ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူတွေကို ပိုက်ဆံတွေမီးရှို့သူ၊ ကွမ်းစားတဲ့သူတွေကို အရည်မရ၊ အဖတ်မရလုပ်တဲ့သူလို့ လူကြီးသူမတွေကပြောလေ့ရှိကြပါတယ်။

လူငယ်ဘဝ ကျောင်းသားအရွယ်မှာ တခြားသူတွေ ဆေးလိပ်သောက်တာကို အတုယူပြီး စမ်းသပ်သောက်ကြရင်း ဆေးလိပ်သောက်တတ်သွားကြတာများပါတယ်။ စာရေးသူရဲ့အစ်ကိုဆိုရင် ငယ်ငယ်က ဆေးလိပ်မသောက်တတ်ပေမယ့် တက္ကသိုလ်တက်မှ ဆေးလိပ်စပြီးသောက်ပါတယ်။ အစပိုင်းမှာတော့ စီးကရက်ကိုသောက်ပေမယ့်နောက်ပိုင်းမှာ ဆေးပေါ့လိပ်ကို စွဲစွဲလမ်းလမ်းသောက်ပါတယ်။ မနက်အိပ်ရာကထရင် အိပ်ခန်းအပြင်ကို မထွက်သေးဘဲ အိပ်ရာဘေးမှာ ဆေးလိပ်ကိုဝအောင်ထိုင်သောက်ပြီးမှ အိပ်ခန်းထဲကနေထွက်တဲ့အထိ သောက်ပါတယ်။ ကွမ်းယာ၊ အရက်၊ ဘီယာမစားမသောက်ပေမယ့် ဆေးလိပ်ကိုတော့ စွဲစွဲလမ်းလမ်းသောက်ခဲ့တာကြောင့် အသက်(၆၅)နှစ်အရွယ်မှာ အဆုတ်ရောဂါ၊ အသည်းရောဂါတွေနဲ့ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။ မသေခင်ဝေဒနာကို အလူးအလိမ့် ခံစားသွားရပါတယ်။

စာရေးသူနဲ့ ကျောင်းနေဖက်သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်ကတော့ ၁၀ တန်းကျောင်းသားဘဝကတည်းက စီးကရက်ကို စွဲစွဲမြဲမြဲနဲ့သောက်ပါတယ်။ စာသင်ချိန်နားလို့ ကျောင်းရှေ့က လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ သွားထိုင်ကြရင် စီးကရက်သောက်ပါတယ်။ သူလည်းအသက် (၅၂)နှစ်မှာပဲ အဆုတ်ရောဂါနဲ့ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။

စာရေးသူလည်းငယ်စဉ်တုန်းကတော့ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူဆီက ဆေးလိပ်မီးခိုးငွေ့ကိုတောင်မခံနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ၁၀ တန်းကျောင်းသားဘဝမှာ သူငယ်ချင်းတွေဆီက အတုမြင်အတတ်သင်ဆိုသလို စီးကရက်စသောက်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တာ အမေကမကြိုက်တော့ မသိအောင် သောက်ခဲ့ပါတယ်။ အိမ်ထောင်ကျတော့လည်း ဇနီးဖြစ်သူက ဆေးလိပ်သောက်တာမကြိုက်တော့ အိမ်ပြန်ရောက်ရင် ခြေဆေးလက်ဆေးရင်း သွားတိုက်ပါးစပ်ဆေးတဲ့အလုပ်ကို အမြဲလုပ်ခဲ့ရတယ်။

၁၉၉၃ ခုနှစ်က ရန်ကုန်မှာဌာနဆိုင်ရာသင်တန်း တစ်ခုတက်နေရင်း ကျန်းမာရေးမကောင်းဖြစ်တာ သင်တန်းပြီးလို့ပြန်လာတဲ့အထိပါပဲ။ အရပ်ထဲက ဆေးခန်းမှာကုသတာမသက်သာလို့ အထူးကုဆေးခန်းကိုသွားပြတော့ အဆုတ်အမြှေးရောင်ရောဂါဖြစ်နေတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဆေးလိပ် သောက်လားလို့ ဆရာဝန်ကြီးကမေးတဲ့အခါ သောက်တဲ့အကြောင်းပြောပြတော့ ဆေးလိပ်ဆက်မသောက်ဖို့ ညွှန်ကြားပါတယ်။ သူများတွေလို ဆေးပေါ့လိပ်လည်းမသောက်တတ်လို့ စီးကရက်တွေသောက်ခဲ့တာ ကျောင်းသားအရွယ်ကနေ အသက်(၄၈)နှစ်အရွယ်အထိပါပဲ။ ခံစားရတဲ့ဝေဒနာဒဏ်က အတော်ခံလိုက်ရတာမို့ ဆေးလိပ်ကိုမသောက်တော့ဘဲ လုံးဝပြတ်သွားပါတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်လို့ရလာတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပမှာ ထိခိုက်မိတဲ့ ဒဏ်ရာတွေလို အပေါ်ယံမှာမမြင်ရဘဲ အတွင်းကလီစာတွေကို တဖြည်းဖြည်းချင်း ထိခိုက်နေတယ်ဆိုတာ သတိမထားမိခဲ့ပါဘူး။ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ယံမှာ တစ်ခုခုထိခိုက်မိလို့ဒဏ်ရာပျောက်သွားရင် အမာရွတ်ကျန်ရစ်သလို ဆေးလိပ်သောက်လို့ရတဲ့ ဒဏ်ရာတွေက အဆုတ်၊ အသည်း၊ နှလုံး စတဲ့ ကလီစာတွေမှာ အမာရွတ်သဘောကျန်ရစ်မှာတော့ အသေအချာပါပဲ။

အမေရိကတိုက်မှာ ဆေးရွက်ကြီး စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့

ဆေးလိပ်ရဲ့အဓိကပစ္စည်းက ဆေးရွက်ကြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးရွက်ကြီးဟာ တစ်ရာသီခံအရွက်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးတဲ့ ဆေးရွက်ကြီးမျိုးက နီကိုရှီယားနား တက်ဘကန် (Nicotiana Tabacum ) ဖြစ်ပေမယ့် ကမ္ဘာ့အရှေ့ခြမ်းမှာ နီကိုရှီယားနားရပ်စ်တီကာ ( Nicotiana Rustica ) ကို ပိုပြီးစိုက်ပျိုးသုံးစွဲကြပါတယ်။ ခရစ်တော်မပေါ်မီ နှစ်ပေါင်း ၆၀၀၀ ခန့်က အမေရိကတိုက်မှာ ဆေးရွက်ကြီးစတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကြောင်း ပညာရှင်တွေက ခန့်မှန်းခဲ့ကြပေမယ့် ခရစ်တော်မပေါ်မီ တစ်နှစ်အလိုမှာ အမေရိကတိုက်မှာနေထိုင်တဲ့ လူရိုင်းတွေ ဆေးရွက်ကြီးစတင်သုံးစွဲလာတဲ့ အထောက်အထားတွေကို တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က ဆေးရွက်ကြီးကို ဘာသာရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာအခမ်းအနားတွေမှာ နတ်ဘုရားကိုပူဇော်တာ၊ ဆေးဝါးအဖြစ်နဲ့သုံးစွဲခဲ့ကြတာလို့ သိရပါတယ်။

ဆေးရွက်ကြီး ငုံတာ၊ ရေစိမ်သောက်တာ ရှေးအကျဆုံးဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ ဆေးလိပ်၊ စီးကရက်အသွင်နဲ့သုံးစွဲလာကြပါတယ်။ ခရစ်စတိုဖာကိုလံဘတ်ဟာ ခရစ်နှစ် ၁၄၉၂ ခုနှစ်မှာ အမေရိကတိုက် ဗဟားမားကျွန်းကိုရောက်တဲ့အခါ ကျွန်းပေါ်မှာနေထိုင်ကြတဲ့ လူရိုင်းတွေကသစ်ရွက် တစ်မျိုးကို ရှူရှိုက်နေကြတာမြင်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ ကိုလံဘတ်လည်း ရှူရှိုက်ကြည့်ရာက နှစ်သက်ပြီး ဆေးလိပ်နဲ့ဆေးရွက်ကြီးမျိုးစေ့တွေကို ယူဆောင်လာခဲ့လို့ ဥရောပတိုက်ကို ဆေးရွက်ကြီး စတင်ရောက်ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ နောက်ပိုင်းဥရောပတိုက်ကနေ ကမ္ဘာ့အရှေ့ခြမ်းဆီကိုရောက်လာပြီး ဖိလစ်ပိုင်၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံတွေမှာ ဆေးလိပ်သောက်သုံးမှု ပျံ့နှံ့ခေတ်စားလာခဲ့ပါတယ်။

၁၆ ရာစုအတွင်းက စပိန်နိုင်ငံကာရေဗီယမ်ကျွန်းစုတွေက ဆေးရွက်ကြီးတွေဟာ အင်္ဂလန်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ အခြားဥရောပနိုင်ငံတွေအထိပါ လွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်လူမျိုးတွေနဲ့ ဥရောပတိုက်သား လူကုံထံတွေက ဆေးတံသောက်တာကို လူကြီးလူကောင်းဓလေ့စရိုက်အဖြစ်နဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးစွဲခဲ့ကြပါတယ်။ ခရစ်နှစ် ၁၆၁၂ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်မှာ ဆေးရွက်ကြီးစိုက်ပျိုးပြီး ၁၀ နှစ်အကြာမှာ အောင်မြင်လာလို့ ဗာဂျီးနီးယားဆေးရွက်ကြီးဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာလွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။ ဗာဂျီးနီးယားဆေးရွက်ကြီးကို ပေါင်းတင်လိုက်ရင် ရွှေဝါရောင်တောက်ပလာတာကြောင့် Bright Tobacco လို့လည်းခေါ်ကြပါတယ်။

အခုအချိန်မှာ တရုတ်နိုင်ငံက ဆေးရွက်ကြီး အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ အိန္ဒိယ၊ ဘရာဇီး၊ အီတလီ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ တူကီယဲ၊ ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံတွေက အစဉ်လိုက် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ဆေးရွက်ကြီး စိုက်ပျိုးတဲ့နိုင်ငံ ၁၂၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၉၉၁ ခုနှစ် သာလွန်မင်းလက်ထက်မှာ ဆေးလိပ်သောက်ဆေးစပြီးရောက်ရှိလာကြောင်း မှတ်တမ်းများအရသိရှိရပါတယ်။ စိန္တကျော်သူဦးသြရဲ့ သြဝါဒပျို့မှာ ဆေးတံညို တစ်တိုလောက်၊ ရော့သောက်တော့ပေးဆိုတဲ့ စကားအရရော၊ ဆေးတစ်အိုးကျွမ်း ကွမ်းတစ်ရာညက်ဆိုတဲ့ စကားတွေအရအဲဒီအချိန်ကတည်းက ဆေးလိပ်အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ လေ့လာသိရှိရပါတယ်။

၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်သုတေသနပြုလုပ်ချက်အရ ပြုပြင်ထားပြီးတဲ့ ဆေးရွက်ကြီးမှာ ဓာတုဓာတ်အမျိုးပေါင်း ၃၀၄၀ ပါဝင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဆေးရွက်ကြီးမှာ အဓိကအနေနဲ့ နီကိုတင်းနဲ့ နိုက်ထရိတ်၊ အေမင်း၊ ပရိုတင်းနှင့် အယ်လ်ကာလွိုက်တွေက ပြောင်းလဲလာပြီး ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေပါဝင်ပါတယ်။ တာရှည်ခံအောင် ပြုပြင်ရာက ပိုလီဆိုင်ကလစ် အေရိုမေတစ် ဟိုက်ဒရိုကာဘွန် ( Poly-cyclic aromatic hydrocarbon) တွေ၊ စိုက်ပျိုးတဲ့ မြေနဲ့ လေတို့က ရေဒီယိုသတ္တိကြွ ပစ္စည်းတွေနဲ့ ကက်ဒ်မီယံဓာတ် (Cadmiun) တွေ ပါဝင်လာတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်လို့ ဆေးရွက်ကြီး မီးလောင်ရင် ဓာတ်ပြောင်းလဲပြီး ဓာတုပစ္စည်းတွေ အများအပြားထွက်ပေါ်လာတယ် လို့သိရပါတယ်။

နှစ်မျိုးနှစ်စား ခွဲခြားလေ့လာနိုင်

ဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်းတွေကို အဓိကနှစ်မျိုးနှစ်စား ခွဲခြားလေ့လာနိုင်ပါတယ်။ ပထမတစ်မျိုးက အငွေ့ထွက်တဲ့ဆေးရွက်ကြီးပစ္စည်းတွေပါ။ စီးကရက်၊ ဆေးပေါ့လိပ်၊ ဆေးပြင်းလိပ်၊ ပြောင်းဖူးဖက်၊ ကွမ်းသီးဖက်ဆေးလိပ်၊ ဘီဒီဆေးလိပ်၊ ဆေးတံနဲ့ရေပြောင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်မျိုးကတော့ အငွေ့မထွက်တဲ့ဆေးရွက်ကြီးပစ္စည်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအုပ်စုမှာတော့ ဆေးရွက်ကြီးငုံတာ၊ ကွမ်းယာထဲမှာ ဆေးရွက်ကြီး၊ ဆေးပေါင်း၊ နှပ်ဆေးတွေထည့်စားတာနဲ့ ဆေးရွက်ကြီးကို ရေစိမ်သောက်တာတို့ဖြစ်ပါတယ်။

ဆေးလိပ်ငွေ့မှာလည်း ပင်မဆေးလိပ်က ထွက်လာတဲ့အငွေ့ကို ဆေးလိပ်အစီခံက တစ်ဆင့်ဖြတ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ရှူရှိုက်လိုက်တဲ့အငွေ့နဲ့ ဆေးလိပ်မီးညှိပြီး ချထားချိန်ထွက်နေတဲ့ မီးခိုးငွေ့၊ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူနားမှာ ရှူရှိုက်မိတဲ့အငွေ့တွေဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိသုတေသနပြုချက်အရ ဆေးလိပ်မီးခိုးမှာ အမျိုးအစားသတ်မှတ်နိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းအမျိုးပေါင်း ၄၀၀၀ ခန့်နဲ့ အမျိုးအစား မသတ်မှတ်နိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေပါဝင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဆေးလိပ်စသောက်လိုက်တာနဲ့ သုံးစက္ကန့်အတွင်း အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့တွေပါတဲ့ ဆေးလိပ်မီးခိုးဟာ အဆုတ်၊ နှလုံး၊ ဦးနှောက်နဲ့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေဆီကို ရောက်ရှိပြီး နှလုံးခုန်နှုန်းနဲ့ သွေးပေါင်ချိန်တွေတက်လာစေပါတယ်။ ခံတွင်းမှာရှိတဲ့ အမြှေးပါးလေးတွေကိုလည်း ပျက်စီးစေပါတယ်။ အဆုတ်အတွင်းမှာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကိုပိတ်စေပြီး ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ကျန်ရစ်ပါတယ်။ အဲဒီကတစ်ဆင့် အစာအိမ်၊ ကျောက်ကပ်၊ ဆီးအိမ်စတဲ့ ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတွေကို ဒုက္ခပေးပါတယ်။

ဆေးလိပ်ရှိုက်ဖွာပြီး ၁၀ စက္ကန့်အတွင်းမှာ ဦးနှောက်အတွင်းကို နီကိုတင်းရောက်ရှိသွားပါတယ်။ နီကိုတင်းဆဲလ်များ လှုံ့ဆော်မှုကြောင့် စိတ်ကိုသာယာမှုပေးတယ်။ အစာစားလိုစိတ် လျော့နည်းစေတယ်။ စိတ်ကိုတက်ကြွစေတယ်။ အာရုံခံစားမှုကို နိုးကြွစေတယ်။ မှတ်ဉာဏ်တိုးတက် စေတယ်။ စိတ်ခံစားမှုကို ပြောင်းလဲစေတယ်။ စိတ်သောကပူပင်မှု၊ စိတ်တင်းကျပ်မှု လျော့နည်းစေတယ်။ ဒီသတ္တိတွေကြောင့် ဆေးလိပ်သောက်လိုက်ရင် စိတ်တက်ကြွတာ၊ စိတ်တင်းကျပ်မှုနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုလျော့နည်းတာ၊ အာရုံခံစားလို့ကောင်းတာနဲ့စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ အရသာကိုရရှိစေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နီကိုတင်းဟာ စွဲလမ်းစေတာမို့ ဆေးလိပ်သောက်သူ၊ ဆေးရွက်ကြီးငုံသူတွေဟာ စွဲလမ်းသွားပါတယ်။

ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့သုံးပုံတစ်ပုံဟာ ဆေးလိပ်သောက်သုံးကြပြီး အမျိုးသားတွေသာမကဘဲ အမျိုးသမီးတွေပါသောက်ကြကြောင်း သိရပါတယ်။ ကလေးသူငယ်သန်းပေါင်း ၁၀၀၀ နီးပါးဟာ ဆေးလိပ်သောက်ကြပြီး သုံးပုံတစ်ပုံက ဆေးလိပ်ဆိုးကျိုးကြောင့် အရွယ်မတိုင်မီ သေဆုံးနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်သုံးမှုကြောင့် ဆေးလိပ်အခိုးအငွေ့ထဲမှာပါဝင်တဲ့ နီကိုတင်းနဲ့ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက်ဓာတ်တွေကြောင့် အဆုတ်မှတစ်ဆင့် ခန္ဓာကိုယ်သွေးကြောတွေဆီရောက်သွားပြီး နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်စေပါတယ်။ အဲဒီရဲ့အကျိုးဆက်က နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါ၊ နှလုံးခုန်မမှန်တဲ့ရောဂါ၊ ဦးနှောက်သွေးကြောတွေပိတ်ပြီး လေဖြတ်ရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ ပင်မသွေးကြောကြီးကို လွယ်ကူစွာပေါက်တဲ့ရောဂါ၊ ချောင်းဆိုးရင်ကျပ်ရောဂါ၊ အဆုတ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ နှလုံးရောဂါ၊ ခြေချောင်းနဲ့ လက်ချောင်းထိပ်ပုပ်တဲ့ ရောဂါတွေခံစားရနိုင်ကြောင်း သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အဆုတ်ကင်ဆာ၊ ခံတွင်းကင်ဆာ၊ အသံအိုးကင်ဆာ၊ အစာမျိုလမ်းကြောင်းကင်ဆာ၊ ဆီးအိမ်ကင်ဆာ၊ သားအိမ်ထိပ်ကင်ဆာတွေ ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အပြင် ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါ၊ အဆုတ်ပွ၊ အဆုတ်ရောင်ရောဂါတွေလည်း ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အတွက် ဆေးလိပ်ရဲ့ဆိုးကျိုးတွေဟာ အင်မတန်ကြောက်စရာကောင်းပါတယ်။

မျက်မှောက်ကာလမှာ ဆေးလိပ်၊ စီးကရက်နဲ့ အခြားဆေးလိပ်ထွက် ပစ္စည်းတွေနေရာမှာ အီးစီးကရက်ကို အစားထိုးအသုံးပြုလာကြပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့အစား အသုံးပြုတယ်ဆိုပေမယ့် အီးစီးကရက်တွေမှာလည်း ဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်းတွေကို အသုံးပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်ဖို့ အစားထိုးသုံးစွဲတာမှန်ပေမယ့် ရေရှည်မှာ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်စေပါတယ်။ အီးစီးကရက်အများစုဟာ ဘက်ထရီတစ်လုံးက အပူပေးတဲ့ဒြပ်စင်ကွိုင်နဲ့ ဆေးရည်ထည့်တဲ့ ပြွန်ပါပါတယ်။ အများအားဖြင့် နီကိုတင်းပါဝင်တဲ့ အရည်တစ်မျိုးကို အပူပေးလိုက်ပြီး ထွက်လာတဲ့လေဖိအားနဲ့ အငွေ့တွေထွက်အောင် စီမံထားတာဖြစ်ပြီး ပုံမှန်စီးကရက်၊ ဆေးပြင်းလိပ်နဲ့ အခြားဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်းတွေထက် အနံ့အရသာ ပိုကောင်းအောင် စီမံထားတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအီးစီးကရက်မှာပါဝင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေဟာလဲ စွဲလမ်းစေတဲ့ နီကိုတင်းဓာတ်တွေ ပါဝင်နေပါတယ်။

အီးစီးကရက်ကအငွေ့ကို ရှူရှိုက်လိုက်တာနဲ့အဆုတ်ထဲကို အဆိပ်ငွေ့တွေရောက်သွားပါတယ်။ သူတို့ကမှုတ်ထုတ်လိုက်တဲ့ အငွေ့တွေက လေထုထဲကတစ်ဆင့် ဘေးလူတွေရဲ့အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆီကို ရောက်ရှိသွားတာမို့ သုံးစွဲသူသာမက ပတ်ဝန်းကျင်ကိုပါ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်စေပါတယ်။

