မုတ်သုံမိုးက ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း နေ့စဉ်နီးပါးရွာသွန်းလျက်ရှိသည်။ မိုးကြောင့်ပတ်ဝန်းကျင်သည် စိမ်းစိုလန်းဆန်းနေသည်။ ကျောင်းတက်ကျောင်းဆင်းချိန်နှင့် ကြုံကြိုက်ပါက ဝန်းကျင်တစ်ခိုသည် ပို၍ စိမ်းမြသစ်လွင်နေတော့သည်။ သည်မြင်ကွင်းကား အခြေခံပညာကျောင်းများဖွင့်လှစ်ချိန် ဇွန်လရောက်လျှင် တွေ့မြင်နေကျမြင်ကွင်းတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ဘယ်သောအခါမျှမရိုးနိုင်ပါပေ။ စိတ်အစဉ်ကို ကြည်နူးချမ်းမြေ့စေသည်။

ယခုနှစ် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ ဘုန်းတော်ကြီးသင်ပညာရေးကျောင်းများနှင့် ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းများတွင် ကျောင်းသား ကျောင်းသူ စုစုပေါင်း ခြောက်သန်းနီးပါး တက်ရောက်ပညာသင်ကြားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်တွင် အခြေခံပညာမူလတန်း၊ အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ကျောင်းသား ကျောင်းသူများကို ကျောင်းအပ်နှံချိန်တွင် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းစာအုပ်များ၊ ဗလာစာအုပ်များ၊ စာရေးကိရိယာများကိုအခမဲ့ပေးဝေပြီး KG နှင့် မူလတန်း ကျောင်းသား ကျောင်းသူများအား ကျောင်းဝတ်စုံများလည်း အခမဲ့ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ငယ်စဉ်အခါမှာ ပညာရှာကြရပေမည်။ ပညာခေတ်တွင် ပညာရေးသည် လူတိုင်းအတွက် အရေးပါသည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးကလည်း မိမိတို့နိုင်ငံအလိုက် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ပညာရေးကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာ ပြုလုပ်လာကြသည်။

တီထွင်ဆန်းသစ်မှုရှိလာစေရန် ဉာဏ်အလင်းဖွင့်ပေး

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ကျောင်းသား ကျောင်းသူများကို သိပ္ပံပညာအကြောင်း ပြောပြလာနိုင်စေရန်၊ သိပ္ပံပညာရပ်ကိုသင်ယူလာနိုင်စေရန်၊ သိပ္ပံပညာရပ်ကို အသုံးပြုလာနိုင်စေရန်နှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုရှိလာစေရန် ဉာဏ်အလင်းဖွင့်ပေးပြီး လက်တွဲခေါ်ဆောင်ပေးလျက်ရှိသည်။

CRI သတင်း၏ အဆိုအရ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့နံနက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံစန်းကျန့်မြို့၊ ပေကျင်းမြို့၊ ဟော်ပေပြည်နယ်၊ စန်းတုန်းပြည်နယ်တို့မှ အာကာသဝါသနာရှင် အထက်တန်းကျောင်းသားများကိုယ်တိုင် စမ်းသပ်ပြုလုပ်ထားသော ပထမဆုံး မိုးလေဝသနှင့် အာကာသစူးစမ်းလေ့လာရေးဒုံးပျံ “ဖေးယန့်-၁” (Feiyan-1)ကို ချင်းဟိုင် ပြည်နယ်လန်ဟူမြို့နယ်တွင် အောင်မြင်စွာပစ်လွှတ်နိုင်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ ဒုံးပျံပစ်လွှတ်ပြီးနောက်တွင် မြေပြင်ဂြိုဟ်တုလက်ခံစခန်းမှ ရှာဖွေစုဆောင်းရန်စီစဉ်ထားသည့် မိုးလေဝသအချက်အလက်များကို အောင်မြင်စွာလက်ခံရရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ဖေးယန့်-၁ ၏ တီထွင်စမ်းသပ်မှုကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင်စတင်ခဲ့ပြီး အဆိုပါအာကာသဝါသနာရှင် အထက်တန်းကျောင်းသားများက ပေကျင်း-ကျင်ရှို့အာကာသနှင့် လေကြောင်းသိပ္ပံ နည်းပညာအခြေစိုက်စခန်းသို့ သွားရောက်လေ့လာဆည်းပူးခဲ့ကြပြီး အစီအစဉ်များ ဆန်းစစ်သုံးသပ်ခဲ့ကြကာ ဒုံးပျံ၏ ပဏာမဒီဇိုင်းကို ပြီးမြောက်အောင်ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။

ယင်းနောက် သက်ဆိုင်ရာကျောင်းများသို့ ပြန်သွားခဲ့ကြပြီး ကျောင်းပြင်ပအချိန်ကို အသုံးချကာ ဒုံးပျံစမ်းသပ်ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီ ဒုံးပျံဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှု၊ လက်တွေ့စမ်းသပ်မှု၊ အချောသပ်မှု၊ စုပေါင်းမှု၊ တပ်ဆင်မှုနှင့် စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတို့ကို ပြီးမြောက်သည်အထိ စနစ်တကျလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

စန်းကျန့်မြို့ ယန့်ချွမ်းအထက်တန်းကျောင်းမှ အထက်တန်းကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ ဝမ်ယွိနင်က ဒီဇိုင်နာချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ ဝမ်ယွိနင်သည် ငယ်စဉ်ကတည်းက ဒုံးပျံနှင့် အာကာသဆိုင်ရာ ပညာရပ်များကို စူးစမ်းလိုစိတ်ရှိပြီး လေကြောင်းအာကာသ အသိပညာများကို စနစ်တကျ လေ့လာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ယန့်ချွမ်းအထက်တန်းကျောင်းလေကြောင်းနှင့် အာကာသဆိုင်ရာ အထူးပညာသင်ကြားရေးစနစ်၏ အားပေးမှုနှင့်အတူ အာကာသအသင်းကို ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ဒုံးပျံဒီဇိုင်း ရေးဆွဲမှု၊ လောင်စာဖော်စပ်မှု၊ လေကြောင်းအီလက်ထရောနစ်ထိန်းချုပ်ရေး စသည့်အသိပညာများကို သင်ယူခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။

ဖေးယန့်-၁ အာကာသစူးစမ်းလေ့လာရေးဒုံးပျံသည် တရုတ်နိုင်ငံနေရာဒေသအနှံ့မှ အာကာသဝါသနာရှင် အထက်တန်းကျောင်းသားများ ကိုယ်ပိုင်သဘောဆန္ဒဖြင့် စတင်ခဲ့သည့် အာကာသသိပ္ပံတီထွင်မှု စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒုံးပျံပညာရှင်များ၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် အထက်တန်းကျောင်းသားများ ကိုယ်တိုင်တီထွင်ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော ပထမဆုံးအာကာသစူးစမ်းလေ့လာရေးဒုံးပျံဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရေကြောင်း၊ လေကြောင်း လူငယ်သင်တန်းကျောင်းများ နှစ်စဉ်ဖွင့်လှစ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ကျောင်းသား ကျောင်းသူ မျိုးဆက်သစ်လူငယ် မောင်မယ်များ နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်ကာလအတွင်း လေကြောင်းနှင့် အာကာသသိပ္ပံပညာရပ်များတွင် စိတ်ဝင်စားမှုတိုးပွားလာစေရန်၊ လေယာဉ်ပျံသန်းမှုနှင့် သက်ဆိုင်သောပညာရပ်များကို တတ်သိနားလည်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အထောက်အကူဖြစ်လာစေရန်၊ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရန်စသည့် ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် တပ်မတော်(လေ)က လေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများကိုလည်းကောင်း၊ တပ်မတော်(ရေ)က ကျောင်းသား ကျောင်းသူ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်မောင်မယ်များကို နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်ကာလအတွင်း အသိပညာ များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်၊ အားလပ်ရက်များကို အကျိုးရှိစွာအသုံးချနိုင်ရန်၊ မိမိဝါသနာပါသည့် ပညာရပ်များကို လေ့လာဆည်းပူးနိုင်စေရန်နှင့် နိုင်ငံတော်အတွက် ရေကြောင်းပညာကျွမ်းကျင်သော အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များပေါ်ထွန်းလာစေရန် ရည်ရွယ်၍ ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများကို လည်းကောင်း နှစ်စဉ်ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။

အိမ်နီးချင်း လာအိုနိုင်ငံတွင်လည်းပညာရေး၏ တန်ဖိုးကိုမြှင့်တင်ရန်၊ ကျောင်းထွက်နှုန်းလျှော့ချရန်နှင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်း အခြေခံပညာသင်ကြားခွင့်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရရှိနိုင်စေရန် ရည်ရွယ်၍ လှုံ့ဆော်မှုအစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်ရန် ပညာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါအစည်းအဝေးသည် စီးပွားရေးကျပ်တည်းခြင်းနှင့် ပညာရေးတန်ဖိုးအပေါ် ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် ကျောင်းထွက်နှုန်းမြင့်မားလာခြင်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် ကနဦး ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ကျောင်းတက်ရခြင်း၏ အရေးပါမှုကို မီးမောင်းထိုးပြနိုင်ရန်နှင့် ပညာရေးသည် လူမှုဘဝအတွက်ရော လုပ်ငန်းခွင်အတွက်ပါ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ကြောင်းကို လာအိုပြည်သူများ နားလည်ပြီး လက်ခံလာအောင် တိုက်တွန်းလှုံ့ဆော်နိုင်မည့် ဗီဒီယိုတစ်ခုဖန်တီးနိုင်ရန် ဇာတ်ညွှန်းရေးသားခြင်းနှင့် ပုံပြောခြင်းတို့ကို အဓိကထားဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ပညာရေး၏တန်ဖိုးနှင့်ပတ်သက်၍ ဘဝဇာတ်ကြောင်းများ

ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မြန်မာလူမျိုးတို့အဖို့မူ ငယ်စဉ်တောင်ကျေးကလေးဘဝကပင် ပညာရေး၏ တန်ဖိုးနှင့်ပတ်သက်၍ ငယ်စဉ်အခါမှာပညာမရှာခဲ့၍ ကြီးခါမှခွက်လက်စွဲကာ တောင်းရမ်းစားသောက်နေရသော ဗာရာဏသီပြည်မှကုဋေရှစ်ဆယ်သူဌေးသားတစ်ဦး၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်း၊ မြတ်စွာဘုရားရှင် လက်ထက်တော်ကာလက ပထမအရွယ်တွင် လုံ့လဝီရိယဖြင့် ကြိုးပမ်းအားထုတ်ပါက လောကီအရာတွင် ပထမတန်းထိပ်တန်းသူဌေးကြီး၊ လောကုတ္တရာနယ်ပယ်တွင် ကိလေသာအာသဝေါ တရားကင်းစင်သော ရဟန္တာအရှင်မြတ်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ဒုတိယအရွယ်တွင် အသိတရားရပြီး ကြိုးစားအားထုတ်ပါက လောကီအရာတွင် ဒုတိယတန်းစားသူဌေး၊ လောကုတ္တရာနယ်ပယ်တွင် အနာဂါမ်၊ သကဒါဂါမ်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ တတိယအရွယ်တွင်လည်း အချိန်မနှောင်းမီကြိုးစားခဲ့ပါက လောကီအရာတွင် တတိယတန်းစားသူဌေးတစ်ဦး၊ လောကုတ္တရာနယ်ပယ်တွင် သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ်လည်းကောင်း လောကီ၊ လောကုတ္တရာနှစ်ဝနှစ်ဌာနတွင် တစ်ဖက်ဖက်က အကျိုးများ နိုင်ဖွယ်ရှိမည်ဖြစ်သော်လည်း အရွယ်သုံးပါးလုံးကို အချည်းနှီးကုန်ဆုံးခဲ့သဖြင့် အရွယ်လွန်အချိန်နှောင်းကာ အသက် အရွယ်ကြီးမြင့်ချိန်ရောက်မှ ခွက်လက် စွဲကာ တောင်းရမ်းစားသောက်ခဲ့ရသော အဘိုးအို ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦးတို့၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်းတို့ကို လေ့လာမှတ်သားခဲ့ကြဖူးပေမည်။

မျက်မှောက်ခေတ်တွင်လည်း ပညာသည် လူသားတို့၏ စဉ်းစားတွေးခေါ်နိုင်စွမ်း၊ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်စွမ်း၊ လူမှုဘဝနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို နားလည်သဘောပေါက်နိုင်စွမ်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်၍ မိမိကိုယ်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်၊ မိမိမိသားစုနှင့် လူမှုအဖွဲ့အစည်းအားအကျိုးပြုရန်နှင့် မှန်ကန်သောဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်နိုင်ရန်အတွက် ငယ်စဉ်အခါကတည်းက ပညာရှာကြရလေသည်။ ပညာသင်ကြားကြရပေသည်။ ဘဝတက်လမ်းအမြင့်သို့ တက်လှမ်းလိုသူတိုင်းအဖို့မူလည်း ပညာရေးနောက်ခံကောင်းမှ၊ ပညာတတ်မှ၊ ပညာရှိမှ လိုရာခရီး ပန်းတိုင်ကို တက်လှမ်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအချို့တွင် စီးပွားရေးကျပ်တည်းခြင်းနှင့် ပညာရေးတန်ဖိုးအပေါ် ယုံကြည်မှု ကင်းမဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် ကျောင်းထွက်နှုန်းမြင့်မားလာခြင်း၊ ကျောင်းအပ်နှံမှုနည်းပါးလာခြင်းတို့နှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့လာခဲ့ကြသော်လည်း ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေသော နိုင်ငံကြီးများအဖို့မူ ပညာရေး၏တန်ဖိုးကို ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများထက် ဆယ်စုနှစ်များစွာရာစုနှစ် နီးပါးစောစီးစွာ နားလည်သဘောပေါက်ခဲ့ကြပြီး လက်ရှိပညာရေးစနစ်ကိုလည်း ခေတ်နှင့်လျော်ညီစွာ အထပ်ထပ်မွမ်းမံ တည်ဆောက်ခဲ့ကြ၍ ယနေ့ကမ္ဘာတွင် ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို ဆက်လက်ရယူနိုင်ခြင်းဖြစ်ပေသည်။

သို့ဖြစ်၍ ပညာခေတ်တွင် ကျောင်းသား လူငယ်မောင်မယ်များသာမက ကျောင်းသားမိဘများကိုယ်တိုင် ပညာရေး၏တန်ဖိုးကို နားလည်သဘောပေါက်ကာ မိမိတို့ရင်သွေးငယ်များ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်တွင် မပျက်မကွက် ပညာသင်ကြားသင်ယူနိုင်ရေးအပေါ် အလေးထား အားပေးဆောင်ရွက်နိုင်ရန် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်လိုက်ရပါသည်။ ။

MOI

ပညာရေးစီမံကိန်းတစ်ခု

၁၉၅၂ ခုနှစ်ကတည်းက ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်း လူမှုဘဝမြင့်မားရေး ပညာရေးစီမံကိန်းတစ်ခုထဲက တစ်နိုင်ငံလုံး စာအရေး၊ အဖတ်၊ အတွက်အချက်တတ်ဖို့ အားထုတ်ခဲ့တာဟာ ယနေ့အချိန်အခါအထိ ဖြစ်ပါတယ်။

မူလတန်းပညာကို သင်ခွင့်မရခဲ့တဲ့ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေး သူငယ်အရေအတွက်ဟာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအရ ကြီးမားခဲ့ပါတယ်။ ဂဏန်းမသင်လာဘ်မမြင်သူတွေ၊ စာမတတ် စာမဖတ်နိုင်သူတွေ ပေါများခဲ့ရပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်အချိန်အခါမှာတောင် အလယ်တန်းပြီးမြောက်သူဟာ ၁၈ သန်းဆိုတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့သုံးပုံနှစ်ပုံဟာ အလယ်တန်းပညာကို လက်လှမ်းမမီလေရော့သလား၊ စဉ်းစားစရာဖြစ်နေပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်စေ ဒီကိန်းဂဏန်းတွေဟာ စိတ်ချောက်ချား ဖွယ်ဖြစ်နေပါတယ်။ အသက်အရွယ်အရ သင်ယူရမယ့်ပညာရေးဟာ တစ်ခါက အဟောသိကံဖြစ်ခဲ့ရတာကို ယနေ့သင်ခန်းစာယူကြရလိမ့်မယ်။

ခေတ်အဆက်ဆက် မြန်မာ့ပညာရေးဟာ မညံ့ခဲ့ပါဘူး။ သင်ရိုးအဆင့်တွေဟာလည်း နိုင်ငံတကာနဲ့ မယှဉ်နိုင်တောင် အရှေ့တောင်အာရှကို ကောင်းကောင်း ယှဉ်နိုင်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ပညာသင်စရိတ်ဟာ အခမဲ့ပါပဲ။ ထောက်ပံ့စာအုပ်စာတမ်းဆိုတာဟာလည်း ကျောင်းတက်မယ့် သူအားလုံးအတွက် ဖူလုံနေပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့သားငယ်၊ သမီးငယ်ဆယ်ကျော်သက်တွေ ကျောင်းဖွင့်ရာသီမှာ ကျောင်းတက်ဖို့ တိုက်တွန်းတာကြောင့် ခေါင်းလောင်းသံတညံညံနဲ့ ကျောင်းတွေဟာ လှုပ်လှုပ် ရှားရှားရှိခဲ့ပါတယ်။ ကျောင်းသားဦးရေဟာလည်း မြင့်သထက်မြင့်လာပေမယ့် ရာနှုန်းပြည့်မဖြစ်သေးတော့ နိုင်ငံအနေနဲ့ အားမလိုအားမရ ဖြစ်ရတာအမှန်ပဲ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ စာတတ်ပေတတ် ပညာတတ်တွေပေါများမှ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေးတွေကို မယ်မယ်ရရလုပ်နိုင်မှာဖြစ်လို့ ကျောင်းတက်ဖို့၊ ကျောင်းထွက်နှုန်းနည်းဖို့ နိုင်ငံတစ်ဝန်း အာပေါက်အောင်ပြောရ၊ လူကြီးတွေကိုယ်တိုင် နေရာအရောက် ထောက်ပံ့နေတာတွေမြင်ရတော့ ကြည့်မကောင်း ရှုမကောင်းဖြစ်ရပါတယ်။

ပညာရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ၊ မြှင့်တင်မှုတွေအရ ပညာရေးပြက္ခဒိန်မှာ မေလနဲ့ဇွန်လအတွင်း ကျောင်းအပ်နှံရေးသီတင်းပတ်၊ ဇူလိုင်လမှာ ကျောင်းနဲ့ဝန်းကျင် စိမ်းလန်းစိုပြည်ရေး၊ ဩဂုတ်လမှာ ကျောင်းကျန်းမာရေးသီတင်းပတ်ရယ်လို့ ပညာရေးအစီအစဉ်တွေရေးဆွဲပြီး ဆရာကျောင်းသားအပေါင်းဟာ တက်ကြွစွာလုပ်ဆောင်နေကြတာတွေမြင်ရပါတယ်။ ပညာရေးပြက္ခဒိန်မှာ ဘာကြောင့် ကျောင်းအပ်နှံရေးသီတင်းပတ်ကို မေလနဲ့ ဇွန်လအတွင်း သတ်မှတ်ပြီး သိုက်သိုက်ဝန်းဝန်းဆောင်ရွက်ရသလဲဆိုရင် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးအားလုံး ကျောင်းနေစေချင်လို့ပါပဲ။ တစ်နိုင်ငံလုံးရေးတတ်၊ ဖတ်တတ်၊ ဂဏန်းသင်္ချာတွက်တတ်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘဝကို အစစ်အမှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်တာတစ်ခုက အနိမ့်ဆုံး KG + 9 ပညာလောက် အခြေခံပညာလောက်တတ်မှဖြစ်မယ်။ ဘယ်နိုင်ငံက ပညာရှင်ကို မေးမေး ဒီအဖြေကို ပေးလိမ့်မယ်။

သင်ခန်းစာတွေဟာ ခက်လို့၊ သင်တဲ့နည်းတွေဟာ ဟန်မကျလို့၊ ကျောင်းကဝေးလို့၊ စစ်ပွဲရှောင်နေရလို့၊ ဘာလို့ညာလို့ဆိုပြီး အမျိုးမျိုးသော ဆင်ခြေတွေနဲ့ ကျောင်းတက်သူ၊ ကျောင်းအပ်နှံသူအရေအတွက် အမြင့်ဆုံးသို့ မရောက်ဖြစ်နေပါတယ်။ ပညာစီးပွားခေတ် (Knowledge economy) မှာ ကျောင်းသား လူငယ်တွေ စာမသင်၊ ပညာမသင်လို့ ကတော့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ပြောဖွယ်ရာမလိုတော့ ပြီ။ အုပ်ထိန်းသူကဖြစ်စေ၊ မိဘကဖြစ်စေ သူ့ကလေးပညာရေးအတွက် ကလေးကို ကျောင်းလာအပ်တယ်ဆိုရင်ပဲ ရပ်ရွာရဲ့ကျောင်းဟာ ဥပစာ ဖြစ်လာပါတယ်။

