများကို အသုံးပြုရာတွင်လည်းစစ်ပွဲအတွေ့အကြုံအများအပြားရရှိထားသည့် MQ-9 Reaper ဒရုန်း၊ အသုံးပြုရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် Bayraktar TB2 ဒရုန်းနှင့် ရုရှားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့က ထုတ်လုပ်ထားသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများကို နိုင်ငံအများ အပြားက စိတ်ဝင်စားလာခဲ့ကြပါသည်။

ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ် ရုရှားလုပ် Sukhoi S-70 Okhotnik-B ဒရုန်း

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားတွင် Hunter-B ဟု လူသိများထင်ရှားသည့် Sukhoi S-70 Okhotnik-B မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်အား ရုရှားလက်နက်ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် Sukhoi နှင့် Russian Aircraft Corporation MiG တို့က ဆဋ္ဌမမျိုးဆက်သစ်ဒရုန်း အဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။  Okhotnik-B ဒရုန်းအား ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပဉ္စမမြောက်မျိုးဆက်သစ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းဖြစ်သည့် Su-57 လေယာဉ်နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုရန် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါဒရုန်း၏ အင်ဂျင်စနစ်တွင် AL-31 turbojet  အင်ဂျင်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းကြောင့်   အမြင့်ဆုံး အရှိန်နှုန်းအဖြစ် တစ်နာရီလျှင် ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ အထိ မောင်းနှင်ပျံသန်းနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

အကွာအဝေး ၆၀၀၀ အားပျံသန်းရာတွင် အလေးချိန် ဝန်အား ၃ တန်ခန့်ကို သယ်ဆောင်သွားနိုင်စွမ်းရှိ ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် ရုရှား တပ်မတော်၌ စတင်ဖြန့်ကြက်အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆရပါသည်။ လက်ရှိတွင်ရုရှားနိုင်ငံသည်  Okhotnik-B ဒရုန်းမူကွဲနှစ်မျိုးကို အသုံးပြုလျက် ရှိပါသည်။

စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့်  Chengdu GJ-2 ဒရုန်း

Wing Loong 2 ဟုလူသိများသည့် Chengdu GJ-2 ဒရုန်းကို Chengdu Aircraft Industry Group က ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းဒရုန်း၏ ပထမဆုံးသော မူကွဲအမျိုးအစားကို  တရုတ်နိုင်ငံ ကျူဟိုင်မြို့၌ ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် လေကြောင်းပြပွဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံကပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါသည်။ သို့သော် အဆိုပါဒရုန်းကိုမူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှသာ စတင်ထုတ်လုပ် ၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခဲ့ပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chengdu GJ-2 ဒရုန်းသည် စွမ်းဆောင်ရည်ထက်မြက်သည့် ဒရုန်းဖြစ်ကြောင်းကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင်ဖြစ်ပွားသည့် လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခများက  သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းဒရုန်းများအား ယူအေအီး (အာရပ် စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု)၊ ပါကစ္စတန်နှင့်အီဂျစ် နိုင်ငံတို့က ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ Chengdu  GJ-2 ဒရုန်းသည် အလေးချိန် ၄၈၀ ကီလိုရှိ လေဆာ ပဲ့ထိန်းဗုံးနှင့်ဒုံးကျည်များကို   သယ်ဆောင်နိုင်ပြီး ဝေဟင်မှဝေဟင်သို့ တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း  Chengdu Aircraft Industry Group က  ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Chengdu GJ-2 ၏ နောက်ဆုံး ပေါ် မူကွဲတစ်မျိုးဖြစ်သည့် Wing Loong 3 ဒရုန်းအား ၂၀၂၂  ခုနှစ်မှစ၍   လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။

နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်းနိုင်သည့် တူကီယဲ၏  TAI Aksungur ဒရုန်း