အထူးသဖြင့် လူငယ်တွေဟာ အတုမြင်အတတ်သင်ဆိုစကားလို အကောင်းအဆိုးကို ဝေဖန်ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ အသိနည်းပါးသေးတာကြောင့် ဆေးလိပ်၊ ကွမ်းယာတွေကို အလွယ်တကူ သုံးစွဲတတ်ကြပါတယ်။ ဆေးလိပ်ကနေအစပြုပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲတဲ့လမ်းကြောင်းဆီကို ကူးပြောင်းတတ်တာကြောင့် လူငယ်တွေအပါအဝင် ဆေးလိပ်သောက်သုံးသူတွေအတွက် ကောင်းကျိုးလုံးဝမရှိဘဲ ဆိုးကျိုးတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ ဆေးလိပ်နဲ့ဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်း သောက်သုံးမှုထိန်းချုပ်ရေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဗင်းရှင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဆေးလိပ်နဲ့ ဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်းသောက်သုံးမှု ထိန်းချုပ်ရေးဥပဒေကိုလည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ် မေလ ၄ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကြောင့်ရရှိလာနိုင်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို တစ်ဦးချင်းစီက အသိတရားနဲ့ သတိထားပြီး မသုံးစွဲမိအောင် သတိပြုဆင်ခြင်ကြရပါမယ်။ အစလုပ်သုံးစွဲပြီး စွဲလမ်းမှပြန်ဖြတ်တာမျိုးထက် အစမလုပ်မိတာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုကောင်းကျိုးကိုမှ မရနိုင်တဲ့ ဆေးလိပ်သောက်တာကြောင့် ရလာနိုင်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ မိမိကျန်းမာရေးအရ သက်တမ်းစေ့နေထိုင်ရေး နည်းလမ်းနှစ်မျိုးကို ရွေးချယ်ရမည်ဆိုလျှင် မိမိကျန်းမာရေးကိုသာ ဦးစားပေးရွေးချယ်သင့်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ။

ကိုးကား -

- ဆေးလိပ်အန္တရာယ်၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဆေးလိပ်ကင်းဝေးရေးစီမံချက်

- နေ့စဉ်ထုတ်သတင်းစာများ

Source: www.moi.gov.mm
 

ကိုယ်အလေးချိန်ကျလိုသူများ စားသင့်သောပိန်းဥ

ပိန်းဥအလေးချိန် ၁၀၀ ဂရမ်တွင် ၁၁၂ ကယ်လိုရီပါဝင်သဖြင့်အာလူးထက် ကယ်လိုရီပိုများနေသောကြောင့် လွန်ကဲစွာစားသုံးမိပါက ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ချလိုသူများအတွက် ပေါင်ချိန်တက်စေနိုင်သည်။ ထိုက်သင့်သလောက် ပိန်းဥပမာဏကို မကြာခဏစားပေးပါက ရသင့်သော ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများကို ဘေးဥပဒ်ကင်းစွာ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ပိန်းဥတွင် အဆီမပါသကဲ့သို့  ကိုလက်စထရောမပါဝင်သဖြင့် ကယ်လိုရီတက်မည်ကိုပူပင်စရာမရှိဘဲ ဗိုက်ပြည့်၍ သွေးလှည့်ပတ်မှုကိုကောင်းစေသည်။ ပိန်းဥတွင် ဗက်တီးရီးယားကိုကာကွယ်နိုင်‌သော ဂုဏ်သတ္တိများပါဝင်သောကြောင့် ပုံမှန်စားပေးပါက   အအေးမိဖျားနာခြင်းမဖြစ်နိုင်ပေ။ ပိန်းဥတွင်    ကစီဓာတ်(ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်) များစွာပါဝင်၍    လိုအပ်သောစွမ်းအင်ကိုရရှိစေပြီး အမျှင်ဓာတ်နှင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်သည် အစာခြေစနစ်ကို  ပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်စေကာ ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျမှုကို  ဖြစ်စေသည်။

ပိန်းဥတွင်‌ပါဝင်သော ကစီဓာတ်

ပိန်းဥတွင်‌ပါဝင်သော ကစီဓာတ်ကြောင့်  ကိုလက်စထရောကို   လျော့ကျစေပြီး နှလုံးရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို  လျော့ကျစေသည်။  ပိန်းဥသည် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များသောအစားအစာဖြစ်သည်နှင့်အညီ ပိန်းဥ ၁၀၀ ဂရမ်တွင် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၂၆ ဒသမ ၄၆ ဂရမ်အထိပါရှိသည်။ လူတို့အတွက်  ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်နည်းပါးခြင်းသည် အကျိုးမရှိနိုင်သော်လည်း ပိန်းဥတွင်သိသာထင်ရှားစွာပါဝင်သော အမျှင်ဓာတ်ကြောင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်စုပ်ယူမှုကို  နှေးကွေးစေပြီး  သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်တက်ခြင်းကို  ကာကွယ်ပေးသည်။  အမျှင်ဓာတ်သည် လူတို့မချေဖျက်နိုင်သော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အပေါ်    သက်‌ရောက်မှုရှိပါက အစာခြေခြင်းကို နှေး‌ကွေးစေသည်။ ထို့ပြင်   ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သောစွမ်းအင်ကို ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်မှပေးသဖြင့် ပိန်းဥအတွင်းရှိ ကစီဓာတ်နှင့်အမျှင်ဓာတ်ပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့် ဆီးချိုရောဂါအတွက်သင့်တော်သော     ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ကိုရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ  တစ်ရက်လျှင် အမျှင်ဓာတ် ၁၀ ဂရမ် စားသုံးသူများသည်   နှလုံးရောဂါဖြစ်ခြင်းမှ   ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျစေခြင်းကြောင့်   ပိန်းဥသည်   နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ပါးစေသည်ဟုဆိုနိုင်သည်။

နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေသော ပိန်းဥ

ပိန်းဥ၏ ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးများတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း၊  ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျစေခြင်း၊  အစာခြေလုပ်ငန်းစဉ်ကို  တိုးတက်စေခြင်း၊ နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။    ပိန်းဥတွင်ကိုယ်တွင်းအစာခြေခြင်းကို  ဟန့်တားပေးနိုင်သော ကစီဓာတ်  Resistant Starch  များ ပါဝင်နေမှုများသောကြောင့်ထပ်မံအစားစားလိုစိတ်ကို  လျော့ကျစေပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းလိုသူများအတွက် အထောက်အကူပြုစေမည်ဖြစ်သည်။

ပိန်းဥ၏ ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသောအရာများ

ပိန်းဥတွင် အကျိုးများစေသောအချက်များရှိသကဲ့သို့  ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသောအချက်တစ်ခုမှာ ယင်းတွင် ကယ်လ်စီယမ်အောက်စာလိတ် (Calcium Oxalate) ဟုခေါ်သော  သဘာဝအတိုင်းတွေ့ရသည့် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းဖြစ်ပေါ်သော ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုပါဝင်ခြင်းကြောင့်   အဆစ်အမျက်ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ဂေါက်ရောဂါကို အစပျိုးစေခြင်း၊ ကျောက်ကပ်တွင်ကျောက်တည်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပိန်းဥကို အစိမ်းစားပါက ယင်းတွင်ပါဝင်သော  အောက်စာလိတ်(Oxalate)ကြောင့်  လည်ပင်းကို မအီမသာဖြစ်စေပြီး   ပါးစပ်တွင်း၌ ထုံကာတောက်တတ်သည်။ တချို့သောပိန်းဥအမျိုးအစားများသည်  ချွဲကျိကျိများထုတ်သောကြောင့် ပါးစပ်ယားယံပြီး စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်းဖြစ်စေသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ပါက ပိန်းဥကိုချက်ပြုတ်ခြင်းဖြင့် ဓာတ်ပြယ်စေနိုင်သည်။  ကြီးမားသောပိန်းဥပင်ကြီးများတွင်    မည်သည့်အစိတ်အပိုင်းမဆို အစိမ်းစားမိပါက ရုတ်တရက်နာကျင်ခြင်း၊ နှုတ်ခမ်းပါးစပ်နှင့်   လျှာရောင်ရမ်းခြင်း၊ အပူလောင်ခြင်းများဖြစ်စေသည်။ ရောင်ရမ်းခြင်းကြောင့်တံတွေးများခြင်း၊ အသက်ရှူရန်ခက်ခဲခြင်း၊ အစာစားရာတွင်မျိုချရန်ခဲယဉ်းကာ စကားပြောရန်ခက်ခဲခြင်းများကြုံရမည်။  မျိုချမိပါက အစာအိမ်‌ရောဂါဖြစ်စေနိုင်သည်။ ပိန်းဥတွင် ကျန်းမာရေးအတွက်အကျိုးရှိသော အပင်မှထွက်သည့် ပိုလီဖီနော(Polyphenol) ဒြပ်ပေါင်းပါရှိသဖြင့်ကင်ဆာရောဂါအမျိုးမျိုးကိုကာကွယ်ပေးပြီး  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေနိုင်သောအစွမ်းရှိသည်။   ပိန်းဥတွင်တွေ့ရသော Polyphenol  သည် ကြက်သွန်နီ၊ပန်းသီးနှင့်  လက်ဖက်တို့တွင်ရှိသော ကွာဆက်တင် (Quercetin)  ဒြပ်ပေါင်းအမျိုးအစားဖြစ်သည်။ ယင်းဒြပ်ပေါင်းသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသေစေနိုင်ပြီးကင်ဆာရောဂါအမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်ခြင်းကိုနှေးကွေးစေသည်။ ယင်းသည်  ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်မှု (Antioxidant)ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သော အစွမ်းထက်   Free Radical  များကို ကာကွယ်ပေးသည်။

ပိန်းဥအစိမ်းတွင်ပါဝင်သော Oxalate ဓာတ်သည် ဂေါက်ရောဂါနှင့် ကျောက်ကပ်တွင် ကျောက်တည်ခြင်းတို့ကို  အားပေးစေနိုင်သဖြင့်  သေချာစွာ  အပူပေးချက်ပြုတ်ပြီးမှသာ စားသောက်သင့်သည်။ ပိန်းဥကို အလွန်ကြိုက်နှစ်သက်ကြသော  အဆိုပါရောဂါရှိသူများသည်    Oxalate  ဓာတ်ပြယ်စေရန် ပိန်းဥကို နွားနို့  သို့မဟုတ် ကယ်လ်စီယမ်ကြွယ်ဝစွာပါရှိသော အစားအစာတစ်ခုခုဖြင့်  တွဲဖက်၍စားသင့်သည်။    သို့သော်  မလိုလားအပ်သောပြဿနာများ     မဖြစ်စေရေးအတွက်ထိုရောဂါဝေဒနာရှင်များအနေဖြင့် ပိန်းဥနှင့်ပိန်းရိုးတို့ကို ရှောင်နိုင်လျှင် ပိုကောင်းသည်။    

ပိန်းရိုးဟင်းခါး

ပိန်းပင်မှပင်စည်ဖြစ်သည့် ပိန်းရိုးကိုမူဟင်းခါး  သို့မဟုတ်  ဟင်းချိုအဖြစ်  စားသောက်လေ့ရှိကြသည်။ ပိန်းဥနှင့် ပိန်းရိုးတို့တွင် Oxalate ဓာတ်ပါရှိသဖြင့် အစိမ်းစားမိပါက ထိုဓာတ်များသည်    လူကိုအဆိပ်ဖြစ်စေသည်။   ထို့ကြောင့် Oxalate ဓာတ်များပျက်ပြယ်သွားစေရန်  ပိန်းဥကို မချက်ပြုတ်မီ တစ်ညတာ ကြိုတင်၍ ရေစိမ်ထားသင့်သည်။

သွေးအားနည်းရောဂါကာကွယ်ပေးသည့် ပိန်းရွက်

လူတစ်ဦးသည်  ၁၀-၂၀   မီလီဂရမ်ရှိသော သံဓာတ်ပါဝင်သည့် အစားအစာကို
စားသုံးသော်လည်း  သံဓာတ် ၁ မီလီဂရမ်ခန့်သာ  ၎င်း၏ခန္ဓာကိုယ်က   စုပ်ယူနိုင်သည်။   အစာအာဟာရတွင်    သံဓာတ်နည်းပါးပါက   သံဓာတ်ချို့တဲ့သော  သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်စေတတ်သည်။ အစာအာဟာရမှရရှိသော သံဓာတ်သည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း     အဓိကလိုအပ်သော အရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်။   ပိန်းရွက်သည် သံဓာတ်ပေါကြွယ်ဝသော   အဓိကအရင်းအမြစ်ဖြစ်သောကြောင့် ပိန်းရွက်ကို ပုံမှန်ချက်ပြုတ်စားသောက်ခြင်းဖြင့် သွေးအားနည်းရောဂါကို  ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ပိန်းရွက်တွင်  ထရီအိုနင်း(Threonine )ဟုခေါ်သော     အမိုင်နိုအက်စစ်တစ်မျိုးပါဝင်သည်။ ယင်းအမိုင်နိုအက်စစ်သည် သာမန်အရေပြားအတွက်  အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက်  ကျုံ့နိုင်ဆန့်နိုင်သော   ပရိုတင်းဓာတ်တစ်မျိုးကိုထုတ်ပေးသည်။ လုံလောက်သောThreonine  အမိုင်နိုအက်စစ်ပမာဏသည်အသက်ကြီး၍ အရေပြားတွန့်ခြင်းနှင့်အသားအရေတွန့်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ်ပေးသည်။ Threonine    အမိုင်နိုအက်စစ်ပါသော ပိန်းရွက်ကို ချက်ပြုတ်စားသောက်ခြင်းဖြင့်   အသားအရေကို  ကြည်လင်ပြီးအရွယ်တင်နုပျိုစေသည်။

ပိန်းဥ၏ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါမှု

ပိန်းဥ၏ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါပုံများအနေဖြင့်  အမြင်အာရုံကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊     ကြက်မျက်သင့်ဝေဒနာရှင်များကို အကျိုးပြုခြင်း၊ မျက်စိအစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းပေးခြင်း၊ မျက်ဝန်းတစ်ဝိုက်ရှိ အရေပြားကို တင်းရင်းစေခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း  အောက်ဆီဂျင်ပြတ်လပ်မှုကြောင့်    သေသွားသောဆဲလ်များပြန်လည်တည်ဆောက်      ထုတ်လုပ်မှုကို အထောက်အကူပြုပေးခြင်း၊   နှုတ်ခမ်းနာခြင်း၊ ကွဲအက်ခြင်းတို့ကိုသက်သာကောင်းမွန်စေခြင်း၊ အရိုးများကို ကျန်းမာသန်စွမ်းစေရန် အထောက်အကူပြုခြင်း၊    သွေးထဲရှိသကြားပမာဏကို     ပုံမှန်ဖြစ်စေခြင်း၊ လည်ပင်းအကျိတ်၊     သိုင်းရွိုက်ဂလင်းပြဿနာများကို သက်သာကောင်းမွန်စေခြင်း၊ အာရုံကြောများကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊  မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်းနှင့်မူးဝေထိုင်းမှိုင်းခြင်းတို့ကို ကာကွယ်ပေးခြင်း၊     မိတ်၊    အင်ပျဉ်ကဲ့သို့သောအရေပြားပေါ်တွင် အဖုအပိမ့်အနီကွက်ထခြင်းတို့ကို သက်သာစေခြင်း၊    ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို   ကာကွယ်ပေးသည့်အပြင်ဆံပင်ကိုနက်စေခြင်း၊  ကိုလက်စထရောပမာဏ     ပုံမှန်ဖြစ်စေခြင်း၊ ကြွက်သားများတည်ဆောက်မှုကို  တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊  သွေးတိုးကျစေခြင်း၊  မျိုးပွားခြင်းကိုလည်း  ကောင်းစွာအထောက်အကူပြုခြင်း၊  သွားနှင့်သွားဖုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုခြင်း၊  အဆုတ်ကျန်းမာရေးကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းလျမှုကို ပြေလျော့စေခြင်း၊ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေခြင်း၊အကြားအာရုံချို့ယွင်းမှုကို  တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ဒဏ်ရာကို အမြန်ကျက်စေခြင်း၊  အူသိမ်၊အူမကြီးလုပ်ဆောင်ချက်များကိုအထောက်အကူပြုခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုရုံသာမက အရေပြားကျန်းမာရေးကိုလည်း များစွာအကျိုးပြုကာအရွယ်တင်နုပျိုစေခြင်း၊   နာတာရှည်ဝမ်းလျှောခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးခြင်း၊ မကြာခဏအအေးမိခြင်းနှင့် ပြင်ပရောဂါများ     အလွယ်တကူဝင်ရောက်ခြင်းတို့ကို     ဟန့်တားပေးပြီး ကိုယ်ခံအားကိုလည်း  ကောင်းမွန်စေခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများစွာပေးနိုင်သည့် ပိန်းဥကို လူတိုင်းသင့်တင့်မျှတစွာ စားသုံးသင့်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော်   သဘာဝအလျောက်   ပေါက်လေ့ရှိသောပိန်းဥကို စီးပွားဖြစ်ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနိုင်သောပိန်းဥများအဖြစ်      နေရာဒေသများစွာ၌စိုက်ပျိုးကြမည်ဆိုပါက ပိန်းဥရောင်းကုန်မှဝင်ငွေသည် အပိုဝင်ငွေဖြစ်လာနိုင်သည်။ပိန်းဥကို စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးပြီး ပိန်းဥကိုသန့်စင်အခြောက်ခံ၍ဖြစ်စေ၊ တန်ဖိုးမြှင့်ပို့ကုန်အဖြစ်ဖြစ်စေ ထုတ်လုပ်၍   ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်လျှင် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ပိန်းရွက်များကို တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ်  အသုံးပြုနိုင်သဖြင့်တိရစ္ဆာန်အစာခြောက်  ပြုလုပ်၍လည်းရောင်းချနိုင်သည်။ ပိန်းဥတွင်    Poly-phenols  နှင့် Antioxidant ပါဝင်မှုကြောင့်  ကင်ဆာဆဲလ်များ     ကြီးထွားခြင်းကို တိုက်ဖျက်စေသည့်အပြင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်  ရောဂါဖြစ်စေသော ဓာတ်တိုးခြင်းကို   ကာကွယ်ပေးသည်။ ပိန်းဥတွင်ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အားဖြစ်စေခြင်း၊အမျှင်ဓာတ်များခြင်းကြောင့် အစာချေဖျက်အားကောင်းစေခြင်း၊  ပိုတက်ဆီယမ်ပါဝင်ခြင်းကြောင့်  သွေးဖိအားကို ထိန်းသိမ်းစေခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေးအတွက်   အကျိုးများစွာရရှိစေနိုင်သည့်ပိန်းဥကို အစာလည်းဆေး၊ ဆေးလည်းအစာဆိုသော်လည်း တန်လျှင်ဆေး၊ လွန်လျှင်    ဘေးဖြစ်တတ်သောကြောင့် သင့်တင့်မျှတစွာစားသုံးသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Web Portal

အရင်တုန်းက ကျောင်းစာပေဟောပြောပွဲမှာလူငယ်တွေ ကျောင်းသားလေးတွေကို မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ်အကြောင်း ပြောပြခဲ့ဖူးပါတယ်။‌ အဓိကက ဆေးလိပ်သောက်တာ လုံးဝရှောင်သင့် တယ်ဆိုတာပါ။ ဆေးလိပ်သောက်ရင် လူ့သက်တမ်းတိုစေတယ်၊ ကင်ဆာရောဂါတွေဖြစ်စေတယ် စတဲ့ဆိုးကျိုးတွေပဲ ရနိုင်တယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့ အကျင့်ကို လုံးဝအစမလုပ်ပါနဲ့၊ ငြင်းပယ်သင့်တယ်ဆိုတာကို ကျောင်းသားအရွယ်လူငယ်တွေကို အကြိမ်ကြိမ်ပြောခဲ့တယ်။ အတန်းလစ်ပြီး ကျောင်းပြင်ပမှာ ဆေးလိပ်စီးကရက်လေး လက်ကြားညှပ်ပြီး စတိုင်ထုတ်ကြတဲ့ကလေးတွေ ဆေးလိပ်ရဲ့ဆိုးကျိုးကို သိသွားတယ်။ သိလို့ရှောင်သွားကြတယ်။

အခုလက်ရှိမှာက ကျောင်းသားအရွယ် လူငယ်လေးတွေရော ကျောင်းပြင်ပရောက် လူငယ်လူရွယ်လေးတွေရဲ့ စတိုင်ထုတ်ပုံပြောင်းသွားကြပါတယ်။ လက်ကြားမှာ စီးကရက်လေးနဲ့ဆိုတာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ လည်ပင်းကြိုးဆွဲလေးနဲ့ သေးသွယ်လှပတဲ့ Vape pen လေးက အစားထိုးနေရာယူနေပါပြီ။ အရောင်မျိုးစုံ၊ ပုံစံအမျိုးမျိုးတွေနဲ့လာတဲ့ Vape Device လေးတွေက သူတို့လေးတွေအတွက် သပ်ရပ်ကြော့မော့ smart ဖြစ်နေတာလည်းပါပါတယ်။

