လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများ လန်းဆန်းရှင်သန်ကြပါစေ

Article_Author

ဦးကျော်ညွန့်(ရေနံချောင်း)

Posted_Date

Tue, 05/06/2025 - 12:00

MM-Article-Category

လူမှုရေးကဏ္ဍဆောင်းပါး

လူမှုရေး-ပညာရေး

Image

လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများ လန်းဆန်းရှင်သန်ကြပါစေ

Body

၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ရုတ်တရက်အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်သည့်အချိန်တိုအတွင်း တစ်ခဏချင်းမှာပင် ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်နေရာအသီးသီး၌ လမ်းများ၊ တံတားများ၊ လူနေအဆောက်အအုံများ၊ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများ၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ၊ ဆေးရုံဆေးခန်းများ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများ စသည့်အဆောက်အအုံများ ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်းနှင့်အတူ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ၊ လျှပ်စစ်မီးများပါထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ အဆောက်အအုံအသီးသီးပြိုလဲပျက်စီးမှုများကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။ အချို့သေဆုံးခဲ့ကြရသည်။ စိတ်မသက်သာစရာအနိဋ္ဌာရုံများက တစ်မုဟုတ်ချင်းဖြစ်ပေါ်လာသည်။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်သည် ပြိုကျပျက်စီးမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်အပြင် မီးလောင်မှုပါဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရသည်။ ထိုမီးလောင်မှုကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်သို့ရောက်ရှိလျက်ရှိသည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအဖြေလွှာစာအုပ်များမီးလောင်ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထိုအဖြေလွှာစာအုပ်များမှာ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၄၆၉၄၄ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ၂၈၀၉၄၀ အုပ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၇၃၁၁ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ ၄၃၈၂၇ အုပ်၊ ကချင်ပြည်နယ်မှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၈၆၉၉ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ ၅၂၁၈၉ အုပ်တို့ဖြစ်ကြောင်း ကြားသိရသည်။ ထိုဒေသများရှိ ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုထားကြသော ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူလေးများအရေး စိတ်မအေးဖြစ်ရသည်။ စိတ်ပူမိသည်။

စာမေးပွဲစစ်ဆေးခြင်းသည် တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အချင်းကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ စာမေးပွဲဖြေဆိုကြမည့်သူတိုင်း အောင်လိုစိတ်ချင်းတူညီကြသည်။ အောင်လိုစိတ်ချင်းတူညီနေလင့်ကစား တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏ ရည်မှန်းချက်ချင်းတူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။

ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ထုတ်ပုံချင်း တူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးထက်မြက်ပုံချင်းတူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကား အလုံးစုံမတူညီနိုင်ပေ။ ထိုမတူညီသောအခြေအနေအရပ်ရပ်အပေါ်တည်မှီပြီး အချို့စာမေးပွဲအောင်ကြသည်၊ အချို့စာမေးပွဲကျရှုံးကြသည်။ ရိုးရိုးသာမန်အောင်ကြသူများလည်းရှိသည်၊ ထူးချွန်စွာအောင်ကြသူများလည်းရှိပေသည်။ ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်မှုအပေါ်မူတည်ပြီး အောင်မြင်မှုအဆင့်ချင်းကွဲပြားခြားနားရခြင်းဖြစ်ပေသည်။

အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားရာ၌ လောင်ကျွမ်းပျက်စီးသွားသောအဖြေလွှာများထဲတွင် ကျရှုံးမည့်အဖြေလွှာများ၊ အမှတ်အနည်းအများအလိုက်အောင်မြင်မည့်အဖြေလွှာများ၊ ထူးချွန်စွာအောင်မြင်မည့်အဖြေလွှာများပါဝင်နေမည်မှာသေချာသည်။ လက်လွတ်စပယ် မစဉ်းစားမချင့်ချိန်ဘဲ လျစ်လျူရှုမထားသင့်သောကိစ္စဖြစ်သည်။ အချို့က လတ်တလောဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် မီးလောင်ပျက်စီးသွားသည့် အဖြေလွှာစာအုပ်များကိစ္စအတွက် ရေရှည်မစဉ်းစားဘဲ လတ်တလောစိတ်ခံစားမှုကို ရှေ့တန်းတင်လာကြသည်။ ဖြစ်စဉ်ပါ ဖြေဆိုခဲ့သည့်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတို့၏ရေရှည်အကျိုးကိုမျှော်မှန်းပြီး အများစုက ပြန်လည်စစ်ဆေးဖြေဆိုစေချင်ကြသည်။ ရေရှည်ကောင်းကျိုးကိုမစဉ်းစားဘဲ လတ်တလောစိတ်ခံစားချက်ကို ရှေ့တန်းတင်သည့်လူအနည်းစုက ပြန်လည်စစ်ဆေးဖြေဆိုခြင်းမပြုဘဲ ဖြစ်စဉ်ပါ ဖြေဆိုသူအားလုံးကို သနားကရုဏာသက်ကာ အအောင်ပေးစေချင်ကြသည်။ သနားကရုဏာသက်ကာ အအောင်ပေးချင်သူများအနေဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဟူသည် အခြေခံပညာမှအဆင့်မြင့်ပညာသို့ကူးပြောင်းရာ လမ်းခွဲလမ်းဆုံဖြစ်သည်ကို သတိမူကြရမည်ဖြစ်သည်။

သတိမူမိရာမှ သတိရလာပြန်သည်။ ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက်တွင် အလယ်တန်းအဆင့်ခုနစ်တန်းကို နိုင်ငံတော်အဆင့်စာမေးပွဲဖြင့်စစ်ဆေးသည်။ အများစုက ထိုသို့စစ်ဆေးသောစာမေးပွဲကို အစိုးရစစ်စာမေးပွဲဟုခေါ်ဆိုကြသည်။ ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက် အာဏာရအစိုးရသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲဖြေဆိုဆဲကာလအတွင်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ဖြေဆိုမှုကိုရပ်ဆိုင်းပစ်လိုက်သည်။ ထို့ပြင် ဖြေဆိုသူအားလုံးကို အအောင်ပေးပစ်လိုက်သည်။ ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲသို့ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူအားလုံးသည် ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ် ရရှိကြသည်။

