ကျန်းမာစေဖို့ရာ မိုးရာသီဓာတ်စာ

Article_Author

ပေါက်ပေါက်

Posted_Date

Thu, 05/29/2025 - 12:00

MM-Article-Category

လူမှုရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး

လူမှုရေး-ကျန်းမာရေး

Image

Body

မိုးရာသီတွင် အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ရာသီတုပ်ကွေး၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ငှက်ဖျားရောဂါနှင့် အရေပြားရောဂါ စသည့် ကူးစက်ရောဂါများဖြစ်ပွား လေ့ရှိသည်။ ထို့ပြင် အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောခြင်း၊ အစာအိမ်နှင့် အူများရောင်ရမ်းခြင်းတို့လည်းဖြစ်တတ်သည်။

ရှေးလူကြီးများက မိုးရာသီဓာတ်စာအဖြစ် ပျားရည်၊ ထန်းလျက်၊ သံပရာရည် ဤသုံးမျိုးကို တစ်ကျပ်သားစီ ဆတူရော၍ သုံးရက်တိတိတစ်နေ့လျှင် ဆေးတစ်ဖုံကုန်အောင်စားလေ့ရှိကြသည်။ ယင်းဓာတ်စာသည်မိုးရာသီတစ်ခုလုံး မည်သည့်ရောဂါမျှ မဖြစ်နိုင်ဟုဆိုသည်။

ထို့ကြောင့် သင့်မိသားစုကျန်းမာရေးအတွက် မိုးရာသီတွင် ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်အစားအစာများကို အောက်ပါအတိုင်း အကြံပြုလိုက်ရပါသည်။

-ဆီဖြင့်ကြွပ်ကြွပ်ကြော်ထားသော အစားအစာများက အစာကြေညက်စေရန်ခက်ခဲပြီး အစာခြေစနစ်ကိုပါ ပြဿနာဖြစ်စေနိုင် သည်။ ထို့ကြောင့် မိုးရာသီတွင် ဆီပါ၀င်မှုနည်းသောအစားအစာမျိုးကိုသာ ရွေးချယ်စားသင့်သည်။

-ကြက်ဟင်းခါးသီး၊ ကင်းပုံသီး(အခါး)၊ ခွေးတောက်ရွက်ကဲ့သို့ ခါးသောဟင်းသီးဟင်းရွက်များသည် ပြင်ပရောဂါပိုးများကူးစက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

-မည်သည့်အစားအစာမဆိုလတ်လတ်ဆတ်ဆတ်စားသုံးသင့်သည်။

-အငန်ဓာတ်သည် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ အရည်ဓာတ်ကိုချုပ်တည်းစေနိုင်သောကြောင့် ဆား(အငန်) လျှော့စားသင့်သည်။

- ကွေကာအုပ်သည် မိုးရာသီအတွက် ဆေးဖက်၀င်သော ဓာတ်စာတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

-မိုးရာသီအတွက် အသင့်လျော်ဆုံးဆီအမျိုးအစားမှာ သံလွင်ဆီဖြစ်သည်။ သံလွင်ဆီသည် စေးပျစ်ခဲခြင်းမရှိဘဲ အစာကြေညက်လွယ်သည်။

- မိုးအေးလွန်းသည့်နေ့များတွင် ညစာစားပါက ပျော့သော၊ ကြေညက်လွယ်သောဟင်းလျာမျိုးကိုသာ စီမံချက်ပြုတ်၍ ပူပူနွေးနွေး စားသင့်သည်။

- ကြက်သွန်ဖြူ၊ ချင်း၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ဇီရာ၊ နံနံပင်၊ နံနံစေ့၊ နနွင်း စသည့် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များက မိုးရာသီအတွက်သက်စောင့် ဆေးဖြစ်သည်။

- မိုးရာသီတွင် အစာစားပြီးနောက် ၀မ်းဗိုက်အတွင်း မအီမသာခံစား ရပါက အုန်းရည်သောက်နိုင်သည်။

- အအေးမိ၊ တုပ်ကွေး၊ နှာစေးခြင်းမှ ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ဗီတာမင် C ဓာတ်ကြွယ်၀သော ဂေါ်ဖီကို စွပ်ပြုတ်လုပ်၍ မကြာခဏ စားပေးပါ။ (ဗီတာမင် C ဆေးပြားကို ဖြည့်စွက်စာအဖြစ် မှီဝဲနိုင် သည်။)

-မိုးရာသီတွင်ဖြစ်တတ်သော ရာသီတုပ်ကွေးဖျားနာများသည် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်လွန်းခြင်း၊ ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှော၍ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းများဖြစ်နိုင်သဖြင့် ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ရေများများသောက်သင့်သည်။

-အအေးမိသူများတွင် နှာခေါင်းနှင့်လည်ချောင်းရှင်းစေရန် လက်ဖက် ရည်ကြမ်း(ရေနွေး)ကိုသာ သောက်သုံးသင့်သည်။

-အအေးမိခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်းတို့အတွက် ချင်းအနည်းငယ်ကိုထောင်းပြီး တစ်မိနစ်ခန့်ဆူအောင်ပြုတ်၍ တစ်နေ့နှစ်ခွက် သောက်နိုင်သည်။

- ကိုယ်ခံစွမ်းအားကောင်းမွန်၍ အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ တုပ်ကွေးစသည့်ကူးစက်ရောဂါများမှ ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ကြက်သားသို့မဟုတ် ကြက်ရိုးကိုကြက်သွန်ဖြူ၊ ချင်းတို့ဖြင့် စွပ်ပြုတ်ပူပူသောက်သင့်သည်။

-အအေးမိ၍လည်ချောင်းနာ၊ အသံ၀င်ခြင်းတို့အတွက် နွားနို့ပန်းကန်လုံးထဲသို့ ပျားရည်နှင့် နနွင်းမှုန့်တို့ကို လက်ဖက်ရည်ဇွန်း တစ်၀က် ခန့်စီရော၍ တစ်နေ့နှစ်ကြိမ်သောက်ပါက သက်သာ စေနိုင်သည်။

-၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောပါက ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန် ဓာတ်ဆားရည်တစ်ခုခုသောက်ပါ။ ဓာတ်ဆားရည်အလွယ် တကူမရနိုင်ပါက ရေကျက်အေးလေးခွက်တွင် သကြားလက်ဖက် ရည်ဇွန်းရှစ်ဇွန်း၊ ဆားလက်ဖက်ရည်ဇွန်းတစ်ဇွန်းထည့်ဖျော်ပြီး သောက်နိုင်သည်။

-မိုးမိ၍ ချမ်းစိမ့်စိမ့်ဖြစ်လာပါက ချင်းပါးပါး ခုနစ်လွှာနှင့် ထန်းလျက် အညိုသုံးခဲတို့ကိုရေသုံးခွက်တစ်ခွက်တင်ကျို၍ နံနက်၊ညတစ်ခွက်စီသောက်ပါက အချမ်းသက်သာစေနိုင်သည်။

-ဒိန်ချဉ်တစ်ဖန်ခွက်ထဲသို့ ကြံသကာကိုထောင်းထု၍ ဖျော်ထည့်ပါ၊ ယင်းဖျော်ရည်ထဲကို ငရုတ်ကောင်းမှုန့်နှင့် ဆားအနည်းငယ်ထည့်၍ နံနက်တိုင်း အိပ်ရာထချိန်တွင်သောက်ပေးပါ။ ဤဆေးဖျော်ရည်က မိုးရာသီတွင်သာမက ဆောင်းရာသီတွင်ပါ ဖြစ်လေ့ရှိသော နှာစေးခြင်းကို သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။

မိုးရာသီအတွက် ရှောင်ရန်အစားအစာများ

လမ်းဘေးအစားအစာများနှင့် ယင်နားစာများက ၀မ်းပျက်၀မ်းလျှော ရောဂါများဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းကိုပါ ဖြစ်စေနိုင်၍ ယင်းအစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

-၀မ်းပျက်၀မ်းလျှောခြင်းမှကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့်အမှည့်လွန်သစ်သီးများကိုရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