မှားယွင်းစွာယုံကြည်နေ

 ဒါ့အပြင် အနံ့အရသာမျိုးစုံနဲ့ ဆွဲဆောင်ထားတဲ့အတွက် အခုနောက်ပိုင်းမှာ သုံးစွဲသူလူငယ်တွေ ကျောင်းသားတွေ သိသိသာသာတိုးပွားလာပါတယ်။ လူငယ်တွေဟာ ပုံမှန်ဆေးလိပ်စီးကရက်ထက် Vape ကို ပိုပြီးနှစ်သက်လာကြတယ်။ အကြောင်းကတော့ Vape ဟာ ဆေးလိပ်ထက် ပိုပြီးအန္တရာယ်နည်းတယ်လို့ မှားယွင်းစွာယုံကြည်နေကြလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။‌ ကျောင်းသားလူငယ်သားတို့ သမီးတို့ Vape ဆိုတာကို မသိသေးတာလည်းပါပါတယ်။ အမှန်တကယ်က Vape ရဲ့အန္တရာယ်ဟာ ကြီးမားပါတယ်။ ဆေးလိပ်ထက်တောင် အန္တရာယ်ရှိတဲ့ Vape သုံးစွဲမှုရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကများလွန်းပါတယ်။ အန္တရာယ်ရှိတယ်၊ ဆိုးကျိုးတွေလည်းများတဲ့အ‌ကြောင်းကို ပြောပြရပါမယ်။ ရှင်းပြရပါ‌တော့မယ်။ ကျောင်းသား အရွယ်လူငယ်လေးတွေ အမှန်သိရှိပြီး ရှောင်ရှားနိုင်စေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

Vape လုပ်တယ်ဆိုတာ အီးစီးကရက်က ထွက်တဲ့အငွေ့တွေကို ရှူရှိုက်တာကို ခေါ်ပါတယ်။

Vaping ဆိုတာက အီးစီးကရက်နဲ့ Vape pen အစရှိတဲ့ လက်ကိုင်ကိရိယာတစ်ခုခုထဲကို ဓာတုရည် (e-liquid) ထည့်ပြီး အပူပေးလိုက်တယ်။ အပူပေးလို့ ရလာတဲ့အငွေ့ကို ရှူရှိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

 စီးကရက်ဆေးလိပ်သောက်တာဟာ ဆေးရွက်ကြီး (tobacco)ကို မီးရှို့ပြီးရတဲ့ အငွေ့ကို ရှူရှိုက်တာပါ။ vaping ကတော့ e-liquid အငွေ့ကို ရှူသွင်းတာဖြစ်တယ်။ အီးစီးကရက် (Electronic Cigarette)တို့ ၊ Vape pen တို့ ဆိုတာက e-liquid အရည်ကိုအပူပေးပြီး ရှူရှိုက်သွင်းဖို့ အသုံးပြုတဲ့ ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်တယ်။ E-liquid ကို E-cigarette Vape pen ထဲထည့်ပြီး အငွေ့ရှူကြတယ်။

E-liquid မှာ ရေငွေ့၊ အရသာရှိစေတဲ့အရာ (Flavoring)၊ စွဲလမ်းတတ်တာအပြင် ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိတဲ့ နီကိုတင်းဓာတ် (Nicotine)နဲ့ အငွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့သုံးတဲ့ Propylene glycol glycerin (အလှဆီ)တို့ ပါဝင်ပါတယ်။

ဓာတုပစ္စည်း ၄၀၀၀ ကျော်ပါဝင်

အီးစီးကရက်နဲ့ Vape pen တွေကထွက်တဲ့ အငွေ့တွေမှာ လူကိုအန္တရာယ်ပေးစေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော်ပါဝင်ပြီး ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ ပစ္စည်း ၄၀ ကျော် ပါဝင်နေပါတယ်။ အဲဒီဓာတ်ပစ္စည်းတွေက နှလုံးနဲ့ သွေးလှည့်ပတ်မှုကို ထိခိုက်စေပါတယ်၊ အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေတယ်၊ သွားနှင့်ခံတွင်းကိုလည်း ပျက်စီးစေတဲ့အပြင် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ထိခိုက်စေပါတယ်။

အဲဒီဓာတုပစ္စည်းတွေကို မီးနဲ့အပူပေးလိုက်တဲ့ အခါမှာ ဓာတ်ပြုကြပြီး Formaldehyde တွေ ထွက်လာပါတယ်။ ထွက်လာတဲ့အထဲကတချို့ဟာ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေပြီး ကင်ဆာရောဂါအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

အီးစီးကရက်နဲ့ Vape pen တွေမှာပါတဲ့ နီကိုတင်းဟာ သာမန်ဆေးလိပ်မှာပါဝင်တဲ့ နီကိုတင်းထက် ပိုမိုသန့်စင်အောင်ပြုလုပ်ပြီး ထုတ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နီကိုတင်းပါဝင်မှုပိုများတာ ကြောင့် Vape ရှူလိုက်ရင် ခန္ဓာကိုယ်အသက်ရှူလမ်း‌ကြောင်းထဲဝင်သွားတဲ့ နီကိုတင်းပမာဏဟာ သာမန်ဆေးလိပ်တစ်လိပ်ကို ရှူလိုက်လို့ဝင်လာတဲ့ ပမာဏထက်ပိုများတာသေချာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွေးတိုးရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်း ရောဂါ‌တွေဖြစ်စေတဲ့အပြင် လေဖြတ်တာ၊ ခြေလက်တွေ သွေးကြောပိတ်ပြီး ပုပ်တာ၊ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောတွေ ထိခိုက်တာ၊ ဆီးချိုသွေးချိုဖြစ်တာ၊ ဟော်မုန်းတွေပုံမှန်မဖြစ်တော့တာ၊ အရိုးတွေပွတာ၊ ကြွက်သားတွေနာကျင်တာနဲ့ အသက်တိုစေတာ စတဲ့နီကိုတင်းကြောင့် ဖြစ်ရတဲ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးတွေကို ခံစားရမှာဖြစ်တယ်။

နီကိုတင်းအပြင် အနံ့အရသာမျိုးစုံပါနေတယ်။ အဲဒါတွေကိုလည်း ဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို ဓာတ်တိုးစေပြီး(oxidation) အသားအ‌ရေရောင်ရမ်းတာ (inflammation) ဖူးရောင်တာတွေဖြစ်စေတယ်။ အာခေါင်ခြောက်တာ၊ ချောင်းဆိုးတာကစလို့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကိုလည်း ထိခိုက်ပျက်စီးစေပါတယ်။

အကြိမ် ၃၅၀ အထိ ရှူရှိုက်နိုင်

Vaping တစ်ခါတစ်ရှိုက်ရှူလိုက်ရုံနဲ့ နှလုံးခုန်နှုန်းတက်လာတယ်။ သွေးပေါင်အနည်းငယ်တက်တယ်။ ဒါဟာ တစ်ကြိမ်တစ်ခါပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ဆေးလိပ်တစ်လိပ်ကို ၇-၈ ကြိမ်လောက် ရှူလိုက်လျှင် ကုန်ဆုံးသွားနိုင်ပေမယ့် အီးစီးကရက်တစ်လိပ် Vape pen တစ်ခုက Vaping အကြိမ် ၃၅၀ အထိ ရှူရှိုက်နိုင်ပါတယ်။

အကြိမ်ရေများလေလေ ရောဂါတွေရဖို့များလေလေဖြစ်တယ်။ ရှူရှိုက်တဲ့အကြိမ်များလာရင် သုံးစွဲတဲ့ကာလကြာလာရင် နှလုံးရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါတွေအပြင် လေဖြတ်ရောဂါတွေဖြစ်ဖို့ ရာခိုင်နှုန်းများပါတယ်။

ဓာတုပစ္စည်းတွေ မီးရှို့ရာကထွက်လာတာကို ရှူရှိုက်လိုက်တာဖြစ်လို့ အဆုတ်ကိုထိခိုက်စေပါတယ်။ “Diacetyl” က အဆိုးဆုံးပါပဲ။ အဆုတ်ကို တိုက်ရိုက်ဖျက်ဆီးပါတယ်။ ဓာတ်မှန်ရိုက်ကြည့်မှ အဆုတ်မှာ အဖြူရောင်အလုံးတွေ တွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။ လေပြွန်တွေရောင်ရမ်းပြီး အဆုတ်မှာ ပြန်မကောင်းနိုင်တော့တဲ့ ပေါက်ပေါက်ဆုပ်လို အမာရွတ်တွေ (Popcorn Lung) ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကြောက်စရာအကောင်းဆုံး အနေအထားလို့တောင် ပြောနိုင်တယ်။

Vape ကြောင့် အဆုတ်ထိခိုက်ပြီး အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့သူတွေလည်း ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကို မှတ်တမ်းတွေမှာ တွေ့ရတယ်။ အခုလိုအန္တရာယ် တွေများလွန်းနေလို့ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ စင်ကာပူ၊ ဟောင်ကောင်နဲ့ မက္ကဆီကို အစရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ Vape သုံးစွဲတာ၊ အီးစီးကရက်သောက်သုံးတာကို ပြင်းထန်စွာ တားမြစ်ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ ကျန်တဲ့ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက နိုင်ငံတွေမှာလည်း တားမြစ်မှုလုပ်ဆောင်ဖို့အစီအစဉ်တွေချမှတ်ကာ ကြိုးပမ်း‌ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။

Vape ကနေထွက်တဲ့ ရေငွေ့ကို ရှူရှိုက်ကြတာဖြစ်တယ်၊ မီးခိုးငွေ့မဟုတ်လို့ အန္တရာယ်မဖြစ်ပါဘူးလို့ အထင်မှားနေကြတယ်။ ဆေးလိပ်လုံးဝမသောက်ဖူးတဲ့ လူငယ်တွေက အီးစီးကရက်ကို အန္တရာယ်ကင်းတယ်ထင်ပြီး သုံးနေကြတယ်။ Vaping ဆိုတာက ဆေးလိပ်သောက်တာနဲ့ အတူတူပါပဲ။ အဆုတ်ကို အန္တရာယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ သိဖို့လိုပါတယ်။ နားလည်ဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ စီးကရက်သောက်တဲ့သူ မှုတ်ထုတ်လိုက်တဲ့ အငွေ့တွေကို ရှူလိုက်ရတဲ့သူ ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူနဲ့တန်းတူ ရောဂါရစေပါတယ်။ ဒီလိုပါပဲ Vape ရှိုက်တဲ့သူတွေဆီက ထွက်လာတဲ့အငွေ့ကို ရှူမိတဲ့သူတွေဟာလည်း Vape ရှိုက်တဲ့သူတွေ နီးပါးလိုလိုကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေပါတယ်။

စမ်းကြည့်ရင်းစွဲလမ်းသွား

အီးစီးကရက်ကို စထုတ်လုပ်ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံး ရည်ရွယ်ချက်က ဆေးလိပ်သောက်သူတွေ ဆေးလိပ်ဖြတ်ရာမှာ အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်ဖို့ ထုတ်ခဲ့တာပါ။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အခုဆိုရင်အီးစီးကရက်တို့၊ Vape pen တို့ဟာ လည်ပင်းစွဲပြီး Style ထုတ်ရင်း Vape သောက်နေကြတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေနဲ့ လူငယ်လူရွယ်တွေအတွက် ဖြစ်လို့နေပါပြီ။

အခု လူငယ်တွေနဲ့ လူလတ်ပိုင်းတွေကြားထဲမှာ အီးစီးကရက်၊ Vape pen သောက်တာဟာ ခေတ်စားလာတာကတော့ အမှန်ပဲဖြစ်နေပါတယ်။ ဆေးလိပ်လုံးဝမသောက်ဖူးတဲ့ လူငယ်တွေ‌ရော စီးကရက်သောက်နေဆဲ လူငယ်တွေကပါ အီးစီးကရက်ကို အန္တရာယ်ကင်းတယ်လို့ အထင်မှားပြီး သုံးနေကြလို့ သုံးစွဲတဲ့ လူငယ်တွေ များလာပါတယ်။ အမှန်ကသူ့မှာပါဝင်တဲ့ နီကိုတင်းဟာ စွဲလမ်းစေလို့ လူငယ်တွေကြားမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုလာတာဖြစ်တယ်။ အစလုပ်ကြည့် စမ်းကြည့်ရင်းနဲ့ Vaping လုပ်ရတာကို နှစ်သက်သဘောကျ စွဲလမ်းသွားရတာပါ။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေအတွက် အင်မတန်မှ ရင်လေးစရာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ကျောင်းသားလူငယ်လေးတွေရော ကျောင်းပြင်ပရောက် လူငယ်လူရွယ်လေးတွေကို ပြောချင်တာက ဆေးလိပ်ဖြတ်ဖို့ Vape သောက်တာဖြစ်ဖြစ်၊ ခေတ်မီချင်လို့ Vape သောက်တာဖြစ်ဖြစ် ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင်းကြောင့်ဖြစ်စေ Vape ဟာ မသောက်သင့်တဲ့အရာ ဖြစ်တယ်။ Vaping မလုပ်ကြပါနဲ့။ စီးကရက်ဆေးလိပ်တို့လိုပါပဲ ခပ်ဝေးဝေးကနေလုံးဝကို ရှောင်သင့်တဲ့အရာဖြစ်ပါတယ်။ အန္တရာယ်များလွန်းလို့ မသောက်ကြပါနဲ့လို့ အလေးအနက်တိုက်တွန်းပါရစေ။ ။

ကိုးကား။       ။ internet သတင်းများ၊ ကျန်းမာရေးဆောင်းပါးများ

Source: www.moi.gov.mm

သုတေသန (Research) ဆိုသည်မှာ “တစ်စုံတစ်ခုကို ခြေခြေမြစ်မြစ်သိရန် စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း” ဟူ၍ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာစာအဖွဲ့ ဦးစီးဌာနက ထုတ်ဝေထားသည့် မြန်မာအဘိဓာန်(၂၀၁၃)တွင် အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားပါသည်။ ‘သုတေသန’ စကားရပ်သည် ပါဠိဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး ‘သုတ’ (အကြားအမြင်) နှင့် ‘ဧသနာ’ (ရှာမှီးခြင်း) တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့် ဆိုပါက ‘Research’ ဖြစ်ပြီး ‘ရှာဖွေခြင်း’ ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည့် အလယ်ခေတ်ပြင်သစ်ဘာသာ စကား ‘Recherche’ မှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားမိပါသည်။ ထို့ကြောင့် ‘သုတေသန’ ဆိုသည်မှာ ‘အသိပညာများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ခြင်း’ ဟု မှတ်ယူနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

သုတေသနလုပ်ငန်းသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းမှသည် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော လုပ်ငန်းတစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။ စက္ကန့်နှင့်အမျှပြောင်းလဲ တိုး တက်နေသော ကမ္ဘာကြီးတွင် ခေတ်နှင့်အညီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်အတွက် မည်သည့်ကဏ္ဍတွင် မဆို သုတေသနလုပ်ငန်းမှာ အရေးပါလျက်ရှိပါသည်။  ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သောနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ပညာရေး စသည်တို့အပါအဝင် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် သုတေသန ကောင်းစွာပြုလုပ်ကြသော နိုင်ငံများဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဥပမာအားဖြင့် ပညာရေးကဏ္ဍကို လေ့လာကြည့်မည်ဆိုပါက ပြည်ပနိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များ၏ အဆင့်အတန်းကို အကဲဖြတ်ရာတွင် ၎င်းတက္ကသိုလ်က ထွက်ရှိသော သုတေသနစာတမ်း/လုပ်ငန်းများကိုပါ အဓိကအချက်အဖြစ် ထည့်သွင်းတွက်ချက်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အလားတူပင် ပါမောက္ခတစ်ဦး၏ အရည် အသွေးကို တိုင်းတာရာတွင် ၎င်းအနေဖြင့် သုတေသနစာတမ်း/စာအုပ်ပေါင်း မည်မျှပြုစုထွက်ရှိပြီး ဖြစ်သည်ကို အဓိကမူတည်၍ ဆုံးဖြတ်လေ့ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဆရာ/ဆရာများသည် သုတေသန ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို အပြိုင်အဆိုင်ပြုလုပ်ကြသဖြင့် ၎င်းတို့တစ်ဦးချင်း၊ ထိုမှသည် ၎င်းတို့ တာဝန် ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသော ကျောင်း/တက္ကသိုလ်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတော်၏ ပညာရေးအခန်းကဏ္ဍအထိ အဆင့်မြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက “သုတေသနလုပ်ငန်း’ သည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် သုတေသနလုပ်ငန်းကို အားပေး ဆောင်ရွက်ကြသကဲ့သို့ မိမိတို့နိုင်ငံအတွက်လည်း အရေးကြီးသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း” ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်၏ ပညာရေးကဏ္ဍ အဆင့်မြင့်မားလာ စေရေးနှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးတို့အတွက်ရည်ရွယ်၍ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက “တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တစ်ခုချင်းစီတွင် ပါရဂူသင်တန်း ဖွင့်လှစ်သည့် တက္ကသိုလ် အနည်းဆုံးတစ်ခုရှိစေရေး” လမ်းညွှန်မှုပြုထားခဲ့ပါသည်။

သုတေသနလုပ်ငန်းများ ထူးချွန်ကောင်းမွန်ခဲ့သဖြင့် မိမိနိုင်ငံ၊ လူ့အသိုက်အဝန်းတစ်ခုလုံးကိုသာမက ကမ္ဘာကြီးကိုပါ အကျိုးကျေးဇူး ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း တွေ့မြင်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ယနေ့ လူမှုအသိုက်အဝန်း တွင် မရှိမဖြစ်အသုံးပြုနေရသော လျှပ်စစ်မီး၊ ဖုန်းမှသည် မော်တော်ယာဉ်၊ လေယာဉ်ပျံတို့အပါအဝင် ပစ္စည်း များသည် အလွယ်တကူပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းမဟုတ်ဘဲ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းက သုတေသနကို မဆုတ် မနစ် ပြုလုပ်တီထွင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ် တွင် သုတေသနလုပ်ငန်းသာ မရှိခဲ့ပါက ယနေကဲ့သို့ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော ကမ္ဘာကြီး ဖြစ်ပေါ်လာမည်မဟုတ်ဘဲ ကျောက်ခေတ် ကနေ‌ ပြောင်းလဲနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ 

သုတေသနရလဒ်မှထွက်ပေါ်ရရှိလာသော ရလဒ်များသည် အဖွဲ့အစည်းများက သုတေသနလုပ်ငန်းအပေါ် မည်မျှအားပေးထောက်ပံ့မှုအပေါ် များစွာမူတည်လျက်ရှိကြောင်းကိုလည်း သတိပြုရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပညာရှင်အင်အားနှင့် ရန်ပုံငွေအင်အားတို့မှာ စဉ်ဆက်မပြတ် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် အသက်သွေးကြောပင်ဖြစ်ရာ နိုင်ငံတော်နှင့်ဌာနအဖွဲ့အစည်းများက အားတက်သရော ဝိုင်းဝန်းထောက်ပံ့နေမှသာ အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော ရလဒ်ကောင်းများ ထွက်ပေါ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍ သုတေသနလုပ်ငန်းသည် အဖွဲ့အစည်းတိုင်း၊ နိုင်ငံတိုင်း၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မရှိ မဖြစ် အရေးပါသော လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ စဉ်ဆက်မပြတ်သော သုတေသနလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့အဖွဲ့အစည်းအလိုက်၊ နိုင်ငံအလိုက် နိုင်ငံတကာနှင့် ရင်ဘောင်တန်းနိုင်မည် ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

မှီငြမ်းကိုးကား

၁။       https://www.moi.gov.mm/news/26557

၂။       https://www.myawady.net.mm/node/35365

၃။       https://www.myawady.net.mm/node/26901

၄။       https://www.moi.gov.mm/npe/suttesn-chiusnnymaa

၅။       https://www.myanmardigitalnewspaper.com/my/suttesnnng-phnphiuttiuttkmu

၆။       https://news-eleven.com/article/239554

၂ဝ၂၄  ခုနှစ်  ပဉ္စမအကြိမ်မြောက် အမျိုးသားအားကစား ပွဲတော်ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို  ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်က အထူးပဲစည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသား အားကစားပွဲတော်ဆိုတာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် မှတ်တမ်းတင်ထိုက်တဲ့ ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်တာမို့ ပွဲတော်အခမ်းအနားကြီး မစတင်မီမှာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ   နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဇနီးဒေါ်ကြူကြူလှတို့က  ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ပဉ္စမအကြိမ်မြောက်   အမျိုးသားအားကစားပွဲတော် ဖွင့်ပွဲအထိမ်းအမှတ်အဖြစ်  ကံ့ကော်ပင်ကိုစိုက်ပျိုးပေးပြီး   အထိမ်းအမှတ်သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်း  ကမ္ပည်းမော်ကွန်းအား အမွှေးနံ့သာရည်များ  ပက်ဖျန်းပေးကြပါတယ်။