ထိုစဉ်က အစိုးရစစ်ခုနစ်တန်းစာမေးပွဲကို ဖြေဆိုအောင်မြင်ကြောင်း အောင်လက်မှတ်ရရှိထားကြသူများသည် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းအချို့သို့တက်ရောက်ခွင့်ရှိသည်။ သင်တန်းကာလပြီးဆုံးပါကသက်ဆိုင်ရာဌာနများတွင် ဝင်ရောက်အမှုထမ်းခွင့်ရသည်။ အချို့သောဌာနဆိုင်ရာများတွင် အမှုထမ်းခွင့်ရရှိသည်။ ထိုခေတ်က သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲကိုအောင်မြင်ကြောင်းထုတ်ပေးသည့် အောင်လက်မှတ်သည်တန်ဖိုးရှိလှပေသည်။ သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲသည်ဘဝအတွက်အရေးကြီးသောစာမေးပွဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲကိုဖြေဆိုအောင်မြင်ရန် အသည်းအသန်ကြိုးစားကြရပေသည်။

ဖ.ဆ.ပ.လ အစိုးရလက်ထက်က သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်သည်တန်ဖိုးရှိလှ၏။ သို့ပေမယ့် ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက်မှာပင် ၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်သည် တန်ဖိုးမရှိဘဲ တန်ဖိုးမဲ့သွားသည်။ အကြောင်းမှာသတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲဖြေဆိုရန်စာရင်းသွင်းထားသူအားလုံးကိုစာမေးပွဲမစစ်ဆေးဘဲ အအောင်ပေးလိုက်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်ကိုအရည်အသွေးမပြည့်မီသောအောင်လက်မှတ်များအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းများသို့တက်ရောက်ရန် အခွင့်အလမ်းမရရှိသကဲ့သို့ ဌာနဆိုင်ရာများတွင် ဝန်ထမ်းလုပ်ကိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းလည်း မရရှိနိုင်တော့ပေ။ ၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်ကို ပိုက်ထားကြရသူများခမျာ မျက်နှာငယ်နေကြရရှာသည်။ ထိုသို့မဖြေဆိုရဘဲ ရရှိလာသောအောင်လက်မှတ်ကြောင့် ရည်မှန်းချက်များပျောက်ကွယ်သွားကြရသည်။ ကြိုးစားအားထုတ်ရသည်များက အရာမထင်အလဟဿဖြစ်သွားရသည်။ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးအညွန့်အဖူးများ နွမ်းရိညှိုးခွေသွားသည်။ စာမေးပွဲမဖြေဆိုရဘဲ အောင်ခဲ့ရသောကြောင့်ရရှိခဲ့ရသည့်ဆိုးကျိုးများဖြစ်သည်။

ထိုကာလက ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲထက် ယခုတက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲက ပိုပြီးအရေးကြီးလှသည်။ ယခုတက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်မြင်သူများသည် ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ခဲ့မှုနှင့်အညီရရှိခဲ့သော အမှတ်ပေါင်းကိုအခြေပြုပြီး အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်အသီးသီးသို့တက်ရောက်သင်ယူနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းရှိသည်။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဟူ၍ခေါ်ဆိုသည့်အတိုင်း အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်များသို့တက်ရောက်သင်ယူနိုင်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသူများကို ရွေးချယ်ပေးသည့်စာမေးပွဲဖြစ်သည်။ သို့မှလည်း ဖြေဆိုသူတစ်ဦးချင်းစီ၏အရည်အချင်းအစစ်အမှန်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။ အင်အားပြင်းငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်သဖြင့် ပျက်စီးခဲ့ရသော ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေတို့မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ အဖြေလွှာများပိုင်ရှင် ဖြေဆိုသူများအားလုံးကိုသက်ညှာကာ အအောင်ပေးလိုက်မည်ဆိုပါက ကျန်ပြည်တွင်းစာစစ်ဌာနများနှင့် နိုင်ငံခြားစာစစ်ဌာနများအသီးသီးတို့တွင်ဖြေဆိုခဲ့ကြသူများထဲမှ ကျရှုံးသူများ၏မျက်နှာကို မထောက်ထားမငဲ့ညှာရာဖြစ်ချေမည်။ ရည်မှန်းချက်ကြီးကြီးနှင့်ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ခဲ့သူများနှင့်ထူးချွန်ထက်မြက်သူများကိုလျစ်လျူရှုရာဖြစ်ချေမည်။ မိဘတို့၏ရင်သွေး၊ နိုင်ငံတော်၏ရင်သွေးဖြစ်သော မျိုးဆက်သစ်လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးတို့ကိုချိုးနှိမ်ပစ်ရာဖြစ်ချေမည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့သည် ရှုထောင့်ပေါင်းစုံကကြည့်ပြီး အစစအရာရာဆင်ခြင်သုံးသပ်ချင့်ချိန်ကာ အင်အားပြင်းငလျင်ဘေးဒဏ်ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအဖြေလွှာများပျက်စီးခဲ့ရသည့် ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုမည့်သူများကို ပြန်လည်ဖြေဆိုနိုင်ရန်အတွက်အမြော်အမြင်ကြီးကြီးနှင့် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးနေပြီဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ဒေသအသီးသီးရှိ စာဖြေဌာနအသီးသီးသို့ ဝင်ရောက်ဖြေဆိုကြမည့်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများကို စိတ်ဓာတ်ခွန်အားမြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးခြင်း၊ တက္ကသိုလ်အသီးသီးမှဘာသာရပ်အလိုက် ဆရာ၊ ဆရာမများက စခန်းသွင်းသင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ လိုအပ်သည့်လိုအပ်ချက်များကိုကူညီဖြည့်ဆည်းပံ့ပိုးပေးခြင်းစသည်ဖြင့် ဘက်ပေါင်းစုံအောင်အားပေးလျက်ရှိသည်။ထိုသို့စီမံဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းသည် မိဘတို့၏ရင်သွေးရတနာများဖြစ်ကြသော နိုင်ငံတော်၏ရင်သွေးရတနာများဖြစ်ကြသည့် လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများကိုမညှိုးမနွမ်း၊ မခြောက်မသွေ့ဘဲ လန်းဆန်းရှင်သန်နေအောင် ပြုစုစောင့်ရှောက်မြေတောင်မြှောက်ပေးနေခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ယခုအချိန်အခါသည် အင်အားပြင်းငလျင်ဒဏ်ကြောင့် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံအနိဋ္ဌာရုံများဖြစ်အောင် ပြိုလဲပျက်စီးသွားသည်များကိုကြည့်ပြီး ကြေကွဲဝမ်းနည်းနေရမည့် အချိန်အခါမဟုတ်တော့ပေ။ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ သတ်မှတ်ဒေသများရှိစာဖြေဌာနအသီးသီးတွင်၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲပြန်လည်ဖြေဆိုရေးလုပ်ငန်းများစသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားအားလုံးက တက်ညီလက်ညီ၊ အင်တိုက်အားတိုက်၊အားတက်သရောပူးပေါင်းပါဝင်ကာ အမျိုးသားရေးတာဝန်များအဖြစ် လေးလေးနက်နက်ခံယူပြီး အမျိုးသားရေးအမြင်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ကြရမည့်အချိန်အခါပင်မဟုတ်ပါလော။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများ လန်းဆန်းရှင်သန်ကြပါစေ

တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲသည် နိုင်ငံတော်ကကြီးမှူးကျင်းပစစ်ဆေးပေးသည့် နိုင်ငံတော်အဆင့်စာမေးပွဲဖြစ်သည်။ ထိုစာမေးပွဲအောင်မြင်သည့်ရမှတ်အပေါ်မူတည်ပြီး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းတက္ကသိုလ်များနှင့် အခြားသောတက္ကသိုလ်များသို့ ဆက်လက်သင်ယူကြရသည်။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုကြသူများသည် ရည်မှန်းချက်အမျိုးမျိုးရှိသည်။ ရည်မှန်းချက်ပြည့်မြောက်အောင်သင်ယူလေ့လာဆည်းပူးကြသည်။ ကြိုးစားပမ်းစားအားထုတ်ကြသည်။ ဖြေဆိုမည့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအတွက် ကြိုတင်ကြိုးစားပြင်ဆင်လျက်ရှိကြသည်။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုကြမည့်သူများအားလုံးသည် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို အောင်မြင်လိုကြသူများချည်းသာ ဖြစ်သည်။၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ရုတ်တရက်အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်သည့်အချိန်တိုအတွင်း တစ်ခဏချင်းမှာပင် ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်နေရာအသီးသီး၌ လမ်းများ၊ တံတားများ၊ လူနေအဆောက်အအုံများ၊ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများ၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ၊ ဆေးရုံဆေးခန်းများ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများ စသည့်အဆောက်အအုံများ ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်းနှင့်အတူ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ၊ လျှပ်စစ်မီးများပါထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ အဆောက်အအုံအသီးသီးပြိုလဲပျက်စီးမှုများကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။ အချို့သေဆုံးခဲ့ကြရသည်။ စိတ်မသက်သာစရာအနိဋ္ဌာရုံများက တစ်မုဟုတ်ချင်းဖြစ်ပေါ်လာသည်။ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်သည် ပြိုကျပျက်စီးမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်အပြင် မီးလောင်မှုပါဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရသည်။ ထိုမီးလောင်မှုကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်သို့ရောက်ရှိလျက်ရှိသည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအဖြေလွှာစာအုပ်များမီးလောင်ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထိုအဖြေလွှာစာအုပ်များမှာ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၄၆၉၄၄ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ၂၈၀၉၄၀ အုပ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၇၃၁၁ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ ၄၃၈၂၇ အုပ်၊ ကချင်ပြည်နယ်မှ ဖြေဆိုသူဦးရေ ၈၆၉၉ ဦး၏အဖြေလွှာအုပ်ရေ ၅၂၁၈၉ အုပ်တို့ဖြစ်ကြောင်း ကြားသိရသည်။ ထိုဒေသများရှိ ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုထားကြသော ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူလေးများအရေး စိတ်မအေးဖြစ်ရသည်။ စိတ်ပူမိသည်။ စာမေးပွဲစစ်ဆေးခြင်းသည် တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အချင်းကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ စာမေးပွဲဖြေဆိုကြမည့်သူတိုင်း အောင်လိုစိတ်ချင်းတူညီကြသည်။ အောင်လိုစိတ်ချင်းတူညီနေလင့်ကစား တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏ ရည်မှန်းချက်ချင်းတူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ထုတ်ပုံချင်း တူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးထက်မြက်ပုံချင်းတူသည်လည်းရှိမည်၊ မတူသည်လည်းရှိသည်။ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကား အလုံးစုံမတူညီနိုင်ပေ။ ထိုမတူညီသောအခြေအနေအရပ်ရပ်အပေါ်တည်မှီပြီး အချို့စာမေးပွဲအောင်ကြသည်၊ အချို့စာမေးပွဲကျရှုံးကြသည်။ ရိုးရိုးသာမန်အောင်ကြသူများလည်းရှိသည်၊ ထူးချွန်စွာအောင်ကြသူများလည်းရှိပေသည်။ ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်မှုအပေါ်မူတည်ပြီး အောင်မြင်မှုအဆင့်ချင်းကွဲပြားခြားနားရခြင်းဖြစ်ပေသည်။အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားရာ၌ လောင်ကျွမ်းပျက်စီးသွားသောအဖြေလွှာများထဲတွင် ကျရှုံးမည့်အဖြေလွှာများ၊ အမှတ်အနည်းအများအလိုက်အောင်မြင်မည့်အဖြေလွှာများ၊ ထူးချွန်စွာအောင်မြင်မည့်အဖြေလွှာများပါဝင်နေမည်မှာသေချာသည်။ လက်လွတ်စပယ် မစဉ်းစားမချင့်ချိန်ဘဲ လျစ်လျူရှုမထားသင့်သောကိစ္စဖြစ်သည်။ အချို့က လတ်တလောဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် မီးလောင်ပျက်စီးသွားသည့် အဖြေလွှာစာအုပ်များကိစ္စအတွက် ရေရှည်မစဉ်းစားဘဲ လတ်တလောစိတ်ခံစားမှုကို ရှေ့တန်းတင်လာကြသည်။ ဖြစ်စဉ်ပါ ဖြေဆိုခဲ့သည့်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတို့၏ရေရှည်အကျိုးကိုမျှော်မှန်းပြီး အများစုက ပြန်လည်စစ်ဆေးဖြေဆိုစေချင်ကြသည်။ ရေရှည်ကောင်းကျိုးကိုမစဉ်းစားဘဲ လတ်တလောစိတ်ခံစားချက်ကို ရှေ့တန်းတင်သည့်လူအနည်းစုက ပြန်လည်စစ်ဆေးဖြေဆိုခြင်းမပြုဘဲ ဖြစ်စဉ်ပါ ဖြေဆိုသူအားလုံးကို သနားကရုဏာသက်ကာ အအောင်ပေးစေချင်ကြသည်။ သနားကရုဏာသက်ကာ အအောင်ပေးချင်သူများအနေဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဟူသည် အခြေခံပညာမှအဆင့်မြင့်ပညာသို့ကူးပြောင်းရာ လမ်းခွဲလမ်းဆုံဖြစ်သည်ကို သတိမူကြရမည်ဖြစ်သည်။သတိမူမိရာမှ သတိရလာပြန်သည်။ ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက်တွင် အလယ်တန်းအဆင့်ခုနစ်တန်းကို နိုင်ငံတော်အဆင့်စာမေးပွဲဖြင့်စစ်ဆေးသည်။ အများစုက ထိုသို့စစ်ဆေးသောစာမေးပွဲကို အစိုးရစစ်စာမေးပွဲဟုခေါ်ဆိုကြသည်။ ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက် အာဏာရအစိုးရသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲဖြေဆိုဆဲကာလအတွင်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ဖြေဆိုမှုကိုရပ်ဆိုင်းပစ်လိုက်သည်။ ထို့ပြင် ဖြေဆိုသူအားလုံးကို အအောင်ပေးပစ်လိုက်သည်။ ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲသို့ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူအားလုံးသည် ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ် ရရှိကြသည်။ထိုစဉ်က အစိုးရစစ်ခုနစ်တန်းစာမေးပွဲကို ဖြေဆိုအောင်မြင်ကြောင်း အောင်လက်မှတ်ရရှိထားကြသူများသည် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းအချို့သို့တက်ရောက်ခွင့်ရှိသည်။ သင်တန်းကာလပြီးဆုံးပါကသက်ဆိုင်ရာဌာနများတွင် ဝင်ရောက်အမှုထမ်းခွင့်ရသည်။ အချို့သောဌာနဆိုင်ရာများတွင် အမှုထမ်းခွင့်ရရှိသည်။ ထိုခေတ်က သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲကိုအောင်မြင်ကြောင်းထုတ်ပေးသည့် အောင်လက်မှတ်သည်တန်ဖိုးရှိလှပေသည်။ သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲသည်ဘဝအတွက်အရေးကြီးသောစာမေးပွဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲကိုဖြေဆိုအောင်မြင်ရန် အသည်းအသန်ကြိုးစားကြရပေသည်။ဖ.