- ယင်မနားစေရန် အမှိုက်များကို အမှိုက်ပုံးထဲသို့ စနစ်တကျ စွန့်ပစ်သင့်သည်။

-ဖရဲသီးကဲ့သို့သော အရည်ရွှမ်းသည့်အသီးများသည် မိုးရာသီတွင် အစာမကြေ ရင်ပြည့်ရင်ကယ် ဖြစ်စေတတ်သဖြင့် ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

-မုန်ညင်းဆီ၊ ပဲဆီ၊ နှမ်းဆီများသည် မိုးရာသီတွင် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းဇီ၀ဖြစ်စဉ်ကို ကမောက်ကမဖြစ်စေနိုင်၍ ယင်းဆီများစားသုံးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

- မိုးရာသီတွင် အဆီဓာတ်ပါဝင်မှုများသော နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများကိုရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ နို့နှင့်နို့ထွက် ပစ္စည်းများက အစာခြေစနစ်ကိုခက်ခဲစေကာ အစာခြေလမ်းကြောင်းအတွင်း ရောဂါပိုးမွှား များ ပေါက်ပွားစေတတ်သည်။

- အေးခဲထားသောအစားအစာများထဲတွင်ဗက်တီးရီးယားများ တိုးပွားလာစေနိုင်သဖြင့် ရေခဲသေတ္တာထဲတွင် ပြန်လည်အေးခဲ၍ မစားသင့်ပေ။ အခန့်မသင့်ပါက အစာအဆိပ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။

-မိုးရာသီတွင် မချက်ပြုတ်ဘဲ အစိမ်းစားရသော ဟင်းရွက်စိမ်းအသုပ်များကို အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ စားသုံးမည်ဆိုပါက ရေဖြင့် သေချာစွာဆေးကြောသန့်စင်ပြီးမှ စားသုံးသင့်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် မိုးရာသီတွင် အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး စသည့် ကူးစက်ရောဂါများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသဖြင့် မိမိတို့နေအိမ်တွင် ဖျားနာပျောက်ဆေးများ အရန်သင့်ဆောင်ထားသင့်သည်။ မိုးရေတွင်ပါလာ လေ့ရှိသောသဘာ၀အက်စစ်ပျော့များနှင့်စိုထိုင်းထိုင်းထိတွေ့မှုကလည်းအသား အရေနှင့်ဆံသားများကိုပျက်စီးစေတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိုးမိလာသောအခါ ရေခပ်နွေးနွေးဖြင့် ရေချိုးပါ။ မှိုပိုးမွှား အန္တရာယ်မှကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် ကာဘော်လစ် သို့မဟုတ် ပိုးသေစေ နိုင်သောကိုယ်တိုက်ဆပ်ပြာများ အသုံးပြုသင့်သည်။အနံ့အသက် ကောင်းပြီး သန့်ရှင်းခြောက်သွေ့သည့်မျက်နှာသုတ်ပဝါသုံးပါ။ ရေချိုး ပြီးသောအခါတွင်လည်းလိုအပ်ပါကယားနာပျောက်ကိုယ်လိမ်းပေါင်ဒါ သို့မဟုတ် ခရင်မ်လိမ်းပေးပါ။ မိုးရေထဲတွင်ပျော်၀င်နေသော အက်စစ်ပျော့သည်အသားအရေကိုခြောက်သွေ့ယားယံစေသဖြင့် ညအိပ်ရာ၀င်ခါနီး အသားလှဆီ သို့မဟုတ် ရေဓာတ်များသော ညလိမ်း ခရင်မ်ကို လိမ်းသင့်သည်။

မိုးရာသီတွင် လေထုစိုထိုင်းမှုများကြောင့် ၀က်ခြံ ပိုမိုပွားလာစေတတ် သည်။ ထို့ကြောင့် ဗီတာမင် C ကိုအခြေခံ၍ ဖော်စပ်ထုတ်လုပ်ထားသော မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာကို ရွေးချယ်သုံးသင့်သည်။ မိုးရေတွင် ပါဝင်သည့် သဘာ၀အက်စစ်ပျော့ဓာတုပစ္စည်းက ဆံသားများကို ခြောက်သွေ့ ပျက်စီးစေနိုင်၍ အိမ်ပြန်ရောက်ရောက်ချင်း ရေစိုနေသောဆံပင်ကို သုံးနေကျ Shampoo ဖြင့် ခေါင်းလျှော်ပါ သို့မဟုတ် မျက်နှာသုတ်ပဝါ သန့်သန့်ဖြင့် ရေများကုန်စင်ခြောက်သွေ့အောင် ပြုလုပ် သင့်ကြောင်း အကြံပြု ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Web Portal