ကျောင်းဟာ ကျွမ်းကျင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်တယ်။ အသိဉာဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးတယ်။ ဗြဟ္မစိုရ်တရား ထွန်းကားအောင် လုပ်ပေးတယ်။ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ ပြုပြင်ပေးတယ်။ လူ့ဘဝနဲ့ လူသားအချင်းချင်း ချစ်မြတ်နိုးအောင် လုပ်ပေးနိုင်တာဟာလည်းကျောင်းပဲ။ စာသင်ကျောင်းက အစပြုလိုက်တဲ့ လောကနီတိ ကျင့်ဝတ်တွေကသာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး တန်ဖိုးထားလေးစားမှု၊ နားလည်ပေးမှု၊ ရိုးသားဖြူစင်မှု၊ အမျိုးချစ်စိတ်နိုင်ငံချစ်စိတ်ရှိတဲ့ နိုင်ငံသားကောင်းများကို မွေးထုတ်ပေးရာရောက်တယ်။ စိန်ခေါ်မှုကို ဉာဏ်နဲ့ယှဉ်ပြီး ရင်ဆိုင်နိုင်ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ စွန့်စားကြရလိမ့်မယ်။ မစွန့်စားရင် မစားရဘူးလို့ဆိုသလိုပါပဲ။ မြန်မာ့တံခါးကိုဖွင့်၊ ကမ္ဘာကိုကြည့်လိုက်ပါ၊ ဒီနေ့လှုပ်ရှားရမယ့်ကိစ္စဟာ နိုင်ငံသားတိုင်း အရွယ်ရောက်သူကလေးတိုင်းဟာ ခေါင်းလောင်းသံတညံညံနဲ့ ကျောင်းတက်ဖို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

“မျက်မှောက်ကာလဖြစ်သော ပညာခေတ်၏ စိန်ခေါ်မှုကို ရင်ဆိုင်နိုင်သည့် အစဉ်လေ့လာသင်ယူနေသော လူဘောင်အဖွဲ့အစည်းကို ဖန်တီးပေးနိုင်သည့် ပညာရေးစနစ်တစ်ခုဖြစ်ထွန်းစေရန်” ဖြစ်ပါတယ်။ Lifelong learning ဖြစ်ပါတယ်။ ပညာရေးနဲ့ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့ နိုင်ငံတည်ဆောက်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ကျောင်းလည်းမတက်၊ မိဘရဲ့ လုပ်ငန်းမှာလည်း အထောက်အပံ့မဖြစ်ရင်၊ အနိမ့်ဆုံးမိခင်ရဲ့မီးဖိုချောင်အလုပ်ကို ဝင်မကူဖြစ်ရင်၊ အိမ်ခန်းရှင်းဖို့ ဝင်ရောက်မကူကြရင်၊ ခြေမွေး မီးမလောင်လက်မွေးမီးမလောင် ငယ်စဉ်ဘဝကတည်းက လက်ကြောမတင်းရင် ၂၁ ရာစုမှာ ဝင်ဆံ့ဖို့ဆိုတာ ဝေးစွ၊ ၁၈ ရာစုမှာ ပြန်နေဖို့ ဖြစ်နေလိမ့်မယ်။

ကုန်းဘောင်ခေတ်ကို ပြန်ကြည့်ရင်စစ်ထွက်ကြရင်း ရောက်တဲ့အရပ်မှာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူတဲ့ အတတ်ပညာနဲ့ စစ်ပွဲတွေအောင်မြင်ဖို့ ခက်ခက်ခဲခဲ အားထုတ်ခဲ့တဲ့သမိုင်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဋ္ဌာရဿ ၁၈ ရပ်ကို တတ်မြောက်ကြရတယ်။ ဒါတွေကို ဘုန်းကြီးကျောင်းပညာရေးနဲ့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရတယ်။ ၂၁ ရာစုခေတ်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးတွေဟာ ရှုပ်ထွေးလွန်းလှတော့ အခြေခံပညာလောက်မှ မတတ်မြောက်တဲ့ လူထုဖြစ်နေရင် ဆင်းရဲဒုက္ခတွင်းဟာ နက်သထက်နက်၊ ပြန်တက်ဖို့ ခက်လိမ့်မယ်။

ပြည်တွင်းမငြိမ်မသက်၊ အငြင်းပွားမှုတွေ၊ ဝရုန်းသုန်းကားနဲ့ စိတ်ဆင်းရဲ၊ ကိုယ်ဆင်းရဲဖြစ်နေလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးသူငယ်ကအစ မိဘတွေ၊ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ တာဝန်ရှိသူတွေဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံအနာဂတ်အတွက် ပညာရေးကို ပိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြမှ၊ ကြီးမားတဲ့တာဝန်ကြီးတွေကို ထမ်းဆောင်နေကြရတယ်လို့ခံယူပြီး သားသမီးအရေး၊ ကျောင်းတက်ဖို့အရေး၊ ပိုတွေးမှတော်ကာကျလိမ့်မယ်။ ကလေးတွေရဲ့ အနာဂတ်အရေး မြော်တွေးပြီး ဝိုင်းဝန်းကူညီစောင့်ရှောက်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြိုးစားမှုကြောင့် ဖြစ်ထွန်းလာမယ့် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတွေ ရာနှုန်းပြည့်နီးပါး ကျောင်းနေပြီး စာဖတ်တတ်၊ ရေးတတ်၊ တွက်တတ်တဲ့ ကျောင်းသင်ပညာရေးဟာ ဗလငါးတန်အထိ ရှေးရှုနိုင်တာမို့ တန်ဖိုးကြီးလှပါတယ်။ ကျောင်းဟာ အနည်းဆုံးဆိုးသွမ်းလူငယ်မဖြစ်ဘဲ စည်းကမ်းရှိတဲ့သူဖြစ်အောင် လုပ်ပေးတယ်။ ကျောင်းဟာ မဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးအောင်လုပ်ပေးနိုင်တယ်။ ဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုရာမှာ စည်းကမ်းကောင်းမွန်ရေး၊ တရား ဥပဒေလိုက်နာရေး၊ ဆိုးသွမ်းလူငယ်မဖြစ်ရေး၊ ဒုစရိုက်ကင်းတဲ့သူဖြစ်ရေး၊ သိပ္ပံနည်းကျတွေးခေါ်နိုင်ရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ ရေမီးပေါကြွယ်ဝရေးထိ အကျုံးဝင်ပါ တယ်။

ပညာဆိုတာ ရှေ့မှာရှိမယ့် ကောင်းကျိုး၊ ဆိုးကျိုးကိုမြင်နိုင်တယ်။ ထွင်းဖောက်မြင်နိုင်တယ်။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုတွေကို သူကိုယ်တိုင်ရှာဖွေနိုင်စွမ်းရှိလာတယ်။ မြင့်မားတဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေနဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ၊ စိုက်ပျိုးရေးနယ်ပယ်တွေမှာ တိုးတက်လာနိုင်တယ်။ နိုင်ငံတစ်ခုကို ပိုလုံခြုံအောင် ပညာရေးက ဆောင်ကြဉ်း ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ ဒါပါပဲ။

ကောင်းပါပြီ၊ ဒီဆောင်းပါးကို ဒီလို နိဂုံးချုပ်ချင်ပါတယ်။

ပညာရေးလောကသားအနေနဲ့ “ပညာပေးကာလ” ကုန်လွန်ပြီလို့ ယူဆပြီး ကျောင်းအပ်နှံရေး၊ ကျောင်းတက်ရေး၊ မတက်ရေးထပ်မံမပြောလိုတော့ပြီ။ ကိုယ့်ဘဝ၊ မိသားစုဘဝ၊ နိုင်ငံရဲ့ဘဝကံကြမ္မာကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ကောင်းအောင်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ပဲ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ကျောင်းတက်မှု၊ ကျောင်းအပ်နှံမှုနည်းရင် စာသင်သူ နည်းလိမ့်မယ်။ ဒီလိုဆိုရင်လည်း ဝမ်းမနည်းလေနဲ့၊ ဆရာ ဆရာမများက ပိုထိရောက်တဲ့ သင်ကြားမှုကို ကျောင်းတက်တဲ့ကလေးတွေ၊ ဆယ်ကျော်သက်တွေ ရသွားလိမ့်မယ်။ ငွေကြေးတတ်နိုင်သူတွေက လည်း ပုဂ္ဂလိကကျောင်းတွေမှာ အနည်းဆုံး KG + 9 တတ်မြောက်မှ လူလားမြောက်မယ်ဆိုတာ သိကြတာမို့ သူတို့သားသမီးတွေကို ကျောင်းကို ပို့လိုက်ကြလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ထပ်မံပြောရရင် တစ်နိုင်ငံလုံး အခြေခံကျောင်းပေါင်း လေးသောင်းကျော်မှာ ကျောင်းအပ်နှံဖို့၊ ကျောင်းတက်ဖို့၊ ကျောင်းထွက်နှုန်း နည်းဖို့ကိစ္စမှာ ပညာရေးလောက သားတာဝန်ရှိသူတွေက အကောင်းဆုံး၊ အတတ်နိုင်ဆုံး ပြင်ဆင်ပေး ထားပြီး ပံ့ပိုးမှုတွေဟာလည်း ပြောမဆုံးနိုင်ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ်တိုင်တွေး၊ ကိုယ်တိုင်ဆုံးဖြတ်၊ ကိုယ်တိုင်လုပ်ကြရန်သာ ကျန်ပါတော့သတည်း။ ။

MOI

ကလေးတို့သည် ငယ်စဉ်က ပထမဆရာဖြစ်သော မိဘပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြတ်သန်းရသည်။ ကျောင်းနေသည့်အရွယ်တွင် ဒုတိယဆရာဖြစ်သော ဆရာ၊ ဆရာမတို့နှင့်ထိတွေ့ရသည်။ ဤတွင် ဆရာ၊  ဆရာမများသည် ကလေးအားလုံးကို သာတူညီမျှ တော်စေတတ်စေချင်ကြသည်။ သို့သော် မတစ်ထောင်ဖွားကလေးများသည် တတ်သိလိမ္မာမှုတွင်မတူညီကြပေ။ စိတ်ဓာတ်အခြေခံစရိုက်ချင်းလည်း မတူကြပေ။ ဤသို့ဖြစ်ရခြင်းသည် မိဘပတ်ဝန်းကျင်စရိုက်ပေါ်တွင် များစွာမူတည်နေလေသည်။

ကျွန်တော်တို့သည် ပညာရေးနယ်ပယ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာကျင်လည်နေကြရသူများဖြစ်ရာ အခြေခံပညာကျောင်းများတွင် စရိုက်ဗီဇအမျိုးမျိုးကွဲပြားလျက်ရှိသော  ကလေးများကို ကြုံတွေ့ကြရစမြဲဖြစ်သည်။

ကလေးတို့၏ ထိုစရိုက်ဗီဇတို့သည် မိဘပတ်ဝန်းကျင်တွင် အခြေတည်စမြဲဖြစ်သည်။ အတန်းထဲတွင် အလွန်ဆိုးလွန်းနွဲ့လွန်းသော ကလေးမျိုးကိုတွေ့ဖူးသည်။ အတန်းဖော်သူငယ်ချင်းတို့နှင့် သဟဇာတမဖြစ်။

အရာရာကို သူကအနိုင်ယူချင်သည်။ အသာရချင်သည်။ ဤကလေးမျိုးသည် ဘိုးဘွားမိဘအလိုလိုက်ခံရသော ကလေးမျိုးဖြစ်နေတတ်သည်။ ကျောင်းဟူသောပတ်ဝန်းကျင်သစ်တွင် အခြားကလေးများနှင့် တွေ့ကြုံရသောအခါ အချင်းချင်း သဟဇာတဖြစ်အောင် မနေတတ်ဘဲ အိမ်မှာသူနေထိုင်ရသည့်အတိုင်း အရာရာအသာစီးရချင်စိတ်ဖြင့် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးချင်ကြလေသည်။ သူ့အလိုမကျလျှင် အတူနေကလေးများနှင့် အချင်းများကာ ရန်ဖြစ်လေတော့သည်။ ထိုအခါ ကျွန်တော်တို့ ဆရာ၊ ဆရာမများက ကလေးကိုဆုံးမသွန်သင်ရလေသည်။ ဆုံးမသွန်သင်ရာ၌ ဆရာတစ်ယောက်၏ သြဇာအာဏာကိုသုံးပြီး ကိုယ်ထင်သလို သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်ဆောင်ရွက်၍မရပေ။ ပြဿနာဖြစ်သောကလေး၏  အကြောင်းခြင်းရာဇာစ်မြစ်ကို  သေချာစွာစုံစမ်းလေ့လာပြီးမှ သင့်လျော်သော ဆုံးမပဲ့ပြင်မှုကိုပြုရသည်။အချို့ကလေးများသည် အိမ်တွင် မိဘ၏ဂရုစိုက်ခြင်းကို မခံရ။

ထိုအခါ သူ့ရင်ထဲတွင် မကျေနပ်စိတ်များခိုအောင်းနေတတ်ပြီး ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင်ရောက်သည့်အခါ သူငယ်ချင်းများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမများနှင့် အဆင်မပြေဖြစ်တတ်သည်။ အိမ်တွင် အလိုမကျခဲ့သောစိတ်များဖြင့် ဆရာ၊ ဆရာမစကားကို နားမထောင်ချင်ဘဲ သူငယ်ချင်းများကိုလည်း အနိုင်ကျင့်ဗိုလ်ကျချင်စိတ်များလွှမ်းမိုးနေရာ ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင်တွင် လူဆိုးလေးဖြစ်လာရသည်။ မိဘဂရုစိုက်မခံရသော ကလေးများတွင် အခြေခံဇာစ်မြစ်အကြောင်းရင်းအမျိုးမျိုးရှိတတ်သည်။ မိဘက စီးပွားရေးလုံးပန်းနေရသဖြင့် ဂရုစိုက်မခံရသောကလေး၊  မိဘ၏ အိမ်ထောင်ရေးပြဿနာကြောင့်  ဂရုစိုက်မခံရသောကလေး၊ မိဘနှင့် ဝေးကွာနေသောကြောင့် ဂရုစိုက်မခံရသောကလေး စသည်ဖြင့် ရှိသည်။ စာရေးသူ၏ တပည့်မတစ်ဦးသည် ဖခင်က နောက်အိမ်ထောင်နှင့်ဖြစ်၍ မိဘနှင့် နီးနီးကပ်ကပ်မနေရ။ ဘိုးဘွားများနှင့်သာနေရပြီး သူ့ကို အချိန်ပြည့်မကြီးကြပ်နိုင်ပေ။  ထိုအခါ ကျောင်းစာကို ပုံမှန်မလုပ်၊ ဖုန်းတစ်လုံးနှင့် ဂိမ်းကို ညပိုင်းညဉ့်နက်သည်အထိ အလွန်အကျွံ ကစားသည်။ ဖုန်းအင်တာနက်အတွင်းမှ မတော်မလျော်သော ဗီဒီယိုများကို ကြည့်သည်။ ထိုသို့ဖြင့် သင်ခန်းစာများ ပုံမှန်မလုပ်နိုင်၊ အိပ်ရေးလည်းပျက်သဖြင့် မလန်းမဆန်းဖြစ်ကာ ကျောင်းမတက်နိုင်။ သင်ခန်းစာများ မလိုက်နိုင်သောအခါ ကျောင်းမတက်ချင်စိတ်များ ဖြစ်လာသည်။ ထို့နောက် ဖုန်းအင်တာနက်ဖြင့် ချိတ်ဆက်မိသူအချို့နှင့် အပြင်၌သွားလာတွေ့ဆုံကာ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်တို့၏စိတ်ကစားခြင်းများဖြင့် မဆီလျော်သော လူမှုအကျင့်အကြံများကို ပြုလုပ်မိသည်။ တာဝန်သိတတ်သော လူကြီးအချို့က ထိုကလေးကို အပြင်တွင် ရုတ်တရက် တွေ့ဆုံမိပြီး ကျွန်တော်တို့ထံအကြောင်းကြားပေးခဲ့သည်။ ကျောင်းက စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး ဆရာ၊ ဆရာမအဖွဲ့သည် ထိုကလေးရှိသည့်နေရာသို့လိုက်သွားခဲ့ကြပြီး ကျောင်းသို့ ပြန်လည်ခေါ်ယူထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ ကလေး၏ မိဘထံ အသိပေးအကြောင်းကြားကာ ကလေး၏ လိမ္မာရေးခြားရှိရေး၊ ပညာရေးတို့အတွက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ရသည်။

တစ်နေ့တွင် ကလေးတစ်ဦး အတန်းထဲ၌ဆူပူသောင်းကျန်းနေသည်ဟု သိရသဖြင့် ကျွန်တော်တို့ကိုယ်တိုင်အတန်းထဲသို့သွားရောက် တွေ့ဆုံကာ အကြောင်းရင်းကိုစုံစမ်းရသည်။ အလယ်တန်းကျောင်းသား အရွယ်သာရှိသေးသောကလေးသည် အမူအရာတစ်မျိုးဖြစ်နေသည်ဟု အကဲခတ်မိသည်။ သို့သော် သံသယဖြစ်ဖွယ်အခြားအကြောင်းရှာမတွေ့။

နောက်မှအနံ့မထွက်သော ယနေ့ယမကာများအကြောင်းစဉ်းစားမိပြီး အသေအချာစစ်ဆေးသောအခါမှ ယမကာသုံးစွဲထားကြောင်း သိရတော့သည်။ ထိုကလေးသည် ယမကာကို မည်သို့ဝယ်ယူရရှိပုံနှင့် သုံးစွဲသည့်နေရာကိုစစ်မေးသောအခါ ဖြစ်ပုံကိုထူးဆန်းအံ့ဩစွာသိရသည်။ ထိုကလေး၏ မိဘသည် ယမကာရောင်းသူဖြစ်ပြီး ယမကာမျိုးစုံ အချိန်မရွေးရသည်ဟုဆိုသည်။ သို့ဖြစ်ရာ မိဘ၏ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေ့စဉ်မြင်တွေ့နေကျဖြစ်ပြီး အလွယ်တကူရရှိသော ယမကာ၏ အကြောင်း ကလေးကစမ်းသပ်သောက်ကြည့်ချင်သည်။ စမ်းသပ်ပြီးသော် ဆက်သောက်ချင်စိတ်သာ လွှမ်းမိုးလာသည်။ ယမကာ၏ ဆိုးကျိုးကိုပြောပြပြုပြင်ပေးမည့်သူမတွေ့မီ ဆက်မှားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ဆရာများသိပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကလေး၏မိဘများနှင့် တွေ့ဆုံအသိပေးညှိနှိုင်းစဉ်မှာတော့ ကလေးက ယမကာကို ယူငင်သုံးစွဲနေမှန်းမသိဟု ပြောပြလာသည်။ အကြောင်းစုံသိလျှင်သိချင်း ဆရာ၊ မိဘ၊ ကျောင်းသား သုံးဦးထိုင်၍အဖြေရှာရခဲ့သည်။ မိဘကလည်း သားသမီးကို ဂရုစိုက်ထိန်းသိမ်းမည်၊ ဆရာကလည်း ဆုံးမသွန်သင်မည်၊ တပည့်ကလည်း လိုက်နာရမည်၊ မလိုက်နာဘဲ ဆက်လက်ကျူးလွန်လျှင် ကျောင်းစည်းကမ်းအရ အရေးယူမည်ဟု ၀န်ခံကတိယူရသည်။ သည့်နောက်ပိုင်းတွင်မှ ကလေးအခြေအနေပုံမှန်ဖြစ်ကာ ပညာကို ကောင်းစွာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။

ကျောင်းခဏခဏပျက်နေသော ကျောင်းသားတစ်ဦး တွေ့ခဲ့ဖူးသေး၏။ ရိုးရိုးသားသားနှင့်စာကြိုးစားသူဟု ဆရာသမားများသိထားကြသည်။ သို့သော် မည်သည့်အကြောင်းမျှမသိရဘဲ ကျောင်းခဏခဏပျက်ကာ စာမလိုက်နိုင်ဖြစ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် မိဘကိုခေါ်ယူတွေ့ဆုံရပြန်သည်။ ဖခင်ကိုယ်တိုင်ရောက်လာပြီး ဆရာနှင့်ဆွေးနွေးသည်။

ဖခင်က နောက်အိမ်ထောင်ပြုထားသဖြင့် ကလေးက မိထွေးနှင့် နေထိုင်ရသည်။ လက်လုပ်လက်စားဘဝဖြစ်၍ မျှစ်ချိုး၊ ဝါးခုတ်၊ ပေါင်းနုတ်၊ နှမ်းရိတ်၊ ကောက်ရိတ် စသည်ဖြင့် ကြုံရာကျပန်း အကုန်လုပ်ကိုင်၍ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရသည်။ မိထွေးက မွေးစကလေးငယ်လေးနှင့် အိမ်မှာရှိပြီး ဖခင်ကနေ့တိုင်းတောထဲအလုပ်သွားရသဖြင့် ကလေးနှင့် အေးအေးဆေးဆေးမတွေ့ဖြစ်။မိထွေးနှင့် အဆင်မပြေတော့ ကျောင်းစာကြိုးစားနေသောကလေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဖခင်နှင့်အတူ အဖော်ရရန်တောထဲလိုက်ရသည့်အခါများလည်းရှိသည်။ နောက်ပိုင်း ကလေးကစာမလိုက်နိုင်သည့်အခါ အိမ်ကိုမပြောဘဲကျောင်းလစ်သည်။ တစ်နေရာမှစောင့်၍ သူငယ်ချင်းများကျောင်းဆင်းချိန်တွင် အိမ်သို့ရောနှောပြန်သည်။အကြောင်းစုံသိရသည့်အခါ ကလေး၏ လိုအပ်ချက်များကို ဆရာများက ဖြည့်ဆည်းပေးမည်၊ အိမ်တွင် မိဘက ကြီးကြပ်ထိန်းကျောင်း၍ ကျောင်းမှန်မှန်တက်ရေး ဂရုစိုက်ပေးရမည်ဟု ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးကာ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သည်။အချို့ကလေးများသည် မှားယွင်းသောအတွေးကို လက်ကိုင်ပြုလျက်  အကောင်းမှတ်ထင်ကာတလွဲဂုဏ်ယူနေတတ်ကြသည်။