TAI Aksungur ဒရုန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထုတ်လုပ်ထားသည့်Reaper အမျိုးအစား ဒရုန်း၏ နေရာတွင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ဒရုန်းတစ်စင်း ဖြစ်ပြီး တူကီယဲနိုင်ငံက ထုတ်လုပ် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။   ၎င်းဒရုန်းအား  စတင်ထုတ်လုပ်ချိန်တွင် အလယ်အလတ်အမြင့်ပျံသန်းနိုင်ပြီး တာဝေးပျံသန်း နိုင်သည့်   အမျိုးအစားအဖြစ်ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဒရုန်းကို တူကီယဲ ရေတပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်၌ တပ်တော်ဝင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တူကီယဲလေတပ်နှင့် ကာဂျစ္စတန် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့တို့တွင်လည်း အသုံးပြုလာခဲ့ကြပါသည်။ ထူးခြားသည့်အချက်မှာ Aksungur ဒရုန်း သည် မရပ်မနားဘဲ နာရီပေါင်း ၅၀ အထိ ပျံသန်း နိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ၇၅၀ ကီလိုရှိ  ဝန်အား (payload )ကိုလည်း သယ်ဆောင်၍ စစ်ဆင် နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းကို တူကီယဲနိုင်ငံ  Baykar  Makina Sanayive  Ticaret ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ကုမ္ပဏီ မှ ထုတ်လုပ်ထားသည့် အလယ်အလတ်အမြင့်နှင့် တာဝေးပျံတိုက်ခိုက်ရေး ဒရုန်းအမျိုးအစားဖြစ်ပါ သည်။ ၎င်းဒရုန်းသည် မြေပြင်ရှိ  စစ်သည်များ၏ထိန်းချုပ်မှုမလိုဘဲ မိမိဘာသာ ထိန်းချုပ်မောင်းနှင် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ ၂၀၂၃  ခုနှစ်အထိ အစင်းရေ ၆၀၀ ကျော်သာ ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။

ထို့ပြင် Bayraktar TB2 တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းအား  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ဖြစ်ပွားသည့် ဒုတိယ နာဂိုနို-ကာရာဘတ်စစ်ပွဲ (Second  Nagorno-Karabakh War) တွင်လည်း အဇာဘိုင် ဂျန်တပ်များက အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါသည်။ အဆိုပါ ဒရုန်းသည် အမြင့်ဆုံး ၁၈၀၀၀ မှ ၂၇၀၀၀ ပေမှပျံသန်း နိုင်ပြီး အလေးချိန် ၁၅၀ ကီလိုရှိ လက်နက်ခဲယမ်း များကို သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် ဒရုန်း တွင်လည်း လေဆာစနစ်သုံးပဲ့ထိန်း smart ခဲယမ်းလေးခုကို တပ်ဆင်ထားပါသည်။

Bayraktar TB2 ဒရုန်းတွင် အာရုံခံစနစ်များကို တပ်ဆင်ထားခြင်းကြောင့် မိမိတပ်များ၏ ခံစစ်ကြောင်း မှတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းမရှိသော အလှမ်းကွာဝေးလွန်း သည့် နေရာရှိပစ်မှတ်များအား တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း အခြားဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည်များကို လမ်းညွှန် ပြသပေးနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် ၎င်းဒရုန်းအား “စစ်ပွဲ ၏သဘောသဘာဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့်ဒရုန်း” ဟုတင်စားခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ယနေ့  ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်  ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းအရေး၊   ပင်လယ်နီနှင့်  ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့် ဟူသီသူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု များနှင့် အင်ဒိုပစိဖိတ်ဒေသတွင်းရှိ အားပြိုင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံကြီးများသာမက အင်အားနည်းပါးသည့် နိုင်ငံငယ်များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းတို့၏ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံးလက်နက်စနစ်များအပါအဝင် ဒရုန်း စနစ်များ၏စွမ်းဆောင်ရည်ကို  ဆက်လက်၍ အဆင့်မြှင့် တင်လာဖွယ်ရှိကြောင်း    ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Ref: JM, EDR, AT

Source: Myawady Web Portal

ပညာရေးသည် ရပ်တန့်၍ရသောအရာမဟုတ်လူတို့၏  အသိပညာ၊  အတတ်ပညာ၊  ကျွမ်းကျင်မှုနှင့်  သဘောထားအယူအဆ၊   အမြင်တို့   ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်  ဆောင်ရွက်ရသည့်ဖြစ်စဉ် တစ်ခုဖြစ်သည်။  လူငယ်များသည်   မိမိတို့၏   ဆန္ဒ၊ မိမိတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်ပန်းတိုင်သို့ အရောက်လှမ်း နိုင်ရန်အတွက်   ကလေးဘဝမှစ၍   ပညာကို အပတ်တကုတ်ဆည်းပူးလေ့လာရန် လိုအပ်သည်။ ပညာဆည်းပူးလေ့လာရာတွင် စာသင်ကျောင်းသည် အကောင်းဆုံး၊  အသင့်လျော်ဆုံး  ပညာသင်ယူရာ နေရာဖြစ်၍    ပညာပေးရာစာသင်ကျောင်းသို့ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးအားလုံးရောက်ရန် အရေးကြီးပေသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ် အခြေခံပညာကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန် စတင်တော့မည်ဖြစ်သည်။