Photo - Duwun

အစာစားချင်စိတ်မရှိတာ ဘာကြောင့်လဲ

သင် တစ်ခါတစ်ရံ အစာစားချင်စိတ် ကင်းမဲ့နေပါ လိမ့်မည်။ ဘာစားချင်သလဲမေးလျှင် ဘာပြောရမှန်း မသိ၊ စားချင်စိတ်မရှိသဖြင့် စားချင်တာကို မသိခြင်း ဖြစ်သည်။ အိမ်ရှင်မက ဈေးခြင်းကိုင်ပြီး ဈေးသွားခါနီး လျှင် ဒီနေ့ဘာစားချင်သလဲဟု မေးလေ့ရှိသည်။ ထိုအခါ ဘာပြောရမှန်းမသိဖြစ်ပြီး-"ကြုံတာသာ ဝယ်ချက်ပါကွာ၊ ဘာမှ စားချင်စိတ် မရှိဘူး" ဟု ပြောလိုက်ရသည်။လူကိုအစာစားချင်စိတ်ဖြစ်စေသောအရာမှာ အစာအိမ်မှ ဝမ်းမီးဖြစ်သည်။ ဝမ်းမီးတောက်နေပြီဟု ပြောလျှင် ဗိုက်ဆာလှပြီ၊ ခြေဖို့အစာကို အစာအိမ်က တောင့်တနေပြီ၊ မြန်မြန်စားပါတော့ဟု ဆိုလိုသည်။ဝမ်းမီးငြိမ်းသွားပြီဆိုလျှင် ယနေ့အဖို့ အစာဝပြီ၊ ပြည့်စုံပြီ၊ နောက်ထပ်စားရန်မလိုတော့သဖြင့် အစာ အိမ်မှ မီးဖိုကြီးကို ငြှိမ်းလိုက်ပြီဟု သဘောပေါက် ရလေသည်။ သို့သော် ဝမ်းမီးငြိမ်းခြင်းသည် တစ်နေ့တာအတွက်သာ ငြိမ်းခြင်းဖြစ်ပြီး နောက်တစ်နေ့အချိန်တန်လျှင် ဗိုက်ပြန်ဆာပြီး ဝမ်းမီးပြန်တောက်ဖို့လိုသည်။ အမြဲငြိမ်းသွားဖို့မဟုတ်။ ဝမ်းမီး အမြဲငြိမ်းသွားသည်ကား လူသေဆုံးခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ဝမ်းမီးငြိမ်းခြင်းအပြင် ဝမ်းမီးပျက်ခြင်းဟူသော စကားလည်းရှိသေးသည်။ လူနာက အစာကို လက်မခံ တော့၊ ဘာကျွေးကျွေးမဝင်၊ ဝင်လျှင်လည်း ပြန်အန် ထုတ်သည်။ ဝမ်းသွားလျှင် မကြေသောအစာများမှာအဖတ်များအတိုင်း ပြန်ပါလာသည်။ဝမ်းမီးအလုပ်မလုပ်တော့သောအခြေအနေကို ဝမ်းမီးပျက်သည်ဟုဆိုသည်။ အိမ်တွင် မီးမလာသောအခါ မီးစက်နှိုးကြသည်။ မီးစက်နှိုးမရသောအခါ မီးစက်ပျက်သွားပြီဟု ဆိုကြသည်။ ပူအိုက်ခြင်း၊ မှောင် မည်းခြင်းဒဏ်အမျိုးမျိုးကို ခံစားကြရသည်။ထို့အတူ ဝမ်းမီးပျက်လျှင်လည်း ထိုလူနာမှာ ပူလောင်ခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်း၊ သွေးထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်းတို့ကို ခံစားရလေသည်။ ထို့ ကြောင့် ရှေးသမားတော်ကြီးများကရေးသော ဆေးကျမ်းများတွင် ဝမ်းမီးပျက်သော် သိကြားမင်းဆင်းကုသော်မှ မရဟု ဆိုကြသည်။ဝမ်းမီးငါးမျိုးရှိသည်ဟု ဆေးကျမ်းများက ဆိုသည်။မန္ဒဝမ်းမီး-အားပျော့သော ဝမ်းမီး၊ တိက္ခဝမ်းမီး- ထက်သော ဝမ်းမီး၊ သမဝမ်းမီး-မျှတသော ဝမ်းမီးတို့ ဖြစ်သည်။ဤသုံးမျိုးသည် လူတို့တွင် အခြေအနေ၊ အချိန်အခါ၊ အသက်အရွယ်လိုက်၍ အစာအိမ်အတွင်း မကြာခဏ ပြောင်းလဲဖြစ်တတ်သော ဝမ်းမီးများဖြစ်သည်။ဆေးကျမ်းများအဆို ကျန်ဝမ်းမီးနှစ်မျိုးမှာကား ရောဂါဖြစ်နေသူများအဆင့်တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော ဝမ်းမီးမျိုးဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ယင်းနှစ်မျိုးမှာ ဝိသမဝမ်းမီး-ပျက်စီးနေသော ဝမ်းမီးနှင့် ဘဿဝမ်းမီး-ပြာကျအောင် လောင်သော ဝမ်းမီးဟု ဆေးပညာကျမ်းများအဆိုအရ သိရသည်။ဤဝမ်းမီးငါးမျိုးအနက် မန္ဒဝမ်းမီး ခေါ် နုံ့သော ဝမ်းမီး တစ်နည်းအားဖြင့် အားလျော့သောဝမ်းမီး အကြောင်းကိုသာ ဤဆောင်းပါးတွင် တင်ပြလိုက် ရပါသည်။သမုဒ္ဒရာဝမ်းတစ်ထွာဟုဆိုရာဝယ် ကိုယ့်ဝမ်း အတွက်သာမက သူတစ်ပါးဝမ်းအတွက်၊ မိသားစု ဝမ်းအတွက်ပါ ရှာဖွေကြရသူများတွင် စားချိန်တန်၍ မစားရ၊ အချိန်လွန်မှစားရသောနေ့များရှိကြပေ လိမ့်မည်။လူတချို့ပြေလည်နေကြသော်လည်း မပြေလည် ကြသူများမှာ အစာကို စားရပြန်သော်လည်း ဝဝလင် လင်မစားရ၊ ခွဲတမ်းနှင့်သာ စားရသူများရှိကြသည်။ဝမ်းမီးဟူသည် စိတ်နှင့်ဆက်နွှယ်နေသော သဘာဝ ရှိသဖြင့် စားစရာမရှိတော့၊ မကျန်တော့သဖြင့် အာသီသ မပြည့်ဝဘဲ ရပ်လိုက်ရသောအခါတွင် ဝမ်းမီးကလည်း အားလျော့သွားရလေသည်။ဈေးရောင်းရသူမိတ်ဆွေတစ်ဦးက ပြောဖူးသည် မှာ သူတို့မိသားစု ထမင်းစားလျှင် ဘယ်သောအခါ တွင်မျှ စုံစုံညီညီမစားရ။ တစ်ဦးစားလျှင် ကျန်သူ များက ဈေးရောင်း၊ အလှည့်ကျစားရသဖြင့် ထမင်းက မမြိန်၊ တစ်ခါတစ်ရံ စားလက်စကို ရပ်လိုက်ရသည့်အခါ များလည်းရှိသည်။အလုပ်ရှုပ်သူ၊ အလုပ်များသူ၊ အလုပ်မအားလျှင် အစာမစားသူများ သတိထားရန်မှာ ဝမ်းမီးအားလျော့ သွားခြင်းကြောင့် မန္ဒဝမ်းမီးရောဂါရရှိလာနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဘယ်အချိန်မှာ ငါအစာစားမလဲ၊ စားမည့် အချိန်တွင် အလုပ်နှင့်မတွဲဘဲ လွတ်လပ်စွာစားသောက် နိုင်မည့်အနေအထားကို ကြိုတင်စဉ်းစားထားပါ။"အစာက အရေးမကြီး၊ အလုပ်က အရေးကြီးသည်။ အလုပ်ကသာ အောင်မြင်မှုကို ပေးနိုင်သည်" ဟု ယူဆထားသူများထဲမှ ထင်ရှားအောင်မြင်သော ပုဂ္ဂိုလ် ကြီးတစ်ဦးသည် အစာအိမ်ရောဂါ နှစ်ရှည်ခံစားပြီးမှ ကွယ်လွန်သွားရသည်ကို တွေ့မြင်ဖူးသည်။အစာအိမ်ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နေသူ အတော်များ များကို လေ့လာကြည့်ရာ ဖြစ်စတွင် အစာမကြေ၊ စားလျှင် ပြန်ပြန်အန်ထွက်ရာမှ စသည်။ မန္ဒဝမ်းမီး ကြောင့် အစာခြေရည်မထွက်၊ မခြေနိုင်ခြင်းက စတင် ခြင်းဖြစ်သည်။အစာမကြေလျှင် အစာကြေဆေးသောက်ရမည်။ အစာကြေဆေးသောက်လိုက်လျှင် အစာကြေသွား မည်ဟုထင်လျှင်မှားမည်။မူလဝမ်းမီးအားဖြင့် ခြေထားသောအစာကို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကြေပြီးမှ ခန္ဓာကိုယ်အားနည်း၍အစာခြေရည်ဆက်ထွက်မလာလျှင် ကျန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အစာခြေဆေးများက ကူညီပေးနိုင်သည်။ ဝမ်းမီးအားလျော့ပြီး မန္ဒဝမ်းမီးနုံ့နေလျှင် အစကတည်းက မကြေသောအစာများကို အစာကြေဆေးက ခြေပေးနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။အစာကြေ‌ခြင်းတွင် ကျမ်းများအဆိုအရ အဆင့် ခုနစ်ဆင့်အထိ ကြေချက်ရသည်။ခန္ဓာကိုယ်ကြီးအတွက် ပထမအဆင့် အစာကြေလျှင်ရသရည်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယအဆင့် အစာကြေလျှင် သွေးဖြစ်သည်။ တတိယအဆင့် အစာကြေလျှင်အသားဖြစ်သည်။ စတုတ္ထအဆင့်အစာကြေလျှင်အဆီ ဖြစ်သည်။ ပဉ္စမအဆင့်အစာကြေလျှင် အရိုးဖြစ်သည်။ ဆဋ္ဌမအဆင့်အစာကြေလျှင် ခြင်ဆီဖြစ်သည်။ သတ္တမ အဆင့်အစာကြေလျှင် သုက်ဖြစ်သည်။အကျယ်ကိုမဖော်ပြနိုင်သော်လည်း ဝမ်းမီးအား မကောင်းလျှင် အဆင့်ဆင့်မကြေချက်နိုင်သဖြင့် ရသ ရည်အဆင့်တွင်ပင်ကြေပြီး နောက်အဆင့်များမရောက် နိုင်လျှင် အသွေး၊ အသား၊ အရိုး အားရှိသောဓာတ်များ ခန္ဓာကိုယ်က ရရှိတော့မည်မဟုတ်ပါ။လမ်းလျှောက်ပေးခြင်းသည် ဝမ်းမီးကိုတောက် စေသော သတ္တိအပြည့်ရှိသည်။ လူတိုင်း လမ်းလျှောက်ချိန် တစ်ရက်လျှင်နှစ်နာရီပေးသင့်သည်။ သီးသန့် လမ်းလျှောက်ချိန်မရှိပါက အလုပ်နှင့်မဝေးလွန်းလျှင် လမ်းလျှောက်ပြီးသွားပါ။ ဝမ်းမီးပြန်ကောင်းလာရန် ငွေမကုန်သော ဆေးကုသနည်းဖြစ်သည်။အစာမကြေမန္ဒဝမ်းမီးရောဂါရပြီထင်လျှင် အစာ စားပြီးချိန်တွင် ထိုင်မနေပါနှင့်။ ဝမ်းမီးအားနည်းသော် အစာစားပြီးလျှင် အိပ်ချင်ငိုက်မျဉ်းလာလေ့ရှိသည်။ မအိပ်ပါနှင့်၊ ထပြီး လမ်းအနည်းငယ်လျှောက်လိုက် ပါ။ လမ်းလျှောက်လျှင် အစာအိမ်နံရံကြွက်သားများကို လှုံ့ဆော်သလိုဖြစ်ပြီး အစာခြေရည်ထွက်ကျလာ ပါလိမ့်မည်။ ထိုအခါ မန္ဒဝမ်းမီးရောဂါကို ကုသပေး ရာရောက်ပါလိမ့်မည်။အစာအိမ်ကျန်းမာမှ လူကျန်းမာမည်။မန္ဒဝမ်းမီးရောဂါဘေး ကင်းဝေးကြပါစေ။ MWD Web PortalPhoto - Istock