ပဉ္စမအကြိမ်     အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်   ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနား စတင်ကျင်းပတဲ့ အခါမှာလည်း အလွတ်ခုန် လေထီးစစ်သည်တွေက   အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်အလံနဲ့ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အလံတွေကို  ဝေဟင်ထက်မှ မြေပြင်သို့ချိတ်ဆွဲသယ်ဆောင်ပြီး   ကွင်းအတွင်းသို့   ဂုဏ်ပြုဆင်းသက်ခဲ့ကြပါတယ်။

တေးသံရှင်တွေကလည်း  မြန်မာ့ဆိုင်းဝိုင်း၊ မြန်မာ့တူရိယာများနဲ့ ခေတ်မီဆန်းသစ်စွာ  မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင် တီးခတ်သီဆိုကြပါတယ်။

ထို့အတူ မီးအလှပြမှုတွေကိုလည်း တင်ဆက်ပြသပါတယ်။ အခမ်းအနားဖွင့်လှစ်ပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ   မီးရှူးမီးပန်းတွေပစ်ဖောက်ခြင်းနဲ့အတူ    လှပချစ်စရာတို့ ရွှေမြန်မာတေးသီချင်းနဲ့     သရုပ်ဖော် တင်ဆက်ကပြကြပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်မှာ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့် ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်လို့ ပြည်တွင်းမှာသာမက နိုင်ငံတကာကပါမြင်တွေ့ကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။

တကယ့်ကိုပဲ   ခမ်းနားကြီးကျယ်လှတဲ့မြင်ကွင်းတွေပါပဲ။

ဒီလိုမျိုး အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်တွေကို အောင်အောင်မြင်မြင်ကျင်းပနေတာဟာ မြန်မာ့အားကစား အဆင့်အတန်း အမြင့်မားဆုံးအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိပြီး ကမ္ဘာကိုလွှမ်းနိုင်တဲ့အဆင့်ထိ မျှော်မှန်းပြီး ကျင်းပပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ပြိုင်ပွဲတွေရှိနေမှလည်း    ထူးချွန်ထက်မြက်တဲ့ အားကစားသမားကောင်းတွေ ပေါ်ထွက်ပြီး နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင်နိုင်သူတွေ ဖြစ်လာမှာပါ။ ပြိုင်ပွဲကျင်းပပေးတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင်  ‘‘နိုင်ငံတော်၏အားကစား အဆင့်အတန်း ပိုမိုတိုးတက်မြင့်မားလာစေရန်၊ (၃၃)ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲနှင့်     အခြားနိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင်     ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်အောင်မြင်မှု ရရှိစေရန်၊   နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင်နိုင်မည့် အဆင့်မီအားကစားသမားများနှင့်     အလားအလာရှိသော လူငယ်မျိုးဆက်သစ် အားကစားသမားများ ပေါ်ထွက်လာစေရန်၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ၊ ဝန်ကြီးဌာနများအကြား  အချင်းချင်းချစ်ကြည် ရင်းနှီးမှုရရှိပြီး အားကစားလှုပ်ရှားမှုများ  ပိုမိုတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက် လာနိုင်စေရန်နှင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး  အားကစားကို ပိုမိုစိတ်ပါဝင်စားလာပြီး အားကစားလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်လာစေရန်’’ ဆိုတဲ့ဦးတည်ချက်တွေနဲ့ ကျင်းပနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားအားကစားပွဲတော် ကျင်းပခြင်းနဲ့ပတ်သက်လို့    ပြန်လည်လေ့လာ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသား အားကစားပွဲတော်ကို ၁၉၉၂  ခုနှစ်၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်နဲ့ ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်တို့မှာလေးကြိမ် ကျင်းပခဲ့ပြီးယခု ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်မှာတော့ ပဉ္စမအကြိမ်မြောက် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ရဲ့တာဝန်အရပ်ရပ်ကို တပ်မတော်က ဦးဆောင်ထမ်းရွက်ရတဲ့အခါတိုင်းမှာ အမျိုးသား အားကစားပွဲတော်တွေကို ခမ်းခမ်းနားနား   ကြီးကျယ်စည်ကားစွာ ကျင်းပပေးနိုင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒါကလည်း သေသေချာချာတွေးဆကြည့်မယ်ဆိုရင် တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်အပေါ်၊ ပြည်သူများအပေါ်ထားရှိတဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့စေတနာမှန်တွေလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ အားကစားဆိုတာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် အမြဲရှင်သန်လှုပ်ရှားနေရမယ့် အရာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။

လူသားတိုင်းအသက်ရှင်သန် ရပ်တည်နေထိုင်ရေးအတွက် အဓိကလိုအပ်ချက်မှာ ကျန်းမာရေး  ကောင်းမွန်နေရေးဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ဖို့ဆိုရင် အားကစားတစ်ခုခုကို လေ့ကျင့်နေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက အားကစားနဲ့ကျန်းမာရေးဆိုတာ လူတိုင်းအတွက်မရှိမဖြစ်တဲ့ အရာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီအနေနဲ့ လူမှုရေးဦးတည်ချက်မှာ  ‘‘တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာ   ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံး အကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး’’ ကိုထည့်သွင်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဦးတည်ချက်ထားရှိခြင်းနဲ့အတူ ဦးတည်ချက်ကိုအောင်မြင်အောင် အားသွန်ခွန်စိုက်ကြိုးပမ်း လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ နိုင်ငံအတွင်းမှာအားကစားနဲ့ ပတ်သက်လို့ကျင်းပပေးနိုင်တဲ့ ပြိုင်ပွဲမှန်သမျှ ငွေကုန်ကြေးကျခံကာ    ကျင်းပပေးနေတာဟာ အားကစားကဏ္ဍ     မြင့်မားတိုးတက်စေရေးအတွက်    ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပါတယ်။

၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ပဉ္စမအကြိမ်  အမျိုးသား အားကစားပွဲတော်မှာ  ဝန်ကြီးဌာနအဆင့်မှာ ပြေးခုန်ပစ်၊ ဘောလုံး၊ ဖူဆယ်၊ ဂေါက်သီး၊ ပိုက်ကျော်ခြင်းနဲ့  ဘော်လီဘောပြိုင်ပွဲဆိုပြီး အားကစားနည်း ခြောက်မျိုးထည့်သွင်း ထားပါတယ်။ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အဆင့်မှာ ပြေးခုန်ပစ်၊ ဘတ်စကက်ဘော၊ ကြက်တောင်၊ ဘိလိယက်/စနူကာ၊ လက်ဝှေ့၊ ကာယဗလနှင့် ကာယကြံ့ခိုင်မှု၊ ခရစ်ကက်၊ ဘောလုံး၊ ဖူဆယ်၊ ဂေါက်သီး၊ ဂျူဒို၊ ကရာတေး၊ ပိုက်ကျော်ခြင်း၊ ရေကူး၊  စားပွဲတင်တင်းနစ်၊ တိုက်ကွမ်ဒို၊ တင်းနစ်၊ ရိုးရာခြင်းလုံး၊  မြန်မာ့သိုင်း၊  ဘော်လီဘော၊ ဗိုဗီနမ်၊ အလေးမ၊ ဝူရှူးဆိုပြီး အားကစားနည်း၂၃ မျိုး ယှဉ်ပြိုင်ကြရပါတယ်။  မသန်စွမ်းပြိုင်ပွဲဝင်တွေအတွက် အားကစားနည်း လေးမျိုး ယှဉ်ပြိုင်ကြရပါတယ်။ အားကစားနည်းဆိုတာ နည်းတစ်နည်းမှာပင် ပြိုင်ရတဲ့အမျိုးအစားက များပြားပါတယ်။

ပဉ္စမအကြိမ်  အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်မှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူတွေရဲ့ စကားသံတွေမှာ အားလုံးတူညီစွာပြောဆိုကြတဲ့ အချက်တွေကတော့ အခုလိုမျိုးအမျိုးသား အားကစားပြိုင်ပွဲကြီးကျင်းပပေးလို့ နိုင်ငံ တော်အစိုးရကို အထူးပဲကျေးဇူးတင် ရှိပါကြောင်းနဲ့ အခုလိုမျိုး အမျိုးသားအားကစား ပွဲတော်တွေကို နှစ်စဉ်ကျင်းပပေးစေလိုကြောင်း ဆိုတဲ့အချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေခမျာ ပြိုင်ပွဲတွေမရှိလို့  သူတို့ရဲ့အစွမ်းအစတွေပြသခွင့်မရခဲ့သလို  နိုင်ငံတော်အတွက် ထူးချွန်တဲ့ အားကစားသမားတွေလည်း ရွေးချယ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု အဆို၊ အက၊ အရေး၊ အတီးပြိုင်ပွဲကြီးကို နှစ်စဉ်ကျင်းပတဲ့အခါ ရွက်ပုန်း သီးပညာရှင်တွေ  ပေါ်ပေါက်လာသလိုအားကစားမှာလည်း နှစ်စဉ်ကျင်းပပေးမယ်ဆိုရင်  စဉ်ဆက်မပြတ်တဲ့ အားကစားထူးချွန်တဲ့ရွက်ပုန်းသီးတွေအများကြီး ပေါ်ထွန်းလာမှာဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးမှာ ပြိုင်ပွဲဝင်ကြတဲ့  အားကစားမောင်မယ်တွေအနေနဲ့  အားကစားစိတ်ဓာတ်အပြည့်အဝ ရှိကြပါတယ်။ အားကစားစိတ်ဓာတ်မှာ လူငယ်လူရွယ်တို့ရဲ့   ဘဝအနိမ့်အမြင့်၊ အနာဂတ်ကံကြမ္မာကို ပီပြင်အောင် ရုပ်လုံးဖော်ပေးနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ပင်မအခြေခံအင်အားတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။  အားကစားသမားကောင်းတစ်ဦးဖြစ်လိုလျှင် သည်းခံမှု၊ ဇွဲရှိမှု၊ အနစ်နာခံမှု၊ တစ်ကိုယ်ကောင်းမဆန်မှု၊ ရေသာမခိုမှု၊ စုပေါင်းစိတ်ဓာတ်ရှိမှု၊ ဥပဒေကို လေးစားတတ်မှု၊ မှန်ကန်သော ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မငြိုမငြင်ခံယူတတ်မှု၊   အရှုံးကိုအပြုံးဖြင့် ရင်ဆိုင်တတ်မှုစတဲ့  စိတ်ဓာတ်ထားရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တရားသောယှဉ်ပြိုင်မှုနဲ့ အောင်မြင်မှုကိုရယူဖန်တီးတတ်မှုစတဲ့ အရည်အချင်းကောင်းများလည်း ရှိထားကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

အားကစားဆိုတာ   ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သန်စွမ်းနေရုံနဲ့မပြီးသေးပါဘူး။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာလည်း  သန်စွမ်းနေရပါမယ်။  အားကစားပြိုင်ပွဲမှာ  မိမိယှဉ်ပြိုင်ဘက် အပေါ်လေးစားခြင်း၊  အနိုင်ရယူလိုစိတ်ရှိခြင်း၊ စည်းကမ်းလိုက်နာနိုင်ခြင်း၊ အဖွဲ့လိုက် အားကစားနည်းတွေကြောင့် အသင်းအဖွဲ့စိတ်ဓာတ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်တတ်ခြင်း၊ အပေးအယူမျှမျှတတဖြင့်   ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကောင်းခြင်း၊ စာနာနားလည်နိုင်ပြီး အသိအမှတ်ပြုတတ်လာခြင်း၊ အကျင့်စာရိတ္တကောင်းမွန်လာခြင်း၊  အရှုံးကိုလက်ခံနိုင်သလို အနိုင်ရလဒ်အပေါ်မှာ လည်းမောက်မာမှုကင်းခြင်း၊  ပြိုင်ပွဲမှာ မိမိရဲ့အားသာချက်၊ အားနည်းချက်ကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ခြင်း     စတာတွေဟာ အလွန်ပဲချစ်စရာကောင်းတဲ့ အားကစားစိတ်ဓာတ်ပါ။     အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်မှာ    ဒီလိုမျိုးစိတ်ဓာတ်ကောင်းတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ကြတာ တွေ့မြင်ရပါတယ်။

မည်သည့်အားကစားနည်းတွင်မဆို အားကစားစိတ်ဓာတ်နဲ့ အရည်အချင်းကောင်းများ ပြည့်ဝနေတဲ့အားကစားသမားများ ရှိနေပါက အောင်မြင်မှုလမ်းကြောင်းဆီသို့ ဦးတည်နေပြီလို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။

အဲဒီလိုမျိုး  စိတ်ဓာတ်ကောင်းရန်၊ အရည်အချင်းပြည့်ဝရန်မှာ     ပြုပြင်လေ့ကျင့်ယူရပါမယ်။  လေ့ကျင့်သားပြည့်ဝနေမှသာ အောင်မြင်မှုကို     မျှော်မှန်းနိုင်ကြမှာပါ။   

လေ့ကျင့်သားပြည့်ဝနေစေရန်မှာ   နည်းပြများရဲ့ သင်ကြားပို့ချမှု လက်တွေ့လေ့ကျင့်ခန်းများကို မခိုမကတ်၊ မညည်းမညူလိုက်ပါ လုပ်ဆောင်ကြရပါမယ်။   ချွေးထွက်များမှသွေးထွက်နည်းမယ်ဆိုတဲ့စကားဟာ အောင်မြင်မှုကို ညွှန်းဆိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်။   လေ့ကျင့်

သားပြည့်ဝမှုဟာ အောင်မြင်မှုကို လမ်းခင်း ပေးခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားအားကစား   ပွဲတော်ကြီးမှာ မြန်မာ့သိုင်းနဲ့ မြန်မာတို့ရဲ့ဆွေစဉ်မျိုးဆက် ကစားနည်းဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာခြင်းလုံးပြိုင်ပွဲ ထည့်သွင်းကျင်းပ ပေးတာကလည်း တကယ့်ကိုကောင်းမွန်တဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာ့ရိုးရာခြင်းလုံးခတ် ကစားနည်းဟာ ရိုးရာအားကစားနည်း အစစ်အမှန်ဖြစ်လို့  ပြည်တွင်းပြိုင်ပွဲတွေသာမက   အရှေ့တောင်အာရှအားကစား ပြိုင်ပွဲတွေမှာလည်း အမြဲမပြတ် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ယခုအမျိုးသား အားကစားပွဲတော်ကြီးမှာ မြန်မာ့ရိုးရာခြင်းလုံးပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြိုင်ပွဲဝင်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်ကလည်း စိတ်ဝင်စားဖွယ်ဖြစ်ပါတယ်။

    မြန်မာ့ရိုးရာ    ခြင်းလုံးခတ်ပြိုင်ပွဲမှာ သတိပြုရမယ့်အချက်တွေအနေနဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ အရက်သေစာ၊ ကွမ်း၊ ဆေးလိပ်၊ တားမြစ်ဆေးဝါးတွေ     သုံးစွဲမှုမရှိဖို့ အားကစားသမားတိုင်း ဆင်ခြင်ရပါမယ်။ အထူးသဖြင့် ခြင်းလုံးခတ်ပြိုင်ပွဲဟာ မြန်မာ့ရိုးရာအားကစားနည်း ဖြစ်တဲ့အတွက် အမျိုးသားတွေ  နားကပ်ဝတ်ဆင်တာ၊ ဆံပင်တွေအရောင်ဆိုးတာခွင့်မပြုပါဘူး။ ရိုးရာခြင်းလုံးခတ်ပြိုင်ပွဲဟာ  မြန်မာနိုင်ငံမှာကျင်းပတဲ့ ဆီးဂိမ်းပြိုင်ပွဲမှာ    စပြီးပါဝင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။  ရိုးရာခြင်းလုံးခတ်တဲ့ ကစားနည်းဆယ်မျိုးထဲက  မန္တလာခြေဖျား၊  မြင်းစီး ဖနောင့်၊ သမင်လည်ပြန်ဖနောင့်၊ လျှပ်ထိပ်တင်ဒူး စတဲ့ကစားနည်းတွေဟာ  လူကြိုက်အများဆုံးဖြစ်သလို  ကစားသမားတွေရဲ့ ခြင်းခတ်ကွက်တွေဟာ  လှပပြီးနှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်ပါတယ်။

ပဉ္စမအကြိမ်   အမျိုးသားအားကစား ပွဲတော်ကြီးမှာ   ထည့်သွင်းကျင်းပတဲ့ အားကစားနည်းတွေက   များပြားလှသလို ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ကြတဲ့ အရေအတွက်ကလည်း များပြားလှတာမို့   ပွဲတော်ဖွင့်ပွဲမတိုင်မီ ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်ကစတင်ပြီး အုပ်စုပွဲစဉ်တွေ  စတင်ကျင်းပပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပြိုင်ပွဲတွေထဲမှာ   ထူးခြားမှုတစ်ခုကတော့ (၃၂)ကြိမ်မြောက်  အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲရဲ့   အမျိုးသား၊အမျိုးသမီး လမ်းလျှောက်ပြိုင်ပွဲမှာရရှိခဲ့တဲ့ စံချိန်ဟောင်းထက်    ယခုပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်မှာ  သာလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ စံချိန်သစ်တွေ ရရှိခဲ့ကြတဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ မောင်နိုင်လင်းထွန်းနဲ့  ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ မဇင်မေထက်တို့ကို မြန်မာနိုင်ငံ ပြေးခုန်ပစ်အဖွဲ့ချုပ်က မော်တော်ဆိုင်ကယ်တစ်စီးစီ အထူးဆု ချီးမြှင့်ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဝမ်းသာဖွယ်ကောင်းတဲ့ ကြည်နူးမှုဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ထက် ပိုမိုပြီးကြည်နူးဖွယ်ကောင်းတဲ့ သတင်းကောင်းတစ်ခုရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါကတော့  မြန်မာတစ်မျိုးသားလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။   ဒါကလည်းအမျိုးသားအားကစားပွဲတော်   ကျင်းပတဲ့ကာလမှာ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့သတင်းကောင်းဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကတော့  မြန်မာ့ရိုးရာနှစ်သစ်ကူး အတာသင်္ကြန်ပွဲတော်ကို   ယူနက်စကိုရဲ့  ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်စာရင်းမှာ ပါဝင်ခြင်း သတင်းကောင်းဖြစ်ပါတယ်။  အတာသင်္ကြန်ဆိုတာ ကမ္ဘာက အသိအမှတ်ပြုလိုက်တဲ့ မြန်မာရဲ့ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ဖြစ်သွားတာဟာ အားရဝမ်းသာဂုဏ်ယူဖွယ်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့်လည်း     ယူနက်စကိုရဲ့ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်စာရင်းမှာ ပါဝင်ခွင့်ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတဲ့   မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဒီဇင်ဘာလ ၁ဝ ရက်  နံနက်ပိုင်းမှာ  ရန်ကုန်မြို့ကို လေကြောင်းခရီးနဲ့  ပြန်လည်ရောက်ရှိလာတဲ့အခါ  ပြည်သူတွေက   သောင်းသောင်းဖြဖြ ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ အနုပညာရှင်တွေကလည်း   သင်္ကြန်သီချင်းတွေသီဆိုကြပြီး ပြည်သူတွေကလည်း အကအဖွဲ့တွေနဲ့အတူ ပါဝင်ကပြကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ပျော်စရာမြင်ကွင်းပါ။ ပဉ္စမအကြိမ်  အမျိုးသားအားကစား ပွဲတော်ပိတ်ပွဲအခမ်းအနားမှာ ‘‘ရိုးရာအမွေ လက်ဆင့်ကမ်း  အတာသင်္ကြန်တစ်ခေတ်ဆန်း အစီအစဉ်တင်ဆက်ခြင်း’’ အစီအစဉ်ကိုထည့်သွင်းပြီး ဂုဏ်ပြုထားပါတယ်။  ပိတ်ပွဲအခမ်းအနားရဲ့ မြင်ကွင်းများကိုလည်း တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ပေးခဲ့တာမို့ အများပြည်သူတွေနဲ့အတူ ကမ္ဘာ့ပြည်သူတွေလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ကြပြီးဖြစ်လို့   အခမ်းအနားကျင်းပပုံကို အသေးစိတ်မရေးတော့ပါဘူး။  မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အားကစားသမိုင်းမှာတော့  ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးရဲ့ ကြီးကျယ်စည်ကားများပြားမှု၊ ပြည်သူတွေတစ်ခဲနက်အားပေးမှု၊ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူတွေ များပြားမှု၊ ဆုတွေအများကြီးချီးမြှင့်မှုတွေဟာ    သမိုင်းတစ်ခေတ်ရဲ့မှတ်တမ်းဖြစ်ခဲ့ပါပြီ။ ဒါကနိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ    ကျွန်တော်တို့ပြည်သူတွေရဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုအောင်ပွဲလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။   ဒါ့ကြောင့်မို့   ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် အောင်အောင်မြင်မြင်နှင့် စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ  ကျင်းပပြီးစီးခဲ့ပြီဖြစ်သော အမျိုးသား အားကစားပွဲတော်ကြီးကို  အထူးပင်ဝမ်းမြောက် ဝမ်းသာစွာဂုဏ်ပြုပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။   ။