ပညာခေတ်တွင်  မိမိတို့၏  ရင်သွေးငယ်များ

နောက်ကျကျန်ရစ်မှုမဖြစ်စေရန်၊   ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု မဖြစ်စေရန်   မိဘတို့က  ဝတ္တရားရှိသည့်အတိုင်း ငယ်စဉ်ကတည်းက ပညာသင်ကြားနိုင်ရန် အခြေအနေကောင်းများကို ဖန်တီးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်၊၊ ပညာရှာ လူငယ်များ၏ အနာဂတ်ကို အလေးထား လေးစားသောအားဖြင့် မပျက်မကွက် ကျောင်းအပ်နှံပေးကြရမည် ဖြစ်သည်။ ပညာရှာလူငယ်များအနေဖြင့်လည်း အပြိုင်အဆိုင်ပို၍မြင့်မားလာသော ယနေ့ကမ္ဘာတွင် သာမန်ထက်ထူးချွန်သည့် လူရည်ချွန်ပညာတတ်ကြီးများဖြစ်လာစေရန်   ကိုယ်တိုင်ကြိုးစားလေ့လာ သင်ယူကြရန် လိုအပ်သည်။ ပညာရလာလျှင် ၎င်းပညာဖြင့်  အဆိုးအကောင်း၊ အကျိုးအကြောင်းကို ခွဲခြားသိမြင်တတ်လာသည်။ ပညာမရှိလျှင် မျက်မမြင်နှင့်အလားတူ၍ စမ်းတဝါးဝါးဖြင့် လိုရာမရောက်ဘဲ ဒုက္ခအဖုံဖုံကြုံရသလို အရာရာတွင် ဆင်ခြင်ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်း မရှိသဖြင့် နောက်ဆုံးဒုက္ခအတွင်း၌သာ  နစ်မြုပ်ရသည်။  ထို့ကြောင့် အရာရာတွင် အဆိုးအကောင်း၊ အကျိုးအကြောင်းကို ခွဲခြားသိတတ်သော ပညာရှိရန်လိုအပ်၍ ပညာဖြင့်ကျိုးကြောင်းသိမြင်ကာ အရာရာဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်သွားမှသာ ချမ်းသာ သုခရရှိနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ပညာအခြေခံ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်   နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် “တစ်နိုင်ငံလုံး   အသိပညာ၊  အတတ်ပညာမြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊    ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု ပညာရှင်များ ထွန်းကား လာစေရေးအတွက်  လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို  အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရေး” ဟူ၍ လူမှုရေးဦးတည်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ်များ ဖြစ်လာမည့် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးအားလုံးကို မြေတောင်မြှောက်ပေးလျက်ရှိသည်။  နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် လူသားအရင်းအမြစ်သည် အဓိကကျသဖြင့် ပညာကို အဓိကတည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု၊ ရင့်ကျက်မှု၊ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုများသည် ပညာတတ် ပေါကြွယ်ဝမှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်   ပညာတတ်များ ပေါကြွယ်ဝရေးကို နိုင်ငံတော်က ဦးတည်ကြိုးပမ်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

အခြေခံပညာသည် နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် တာဝန်ယူပြုစုပျိုးထောင်ပေးရသော ပညာရေး ဖြစ်သည်နှင့်အညီ  “ဗလငါးတန်” နှင့် ပြည့်စုံသော နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်လာစေရန် အခြေခံပညာ မူလတန်းအဆင့်၊   အလယ်တန်းအဆင့်နှင့် အထက်တန်းအဆင့်တို့တွင် အဆင့်အလိုက် သင်ယူသူတို့၏ ဗီဇ၊ အထုံ၊ ဝါသနာ၊ စိတ်ဝင်စားမှု၊ စိတ်အားထက်သန်မှုတို့အလျောက် အခြေခံပညာသင်ယူသူတစ်ဦးချင်းစီအလိုက်  ခံယူနိုင်မှုစွမ်းဆောင်ရည်တို့အရ ကြိုးစားအားထုတ်သင်ယူစေရန်ဖြစ်သည်။