၎င်းအချက်သည်လည်း မိဘများ၏ စရိုက်မှားများမှဆင်းသက်လာသည်။ ရပ်ရွာထဲတွင် မိဘအသိုင်းအဝိုင်းက အများရွံ့ကြောက်ရသူများ(လူမိုက်များ)ဟု မကောင်းသတင်းကျော်ကြားသည်။ ထိုအခါ သားသမီးများကလည်း မည်သူမျှယှဉ်ပြိုင်မပြောဝံ့သော၊ အများကြောက်ရွံ့ရသော လူမိုက်ဟူသော မကောင်းသည့်ဂုဏ်ပုဒ်ကို ဂုဏ်ယူစရာဟု ထင်နေသည်။  ထို့ကြောင့် ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင်တွင် အများအပေါ် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးနိုင်၊  လူမိုက်ဆန်နိုင်မှဂုဏ်ရှိသည်ဟု တလွဲမှတ်ယူနေတော့သည်။ ထိုကလေးမျိုးသည် ဆရာကပင် ဆုံးမသွန်သင်ရခက်တတ်သည်။  လူချင်းယှဉ်လိုက်လျှင်   ကိုယ်ကဦးအောင်ချခဲ့ဟု တလွဲသင်မိဘမိုက်အချို့၏စရိုက်ကြောင့်လည်း ကလေးတို့ ရိုင်းပျတတ်ကြသည်။ ထိုကလေးမျိုးကို ဆရာက ခပ်တင်းတင်း ကိုင်တွယ်ဆုံးမရုံသာမက မိဘကိုပါနားလည်အောင်ရှင်းပြ၍ မှန်ကန်သော သွန်သင်ဆုံးမမှုပေးရန် ညှိနှိုင်းရသည်။ မိဘရော ကျောင်းသားပါ နားလည်လိုက်နာသည်နှင့် တစ်ဆစ်ချိုးပြောင်းလဲ၍ လိမ္မာသွားလေတော့သည်။

အချို့ကလေးများသည် မိဘ၏ ကဲကဲလှုပ်တလွဲအလိုလိုက်ခြင်းကို ခံရသည်။ သူ့ကလေးကို မည်သူမျှမထိနှင့်၊ ထိလျှင် ပြဿနာတက်သွားမည်ဆိုသော မိဘအချို့ရှိသည်။ ထိုမိဘမျိုး၏ ကလေးကို ဆရာ၊ ဆရာမလည်း ဆိုဆုံးမရခက်သည်။ ကလေးမှာ အပြစ်ရှိ၍ မလိမ္မာ၍အနည်းငယ် ရိုက်နှက်မိသည်ကိုပင် အပြစ်အနာလုပ်၍ တိုင်ကြားတတ်သည်။

ကိုယ့်ကလေးကို နည်းနည်းလေးမှမထိနှင့်၊ ထိလျှင် တိုင်တောမည်ဖြစ်နေသော မိဘမျိုး၏ကလေးသည် ဆရာတို့ပစ်ပယ်ခြင်းကိုခံရသည်။ ဆရာပစ်ပယ်ထားသောကလေးသည် ပို၍ဆိုးသွမ်းတတ်ပြန်လေသည်။ ထိုသို့မဖြစ်ရန် ဆရာကလည်း ဆရာပီသစွာ ကျောသားရင်သားမခွဲခြားဘဲ ဆိုဆုံးမတတ်ရမည်။ မိဘကလည်း ကိုယ့်ကလေး တတ်သိလိမ္မာရေးအတွက် ဆရာ၊ ဆရာမများအပေါ် အမြင်မှန်ဖို့လိုသည်။ တပည့်ကလည်း ဆရာ၊ ဆရာမ၏ စေတနာ၊ မေတ္တာကို နားလည်သိမြင်လျက် ဆိုဆုံးမမှုကို နှစ်လိုခံယူတတ်ရမည်။ သာဓကအနေဖြင့် တင်ပြရလျှင် မင်းတုန်းမင်းကြီးငယ်စဉ် ဆရာဘုန်းတော်ကြီးထံ မိဘက အပ်နှံသင်ကြားစေသည်။ ဆရာဘုန်းတော်ကြီးက သိမ်းခိုင်းထားသော ငါးခြောက်ပြားပျောက်သည်ကို အကြောင်းပြု၍ တာ၀န်ကျေပွန်ရန်၊နောက်နောင် ဤသို့ မဖြစ်ရန် ပြောဆိုသွန်သင်၍ ရိုက်နှက်ဆုံးမခဲ့သည်။

စည်းကမ်းရိုသေ၍ အသိပညာအတတ်ပညာပြည့်စုံသွားသော ဘုန်းကြီးကျောင်းသားလေးသည် သမိုင်းတွင်ထင်ရှားသော မင်းတုန်းမင်းကြီးဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆိုရသော် မိဘတို့သည် သားသမီးကို ကျောင်းပို့ရုံနှင့်တာဝန်မကျေပါ။ ဆရာသည်လည်း ပုံမှန်စာသင်ရုံနှင့် တာဝန်မပြီးပါ။ ကျောင်းသားသည်လည်း မိဘဆရာဆိုဆုံးမစကား နားမဝင်ဘဲ ကိုယ်ထင်ရာကိုယ်လုပ်နေ၍မရပါ။ မိဘသည် သားသမီးကို အမြဲစောင့်ကြပ်ကြည့်ရှု၍ မှန်ကန်သောလမ်းကို ညွှန်နိုင်ရမည်။ ဆရာသည် တပည့်တို့၏ အမူအကျင့်နှင့် ပြဿနာဇာစ်မြစ်ကို မှန်ကန်စွာရှာဖွေ၍ သင်နိုင်၊ ပြင်နိုင်ရမည်။

ထို့ကြောင့် ဆရာသည် တပည့်တို့ကို “နာနာကျင်ကျင်၊ အပြစ်မြင်တိုင်း၊ ဝမ်းတွင်မသို၊ ဟုတ်တိုင်းဆို၍” ဆုံးမသွန်သင်ရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ မိဘများကလည်း သားသမီးအပေါ်တွင် “မကောင်းမြစ်တာ၊ ကောင်းရာညွှန်လတ်၊ အတတ်သင်စေ” မှသာ တတ်သိလိမ္မာသောလူငယ်များဖြစ်လာပေလိမ့်မည်။  ဆရာ၊ မိဘ၊ ကျောင်းသားဟူသော ပညာရေးတြိဂံ၏ အနားများညီနေလျှင် လှပသောပညာရေးတြိဂံအဖြစ်  မလွဲမသွေဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ပေသည်။    ။

MWD Web Portal

နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်)၏ ပုဒ်မ ၂၈ (က) ပါ  ပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြစ်သည့် နိုင်ငံတော်သည်  ပြည်သူများ၏ ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးတိုးတက်စေရေးတို့အတွက် အလေးထားဆောင်ရွက်ရမည် ဆိုသည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်အရနှင့် အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေ အခန်း (၅)၊ ပုဒ်မ ၁၁ တွင် နိုင်ငံတော်သည် အမျိုးသားပညာရေးစနစ် အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် (က)ကျောင်းပညာရေး၊ (ခ)ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၊ (ဂ)ကိုယ်တိုင်သင်ယူပညာရေး ဟူသည့် ပညာရယူနည်းများကိုကျင့်သုံး၍  ယင်းတို့ကိုတစ်ခုနှင့်တစ်ခုဆက်စပ်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားရှိသည်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနသည်နိုင်ငံတော်ကပြဋ္ဌာန်းထားသည့်  အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေအရ အမျိုးသားပညာရေးစနစ်တွင် ပညာရယူနည်းသုံးနည်းဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ပြဋ္ဌာန်းချက်အရလည်းကောင်း၊ အမျိုးသားပညာရေးမဟာဗျူဟာစီမံကိန်းပါ  လုပ်ငန်းစဉ်များအရလည်းကောင်း ကျောင်းပြင်ပပညာရေးလုပ်ငန်းကို   အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက်  ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင်  ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာ ပညာရေးဦးစီးဌာနကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပညာရေး

ကျောင်းပညာရေးဆိုသည်မှာ သင်ယူသူ၏အသက်အရွယ်၊   သင်ယူရမည့်အချိန်ကာလ၊ နေရာ၊ အတန်း၊ ပညာရည်စစ်ဆေးတိုင်းတာမှုစနစ်နှင့် တိကျသောသင်ရိုးညွှန်းတမ်းဖြင့်  သင်ကြားပေးသော   ကျောင်းအခြေပြု  မူကြိုပညာရေး၊မူလတန်းပညာရေး၊  အလယ်တန်းပညာရေး၊ အထက်တန်းပညာရေး၊ နည်းပညာနှင့် သက်မွေးပညာရေးနှင့်   အဆင့်မြင့်ပညာရေးစသည်တို့  အကျုံးဝင်သည့်ပညာရေးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပညာရေးကို  အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အခြေခံပညာဦးစီးဌာနသည်   နှစ်စဉ်  ဇွန်လအတွင်း   ကျောင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီ အခြေခံပညာကျောင်းများဖွင့်လှစ်နေပြီး  မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်းအဆင့်ပညာရပ်များကို  သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။  မူလတန်းအဆင့်သို့ တက်ရောက်မည့်သူများအနေဖြင့်  အသက်အုပ်စု ၅ နှစ်ပြည့်ပြီးသူများသည် KG သို့လည်းကောင်း၊ အသက် ၆ နှစ်ပြည့်ပြီးသူများသည် Grade-1 သို့လည်းကောင်း တက်ရောက်ခွင့်ရရှိကြသည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဆိုသည်မှာသင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကိုအခြေခံ၍သင်ယူလိုသူများ ပညာရည်မြင့်မားလာစေရန်  ကျောင်းပညာရေးစနစ်၏ပြင်ပတွင် ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲနိုင်သော နည်းလမ်းများဖြင့် စည်းရုံးသင်ကြားပေးသော ပညာရေးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နေသည့် ကျောင်းပြင်ပနှင့် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနသည်  နှစ်စဉ်  ဇူလိုင်လအတွင်း  ကျောင်းနေအရွယ်လွန်ကလေးများ (သတ်မှတ်အသက်အုပ်စုနှင့်ကိုက်ညီသူများ)ကို သက်ဆိုင်ရာလျာထားမြို့နယ်အသီးသီး၏ ကျောင်းပြင်ပပညာရေး စခန်းများတွင် တက်ရောက်သင်ယူခွင့်ရရှိရေး စီစဉ်ပေးလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါစခန်းများသို့ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးတက်ရောက်နေသည့် ကလေးများအပြင် ကျောင်းပညာရေးတက်ရောက်ရာမှ အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဆက်လက်မတက်ရောက်နိုင်သည့် ကလေးများကိုလည်းသတ်မှတ်အုပ်စုအတွင်း ရောက်ရှိနေပါကလက်ခံသင်ကြားပေးလျက်ရှိနေသည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသည် သင်ယူလိုသူတစ်ဦးချင်းစီအတွက်ပထမအကြိမ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် အခွင့်အလမ်းကို ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်း (Second Chance) ပေးသည့်  ပညာရေးဖြစ်သဖြင့် သမားရိုးကျဆောင်ရွက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပြုလွယ်ပြင်လွယ်အစီအစဉ်များဖြင့်  နောက်ခံအခြေအနေမတူညီကြသော သင်ယူလိုသူများ၏လိုအင်ကိုဖြည့်ဆည်းပေးနေသည့်  ပညာရေးအစီအစဉ်ကောင်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊  ရပ်မိရပ်ဖများ၊အလှူရှင်များ၊ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့များ အချင်းချင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်သောဒေသများတွင်   ပိုမိုထိရောက်မှုရှိနေကြောင်းကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။

တန်းညှိပညာရေး

တန်းညှိပညာရေးအစီအစဉ်ဆိုသည်မှာ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးအစီအစဉ်အရ   သင်ယူရရှိသည့် ပညာအဆင့်အတန်းကို ကျောင်းပညာရေးအဆင့်အတန်းများနှင့် အရည်အချင်းညှိနှိုင်းသတ်မှတ်ပေးသော အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

အပြန်အလှန်ကူးပြောင်းသင်ကြားခွင့်

နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပညာရေးအခွင့်အလမ်းဆုံးရှုံးခဲ့ရသောကလေးများ၊ ကျောင်းချိန်ကာလအတွင်း ကျောင်းမတက်၊ ကျောင်းမနေနိုင်ခဲ့သည့်  ကျောင်းပြင်ပရောက်သက်လွန်ကလေးများကို ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် ပညာဆက်လက်သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိစေရန်အတွက် ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး (Non-Formal Primary Education - NFPE)နှင့် ကျောင်းပြင်ပ အလယ်တန်းပညာရေး (Non-Formal Middle Education - NFME)   အစီအစဉ်တို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိနေသည်။

ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး  Level-1, Level-2 သင်ယူပြီးမြောက်ပါက   အခြေခံပညာကျောင်းပညာရေးသို့  ဆက်လက်ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်ရန်အတွက်  သက်ဆိုင်ရာဦးစီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်ပညာရေးမှူးတို့က  လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး  သင်ယူပြီးမြောက်ခြင်း  လက်မှတ်ထုတ်ပေးလျက်ရှိသည်။  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး Level-1 ပြီးမြောက်ပါက  အခြေခံပညာမူလတန်းအဆင့် Grade-4 သို့လည်းကောင်း၊ Level-2 ပြီးမြောက်ပါက အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်  Grade-6 သို့လည်းကောင်း ဆက်လက်တက်ရောက် သင်ယူခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးတွင် ပညာသင်နှစ်သုံးနှစ်ပြီးမြောက်မှသာလျှင် အောင်မြင်ပြီးမြောက်ကြောင်း လက်မှတ်ထုတ်ပေးသည်။  ၎င်းလက်မှတ်ဖြင့်  အခြေခံပညာအထက်တန်းအဆင့် Grade- 10 သို့လည်းကောင်း၊ သက်မွေးပညာကျောင်းများသို့လည်းကောင်း  ဆက်လက်တက်ရောက် သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။  နိုင်ငံသားတစ်ဦးအနေဖြင့်  ကျောင်းပြင်ပပညာရေးအစီအစဉ်နှင့် အခြားပညာရေးအစီအစဉ်များအကြားတွင် အပြန်အလှန်ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်မည့်  သာတူညီမျှအခွင့်အလမ်းများရရှိစေရန်အတွက် ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ပညာရေးအစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသင်ရိုးညွှန်းတမ်းများအဆင့်မြှင့်ထားရှိမှု

အခြေခံပညာစနစ်သစ်ပညာရေး KG+12 အရ အခြေခံပညာသင်ရိုးသစ်နှင့်ကိုက်ညီစေရေးအတွက် ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသင်ရိုးညွှန်းတမ်းဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများနှင့် ဌာနတွင်းဆွေးနွေးပွဲများအား ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြင်ဆင်၊ ဖြည့်စွက်ပြီးသော  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး  သင်ရိုး(မူကြမ်း)ကို  ပညာရေးသုတေသန၊  စီမံကိန်းနှင့်လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန (သင်ရိုးညွှန်းတမ်းဗဟိုဌာန)တွင်   စိစစ်တည်းဖြတ်ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်စေပြီးနောက် အမျိုးသားသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကော်မတီသို့ ဆက်လက်တင်ပြအတည်ပြုချက်ရယူလျက် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ပညာသင်နှစ်မှစတင်၍   ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများအား အဆင့်မြှင့်တင်မှုဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး  တက်ရောက်နေသည့်  ကျောင်းသားတစ်ဦးချင်းစီ၏  အရည်အသွေးတိုးတက်စေရန်အတွက်   ကျောင်းပညာရေးတွင်   သင်ကြားနေသော   သင်ရိုးညွှန်းတမ်း၏ နယ်ပယ်များဖြစ်သည့်  အသိပညာ(Knowledge)၊ ကျွမ်းကျင်မှု(Skills)နှင့်  စိတ်ဓာတ်မြင့်မားရေး (Attitude)တို့ရရှိစေရန်အတွက်လည်း   ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနသည် ပညာရေးသုတေသန၊  စီမံကိန်းနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန (သင်ရိုးညွှန်းတမ်းဗဟိုဌာနခွဲ)၊ စာတတ်မြောက်ရေး  အထောက်အကူပြုပင်မအဖွဲ့နှင့် အခြေခံပညာဦးစီးဌာနမှ သင်ရိုးကျွမ်းကျင်သူများနှင့်ပူးပေါင်း၍ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးနှင့် ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေး သင်ရိုးညွှန်းတမ်းအသစ်များအား အမျိုးသားသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကော်မတီ၏  စိစစ်ခွင့်ပြုချက်များနှင့်အညီ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်အသစ်များ ပြုစုထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးတက်ရောက်နိုင်သည့်အသက်ကန့်သတ်ချက်များ

ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ကျောင်းလုံးဝမနေခဲ့ဖူးသူ၊ ကျောင်းနေခဲ့သော်လည်း မူလတန်းပညာမပြီးဆုံးမီ ကျောင်းထွက်စောခဲ့သူ၊ အသက် ၁၀ နှစ်မှ ၁၄ နှစ်အတွင်း ကလေးများကို  ဒုတိယအကြိမ်  ပညာသင်ယူမှု  အခွင့်အလမ်းထပ်မံဖြည့်ဆည်းပေးရန်နှင့် ဆက်လက်သင်ယူခွင့်ရရှိစေရန် ရည်ရွယ်လျက်ဆောင်ရွက်ပေးသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်နှင့်အညီ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးတွင်  ပညာသင်နှစ်ကာလ နှစ်နှစ်ဖြစ်သော NFPE Level-1 (ပထမအဆင့်) နှင့် NFPE Level-2 (ဒုတိယအဆင့်)တို့ကို တက်ရောက်နိုင်သည်။

ထို့အတူ  ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးသည်  အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်သို့တက်ရောက်ရန် အခက်အခဲရှိသောကလေးများ၊  အခြေခံပညာကျောင်းများမှ အလယ်တန်းအဆင့်မပြီးမီ  ကျောင်းထွက်ခဲ့ရသော  ၁၃ နှစ်မှ  ၁၈ နှစ်အတွင်းရှိ   ကလေးများကို  အခြေခံပညာ အထက်တန်းအဆင့်သို့  ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်ရန်နှင့်  အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းများသို့ တက်ရောက်ပြီး ဘဝရှေ့ရေးသာယာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ပေးနေသော အစီအစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၏ ဝင်ခွင့်အတွက်စစ်ဆေးခြင်း

မူလတန်းပညာရေးကို ပြီးဆုံးအောင်မတက်ခဲ့ရသည့် ကလေးများသည် ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးကို တက်ရောက်မည်ဆိုပါက အရည်အချင်းစစ်ဆေးလွှာ (Test Card) ဖြင့် စစ်ဆေးခံရမည်ဖြစ်ပြီး တာဝန်ရှိသူများက Level သတ်မှတ်ပေးပြီးနောက်  သက်ဆိုင်ရာစခန်းတွင်  သင်ကြားသင်ယူမှု ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။  ထို့အတူ အလယ်တန်းပညာရေးမပြီးဆုံးသေးသော   ကလေးများသည်လည်း   ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးကို  တက်ရောက်မည်ဆိုပါက NFPE Level -2 ပြီးမြောက်သူနှင့် ပဉ္စမတန်းအောင်သူများသည်  NFME Level – 1 သို့လည်းကောင်း၊ ဆဋ္ဌမတန်းအောင်သူများသည် NFME Level – 2 သို့လည်းကောင်း၊ သတ္တမတန်းနှင့် အဋ္ဌမတန်းအောင်သူများသည် NFME Level – 3 သို့လည်းကောင်း တက်ရောက်သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိကြမည်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၏ အောင်မြင်မှုအသီးအပွင့်များ

ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာန အသစ်ဖွင့်လှစ်ပြီးနောက်  ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ပညာသင်နှစ်မှ  ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ်အထိ  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းကလေးငယ်  ၅၄၂၈၀ ဦးအား လည်းကောင်း၊ ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးကလေးငယ် ၁၉၉၉ ဦးအားလည်းကောင်း သင်ကြားသင်ယူခွင့်များရရှိစေခဲ့သည်။ အထက်ဖော်ပြပါ  ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် သင်ကြားသင်ယူခွင့်ရရှိခဲ့သော ကလေးငယ်များအနက် ထူးခြားအောင်မြင်ခဲ့သူများအနေဖြင့် ၂၀၁၆ မှ ၂၀၂၃ အထိ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပျိုးထောင်မှုမှတစ်ဆင့်  အခြေခံပညာအထက်တန်းအဆင့်ထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီး တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သူ ၁၂၃ ဦးရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် စာရေးသူတင်ပြလိုသော အချက်တစ်ချက်ရှိသည်။