ဆ.ပ.လ အစိုးရလက်ထက်က သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်သည်တန်ဖိုးရှိလှ၏။ သို့ပေမယ့် ဖ.ဆ.ပ.လအစိုးရလက်ထက်မှာပင် ၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်သည် တန်ဖိုးမရှိဘဲ တန်ဖိုးမဲ့သွားသည်။ အကြောင်းမှာသတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲဖြေဆိုရန်စာရင်းသွင်းထားသူအားလုံးကိုစာမေးပွဲမစစ်ဆေးဘဲ အအောင်ပေးလိုက်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်ကိုအရည်အသွေးမပြည့်မီသောအောင်လက်မှတ်များအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းများသို့တက်ရောက်ရန် အခွင့်အလမ်းမရရှိသကဲ့သို့ ဌာနဆိုင်ရာများတွင် ဝန်ထမ်းလုပ်ကိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းလည်း မရရှိနိုင်တော့ပေ။ ၁၉၅၆ ခုနှစ် သတ္တမတန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲအောင်လက်မှတ်ကို ပိုက်ထားကြရသူများခမျာ မျက်နှာငယ်နေကြရရှာသည်။ ထိုသို့မဖြေဆိုရဘဲ ရရှိလာသောအောင်လက်မှတ်ကြောင့် ရည်မှန်းချက်များပျောက်ကွယ်သွားကြရသည်။ ကြိုးစားအားထုတ်ရသည်များက အရာမထင်အလဟဿဖြစ်သွားရသည်။ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးအညွန့်အဖူးများ နွမ်းရိညှိုးခွေသွားသည်။ စာမေးပွဲမဖြေဆိုရဘဲ အောင်ခဲ့ရသောကြောင့်ရရှိခဲ့ရသည့်ဆိုးကျိုးများဖြစ်သည်။ထိုကာလက ခုနစ်တန်းအစိုးရစစ်စာမေးပွဲထက် ယခုတက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲက ပိုပြီးအရေးကြီးလှသည်။ ယခုတက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်မြင်သူများသည် ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ခဲ့မှုနှင့်အညီရရှိခဲ့သော အမှတ်ပေါင်းကိုအခြေပြုပြီး အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်အသီးသီးသို့တက်ရောက်သင်ယူနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းရှိသည်။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဟူ၍ခေါ်ဆိုသည့်အတိုင်း အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်များသို့တက်ရောက်သင်ယူနိုင်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသူများကို ရွေးချယ်ပေးသည့်စာမေးပွဲဖြစ်သည်။ သို့မှလည်း ဖြေဆိုသူတစ်ဦးချင်းစီ၏အရည်အချင်းအစစ်အမှန်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။ အင်အားပြင်းငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်သဖြင့် ပျက်စီးခဲ့ရသော ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေတို့မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ အဖြေလွှာများပိုင်ရှင် ဖြေဆိုသူများအားလုံးကိုသက်ညှာကာ အအောင်ပေးလိုက်မည်ဆိုပါက ကျန်ပြည်တွင်းစာစစ်ဌာနများနှင့် နိုင်ငံခြားစာစစ်ဌာနများအသီးသီးတို့တွင်ဖြေဆိုခဲ့ကြသူများထဲမှ ကျရှုံးသူများ၏မျက်နှာကို မထောက်ထားမငဲ့ညှာရာဖြစ်ချေမည်။ ရည်မှန်းချက်ကြီးကြီးနှင့်ကြိုးစားအားထုတ်ဝါယမစိုက်ခဲ့သူများနှင့်ထူးချွန်ထက်မြက်သူများကိုလျစ်လျူရှုရာဖြစ်ချေမည်။ မိဘတို့၏ရင်သွေး၊ နိုင်ငံတော်၏ရင်သွေးဖြစ်သော မျိုးဆက်သစ်လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးတို့ကိုချိုးနှိမ်ပစ်ရာဖြစ်ချေမည်။နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့သည် ရှုထောင့်ပေါင်းစုံကကြည့်ပြီး အစစအရာရာဆင်ခြင်သုံးသပ်ချင့်ချိန်ကာ အင်အားပြင်းငလျင်ဘေးဒဏ်ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအဖြေလွှာများပျက်စီးခဲ့ရသည့် ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှ၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုမည့်သူများကို ပြန်လည်ဖြေဆိုနိုင်ရန်အတွက်အမြော်အမြင်ကြီးကြီးနှင့် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးနေပြီဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ဒေသအသီးသီးရှိ စာဖြေဌာနအသီးသီးသို့ ဝင်ရောက်ဖြေဆိုကြမည့်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများကို စိတ်ဓာတ်ခွန်အားမြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးခြင်း၊ တက္ကသိုလ်အသီးသီးမှဘာသာရပ်အလိုက် ဆရာ၊ ဆရာမများက စခန်းသွင်းသင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးခြင်း၊ လိုအပ်သည့်လိုအပ်ချက်များကိုကူညီဖြည့်ဆည်းပံ့ပိုးပေးခြင်းစသည်ဖြင့် ဘက်ပေါင်းစုံအောင်အားပေးလျက်ရှိသည်။ထိုသို့စီမံဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းသည် မိဘတို့၏ရင်သွေးရတနာများဖြစ်ကြသော နိုင်ငံတော်၏ရင်သွေးရတနာများဖြစ်ကြသည့် လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများကိုမညှိုးမနွမ်း၊ မခြောက်မသွေ့ဘဲ လန်းဆန်းရှင်သန်နေအောင် ပြုစုစောင့်ရှောက်မြေတောင်မြှောက်ပေးနေခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ယခုအချိန်အခါသည် အင်အားပြင်းငလျင်ဒဏ်ကြောင့် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံအနိဋ္ဌာရုံများဖြစ်အောင် ပြိုလဲပျက်စီးသွားသည်များကိုကြည့်ပြီး ကြေကွဲဝမ်းနည်းနေရမည့် အချိန်အခါမဟုတ်တော့ပေ။ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ သတ်မှတ်ဒေသများရှိစာဖြေဌာနအသီးသီးတွင်၂၀၂၅ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲပြန်လည်ဖြေဆိုရေးလုပ်ငန်းများစသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားအားလုံးက တက်ညီလက်ညီ၊ အင်တိုက်အားတိုက်၊အားတက်သရောပူးပေါင်းပါဝင်ကာ အမျိုးသားရေးတာဝန်များအဖြစ် လေးလေးနက်နက်ခံယူပြီး အမျိုးသားရေးအမြင်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ကြရမည့်အချိန်အခါပင်မဟုတ်ပါလော။ ။Source: https://myawady.net.mm/stories