Tue, 06/17/2025 - 12:00

Abdominal Pain

ငြုပ်သီးနဲနဲစားမိရင် ချက်ပတ်လည်က အူတွေလေထိုးသလိုထိုးပြီးအောင့်တာဘာကြောင့်ပါလဲဆရာ ❓ Abdominal Painငရုတ်သီး ထဲမှာ ပူတာ စပ်တာ အတွက် capsaicin ဆိုတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းပါဝင်ပါတယ်။Capsaicin နဲ့ ထိမိတဲ့ အခါ 👉 အရေပြားဆိုရင် ပူလောင်မှုခံစားရသလို👉 အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း ကိုလည်း ထို နည်းတူတူ ခံစားရစေပါတယ်ခန္ဓာကိုယ်အရေပြားက မလှုပ်ရှားနိုင်ပေမယ့် အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း က လှုပ်ရှားနိုင်တဲ့အတွက် သူကိုလာပြီး ပူလောင်စေတဲ့အရာကို ဖယ်ထုတ်ခါချဖို့ကြိုးစားပါတယ် (မြင်သာအောင် ပြောရရင် တီကောင် ဆား ထိသလို လူးခါနေတာပေါ့)👉 အဲ့တော့ အထဲကနေ ရစ် ရစ်ပြီးနာပါတယ် ငရုတ်သီး စားရင် ပါးစပ်ထဲ သွားရည်တွေထွက်လာသလို အူလမ်းကြောင်းကလည်း အရည်တွေထုတ်ပါတယ်👉ဝမ်းသွားတော့တာပေါ့အဲ့လောက် ဒုက္ခပေးတဲ့ ငရုတ်သီး - ပူတာ စပ်တာ ကလည်း အလွန်အကျွံ- ချွေးတွေလည်းပျံ- ဗိုက်တွေနာ-ဝမ်းသွား တာ ဘာလို့ ထပ်ထပ်စားချင်နေရတာလည်း ❓ဒီ သီချင်းလေး သိကြမှာပေါ့“ငရုတ်သီး လိုမျိုး…. ငရုတ်သီးလိုမျိုး….. မင်းရဲ့အချစ်ကို မရှောင်နိုင်တာ ခက်လှတယ်-- ကိုယ့်နှလုံးသား….. ဒီ ငရုတ်သီးလေး စားမိပြီ ရင်ထဲ ပူပြီး တကယ်စပ်တယ် ဒါပေမယ့်လို့ ရှောင်ဖို့ခက်”ငရုတ်သီး ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းပိုင်းမှာ ပူလောင်စပ်နေပါပြီ ဒုက္ခရောက်နေပါပြီ ဆိုပြီး ဦးနှောက်ကို သတင်းပို့ပါတယ်ဦးနှောက်က အူထဲက နာကျင်နေတာကို ပျောက်ကင်းသက်သာအောင်လုပ်မပေးနိုင်ပါဘူး အဲ့တော့ သူ့ဆီမှာရှိတဲ့ အနာသက်သာစေတဲ့ အရာကို ထုတ်ပေးပါတယ် 👉 Endorphins ဆိုတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းပါEndorphins ကို Feeling Good Hormone လို့ ခေါ်တာ သိကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ကျေနပ်သဘောကျပီတိဖြစ်ရင် ထွက်တာပါ။ သမီးရည်းစား စကြိုက်ခါစမှာ Endorphins ထွက်ပါတယ်။ ကျေနပ်သဘောကျမှုကိုဖြစ်စေပါတယ်။အဲ့တော့ ဘာဖြစ်လဲ ဆိုတော့ ငရုတ်သီးစားရင် ပူတာ စပ်တာ ဗိုက်အောင့်တာဝမ်းသွားတာဖြစ်ပေမယ့် Endorphins ကြောင့် လူကနေလို့ကောင်းတယ်လေအဲ့ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အစပ်ကို ကြိုက်ကြတာပါ။ချစ်တယ်ဆိုတဲ့ အရာကလည်း ကိုယ့်ကို ဒုက္ခပေးမယ်မှန်းသိသိကြီးနဲ့ Endorphins ကြောင့် နာကျင်နေရပေမယ့် မဖြတ်နိုင်တာပါပဲဗျာ(Photo credit; Medindia)ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတိုးပြီးသက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာကြပါစေ မှတ်ချက် ။ Dr ဘုန်းစည်သူလွင် ၏ Facebook Page မှတစ်ဆင့် ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

Mon, 06/16/2025 - 12:00

မျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့သွားခြင်း (Facial Palsy)

မျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့သွားတယ်ရွဲ့သွားတဲ့တဲ့ဘက်ရဲ့ဟိုဘက်မျက်လုံးကပိတ်လို့မရဘူးသွားရည်တွေလည်းကျတယ် လေဖြတ်ပြီနဲ့တူပါတယ်Facial_Palsyမျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့သွားခြင်းပထမဆုံးပြောချင်တာက - လျှာလေးမသွားဘူး- ချာချာလည်အောင်မူးမနေဘူး- အစာကောင်းကောင်းမျိုချလို့ရတယ်- ခြေ၊လက် (ကိုယ်တစ်ခြမ်း)ကောင်းကောင်းလှုပ်ရှားနိုင်တယ်- ခြေ၊လက် (ကိုယ်တစ်ခြမ်း) ထုံကျဉ်မနေဘူး- လမ်းကောင်းကောင်းလျှောက်နိုင်တယ် (အရက်သမားလျှောက်သလို ဒယိုင်းဒရိုင်ဖြစ်မနေဘူး)မျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့သွားတာ ပဲက လေဖြတ်တာ မဟုတ်ပါဘူးFacial Nerve လို့ခေါ်တဲ့ အာရုံကြောပြဿနာ ဖြစ်တာပါ။အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခု ယူပြီး ဆေးကုတယ်၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တယ် ဆိုရင် ပြန်ကောင်းပါတယ်👉👉👉ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်ရဲ့အနောက်ပိုင်း ဦးနှောက်အညှာကနေ အာရုံကြော စုစုပေါင်း (၁၂) စုံ (ဘယ်တစ်ခု၊ညာတစ်ခု) ထွက်ပါတယ်။- အနံခံတဲ့အာရုံကြော (Olfactory Nerve) CN-I- အမြင်အာရုံကြော (Optic Nerve) CN-II- မျက်လုံးကြွက်သားတွေကိုထိန်းတဲ့အာရုံကြော (CN-III,IV,VI)- အစားစားတဲ့ကြွက်သားတွေကိုထိန်းတဲ့အာရုံကြော(CN-V)- မျက်နှာက ကြွက်သားတွေကိုထိန်းတဲ့အာရုံကြော (Facial Nerve) CN-VII အစရှိသဖြင့် ရှိကြပါတယ်။CN-VII Cranial Nerve VII (Facial Nerve) မျက်နှာက ကြွက်သားတွေကိုထိန်းတဲ့အာရုံကြော ဟာ- နဖူးတွန့်ခြင်း- မျက်လုံးအတင်းမှိတ်ခြင်း- ပါးဖောင်းခြင်း- ပြုံးရယ်ခြင်း- နှုတ်ခမ်းစူခြင်း စသည်တို့ကို လုပ်ပေးပါတယ်။အဲ့ဒီအာရုံကြောဟာ ဦးနှောက်အညှာကနေထွက်လာပြီး ၊ နားအတွင်းဘက်ကိုဖြတ်၊ ခေါင်းရိုးထဲကနေထွက်လာပြီး ပါးချိတ်တံထွေးအိတ်နားကဖြတ်ကာ မျက်နှာကြွက်သားတွေကို ထိန်းချုပ်ပါတယ်။တကယ်လေဖြတ်တဲ့အခါ ဦးနှောက်တစ်ခြမ်းထိတဲ့ အတွက် Facial Nerve ကို ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာပါသွားတဲ့အတွက် လေဖြတ်တဲ့လူတွေမှာလည်း မျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့ပါတယ်။လေဖြတ်တဲ့လူတွေမှာ မျက်နှာတစ်ခြမ်းရွဲ့ရတာ အာရုံကြောပြဿနာမဟုတ်ပါဘူး 👉 အာရုံကြောကို ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာပျက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။👉👉👉အခု ကျွန်တော်ပြောနေတာကFacial Nerve မျက်နှာက ကြွက်သားတွေကိုထိန်းတဲ့အာရုံကြော ပြဿနာပါ။- နားထဲမှာပြည်တည်နာဖြစ်လို့ဖြစ်ဖြစ်- နားထဲမှာ ရေယုန်ပေါက်လို့ဖြစ်ဖြစ်- ပါးချိတ်ရောင်/ပါးချိတ်တံထွေးအိတ်အကျိတ်ပေါက်လို့ဖြစ်ဖြစ်- အအေးမိလို့ဖြစ်ဖြစ်အာရုံကြောဒဏ်ဖြစ်ပြီး ရောင်သွားတဲ့ အခါ။အာရုံကြောက ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကြွက်သားတွေ အလုပ်မလုပ်တော့တာပါ။👉 ဖြစ်တဲ့ မျက်နှာဘက်အခြမ်းက နှာဖူးတွန့်လို့မရတော့ပါဘူး👉 ဖြစ်တဲ့ မျက်နှာဘက်အခြမ်းက မျက်လုံးက အဆုံးထိပိတ်လို့မရတော့ပါဘူး👉 နှုတ်ခမ်းကိုလည်း လုံအောင်မပိတ်နိုင်တဲ့အတွက် ပါးဖောင်းလို့မရတော့ပါဘူး၊ လေချွန်လို့မရတော့ပါဘူး👉 ပါးရွဲ့သွားတယ်ဆိုပြီး ကျွန်တော်တို့ရွှေမြန်မာတွေ ရွဲ့နေတဲ့မျက်နှာကို သံပရာသီးနဲ့ပွတ်ကြပါတယ်😅 ဒီနေရာမှာ အရေးကြီးတာက ဘက်မှားပွတ်ကြတာပါ။သံပရာသီးနဲ့ပွတ်လို့ကောင်းမယ်ဆိုရင်တောင် ဘက်မှားပြီးပွတ်နေကြပါတယ်။ဘာမှားလည်း ပြောပြပါမယ်။ သေသေချာချာဖတ်ပေးကြပါ။ဥပမာ။ ။ မျက်နှာရဲ့ ညာဘက် က အာရုံကြောမကောင်းတဲ့အခါ။မျက်နှာညာဘက် အခြမ်းက ကြွက်သားတွေ မကောင်းတော့ပါဘူး- ညာဘက်မျက်လုံးပိတ်မရဘူးပေါ့- ပါးဖောင်းလို့မရဘူးဒါပေမယ့် ပါးရွဲ့တာကျတော့ ဘယ်ဘက်ရွဲ့သွားပါတယ်၊ အဲ့တော့ သံပရာသီးနဲ့ ဘယ်ဘက်ပါးကိုလှိမ့်ကြပါရောလေ။ (အဲ့မှာလွဲတာ)ပါးကကြွက်သားတွေက ပါးစပ်ကို ဘယ်/ညာက ဆွဲထားကြတယ်လေ။အဲ့တော့ရယ်ပြတဲ့အခါ ဘယ်ဘက်ကကြွက်သားရောညာဘက်ကကြွက်သားရော ပြိုင်တူအလုပ်လုပ်တဲ့အတွက် နှုတ်ခမ်းဒေါင့်က နှစ်ဖက်လုံးဆီတက်သွားတယ်လေ (ဟုတ်တယ်မလား)အခုကျတော့မျက်နှာညာဘက် အခြမ်းက ကြွက်သားတွေ မကောင်း ပေမယ့် မျက်နှာဘယ်ဘက် အခြမ်းက ကြွက်သားတွေက ကောင်းတယ်လေ၊ကောင်းတဲ့အခြမ်းဘယ်ဘက်က ကြွက်သားတွေက ဆွဲပေမယ့် မကောင်းတဲ့အခြမ်းညာဘက်က ကြွက်သားတွေက မဆွဲနိုင်တော့ ပါးကြီးကရွဲ့သွားရော🤷‍♂️ ဘယ်ဘက်ကို ရွဲ့မလဲ ကြွက်သားတွေကောင်းလို့ဆွဲတဲ့ဘက်အခြမ်း ဘယ်ဘက်ကိုရွဲ့သွားမှာနော်။သိကြပြီနော် 😅 ဘက်မှားပြီး သံပရာသီးနဲ့ကောင်းတဲ့ဘက်ပွတ်မနေကြနဲ့ဦး။အာရုံကြောရောင်သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက်1. အရောင်ကျဆေးတွေပေးရပါတယ်2. အာရုံကြောအားဆေးတွေပေးရပါတယ်3. ကြွက်သားတွေပြန်သန်လာအောင်လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ပေးရပါတယ်4. ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းရှိရင်ကုရပါတယ် (ဥပမာ - ရေယုန်ကြောင့်ဖြစ်ရင် Anti-Viral ပေးရပါတယ်)အရေးကြီးတာထပ်ပြောချင်ပါတယ်။ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ ကျန်းမာရေးအသိပညာနည်းကြသလို၊ လူလိမ်အရမ်းများပါတယ်။ဒီရောဂါဖြစ်တဲ့အခါ အကြောပြင်ဆရာ ဘလာ ဘလာ ဆိုတာတွေနဲ့ပြကြပါတယ်။ တစ်ပတ် ဆယ်ရက်လောက်ပြပြီး မသက်သာမှ ကျွန်တော်တို့ဆီရောက်လေ့ရှိပါတယ်။😰😰😰စိတ်ညစ်ရပါတယ်။အပေါ်မှာ ပြောထားတဲ့ အာရုံကြောအရောင်ကျတဲ့ဆေး၊ Anti-viral drugs တွေဟာ ဖြစ်ဖြစ်ချင်းပေးမှ အကျိုးရှိပါတယ်။ အချိန်ကြာသွားရင် အသုံးမဝင်တော့ပါဘူး။ဆယ်ရက်လောက်ကြာတဲ့အခါ ရောင်နေတဲ့အာရုံကြောက အရောင်လွန်ပြီးပျက်စီးသွားပါပြီ။👉 ရောဂါကြီး မဟုတ်ပဲ တစ်လ နှစ်လ လောက်နဲ့ပြန်ကောင်းနိုင်တဲ့ရောဂါကိုလပေါင်းများကြာအောင် တစ်ခါတလေ၊ နှစ်ချီပြီး ခံစားရအောင် အချိန်မဆွဲကြပါနဲ့။တကယ်တတ်ကျွမ်းတဲ့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်များနဲ့ပြသပြီး ကုသမှုခံယူကြပါ။အပ်နဲ့ထွင်းရမှာကို ပေါက်စိန်နဲ့ မပေါက်ရလေအောင်ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ တိုးပြီးသက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာကြပါစေ(Original post; Dec,2020 👉 https://www.facebook.com/104993831383029/posts/143939267488485/) (Photo credit - Caring Medical)