“ပညာရေးကို ပညာရေးနှင့်ဆက်နွှယ်ပတ်သက်သူများအားလုံး ပေါင်းစု တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရမည်” ဟူသော  အခြေခံသဘောတရားတစ်ရပ်ရှိသည်နှင့်အညီ  ကလေးများကျောင်းနေမြဲရန်၊ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်   ဆရာများ၊  ကျောင်းအုပ်များ၊ ပညာရေးကြီးကြပ်သူများ၊ မိဘနှင့် ရပ်ရွာလူထုများ၊ ကျောင်းသားများ၊ ပညာရေးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူများအားလုံးပေါင်းစု၍ အကောင်အထည်ဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ ပညာရေးမျှော်မှန်းချက်သည် နိုင်ငံသားတိုင်း၊ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးငယ်တိုင်း  အနည်းဆုံး  KG+9  (အခြေခံပညာ အလယ်တန်းအဆင့် ) ပြီးဆုံးသည်အထိ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။  အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့် အောင်မြင်ပြီးမြောက်သူမှသာ သက်မွေးပညာသင်တန်းကျောင်းများသို့ တက်ရောက်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အလယ်တန်းအဆင့် အောင်မြင်ပြီးမြောက်သည့် ကျောင်းသားများ၏ဘဝအတွက်    အာမခံချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိဘအုပ်ထိန်းသူများအနေဖြင့် အနည်းဆုံးအခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်   Grade-9 အောင်မြင်ပြီးမြောက်သည်အထိ ကျောင်းထားနိုင်ရေး ဦးစွာရည်မှန်းထားရန်လိုအပ်သည်။ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း ကျောင်းသို့ရောက်ရှိပါက  အခြေခံပညာမူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊  အထက်တန်းအဆင့်နှင့်အညီ ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ရမည့် အသိပညာဗဟုသုတများ  ပြည့်ဝနေရန်အတွက်  သင်ကြားသင်ယူမှု ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းများ   ဖန်တီးပေးခြင်းဖြင့် ကျောင်းနေပျော်၍ စာတတ်မြောက်သော၊ စာတော်သော ကျောင်းသားလူငယ်များ၊ နိုင်ငံ၏အနာဂတ်သားကောင်းများပေါ်ထွန်းလာမည်ဖြစ်သည်။