Tue, 05/06/2025 - 12:00

အဆစ်ရောင်‌ လေးဖက်နာနှင့် သဘာဝကုထုံးများ

သွေးလေးဖက်နာ ရေနွေးစိမ်ပါရေနွေးစိမ်ခြင်းသည် အဆစ်ရောင်၊ အဆစ်အမျက် ကိုက်ရောဂါ၊ လေးဖက်နာဝေဒနာသည်များအတွက် အလွန်ကောင်းသောနည်းဖြစ်သည်။ ရေနွေးစိမ်ကုသခြင်းကို ဂျပန်နိုင်ငံသားများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသားများတွင် များစွာတွေ့ရသည်။ စာရေးသူ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်း ဒေသခြောက်နိုင်ငံ တိုင်းရင်းဆေးဆရာများတွေ့ဆုံပွဲ တတိယအကြိမ်အဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်းမြို့သို့ သွားရောက်လေ့လာခဲ့စဉ်ကအစိုးရဆေးရုံများ သာမက ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံများတွင် ရေနွေးစိမ်ကန်များ ကို သစ်သားစည်ကြီးများအသုံးပြု၍ ပြုလုပ်ထား သည်ကို တွေ့ရသည်။ဂျပန်နိုင်ငံသားများ ရေချိုးသည့်အခါ ရေနွေးကို စိမ်ချိုးကြသည်ဟု ငယ်စဉ်ကကြားဖူးသည်။ ၎င်းတို့ ရိုးရာဓလေ့မှာ ညောင်းညာကိုက်ခဲမှုကို ပြေလျော့စေသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၌ ဆေးပင်၊ ဆေးမြစ်များကိုပြုတ်ပြီး ရေနွေးစိမ်ခြင်း၊ ဆေးပြုတ်ရည်ဖြင့် ရေချိုးခြင်း၊ ခြေထောက်စိမ်ခြင်းများကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရသည်။ရေနွေးစိမ်ရန် ကန်အခက်အခဲရှိပါက ရေနွေးကို ပုံးဖြင့်ထည့်ပြီး ရေအေးဖြင့်သင့်တင့်အောင် စပ်ချိုးနိုင်ပါသည်။ ရေနွေးအတွင်း ဆားလက်တစ်ဆုပ်ခန့် ထည့်ပြီးချိုးလျှင် ပိုကောင်းသည်။ ဆားရည်နွေးသည်ခန္ဓာကိုယ်ရှိ မွေးညင်းပေါက်များကို ပွင့်စေသည်။ ငုပ်နေသော အခိုးအကင်းများကို အပြင်သို့ထွက်သွားစေသဖြင့် ညောင်းညာကိုက်ခဲမှုများ လျော့သွားစေ နိုင်သည်။တချို့ဒေသများ၌ သဘာဝနည်းအတိုင်းထွက်နေသော ရေပူစမ်းများရှိသည်။ ရေပူစမ်းမှာ ရေတွင် ထုံးဓာတ်တစ်မျိုးလွန်ကဲပြီး ပူနွေးနေသောရေမျိုး ဖြစ်သည်။ ယင်းရေပူစမ်းများတွင် စိမ်ခြင်းဖြင့် ညောင်းညာမှုများ ပြေလျော့စေသည်။ငပလီ၊ ချောင်းသာကမ်းခြေတို့၌ အပန်းဖြေသူများသည် ပင်လယ်ရေ(ဆားငန်ရည်)ကို စိမ်ချိုးရသည့် အပြင် ပင်လယ်ဘက်မှ တိုက်ခတ်လာသော ဆားပါသောလေကိုပါ ရှူရှိုက်ရသဖြင့် ကျန်းမာရေးကောင်း စေသည်ဟု ယူဆကြသည်။ကလေးများ ပိုလီယိုလေးဖက်နာဖြစ်ပြီး အဆစ်များ ကောက်ကွေးနေခြင်းကို နှစ်နှစ်သားအရွယ်မှစ၍ ရေနွေးစိမ်နှိပ်ပေးခြင်းဖြင့် ကောက်နေသော အရိုးအဆစ်များကို ပြန်ဖြောင့်အောင် ကုသပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ရေစိမ်ကန်မရှိလျှင်လည်း ကလေးကို သံစည်ပိုင်းပြတ်တွင် အောက်မှမီးဖိုပေး၍ ရေကိုနွေးအောင် ပြုလုပ်၊ ဆားအနည်းငယ်ထည့်ပြီး စိမ်စေခြင်းဖြင့် ပိုလီယိုရောဂါကို ပြန်လည်သန်စွမ်းအောင် ကုသနိုင် ပါသည်။ဂေါက်ရောဂါခေါ် ခြေမဆစ်၊ ခြေမျက်စိ၊ ခြေချင်းဝတ် အဆစ်ရောင်ရောဂါရှိသူများမှာ ဆားလက်တစ်ဆုပ်ထည့်ရေအေးသင့်အောင်ရောပြီး ခြေမျက်စိမြုပ်အောင် စိမ်ပေးခြင်းဖြင့် အဆစ်ရောင်နာကို သက်သာစေနိုင်သည်။ တစ်ကြိမ်ရေနွေးစိမ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၅ မိနစ်မှ နာရီဝက်အထိသာ စိမ်သင့်သည်။ ဂေါက်ရောဂါသည် ဆားရည်နွေးစိမ်ခြင်းဖြင့် သုံးရက်အတွင်း သက်သာစေနိုင်သည်။သွေးလေးဖက်နာမှာ လေးဖက်နာမှန်သမျှတို့တွင် ကုသရအခက်ဆုံးဖြစ်သည်။ လူ့ဘဝတွင်ဝဋ်နာ၊ ကံနာ ဟု ရှေးလူကြီးများပြောသည့်စကားမှာ သွေးလေးဖက် နာကဲ့သို့ ဝေဒနာမျိုးတွင် မှန်ကန်နေပေသည်။လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင် သွေးသည် အသက်၊ အသက် သည်သွေးပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် မိမိသွေးကဖောက် ပြန်၍ မိမိကိုယ်မိမိပြန်တိုက်ခိုက်သဖြင့် အဆစ်များ ဒဏ်ရာအနာတရဖြစ်ပြီး ပွန်းစားကုန်သောရောဂါကို သွေးလေးဖက်နာဟုခေါ်သည်။သွေးလေးဖက်နာဖြစ်ပြီးနောက် ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် အဆစ်များကောက်ကွေးကုန်သည်အထိ ဖြစ်ရသော လေးဖက်နာအမျိုးအစားမှာ ဆေးတွေ့ရန်ခက်ခဲ သည်။ ပိုးလေးဖက်နာကဲ့သို့ ပင်နီဆီလင်ဆေးနှင့်လည်း မပျောက်ကင်းနိုင်ပေ။ သွေးလေးဖက်နာကို ပိုးလေးဖက်နာထင်ပြီး အနာတခြား ဆေးတခြား ဖြစ်ကာ ကျောက်ကပ်ပါ ပျက်စီးနိုင်သည်။သွေးလေးဖက်နာနှင့် တခြားအဆစ်ရောင်လေးဖက်နာ၊ ပိုးလေးဖက်နာများ ကွဲပြားသည့်အချက် မှာ ဘယ်ဘက်လက်ချောင်း သုံးချောင်းရောင်လျှင် ညာဘက်လက်ချောင်း သုံးချောင်းမှာလည်း ထပ်တူ ရောင်သည်။ ရောင်သည့်အဆစ်များမှာ ဂေါက်ရောဂါ ကဲ့သို့ အထိမခံနိုင်အောင် မနာကျင်သော်လည်း အတွင်းသို့ဖိကြည့်လျှင် နာကျင်ပြီး ကြာသောအခါ အရိုးများပွန်းစားကာ အကိုင်အတွယ် များသော လက်ချောင်းများ ကွေးကောက်သွားသည်။ အကြည့်ရဆိုး သည်။အနောက်တိုင်းတွင် ထိုကောက်ကွေးသွားသော အဆစ်များကို ပြန်ဆန့်ပေးနိုင်ရန် မီးလုံးဖြင့်အပူပေးခြင်း၊ ဖယောင်းတစ်မျိုးကိုအပူပေး၍ အရည်ပျော်စေပြီး ကပ်ပေးခြင်း စသည့် ရူပကုထုံးများဖြင့် ကုသပေးလေ့ရှိသည်။ သူ့နည်းနှင့်သူ စနစ်တကျကုသလျှင်၊ စိတ်ရှည်ရှည်ကုသလျှင် အဆစ်များကောက်ခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။သွေးအတွင်းမှ ဖောက်ပြန်မှုအတွက် ဆေးအတိ အကျမရှိဘဲ ပရက်ဒီစလုံးကဲ့သို့ ဆေးလုံးများဖြင့်သာ ကုသပေးလေ့ရှိသဖြင့် နောက်ဆက်တွဲ အရိုးကျိုးခြင်း၊ အရိုးဆွေးခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ဖောရောင်ခြင်း၊ လမ်း မလျှောက်နိုင်ခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်းတို့ပါ ဖြစ်နိုင်သည်။ထိုသွေးလေးဖက်နာအတွက် စာရေးသူ၏အတွေ့ အကြုံအရ တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ သက်သာစေနိုင်သော နည်းလမ်းများရှိပါသည်။ ယင်းတို့မှာ ရေနွေးစိမ်ခြင်း၊ ဆီလိမ်းခြင်း၊ ကြပ်ထုပ်ထိုးခြင်း၊ ဆေးစည်းကုသခြင်း တို့ဖြစ်သည်။အဆစ်ရောင်ပျောက်သော ကျားမနိုင်နွယ်ပင်ကျားမနိုင်မြစ်ဟု အများကခေါ်ကြသောအပင်မှာ နွယ်ပင်ကြီးဖြစ်သည်။ ယင်းကျားမနိုင်နွယ်ပင်၏ ထိပ်ဖြတ်ပိုင်းတွင် ကျားခြေရာနှင့်တူသော အကွက် များကိုတွေ့ရသည်။ ထို့ကြောင့်ပင် ကျားမနိုင်ပင်ဟု ခေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။သနပ်ခါးသည် အအေးဖြစ်သည်။ သွေးလိမ်းလျှင် အေးမြသောအရသာကို အရေပြားပေါ်တွင်ဖြစ်စေသည်။ ကျားမနိုင်သည်လည်း အအေးပင်ဖြစ်သည်။ ကျောက်ပျဉ်တွင် သွေးလိုက်လျှင် နီကြင်ကြင်အရောင်များ ထွက်လာသည်။ သို့သော် အရေပြားပေါ်သို့ လိမ်းလိုက်သောအခါ သနပ်ခါးကဲ့သို့ပင် အေးမြမှုကိုခံစားရသည်။ပူ၍ရောင်သော အဆစ်ရောင်ရောဂါမှန်သမျှ ကျားမနိုင်နှင့်သင့်သည်။ တစ်ခါက ဝက်သားစား၊ မျှစ်ချဉ်စားပြီး ခြေမဆစ်ကြီးရောင်လာသူတစ်ဦးကို တွေ့ဖူးသည်။ ယင်းခြေမဆစ်မှာ နီရဲနေပြီး ဖိနပ်မစီးနိုင်၊ ခြေမထောက်နိုင်၊ ခြေတွဲလောင်းချထိုင်နေလျှင်ပင် တစစ်စစ်ကိုက်နေသည်။ဤကဲ့သို့သော အဆစ်ရောင်ခြင်းအတွက် ကျားမနိုင်သွေးလိမ်းလျှင် အလွန်သင့်လျော်သည်။ လိမ်းလိုက်လျှင် အေးသွားပြီး အပူများအငွေ့ပြန်သလိုဖြစ်ကာ လိမ်းထားသောဆေးမှာ အမြန်ခြောက်သွေ့သွား သည်။ ဆက်ထားလျှင် ဆေးဖတ်များအက်ကွဲပြီး ကွာကျသွားလေသည်။ ထိုအခါ ကျားမနိုင်နွယ်ကို ထပ်မံသွေးပြီး လိမ်းပါ။ တဖြည်းဖြည်း အပူလျော့သွားပြီး အရောင်လည်း ကျသွားသည်ကို တွေ့ရမည် ဖြစ်သည်။ကျားမနိုင်ကို အပူနာမှန်သမျှလိမ်းပေးနိုင်သည်။ မျက်စိနာလျှင် ကျားမနိုင်သွေးပြီး မျက်လုံးတစ်ဝိုက် ကွင်းပေးပါက ရဲနေသောမျက်သားများ ပြန်ဖြူလာနိုင်သည်။ မျက်ရိုးကိုက်လျှင်လည်း ကျားမနိုင်ကို မျက်ခွံနှင့် မျက်ခုံးပေါ်တွင် လိမ်းပေးပါက သက်သာစေနိုင်သည်။အာသီးရောင်၊ လည်ချောင်းနာ၊ အပူငုပ်၊ အသံဝင်လျှင် ကျားမနိုင်ကိုသွေးပြီး လည်ပင်း၊ မေးအောက်တွင် သုံးကြိမ်ခန့် လိမ်းပေးလျှင် သက်သာစေနိုင်သည်။မမှည့်မပေါက်ဘဲခဲနေသော ဝက်ခြံ၊ သွေးစုနာ၊ ကိန္နရာနာစသော