စာရေးသူ၏ ဆရာသမားတစ်ဦးဖြစ်သော ယခုအငြိမ်းစားဆရာမကြီးတစ်ဦးသည် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်ကာလ၌ "Education for All" အရ “ လူတိုင်းအတွက် ပညာရေး” ဟု ဆိုနိုင်သကဲ့သို့ "All for Education" “ပညာရေးအတွက် လူအားလုံးတာဝန်ရှိကြောင်း”ပြောဆိုခဲ့သည်ကို  ကြားသိခဲ့ရသည်။  ယခုအချိန်သည်  အဆိုပါဆရာမကြီးပြောခဲ့သလို ပညာရေးအတွက်  အားလုံးတွင်တာဝန်ရှိနေသည်မှာ ပကတိအမှန်တရားတစ်ခုပင်ဖြစ်နေသည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်  ကျောင်းပြင်ပသို့  ရောက်ရှိနေကြသည့်ကလေးများအတွက် တန်းညှိပညာရေးအစီအစဉ်ဖြစ်သော  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးနှင့် ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးအစီအစဉ်များသည်   နိုင်ငံအတွင်းအမှန်တကယ်ပထမအကြိမ်ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ရသည့်    ကလေးသူငယ်များအတွက် ဒုတိယအကြိမ် ကြိုးစားခွင့်ဖန်တီးပေးထားသည့်   အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။  သို့ရာတွင် ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်းအား ကျောင်းပြင်ပရောက် ကလေးငယ်တိုင်းရရှိစေရန်မှာ  သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၊ ရပ်မိရပ်ဖများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ မိဘ သို့မဟုတ် အုပ်ထိန်းသူများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ စေတနာမေတ္တာအရင်းခံဖြင့်   ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှုတို့အပေါ်တွင်  ကြီးစွာမူတည်နေကြောင်း စာရေးသူအနေဖြင့်တင်ပြလိုသည်။

အဆိုပါကလေးငယ်များ၏   ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်းကို  ထပ်မံဆုံးရှုံးခဲ့ရပါက  ကလေးငယ်အတွက်သာမက ၎င်း၏မိသားစုနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတော်အတွက် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများစွာ ရှိနေပါသဖြင့်    ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့်  ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကြီးတွင် အစဉ်လေ့လာသင်ယူနေသည့်  လူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်လာစေရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုး၍ နိုင်ငံချစ်စိတ်၊ မျိုးချစ်စိတ်ရှိပြီး အကျင့်စာရိတ္တကောင်းမွန်သည့်လူငယ်များပေါ်ထွန်းလာစေရေးအတွက်လည်းကောင်း ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကျောင်းပညာရေးသာမက ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် ဟန်ချက်ညီညီ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့်  "Education for All" မှသည် "All for Education"  အဖြစ်သို့ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြရေး အတွက်  ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအပါအဝင်  အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ   တာဝန်ရှိသူများ၊ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများ၊ သင်ကြားရေး ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၊ နယ်စပ်ဒေသ ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အလိုက် တာဝန်ရှိသူများအားလုံး ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ကြစေလိုကြောင်း တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။  ။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အဓိပတိလမ်း၏တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် အုပ်ဆိုင်းနေသော သစ်ပင်တန်းလေးသည် မိုးဖွဲဖွဲ၏နမ်းရှိုက်မှုကြောင့် စိမ်းစိုတောက်ပလျက်ရှိသည်။ မေလတွင် ရုတ်တရက် ရွာသွန်းလိုက်သော မိုးသည်းသည်းကြောင့် တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်အတွင်း မိုးရေတို့ဖုံးလွှမ်းခဲ့ပြီး မိုးတိတ်သွားချိန် နေခြည်ပေါ်ထွန်းလာစဉ်တွင်  သစ်ပင်သစ်ကိုင်းတို့၌ တွယ်ငြိနေသော မိုးရေစက်တို့သည် ပင်ရွက်ထိပ် တို့တွင်တွဲခိုလျက် မြေပြင်သို့သက်ဆင်းရန် အားယူကြလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်သည် အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်လျက် ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးသည် တည်ငြိမ်ခံ့ညားလျက်ရှိကာ ကျေးငှက်သံတို့ နှင့်အတူ သစ်ရိပ်၊ ဝါးရိပ်တို့ဖြင့်  အမိတက္ကသိုလ်ကြီး၏ ထည်ဝါခံ့ညားမှုကို ပေါ်လွင်စေလျက်ရှိသည်။

၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးကို  စတင်တည်ထောင်ခဲ့ရာ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်  ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏သက်တမ်းသည် နှစ်(၁၀၀)သို့ တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်၍ ယခုဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်းရာကျော်ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ်နှင့် ဂျပန်ခေတ်ကိုလည်း  ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်။

သမိုင်းအစဉ်အလာကြီးမားသော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်နှင့်အညီ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ် ကြီးတစ်ခုအဖြစ် ယနေ့တိုင်တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံခဲ့ကြသော ကျောင်းသားဟောင်းကြီးများ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းပေါ်မှ ကျောင်းတော်ကြီးကို ကြည့်လိုက်လျှင် ဖြစ်စေ၊ အဓိပတိလမ်းပေါ်မှကြည့်လိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း ကျောင်းတံခါးအဝင်အဝမှ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးကိုမြင်တွေ့လိုက်သည်ဖြစ်စေ  တစ်ချိန်က ကျောင်းသားဘဝ၏အငွေ့အသက်တို့သည် ရုတ်ခြည်းဝင်ရောက်လာလျက်   လွမ်းမောဖွယ်ငယ်ဘဝပုံရိပ်တို့နှင့်အတူ  ကြည်နူးအေးချမ်းမှုတို့ကိုပေးစွမ်းလျက်ရှိသည်။ အမိရင်ခွင်သို့ရောက်ရှိလာသော သားသမီးများကို နွေးထွေးစွာကြိုဆိုနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးသည် မေတ္တာဓာတ်ကြီးမားစွာ သားကြီး၊ သမီးကြီးများနှင့် သားငယ်၊ သမီးငယ်တို့ကို  အပြုံးချိုချိုဖြင့် အစဉ်ထာဝရ လက်ကမ်းကြိုဆိုလျက်ရှိသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဟုဆိုလျှင်  အဓိပတိလမ်း(Chancellor Road)နှင့် ယုဒဿန်ကောလိပ်(Judson College)၊  ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမ၊ အင်းယားကန်၊ ပုဂံလမ်း၊ ပုဂံခြံဝင်း၊ စစ်ကိုင်းလမ်း၊ သစ်ပုပ်ပင်၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းတို့သည် အမိတက္ကသိုလ်ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံသူတို့၏ နှလုံးသားတို့၌  ပုံရိပ်များစွာစွဲကျန်လျက်ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့် သစ်ပုပ်ပင်၊ သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တို့သည် ကဗျာဝါသနာရှင်နှင့် စာပေဝါသနာရှင်တို့အတွက် အထူးအမှတ်ရဖွယ် အတိတ်ပုံရိပ်များဖြစ်သည်။ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအောက်တွင် စာဖတ်ခြင်းနှင့် ဝိုင်းဖွဲ့အနားယူခဲ့ကြသူများပို၍ သတိရဖွယ်များပင်ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မတည်ထောင်မီက တည်ရှိခဲ့သော သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလကို ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် စာကြည့်တိုက်တို့သည် သမိုင်းဝင်ညီအစ်ကိုပမာ တစ်ယောက်အကြောင်းကို တစ်ယောက်သိကြသည့် ခေါင်းနှင့်ပန်းဒင်္ဂါးပြားကဲ့သို့  ယှဉ်တွဲလျက်ရှိသည်။  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ရှေ့မှ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရသည့်နည်းတူ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအနီးတွင် ထည်ဝါစွာတည်ရှိနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးနှင့်ကပ်လျက်တွင်  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်သည်လည်း  ခံ့ညားထည်ဝါစွာ  တည်ရှိလျက်ရှိသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏အမျိုးသားစာပေ၊ ခေတ်မီစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေ အနှစ်တို့ စုဝေးထားရှိရာနေရာဖြစ်သည့်အပြင် နိုင်ငံတော်အတွက် ပညာတတ်များစွာ မွေးထုတ်ပေးနေသော တက္ကသိုလ်ကြီးတည်ရှိရာ နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဂုဏ်ရောင်လွှမ်းလျက်ရှိသည်။ စာတွေ့၊ လက်တွေ့သင်ကြားပေးမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့စာပေဗဟုသုတများစွာ သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးပေးရာ နေရာလည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ချိန်၌ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ဟူ၍ မရှိသေးပေ။ မြန်မာနိုင်ငံဘုရင်ခံ တက္ကသိုလ်အဓိပတိဖြစ်သော ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာ(Sir Hercourt Butler)က ၁၉၂၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် စာကြည့်တိုက်ကြီးကိုတည်ဆောက်ရန် အုတ်မြစ်ချခဲ့သည်။ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအတွက် စေတနာရှင် Rao Bahudur Sithamlera Reddier က ရူပီးငွေနှစ်သိန်း လှူဒါန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  စာကြည့်တိုက်သည်   L ပုံစံနှစ်ထပ်တိုက်ဖြစ်ပြီး စာအုပ်ထားသိုခန်းကို အထပ်လေးထပ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ လေးထပ်စာအုပ်စင်၏ ကြမ်းခင်းများမှာ မြေညီထပ်မှလွဲ၍ ခိုင်မာသောဆန်ခါပေါက်ကြမ်းခင်းများဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်အကျယ်အဝန်းမှာ ပေ ၁၂၀ x ၃၆ ပေနှင့်အမြင့် ၇၂ ပေရှိပြီး မြေအောက်ခန်းပါရှိသည်။ ဒေါင်လိုက်ပြတင်းပေါက်များ လုံလောက်စွာဖောက်ထားပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။

တည်ဆောက်မှုကို ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ခဲ့ပြီး ထိုနှစ်မှာ မြန်မာပြည်ဘုရင်ခံ Sir Charles Alexander Innes က ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဆိုလျှင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် သက်တမ်းသည် ၉၂ နှစ်သို့ ချင်းနင်းဝင်ရောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီက အရှေ့တောင်အာရှတွင် ခေတ်အမီဆုံးနှင့် စာအုပ်စာပေစုံလင်သောစာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ် သမိုင်းမှတ်တမ်းဝင်ခဲ့သည်။

စစ်ပြီးခေတ်တွင် ပြည်ထောင်စုပါလီမန်က ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သော ပုံနှိပ်တိုက်အက်ဥပဒေ(ပြင်ဆင်ချက်) အရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းမှ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော စာအုပ်စာတမ်းများကို ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ခဲ့သည်။ စစ်ပြီးကာလတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် ပြာပုံဘဝမှ ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးလုနီး ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ရန်ကုန်မြို့မှပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားသော ဂျပန်များသည် စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကိုဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခဲ့ရာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအမိုးများမရှိဘဲ စာအုပ်ထားသိုခန်းနှင့်စာအုပ်စင်များ မီးလောင်မှုကြောင့် ကောက်ကွေ့ကျိုးပျက်ခဲ့ပြီး စာကြည့်တိုက်အဝင်အဝ အခန်းကြမ်းပြင်သည် ပြိုကျခဲ့သည်။ စာအုပ်များမီးလောင်ကျွမ်းမှုကြောင့် ပြာပုံအတိကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သံမဏိဗီရိုအတွင်း သိမ်းဆည်းထားသော ပေပုရပိုက်များသည် ပြာခဲများဖြစ်နေခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်  ရန်ကုန်မြို့သာမက ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် စုဆောင်းထားရှိသော စာအုပ်စာတမ်းများအားလုံးနီးပါး  ဝါးမျိုဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။

၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် အဆောက်အအုံတည်ဆောက်ပြီးချိန်၌ မြန်မာအမျိုးသားထဲမှ ပထမဆုံးစာကြည့်တိုက်ပညာဘွဲ့ရရှိထားသော ဆရာဦးခင်ဇော်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ၏ ပထမဆုံးအမြဲတမ်း စာကြည့်တိုက်မှူးဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆရာကြီးစုဆောင်းခဲ့သော  စာပေရတနာသိုက် ကြီးသည် စစ်အတွင်း၌ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ စစ်ကြီးပြီးချိန်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သော ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူး အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဆရာ ဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ) တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင်     စနစ်သစ်ပညာ‌ရေးစနစ်မူဝါဒအရ တက္ကသိုလ်၊‌ ကောလိပ်များအားလုံး ကိုယ်စားပြုသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှုဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းမှုအရ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟူ၍ စာကြည့်တိုက်နှစ်ခုကပ်လျက် သီးခြားယှဉ်တွဲပြီး ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ ဆရာကြီးဦးသော်ကောင်းသည် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင်  ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ပထမဆုံးတာဝန်ယူ၍ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ဆရာကြီး ဒေါက်တာစည်သူသော်ကောင်းက  စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်၍ စာကြည့်တိုက်လုပ်ငန်းများကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်များပြားခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် အသစ်တစ်ဖန် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင်  စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က စတင်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှစ၍ ဆရာဦးမြတ်စိုး၊ ဦးကျော်ဝင်း၊ ဒေါ်ခင်နှင်းဦး၊ ဒေါက်တာလှိုင်လှိုင်ကြီး၊ ဒေါ်သင်းသင်းစိုးတို့  အသီးသီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြကာ ယနေ့အချိန်တွင် ဒေါ်သန်းသန်းဌေးကတာဝန်ယူထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။

ယနေ့အချိန် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် မြန်မာစာအုပ် ၈၁၈၆၈ အုပ်၊ အင်္ဂလိပ်စာအုပ် ၄၈၆၀၉ အုပ်၊ စာနယ်ဇင်း ၂၈ မျိုးနှင့် ပေစာ ၁၈၈ ကျမ်းတို့ စုဆောင်းထားရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်စုဆောင်းလာလျက်ရှိသည်။ စာဖတ်သူတို့အား စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုသည့် သမားရိုးကျစနစ်နှင့် Electronic စနစ်တို့ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုနှစ်မျိုးပေးထားသည်။ သမားရိုးကျစနစ်၌    ကတ်တလောက်စနစ်၊   စာဖတ်သူနှင့်စာအုပ်များရင်းနှီးမှုရှိစေရန် အသစ်ဝယ်ယူထားသော  ပညာရပ်ဆိုင်ရာစာအုပ်များနှင့် ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်စာအုပ်များကို  စင်ဖွင့်စနစ်အသုံးပြုထားခြင်း၊  စာအုပ်အသစ်များအားဖတ်ရှုနိုင်ရန်   Display   ပြသပေးခြင်း၊ စာဖတ်သူများတောင်းဆိုပါက စာအုပ်များထားသိုခန်းအတွင်း ကိုယ်တိုင်ရှာဖွေလေ့လာနိုင်ခြင်း၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်၏ ကြေညာဘုတ်တွင်ဖော်ပြပေးထားသည့်အပြင်   စာကြည့်တိုက်၏ Facebook မှ New Arrival စာအုပ်များကိုကြေညာပေးခြင်း၊ Library Orientation များပြုလုပ်ပေးခြင်းတို့ဖြင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများနှင့် စာဖတ်သူများ စာဖတ်ရှိန်မြင့်မားစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ကျမ်းစာအုပ်များနှင့်သုတေသနစာစောင်များကို  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင်  ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်လျက်ရှိသည်။ စာပေဖတ်ရှုသူများသိလိုသော အထောက်အထားနှင့် အချက်အလက်အချို့များ  စာကြည့်တိုက်တွင်မရှိပါက စာကြည့်တိုက်အချင်းချင်း စာပေပစ္စည်းခွဲဝေသုံးစွဲမှုစနစ်  (Resources Sharing System)  ဖြင့် အခြားသောစာကြည့်တိုက်များထံဆက်သွယ်ကူညီရှာဖွေပေးလျက်ရှိပြီး စာပေအချက်အလက်ဆိုင်ရာ     ပညာရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကာ  စာကြည့်တိုက်ဝန်ဆောင်မှုအား နံနက် ၉ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီအထိ ရုံးဖွင့်ရက်အပြင် စနေနေ့တွင်လည်း နံနက် ၁၀ နာရီမှ မွန်းလွဲ ၁ နာရီအထိ ဖွင့်လှစ်ပေးထားလျက်ရှိသည်။

Open Society Foundation  ၏အဆင့်မြင့် ပညာရေးအထောက်အကူပြုအစီအစဉ်ဖြစ်သော Electronic  Information for Libraries(EIFL) Project အား ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စတင်ခဲ့သည်။

ထို Project သည် ပညာရပ်မျိုးစုံပါဝင်သော Online database ပေါင်း ၃၅ ခုဖြင့်  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့်မန္တလေးတက္ကသိုလ်တို့တွင်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။

ဒဂုံတက္ကသိုလ်နှင့် စီးပွားရေးတက္ကသိုလ်(ရန်ကုန်)တို့တွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ e-Journal ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်၊ e-book ပေါင်း ၁၃၀၀၀၀ ကျော်ကို သင်ကြားရေးနှင့်  သုတေသနပြုရေးတို့အတွက် အဆင့်မြင့်အရည်အသွေးရှိသော နိုင်ငံတကာဂျာနယ်၊ ဆောင်းပါး၊ မဂ္ဂဇင်းများကို  Electronic Libraryအသွင်ဖြင့် Online  မှတစ်ဆင့်  ဖတ်ရှု၊  ကိုးကား အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ Database ၃၅ ခုကို စုစည်းထားပြီး EBSCO Discovery Service (EDS)မှတစ်ဆင့် အသံဖိုင်၊ ဗီဒီယိုဖိုင်၊ ရုပ်ပုံများ၊ သတင်းစာအဆောင်ရေ ၄၀ ကျော်နှင့် ရည်ညွှန်းစာအုပ်များဖြင့် တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာ ပညာရတနာသိုက်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားလျက်ရှိသည်။ ထို Online Database တို့ကို မည်ကဲ့သို့အသုံးပြုပုံနှင့် ရှာဖွေမှုတို့ကို စဉ်ဆက်မပြတ် သင်တန်းများပေးလျက် အသုံးပြုနိုင်ရန် ဝန်ဆောင်မှုများပေးလျက်ရှိသည်။  မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ  ရှားပါးစာအုပ် ၁၈၈ အုပ်နှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ e-books ၃၅၀၀ ကျော်ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေပြီး လိုအပ်သောအချက်အလက်များကို CD ဖြင့်ကူးပေးခြင်းနှင့် စာဖတ်သူတို့သိလိုသည်များကို တယ်လီဖုန်း၊ e-mail၊ facebook တို့မှပြန်လည်ဖြေကြားပေးလျက်ရှိသည်။

Electronic စနစ်တွင် Electronic Library Management System(ELIB)ဖြင့် အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာစာ၊ ကျမ်းစာ၊ ပေစာနှင့် စာနယ်ဇင်းအမျိုးမျိုးတို့ကို ထည့်သွင်းထားသဖြင့်  စာပေဖတ်ရှုသူတို့လိုအပ်သော စာအုပ်အမျိုးအစားများကိုအချိန်တိုအတွင်းရှာဖွေဖတ်ရှုနိုင်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တို့တွင် ထိန်းသိမ်းထားရှိသော  စာအုပ်စာပေမှတ်တမ်း၊ ပုရပိုက်များနှင့်ဒေတာအချက်အလက်များသည်   နိုင်ငံအတွက်တန်ဖိုးဖြတ်၍မရသော မြန်မာ့စာပေယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တို့စုဝေးရာ အမြုတေများ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များတွင်လည်း စာကြည့်တိုက်များအသီးသီးရှိကြရာ စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့်အတူ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံအမွေအနှစ်တို့ကို နိုင်ငံ၏အမျိုးသားအမွေအနှစ်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ဂုဏ်ယူကြလျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များယနေ့ကမ္ဘာသည် နည်းပညာတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ စာပေထက် စမတ်ဖုန်းနှင့်ကွန်ပျူတာကို တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာလျက်ရှိသည်။  “စာအုပ်စာပေ လူ့မိတ်ဆွေ” ဟူသော ရှေးစကားနေရာတွင် “အင်တာနက်ကမ္ဘာ နစ်မျောရှာ” ဟု ဆိုရမလိုဖြစ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည်နိုင်ငံသားများစာပေဆိုင်ရာဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ရန် တိုက်တွန်းအား ပေးကြလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း စာပေဖတ်ရှုမှုထက် အင်တာနက်ဖြင့်  ဖုန်းအသုံးပြုသော  ယဉ်ကျေးမှုသည်  သက်ကြီးရွယ်အိုမှစ၍  ထိုင်တတ်စကလေးအရွယ်အထိ စွဲမြဲစွာအသုံးပြုလာကြလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်မှ စာပေဖတ်ရှုလေ့လာရန် တွန်းအားတစ်ရပ်အနေဖြင့် အစဉ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စာကောင်းပေမွန်များသည် စာကြည့်တိုက်များအတွင်း တည်ရှိနေပြီး ထိုစာပေများကို လေ့လာဖတ်ရှုခြင်း၊   စာတမ်းများရေးသားပြုစုခြင်းနှင့် ကျမ်းပြုစုခြင်းတို့ဖြင့် ပညာရည်ထူးချွန်ထက်မြက်သောဘဝကို ပိုင်ဆိုင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ စာပေထက်မြက်ခြင်းသည် အရာရာကိုလွှမ်းမိုးကြီးစိုးနိုင်သော အသိပညာကိုပေးစွမ်းခြင်းဖြစ်ရာ  ထိုသို့ပေးစွမ်းနေသော သာဓကများအဖြစ် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များက မီးမောင်းထိုးပြလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် စာကြည့်တိုက်များကို ကမ္ဘာကြီး၏ ပြတင်းပေါက်များဟု အသိအမှတ်ပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။

The British Library

The British Library သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့၌တည်ရှိပြီး   ၁၉၇၂  ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့၍ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် Karl Marx ၊ Oscar Wide နှင့် Mahatma Gandhi စသည့် ကမ္ဘာကျော်ပုဂ္ဂိုလ်များ စာပေလေ့လာလိုက်စားခဲ့သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်တွင် ရှေးဟောင်းနှင့် ကာလပေါ်စာအုပ်စာပေများအပြင်   ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်း သန်း ၁၇၀ မှ သန်း ၂၀၀ကြား စုဆောင်းထားရှိသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ဂူတင်ဘတ်၏ သမ္မာကျမ်းစာနှစ်အုပ်၊ လီယိုနာရိုဒါဗင်ချီ၏ ရှားပါးမှတ်စုစာအုပ်တစ်အုပ်ကိုလည်း စုဆောင်းထားရှိသည်။

Library Of Congress

Library Of Congress စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့၌တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၈၀၀ ပြည့်နှစ်ခန့်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်းများစွာ စုစည်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။  အဆိုပါ စာကြည့်တိုက်အတွင်း နာမည်ကျော် Stradivarius ၏ တယောနှင့် ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရုပ်ပုံကားချပ်များပြသထားပြီး ဘာသာစကား ၄၅၀ ခန့် ရေးသားထား၍ စာအုပ်စာပေ ၃၉ သန်းခန့်ထားရှိသည်။ ရှားပါးစာအုပ်  ရှစ်သိန်းခန့်ရှိပြီး အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သုံးအုပ်တည်းသာရှိသည့် ၁၅ ရာစုထုတ် ဂူတင်ဘတ်သမ္မာကျမ်းစာနှင့် ၁၆၄၀  ပြည့်နှစ်ထုတ် ကျမ်းစာအုပ်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားရှိသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတုတ္ထအကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ဖြစ်သည့် New York Public Library စာကြည့်တိုက်ကြီးသည်လည်း  အမေရိကန်နိုင်ငံနယူးယော့ခ်မြို့ Manhattan တွင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိလျက်ရှိသည်။

Shanghai  Library

Shanghai  Library သည်ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့တွင် ၃၈၄ ပေမြင့်သည့် ၂၄ ထပ်အဆောက်အအုံတွင် ဖွင့်လှစ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။  ၁၉၂၅  ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော  ရှန်ဟိုင်းအရှေ့စာကြည့်တိုက်အပါအဝင်  စာကြည့်တိုက်များစွာပူးပေါင်း၍ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ရှန်ဟိုင်းသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကျောင်းကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ထားပြီး ရှားပါးစာအုပ်များအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများမှ ဘာသာစကားပေါင်းစုံနှင့် စာအုပ်ပေါင်းများစွာ ထိန်းသိမ်းထားရှိ၍ စာအုပ်စာပေပေါင်း ၅၆ သန်းခန့် စုဆောင်းထားရှိသည်။

The Joe and Rika Mansueto 

စာကြည့်တိုက်ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင်ပါဝင်သော University of Chicago တွင်ရှိ သည့် The Joe and Rika Mansueto စာကြည့်တိုက်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်  ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး   အဆောက်အအုံဗိသုကာလက်ရာများသည် Modernized ဖြစ်သောကြောင့် ခေတ်မီဆန်းသစ်လျက်ရှိသည်။ အဆောက်အအုံအမိုးကိုဖန်သားပြင်ဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ညပိုင်းစာကြည့်ချိန်နှင့်မိုးရွာနေချိန်တို့တွင် မိုးကောင်းကင်၏သဘာဝအလှကို တိုက်ရိုက်တွေ့မြင်ရသည့်အတွက် စာပေဖတ်ရှုမှုစွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေလျက်ရှိသည်။ စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုလိုသော   စာအုပ်၊   စာတမ်းများကို မြန်ဆန်လွယ်ကူစွာဖတ်ရှုနိုင်ရန် Robotic Cranes များထား၍ ရှာဖွေဖတ်ရှုမှုတွင် အဆင်ပြေမြန်ဆန်စေလျက်ရှိသည်။

Hachioji Library  

ဂျပန်တက္ကသိုလ် Tama Art University တွင်ရှိသော Hachioji Library စာကြည့်တိုက် အဆောက် အအုံ၏ ဗိသုကာလက်ရာမှာ ဥရောပပုံစံလက်ရာဖြစ်ပြီး အင်္ဂတေမျက်နှာကြက်အခုံးများဖြင့် အလှဆင် ထားပြီး ယခင်ခေတ်ကအဆောက်အအုံအား ခေတ်မီအဆောက်အအုံအဖြစ် ပြန်လည်မွမ်းမံထားသော စာကြည့်တိုက်အပြင်အဆင်ကဲ့သို့ ထူးခြားလှပလျက်ရှိသည်။ စာအုပ်စာပေစုံလင်စွာ  ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးစာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

Johns Hophins University မှ George Peabody Library

ခေတ်မီအိုင်တီနည်းပညာခေတ်တွင် စာကြည့်တိုက်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့်အညီ  နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကတည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်မွမ်းမံ၍ ထိန်းသိမ်းစောင့် ရှောက်လျက်ဖွင့်လှစ်ထားသော စာကြည့်တိုက်အိုကြီးများ၏    ကျော်ကြားမှုကိုလည်း   ယနေ့ခေတ် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များ   ယှဉ်ပြိုင်ရန် မဝံ့မရဲဖြစ်နေသည်မှာ ဆန်းကြယ်လှသည်မဟုတ်ပေ။  အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ ၁၈၇၈ ခုနှစ်တွင် တည်ရှိခဲ့သော Johns Hophins University မှ George Peabody Library သည် မှတ်တမ်းသုတေသနဟောင်းများစွာ သိုမှီးထိန်းသိမ်းထားသော ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

University of Coimbra မှ The Joanine Library

University of Coimbra မှ The Joanine Library သည်လည်း ရှေးကျသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆိုပါစာကြည့်တိုက်ကြီးအား ၁၈ ရာစုတွင် ပေါ်တူဂီဘုရင် King John V အမိန့်ဖြင့်  တည်ဆောက်ခဲ့ရာ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၏ အမွေအနှစ်တစ်ခုလည်း ယနေ့တိုင် ထိန်းသိမ်းထားရှိလျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်

ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များ ဂုဏ်ယူဖွယ်တည်ရှိသည့်အပြင် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်များလည်း တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ရတနာများစုဝေးရာ ရတနာသိုက်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။

ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက် 

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည့် ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်တွင်   ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး စာကြည့်တိုက်များ   တည်ရှိနေခြင်းသည် ထူးခြားမှုမဟုတ်သော်လည်း ထိုစာကြည့်တိုက်များအတွင်း၌ ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရှားပါးဓာတ်ပုံများနှင့်  ရှားပါး Collection များသည် အံ့ဩဖွယ်ထူးခြားမှုတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်ကို   ၁၆၃၈   ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး   ယခုဆိုလျှင်    နှစ်ပေါင်း ၃၈၇  နှစ်  သက်တမ်းရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။  ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံး   တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး   Academic စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အွန်လိုင်းနှင့်ငှားရမ်းဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်သော  ပညာရပ်ဆိုင်ရာ  စာအုပ်များစွာရှိပြီး Digitized ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော Item ပေါင်းခြောက်သန်းကျော်ရှိကာ လက်ရေးမူဖြင့် သန်း ၄၀၀ ကျော်ပြုစုထားသည်။ ထို့ပြင် Digital Image ပေါင်း သန်းချီပိုင်ဆိုင်ထားသောကြောင့် စာအုပ်စာတမ်း ကြွယ်ဝမှုတွင်  ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်၏တန်ဖိုးသည် တန်ဖိုးဖြတ်၍မရကြောင်းကို   တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်က လူသားတို့၏ သိပ္ပံဆိုင်ရာတွေ့ရှိချက်များကို ရေးသားပြုစုထိန်းသိမ်းထားရာ စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်၍  ကမ္ဘာ့ရတနာသိုက်ကြီးသဖွယ် တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် တည်ရှိသော University of Chicago ၏ The Joe and Rika Mansueto Library သည် ခေတ်မီသော ဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ ၍ စာအုပ်စာပေများစွာ သိုမှီးထားသော မှန်သားအမိုးဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည့် တက္ကသိုလ်စာကြည့် တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ကျော်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်ရှိသော Tama Art University ၏ Hachioji Library တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏ဂုဏ်ယူဖွယ် စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ်တည်ရှိလျက် ရှိပြီး ရှေးစာပေများပါမကျန် စုဆောင်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ်   ဖွင့်လှစ်လျက်ရှိကာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကို ဥရောပဗိသုကာလက်ရာများဖြင့်  တည်ဆောက်ထားသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Johns Hopkins University ၏ George Peabody Library ၊ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ University of Coimbra ၏  The Joanina Library တို့သည် ၁၈  ရာစုတွင်တည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များဖြစ်ပြီး  ယနေ့တွင်  ခေတ်မီစာပေများအပြင် သုတေသနအတွက် ရှေးဟောင်းစာပေများ ထိန်းသိမ်းထားရှိရာ စာပေဘဏ်တိုက်ကြီးများအဖြစ် တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်များတွင်  စာကြည့်တိုက်ကိုယ်စီရှိကြပြီး စာပေအသိမြင့်မားမှုမှ နည်းပညာခေတ်မီတိုးတက်သောခေတ်သို့   တဖြည်းဖြည်းတက်လှမ်းလာကြလျက်ရှိသည်။   အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အိန္ဒိယစသည့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့တွင် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ခေတ်မီတိုးတက်လာခြင်းသည် စာပေလေ့လာဖတ်ရှုမှု၊   သင်ကြားမှုတန်ဖိုးပေါ်မူတည်၍   ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။

စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်တစ်ချိန်က   အရှေ့တောင်အာရှ၌ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင်   စာပေပညာရပ်များကိုလေ့လာ၍   ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးတွင် ဥရောပနှင့်အာရှသားများ ပညာဆည်းပူးခဲ့ကြသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သည်       နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်သင်းပျံ့ခဲ့ပြီးရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည်လည်း ကမ္ဘာ့စာပေများစုဝေးရာရတနာဘဏ်တိုက်ကြီးပမာကျော်ကြားခဲ့သည်။  စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုလက္ခဏာကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြစ်၍ နှစ်ပေါင်း ၉၂  နှစ်တိုင်တည်ရှိခဲ့သော   ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီး ဆက်လက်အဓွန့်ရှည်တည်တံ့လျက်  အရှေ့တောင်အာရှတွင်  စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်  တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ပါသည်။     ။

Source: MWD Web Portal                

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက်ပညာရေးကဏ္ဍသည်ထိပ်ဆုံးမှရပ်တည်နေလေ့ရှိသည်။ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများအဆင့်မြှင့်တင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများအောင်မြင်ရေး၊ အဆောက်အဦနှင့်လမ်းတံတားတည်ဆောက်ရေး၊ အိုင်တီနည်းပညာမြှင့်တင်ရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများအကောင် အထည်ဖော်ရေး အစရှိသောအရေးပါသည့်နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ပညာ၏အခန်းကဏ္ဍကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်တွေ့ရှိရသည်။ ပညာသင်ကြားခြင်းသည် စဉ်ဆက်မပြတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပညာအရင်းအနှီးဖြင့်ပင် နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်ခွင့်ရှိခြင်းကြောင့် ပညာကိုကြိုးစားသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဘဝအုတ်မြစ်ခိုင်ခံ့အောင် တည်ဆောက်ကြရာတွင် ပညာရေးသည် အခြေခံအကျဆုံးအုတ်မြစ်လှေကားချပ်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းတွင်း ပညာသင်ယူခြင်းဖြစ်စဉ်ကိုအစပြု၍ ဘဝကိုပိုမိုတောက်ပအောင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပေသည်။ ပညာဥစ္စာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အနာဂတ် ဘဝခရီးအတွက် လွန်စွာအရေးပါလှသည်။ ပညာသင်ခါ မရှက်ပါနှင့်ဆိုသည့် ရှေးလူကြီးများ၏ သွန်သင်ဆုံးမမှုအတိုင်း ပညာကို စိတ်ပါဝင်စားစွာ သင်ကြားကြရမည်ဖြစ်ပေသည်။ စိတ်၏စူးစိုက်မှုသည် ကလေး၊ လူကြီးမရွေး မှတ်ဉာဏ်ကိုတိုးတက်စေသည်။ သင်ယူနိုင်စွမ်းရှိသလောက် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် ဖြတ်ထိုးဉာဏ်ကောင်းသည်။  အခြားသော အထွေထွေဗဟုသုတနှင့်ပညာလေ့လာမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်တွင်လည်း တိုးတက်စေနိုင်သည်။ မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနှင့်အထက်တန်းပညာရေးကို ဗဟိုပြု၍  အကျင့်စာရိတ္တကိုပြုပြင်ပေးနိုင်သည်။ လောကအကျိုးသယ်ပိုးခြင်း၊ ကိုယ်ချင်းစာတရား လက်ကိုင်ထားခြင်း၊ မျှဝေခြင်းကဲ့သို့ ကောင်းမွန်သောစိတ်စေတနာများ တိုးပွားစေနိုင်သည်။

နိုင်ငံတော်၏မျှော်မှန်းချက်သည်  ကျယ်ဝန်းနက်ရှိုင်းလှပေသည်။ စိုက်ပျိုးရေးပညာ၊ မွေးမြူရေးပညာ၊  စက်မှုပညာရပ်များကို  လွယ်လင့်တကူသင်ကြားခွင့်ရရှိမှု ဦးတည်ချက်ထက်သာလွန်သော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိရေး ပန်းတိုင်အထိ ရည်မှန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ပညာသင်ကြားသူတိုင်း  အနာဂတ်အလင်းတန်းကို မြင်နိုင်ခွင့်ရှိပေသည်။ ပညာနှင့်အလုပ်အကိုင်တွဲစပ်ဖော်ဆောင်သည့် ပညာရေးစနစ်တွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူအားလုံး လိုက်ပါကြရမည်ဖြစ်သည်။ မိမိနှစ်သက်ရာဘာသာရပ်အလိုက်၊ ဝါသနာအလိုက် ရွေးချယ်ပြီး နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးအခန်းကဏ္ဍ၊ စက်မှုနည်းပညာကဏ္ဍသစ်များကို ပီပီပြင်ပြင်ဖွင့်လှစ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာခေတ်တွင် ပညာဖြင့်အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းသည့်အလျောက် မိဘများအနေဖြင့် မိမိရင်သွေးကလေးများကို ပညာအမွေပေးရေးလက်မနှေးသင့်ပေ။

သို့ဖြစ်၍ ပညာခေတ်တွင် ပညာရှာဖွေရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာရေးအလှမ်းမဝေးရအောင် အနာဂတ်ရင်သွေးကလေးများကို ကျောင်းအပ်နှံပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေးဟူသည် ကစားမက်သူကလေးများဖြစ်သည်။  အိမ်ကိုခင်တွယ်သည်။  မိဘအပေါ် သံယောဇဉ်တွယ်တာလွန်းသည်။ မူကြိုကျောင်းသည် စာသင်ကျောင်းသို့မပို့ဆောင်မီ ကလေးများကျောင်းနေပျော်ရန် လေ့ကျင့်ပို့ဆောင်ရသော ရပ်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မိဘများသည် ငိုယိုနေသော ရင်သွေးငယ်ကလေးများကို ချော့မြှူ၍ ကျောင်းကို ပို့ဆောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေး၏ မျက်ရည်သည် တစ်ခဏတာအတွက် သနားစရာဖြစ်ပေသည်။ ဘဝအနာဂတ်အတွက်မူ တဒင်္ဂသနားစိတ်ဖြင့် ကျောင်းမပို့မိကြလျှင် တစ်ဘဝစာလုံးအတွက် နစ်နာသွားနိုင်ပေသည်။  ကလေးသဘာဝကျောင်းနှင့်စိမ်း၍ ဝမ်းနည်းနိုင်ပေသည်။ ကျောင်းမပျော်စိတ်ကြီးထွားလာနိုင်သဖြင့် ကျောင်းနေပျော်အောင်  မိဘ၊  ဆရာများက ဝိုင်းဝန်းကြိုးစားဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ 

အသိပညာ၊ အတတ်ပညာပြည့်စုံသော ပညာတတ်များပေါများလာစေရေး  ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများအားလုံး  စဉ်ဆက်မပြတ်  သာတူညီမျှ ပညာသင်ယူခွင့်အခွင့်အလမ်းများ ပိုင်ဆိုင်ရရှိနေချိန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်၏ အထူးပညာရေးမျှော်မှန်းချက်တစ်ရပ်လည်းဖြစ်သည်။ ပညာရေးတွင်ဆုံးခန်းတိုင်ပြီးမြောက်အောင်သင်ယူခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောပညာရေးစနစ်ကို   အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပေသည်။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာရပ်များ သင်ယူ တတ်မြောက်ပြီး သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းခွင်အသီးသီးသို့ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းများ လမ်းပွင့်လျက်ရှိပေသည်။ကလေးများအားလုံး အခမဲ့ပညာရေးစနစ်ဖြင့် ပညာသင်ယူခွင့်ရရှိမှုသည် နိုင်ငံတော်၏ ပညာရည်မြင့်မားရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ ပညာသင်ယူခွင့် အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုမရှိစေရေး မျှော်မှန်းဆောင်ရွက်မှုဖြစ်သည်။  ကလေးများ၏  “ပညာအရည်အသွေးမြှင့်တင်ဖို့  ကျောင်းအပ်နှံကြပါစို့”ဟူသော တိုက်တွန်းသံနှင့်အတူ မိဘများမှ ရင်သွေးငယ်များကို ကျောင်းအပ်နှံရေးရက်သတ္တပတ်နေ့ရက်များအတွင်း  ကျောင်းအပ်နှံပေးရန်လိုပေသည်။ ကျောင်းအပ်နှံရာတွင် ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်၊ ဗလာစာအုပ်၊ ခဲတံ၊ ဘောပင်များ အခမဲ့ရယူလျက် ကျောင်းနေပျော်အောင် ကြိုးစားကြရမည်ဖြစ်သည်။ ပညာပြည့်ဝ နှလုံးလှသည့် ဆရာ၊ ဆရာမများ၏ ကြိုဆိုအပြုံးနှင့်အတူ သင်ကြားပြသမည့်သင်ခန်းစာများကို စိတ်ပါဝင်စားစွာသင်ယူလျက်  အနာဂတ်ပညာခေတ်ကို မိဘ၊ ဆရာ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများအားလုံး၏ ပူးပေါင်းစွမ်းအားဖြင့်   မြှင့်တင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