Source- Myawady Webportal

လူသားတို့အာဟာရအတွက်  အဓိက စားသုံးသီးနှံလေးမျိုးဖြစ်သည့်  ဆန်၊  ဂျုံ၊ ပြောင်းနှင့် ပီလောပီနံတို့တွင် ပီလောပီနံမှာ အရေးပါသောသီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။  စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူ၍ ဝင်ငွေရသီးနှံတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး  ပီလောပီနံစိုက်ပျိုးပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက်      သက်တမ်းတိုဟင်းသီး ဟင်းရွက်၊  ပြောင်း၊ နေကြာတို့ကို  သီးညှပ် စိုက်ပျိုးနိုင်၍   ဝင်ငွေနှစ်ခု ရရှိနိုင်သည်။ ပီလောပီနံကို       တချို့ဒေသများတွင် ကလောပင်ဟုခေါ်သည်။      နှစ်ရှည်ခံချုံပုတ်ပင် အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ပင်စည်မှာ မာကျော၍       အူတိုင်အခေါင်းပွသည့် ကြက်ဆူ၊ ကနခို၊ ဆီးဖြူ၊ သျှိသျှား၊ ကြက် သဟင်းစသည်တို့နှင့်     မျိုးရင်းဆင်တူသည့်  Euphorbiaceae  မျိုးရင်းဝင်အပင် ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံကို Tapioca သို့မဟုတ် Cas-sava   ဟုခေါ်ပြီး  ရုက္ခဗေဒအမည်အရ Manihot  Utilissima (Phot)  ဟုလည်း ကောင်း၊   Manihot Esculenta   (Crantz) ဟုလည်းကောင်း၊ Yucca နှင့် Manico ဟု လည်းကောင်း    အမျိုးမျိုးခေါ်ဆိုကြပြီး သိပ္ပံအမည်မှာ  Manihot    Esculenta ဖြစ်သည်။ ပီလောပီနံသည် Euphorbia-ceae   မျိုးရင်းဖြစ်ပြီး ယခင်က ပီလောပီနံ တွင်   ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဆိုင်ယာနိုက် အက်စစ်  ပါဝင်သောကြောင့်    အဆိပ်ရှိသော သီးနှံအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြသော်လည်း ကန်စွန်း ဥ နှင့်   အာလူးတို့ ကဲ့သို့  အညိုရောင်ရင့်ရင့် အခွံရှိပြီး အတွင်းသားအဖြူရောင်၊  ခပ်စေး စေးနှင့်   အရသာဆိမ့်ဆိမ့်ရှိသည့်ပီလောပီနံကို   နောက်ပိုင်းတွင်    စားစရာတစ်ခု အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး   စားသုံးလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံအမျိုးအစားနှင့် အဆိပ်သင့်နိုင်မှု

    ပီလောပီနံတွင်  အချိုနှင့်အခါးဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြီး  အခါးမျိုးက  အချိုမျိုးထက် ဂလူကိုဆိုက်အဆိပ်ပါဝင်မှု  နှစ်ဆပိုများသည်။  ထို့ကြောင့်  ပီလောပီနံဥအစိမ်း ကိုမပြုတ်မီ  ခါးသက်မှုအပြင်း၊ အပျော့ပေါ်မူတည်ကာ အပူပေးကြာမြင့်ချိန်ကို ချိန်ဆ ၍ပြုတ်သင့်သည်။   ထို့ပြင်   ပီလောပီနံအမှုန့်ကို အစားအစာ၊ ဟင်းလျာများတွင် မချက်ပြုတ်မီ ဦးစွာမီးဖိုပေါ် အိုးကင်းထည့် လှော်ပေးခြင်းဖြင့်လည်း ပါဝင်သောအဆိပ် ကို  ၃၀  ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇၀  ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျစေနိုင်သည်။ မိုးခေါင်ပြီး ခြောက်သွေ့သောဒေသထွက်    ပီလောပီနံဥတွင် အဆိပ်ဖြစ်လာနိုင်သော ဓာတ်ပေါင်းပါဝင်မှုပိုများသည်။

ပီလောပီနံအသုံးပြုပုံများ

     ပီလောပီနံအရွက်နှင့်ဥတို့ကို  လူတို့ တိုက်ရိုက်စားသုံးနိုင်ပြီး အရွက်၊ ပင်စည်နှင့်ဥတို့အား တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် တိုက်ရိုက်အသုံးပြုနိုင်သည်။    ပီလောပီနံဥမှ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်များဖြစ်သော ကော်ရည်၊ ကော်မှုန့်၊ အချိုမှုန့်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ ကြာဆံ၊ မုန့်အမျိုးမျိုး၊ အရက်နှင့် နို့မှုန့်အစားထိုးပစ္စည်းများကိုလည်းကောင်း၊    အဖျော်ယမကာနှင့်      အချိုရည်မျိုးစုံကိုလည်းကောင်း၊      အိမ်သုံးဆေးဝါးများအဖြစ်   သွေးတိုး၊   ဆီးချို၊  ကင်ဆာနှင့်      အူလမ်း ကြောင်း ဆိုင်ရာ   ရောဂါကာကွယ်ဆေးများအဖြစ် လည်းကောင်း၊      လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများအဖြစ် စက္ကူ၊ ချည်မျှင်၊ ကတ်ထူ စက္ကူပုံး၊ မီးသွေး၊ ကော်၊   လေသေနတ် ကျည်ဆန်နှင့် အလှကုန်ပစ္စည်းများအဖြစ် လည်းကောင်း၊ နွား၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ သိုး၊ ငါး စသည့်တိရစ္ဆာန်များအတွက် အစာအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ဇီဝလောင်စာအဖြစ်လည်းကောင်း  စသည်ဖြင့် ပီလောပီနံပင်သည် လူတို့၏နေ့စဉ်ဘဝတွင်     များစွာပါဝင် လျက်ရှိသည့်အပြင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး  အထောက်အကူဖြစ်စေသော      ဇီဝပလတ်စတစ်များကိုလည်း    တွင်ကျယ်စွာ ထုတ်လုပ်အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

ပီလောပီနံတွင်ပါဝင်သောအာဟာရဓာတ်များ

      ပီလောပီနံဥအစိမ်း  ၁၀၀  ဂရမ်တွင် ရေဓာတ် ၆၀ ဂရမ်၊ ကစီဓာတ် ၃၈ ဂရမ်၊ အသားဓာတ် ၁  ဂရမ်ပါရှိပြီး အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင် C နှင့် အဆီဓာတ်အနည်းငယ်သာ ပါဝင်သည်။ ပီလောပီနံသည်  ပေါင်းစား၍ကောင်းသကဲ့သို့     ပြုတ်စားလျှင်လည်း အရသာရှိသည်။  ပီလောပီနံပြန်ပေါင်းမှာ ဆိမ့်ဆိမ့်စေးစေး အရသာရှိပြီး စား၍အလွန်ကောင်းသည်။     ဤကဲ့သို့ စားကောင်းသည့်ပီလောပီနံက   မည်သို့သော ကျန်းမာရေးအာနိသင်များ ပေးနိုင်သည်ကို   ဖော်ပြလိုပါသည်။   ပီလောပီနံတွင်        ပြည့်ဝဆီပါဝင်မှုနည်းသကဲ့သို့       ကိုလက်စထရောနှင့်     ဆိုဒီယမ်ပါဝင်မှု နည်းသော်လည်း အမျှင်ဓာတ်နှင့် ကာဗို ဟိုက်ဒရိတ်ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး အကျိုးပြု ကိုလက်စထရောနှင့်   ပရိုတင်းတို့လည်း ပါဝင်သည်။   တခြားအာဟာရဓာတ်များအနေဖြင့်  ဗီတာမင် B အုပ်စု၊  ဖောလိတ်၊ ဗီတာမင် B6၊ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနိစ်၊ ကယ်လ် စီယမ်၊ ကြေးနီနှင့်  ဆီလီနီယမ်တို့ ပါဝင် သည်။

ပီလောပီနံမှရရှိနိုင်သည့် ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများ

      ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်     ရရှိနိုင်မည့်  ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများကို အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့်    ပီလောပီနံဥကို ပြုတ်၍စားသုံးခြင်းက  အစာခြေအင်ဇိုင်း များ  ကောင်းမွန်စေရန် အထောက်အကူပြုခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် ကျစေခြင်း၊   သွေးတွင်းအချိုဓာတ်နှင့် ကိုလက်စထရော လျှော့ချပေးခြင်း၊     ကင်ဆာအဖုအကျိတ် ကာကွယ်ခြင်း၊ အိုမင်းရင့်ရော်မှုနှင့် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်း၊ သွေးခုန်နှုန်း ထိန်းညှိပေးခြင်း၊  ခုခံအားတိုးမြင့်စေခြင်း၊ အမျှင်ဓာတ်ပါဝင်ခြင်းကြောင့်  ဝမ်းမချုပ်စေခြင်း၊   ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောပုံမှန် အလုပ်လုပ်စေခြင်း  စသည့်အကျိုးကျေးဇူး များ ရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

ပီလောပီနံတွင်    နေ့စဉ်လိုအပ်သည့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ပမာဏ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း အထိပါဝင်သောကြောင့်    ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်       လူတစ်ယောက်သည် ကျန်းမာသည့်ကိုယ်အလေးချိန်ကို ရရှိစေနိုင်ပြီး   ကိုယ်အလေးချိန်ကို   တိုးစေနိုင်သည်။  လေ့လာမှုများအရ ပီလောပီနံတွင် ဖောလစ်အက်စစ် အပါအဝင် ဗီတာမင် B အုပ်စုပါဝင်ခြင်းကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်   စားသုံးပေးမည်ဆိုလျှင်   မွေးလာမည့်ကလေးတွင်     မွေးရာပါချို့ယွင်းမှု မပါစေရန်   ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ် သည်။ ပီလောပီနံတွင် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝ စွာပါဝင်နေခြင်းကြောင့်   အစာခြေစနစ် ကောင်းမွန်စေပြီး  ဝမ်းမှန်စေပြီး  အစာကြေစေနိုင်ကာ  လေပွခြင်း၊ အစာအိမ်နာ ခြင်းများမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

နှလုံးနှင့်လေဖြတ်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးသောပီလောပီနံ

     နောက်ထပ် အားသာချက်တစ်ခုအနေဖြင့် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေခြင်းကြောင့်  သွေးကြောနံရံများရှိအဆီများကို ဖယ်ရှားပေးပြီး သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းမှု ကောင်းစေကာ  နှလုံးကျန်းမာစေသည်။ ရုတ်တရက် နှလုံးရပ်ခြင်းနှင့် လေဖြတ်ခြင်းမျိုးမဖြစ်စေရန်   ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။     ပီလောပီနံတွင်    လူ့ခန္ဓာကိုယ် အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်ဖြစ်သည့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ပရိုတင်းဓာတ် ပါဝင်နေသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ကောင်းမွန်စေရန်   အထောက်အကူပေးသကဲ့သို့ ကြွက်သားများကို ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားစေသည်။ အနာကျက်စေရန်လည်း အထောက်အကူ ဖြစ်စေသည်။

အရိုးများနှင့်စိတ်ကို ကျန်းမာစေသော ပီလောပီနံ

    လူတစ်ယောက်သည် အသက်အရွယ် ရလာသည်နှင့်အမျှ အရိုးထဲတွင်ရှိရမည့် သတ္တုဓာတ်ပမာဏကျဆင်းလာသောကြောင့်   အရိုးပါးခြင်း၊   အရိုးပွခြင်းများ ခံစားရနိုင်သည်။  ပီလောပီနံတွင် အရိုးများ သန်မာစေရန် လိုအပ်သည့်ဗီတာမင် K၊   ကယ်လ်စီယမ်၊ သံဓာတ်တို့ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေသောကြောင့် အသက်အရွယ်ရ လာသူများအနေဖြင့် ပီလောပီနံစားပေးခြင်းဖြင့်  အရိုးများသန်စွမ်း ကျန်းမာစေသည်။  ပီလောပီနံတွင်ပါဝင်သော ပိုတက်ဆီယမ်နှင့်    တခြားသတ္တုဓာတ်များက   သွေးကြောများ၏ တင်းအားကို လျော့ကျစေပြီး  သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းမှုကောင်းစေနိုင်သောကြောင့်    သွေးပေါင်ချိန်ကို    အကောင်းဆုံး ထိန်းညှိပေးနိုင်သည်။   ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများထံ သွေးစီးဆင်းမှုကောင်းစေသောကြောင့်     နှလုံးသွေးကြောစနစ်ကို ကျန်းမာစေနိုင်သည်။  ထို့ပြင် ဗီတာမင်  K  သည်  ဓာတ်တိုးပစ္စည်းများကြောင့် ဦးနှောက်ဆဲလ်များ မပျက်စီးစေရန်ကူညီပေးပြီး    ဦးနှောက်ဆဲလ်များကို  ကျန်းမာစေသဖြင့်  အယ်လ်ဇိုင်းမား ရောဂါမဖြစ်စေရန် အထောက်အကူပေးသောကြောင့်    ပီလောပီနံသည်   အရိုးကျန်းမာစေရုံမက  စိတ်ကိုပါ ကျန်းမာစေပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။            

Source: Myawady Web Portal     

ဘဝမှာပညာတတ်ခြင်းနဲ့ ချမ်းသာပြည့်စုံခြင်းက တိုက်ရိုက်အချိုးမကျပါဘူး။ သို့သော်ဆင်ခြင်တုံတရားပါသောပညာနှင့်    နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်တည်မှုက တိုက်ရိုက်အချိုးကျပါတယ်။ ဒီပလိုမာဖြစ်ဖြစ်၊ ဘွဲ့တစ်ခုခုရှိရင် မိတ်ဆွေတို့  အလုပ်ရနိုင်ပါတယ်။ သို့ပေမယ့် အဲဒါတွေကြောင့်တော့ မိတ်ဆွေတို့ အလုပ်မှာ တိုးတက်အောင်မြင်မှုရလိမ့်မယ်လို့ တထစ်ချ အာမခံဖို့ခက်ပါတယ်။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ  အရည်အချင်းကိုပဲ စိတ်ဝင်စားကြတယ်။   ဒီပလိုမာတွေ၊   ဘွဲ့တွေကို စိတ်မဝင်စားကြပါဘူး။ ဒီနေရာမှာပညာရဲ့ သဘောကို ဘယ်လိုပြောကြမလဲ။   တချို့က   ပညာဆိုတာ လူတစ်ယောက်ရဲ့   ဦးနှောက်ထဲမှာ  သတင်းအချက်အလက်တွေ   ဘယ်လောက်များများ သိမ်းဆည်းသိုမှီးထားနိုင်သလဲဆိုတာနဲ့  တိုင်းတာကြတယ်။ ဒီလိုပညာဟာ လူငယ်တွေသွားလိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်ဆီကို   ရောက်အောင် မပို့ဆောင်လောက်ပါဘူး။ ဘာလို့ပါလဲ။  အချက်အလက်တွေဆိုတာ စာအုပ်စာတမ်း၊ မှတ်စုဖိုင်တွဲ၊ ခေတ်မီစက်တွေကို အသုံးချလို့လည်း ရနေတာပဲလေ။ ခုရှာ ခုတွေ့ပါတယ်။

ဒါဆိုရင် “ပညာရေး”  ဆိုတာကို  ဂဃနဏ သိဖို့လိုလာတယ်။ စစ်မှန်တဲ့ ပညာရေး၊ ထိုက်ထိုက်တန်တန်   ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်တဲ့ ပညာရေးဆိုတာက လူတွေရဲ့စိတ်ကို   ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်   ပြုစုပျိုးထောင်ပေးတဲ့ ပညာရေးပါပဲ။ လူတစ်ယောက်ဟာ ပညာဘယ်လောက်တတ်တယ်ဆိုတာထက် သူ့စိတ်ဟာ ဘယ်လောက်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်သလဲ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် သူဘယ်လောက်ကောင်းကောင်း တွေးတတ်သလဲ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီလိုတွေးနိုင်တဲ့အရည်အသွေးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတဲ့   ဘယ်အရာမဆို   “ပညာ”လို့ခေါ်ပါတယ်။

ပညာကို နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရနိုင်ပါတယ်။ လူငယ်အများစုကို အထိရောက်ဆုံးနဲ့ ပညာဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်တဲ့   နေရာတွေကတော့   ကောလိပ်တွေ၊ တက္ကသိုလ်တွေ  သင်တန်းစုံတွေပါပဲ။ ဒါတင်လား၊ မဟုတ်သေးပါဘူး။ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သင်တန်းမျိုးစုံကို မတက်နိုင်ရင်လည်း အခြားနည်းလမ်းတွေရှိပါသေးတယ်။ အလုပ်လုပ်ရင်း ကျောင်းတက်လို့ ရပါတယ်။   နေ့ကျောင်း၊  ညကျောင်း  အချိန်ပိုင်းတွေလည်း ရှိတယ်။  ညနေပိုင်း၊ ပိတ်ရက် သင်တန်းတွေရှိတယ်။ ပြင်ပကနေ ဖြေဆိုပြီး ဘွဲ့တွေယူနိုင်တယ်။ စာကြည့်တိုက်တွေမှာ မိမိသွားဖို့ ရည်ရွယ်ရာ လမ်းကြောင်းကို တည့်မတ်လမ်းပြပေးတဲ့ စာအုပ်တွေရှိပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ အေဗရာဟယ်လင်ကွန်းက မစ္စစ္စပီမြစ်ကမ်းက လှေထိုးသားဘဝနဲ့  မီးလင်းဖိုဘေးမှာ စာဖတ်ပြီး၊ ပြင်ပကနေစာဖတ်ပြီး ဥပဒေဘွဲ့ကို ယူခဲ့တာဖြစ်တယ်။ တက္ကသိုလ်မတက်ခဲ့ရပါဘူး။ ထို့အတူ တက္ကသိုလ် ပညာရေးကို မသင်ခဲ့ရပေမယ့် စာပေဖတ်ရှုလေ့လာပြီးအောင်မြင်သွားတဲ့ ကမ္ဘာကျော် ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတွေအများကြီးပါပဲ။

ပညာကကျယ်ပြန့်လွန်းတယ်။ သမုဒ္ဒရာထက် ပိုကျယ်တယ်။  နက်နဲပါတယ်။  Information ဆိုတာ သိခြင်းပေါ့။ ကြားလို့သိတာ မြင်လို့သိတာနဲ့ လေ့လာဖတ်ရှုလို့သိတဲ့ အသိတရားတွေပေါ့။ ဒါက အာမခံချက်သိပ်မရှိပါဘူး။ အမှားအမှန် ပိုင်းခြားဝေဖန် ဆန်းစစ်နိုင်စွမ်းအားနည်းပါတယ်။ ထို့အတူ Disinformation နဲ့ Misinformation  တွေကတော့ လူတွေအမှန်လို့ ယုံကြည်သွားအောင် ဉာဏ်ကြီးသူက ဉာဏ်နည်းသူကို ကစားလိုက်တဲ့သဘော၊ လှည့်စားလိုက်တဲ့ သဘောရှိပါတယ်။

ပညာသဘောက   သိရုံတင်မဟုတ်ပါဘူး။ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတွေကို ထိန်းသိမ်းကြပ်မတ် ရှေ့ဆောင်ပြုပြင်ပေးတဲ့သဘောလည်းရှိပါတယ်။   ဒါကြောင့်   ပညာဟာမြင်းမိုရ်တောင်ထက်မြင့်ပြီး စွမ်းအားသတ္တိ အလွန်ကြီးမြင့်ပါတယ်။   အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုလို့ မကုန်နိုင်လောက်ဘူး။မိမိကိုယ်တိုင်လုပ်ယူမှ  လေ့ကျင့်ယူမှ ဘယ်သူဟာ   အကောင်းအဆိုးသဘောရှိတယ်ဆိုတာ ဉာဏ်ကသိမြင်စေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်မှာက ဘာဓာတ်ခံမှမရှိရင် အခြားသူများရဲ့လှည့်စား အသုံးချခြင်းကို ခံရလေ့ရှိတတ်ပါတယ်။