Mon, 06/16/2025 - 12:00

မိုးမိပြီး မဖျားအောင် ဆေးကြိုသောက်လို့ရသလား

ဆရာအလုပ်သွားတုန်းမိုးမိပြီးတကိုယ်လုံးရွှဲစိုနေတာ မဖျားအောင် ဆေးကြိုသောက်လို့ရလားဆရာခုတော့မဖျားသေးဘူးProphylaxisကာကွယ်ခြင်းသည် ကုသခြင်းထက်ကောင်း၏ “Prevention is better than Cure “ ဆိုတာ တော်တော် အသုံးဝင်ပြီး လက်တွေ့ကျတဲ့ စကားရပ်ဖြစ်ပါတယ်ဒါပေမယ့်မဖျားရအောင် ဆေးကြိုသောက်ကြတယ် ဆိုတာကြီးကတော့ လုံးဝ မှားပါတယ်❌ တချို့က Paracetamol ကြိုသောက်ကြတယ်❌ တချို့ ဆရာ့ဆရာကြီးတွေက ပိုးသတ်ဆေး (Antibiotic) ကြိုသောက်ကြပါတယ်တလွဲကြီးပါမိုးမိပြီး မဖျားရအောင် မဖြစ်ခင်က ကာကွယ်တယ်ဆိုတာ မိုးမမိရအောင် နေထိုင်တာကို ပြောတာပါမိုးမိပြီး စိုနေပြီ ဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကျပြီး အအေးလာနိုင်လို့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ခြောက်အောင်လုပ်တာ ကိုယ်အပူချိိန်ကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ရအောင် ထိန်းပေးတာကမှ နည်းမှန်လမ်းမှန်ဖြစ်ပါတယ်မိုးတွင်း မှာ မိုးမိပြီး စိုကြတာ မဆန်းပါဘူး ဒါပေမယ့် တချို့ဖျားကြရတာက ဒီရက်ပိုင်း- ရာသီဖျား Rhino virus - တုပ်ကွေး Influenza virus-ကိုဗစ် စတာတွေ ထကြွနေပြီး ကိုယ်ခံအားကျတာနဲ့ ဝင်တီးဖို့ချောင်းနေကြတာပါမိုးမိပြီး ရေစိုတာကို ခြောက်အောင်မသုတ်ရင် ဘာလို့ ကိုယ်ခံအားကျရတာလဲ ❓ရေစိုနေတဲ့အခါ ကိုယ်အပူချိန်ကျတဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ထိန်းဖို့ရာ အပူစွမ်းအင်ထုတ်ရပါတယ်ရေစိုတဲ့အချိန်ကြာလေလေ အပူစွမ်းအင်အများကြီးထုတ်ရလေပါ(ဖြစ်ဖူးကြလားတော့ မသိဘူး စိုနေတဲ့အဝတ်တွေ မလဲဖြစ်လည်း အချိန်တခုကြာရင် ရေတွေခြောက်သွားတာလေ)အဲ့တော့ 1. စွမ်းအင်ကို အပူထုတ်တဲ့နေရာမှာ အများကြီးထုတ်လိုက်ရလို့ ကိုယ်ခံအားနည်းသွားတယ်2. အကြာကြီးရေစိုထဲနေလို့ ဦးနှောက်က အပူချိန်ထိန်းတဲ့နေရာ ကမောက်ကမဖြစ်သွားရင်ဖျားပါပြီ (အအေးပတ် တယ် လို့သုံးကြပါတယ်)ဒီဖြစ်စဉ်ကို သေချာနားလည်ရင် မိုးမိတိုင်း ဆေးတွေကြိုသောက်စရာမလိုဘူးဆိုတာ သိကြပြီထင်ပါတယ်မိုးမိပြီး မဖျားချင်ရင်✅ စိုနေတဲ့ အဝတ်တွေ အမြန်ဆုံးလဲပါ✅ တကိုယ်လုံး ခြောက်နေအောင် အမြန်သုတ်ပါ✅ ကိုယ်အပူချိန် အမြန်တက်ရအောင် ရေနွေးနွေးသောက်ပေးတာ ၊ ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေအောင် ရေများများသောက်တာ၊ စွပ်ပြုတ်ပူပူသောက်တာ စတာတွေ လုပ်ရမှာပါ။တချို့က နေမကောင်းချင်ပြီ ဆိုရင် Vitamin C သောက်တတ်ကြပါတယ် (ကျွန်တော်တို့လည်း ဆေးခန်းမှာပေးတတ်ပါတယ်)Vitamin C က အထိုက်အလျောက်အကျိုးရှိနိုင်ပေမယ့် ကိုယ်ခံအားကြီးက ဆေးသောက်လိုက်တာနဲ့ ဝုန်းခနဲ တက်သွားတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိစေချင်ပါတယ် 😊ခြုံပြောရရင် ဘာဆေးမှကြိုမသောက်ပါနှင့်(Photo credit; Quora)ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတိုးပြီးသက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာကြပါစေမှတ်ချက် ။ Dr ဘုန်းစည်သူလွင် ၏ Facebook Page မှတစ်ဆင့် ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