အသက်အရွယ်ဟူသည် တရွေ့ရွေ့ကြီးရင့်လာစမြဲဖြစ်သည်။ အသက်အရွယ်အလိုက် သင့်လျော်သော အတန်းကိုယ်စီဖြင့်    ကျောင်းနေပျော်ကြရမည်သာဖြစ်သည်။   ကျောင်းအပ်နှံရေး  အချိန်ပေး၍ မိဘများမှ ကျောင်းအပ်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။  အဖြူအစိမ်းသည် ပညာရေး၏သင်္ကေတ မွန်မြတ်ဖြူစင်သည့် ကျောင်းဝတ်စုံဖြစ်သဖြင့် ဂုဏ်ယူစွာ ကျောင်းအပ်နှံသင့်လှပေသည်။ တူညီဝတ်စုံဖြင့် စာအံသံက စာသင်ကျောင်း၏အလှတရားဖြစ်သည်။ ကျောင်းတက် ခေါင်းလောင်းသံက ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူအားလုံးအတွက် မရိုးနိုင်သည့်ဂီတသံစဉ်ဖြစ်သည်။ ဝလုံး ကလေးမှ အစပြုသင်ကြားခြင်းမှတစ်ဆင့် အမှားကိုပြင် အမှန်ထင်အောင်  လမ်းပြပို့ဆောင်ပေးသည့် ဆရာ့အပြုံးပန်းတို့သည်လည်း  ပန်းတစ်ခင်းပမာ မွှေးကြိုင်လျက်ရှိပေသည်။  မိဘ၊ ဆွေမျိုးနှင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်ကို   အစဉ်အမြဲကိုယ်စားပြုနေမည့် ပညာသင်ကြားမှု ဖြစ်စဉ်တွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများသည်   အဓိကဇာတ်လိုက်များဖြစ်သည်။ ဇာတ်ကောင်စရိုက်ပီပြင်စွာ ကျောင်းသွားရမည်။ စာကိုကြိုးစားသင်ကြားကြရမည်။ ကျောင်းနေပျော်၍ စာတော်သော ကျောင်းသားကလေးများဖြစ်ကြရမည်။ ပညာသင်ကြားရခြင်း၏အနှစ်ချုပ်ကို လေ့လာမည်ဆိုပါက မိမိနောင်ရေးကောင်းစားရေးအတွက်သာဖြစ်သည်။ ပညာရွှေအိုးလူမခိုးနိုင်ပေ။  မိမိသင်ကြားတတ်မြောက်သည့် ပညာဥစ္စာဖြင့် ရေရှည်အကျိုးစီးပွားကိုဖန်တီးနိုင်ပေသည်။ ပညာခေတ်တွင် ကျယ်ပြန့်သောအတွေးအမြင်များစွာ ဝါသနာအလိုက် ကြိုးစားရယူနိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းများစွာပေါ်ပေါက်လာသည်။ အဆိုပါ အခွင့်အရေးကို လက်လွှတ်မခံဘဲ  အမိအရဖမ်းဆုပ်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာဖြင့်သာ လူ့အရည်အချင်းပြောင်လက်အောင်  စွမ်းဆောင်နိုင်ပေသည်။ 

လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အကောင်းဆုံးရေသောက်မြစ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏အနာဂတ်ပိုမိုကောင်းမွန်စေရေး ပညာရေးဖြင့် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေး၊  စီးပွားရေး၊   လူမှုရေး   နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ပြောင်မြောက်သော   ပညာရေး၏အရေးပါမှုကို  တွေ့ရှိရပေသည်။ ဆင်းရဲတွင်းမှဆွဲထုတ်နိုင်စွမ်းရှိသည့် ပညာသင်ကြားမှုဖြစ်စဉ်များကို ရပ်တန့်မပစ်ဘဲ  ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းသွားကြရမည်ဖြစ်သည်။  မိဘအားလုံး ကလေးပညာရေးကောင်းမွန်ရေး၊ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများ ကျောင်းပြင်ပသို့ မရောက်ရှိစေရေး၊ အဓိကရည်မှန်းချက်များဖြင့်   ရင်သွေးရတနာကလေးများ ကျောင်းပျော်အောင်ထားရှိရေး  ဆန္ဒမွန်ဖြင့် တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။    ။

Source: Myawady Web Portal

ပညာရေးသည် ရပ်တန့်၍ရသောအရာမဟုတ်လူတို့၏  အသိပညာ၊  အတတ်ပညာ၊  ကျွမ်းကျင်မှုနှင့်  သဘောထားအယူအဆ၊   အမြင်တို့   ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်  ဆောင်ရွက်ရသည့်ဖြစ်စဉ် တစ်ခုဖြစ်သည်။  လူငယ်များသည်   မိမိတို့၏   ဆန္ဒ၊ မိမိတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်ပန်းတိုင်သို့ အရောက်လှမ်း နိုင်ရန်အတွက်   ကလေးဘဝမှစ၍   ပညာကို အပတ်တကုတ်ဆည်းပူးလေ့လာရန် လိုအပ်သည်။ ပညာဆည်းပူးလေ့လာရာတွင် စာသင်ကျောင်းသည် အကောင်းဆုံး၊  အသင့်လျော်ဆုံး  ပညာသင်ယူရာ နေရာဖြစ်၍    ပညာပေးရာစာသင်ကျောင်းသို့ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးအားလုံးရောက်ရန် အရေးကြီးပေသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ် အခြေခံပညာကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန် စတင်တော့မည်ဖြစ်သည်။

ပညာခေတ်တွင်  မိမိတို့၏  ရင်သွေးငယ်များ

နောက်ကျကျန်ရစ်မှုမဖြစ်စေရန်၊   ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု မဖြစ်စေရန်   မိဘတို့က  ဝတ္တရားရှိသည့်အတိုင်း ငယ်စဉ်ကတည်းက ပညာသင်ကြားနိုင်ရန် အခြေအနေကောင်းများကို ဖန်တီးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်၊၊ ပညာရှာ လူငယ်များ၏ အနာဂတ်ကို အလေးထား လေးစားသောအားဖြင့် မပျက်မကွက် ကျောင်းအပ်နှံပေးကြရမည် ဖြစ်သည်။ ပညာရှာလူငယ်များအနေဖြင့်လည်း အပြိုင်အဆိုင်ပို၍မြင့်မားလာသော ယနေ့ကမ္ဘာတွင် သာမန်ထက်ထူးချွန်သည့် လူရည်ချွန်ပညာတတ်ကြီးများဖြစ်လာစေရန်   ကိုယ်တိုင်ကြိုးစားလေ့လာ သင်ယူကြရန် လိုအပ်သည်။ ပညာရလာလျှင် ၎င်းပညာဖြင့်  အဆိုးအကောင်း၊ အကျိုးအကြောင်းကို ခွဲခြားသိမြင်တတ်လာသည်။ ပညာမရှိလျှင် မျက်မမြင်နှင့်အလားတူ၍ စမ်းတဝါးဝါးဖြင့် လိုရာမရောက်ဘဲ ဒုက္ခအဖုံဖုံကြုံရသလို အရာရာတွင် ဆင်ခြင်ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်း မရှိသဖြင့် နောက်ဆုံးဒုက္ခအတွင်း၌သာ  နစ်မြုပ်ရသည်။  ထို့ကြောင့် အရာရာတွင် အဆိုးအကောင်း၊ အကျိုးအကြောင်းကို ခွဲခြားသိတတ်သော ပညာရှိရန်လိုအပ်၍ ပညာဖြင့်ကျိုးကြောင်းသိမြင်ကာ အရာရာဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်သွားမှသာ ချမ်းသာ သုခရရှိနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ပညာအခြေခံ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်   နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် “တစ်နိုင်ငံလုံး   အသိပညာ၊  အတတ်ပညာမြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊    ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု ပညာရှင်များ ထွန်းကား လာစေရေးအတွက်  လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို  အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရေး” ဟူ၍ လူမှုရေးဦးတည်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ်များ ဖြစ်လာမည့် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးအားလုံးကို မြေတောင်မြှောက်ပေးလျက်ရှိသည်။  နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် လူသားအရင်းအမြစ်သည် အဓိကကျသဖြင့် ပညာကို အဓိကတည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု၊ ရင့်ကျက်မှု၊ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုများသည် ပညာတတ် ပေါကြွယ်ဝမှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်   ပညာတတ်များ ပေါကြွယ်ဝရေးကို နိုင်ငံတော်က ဦးတည်ကြိုးပမ်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

အခြေခံပညာသည် နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် တာဝန်ယူပြုစုပျိုးထောင်ပေးရသော ပညာရေး ဖြစ်သည်နှင့်အညီ  “ဗလငါးတန်” နှင့် ပြည့်စုံသော နိုင်ငံ့သားကောင်းဖြစ်လာစေရန် အခြေခံပညာ မူလတန်းအဆင့်၊   အလယ်တန်းအဆင့်နှင့် အထက်တန်းအဆင့်တို့တွင် အဆင့်အလိုက် သင်ယူသူတို့၏ ဗီဇ၊ အထုံ၊ ဝါသနာ၊ စိတ်ဝင်စားမှု၊ စိတ်အားထက်သန်မှုတို့အလျောက် အခြေခံပညာသင်ယူသူတစ်ဦးချင်းစီအလိုက်  ခံယူနိုင်မှုစွမ်းဆောင်ရည်တို့အရ ကြိုးစားအားထုတ်သင်ယူစေရန်ဖြစ်သည်။

“ပညာရေးကို ပညာရေးနှင့်ဆက်နွှယ်ပတ်သက်သူများအားလုံး ပေါင်းစု တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရမည်” ဟူသော  အခြေခံသဘောတရားတစ်ရပ်ရှိသည်နှင့်အညီ  ကလေးများကျောင်းနေမြဲရန်၊ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်   ဆရာများ၊  ကျောင်းအုပ်များ၊ ပညာရေးကြီးကြပ်သူများ၊ မိဘနှင့် ရပ်ရွာလူထုများ၊ ကျောင်းသားများ၊ ပညာရေးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူများအားလုံးပေါင်းစု၍ အကောင်အထည်ဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ ပညာရေးမျှော်မှန်းချက်သည် နိုင်ငံသားတိုင်း၊ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးငယ်တိုင်း  အနည်းဆုံး  KG+9  (အခြေခံပညာ အလယ်တန်းအဆင့် ) ပြီးဆုံးသည်အထိ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။  အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့် အောင်မြင်ပြီးမြောက်သူမှသာ သက်မွေးပညာသင်တန်းကျောင်းများသို့ တက်ရောက်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အလယ်တန်းအဆင့် အောင်မြင်ပြီးမြောက်သည့် ကျောင်းသားများ၏ဘဝအတွက်    အာမခံချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိဘအုပ်ထိန်းသူများအနေဖြင့် အနည်းဆုံးအခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်   Grade-9 အောင်မြင်ပြီးမြောက်သည်အထိ ကျောင်းထားနိုင်ရေး ဦးစွာရည်မှန်းထားရန်လိုအပ်သည်။ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း ကျောင်းသို့ရောက်ရှိပါက  အခြေခံပညာမူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊  အထက်တန်းအဆင့်နှင့်အညီ ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ရမည့် အသိပညာဗဟုသုတများ  ပြည့်ဝနေရန်အတွက်  သင်ကြားသင်ယူမှု ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းများ   ဖန်တီးပေးခြင်းဖြင့် ကျောင်းနေပျော်၍ စာတတ်မြောက်သော၊ စာတော်သော ကျောင်းသားလူငယ်များ၊ နိုင်ငံ၏အနာဂတ်သားကောင်းများပေါ်ထွန်းလာမည်ဖြစ်သည်။

ဘဝတစ်သက်တာ သင်ယူလေ့လာနေကြရပညာရေးဆိုသည်မှာ  အမျိုးမျိုးသော  သင်ယူလေ့လာမှု နည်းလမ်းများမှတစ်ဆင့်    ရရှိသည့် အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ ကျွမ်းကျင်မှု၊ စွမ်းရည်၊ အရည်အသွေးနှင့် တန်ဖိုးများပင်ဖြစ်သည်။ လူတစ်ယောက်သည် ပညာကို မွေးကင်းစအရွယ်မှစပြီး ဘဝတစ်သက်တာ သင်ယူလေ့လာနေကြရခြင်းဖြစ်သည်။  ပညာကိုသင်ယူလေ့လာထားသည့် လူတစ်ဦးချင်းစီသည် မိမိတတ်မြောက်ထားသည့်ပညာနှင့် ဘဝကို ပြည့်စုံအောင်မြင်အောင် တည်ဆောက်နိုင်မည် ဖြစ်သကဲ့သို့ မိမိကိုယ်တိုင်နှင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်၏ လူမှုစီးပွားဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေပြီး လူ့အသိုက်အဝန်းကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်မည် ဖြစ်သည်။       ဘက်စုံပညာရေးသည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ၊ နည်းပညာဆိုင်ရာတတ်မြောက်မှုကိုသာမက     Personal Skills ဟုခေါ်သည့် ပင်ကိုအရည်အသွေး၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးများကို      ဘက်စုံမြှင့်တင်ပေးသကဲ့သို့ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှု  (Critical Thinking) ၊ ပြဿနာဖြေရှင်းမှု (Problem Solving)၊ တီထွင်ဖန်တီးမှု (Creativity)၊  ဆန်းစစ်အကဲဖြတ်မှု (Evaluation)၊  ပိုင်းခြားစိတ်ဖြာသုံးသပ်မှု (Analytical Skills)၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု  (Collaboration)၊  အလိုက်သင့်ဆောင်ရွက်တတ်မှု (Adaptability)၊ လူမှုဆက်ဆံရေး (Social Skills)၊ စိတ်ခံစားချက်နားလည်မှု (Emotional Intelligence)၊ တရားမျှတမှု (Justice)၊ လောကနီတိဆိုင်ရာအပြုအမူ ( Ethical Behavior )၊ ဦးဆောင်တတ်မှု (Leadership )အစရှိသည့်  ဘက်စုံကျယ်ပြန့်သည့် အရည်အသွေးများ၊ စွမ်းရည်များ၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးများ၊ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများကို ပြည့်စုံစေမည်ဖြစ်သည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင်   ဘက်စုံပညာရေးသည် အရေးကြီးသည့်ကဏ္ဍတစ်ရပ်၌   ပါဝင်နေပြီး ဘက်စုံပညာ ထူးချွန်သည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များသည် နိုင်ငံသားများ၏  ရပိုင်ခွင့်နှင့် တာဝန် ဝတ္တရားများကို ပိုမိုနားလည် သဘောပေါက်ကြသည်နှင့်အညီ  ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးတွင် ပိုမိုပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်သည့် အင်အားစုများဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင် အသိပညာ၊  အတတ်ပညာ၊  ပင်ကိုအရည်အသွေး၊ စွမ်းရည်များနှင့်ပြည့်စုံသည့်  လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်သည့်    ဘက်စုံပညာရေးကဏ္ဍကို  မြှင့်တင်ရန် ဦးတည်ချက်ထားပြီး ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန အောက်ရှိ ကျောင်းပြင်ပနှင့် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနက  အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်တွင် ကျောင်းမနေခဲ့ရဘဲ  စာတတ်မြောက်ခြင်းမရှိသေးသည့် ကျောင်းနေ အရွယ်လွန်ကလေးများကို  တစ်ယောက်မျှမကျန်ရအောင်   ကောက်သင်းကောက်ယူပြီး စာသင်ပေးလျက်ရှိသည်။ ထိုသို့ကျောင်းပြင်ပနှင့်် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနက  ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့်  ကျောင်းနေအရွယ် လွန်သက်ကြီးစာမတတ်သူများ    လုံးဝပပျောက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနေအရွယ်တွင် ကျောင်းနေခွင့် မရခဲ့သည့် စာမတတ်သူ ကျောင်းနေအရွယ်လွန်များ ပပျောက်သွားမှသာ စာမတတ်သူ လုံးဝ ပပျောက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်များအားလုံး ကျောင်းတက်ရောက်နိုင်ရေးကို   အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ်ခံယူပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။

ယနေ့ ကျောင်းနေအရွယ်လူငယ်မောင်မယ်များသည် မကြာမီကာလတွင် တစ်ဦးချင်းစီ၏ တာဝန်များ၊ မိသားစု၏တာဝန်များ၊ ရပ်ရွာ၏တာဝန်များ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်း၏တာဝန်များ၊    နိုင်ငံတော်၏တာဝန်များကို လက်ဆင့်ကမ်းထမ်းဆောင်ရတော့မည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်အတွက်   အခြေခံပညာကျောင်းများသည် ကျောင်းသားများကို   ပညာအခြေခံကောင်းများနှင့်အတူ “ ပညာပြည့်ဝ နှလုံးလှ” သူများဖြစ်ပေါ်လာအောင်သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။  ကျောင်းသားလူငယ်များအနေဖြင့်လည်း  စာသင်ခန်းကရသော ပညာနှင့် ရောင့်ရဲတင်းတိမ်မနေဘဲ စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာအားထုတ် နေကြရမည်ဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး အောင်မြင်သောဘဝတစ်ခုဖြစ်စေရန် အချိန်မဖြုန်းဘဲ   ပညာကိုကြိုးစားလေ့လာသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အဓိကဖန်တီးရှင်ဖြစ်သော ပျိုးထောင်သူ    မိဘများအနေဖြင့်လည်း   မိမိ၏စေတနာနှင့် အမြော်အမြင်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။    သားသမီးများကို    စာသင်ခန်းနှင့် နီးသည်ထက်နီးအောင်    ကျောင်းရှိရာအရပ်သို့  ပို့ဆောင်ပေးခြင်းဖြင့် မိမိ၏ရင်သွေး ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးများ၏ နောင်ရေးစိတ်အေးရအောင်၊ ပညာရေးဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်အောင်   မိဘ၊  ဆရာ၊ ကျောင်းသားဆိုသည့် ဒေါက်တိုင်သုံးခုဖြင့်  အချိန်အခါမလင့်စေဘဲ ကျောင်းတက်နိုင်စေရေး ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် သွားကြရမည် ဖြစ်သည်။    ။

ရာသီကားမိုးရာသီဖြစ်သကဲ့သို့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ သစ်ပင်၊ သစ်ရွက်၊ သစ်ခက်ကလေးများသည် စိမ်းလန်းစိုပြည်လန်းဆန်းနေသည့်အပြင် ဝတ်ရည်ထုံမွမ်းသည့် ပန်းရနံ့တို့သည်လည်း ဝန်းကျင်တစ်ခို မွှေးပျံ့သင်းကြိုင်နေပေသည်။ ထိုသို့သောအခါသမယတွင် သစ်ပင်ပန်းပင်တို့သည် နှစ်ဟောင်းမှရွက်ဟောင်းများကို ကြွေကျ၍ ဝတ်ရုံလွှာကိုချွတ်ကြကာ နှစ်သစ်ကို  အားသစ်အင်သစ်ဖြင့် စိမ်းစိမ်းစိုစို ပြန်လည်လန်းဆန်းအသက်ဝင်လျက်ရှိသည်။ ထို့အတူပင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ လူငယ်လေးများဖြစ်ကြသော အနာဂတ်၏ကြယ်ပွင့်ကလေးများသည်လည်း ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ်တစ်နှစ်ကို ကုန်ဆုံးလွန်မြောက်၍ နွေရာသီပိတ်ရက်တို့တွင် အနားယူခဲ့ကြပြီးဖြစ်ရာ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်တစ်နှစ်၏ အစကနဦးကို အားမာန်အပြည့်ဖြင့် ရွှင်လန်းတက်ကြွစွာ ချီတက်ကြရန်အသင့်ဖြစ်နေကြပေပြီ။ နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်အတွက် မေလ ၂၂ ရက်မှ ဇွန်လ ၁ ရက်အထိကို ကျောင်းအပ်နှံရေးသီတင်းပတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ကျောင်းအပ်နှံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ဥယျာဉ်မှူးသည် မိမိ၏ဥယျာဉ်အတွင်းမှ ရောင်စုံပန်းကလေးများလှပစေရန် ပေါင်းသင်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့် အာဟာရဆေးများပက်ဖျန်းပေးခြင်း၊ ဖျက်ဆီးတတ်သော  ပိုးကောင်များရန်မှ  ကင်းဝေးစေရန် ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းပေးခြင်း စသည်တို့ကို ပြုလုပ်နေပါမှ ရောင်စုံပန်းများ လှပတင့်တယ်မွှေးကြူရပေသည်။ အနာဂတ်ကိုပုံဖော်စွမ်းဆောင်နိုင်မည့် လူငယ်လေးများကိုလည်း ဥယျာဉ်မှူးကောင်းများကဲ့သို့ မိဘများ၊ ဆရာများက ဝိုင်းဝန်းပြုစုပျိုးထောင်ပေးပါမှ မှန်ကန်သောလမ်းကြောင်းပေါ် လျှောက်လှမ်းနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်လျှောက်လှမ်းနိုင်စေရန်အတွက် မိဘ၊ ဆရာ၊ ပြည်သူလူထုတို့အားလုံးစုပေါင်း၍ မြေတောင်မြှောက်ကာပျိုးထောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

မည်မျှပင် မျိုးစေ့ကောင်းမွန်နေသောအပင်ဖြစ်ပါစေ ရေခံမြေခံကောင်းတွင် စိုက်ပျိုးပါမှ၊ ဘေးပယောဂအနှောင့်အယှက်အဖျက်အဆီးများကင်းစင်ပါမှ အပင်သန်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းသားလူငယ်လေးများအတွက်လည်း ကောင်းမွန်သောပတ်ဝန်းကျင်ရှိနေစေရန် အထူးအရေးကြီးသည်။