အပူဖုများကိုလည်းကျားမနိုင် သွေးလိမ်းပေးလျှင် သက်သာစေနိုင်သည်။အနာနုလျှင်မပေါက်ဘဲ အဖုပျောက်ပြီး ချပ်သွားစေနိုင်သည်။ ဒဏ်ရာဟောင်းများကိုလည်း အမာရွတ်မထင်စေရန် ကျားမနိုင်ကို လိမ်းပေးနိုင်သည်။လေးဖက်နာအတွက် ကောက်သွားသော လက်ချောင်း၊ အဆစ်လေးများ ဖုထစ်နေသော ကျီးပေါင်းဆစ်များကို ကျားမနိုင်သွေးလိမ်းပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေနိုင်သည်။ကျားမနိုင်ကို ပရဆေးဆိုင်များတွင် အလွယ်တကူ ဝယ်ယူနိုင်ပါသည်။ တချို့က ကျားမနိုင်အပြင်အခေါက် ကိုခွဲပြီး တိုင်းရင်းဆေးဖော်စပ်ရာတွင် အသုံးပြုကြ သည်။ တချို့က ကျားမနိုင်နွယ်မှအဆီကို နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့်ထုတ်ယူကြသည်။ ကျားမနိုင်မှာ သောက်သုံးလျှင် ဝမ်းသွားလွန်တတ်သဖြင့် သောက်ဆေးအဖြစ် သုံးစွဲမှုမပြုကြပေ။ လိမ်းဆေးအဖြစ် သုံးစွဲခြင်းမှာ အန္တရာယ်ကင်းပြီး ထိရောက်မှုလည်း ရှိသော ဆေးအေးအမျိုးအစားဖြစ်သည်။အဆစ်ရောင်နာနှင့် ကွမ်းရွက်ကပ်ခြင်းတချို့အဆစ်ရောင်နာများမှာ မပူ၊ မရောင်ဘဲ အတွင်းမှနာသော အဆစ်ရောင်မျိုးလည်းရှိသည်။ ထိုရောဂါမျိုးသည် မိုးရွာတော့မည်ဆိုလျှင် အရိုးထဲမှ ကိုက်လာသည်။ တချို့မှာ ရေကိုင်ခြင်း၊ အဝတ်လျှော်ခြင်းများပြုလုပ်လျှင်ပင် အဆစ်ကိုက်လာသည်။ထိုကဲ့သို့သော အဆစ်ရောင်နာမျိုးကို လိမ်းဆေး အဆီ၊ ပရုတ်ဆီ၊ လေးညှင်းဆီ၊ မုန်ညင်းဆီတို့ လိမ်းပေးလျှင် သက်သာစေနိုင်သည်။ ဖြစ်နိုင်လျှင် အဆီကို မီးဖြင့် အပူပေးပြီးမှ စိမ့်ဝင်အောင်လိမ်းပေးလျှင် ပို၍သက်သာစေနိုင်သည်။အတွင်းအရိုးထဲမှနာသော အဆစ်နာများအတွက် လွယ်လွယ်ကူကူနှင့်ထိရောက်သောကုသနည်းမှာ ရိုးရာကုထုံးကွမ်းရွက်ကပ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ကွမ်းရွက်ပြောင်ချောနေသောဘက်ကိုမီးအပူပေးပြီးအနည်းငယ်ပျော့ပျောင်းလာသောအခါ အဆစ်ပေါ်တွင် ကပ်ထားရုံသာဖြစ်သည်။ ကပ်နည်းမှန်ကန်လျှင် တော်တော်နှင့်ကွာမကျပါ။ ကွမ်းရွက်ကို အဆစ်၏အရွယ်အစားကိုလိုက်၍ အနေတော်ဖဲ့ပြီး အသုံးပြုနိုင်သည်။ လက်ဆစ်၊ လက်ချောင်းလေးများအတွက်ဆိုလျှင် ကွမ်းရွက် ကို အနေတော်ဖဲ့ပြီး မီးကင်ကပ်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ လက်ချောင်းငါးချောင်းစလုံး တစ်ချောင်းစီ စိတ်ရှည် ရှည်ကပ်ပေးရန်လိုသည်။ခြေမျက်စိဆစ်၊ ခြေမဆစ်၊ ဒူးဆစ်များအတွက်ဆို လျှင်ကွမ်းရွက်ကိုအဆစ်ပုံသဏ္ဌာန်လိုက်၍ဖဲ့ပြီး ကပ်ရန်လိုပေသည်။ကွမ်းရွက်သည် ဒဏ်နှင့်အတွင်းငုပ်နေသော ရောဂါများကိုဆွဲထုတ်နိုင်သောအစွမ်းရှိသည်။ မျက်လုံးတွင်ကပ်လျှင် မျက်စိဒီဂရီကို လျော့စေနိုင် သည်။ မျက်စိဒဏ်နှင့် တိမ်ရောဂါများပင် ကွမ်းရွက်ကပ်၍ပျောက်ကင်းဖူးသော သာဓကများစွာရှိသည်။နားကိုက်ရောဂါရှိသူသည် နားရွက်နောက် နားအုံအရိုးဖုပေါ်တွင် ကွမ်းရွက်ကို ပုံစံကျဖဲ့ပြီး ကပ်ပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေနိုင်သည်။ ယင်းရောဂါသည် နားစည်အတွင်းပိုင်းရှိ အရိုးနုငယ်လေးများရောင်သောရောဂါဖြစ်သည်။ စားဆေးနှင့်မပျောက်ဘဲကွမ်းရွက်အုံ၍ ပျောက်သောသူကို တွေ့ရဖူးသည်။ တစ်ခါက ဆိုင်ကယ်နှင့်စက်ဘီးတိုက်မိရာတွင် စက်ဘီးလက်ကိုင်နှင့် ဆောင့်မိသဖြင့်ဘယ်ဘက်ရင်အုံနှလုံးတည့်တည့်တွင် အောင့်နေသူ အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦးကိုကုသဖူးသည်။ နူးညံ့သောရင်သား ဖြစ်၍ ပရုတ်ဆီလိမ်း၍လည်းမဖြစ်၊ ရင်အုံအောက်၌ ရှိသော နံရိုးများကြား အမြှေးပါးရောင်သွားသော ဝေဒနာဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံး ကွမ်းရွက်ကိုမီးကင်ပြီး ရင်သားအောက် နံရိုးပေါ်တွင် ကပ်ပေးခြင်းဖြင့် သက်သာသွားသည်။ငွေကုန်ကြေးကျမရှိဘဲ လွယ်လွယ်ကူကူနှင့် ပျောက်ကင်းသွားသည်မှာ ခဲယဉ်းသော အရိုးအဆစ် ဖုရောင်သောဝေဒနာဖြစ်သည့်အတွက်ကွမ်းရွက် သည်ဆေးဖက်ဝင်အသုံးပြုနိုင်ကြောင်ရေးသား လိုက်ရပါသည်။Source: https://myawady.net.mm/stories Photo : Steemit