ဘဝတစ်သက်တာ သင်ယူလေ့လာနေကြရပညာရေးဆိုသည်မှာ  အမျိုးမျိုးသော  သင်ယူလေ့လာမှု နည်းလမ်းများမှတစ်ဆင့်    ရရှိသည့် အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ ကျွမ်းကျင်မှု၊ စွမ်းရည်၊ အရည်အသွေးနှင့် တန်ဖိုးများပင်ဖြစ်သည်။ လူတစ်ယောက်သည် ပညာကို မွေးကင်းစအရွယ်မှစပြီး ဘဝတစ်သက်တာ သင်ယူလေ့လာနေကြရခြင်းဖြစ်သည်။  ပညာကိုသင်ယူလေ့လာထားသည့် လူတစ်ဦးချင်းစီသည် မိမိတတ်မြောက်ထားသည့်ပညာနှင့် ဘဝကို ပြည့်စုံအောင်မြင်အောင် တည်ဆောက်နိုင်မည် ဖြစ်သကဲ့သို့ မိမိကိုယ်တိုင်နှင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်၏ လူမှုစီးပွားဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေပြီး လူ့အသိုက်အဝန်းကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်မည် ဖြစ်သည်။       ဘက်စုံပညာရေးသည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ၊ နည်းပညာဆိုင်ရာတတ်မြောက်မှုကိုသာမက     Personal Skills ဟုခေါ်သည့် ပင်ကိုအရည်အသွေး၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးများကို      ဘက်စုံမြှင့်တင်ပေးသကဲ့သို့ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှု  (Critical Thinking) ၊ ပြဿနာဖြေရှင်းမှု (Problem Solving)၊ တီထွင်ဖန်တီးမှု (Creativity)၊  ဆန်းစစ်အကဲဖြတ်မှု (Evaluation)၊  ပိုင်းခြားစိတ်ဖြာသုံးသပ်မှု (Analytical Skills)၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု  (Collaboration)၊  အလိုက်သင့်ဆောင်ရွက်တတ်မှု (Adaptability)၊ လူမှုဆက်ဆံရေး (Social Skills)၊ စိတ်ခံစားချက်နားလည်မှု (Emotional Intelligence)၊ တရားမျှတမှု (Justice)၊ လောကနီတိဆိုင်ရာအပြုအမူ ( Ethical Behavior )၊ ဦးဆောင်တတ်မှု (Leadership )အစရှိသည့်  ဘက်စုံကျယ်ပြန့်သည့် အရည်အသွေးများ၊ စွမ်းရည်များ၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးများ၊ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများကို ပြည့်စုံစေမည်ဖြစ်သည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင်   ဘက်စုံပညာရေးသည် အရေးကြီးသည့်ကဏ္ဍတစ်ရပ်၌   ပါဝင်နေပြီး ဘက်စုံပညာ ထူးချွန်သည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များသည် နိုင်ငံသားများ၏  ရပိုင်ခွင့်နှင့် တာဝန် ဝတ္တရားများကို ပိုမိုနားလည် သဘောပေါက်ကြသည်နှင့်အညီ  ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးတွင် ပိုမိုပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်သည့် အင်အားစုများဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင် အသိပညာ၊  အတတ်ပညာ၊  ပင်ကိုအရည်အသွေး၊ စွမ်းရည်များနှင့်ပြည့်စုံသည့်  လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်သည့်    ဘက်စုံပညာရေးကဏ္ဍကို  မြှင့်တင်ရန် ဦးတည်ချက်ထားပြီး ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန အောက်ရှိ ကျောင်းပြင်ပနှင့် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနက  အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်တွင် ကျောင်းမနေခဲ့ရဘဲ  စာတတ်မြောက်ခြင်းမရှိသေးသည့် ကျောင်းနေ အရွယ်လွန်ကလေးများကို  တစ်ယောက်မျှမကျန်ရအောင်   ကောက်သင်းကောက်ယူပြီး စာသင်ပေးလျက်ရှိသည်။ ထိုသို့ကျောင်းပြင်ပနှင့်် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနက  ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့်  ကျောင်းနေအရွယ် လွန်သက်ကြီးစာမတတ်သူများ    လုံးဝပပျောက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနေအရွယ်တွင် ကျောင်းနေခွင့် မရခဲ့သည့် စာမတတ်သူ ကျောင်းနေအရွယ်လွန်များ ပပျောက်သွားမှသာ စာမတတ်သူ လုံးဝ ပပျောက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်များအားလုံး ကျောင်းတက်ရောက်နိုင်ရေးကို   အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ်ခံယူပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။

ယနေ့ ကျောင်းနေအရွယ်လူငယ်မောင်မယ်များသည် မကြာမီကာလတွင် တစ်ဦးချင်းစီ၏ တာဝန်များ၊ မိသားစု၏တာဝန်များ၊ ရပ်ရွာ၏တာဝန်များ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်း၏တာဝန်များ၊    နိုင်ငံတော်၏တာဝန်များကို လက်ဆင့်ကမ်းထမ်းဆောင်ရတော့မည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်အတွက်   အခြေခံပညာကျောင်းများသည် ကျောင်းသားများကို   ပညာအခြေခံကောင်းများနှင့်အတူ “ ပညာပြည့်ဝ နှလုံးလှ” သူများဖြစ်ပေါ်လာအောင်သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။  ကျောင်းသားလူငယ်များအနေဖြင့်လည်း  စာသင်ခန်းကရသော ပညာနှင့် ရောင့်ရဲတင်းတိမ်မနေဘဲ စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာအားထုတ် နေကြရမည်ဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး အောင်မြင်သောဘဝတစ်ခုဖြစ်စေရန် အချိန်မဖြုန်းဘဲ   ပညာကိုကြိုးစားလေ့လာသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အဓိကဖန်တီးရှင်ဖြစ်သော ပျိုးထောင်သူ    မိဘများအနေဖြင့်လည်း   မိမိ၏စေတနာနှင့် အမြော်အမြင်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။    သားသမီးများကို    စာသင်ခန်းနှင့် နီးသည်ထက်နီးအောင်    ကျောင်းရှိရာအရပ်သို့  ပို့ဆောင်ပေးခြင်းဖြင့် မိမိ၏ရင်သွေး ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးများ၏ နောင်ရေးစိတ်အေးရအောင်၊ ပညာရေးဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်အောင်   မိဘ၊  ဆရာ၊ ကျောင်းသားဆိုသည့် ဒေါက်တိုင်သုံးခုဖြင့်  အချိန်အခါမလင့်စေဘဲ ကျောင်းတက်နိုင်စေရေး ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် သွားကြရမည် ဖြစ်သည်။    ။