Mon, 06/16/2025 - 12:00

Anger Management

ဒေါသထွက်လိုက်တာမှ_အသားတောင်တဆတ်ဆတ်တုန်တယ်အော်ပစ်လိုက်ချင်ပေမယ့်_ထောက်ထားစရာတွေရှိနေတယ်လေAnger_Managementစိတ်ဆိုးတယ် စိတ်တိုတယ် ဒေါသထွက်တယ် ဆိုတာ စိတ်ခံစားမှု နဲ့ မကင်းနိုင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့အတွက်ကတော့ နေ့တိုင်းတွေ့ကြုံခံစားနေရတာပါပဲဒေါသထွက်လာရင် - ရင်တွေတုန်လာတယ်- အသံတွေတုန်လာတယ်- အသံတွေကျယ်လာတယ်- ဆင်ခြင်ဥာဏ်တွေကင်းလာတယ်- သူတပါး/မိမိကိုယ်ကို ထိခိုက်နာကျင် စေချင်လာပါတယ်ခန္ဓာကိုယ်ကလည်း- နှလုံးခုန်တွေမြန်- သွေးပေါင်တွေတက်- ခေါင်းတွေကိုက်ပြီး (လေဖြတ်နိုင်ဆုံးအခြေအနေပေါ့)အဲ့လောက် ပင်ပန်းတဲ့ဟာကြီး ၊ ဖြစ်ပြီးရင် နောင်တတွေ တပွေ့တပိုက် ခံစားရတဲ့ အရာကြီးကို ဘယ်သူမှတော့ မခံစားလို မဖြစ်လိုကြပါဘူး။ဒါပေမယ့် လူ ဆိုတော့ကား အာရုံတွေ နဲ့တွေ့တဲ့အခါ* သဘောကျရင် လိုချင်တပ်မက်စိတ် လောဘဖြစ်လာပြီး* အလိုမကျတဲ့ အခါမှာတော့ ဒေါသက ဖြစ်လာရပါတယ်။ဒေါသ ဘာလို့ဖြစ်တာလဲ ဆိုရင် စိတ်အလိုမကျလို့ပါ (Disappointed) 👉 ငါက ပြုံးပြတာကို ငါ့ကို အဖက်တောင် လုပ်မသွားဘူး👉 ငါ သူ့အပေါ် ဒီလောက်ကောင်းတာကို ငါ့ကို ဒီလိုဆက်ဆံတယ်👉 အသံတွေကဘာတွေလဲ ဆူညံနေတာပဲ👉 အနံ့တွေကလည်း နံဆော်နေတာပဲ👉 ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ဒီအရသာနဲ့ ဆိုင်ဖွင့်ထားရတာလဲ 👉 ခေါင်းလာလျှော်တာကို အရေခွံဆွဲဆုတ်နေတာလား စတဲ့ အာရုံ (၅) ပါး နဲ့ ခံစားရသမျှမှာ စိတ်ထဲမတွေ့ရင် အလိုမကျမှုဖြစ်လာတာပါပဲအဲ့ဒီအလိုမကျမှုကနေ- မကျေနပ်တာ- ဒေါသထွက်လာတာ- ပေါက်ကွဲတာဆိုပြီး အဆင့်တွေ ကွဲပြားပြီး တုန့်ပြန်ကြပါတယ်။1. Mildly irritated- ကိုယ့်စိတ်နဲ့သဘောမတွေ့တာပေါ့ (ကလိ ကလိ ဖြစ်လာတယ် ပြောရမှာပေါ့)အဲ့လူကြည့်မရတော့ဘူး ၊ ဒါပေမယ့် ထားလိုက်ပါ သူ့အကြောင်း နဲ့သူ ငါ့အကြောင်းနဲ့ ငါဆိုပြီး ထိန်းထားနိုင်တယ်ပေါ့2. Frustrated- စိတ်အလိုမကျမကျေမနပ်ဖြစ်ပြီငါ့ ကို ဘာလို့ ဒီလိုလုပ်ရတာလဲ စိတ်ထဲ တနုံနုံနဲ့ ခံစားနေရပြီး စိတ်ထဲကနေလုံးဝထုတ်မရသလို ဘယ်သူနဲ့တွေ့တွေ့ ဒီကိစ္စကို လုံးဝမကျေလည်ကြောင်း ထုတ်ပြောမိနေတာပေါ့3. Anger - ဒေါသဖြစ်ပြီပေါ့အသက်ရှုတွေမြန် ရင်တွေတုန် အသံတွေကျယ်လာပြီး အချိန်မရွေး နောင်တရစရာ အခြေအနေတစ်ခုကို ဖန်တီးတော့မယ့် level ပေါ့ကောင်းကောင်းမထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ၊ ထိန်းချုပ်ပေးမယ့် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းမရှိရင် ပေါက်ကွဲထွက်သွားမယ့် အခြေအနေပေါ့ဗျာ4. Explosion- ပေါက်ကွဲထွက်သွားပြီပေါ့ပစ္စည်းတွေ ပစ်ပေါက်ဖျက်ဆီးတာ ၊ အော်ဟစ်ဆဲဆိုတာ သူတပါးကိုနာကျင်အောင်လုပ်တာလုပ်စရာလူမရှိရင် နံရံဖြစ်ဖြစ် မှန်ဖြစ်ဖြစ် အနားမှာရှိတာ ဆွဲထိုးလိုက်တာပေါ့အဲ့လို ဒေါသပြင်းအား(level) တွေ ရှိသလိုတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် နောက်ခံအကြောင်းအရာခြင်းမတူလို့ ပေါက်ကွဲပုံလည်းကွာတတ်ပါတယ်- စိတ်ဖိစီးမှုများနေရင်- မိသားစုရေးရာပြဿနာရှိရင်- ငွေရေးကြေးရေး/အလုပ်အကိုင် ပြဿနာရှိရင်- စိတ်ဓာတ်ကျနေရင်- အရက်သေစာအလွန်အကျွံသုံးစွဲလျှင်- မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲလျှင် ပေါက်ကွဲလွယ်ကြပါတယ်။ဒေါသထွက်တဲ့အဆင့်တွေက1. စိတ်အလိုမကျစရာရှိလာတယ် (Trigger)2. တဖြည်းဖြည်း တွေးလေတွေးလေ ဒေါသတွေ တိုးပွါးလေဖြစ်လာတယ် (escalation)3. မထိန်းနိုင်တဲ့အချိန်ပေါက်ကွဲတယ်4. ပေါက်ကွဲပြီးပြီးခြင်း ကျေနပ်သလိုဖြစ်သွားတယ်5. ပြီးတာနဲ့ နောင်တတွေ တပွေ့တပိုက်နဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျပြီး ပြဿနာပတ်ရှင်းရပါရောလေဘယ်လိုထိန်းချုပ်ကြမလဲ ❓- အာရုံတွေကြောင့် စိတ်ခံစားမှု ဖြစ်ပေါ်လာတော့ အာရုံတွေပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုလျှော့နိုင်လေလေ စိတ်ခံစားမှုလျော့လေလေပေါ့- မျှော်လင့်တာလေးလျှော့ရပါမယ် (ငါက ဒီလောက်လုပ်ပေးထားတယ်လေ ငါ့ကျတော့ ဒီလိုပြန်ဆက်ဆံရလား)- ငါ့ကို လုပ်ရက်လေခြင်းဆိုတဲ့ (ငါ့ကို ငါ့ကို ဆိုပြီး ငါ ငါ တွေ များလာရင် escalation ဒေါသတွေ တိုးတိုးလာပါတယ် - ငါစွဲလျှော့ပေါ့- ဒေါသရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ သိပြီး ပေါက်ကွဲလိုက်ရင် နောင်တ နဲ့ပဲ အဆုံးသတ်ရမှာဆိုတော့ ဒေါသရဲ့နိဂုံးကို ထပ်ခါထပ်ခါ နက်နက်နဲနဲ ပြန်တွေးနေရပါမယ် (သတိကပ်ရမယ်ပေါ့)- ဒေါသရဲ့ အဆင့်တွေသိပြီးတော့ အင်းအခုငါတော့ irritated ဖြစ်နေပြီ ထပ်ထပ်တွေးနေရင် frustrated ကနေ Anger ဖြစ်တော့မယ် လို့သာ တွေးလိုက်နိုင်ရင် (အာရုံလွှဲလိုက်တာပေါ့ ) ဒေါသက အထိုက်အလျောက်လျော့ကျသွားပါတယ်- အဲ့လိုတွေ လျော့ဖို့ လွယ်လားဆိုတော့ မလွယ်ပါဘူးဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ 👉 ထပ်ခါထပ်ခါ သတိလေးကပ်ပြီး #လေ့ကျင့်ရင်တော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ စိတ်တိုတာကိုထိန်းချုပ်လာနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ခု ခေတ်စားနေတဲ့ Mindfulness ပေါ့(original post; Jan, 2023 👉 https://www.facebook.com/100070317703804/posts/228621086158480/?mibextid=cr9u03) စိတ်၏အေးချမ်းခြင်းမှသည်ကိုယ်၏ကျန်းမာခြင်းဆီသို့မှတ်ချက် ။ Dr ဘုန်းစည်သူလွင် ၏ Facebook Page မှတစ်ဆင့် ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။Photo - Depression and Relationship