“ပညာမြင့်မှ လူမျိုးတင့်” နိုင်ပေမည်။ လူမျိုးတင့်နိုင်စေရန်အတွက်  ကျောင်းသားလူငယ်လေးများ ပညာရည်မြင့်မားလာစေရန် အဘက်ဘက်မှဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် မိဘများဘက်မှ ငွေကြေးချို့တဲ့ကာ ကျောင်းအပ်နှံမှုမပြုနိုင်ခြင်းတို့ မရှိကြစေရန် ကျောင်းလခ၊ မိဘ၊ဆရာအသင်းကြေး၊ အားကစားကြေး၊ စာရေးကိရိယာနှင့်စာကြည့်တိုက်ကြေးအပါအဝင် မည်သည့်အခကြေးငွေကိုမျှ ကောက်ခံခြင်းမရှိပါချေ။ ထို့ပြင် KG မှ Grade-12 အထိ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများကို ပုံနှိပ်စာအုပ်နှင့် ဗလာစာအုပ်၊ ခဲတံ၊ ဘောပင်စသည့် စာရေးကိရိယာများ အခမဲ့ပေးဝေကာ KG မှ Grade-5အထိ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများအား ကျောင်းဝတ်စုံ တစ်စုံစီကိုလည်း အခမဲ့ပေးထားသည်ဖြစ်ရာ မိဘများအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကိုအထိုက်အလျောက်လျော့ကျစေရန် ကူညီပေးထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ဥယျာဉ်တစ်ခု စိမ်းစိုလှပ သင်းပျံ့ကြိုင်လှိုင်နေစေရန်အတွက် ရေခံမြေခံကောင်းရှိရန်လိုအပ်သကဲ့သို့ နေရောင်ခြည်ရရှိမှု၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်မှု၊ အဖျက်ပိုးများကင်းစင်မှု၊ အားအင်ပြည့်ဝမှု စသည်ဖြင့် ဘက်စုံထောင့်စုံမှ ပံ့ပိုးမှုတို့ရှိမှသာ အောင်မြင်ကျန်းမာသော  ပန်းခြံကြီးဖြစ်ပေလိမ့်မည်။  နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အတွက်ဖြစ်စေ၊ လူတစ်ဦးအတွက်ဖြစ်စေတိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးစေရန်ကား ပညာရေးသည် အရေးကြီးဆုံးအခန်းကဏ္ဍပင်ဖြစ်သည်။ အသိဉာဏ်ပညာ၊ ဗဟုသုတများ ရှာမှီးနိုင်စေရန် တစ်ခုတည်းသောနေရာသည်ကား စာသင်ကျောင်းများပင်ဖြစ်သည်။ စာပေပညာများကိုသင်ယူပါမှ  အကြောင်းအကျိုး၊  အကောင်းအဆိုးခွဲခြားတတ်ကာ ဘဝလှပမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်အတွက် အားထားဖွယ် လူငယ်၊ လူရွယ်များ ဖြစ်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခုနှစ် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ် ကျောင်းအပ်နှံရေးသီတင်းပတ်ကို  “ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးအားလုံး စဉ်ဆက်မပြတ် ပညာသင်ယူဖို့ ကျောင်းအပ်နှံကြပါစို့”ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ချမှတ်ကာ ကျောင်းအပ်နှံရေးအစီအစဉ်များကို အစိုးရနှင့် ပြည်သူလူထုတို့ ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းအကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ မိဘပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ ရင်နှစ်သည်းချာဖြစ်သော၊ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော သားသမီးရတနာလေးများကို အရောင်တောက်ပလာစေရန် ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်သည့် ပညာရှာမှီးရာနေရာဖြစ်သော စာသင်ကျောင်းများသို့ အပ်နှံပါမှ ကလေးများအသိပညာရရှိမည်ဖြစ်သည်။ အသိပညာရှိလာပါမှ နိုင်ငံတော်၏အနာဂတ်ကို လှပစွာပုံဖော်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ “ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီး” ဖြစ်သော သားကောင်း၊ သမီးကောင်း ရတနာများအား လမ်းမှန်ပေါ် လျှောက်လှမ်းနိုင်စေရန် တက်ညီလက်ညီဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

လောကကြီးတွင် ပန်းအမျိုးပေါင်းလည်း လွန်စွာများပြားစုံလင်လှပသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ပန်းတိုင်းတွင်ကား  သူ့အလှတရားနှင့်သူ ရှိနေကြစမြဲပင်ဖြစ်သည်။ ထိုအလှတရားများကိုပေါ်လွင်စေရန်၊  ပိုမိုလှသည်ထက်လှပနိုင်စေရန်  ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းပုံဖော်မှုပြုသည့် ဥယျာဉ်မှူးကောင်းရှိရန်မှာလည်း လွန်စွာအရေးကြီးလှပေသည်။ နိုင်ငံတော်အတွက် အရည်အသွေးပြည့်ဝသည့် ထူးချွန်ထက်မြက်သော  လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ကောင်းများကို မွေးထုတ်ပေးရာတွင် ဆရာသည် အခရာဖြစ်သည်။

နိုင်ငံ့လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ မျိုးဆက်တိုင်း တော်တည့် ကောင်းမွန်နေစေရန် ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်းသည် ဆရာ၏ ပညာအရည်အချင်းနှင့် စေတနာ၊ ဝါသနာ၊ အနစ်နာထားကာ ကြိုးစားပုံဖော်ပေးမှုတို့အပေါ်တွင်တည်မှီနေသည်။“တပည့်များစွာ၊ ငါ့ထက်သာ၍၊ နေရာတိုင်းမှာအရေးပါ”စေရန်ဥယျာဉ်မှူးနှင့်တူသော ဆရာများကပြုစုပျိုးထောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ အရေးပါလှသော ဆရာတို့၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြင့်မားတိုးတက်စေရန်အတွက်လည်း နိုင်ငံတော်မှ စွမ်းရည်မြှင့်သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ပို့ချပေးလျက်ရှိ သည်။ အနာဂတ်၏တာဝန်များကို ပခုံးပြောင်းယူကြရမည့်ကျောင်းသားလူငယ်များကို စည်းကမ်းရိုသေသူများ၊ ပညာပြည့်ဝသူများ၊ တွေးခေါ်စဉ်းစားတတ်သူများ၊ နိုင်ငံတော်အပေါ် သစ္စာစောင့်ထိန်းသူများဖြစ်စေရန် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့   လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးနိုင်ရန်အတွက် “ပညာသည်သာ အခရာ”ဖြစ်၍ ပညာရှာမှီးနိုင်ရာ စာသင်ကျောင်းများသို့ ကျောင်းအပ်နှံခြင်းဖြင့် မိမိတို့ရင်သွေးများ၏ဘဝခရီးကို ဖြောင့်တန်းစွာ လျှောက်လှမ်းမှုပြုနိုင်စေရန် လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်သို့တင်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

မိုးဦးရာသီတွင် စိမ်းစိုအုံ့မှိုင်းမှုနှင့်အတူ မိုးစက်၊ မိုးပေါက်တို့သည် ပန်းတို့အတွက် လောကဓံတရားဟုဆိုနိုင်သော်ငြား  ထိုလောကဓံကြောင့်ပင် လှပမွှေးပျံ့သော ပန်းပွင့်တို့ကို ဖူးပွင့်နိုင်ကြသည်မှာလည်း အမှန်တရားပင်ဖြစ်သည်။ မိုးရေစက်တို့အကြားဝယ် ဖြူ၊ နီ၊ ပြာ၊ ဝါ ရောင်စုံပန်းတို့၏အလှတရား၊ စိမ်းစိုသော သစ်ရွက်၊ သစ်ခက်တို့၏ အလှတရားများနှင့်အတူ ဇွန်လ  ၂ ရက်မှစတင်၍ ဘဝ၏လှေကားများကို တစ်ဆင့်ချင်း၊ တစ်ဆင့်ချင်း အားမာန်အပြည့်ဖြင့် ချီတက်လျှောက်လှမ်းကြမည့် ကျောင်းသား၊ကျောင်းသူလူငယ်များ၏ အဖြူ၊ အစိမ်း တူညီဝတ်စုံ ယူနီဖောင်းအလှတရားတို့သည်လည်း နှိုင်းတုမမီနိုင်သော ပန်းချီကားချပ်တစ်ချပ်သဖွယ်ပင် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ ထိုတူညီဝတ်စုံဝတ်ဆင်ထားမှု၏ နောက်တွင် စိတ်ဓာတ်ပိုင်းဆိုင်ရာများလည်း တိုးတက်ပြောင်းလဲလာပြီး မိမိတို့ဘဝနှင့် နိုင်ငံတော်အတွက် အသိပညာများကြွယ်ဝကြကာ ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်ဝသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ကလေးများ ဖြစ်ထွန်းပေါ်ပေါက်လာကြရခြင်းပင်ဖြစ်သည်။  ထိုသို့ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များကို မြေတောင်မြှောက်ပေးနိုင်စေရန်အတွက် ကျောင်းအပ်နှံကြရမည်ဖြစ်သည်။

"Education breeds confidence. Confidence breeds hope. Hope breeds peace." “ပညာရေးက ယုံကြည်မှုကို မွေးဖွားပေးတယ်။ ယုံကြည်မှုက မျှော်လင့်ချက်ကိုမွေးဖွားတယ်။ မျှော်လင့်ချက်က ငြိမ်းချမ်းရေးကိုမွေးဖွားတယ်” ဟု  ကွန်ဖြူးရှပ်သင်ကြားပေးခဲ့သော ပညာရေးဆိုင်ရာဒဿနများက ဖော်ပြပေးနေသည်မှာ  အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများ ကျောင်းအပ်နှံရေးအတွက် နိုင်ငံတော်၏ ရည်မှန်းချက်မှာ “ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများအားလုံး ကျောင်းသို့ရောက်ရှိရေး နှင့်အနည်းဆုံး ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတိုင်း KG+9 ပြီးမြောက်ရေးဖြစ်သည့်အတွက်   ကျောင်းအပ်နှံရာတွင်   ငွေကုန်ကြေးကျမရှိစေရန်၊   ပညာရည်မြင့်မားစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးထားသည့်အတွက် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း  ကျောင်းအပ်နှံနိုင်ကြစေရန် မိဘပြည်သူများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ရပ်ရွာလူထုများ၊ ဌာနဆိုင်ရာများအားလုံး ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ Grade-9 အောင်မြင်ပြီးမြောက်သူများအတွက် စက်မှု၊ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးကျောင်းများလည်း ဖွင့်လှစ်ပေးပြီး နိုင်ငံ့သားကောင်းရတနာလေးများအတွက် အခွင့်အလမ်းများစွာကို  နိုင်ငံတော်မှ  ဖန်တီးပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံအတွင်းဆင်းရဲမှုလျှော့ချပြီး  လူမှုစီးပွားဘဝများ တိုးတက်လာစေရန် ပြည်သူများ၏ ပညာရည်မြင့်မားရေးသည် အခြေခံလိုအပ်ချက်ဖြစ်သည့်အတွက် မြို့ပေါ်နေပြည်သူများသာမက ကျေးလက်နှင့် ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသများတွင်ရှိသည့် ပြည်သူလူထုများပါမကျန်  ပညာတတ်မြောက်စေရန် ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများအားလုံး စာသင်ကျောင်းသို့ရောက်ရှိ  အပ်နှံလာစေရေး၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပညာသင်ယူမှုမဆုံးရှုံးစေရေး၊   အချိန်မတိုင်မီကျောင်းထွက်မှုမရှိစေရေး၊ ကျောင်းအပ်နှံမှုနှုန်းမြင့်မားလာစေရေးတို့အတွက် မိဘ၊ ဆရာ၊ ရပ်ရွာလူထု၊ ဌာနဆိုင်ရာများသည် အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ် ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြပါစို့ဟု တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။    ။

Source: Myawady Web Portal

လူတစ်ဦးရဲ့ ဘဝတန်ဖိုးကို ပညာနဲ့သာတိုင်းတာတဲ့အတွက် လူတိုင်းပညာတတ်ဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြရတယ်။ ပညာကတည်ငြိမ်တဲ့လမ်းကို ခင်းပေးနိုင်လို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလမ်းကသွားမလား၊ ဟိုလမ်းကသွားမလား လမ်းကြောင်းမှန်အောင် ပြပေးနိုင်တယ်။ အမှောင်ထုကြား အလင်းဓာတ်ပေး၊ အန္တရာယ်မရှိအောင် ကာကွယ်ပေးတယ်။ ကောင်းခြင်းနဲ့ မကောင်းခြင်းအကြား၊ အမှန်နဲ့အမှားကြားကောင်းတာ၊ မှန်တာကိုသာ ရွေးချယ်ခွင့်ပေးပြီး အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်တတ်ကိုင်တတ်အောင်၊ လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်အောင်လည်း အခွင့်အရေးပေးတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ ပညာအခြေခံမယ့်လမ်းမှန်မှာ လမ်းမပျောက်အောင် လျှောက်လှမ်းမယ့်သူတွေအတွက် ဘဝရှင်သန်ရပ်တည်မှုအာမခံချက်က ပညာပဲဆိုတာကို အသိအမှတ်ပြုနိုင်စွမ်းရှိရန်က အဓိကလိုအပ်ချက်ဖြစ်သွားပါပြီ။

သညာသိနှင့် ပညာသိ

ဒီနေရာမှာ သညာသိနဲ့ပညာသိကိုတော့ ကွဲပြားစေချင်တယ်။ သညာသိနဲ့ ပညာသိမှာ မှတ်သိ၊ ဖတ်သိ၊ ဘွဲ့ရအသိနဲ့ သညာသိအမှတ်လောက်နဲ့ မိမိကိုယ်မိမိ မရောင့်ရဲ၊ မတင်းတိမ်စေချင်ပါ။ သညာသိလောက်နဲ့ ရပ်နေတဲ့အတွက် ပညာမပြည့်ဝခြင်းရဲ့ ကြမ်းတမ်းခက်ထန်မှုတွေကို ယနေ့ကျွန်တော်တို့ ခံစားနေကြရတယ်။ ဒါကြောင့် ပညာသိအထိ လှမ်းစေချင်တယ်။ ဘာတွေကွာခြားသွားလို့ပါလဲ၊ ဗုဒ္ဓတရားတော်အရဆို သညာသိနဲ့ ပညာသိကြားမှာ ဝိညာဏ်သိဆိုပြီးတောင် နာယူခဲ့ဖူးပါတယ်။

ဒီနေရာမှာတော့ ရတနာကို ရတနာထိုက်မှန်းမသိ၊ အတုအစစ်မှန်းမသိတဲ့ သညာသိနဲ့ အတုအစစ်ခွဲခြားတတ်ပြီး ရတနာကို ရတနာမှန်းသိတဲ့ ပညာသိဆိုတဲ့ အသိနှစ်မျိုးကို အရိပ်မျှ ခွဲခြားနိုင်ရင်ရပါပြီ။ ဆင်ခြင်စဉ်းစား သုံးသပ်နိုင်စွမ်း၊ အမှားအမှန်ခွဲခြားနိုင်စွမ်း၊ အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်နိုင်စွမ်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာနိုင်စွမ်းရှိပြီး အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်စွမ်းအထိကို ပညာသိကလမ်းပြပေးပါတယ်။ သညာသိမှာက လက်တွေ့မပါတဲ့ သီအိုရီအသိနဲ့တင် ပြီးပြည့်စုံနေတယ်။ စာမေးပွဲရလဒ်နဲ့တင် ကျေနပ်နေတာမျိုးဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ပညာသိဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြပါဆိုပြီး တိုက်တွန်းနေကြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

စာထဲမှ အမှန်တရားဆိုတာ

သညာသိနဲ့မတူတဲ့ ပညာသိဆိုတဲ့အရည်အချင်းကို တန်းတက်ဘွဲ့ရရုံနဲ့မပြီးဘဲ မိမိပညာကိုတိုးတက်ပွားများနေအောင် ဆက်လက်ဆည်းပူးလေ့လာဖတ်မှတ်အသုံးချခြင်းကနေ ရယူရပါမယ်။ မိမိရထားတဲ့ဘွဲ့ကို လက်တွေ့နယ်ပယ်မှာ အသုံးချနိုင်အောင်ကြိုးစားကြည့်ပါ။ စာသိနဲ့လက်တွေ့ကို ပေါင်းစပ်အသုံးချနိုင်ခြင်းက အတွေ့အကြုံကောင်းကို ပေးပါတယ်။ ဒီအတွက်လည်း မဖြစ်မနေစာများများဖတ်ရမှာဖြစ်ပြီး အစောပိုင်းငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်ဘဝမှာကတည်းက ရသမျှအရင်းအမြစ် စာပေမျိုးစုံကနေ ဖတ်နိုင်သမျှဖတ်မှတ်နိုင်သမျှ မှတ်သင့်ပါတယ်။

နောက်တော့ ဘယ်လိုစာပေမျိုးက ကောင်းသလဲ၊ မှန်သလဲ စူးစမ်းလေ့လာလိုစိတ်နဲ့ ဖတ်တတ်၊ မှတ်တတ်အောင်ကြိုးစားရမယ်၊ ဘယ်သူရေးတဲ့စာက ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကိုဘယ်လိုအကျိုးပြုနေသလဲ၊ လေ့လာနိုင်သမျှလေ့လာပြီး တန်ဖိုးသိလာရင် သုတအရာမှာ စွယ်စုံဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ မိမိဖတ်မှတ်ပြီးသား စာပေကနေအဆီအနှစ်ကို ကောက်နုတ်ပြီး လက်တွေ့အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီဆီလျော်မှု ရှိ၊ မရှိ တိုင်းတာတွက်ချက်နိုင်လေ လက်တွေ့နယ်ပယ်မှာ မိမိပညာကို ပိုပိုအသုံးချနိုင်လေပါပဲ။ စာထဲမှ အမှန်တရားကို ရှာဖွေနိုင်ခြင်းဆိုတာ ဒီအချက်ကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။

ပညာရှိနှင့် ပညာရှင်ဆိုတာ

ဒီလိုနဲ့ ဖတ်ရင်း၊ မှတ်​ရင်း၊ လေ့လာရင်းကနေဘာပြဿနာဖြစ်ဖြစ် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာတတ်လာမယ်၊ အစွန်းနှစ်ပါးရှောင်တတ်လာမယ်၊ မြင်ကွင်းကျယ်ကျယ်နဲ့ ကြည့်တတ်၊ မြင်တတ်လာပြီး အနာဂတ်ကို ခန့်မှန်းတတ်လာမယ်၊ အခြေအနေအရပ်ရပ်အပေါ် သုံးသပ်တတ်လာတယ်။ သုံးသပ်ချက်နဲ့အညီ တွေ့ရှိချက်ကို လက်တွေ့အခြေအနေနဲ့ ချိန်ထိုးလာနိုင်တဲ့အခါ ဘယ်ဟာကအမှန်၊ ဘယ်ဟာကအမှား၊ ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်ဆိုပြီး မြင်လာမယ်။ အမှန်မြင်ရင် အမှားလုပ်ဖို့ ဝန်လေးလာခြင်းဟာ ဆင်ခြင်တုံတရားပါပဲ။ အမှားနည်းအောင်နဲ့ အမှန်များလာဖို့အတွက် သူသိထားသမျှ သူတတ်ထားသမျှ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမျှဝေလို စိတ်ဟာ အလိုလိုဖြစ်လာသလိုပါ။

အဆိုးနည်းပြီးအကောင်းများတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို တည်ဆောက်ချင်သူ၊ စံနမူနာယူထိုက်သူတွေ ကျွန်တော်တို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ များစွာရှိပါတယ်။ သူတို့ဟာ သူတို့ ကျင်လည်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ကျန်းကျန်းမာမာရှိစေချင်တယ်၊ သန့်သန့်ရှင်းရှင်းရှိစေချင်ကြတဲ့အတွက် တာဝန်ရှိ စိတ်နဲ့ တာဝန်ယူပေးဖို့ဝန်မလေး၊ စေတနာသဒ္ဓါတရားထက်သန်စွာနဲ့ တာဝန်ယူဖို့ အသင့်ရှိနေကြပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် မိမိပညာကို သိနေရုံနဲ့ မပြီးရှိနေအောင်၊ ရှိနေရုံနဲ့မပြီး လက်တွေ့မှာ အသုံးချနိုင်အောင်နဲ့ ထာဝရရှင်သန်နေတဲ့ပညာဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်စွမ်းသူကိုသာ ပညာရှိတစ်ဦး၊ ပညာရှင်တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ကြပါတယ်။

ဒါကိုပဲ ပညာသိ သိတဲ့ ပညာရှိ၊ ပညာရှင်အဖြစ် မှတ်ယူကြရအောင်ပါ။ ပညာမြင့်မှ ပွဲလယ်တင့်မယ်၊ ပညာမြှင့်မှ လူမျိုးမြင့်မယ်ဆိုတာ ဒီအချက်ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီအဆင့်၊ ဒီလယ်ဗယ်အထိ သွားနိုင်မှသာ ကျွန်တော်တို့လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံတော်ကြီးက တည်ငြိမ်မယ်၊ အေးချမ်းမယ်၊ ငြိမ်းချမ်းမယ်လို့ ယုံကြည်မိပါတယ်။

ဒါမှလည်း ပညာရဲ့အဓိပ္ပာယ်က ပြည့်ဝနေမှာ ဖြစ်သလို ပညာရဲ့တန်ဖိုးက မြင့်မားနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပညာရှင်ဆရာ ဆရာမကြီးတွေ၊ နိုင်ငံအကြီးအကဲတွေ၊ မိဘတွေက သူ့အတိုင်းအတာနဲ့သူ မိမိတို့ရင်သွေးတွေကို ပညာတတ်အောင်သင်ပြီး ပညာတတ်တွေဖြစ်ဖို့၊ ပညာရှင်တွေဖြစ်ဖို့ အဆင့်လိုက် ကျရာကဏ္ဍကနေ တတ်နိုင်သမျှအခွင့်အလမ်းတွေ ပေးနေကြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း မိဘတွေက မိမိတို့ရင်သွေးတွေကို ကျောင်းအပ်ကျောင်းထားကြဖို့၊ လူငယ်တွေအနေနဲ့လည်း ကျောင်းဆက်တက်ကြဖို့ ကျောင်းမထွက်ကြဖို့ ယခုလို စဉ်ဆက်မပြတ် ပညာပေးနှိုးဆော်တိုက်တွန်းကြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