ဘွဲ့ဆိုတာ “စာရွက်တစ်ရွက်” ပါပဲ။ သို့သော် ဒီစာရွက်ကလေး တစ်ခုရဖို့လောက်နဲ့တော့ ကျောင်းတက်ကြတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ။ တချို့က ဘွဲ့ရတော့ရော ဘာဖြစ်လာလို့လဲ။   အလကားပါကွာ၊ ထမင်းမဝဘူးလို့  ဉာဏ်ပညာမဲ့၊ အဖျင်းအမှော်စကား ဆိုတတ်ကြသေးတယ်။   ဒါဆိုရင်ဘာလဲ။ မိမိရဲ့စိတ်ဓာတ်စွမ်းအားကို တည်ဆောက်ယူကြတာပါပဲ။ ဒါဟာ ဘဝအတွက် အကောင်းဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါပဲ။ပညာဆိုတာယူတတ်ရင်ရတယ်။ နေရာတိုင်းမှာ ရှိတယ်။ နယ်ပယ်တိုင်းမှာရှိတယ်။ ဒါကြောင့်   ငါတို့ဘယ်လောက်လုပ်နိုင်ခဲ့သလဲ။

ငါတို့ရဲ့ စိတ်စွမ်းအားနဲ့ ဖြူစင်တဲ့ဘဝတစ်ခုကို ဘယ်လောက် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ပညာထဲကနေ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေ၊ ဆင်ခြင်တုံတရားတွေ၊ ရိုးသားမှုတွေ၊ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေ၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာဘာသာတရားတွေ စသည်တို့ကို ဘယ်လောက်ထုတ်ယူ ကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့သလဲ။ ဒါဟာ ပညာရဲ့သဘော သဘာဝပါပဲ။

ဒါကြောင့် ကျောင်းတွေမှာ   ပညာသင်ရမယ်။ ကောလိပ်တက္ကသိုလ်တွေမှာ   ရတဲ့အချိန်၊   ရတဲ့အခြေအနေအလိုက် ပညာသင်ရမယ်။ ပညာဆိုတာ ယူတတ်ရင်ရတယ်။ နေရာတိုင်းမှာရှိတယ်။ နယ်ပယ်တိုင်းမှာရှိတယ်။ တရားသဖြင့် ရိုးသားကြိုးစားနေဖို့နဲ့  ဖြူစင်တဲ့ အသက်မွေးလုပ်ငန်းဖြစ်ဖို့တော့ အမြဲသတိကပ်ထားရမှာပေါ့။ စာရေးသူတို့လည်း ဒီလိုပါပဲ။

ဒီအသက်အရွယ်  ၆၂  နှစ်ရောက်လာတဲ့အထိ လူထဲသူထဲ  လူရာဝင်အောင်နဲ့  မိဘကို လုပ်ကျွေးပြုစုနိုင်ဖို့    ကြိုးစားတည်ဆောက်ယူခဲ့ရတယ်။   အိမ်ထောင်မရှိပေမယ့်  ဆုံးသွားတဲ့မောင်ငယ်ရဲ့  ကျန်ခဲ့တဲ့တူမသုံးယောက်ကို တက္ကသိုလ်ဘွဲ့အသီးသီးရအောင် ကျောင်းထားပေးရ၊ မြေတောင်မြှောက်ပေးခဲ့ရတယ်။

ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့  ဓမ္မိယလဒ္ဓ   စင်ကြယ်စွာ စိတ်ကိုတည်ဆောက် စီးပွားရှာယူနိုင်သလို မိမိကြောင့် သူတစ်ပါး   ထိခိုက်နစ်နာပျက်စီး ဆုံးရှုံးမှု တစ်စုံတစ်ရာမရှိစေခဲ့ဘူး။ စီးပွားကိုရအောင်ရှာတာက မိမိရဲ့ ဇွဲ၊ သတ္တိ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယ  ကြိုးစားမှုနဲ့သာဆိုင်တယ်။ ကိုယ်ကျင့်တရားကို  မပျက်အောင်၊  သူတစ်ပါးကို မထိခိုက်အောင် စီးပွားရှာရမယ်ဆိုတဲ့  အသိက “ပညာ” နဲ့ တိုက်ရိုက်အချိုးကျသွားတယ်။ တစ်နည်း “သတ္တိ”  ပဲ။ သတ်ရဲဖြတ်ရဲ၊ လုပ်ရဲကိုင်ရဲ၊ ပြောရဲဆိုရဲ၊ တိုက်ရဲခိုက်ရဲမှ သတ္တိမဟုတ်ဘူး။ လူမှုကျင့်ဝတ်တွေ၊ ဥပဒေစည်းကမ်းတွေ၊ ဘာသာရေးက ပညတ်ထားတဲ့ ကိုယ်ကျင့်သီလတွေ၊ ဒါတွေကို မချိုးမဖောက်တည်ဆောက်နိုင်သူသာလျှင် “သတ္တိရှင်”  အစစ်ပါပဲ။

ဥပမာတစ်ခု ထုတ်ပေးချင်ပါတယ်။ စာရေးသူတို့ကြံခင်းသားပါပဲ။  နာမည်က ဦးတင်တဲ့။  ဦးတင် ဆယ်နှစ်သားကတည်းက အဖေအမေမရှိတော့ပါဘူး။ မိဘမဲ့ တစ်ကောင်ကြွက်ပေါ့ ။ ကျောင်းမတက်နိုင်ခဲ့ဘူး။ သို့သော် ဦးတင်ကို သူ့အဖေက စာဖတ်ဝါသနာပါအောင် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့တယ်။ ဦးတင်ဟာ စာပေဖတ်ရှုလေ့လာရင်း ဘဝကို ကိုယ်ကျင့်တရား နဲ့ ထိန်းမတ်ခဲ့သူဖြစ်တယ်။ သူဟာ ဘယ်လောက်တော်သလဲဆိုရင် ဖဆပလခေတ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကိုယ်တိုင် ဖဆပလအဖွဲ့မှာ ဘဏ္ဍာရေးမှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ယုံကြည်ခြင်း ခံခဲ့ရတယ်။ နောက်ဝန်ကြီးဖြစ်လာတယ်။ ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အထိမခံဘူး။ သူရိယသတင်းစာအယ်ဒီတာ၊ တိုက်ပိုင်အဆင့်အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး နာမည်ပျက်တစ်စုံတစ်ရာမရှိဘဲ ဘဝကို တည်ဆောက်ယူနိုင်ခဲ့တယ်။ ဖဆပလ နှစ်ခြမ်းကွဲသွားပေမယ့်  နှစ်ဖက်စလုံးက သူ့ကို ဦးညွှတ်လေးစားခြင်း ခံခဲ့ရသူဖြစ်တယ်။   ဘဝတစ်လျှောက်လုံး    ဒေါ်ဦးဇွန်း ဘိုးဘွားရိပ်သာမှာ နှစ်ပေါင်း လေးဆယ်နီးပါး   ပရဟိတလုပ်ရင်း လူတွေကို  အကျိုးပြုပေးဆပ်သွားသူဖြစ်တယ်။

လူငယ်တွေ သူ့အကြောင်းကိုသိချင်ရင် မြန်မာလူကျော်တစ်ရာ စာအုပ်မှာ ရှာဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဒါဟာ သင်ကြားသင်ယူ၊ ဖတ်ရှုလေ့လာခဲ့တဲ့ စာပေ၊ တစ်နည်း ပညာက ပေးလိုက်တဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရား၊ အသိတရား၊ ကိုယ်ကျင့်တရား၊ စိတ်ဓာတ်စွမ်းအားပါပဲ။

လူတစ်ယောက်ဟာ ရှာဖွေလို့ စီးပွားတော့ဖြစ်ပါရဲ့ သူတစ်ပါးကိုထိခိုက်တဲ့   ကိုယ်ကျင့်တရားပျက်မှု၊ သူတစ်ပါး ဒုက္ခပေး၊ ခေါင်းပုံဖြတ်  အမြတ်ထုတ်တဲ့ ကိုယ်ကျိုးရှာဖွေမှုကတော့ အလကားပဲ။ ချမ်းသာလည်း တန်ဖိုးမရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ငါတို့ဘယ်လောက်လုပ်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ငါတို့ရဲ့ စိတ်စွမ်းအားနဲ့ ဖြူစင်တဲ့ ဘဝတစ်ခုကို ဘယ်လောက် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သလဲ။ ပညာထဲကနေ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေ၊ အဂတိ တရားတွေ၊  ဆင်ခြင်တုံတရားတွေ၊  ရိုးသားမှုတွေ၊ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေ၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ၊   ထုံးတမ်းစဉ်လာဘာသာတရားတွေ စသည်တို့ကို  ဘယ်လောက်ထုတ်ယူကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့သလဲ။

ဒီနေရာမှာ လာဘ်ပေး၊  လာဘ်ယူ သဘောကိုထည့်ပြောချင်တယ်။ လာဘ်ပေးသူ၊ လာဘ်ယူသူ ဘယ်သူက ပိုအပြစ်ကြီးပါသလဲ။ လာဘ်ပေးသူဟာ လူတစ်ယောက်ကိုတင်မဟုတ်ဘူး ပတ်ဝန်းကျင်လောကကြီးတစ်ခုလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ခြင်းပါပဲ။ ပိုပြီး အပြစ်ကြီးလေးတယ်လို့ စာရေးသူက မြင်ပါတယ်။ လာဘ်ပေးသူက  မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် လာဘ်ယူသူကို အသုံးချလိုက်တာပါပဲ။ လာဘ်ယူသူကလည်း လောကဓံရဲ့ ခါးသက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိသူ မဟုတ်လေတော့ လောဘနဲ့ လည်စင်းခံလိုက်ရတာပါပဲ။ တစ်နည်းအားဖြင့် နှစ်ဦးစလုံးက တိုင်းပြည်ကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ကြတာပါပဲ။ ဒါတွေဟာ အနာဂတ်ကိုတည်ဆောက်ကြမယ့် လူငယ်တွေရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဘယ်လို ဖြစ်လာနိုင်ပါ့မလဲ။ စဉ်းစားကြည့်ပေါ့။ ဘယ်သူ့ကြောင့် ဘယ်ဝါ့ကြောင့်လို့ အပြစ်ပုံချကြရင်း နောက်ဆုံးတော့ ကိုယ့်ကြောင့်များဖြစ်နေလိမ့်မလားလို့ တွေးကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဒီလိုဆန်းစစ်ပြီး နားလည်လက်ခံကျင့်သုံးကြရင် ပညာရဲ့ သဘောသဘာဝဟာ ပီပီပြင်ပြင်ဖြစ်လာပြီး လူငယ်တွေဟာ ကောင်းသောအတုခိုး အတုယူခြင်းတွေဆောင်ရွက်လာကြပါလိမ့်မယ်။

ဒါကြောင့် ကျောင်းတွေမှာပညာသင်ရမယ်။ ကောလိပ်တက္ကသိုလ်တွေမှာ ရတဲ့အချိန်၊  ရတဲ့အခြေအနေအလိုက် ပညာသင်ရမယ်။ မိမိရဲ့ ဘဝအခြေအနေနဲ့၊ မိမိရဲ့ဉာဏ်ရည်နဲ့ ကိုက်ညီသော “ဘွဲ့” တစ်ခုခုကို ဆွတ်ခူးနိုင်သူဖြစ်ရမယ်။  ဒါဟာ မိမိကိုယ်ကို၊   မိမိဘဝကို၊  မိမိပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းပြုပြင်ပေးသွားမယ့် “ပဲ့ထိန်း” ဆိုတာကို မမေ့ကြပါနဲ့ ။ အဲဒီပဲ့ထိန်းပါတဲ့လူငယ်တွေဟာ နိုင်ငံ့သားကောင်းရတနာများပါပဲ။

အဲဒီ   ပဲ့ထိန်းပါတဲ့  ပညာနဲ့သာ  အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကို တည်ဆောက်ယူကြပါလို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။    ။

 Source- Myawady Webportal

သတ္တဝါအားလုံးထဲတွင် လူသည်အသိဉာဏ်အရှိဆုံး ဖြစ်ပါသည်။ အသိဉာဏ်ကို သတိပညာဖြင့် တည်ဆောက်ရလေ့ရှိပြီးပညာက ကမ္ဘာကို အုပ်စိုးနိုင်စေသည်။ ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ ဆိုစကားအတိုင်း ပညာပြည့်ဝသူတစ်ယောက်၏ နှလုံးသားသည် ချင့်ချိန်နိုင်စွမ်းအား မြင့်မားကြပေသည်။ ငယ်စဉ် ကပင်အခြေခံဖတ်စာကို လေ့လာမှတ်သား၍ စာပေပညာများ သင်ကြားကြရသည်။ စာဖတ်ခြင်းဓလေ့ကို ပြုစုပျိုးထောင်ရာတွင် ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီးဖြစ်လာကြမည့် ကလေးငယ်များ၏ စာဖတ် ချင်စိတ်ကို နှိုးဆွပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ကလေးဘဝ ကတည်းကပင် ရွှေသွေး၊ တေဇ၊ မိုးသောက်ပန်းကဲ့သို့ ရုပ်စုံစာစောင်များကို ဖတ်ရှုစေသင့်သည်။ အရုပ်ကြည့်ရင်း စာဖတ်သင်သည့်ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ စာဖတ်ခြင်းမှ အကောင်းနှင့်အဆိုးသဘောတရားများကို အတွေးပုံရိပ်မှတစ်ဆင့် သိရှိနိုင်စွမ်းရှိသော ကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။

စိတ်အာဟာရပြည့်ဝမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်သည့် စာအုပ်စာပေများ

အဆင့်အတန်းမြင့်မားသော ဘဝတစ်ခုရရှိရေး စာကောင်းပေမွန်သည် အလိုအပ်ဆုံးဖြစ်သည်။ စာပေအမျိုးအစားများစွာရှိသည့်အနက် အချစ်၊ ရသ၊ ဟာသနှစ်သက်ရာ ဖတ်ရှုနိုင်ကြသည်။ သုတ၊ ရသကို ဖတ်ရှုသင့်သကဲ့သို့ စိတ်အာဟာရပြည့်ဝမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်သည့် စာအုပ်စာပေများကိုလည်း လေ့လာ ထားရမည်ဖြစ်သည်။ စာအုပ်စာပေမှ ပညာဗဟုသုတ ကြွယ်ဝခြင်း၊ အတွေးအခေါ်ရင့်သန်ခြင်း အကျိုး ကျေးဇူးများကို ခံစားရရှိစေနိုင်ပြီး ဦးနှောက်၏ ဖြန့်ကြက်နိုင်စွမ်းအားအလိုက် အတွေးအခေါ်များ ပိုမိုအားကောင်းလာနိုင်သည်။ စာဖတ်ခြင်းသည် ခရီးသွားခြင်းနှင့်တူသကဲ့သို့ အခက်အခဲတစ်ခုကို ကူညီဖြေရှင်းပေးသည့် မိတ်ဆွေကောင်းသဖွယ်ဖြစ်သည်။ သိလိုသမျှ ရှင်းပြနိုင်သည့် ဆရာတစ်ဆူ အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်နိုင်သည်။

စာပေ၏ တန်ခိုးသတ္တိက ကြီးမားလှသည်။ မိမိ၏ မှေးမှိန်နေသော ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယကို နိုးထစေ သကဲ့သို့ စိတ်ဓာတ်ကြမ်းတမ်းသူတစ်ယောက်ကို နူးညံ့ယဉ်ကျေးစေနိုင်သည်။ သနားကြင်နာစိတ်၊ ညှာတာစိတ်များ ရှင်သန်ကြီးထွားစေနိုင်သည်။ အဆိုးနှင့်အကောင်းကို သရုပ်ခွဲခြား ချိန်ဆတတ်စေ သည်။ ဒေါသဦးဆောင်ရမည့်နေရာကို သည်းခံခြင်းအစားထိုးလာနိုင်သည်။ စာဖတ်ရာတွင်လည်း စိတ်နှလုံးသားကို နူးညံ့စေမည့် စာအုပ်ကောင်းများကို ကြိုက်နှစ်သက်တတ်လာသည်။ တစ်အုပ်ပြီး တစ်အုပ်ဖတ်လျက် လူ့ဘဝများစွာကို စာနာနားလည်နိုင်စွမ်းရှိလာပြီး လူ့ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သဘာဝအလှတရားများ၏ သတ္တိနှင့် စွမ်းအားများကို ညှို့ယူခံစားတတ်လာမည်ဖြစ်သည်။

လက်တွေ့နှင့် စိတ်ကူးယဉ် ဘဝနှစ်ခုကို စာဖတ်ခြင်းကသာ ပြောင်းပြန်လှန်ပေးနိုင်

အမြင်မတူညီမှုက အတူမမြင်နိုင်ပေ။ စာရေးသူတစ်ယောက်သည် စိတ်ကောင်းနှလုံးကောင်းဖြင့် စာရေးကြရပေသည်။ စာရေးသူ၏အတွေး လှသလောက်စိတ်ကူးပုံဖော်ရေးသားမှုတို့သည်လည်း လက်ရာမြောက် သက်ဝင်ကြစမြဲဖြစ်သည်။ ကဗျာ၊ ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည် အစရှိသော အနုစိတ် ဖန်တီးမှု လက်ရာများသည် စာရေးသူတစ်ယောက်၏ အတွေးအမြင် ဖြန့်ကြက်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ဖြစ်ပေါ် လာသော အတွေးပုံရိပ်များဖြစ်ပေသည်။ ထိုအတွေး ပုံရိပ်များထဲတွင် အချစ်နှင့် အမုန်း၊ အဖြူနှင့် အမည်း သဲကွဲစေသည့် ဘဝသင်ခန်းစာများစွာပါဝင်သည်။ စာတစ်ကြောင်းဖြင့် ဘဝတစ်ခု သိမ်မွေ့သွားနိုင် သည်။ အကျင့်တစ်ခုချေဖျက်ပစ်နိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အတွေးအမြင်မှန်ကန်တည့်မတ်ဖို့ စာဖတ်စို့ဟု တိုက်တွန်းချင်မိသည်။ ကာတွန်း၊ ပုံပြင်၊ ဝတ္ထုများတွင် မှန်ကန်သော အတွေးအမြင်ဖြစ်ပေါ်စေရန် မီးမောင်းထိုးပြထားပေသည်။ လမ်းမလွဲဖို့ လမ်းညွှန်ပေးသည်။ ဘဝကိုမည်ကဲ့သို့တည်ဆောက်ကြမည်နည်း။ တက်ကြွသော စိတ်ဓာတ်တစ်စုံရရှိရေး မည်သည့်နည်းလမ်းကို ကျင့်သုံးကြမည်နည်း။ နှလုံးသားကို နူးညံ့လာအောင် မည်ကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ရမည်နည်း။ နှလုံးသား၏အမေးကို ဦးနှောက်ကဖြေဆိုပြီး ဘဝကို လက်တွေ့ကျကျ တည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့နှင့်စိတ်ကူးယဉ်ဘဝနှစ်ခုကို စာဖတ်ခြင်းကသာ ပြောင်းပြန်လှန်ပေးနိုင်ပေသည်။

စာတစ်အုပ်ချင်းဖတ် တစ်ရက်ချင်း ခရီးသွားကြရပေမည်။ ဘဝကလက်တွေ့ဆန်ပေသည်။ နံရံတစ်ချပ်ကို ထိုးဖောက်လိုလျှင် တူကဲ့သို့ မာကြောသော အရာဝတ္ထုရှိရန် လိုအပ်သည်။ ထူထဲသော နံရံကို ထိုးဖောက်လိုစိတ်ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ စိတ်ဓာတ်နှင့် ရှေ့သို့တိုး၍ လုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။ တကယ်လုပ်အဟုတ်ဖြစ်ရမည် ဆိုစကားက စိတ်ဓာတ်ခွန်အားကို မြင့်တက်စေသည်။ စိတ်ဓာတ်မကျရေး စာဖတ်ပေးရန်လိုပေသည်။ ဘဝသက်တမ်းသည်တိုသလောက် သံသရာက ရှည်လျား လွန်းသောကြောင့် အသိဉာဏ်ပညာမြင့်မားရေး ကြိုးစားကြရမည်ဖြစ်သည်။ ဘဝထဲကစာ၊ စာထဲက ဘဝများစွာ၏ သုခနှင့်ဒုက္ခကို သင်ယူပြီး လူ့တန်ဖိုးလူ့အသိဖြင့် လူ့ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ်လုံးကို အလှ ဆုံးပြုပြင် တည်ဆောက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။