Mon, 06/16/2025 - 12:00

သွေးနီဥများသောရောဂါ (သို့မဟုတ်) သွေးပျစ်ခြင်း

သွေးပျစ်တယ်ပြောတယ်သွေးတစ်အိတ်_ဖောက်ထုတ်ရတယ်ဆေးလိပ်ဖြတ်ခိုင်းတယ်Polycythemia သွေးနီဥများသောရောဂါ (သို့မဟုတ်) သွေးပျစ်ခြင်း👉👉👉သွေးမှာ ၁။ Cells components နဲ့၂။ Plasma (သွေးရည်ကြည်) နဲ့ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။၁။ Cells components ထဲမှာ သွေးနီဥ၊ သွေးဖြူဥ၊ သွေးဥမွှားဆိုပြီး (၃) မျိုးရှိတာမှာ- သွေးနီဥ (Red Blood Cell) က O2 နဲ့ အာဟာရသယ်ပေးတယ်- သွေးဖြူဥ (White Blood Cell )က ရောဂါကာကွယ်တယ်- သွေးဥမွှား (Platelets) က သွေးခဲစေတယ်၂။ Plasma (သွေးရည်ကြည်)သွေးရဲ့ အရည် Potion ပါ။ ဘာတွေပါလဲ ဆိုတော့- ရေ နဲ့- Plasma protein ဘာတွေလုပ်လဲဆိုတော့1.သွေးထဲကရေတွေ သွေးကြောအပြင်ထွက်မသွားအောင် ထိန်းသိမ်းတယ်။2.Hormone, Chemicals, Vitamins, နဲ့ ဆေးတွေ ကိုတစ်နေရာကနေ တစ်နေရာပို့ပေးတယ်3.သွေးထွက်တဲ့နေရာကို ပိတ်ဖို့ Platelets နဲ့ တူတူ သွေးခဲတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ကြတဲ့အပြင်4.ကိုယ်ခံအားစနစ်မှာလည်း ပါဝင်ကြပါတယ်- Electrolytes (Sodium, Potassium အစရှိတဲ့ ဓာတ်ဆားဓာတ်တွေ)ပါပါတယ်👉👉👉(သွေးနီဥ Red Blood Cell) တွေက သွေးရဲ့ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိတာမို့လို့ သွေးကနီနေတာပါ။#Polycythemia က သွေးနီဥတွေများတာ ဆိုတော့ အလွယ် သွေးပျစ်တယ်လို့ပြောကြတာပါ။သွေးနီဥတွေက Oxygen နဲ့ အဟာရတွေ Cells တွေဆီပို့ပေးပြီး ၊ Carbon Dioxide နဲ့ အညစ်အကြေးတွေကို Cells တွေဆီကနေရှင်းပေးပါတယ်။အဲ့တော့ သွေးနီဥ များတာ ကောင်းတယ် မဟုတ်ဘူးလားဆိုတော့ မကောင်းပါဘူး။ဘာလို့လဲ ⁉️Cells တွေဆီကို အစာအဟာရပို့ပေးတဲ့ သွေးကြောကို Capillary = ဆံချည်မျှင်သွေးကြောလို့ခေါ်ပါတယ်သွေးထဲမှာ သွေးနီဥ အပြင်တခြားဟာတွေလည်းရှိသေးလို့ သွေးနီဥတွေသာ တရားလွန်များလာရင် အဲ့ဒီ ဆံချည်မျှင်သွေးကြောတွေထဲမှာ သွေးနီဥတွေ ပြွတ်သိပ်ပြီး ပိတ်ပါလိမ့်မယ်။သွေးကြောပိတ်သွားတော့ အဲ့ဒီသွေးကြောက ထောက်ပံ့တဲ့ Cells တွေသေပါတယ်။အဲ့ဒီသွေးကြောဟာ ဦးနှောက်ထဲက သွေးကြောဖြစ်ရင် လေဖြတ်တတ်ပါတယ်။ နှလုံးသွေးကြောဖြစ်ရင် Heart attack ရပါတယ်။ ခြေ/လက် ကသွေးကြောဖြစ်ရင် ခြေ/လက် ပုတ်ပါတယ်။အဲ့ဒါကြောင့် သွေးနီဥနည်း တဲ့ သွေးအားနည်းရောဂါ (Anaemia) ကလည်း အန္တရာယ်ရှိသလို သွေးနီဥများတဲ့ သွေးပျစ်တဲ့ရောဂါ (Polycythemia) ကလည်း အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။👉ဘာလို့ဖြစ်တာလဲ ⁉️- Polycythemia Rubra Vera ရိုးတွင်းချဉ်ဆီကိုက သွေးနီဥတွေကို တရားလွန်ထုတ်နေတဲ့ ရောဂါပါ။- Secondary Polycythemiaရောဂါအခံတစ်ခုခုကြောင့် သွေးနီဥတွေ များလာတာပါ။ဥပမာ။ ။ ဆေးလိပ်သောက်တာ၊ အဆုတ်ပွတာ နဲ့ OSA 👉 အဲ့ဒီလူတွေမှာ Cells တွေက Oxygen လုံလုံလောက်လောက်မရတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကနေ Oxygen သယ်ပေးတဲ့ သွေးနီဥတွေကို များများထုတ်ခိုင်းလိုက်ပါတယ်။သယ်ပေးတဲ့ သွေးနီဥတွေများလာပေမယ့် ဆေးလိပ်ဆက်သောက်နေသမျှတော့ သွေးထဲ Carbon dioxide တွေများနေတော့ Cells တွေက Oxygen မရတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကသွေးနီဥတွေကို ထပ်ခါထပ်ခါ ထုတ်ခိုင်းရင်း သွေးနီဥတွေများ သထက်များလာရတာပါ။အဆုတ်ပွတာမှာရော၊ OSA မှာရော ထိုနည်းအတိုင်းပါပဲ။👉👉👉ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ ⁉️သွေးပျစ်လွန်းရင် သွေးကြောထဲဆို့ပြီး လေဖြတ်တာ၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်တာ၊ ခြေပုတ်၊ လက်ပုတ်ဖြစ်မှာ စိုးတော့အမြန်ဆုံးဖြေရှင်းနည်းကတော့ 👉 သွေးနီဥတွေဖောက်ထုတ်ပစ်တာပါပဲ။အဲ့မှာပြောစရာရှိတာက သွေးအားနည်းရင် သွေးလှူလို့မရဘူးဆိုတော့ သွေးတွေသူတို့မှာပိုနေတာ ဒီတိုင်းဖောက်ပစ်မယ့်အစားလှူလိုက်ရင် အကျိုးမရှိဘူးလားဆိုတော့ မရပါဘူး သူတို့ရဲ့သွေးနီဥတွေက တက်သုတ်ရိုက်ထုတ်ထားတာဖြစိလို့ Quality မကောင်းပါဘူး၊ အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်မယ့် ဟာတွေမဟုတ်ပါဘူး အဲ့ဒါကြောင့် သူတို့လည်း သွေးလှူလို့မရပါဘူး။(Edited ကိုယ့်ဟာကိုယ်ဖတ်ရင်းနဲ့ သွေးဖောက်ထုတ်ပစ်လိုက်တယ်ဆိုတာကို လန့်လာလို့ပါ 😁)သွေးလှူသလိုပါပဲ သွေးတစ်အိတ် ထုတ်တာပါ (500 ml) ရေသန့်ဘူးတစ်ဝက်စာပေါ့ သွေးချည်းထုတ်ရုံထုတ်တာမဟုတ်ပါဘူး ၊ Normal Saline/Dextrose water (500 ml) ပြန်သွင်းပေးပါတယ်👉 ခန္ဓာကိုယ်ထဲက 500 ml ထုတ်ပြီး 500 ml ပြန်ထည့်ပေးပါတယ် ကြောက်စရာ Procedure မဟုတ်ပါဘူး)Secondary_Polycythemia လူနာတွေမှာကတော့ ရောဂါအခံကို ကုလိုက်တာ၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်တာက တကယ့်ကုသမှုအမှန်ဖြစ်ပါတယ်။ဒါပေမယ့် Polycythemia Rubra Vera ဆိုတဲ့ရောဂါမှာတော့ ရိုးတွင်းချဉ်ဆီကိုက ထုတ်တာများနေတဲ့အတွက် သူကို အလုပ်သိပ်မလုပ်အောင် တားတဲ့ဆေး ပေးရပါတယ်။ပြစ်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အလွယ်ပြောရရင် ရေရောရပါတယ်👉 ရေများများသောက်ရပါတယ်👉 ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်မယ့်ရောဂါတွေ (ပျို့တာ၊ အန်တာ၊ ချွေးထွက်တာ၊ ဝမ်းလျှောတာ) ဖြစ်ရင် ချက်ချင်းကုရပါတယ်👉 ဆေးလိပ်ဖြတ်ရပါမယ် (အပေါ်မှာပြောပြီးပေမယ့် အရေးကြီးလို့ထပ်ပြောတာပါ)👉 အရက်ဖြတ်ရပါမယ်👉 Red Meat (အမဲသား၊ ဆိတ်သား၊ ဝက်သား) ၊ ဝမ်းတွင်းသား၊ ကလီစာ မစားတာကောင်းပါတယ်👉👉👉အဲ့တော့ သွေးပျစ်တယ်ဆိုတာဘာလဲ ?ဘာလို့ဖြစ်တာလဲ ?ဘာလို့ သွေးနီဥများနေတာကို သွေးလှူလို့ မရတာလဲ ?ဘယ်လို ကုရမလဲ ?ဘာတွေ ရှောင်ရမလဲ သိကြပြီထင်ပါတယ်။👉👉👉ရောဂါရှင်အနေနဲ့ ဘာတွေခံစားရမလဲ ⁉️- ခေါင်းကိုက်တယ်၊ ခေါင်းအုံတယ်၊ ခေါင်းမကြည်ဘူး- လန်းလန်းဆန်းဆန်းမရှိဘူး- ရင်ပတ်အောင့်တတ်တယ်- ခြေနာ၊ လက်နာဖြစ်တတ်တယ်- အသည်းတို့ ဘေလုံးတို့ ကြီးတတ်တဲ့အတွက် ဗိုက်တင်းပြီး မအီမသာဖြစ်တယ်။ဘယ်လိုသိမလဲ ⁉️- သွေးစစ်တာနဲ့ သိပါတယ်- Ultrasound ရိုက်မယ်- Polycythemia Rubra Vera အတွက်ကတော့ JAK2 Gene Mutation ဆိုတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ စစ်ရပါတယ်။ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတိုးပြီးသက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာကြပါစေ။Ref : Yangon City Win Hospital

Mon, 06/16/2025 - 12:00

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

ကျန်းမာစေဖို့ရာ မိုးရာသီဓာတ်စာ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

Event & Guidlines

Contact

Quick Link

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

လူမှုရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

Event & Guidlines

Contact

Quick Link