လူမှုစီးပွားမဖွံ့ဖြိုးမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေဟာ ပညာရေးအားနည်းမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့အတွက် စဉ်ဆက်မပြတ်လေ့လာသင်ယူခြင်းကနေ လိုအပ်နေသေးတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကွက်လပ်များစွာကို ဖြည့်ဆည်းသွားရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ သဘာဝဘေး၊ ရောဂါဘေး၊ လူကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ လူလုပ်ဘေးဒဏ်တွေကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ အခက်အခဲတွေ၊ အားနည်းချက်တွေ၊ စိန်ခေါ်မှုတွေအနည်းနဲ့အများ ဆီးကြိုနေလင့်ကစား ပညာသင်ယူလိုစိတ်ဖြစ်နေအောင် မပြတ်နှိုးဆော်တိုက်တွန်းနေရမှာဖြစ်ပါတယ်။

လူတော်လူကောင်းဖြစ်ဖို့ရန်

ဒီနေရာမှာ ယုံကြည်ချက်၊ ခံယူချက်နဲ့ ဝီရိယစိုက်ထုတ်စွမ်းအားတွေက အရေးကြီးသွားပါပြီ။ ငါတို့စာတတ်မှရမယ်၊ ပညာတတ်မှ လူရာဝင်မယ်၊ ပညာရှိမှ အများအကျိုး ထမ်းနိုင်မယ်၊ ပညာရှင်ဖြစ်မှ မိမိတည်ဆောက်လိုတဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ မိမိပုံဖော်လိုတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖြစ်မယ်၊၊ အနည်းဆုံးတော့ မိမိမိသားစုအတွက် အကျိုးပြုနိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်မျိုး၊ ဒီလိုယုံကြည်ချက်ကောင်းရှိခဲ့ရင် မိမိသွားချင်တဲ့ပန်းတိုင် မိမိရောက်ချင်တဲ့အိပ်မက် မရရအောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ခံယူချက်မျိုးဖြစ်လာဖို့က မခက်ခဲတော့ပါဘူး။

ပညာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ယုံကြည်ချက်၊ ခံယူချက်သာ ခိုင်မာလာခဲ့ရင် လိုအပ်တဲ့ဝီရိယ ကြိုးစားအားစိုက်ထုတ်မှုဆိုတာလည်း အလိုလိုဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပညာကို အားပေးတယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာလည်း နည်းမှန်လမ်းမှန်ဖြစ်ရမယ်။ မိဘဆရာတွေဟာ ကိုယ့်သားသမီးကို တော်နေရုံနဲ့ မပြီး၊ ကောင်းအောင်လည်း လမ်းပြပေးနိုင်တဲ့အထိ တာဝန်ကျေသင့်ပါတယ်။ လူတော်တစ်ယောက်အပြင် လူကောင်းတစ်ယောက်အသွင်ကိုပါ ပုံဖော်ပေးနိုင်မှသာ မိသားစုအတွက်အားကိုးရာဖြစ်ပါမယ်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက်လည်း တာဝန်ကျေသူ တစ်ယောက်ဖြစ်ပါမယ်။

လူကောင်းဆိုတဲ့လက္ခဏာမှာ ပညာကိုတန်ဖိုးထားခြင်း၊ မင်္ဂလာတရားနဲ့အညီ အသိအလိမ္မာရှိခြင်း၊ အနီးစပ်ဆုံးကိုယ့်မိဘ၊ ကိုယ့်ဆရာသမားကျေးဇူးအထူးသိတတ်ပြီး ရိုသေလေးစားနာခံတတ်ခြင်း၊ မြန်မာမှု၊ မြန်မာ့ဟန်၊ မြန်မာ့ဓလေ့စရိုက်တွေကို ဘာသာတရားနဲ့အညီ တန်ဖိုးထားမြှင့်တင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ အများအကျိုးဆောင်ခြင်း၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို အကျိုးပြုပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းအောင် လုပ်နိုင်ခြင်းတွေ ပါဝင်နေပါတယ်။

အချုပ်အားဖြင့်တော့ ယနေ့ ကျောင်းသား အရွယ်လူငယ်၊ လူရွယ်အားလုံးခေတ်အခြေအနေအရ ပညာတတ်တွေဖြစ်အောင် စာကိုသာ ကြိုးစားသင်စေချင်ပါတယ်။ ဆရာ ဆရာမတွေဘက်ကလည်း စေတနာသဒ္ဓါအပြည့်နဲ့ စာတတ်အောင်ကြိုးစားသင်ပေးကြမှာပါပဲ။ လက်ရှိအရှိတရား တွေအရတော့ လူကောင်းလေးတွေဖြစ်လာအောင် လမ်းပြသွန်သင်ပေးဖို့က အဓိကဖြစ်နေတယ်။ ဒါကြောင့် မျိုးဆက်အလိုက် စံနမူနာပြလေးစားထိုက်သူများစွာ မွေးထုတ်နိုင်တဲ့အထိ ကြိုးစားကြရပါမယ်။

အခက်အခဲနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရှိသော်ငြား ကျောင်းဖွင့်ရာသီမှာ မိဘတိုင်းက မိမိကလေးတွေကို ကျောင်းအပ်ချင်မယ်ဆိုတာ ယုံပါတယ်။ အရေးကြီးတာက ရခဲတဲ့လူ့ဘဝသက်တမ်းအတွင်း အချိန်ကုန်၊ ငွေကုန်အသက်သာဆုံးနဲ့ ဘွဲ့ရပညာတတ်ဘဝကို မြန်မြန်ရောက်ဖို့၊ ပန်းတိုင်ကိုမျက်ခြည်မပြတ်စေဖို့ သက်ဆိုင်သူအားလုံးမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။ သို့မှသာ ပညာအခြေခံတဲ့ အသိအတတ်ပညာရှင်တွေနဲ့ မြန်မာတို့ရဲ့ လှပတဲ့အနာဂတ်အတွက် စိတ်ချရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ။

ကိုးကား- MOI

ပညာဆိုသည်မှာ“ခွဲခြားသိမြင်နိုင်သောအသိဉာဏ်၊ အတတ်”ဟု မြန်မာအဘိဓာန်တွင် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ လူသားတို့သည်ပညာတတ်မြောက်ပါက တွေ့ကြုံနေရသည့်ပဋိပက္ခ၊ ပြဿနာ၊ အခက်အခဲများကိုကျော်လွှားဖြတ်သန်းနိုင်သည်။  အလုပ်ကိုအလွယ်တကူလုပ်လာနိုင်သည်ကိုလည်း သိရှိလာကြသည်။ ပညာရှိများသည် လုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးတွင် ဦးဆောင်သူဖြစ်လာသကဲ့သို့ တွေးခေါ်ဆင်ခြင်တတ်သည့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းခေါင်းဆောင်များဖြစ်လာကြသည်။

ပညာတတ်၊ ပညာရှိဖြစ်လာမှုတွင် ပညာရေးသည်အခြေခံကျလှသည်။ ပညာရေးဆိုသည်မှာ လူမှုသိပ္ပံပညာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီးသင်ကြားပေးမှု၊သင်ယူမှုတို့ဖြင့် ဆက်နွှယ်နေသောလုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ပေသည်။ ပညာရေးဆိုသောစကားသည် လက်တင်ဘာသာစကား Educate မှ ဆင်းသက်လာကာ အဓိပ္ပာယ်မှာ“ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုခြင်း”ဆိုသည့်သဘောကိုဆောင်နေသည်။ ထို့ကြောင့် မာန်လည်ဆရာတော်ကြီး၏မဟာသုတကာရီမဃဒေဝလင်္ကာသစ်တွင် “လက်မှုနှုတ်မှု၊ ခုခုပညာ၊ ရှိတုံပါက၊ ရောက်ရာရောက်ရာ၊ အရပ်မှာလျှင်၊ မျက်နှာရွှင်လန်း၊ လနှယ်ဆန်း၍၊ ပန်းသို့လည်းပွင့်၊ ပွဲလယ်တင့်လိမ့်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။

ပညာတတ်လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များပေါများခြင်းသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏  အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။ ပညာတတ်မြောက်မှသာ  လူ့ဘဝရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်ရန် လိုအပ်သောလုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှုအရည်အသွေးကိုရရှိစေသည်။ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှု၊  ပြဿနာကိုဖြေရှင်းတတ်မှု၊ ဝေဖန်ပိုင်းခြားတတ်မှု၊  တီထွင်ကြံဆတတ်မှုနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်မှုတို့ပိုင်ဆိုင်လာသဖြင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများပိုမိုရရှိစေသည်။ ဘဝအောင်မြင်မှုရရှိရေးကြိုးစားရာတွင်ပညာသည်အဓိကကျသည်။

ပညာရေးရည်မှန်းချက်ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦး၏အကြံဉာဏ်စိတ်ကူးကိုအခြားတစ်ယောက်ထံသို့ လွှဲပြောင်းပေးမှုကိုခေါ်ဆိုသည်။  မျိုးဆက်တစ်ဆက်မှ နောက်မျိုးဆက်တစ်ဆက်ကို လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်စွမ်းရှိရမည်။ ပညာရေးနယ်ပယ်တွင် မည်သည့်စနစ်သည် အထိရောက်ဆုံးဖြစ်သည်။ အသိပညာရရှိစေရန် မည်သို့သင်ကြားပေးသင့်သည်။ မည်သည့်အတတ်ပညာသည်အဆီလျော်ဆုံးဖြစ်မည်၊ ရရှိပြီးပညာရပ်ကို မည်သို့ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရမည်ဆိုသောအချက်များအား အလေးထားစဉ်းစားရမည်။ ပညာဗဟုသုတရရှိစေရန် အားထုတ်နေရုံသာမက ၎င်းပညာရပ်သည် ကောင်း၊ မကောင်း၊ မှန်၊ မမှန်ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ရမည်။ပညာရေးတည်ရှိစေရန် စာသင်ကျောင်းဆိုသည်ကလည်းရှိရမည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပညာသင်ကြားပေးရန်နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးရှာဖွေရာမှ   စာသင်ကျောင်းဟူ၍ပေါ်ပေါက်လာသည်။ “စာ”ဟူသည်ကား“အက္ခရာအရေးအသား၊ သုတရသဆိုင်ရာအရေးအသား၊ ကျောင်းသင်ပညာရေးဆိုင်ရာအရေးအသား”ဟု  မြန်မာအဘိဓာန်တွင်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ 

တစ်နည်းအားဖြင့်   ပညာရရှိစေရန် စာတတ်ရမည်။ စာတတ်စေရန်ကျောင်းနေရမည်။ စာသင်ကျောင်းဆိုသည်မှာ   လူသားများ၏လိုအပ်ချက်ကို ကလေးဘဝမှစတင်၍   နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ပညာပေးဝေသောနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ကလေးများစုဝေးပြီး စနစ်တကျပညာသင်ပေးသည့်ဌာနဟုလည်းခေါ်ဆိုကြသည်။   ထို့ကြောင့် ကျောင်းနေခြင်းဆိုသည့်ယဉ်ကျေးမှုသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင်ထွန်းကားလာသည်။ စာသင်ကြားရာတွင်ကျောင်းသင်ခန်းစာများသင်ယူမှု(Formal Learning)၊ ကျောင်းပြင်ပသင်ယူမှု(Non-Formal Learning)နှင့် အတွေ့အကြုံများမှကိုယ်တိုင်လေ့လာသင်ယူမှု(Informal Learning)ဟူ၍သုံးမျိုးရှိသည်။ ထိုသုံးမျိုးဖြင့်ဘဝတစ်သက်တာလေ့လာသင်ယူသွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သိပ္ပံ၊ အတတ်သင်ကျောင်းစသည်ဖြင့်ခေါ်ဆိုကြသော်လည်း  ၎င်းတို့သည် စာသင်ကျောင်းများသာဖြစ်ကြသည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင်  ကျောင်းသင်ခန်းစာသင်ယူမှု(Formal Learning)ကိုအစိုးရကကြီးကြပ်လေ့ရှိသည်။ အစိုးရပညာရေးဌာနများက ဆရာ၊ ဆရာမများခန့်ထားပေးသည်။ ဆရာ၊ ဆရာမများအားကြီးကြပ်သည့်ပညာရေးမှူးများရှိကြသည်။ အစိုးရကျောင်းများသည် အခမဲ့ပညာရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး ပညာသင်စရိတ်အားလုံးကို နိုင်ငံတော်အစိုးရမှကျခံပေးသည်။  ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများသင်ကြားလေ့လာရမည့်သင်ရိုးကို ဗဟိုအစိုးရကရေးဆွဲပေးသည်။   အစိုးရကျောင်းများ၏အားသာချက်မှာ ငွေကြေးအကုန်အကျနည်းကာ ကျောင်းပြီးပါက အစိုးရယန္တရားတွင်ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပိုမိုရရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။

စာရေးသူတို့မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပညာရေးကဏ္ဍကို ပိုမိုမြှင့်တင်ပေးလျက်ရှိသည်။  အသိပညာနှင့်အတတ်ပညာပြည့်စုံသည့် လူချွန်လူကောင်းများဖြင့် သာယာဝပြောသည့် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကြီးတည်ဆောက်ရန် ဦးတည်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။  အရည်အသွေးပြည့်ဝသည့်ဘက်စုံပညာရေးစနစ်တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်ရေးကိုလည်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသည်။ အမျိုးသားပညာရည်မြင့်မားရေးနှစ် ၃၀ နှစ်ရှည်စီမံကိန်းကို၂၀၀၁-၂၀၀၂ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ၂၀၃၀-၂၀၃၁ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ သတ်မှတ်ခဲ့ရာ နှစ်တိုငါးနှစ်စီမံကိန်းကာလ ခြောက်ခုပိုင်းခြား၍အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ KG မှစတင်ပြီး  Grade -12 အထိအတန်းများသင်ကြားပို့ချနေပြီဖြစ်သည်။  အခြေခံပညာဦးစီးဌာနသည် မူလတန်းအဆင့်မှ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအဆင့်အထိ  အစိုးရမှဖွင့်လှစ်ပေးသော   အခြေခံပညာကျောင်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကအခြေခံပညာကျောင်းများကိုကြီးကြပ်ရသည်။  ကျောင်းဝင်မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းမှတ်ပုံတင်ခြင်း၊  ပညာရေးလုပ်ငန်းများစစ်ဆေးခြင်းနှင့်   ပညာရေးအကဲဖြတ်ခြင်းစသည်တို့ဆောင်ရွက်သည်။

တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည့်ကမ္ဘာ့အခြေအနေတွင်နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည်   အနည်းဆုံးအခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်အထိတတ်မြောက်သင့်သည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကပြည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီသည်  KG+9  အတန်းအထိ ပညာသင်ကြားရေးဦးတည်ချက်ချမှတ်ထားသည်။ အလယ်တန်းအဆင့် Grade - 9 အောင်မြင်ပြီးမြောက်သူများအတွက် စက်မှု၊ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးနှင့်သက်မွေးပညာသင်ယူမှုအခွင့်အလမ်းများကို ဖော်ထုတ်ပေးနေသည်။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီးပါက သက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်များသို့ တက်ရောက်နိုင်ရေးကိုလည်း စီစဉ်ပေးထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည်   စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးကိုအဓိကထားသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပေရာ  စနစ်ကျသော  ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများပြုလုပ်နိုင်ရန်ကျွမ်းကျင်သူများလိုအပ်လျက်ရှိသည်။ထို့ကြောင့် ခရိုင် ၈၄ ခုတွင်စက်မှု၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးအထက်တန်းကျောင်း ၈၅  ကျောင်းဖြင့်ဖွင့်လှစ်သင်ကြားလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါကျောင်းများတွင် တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်များနှင့် ဈေးကွက်အတွက်လိုအပ်သည့်ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အသွေးများကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန် သင်ကြားပေးနေသည်။

 အတန်းပညာသင်ကြားရာတွင်    စာသင်ဆောင်၊   စာကြည့်တိုက်၊   သန့်စင်ခန်း၊  အားကစားကွင်း၊ သင်ထောက်ကူပစ္စည်း၊   သောက်ရေသုံးရေရရှိမှု၊  ကျောင်းဥပဓိရုပ်ကောင်းမွန်မှုတို့   ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးသည်။ အရည်အချင်းရှိသော ဆရာ၊ ဆရာမအရေအတွက်လုံလောက်မှုရှိရေးကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပေးနေသည်။ မွမ်းမံသင်တန်းပို့ချမှု၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းခေတ်မီမှု၊ သက်သာချောင်ချိမှုတို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ “အမျိုးသားစည်းကမ်းအစ စာသင်ကျောင်းက”ဆိုသည့်ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း ကျောင်းသား၊  ကျောင်းသူများ ယဉ်ကျေးလိမ္မာစေရန်၊  ရိုးသားဖြောင့်မတ်စေရန်၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုစိတ်ဓာတ် ကိန်းအောင်းစေရန်၊ စုပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်စေရန်၊ တိုင်းချစ်ပြည်ချစ်စိတ်ရှိစေရန်စသည့် အမူအကျင့်ကောင်းများဖြင့် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်လျက်ရှိသည်။

လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ပညာရေးပိုမိုမြှင့်တင်ရေးဆောင်ရွက်သည့်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ပညာရေးညီလာခံ(၂၀၂၃-၂၀၂၄)နှင့်   ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသနနိုင်ငံတကာညီလာခံ(၂၀၂၅)တို့ကိုကျင်းပခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

အခြေခံပညာကဏ္ဍတွင်  ကိုဗစ်-၁၉ အလွန်  စာသင်ကျောင်းများပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့်  ၂၀၂၁-၂၀၂၂  ပညာသင်နှစ်တွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူဦးရေ  ၅ ဒသမ ၃ သန်းရှိရာမှ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ပညာသင်နှစ်တွင်ရှစ်သန်းကျော်အထိတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ်တွင် ဇွန်လ ၂၁ ရက်အထိကျောင်းအပ်နှံသူ ၇ ဒသမ ၃  သန်းကျော်ရှိခဲ့သည်။

ပြည်သူများအနေဖြင့် အခြေခံပညာစာသင်ကျောင်းများကိုအားကိုးကြသည်။မြန်မာမှုနယ်ပယ်တွင် မိဘများသည် မိမိတို့၏သားသမီးများပညာသင်ယူရမည့်အရွယ်သို့ရောက်လာလျှင် စာသင်ကျောင်းဆီသို့သွားကာကျောင်းအပ်နှံကြသည်။ “အရွယ်ရောက်လာကျောင်းအပ်ကာ ပညာပေးပေ တို့မေမေ”ဟုပင် “တို့မေမေ”ကဗျာထဲတွင် ရေးသားထားသည်က  အထင်အရှားဖြစ်သည်။

 ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်အတွက် မေလ ၂၂ ရက်မှဇွန်လ ၁ ရက်အထိကျောင်းအပ်နှံရေးသီတင်းပတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊ ငါးနှစ်အရွယ်ကလေးများကို သူငယ်တန်း(KG)နှင့်ခြောက်နှစ်အရွယ်ကလေးများကို(Grade-1)သို့အပ်နှံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျောင်းဝတ်စုံ၊  ဖတ်စာအုပ်၊  ဗလာစာအုပ်၊ ခဲတံတို့အခမဲ့ပံ့ပိုးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခကြေးငွေကောက်ခံခြင်းမပြုကြောင်း၊ပညာရေးအတွက် မိဘ၊ ဆရာနှင့်ကျောင်းသားတို့ပူးပေါင်းဆွေးနွေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊မူးယစ်ဆေးဝါး၊ အရက်၊ ဘီယာ၊ E-စီးကရက်၊ Vape-စီးကရက်၊ ကွမ်းယာမသုံးစွဲရေးကြပ်မတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း   ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ထားသည်။ မိဘ၊ အုပ်ထိန်းသူများအနေဖြင့်   မြို့နယ်အလိုက်သတ်မှတ်နယ်မြေများတွင်သာ ကျောင်းအပ်နှံကြပါရန်မေတ္တာရပ်ခံထားသည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရလျှင်လူသားတို့တွင် အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများတည်ရှိပါက လူ့ဘောင်လောကကြီးသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မည်မှာအသေအချာဖြစ်သည်။ လူသားတိုင်းသည် ပညာတတ်မြောက်အောင်ကြိုးပမ်းရမည်။   အသိပညာဗဟုသုတများရရှိရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် ပညာရေး၊ စာ၊ စာသင်ကျောင်းတို့သည်ဒွန်တွဲလျက်ရှိသည်။ စာရေးသူတို့နိုင်ငံရှိမိဘများအနေဖြင့် မိမိတို့၏သားသမီးများစာတတ်မြောက်စေရန်ပန်းကလေးများဖူးတံဖြင့်   ပွင့်နေသောစာသင်ကျောင်း၊  နေရောင်အောက်တွင်ရွှေရည်လောင်းနေသောစာသင်ကျောင်းသို့ သွားရောက်အပ်နှံကြပါရန် နှိုးဆော်ရေးသားလိုက်ရပါသည်။    ။

Source: Myawady Web Portal