စာပေမြင့်မှ လူမျိုးတင့်

မျက်စိကောင်းတုန်း စာဖတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ နားကောင်းတုန်း နှလုံးသားအာဟာရ ဗဟုသုတများ စုဆောင်းသင့်သည်။ စာပေမြင့်မှလူမျိုးတင့် ဟူသောဆိုစကားလည်း ရှိပေသည်။ ယနေ့စာအုပ် စာပေများသည် နောင်တစ်ချိန် အဟောင်းတန်းတွင် ရှာဖွေမရဖြစ်လာနိုင်သည်။ အဟောင်းအမြင်း တန်ဖိုးရှိလှသည့် စာအုပ်များခြစားခံရနိုင်သည်။ စက္ကူစုတ်သဖွယ် အသုံးပြုလာကြမည်ဖြစ်သည်။ စာဖတ်အားနည်းလာမှုကိုပြဆိုသော သရုပ်သကန် ကို စာချစ်သူအားလုံးက စာဖတ်ရှိန်မြင့်တက်ရေး၊ ပြန်လည်ဦးမော့လာစေရေး စွမ်းဆောင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။ ရေးသူ၊ ဖတ်သူ အားပြိုင်မှုရှိမှသာ မဂ္ဂဇင်း၊ စာစောင်များ ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ တန်ဖိုးထားထုတ်ဝေသလောက် စာဖတ် သူလက်ထဲ မရောက်သည့်စာအုပ်များ အဟောင်းတန်းရောက်ကြရပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ စာပေချစ်သူများအနေဖြင့် စာဖတ်ရှိန်မြှင့်တင်ရေးအတွက် စာအုပ်စာပေများကိုထိန်းသိမ်းရင်း စာဖတ်၊ စာဖတ်ရင်း ထိန်းသိမ်းကြမည်ဆိုပါက စာဖတ်၊ စာတတ်သူများ၏ စာရွက်လှန်သံများ အမြဲမပြတ်ကြားသိနိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

ကိုးကား- www.moi.gov.mm

ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်ဆောက်ရာတွင် တစ်မျိုးသားလုံးကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးသည် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍ၌ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ “တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံးအကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး” ဟူသည့် လူမှုရေးဦးတည်ချက်ကိုလည်း ချမှတ်ထားပါသည်။ လူတိုင်းသည် အသက်ရှည်ပြီး ကျန်းမာလိုသည့်ဆန္ဒရှိကြသည်။ ကျန်းမာမှ ပညာသင်ကြားခြင်း၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခြင်းကိစ္စရပ်များအပြင် လူမှုရေးကိစ္စရပ်များကိုပါ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ လူတိုင်းကျန်းမာစွာ အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်ပြီး ကလေးသူငယ်မှအစ သက်ကြီးရွယ်အိုများအထိ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားလှုပ်ရှားမှုများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ဖန်တီးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားကဏ္ဍတွင် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သင့် ကျန်းမာခြင်းသည် လူသားတိုင်းအတွက် အဖိုးထိုက်တန်သည့် လာဘ်ကြီးတစ်ပါး ဖြစ်ပါသည်။ “ကျန်းမာခြင်း” လာဘ်ကို ရယူနိုင်ရေးအတွက် ကျန်းမာစေသည့် အနေအထိုင်၊ အစားအသောက်အလေ့အကျင့်၊ အပြုအမူများကို ဂရုတစိုက် လိုက်နာကျင့်ကြံပြီး အားကစားလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများကို ပင်ကိုကျန်းမာရေးအသိဖြင့် လိုက်ပါဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက ပြည်သူများ အနာရောဂါကင်းရှင်းပြီး ကျန်းမာခြင်းသုခနှင့် ပြည့်စုံသည့် ဘဝများကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြမည်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အားကစားနှင့် ပညာရေးပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ထားရှိပေးခြင်းနှင့် အသိပညာပေးခြင်းလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျစီမံဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများသည် ငွေကုန်ကြေးကျနည်းပြီး လူတိုင်းလွယ်ကူစွာ စုပေါင်းလေ့ကျင့်နိုင်သည့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည်။ လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုကို ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက စိတ်ပါဝင်စားစွာဖြင့် ပါဝင်ဆင်နွှဲလာစေရန် လူထုစုပေါင်းလမ်းလျှောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ရုံးဌာနများ၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများ၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များနှင့် သင်တန်းကျောင်းများတွင် ညနေပိုင်းစုပေါင်းကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်း များပြုလုပ်ခြင်း၊ မြို့နယ်အလိုက် Physical Fitness Dance အဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်း၍ ကွင်းဆင်းစည်းရုံးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှု အားကောင်းလာပါက တစ်မျိုးသားလုံး ကျန်းမာကြံ့ခိုင်လာမည်ဖြစ်သည့်အပြင် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများကိုလည်း မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခင်က လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့်အတွက် အားကစားနည်းအလိုက် ထူးချွန်ထက်မြက်သည့် မျိုးဆက်သစ်များ စဉ်ဆက်မပြတ်ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ့ဂုဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခဲ့ကြသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အိုလံပစ်ကော်မတီ(IOC)၏ ခံယူချက်တွင်လည်း “အားကစားပြုလုပ်သူ ၁၀၀ ရှိလျှင် ထို ၁၀၀ ထဲမှ ၅၀ သည် အားကစားလိုက်စားသူများ ဖြစ်လာမည်။ ထို ၅၀ ထဲမှ ၂၀ သည် အားကစားကို ထူးထူးခြားခြားအာရုံစိုက်သူများဖြစ်လာမည်။ ထို ၂၀ ထဲမှ ငါးဦးသည် အားကစားထူးချွန်သူများအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာမည်” ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။

ကျောင်းသားလူငယ်အရွယ်မှစတင်၍ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပညာသင်ယူခြင်းနှင့်အတူ အခြေခံအားကစားနည်းတစ်မျိုးမျိုးကို လေ့လာလိုက်စားစေခြင်းဖြင့် ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ပြီး ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော လူငယ်များကို မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ရာ ပညာရေး၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာပေါင်းစပ်သင်ကြားခြင်းကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ အားကစားနှင့်ပညာရေးပေါင်းစပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ စနစ်တကျ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အားကစားနှင့်ပညာရေးပေါင်းစပ်မှု ဦးစီးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်း၍ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များတွင်အားကစားကဏ္ဍကို ဘာသာရပ်တစ်ခုအဖြစ် ထည့်သွင်းသင်ကြားခြင်း၊ အားကစားနည်းပြ၊ အားကစားသရုပ်ပြနှင့် အားကစားမှူးများ လုံလောက်စွာ ထားရှိပေးခြင်း၊ အားကစားလေ့ကျင့်ရေး အထောက်အကူပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထောက်ပံ့ပေးခြင်း၊ အားကစားလေ့ကျင့်ချိန် သတ်မှတ်၍ ကြိုက်နှစ်သက်ရာ အားကစားနည်းတစ်ခုခုကို လေ့လာလိုက်စားစေခြင်းများကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ လက်လှမ်းမီစွာ ထားရှိပေးခြင်းဖြင့် အားကစားကို ပြည်သူအများ လွယ်လင့်တကူ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက် နိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် Outdoor Fitness ပစ္စည်းများကဲ့သို့ အားကစားအထောက်အကူပြု ပစ္စည်းကိရိယာများကို အများပြည်သူအပန်းဖြေ၊ အနားယူနိုင်သည့် နေရာများ၊ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံပရဝဏ်များ၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်များ၊ သင်တန်းကျောင်းများ၊ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် လူစည်ကားရာနေရာများတွင် ထားရှိပေးသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအဆင့်၊ မြို့နယ်အဆင့်၊ ခရိုင်အဆင့်၊ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အဆင့်ရှိ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများတွင်လည်း အများပြည်သူများ အချိန်မရွေးလာရောက်လေ့ကျင့်ကစားနိုင်ရန် လိုအပ်သည့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများကိုလည်း ပြည့်စုံစွာထားရှိပေးသင့်ပါသည်။

လူသားတိုင်းအတွက် ကျန်းမာခြင်းသည် အဓိကလိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးအသိပညာပေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အမြို့မြို့အနယ်နယ်ရှိ လူစည်ကားရာ နေရာများ၊ စာသင်ကျောင်းများနှင့် အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ အနီးပတ်ဝန်းကျင်၌ လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ ရေးသားထားသည့် ပညာပေးဆိုင်းဘုတ်များ စိုက်ထူပေးခြင်း၊ အားကစားအသိပညာဗဟုသုတပြန့်ပွားရေးနှင့် စိတ်ပါဝင်စားလာစေရေးအတွက် အားကစားဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲများနှင့် သရုပ်ပြပွဲများကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ အားကစားဆိုင်ရာ လက်ကမ်းစာစောင်များ၊ စာအုပ်စာတမ်းများ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိပေးခြင်း အားကစားပညာပေးပြန်ကြားရေးအစီအစဉ်အဖြစ် Social Media များတွင် အားကစားနည်းတစ်ခုချင်း၏ နည်းစနစ်များ၊ ဥပဒေများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ အားကစားလေ့ကျင့်မှုများ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများအပါအဝင် အားကစားလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများကို လွှင့်တင်ထားရှိခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိရေး ဆောင်ရွက်သင့်သည့်အချက်များ

နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိပြီး နိုင်ငံတော်၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို အားကစားဖြင့် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း၊ လူငယ်မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခြင်း၊ စနစ်တကျ ပြုစုပျိုးထောင်လေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြု ပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်း၊အားကစား ဆေးပညာနှင့် အားကစားစိတ်ပညာရှင်များ၏ ကူညီပံ့ပိုးမှု၊ ထိရောက်သည့် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းနှင့် အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မှုများအပေါ် မူတည်လျက်ရှိပါသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် ထိုနိုင်ငံ၏ အားကစားအဆင့်အတန်း တိုးတက်မြင့်မားမှုကို အထောက်အကူပေးနိုင်သည့် အဓိကစွမ်းအားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်မိပါသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြင်းသည် အားကစားကဏ္ဍ အောင်မြင်တိုးတက်မှုဆီသို့ ရုတ်တရက်ချက်ချင်းဦးတည်သွားခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်မှု၊ စနစ်တကျ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးမှု၊ လိုအပ်သည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့်အတူ အချိန်ကာလလိုအပ်ချက်တို့အပေါ်၌ မူတည်လျက်ရှိသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနည်းပါးသည့် နိုင်ငံများရှိ လူငယ်၊ လူရွယ်အများစုသည် ဝါသနာထက်စားဝတ်နေရေးကိုသာ အဓိကဖြေရှင်းဆောင်ရွက် နေကြရသည့်အတွက် ထိုနိုင်ငံ၏ အားကစားလောကတွင် မျိုးဆက်သစ်ကစားသမားရှားပါးခြင်း အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့နေရသကဲ့သို့ ငွေကိုအရင်းတည်ပြီး ဆောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်းများတွင်လည်း ပံ့ပိုးဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှု အားနည်းသွားနိုင်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ အားကစားကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရာတွင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အရင်းခံ၍ ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မှသာ ပိုမိုလွယ်ကူမြန်ဆန်နိုင်လိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးအပါအဝင် အခြားကဏ္ဍအသီးသီး၌ပါ ဆက်တိုက်အောင်မြင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖြစ်ပေါ် စေနိုင်သည်ဟု မှတ်သားဖူးပါသည်။

နိုင်ငံတကာအားကစား ပြိုင်ပွဲများ၌ အောင်မြင်မှုရရှိခြင်း၏ အခြေခံလိုအပ်ချက်တစ်ခုသည် အားကစားနည်းအလိုက် မျိုးဆက်သစ်များ စဉ်ဆက်မပြတ်မွေးထုတ်ပေးနိုင်မှုပင်ဖြစ်ပါသည်။ အားကစားနည်းများအလိုက် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ စဉ်ဆက်မပြတ် ပေါ်ထွက်လာစေရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအဆင့်အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြို့နယ်ပေါင်းစုံ၊ ခရိုင်ပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ ဒေသတွင်း ဖိတ်ခေါ်ပြိုင်ပွဲများ၊ သက်တမ်းအလိုက် ကလပ်ပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ အလွတ်တန်းဖိတ်ခေါ်အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ ဝန်ကြီးဌာနပေါင်းစုံ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအားကစားအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌဖလားအားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအိုလံပစ်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌဖလား အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ တံခွန်စိုက်အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ လွတ်လပ်ရေးနေ့၊ ပြည်ထောင်စုနေ့၊ တောင်သူလယ်သမားနေ့နှင့် အလုပ်သမားနေ့များတွင် အားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ အခြေခံပညာကျောင်းပေါင်းစုံပြိုင်ပွဲများနှင့် တက္ကသိုလ်ပေါင်းစုံအားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များတွင် အားကစားနည်းအလိုက် အားကစားအခြေခံသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးခြင်း၊ မြို့နယ်တိုင်းတွင် အားကစားကလပ်များ ဖွဲ့စည်းထူထောင်ပေးပြီး စနစ်တကျ သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးခြင်းများ စနစ်တကျစီမံဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အလားအလာရှိသည့် အားကစားသမားများကို စနစ်တကျပြုစုပျိုးထောင်ပေးမှသာ အရည်အချင်းပြည့်ဝသည့် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ စဉ်ဆက်မပြတ် ပေါ်ထွက်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည့် အတွက် အလားအလာရှိသည့် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများကို အားကစားသိပ္ပံကျောင်းများနှင့် အားကစားအကယ်ဒမီများတွင် ကျွမ်းကျင်သည့် နည်းပြများက သက်ဆိုင်ရာအားကစားနည်းများအလိုက် ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် စနစ်တကျ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း၊ နည်းဗျူဟာများ၊ အားကစားလေ့ကျင့်ရေး သဘောတရားများအား စာတွေ့၊ လက်တွေ့သင်ကြားပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းနှင့် ဥပဒေများကို တိကျစွာ လိုက်နာတတ်စေရန် စနစ်တကျ သင်ကြားပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် အားကစားနည်းအလိုက် တိုးတက်သည့် နိုင်ငံများသို့ ပူးတွဲလေ့ကျင့်မှုစေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအားကစားပြိုင်ပွဲများသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်စေခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ ဖိတ်ခေါ်ပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ လက်ရည်စစ်ပြိုင်ပွဲများ၊ ခြေစမ်းပွဲများ အဆက်မပြတ် ကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ တည်ဆောက်ပေးခြင်းနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထားရှိပေးခြင်းသည်လည်း ပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပြီး မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများ မွေးထုတ်ရန် များစွာအထောက်အကူပြုသည့်အတွက် အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များ၊ သင်တန်းကျောင်းများတွင် အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ တည်ဆောက်ပေးခြင်းနှင့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာထားရှိပေးခြင်း၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများအပါအဝင် မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများတွင်လည်း အားကစားကွင်း၊ အားကစားရုံများ ဆောက်လုပ်ပေးခြင်း၊ ပြုပြင်မွမ်းမံခြင်း၊ အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့် အားကစားအထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ထားရှိခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

ထူးချွန်ထက်မြက်သည့် အားကစားသမားကောင်းတစ်ဦးဖြစ်လာရန် အားကစားဆေးပညာနှင့်အားကစားစိတ်ပညာသည်လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ အားကစားဆေးပညာရပ်ဆိုင်ရာ အာဟာရပညာရှင်များက ကစားသမားများကို အားကစားနည်းအလိုက် လိုအပ်သည့် ကယ်လိုရီပြည့်ဝအောင် ကျွေးမွေးမှု ရှိ မရှိ စစ်ဆေးအကြံပြုခြင်း၊ ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှု မဖြစ်စေရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း၊ တားမြစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲမှု ရှိ မရှိ စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ပညာပေးခြင်းများအပြင် ပြိုင်ပွဲအတွက် ကြိုပြင်ဆင်စားသောက်မှု၊ ပြိုင်ပွဲအတွင်းအင်အားဖြည့်တင်းမှု၊ ပြိုင်ပွဲအပြီးအာဟာရ ပြန်လည်ဖြည့်တင်းမှုများကိုလည်း အကြံပြုဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။ အားကစားသမားများ၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရည်အသွေး တိုးတက်မြင့်မားလာစေရေးအတွက်လည်း အားကစားစိတ်ပညာရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်းနှင့် အကဲဖြတ်ခြင်း၊ ကစားသမားတစ်ဦးချင်းစီ၏ စိတ်ခံစားမှုများကို ဖော်ထုတ်ပြီးလိုအပ်ချက်များကို အကြံပြုတင်ပြခြင်း၊ ကူညီပံ့ပိုးဖြေရှင်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။

အားကစားသမားများ၏ စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိနိုင်စေရန် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းများသည်လည်း လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတကာ ခေတ်မီအားကစားနည်းစနစ်များဖြင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားနိုင်ရန် ထောက်ပံ့ကူညီပေးခြင်း၊ အားကစားဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ စုဆောင်းပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် နည်းစနစ်၊ နည်းဥပဒေများ တတ်ကျွမ်းနားလည်စေရန် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် နိုင်ငံတကာ စံချိန်၊ စံညွှန်းများအား စနစ်တကျပြုစုထားရှိခြင်း၊ ပြိုင်ဘက်အားကစားသမားများ၏ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်အခြေအနေများ သိရှိရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အကြံပြုတင်ပြခြင်း၊ ခေတ်နှင့်အညီ နည်းပြလက်စွဲစာအုပ်များ ထုတ်ဝေခြင်း၊ အားကစားသုတေသနလက်စွဲစာအုပ်များ ထုတ်ဝေခြင်းနှင့် အားကစားသုတေသနစာကြည့်တိုက် ဖွင့်လှစ်ထားရှိခြင်း စသည့် အားကစားသုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

အားကစားကဏ္ဍမြှင့်တင်၍ နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိနိုင်ရန် ကောင်းမွန်သည့် အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့မှုများလည်း လိုအပ်ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာအားကစားနည်းအလိုက် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ အားကစားအဖွဲ့ချုပ်များက လူရွေးချယ်ရေးစီမံချက်၊ လေ့ကျင့်ရေးစီမံချက်၊ အောင်နိုင်ရေးစီမံချက်များ ရေးဆွဲ၍ နိုင်ငံတကာ အားကစားပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိရန် စနစ်တကျ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ထိရောက်သည့် လေ့ကျင့်မှုများဖြစ်စေရန် စစ်ဆေးကြပ်မတ်ခြင်း၊ နည်းပြနှင့် ကစားသမားများ စည်းကမ်းကောင်းမွန်ရေး၊ နေထိုင်စားသောက်ရေး၊ သွားလာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စိတ်အပန်းဖြေရေး၊ သက်သာချောင်ချိရေးများကို ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အောင်ပွဲရအားကစားသမားများကို ထိုက်တန်သည့် ဆုကြေးငွေများ ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခြင်း၊ အလုပ်နေရာခန့်ထားပေးခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ အားကစားအစည်းအဝေးများ၊ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ နိုင်ငံတကာ အားကစားသင်တန်းများသို့ စေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအားကစားတက္ကသိုလ်များသို့ အရည်အချင်းပြည့်မီသည့် လူငယ်များကို ပညာတော်သင်စေလွှတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီနည်းပြများ ခေါ်ယူငှားရမ်းအသုံးပြုခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် ကျွမ်းကျင်သည့် နည်းပြများ၊ ဒိုင်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် ပြည်တွင်းသင်တန်းများဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ပြည်ပသင်တန်းများသို့ စေလွှတ်ခြင်းများအပြင် အားကစားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံများမှ နည်းပညာနှင့် အကူအညီများရယူ၍ အားကစားတက္ကသိုလ်ဖွင့်လှစ်သင်ကြားခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်သည့် နိုင်ငံတော်တစ်ရပ်တည်ဆောက်ရာတွင် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖြစ်သည့် လူငယ်များကို ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံလာစေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံသောလူငယ်များ ဖြစ်လာစေရန် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အချက်များ

ယနေ့လူငယ်များသည် နောင်တစ်ခေတ်အတွက် လူကြီးများဖြစ်လာမည်။ ယနေ့လူငယ်များ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာတိုးတက်ထူးချွန်ပါမှ ထိုလူငယ်များ လူကြီးဖြစ်လာသည့် အနာဂတ်ကာလတွင် တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးအကျိုးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အနာဂတ်ကို လက်ဆင့်ကမ်းမည့် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလ၊ စာရိတ္တဗလ၊ မိတ္တဗလ၊ ဘောဂဗလဟူသည့် ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များဖြစ်လာစေရန် စနစ်တကျပြုစုပျိုးထောင်ပေးပြီး လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ လူငယ်များ ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် စာသင်ကျောင်းများမှ စတင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အသက်သုံးနှစ်မှ ငါးနှစ်အထိ မူကြိုအရွယ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနယ်ပယ် ငါးရပ်ဖြစ်သည့် ကာယ၊ ဉာဏ၊ စာရိတ္တ၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားခံစားမှုဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအပြည့်အဝရရှိအောင် မူလတန်းကြိုကျောင်းများက လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မျိုးစေ့ချပေးသင့်ပါသည်။

ကာယဗလ - ကိုယ်၏စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များ မွေးထုတ်နိုင်ရန်အတွက် ကလေးတစ်ယောက်သန္ဓေတည်ကတည်းက ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကိုရရှိရန် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များသည် အာဟာရပြည့်ဝအောင် စားသောက်ခြင်း၊ နေထိုင်သွားလာမှုဂရုစိုက်ခြင်းနှင့် လိုအပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံခြင်း စသည့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများကို အပြည့်အဝခံယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကလေးသန္ဓေတည်သည့် အချိန်မှစ၍ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်အထိ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးခြင်းဖြင့် ကလေးများ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ အရွယ်ရောက်လာမည်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနေသည့် အရွယ်တွင်လည်း အခြေခံပညာကျောင်းများမှစတင်၍ ပညာသင်ကြားခြင်းနှင့်အတူ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အားကစားနည်း တစ်မျိုးမျိုးကို လေ့လာလိုက်စားနိုင်အောင်စီစဉ်ပေးစေခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် အခြေခံများကို စနစ်တကျ သင်ကြားပြသပေးခြင်း၊ အားကစားနည်းအလိုက် သင်တန်းများဖွင့်လှစ်ပေးခြင်း၊ အားကစားသရုပ်ပြပွဲများ၊ ကျောင်းသားအားကစားပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

လူငယ်များအနေဖြင့် ကာယဗလနှင့်ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ ဉာဏ်၏စွမ်းအားဖြစ်သည့် ဉာဏဗလဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ ဉာဏဗလနှင့်ပြည့်စုံသော လူငယ်များ မွေးထုတ်နိုင်ရန်အတွက် ပထမအရွယ်တွင် ပညာကို အပတ်တကုတ်ဆည်းပူးနိုင်အောင် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း ကျောင်းနေနိုင်ရေးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအဆင့် KG+9 အဆင့်ပြီးမြောက်အောင်မြင်အောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပညာစွမ်းရည်မြင့်မားတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရာတွင် အတန်းပညာများ မြင့်မားတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းသာမက ငယ်စဉ်ဘဝကတည်းက မှန်ကန်သည့် အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ်နှင့် ဉာဏ်ပညာ စသည့်အခြေခံစိတ်ဓာတ်ကောင်းများ ကိန်းအောင်းလာစေရန် စာအုပ်စာပေများ ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်အောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်၊ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ပြုစုပျိုးထောင်မွေးထုတ်နိုင်ရန် လူငယ်စကားဝိုင်းများ၊ လူငယ်တွေ့ဆုံပွဲများ၊ အသိပညာပေးဟောပြောပွဲများ၊ ပြိုင်ပွဲများနှင့် အသိပညာဗဟုသုတမျှဝေခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါသည်။

လူငယ်များသည် ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလနှင့် ပြည့်စုံရုံသာမက စာရိတ္တဗလ - ကိုယ်ကျင့်တရား ကောင်းမွန်သူများ ဖြစ်လာရန်လည်း အရေးကြီးပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ လူမှုရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းသည် လူငယ်များ၏ အကျင့်စာရိတ္တနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအမြင်များဖြင့် ကိုယ်စားပြုဖော်ပြခြင်းဖြစ်ရာ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ အကျင့်စာရိတ္တမြင့်မားရေး၊ ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်စေရေး၊ လူ့ကျင့်ဝတ်လူ့တန်ဖိုးကို အလေးထား၍ စိတ်ဓာတ် စည်းကမ်းကောင်းမွန်လာစေရေး၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ရှင်သန်ထက်မြက်လာစေရေး၊ အများအကျိုးဆောင်ရွက်လိုသည့် ပရဟိတစိတ်များ ဖွံ့ဖြိုးလာစေရေးတို့အတွက် စာသင်ကျောင်းများတွင် စာရိတ္တနှင့် ပြည်သူ့နီတိဘာသာရပ်ကို စနစ်တကျသင်ကြားပို့ချပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်သကဲ့သို့ ကျင့်ဝတ်၊ နီတိဆိုင်ရာ အသိပညာပေးဟောပြောပွဲများလည်း ကျင်းပပေးသင့်ပါသည်။

ထို့ပြင် မိတ္တဗလ- မိတ်ကောင်းရှိခြင်း၏ စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံမှုရှိခြင်းသည်လည်း လူငယ်များ၏ အောင်မြင်တိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်သည်ဖြစ်ရာ အခြေခံကျောင်းများမှစတင်၍ ဆရာ ဆရာမများက လူငယ်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်ရန်၊ သူငယ်ချင်းအပေါင်းအသင်းများနှင့် သဟဇာတဖြစ်စွာနေထိုင်တတ်ရန်၊ အခက်အခဲစိန်ခေါ်မှုပြဿနာများကို ပူးပေါင်းဖြေရှင်းတတ်ရန်၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်းနှင့် လူမှုရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်တတ်စေရန် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးရမည်ဖြစ်သဖြင့် ကျပန်းစကားပြောပွဲများ၊ စကားရည်လုပွဲများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ လူငယ်စကားဝိုင်းများ ကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ လူရည်ချွန်လူငယ်၊ ကင်းထောက်လူငယ်၊ ရေကြောင်းလူငယ်၊ လေကြောင်းလူငယ်နှင့် ကြက်ခြေနီလူငယ်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

ဘောဂဗလ ဟူသည့် ဥစ္စာပေါများခြင်း၏ စွမ်းအားနှင့် ပြည့်စုံစေရန်အတွက် လူငယ်များသည် ငွေအကြောင်း၊ ငွေ၏ တန်ဖိုးကို သိရမည်။ ငွေကို စီမံခန့်ခွဲတတ်ရမည်။ ငွေကို စုဆောင်းတတ်ရမည်။ ဘောဂဗလနှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်များ ဖြစ်လာစေရန်အတွက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ အသိပညာများ၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများ၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများ၊ စွန့်ဦးစီးပွားဆိုင်ရာ အခြေခံအသိပညာများကို အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့် သင်ခန်းစာများတွင် ထည့်သွင်းသင်ကြားပေးသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် စီးပွားရေးအသိပညာဖြန့်ဝေသည့် ဟောပြောပွဲ၊ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်း၊ စွန့်ဦးတီထွင်ဖန်တီးသူများကို မြေတောင်မြှောက်ပေးခြင်း၊ လေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ ထောက်ပံ့ကူညီခြင်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်းအလိုက် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် စက်မှုပညာရပ်များကို သင်ကြားနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အောင်မြင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ အခြေခံပညာအထက်တန်းနှင့် အလယ်တန်းများတွင် ဟောပြောပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ ကျောင်းဆရာ ဆရာမများသည် လူငယ်များကို ပညာသင်ကြားပေးရုံသာမက အတွေးအမြင် လှပအောင်၊ အကောင်းအဆိုး၊ အမှားအမှန်ခွဲခြားဝေဖန်တတ်အောင်၊ လိမ္မာယဉ်ကျေးအောင်၊ စည်းကမ်းတကျနေတတ်အောင် ပထမဆုံးပန္နက်ချ လေ့ကျင့်ပြုစုပျိုးထောင်ပေးရသူများ ဖြစ်သည့်အတွက် ဆရာ ဆရာမများ၏ အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးသင့်ပါသည်။

ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက မိမိတို့၏ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားအားကစားတစ်ခုခုကို စိတ်ပါဝင်စားစွာ ဆောင်ရွက်လာသည်နှင့်အမျှ တစ်မျိုးသားလုံးသက်ရှည်ကျန်းမာ ကြံ့ခိုင်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ နိုင်ငံအတွင်း ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသည့် လူငယ်အများအပြား မွေးထုတ်ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားကဏ္ဍအပါအဝင် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်မိပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

Source- www.moi.gov.mm

သွားကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့အခါ သွားဖုံးသွေးယိုတာ၊    သွားပိုးပေါက်ရှိတာ၊ သွားကိုက်တာတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ သွားကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အကြံပြုချက်တွေရှိပါတယ်။

သွားကိုက်တာ၊  သွားဖုံးသွေးယိုတာအတွက်  အိမ်တွင်းနည်းလမ်း တွေရှိပါတယ်။ သွားကိုက်တဲ့အခါတိုင်းမှာ  သွားဖုံးသွေးယိုနေတယ်ဆိုရင်   သွားဖုံးမှာ   အနည်းငယ်ရောင်ရမ်းနေတာကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အောက်ပါသဘာဝနည်းလမ်းတွေနဲ့ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

လေးညှင်းပွင့်

လေးညှင်းပွင့်က   သွားဖုံးတွေရောင်ရမ်းတာကို  သက်သာစေပြီး သွားဖုံးသွေးယိုတာမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ လေးညှင်းဆီကို အနည်းငယ်ယူပြီး သွားဖုံးမှာပွတ်ပေးရင် ဒါမှမဟုတ် လေးညှင်းပွင့်တစ်ပွင့်၊ နှစ်ပွင့်ဝါးစားရင် ရောင်ရမ်းမှုလျော့နည်းပြီး သွားဖုံးသွေးယိုတာ သက်သာစေပါတယ်။

ပင်စိမ်း

ပင်စိမ်းမှာ ရောင်ရမ်းမှုကိုလျော့နည်း‌စေတဲ့ အာနိသင်ရှိလို့ ပင်စိမ်း လက်ဖက်ရည်သောက်ရင်   သွားဖုံးရောင်တာသက်သာစေပါတယ်။ဒါ့ပြင် နာကျင်မှုကိုလည်း လျော့နည်းစေပါတယ်။  ပင်စိမ်းလက်ဖက်ရည်နဲ့လည်း ပလုတ်ကျင်းပေးသင့်ပါတယ်။

ရှားစောင်းလက်ပပ်

ရှားစောင်းလက်ပပ်မှာဆေးဖက်ဝင်အာနိသင်တွေများစွာပါဝင်လို့ သွားဖုံးရောင်ရမ်းတာကိုလျော့နည်းစေပါတယ်။   ရှားစောင်လက်ပပ် အတွင်းသားဂျယ်လီကိုယူပြီး သွားဖုံးပေါ်တင်ပေးရင် မဆိုးရွားတဲ့  သွားဖုံးရောဂါတွေဆိုရင် သဘာဝရှားစောင်းလက်ပပ်အသုံးပြုရုံနဲ့ သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

ပက်ပါမင့်

ပက်ပါမင့်ကိုခံတွင်းအတွက် ထုတ်လုပ်တဲ့ထုတ်ကုန်အတော်များများမှာ ထည့်သွင်းထားကြပါတယ်။ လေ့လာမှုအရ ရေတစ်ဖန်ခွက်ထဲကို ပက်ပါမင့်အဆီအနည်းငယ်ထည့်ပြီး  ပလုတ်ကျင်းပေးရင်  ခံတွင်းမှာရှိတဲ့ ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေသေစေနိုင်ပါတယ်။

သွားကြားပွတ်ကြိုး

ကာကွယ်တာက ကုသတာထက်ပိုပြီးထိရောက်မှုရှိပါတယ်။ သွားဖုံး ရောင်ရမ်းတာ၊သွေးယိုတာတွေ မဖြစ်အောင်ကာကွယ်ဖို့ တစ်နေ့ကိုသွားနှစ်ကြိမ်(အိပ်ရာထနဲ့အိပ်ခါနီးတိုင်း)တိုက်သင့်ပါတယ်။ သွားကြားပွတ်ကြိုးတစ်ကြိမ် အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ သွားနဲ့သွားဖုံးရောဂါတွေမဖြစ်အောင် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

တမာ

တမာက ခံတွင်းနံ့ဆိုးကိုပျောက်ကင်းစေလို့ သွားတိုက်ဆေးနဲ့ခံတွင်း သန့်ရှင်းဆေးရည်တွေမှာထည့်သွင်းဖော်စပ်ထုတ်လုပ်ထားကြပါတယ်။    တမာရွက်အနည်းငယ်ကို ဝါးစားနိုင်သလို ပြုတ်ပြီးလည်းတို့စားနိုင်ပါတယ်။

သစ်သီးနဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်

လတ်ဆတ်တဲ့သစ်သီးနဲ့  ဟင်းသီဟင်းရွက်တွေစားသုံးရင်   ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်သာမက သွားနဲ့ခံတွင်းရောဂါမဖြစ်အောင်လည်းကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ သစ်သီးနဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်ထဲမှာ ဗီတာမင်နဲ့သတ္တုဓာတ်တွေကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီးကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းပါတယ်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို ဝါးတဲ့အခါ သွားဖုံးမှာရှိတဲ့သွေးစီးဆင်းမှုကိုကောင်းစေပြီး သွားဖုံးသွေးယိုတာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါတယ်။

လက်ဖက်ဆီ

သွားနဲ့ခံတွင်းပြဿနာတွေမှာအသုံးပြုဖို့ လက်ဖက်ဆီကိုအိမ်မှာ ဆောင်ထားနိုင်ပါတယ်။ သွားဖုံးရောဂါနဲ့ သွားပိုးစားတာတွေအတွက် လက်ဖက်ဆီကိုအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ကြက်သီးနွေးရေတစ်ခွက်ထဲလက်ဖက်ဆီနှစ်စက်ထည့်ပြီး ပလုတ်ကျင်းပေးသင့်ပါတယ်။

ဆားရည်နှင့်ပလုတ်ကျင်းခြင်း

သွားဖုံးသွေးယိုတဲ့အခါ အလွယ်ကူဆုံးနဲ့အရိုးရှင်းဆုံးအိမ်သုံးနည်းလမ်းကဆားရည်နဲ့ ပလုတ်ကျင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကြက်သီးနွေးရေထဲကို ဆားအနည်းငယ်ထည့်ပြီး တစ်နေ့ကို သုံးကြိမ်ပလုတ်ကျင်းပေးသင့်ပါတယ်။ ရေက အရမ်းပူနေတာမျိုးမဖြစ်သင့်ဘဲ နွေးရုံနွေးပြီး ဆားဇွန်း ဝက်ခန့်ပျော်တဲ့ဆားရည်ကို သုံးနိုင်ပါတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်တာက ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးရဲ့ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတဲ့အပြင်ရေရှည်သောက်သုံးတာကြောင့်  ခံတွင်းပြဿနာတွေကိုလည်းဖြစ်ပွားစေပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တာ ကြောင့်ဖြစ်တတ်တဲ့  သွားပြဿနာတွေက ခံတွင်းနံ့ဆိုးတာ၊ သွားအရောင်မကောင်းတာ၊ တံတွေးဂလင်း ရောင်တာ၊  ဆေးလိပ်ချိုးတွေတက်တာ၊ မေးရိုးသိပ်သည်း ဆလျော့နည်းတာ၊  သွားဖုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားတာ၊ သွားကျိုးတာ၊ နဲ့တာ၊ အနာကျက်တဲ့ဖြစ်စဉ်ကိုနှေးစေတာ၊ သွားတုစိုက်ရာမှာ အောင်မြင် နိုင်ခြေနည်းတာ၊  ခံတွင်းကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားတာတို့ ဖြစ်စေနိုင် ပါတယ်။

သွားရောဂါတွေကို ဆက်စပ်ကြည့်ရင် ဆေးလိပ်သောက်သုံးပါက အရိုးနဲ့သွားမှာတွယ်ကပ်နေတဲ့ တစ်သျှူးတွေကို လျော့ရဲသွားစေတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တာက သွားဖုံးမှာရှိတဲ့တစ်သျှူးတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်‌စေပြီး ပိုးမွှားတွေပေါက်ပွားမှုကို အားပေးပါတယ်။ သွားဖုံးတစ်သျှူးတွေဆီကို  သွေးထောက်ပံ့မှုကန့်သတ်လိုက်တာကြောင့် အနာကျက်နှေးပြီး ပျက်စီးစေပါတယ်။

ဆေးပြင်းလိပ်သောက်တာနဲ့  စီးကရက်သောက်တာ အန္တရာယ်ပေး နိုင်တာချင်းမကွာခြားပါဘူး။ လေ့လာမှုတွေအရ ဆေးပြင်းလိပ်သောက်တာက စီးကရက်သောက်သုံးသူတွေထက် သွားရဲ့အခြေမှာရှိတဲ့အရိုးနဲ့သွားတွေဆုံးရှုံးနိုင်ခြေပိုများနိုင်ပါတယ်။ ဆေးပြင်းလိပ်သောက်တာက   ခံတွင်းပြဿနာတွေဖြစ်တဲ့  အနံ့ဆိုးထွက်တာနဲ့ သွားအရောင်မလှတာစတာတွေဖြစ်စေပါတယ်။

ဆေးရွက်ကြီးထုတ်ကုန်တွေက အန္တရာယ်မကင်းပါဘူး။ ဆေးရွက်ကြီးထုတ်ကုန်တွေကိုအသုံးပြုရင်  သူ့ထဲမှာပါဝင်တဲ့ဓာတုပစ္စည်း  ၂၈ မျိုးက ခံတွင်းကင်ဆာ၊ လည်ချောင်းကင်ဆာတွေနဲ့  ဆက်စပ်နေပါတယ်။  အစာရေမျိုကင်ဆာနဲ့လည်း ဆက်စပ်နေပါတယ်။   ဆေးရွက်ကြီး ဝါးတာက    စီးကရက်ထက်  နီကိုတင်းဓာတ်ပိုမိုရရှိတာကြောင့်စွဲလမ်းမှုလည်းပိုများစေပါတယ်။  ဆေးရွက်ကြီးတစ်ကြိမ်ဝါးတာက စီးကရက်အလိပ်  ၆၀  သောက်တာနဲ့ညီမျှတဲ့  နီကိုတင်းဓာတ်ကိုရရှိ‌စေပါတယ်။

ဆေးရွက်ကြီးဝါးတာကြောင့်  သွားဖုံးတွေ  ထိခိုက်ပျက်စီးစေပါတယ်။ သွားအမြစ်တွေနဲ့လည်း ထိတွေ့တာကြောင့် သွားတွေဆုံးရှုံးနိုင်ခြေလည်းပိုများပါတယ်။ ပူတဲ့အရည်၊ အေးတဲ့အရည်တွေသောက်တဲ့အခါ သွားကမခံနိုင်တာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ကွမ်းစားခြင်းက သွားနဲ့ခံတွင်းဆိုးကျိုးဖြစ်စေပါတယ်။ အံသွားတွေ အရောင်ပြောင်းစေတယ်။  ကွမ်းစားတာက  ဆေးရွက်ကြီးတွေ၊   မဂ္ဂနီ စီယမ်တွေမပါရင်တောင်  အစာရေမျိုကင်ဆာဖြစ်စေတယ်။  ကွမ်းသီး မှာပါတဲ့  Alkaloid   နဲ့  ပိုလီဖီနောတို့က ကင်ဆာရောဂါဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကွမ်းစားပါများတဲ့အခါ ခရိုမိုဆုမ်းတွေ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့အနေအထားဖြစ်နိုင်ခြေများလာပြီး ခံတွင်းကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို ပုံမှန်ထက်ပို များစေပါတယ်။  ကွမ်းစားတဲ့အခါ ထည့်စားလေ့ရှိတဲ့ ထုံးနဲ့ကွမ်းသီးတို့ပေါင်းစုသွားတဲ့အခါ ခံတွင်းကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေတိုးစေပါတယ်။

ကွမ်းစားတာကြောင့် စကားပြောဆိုရာမှာ အခက်ကြုံတာ၊ အပူဒဏ်၊အအေးဒဏ်နဲ့  အရသာပြင်းတာတွေကို  ခံနိုင်စွမ်းလျော့ကျလာတာ၊သွေးတိုးတာ၊ စိတ်ဆိုးလွယ်တာ၊ စိတ်ဖိစီးတာ၊အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်းလျော့နည်းတာ၊  ကောင်းကောင်းအိပ်မပျော်တာတွေ  ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်တဲ့အခါ ပီ‌ကေ၊ ချိုချဉ်ဝါးပြီး ဆေးလိပ်ဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ ကွမ်းကိုအကြာကြီးငုံတာမျိုး၊ အများကြီးစားတာမျိုးက လျှာကင်ဆာ၊ပါးစောင်ကင်ဆာ၊ ခံတွင်းကင်ဆာဖြစ်‌စေပြီး အော့အန်တာ၊ ဝမ်းလျှော တာ၊ တံတွေးအထွက်များတာ၊ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ အသက်ရှူနှုန်းနှေး တာ၊ နှလုံးရပ်တာ သေဆုံးတဲ့အထိဖြစ်နိုင်လို့ ဆေးလိပ်နဲ့ ကွမ်းကိုရှောင် ကြဉ်သင့်ပါကြောင်း သွားကျန်းမာရေးအတွက် ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်အချက်များကို ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။    

Source- Myawady Webportal

Image- Hello ဆရာဝန်