Mon, 05/05/2025 - 12:00

ဆေးဝါးအသုံးပြုသူများလိုက်နာသင့်သည့်အချက်များ

ဆေးဝါးအသုံးပြုတော့မယ်ဆိုရင် အညွှန်းအတိုင်းလိုက်နာမှ သောက်သုံးသူအတွက် အန္တရာယ်ကင်းစေပါတယ်။ ပဋိဇီဝဆေးတွေက အအေးမိတာကို မသက်သာနိုင်ပါဘူး။ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေက ဗက်တီးရီးယားတွေကိုသာ တိုက်ခိုက်နိုင်ပါတယ်။ အအေးမိတုပ်ကွေးရောဂါက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးမွှားကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ မလိုအပ်ဘဲ ပဋိဇီဝဆေးဝါးကိုအသုံးပြုတာကြောင့် ဆေးယဉ်ပါးမှုဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဆေးဝါးရဲ့ဆိုးကျိုးဖြစ်တဲ့ ဝမ်းပျက်တာ၊ အဖုအပိမ့်ပေါက်တာနဲ့ မှိုဝင်ရောက်နိုင်တာလိုမျိုး ကျန်းမာရေးပြဿနာအသစ်တွေ ပေါ်လာနိုင်တယ်။ဆေးဝါးတွေမှာ ရက်လွန်သတ်မှတ်ထားတဲ့အကြောင်းရင်းရှိပါတယ်။ လူ ၁၀ ယောက်မှာ တစ်ယောက်က ရက်လွန်တဲ့ဆေးဝါးတွေကို အသုံးပြုနေတာက ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ဆေးဝါးတွေကိုသိမ်းဆည်းတဲ့ရက်ကြာရှည်ရင် သူနဲ့ဓာတ်မတည့်တဲ့ တခြားဆေးဝါးတွေနဲ့မတော်တဆပေါင်းစပ်ပြီး သောက်မိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ-ပြီးခဲ့တဲ့သုံးနှစ်က ဒူးနာတာကြောင့် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားထားတဲ့ဆေးဝါးကို အခုချိန်မှာ ဘယ်ဆရာဝန်မှမညွှန်ကြားဘဲ မိမိသဘောနဲ့မိမိဆက်လက်အသုံးပြုနေတဲ့အပြင် လက်ရှိမှာ ရောဂါတစ်ခုကြောင့် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားထားတဲ့သွေးကျဲဆေးကိုအသုံးပြုနေရင် ဆေးအာနိသင်ပြင်းထန်ပြီး အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။ တခြားဆေးဝါးတွေဖြစ်တဲ့ နှလုံးရောဂါကြောင့် ရင်ဘတ်နာတာအတွက် အသုံးပြုတဲ့ဆေးဝါးတွေနဲ့ အင်ဆူလင်ဆေးဝါးတွေကလည်း သက်တမ်းကုန်သွားရင် ဆေးရဲ့အကျိုးအာနိသင်လျော့နည်းသွားတဲ့အပြင် အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ဆေးဗီရိုကို ပုံမှန်သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ပြီး ရက်လွန်ဆေးဝါးတွေ ဒါမှမဟုတ် ပျက်စီးဆေးဝါးတွေ ဒါမှမဟုတ် အသုံးပြုဖို့မလိုတော့တဲ့ဆေးဝါးတွေကို လွှင့်ပစ်သင့်တယ်။ ဆေးဗီရိုကလည်း ရေနွေးငွေ့ ဒါမှမဟုတ် အပူချိန်များတဲ့နေရာမှာ မထားသင့်ပါဘူး။ ဆေးတွေကိုမှောင်ပြီးအေးတဲ့နေရာမှာသာ သိုလှောင်ထားသင့်ပါတယ်။လိမ်းဆေးတွေကလည်း ဆေးဝါးဖြစ်တယ်လို့ သတ်မှတ်ထားသင့်ပါတယ်။ တချို့လူတွေက လိမ်းဆေးတွေကို ဆေးဝါးတွေလို့ မသတ်မှတ်ကြပါဘူး။ လိမ်းဆေးတွေအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ဆေးဝါးအဖြစ် သတ်မှတ်ရပါမယ်။ အဲဒီဆေးဝါးတွေကို လိမ်းဆေးအဖြစ် အလွန်အကျွံအသုံးပြုတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် သေဆုံးသွားတဲ့ဥပမာ ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်ပါတယ်။နှင်းခူရောဂါလိုမျိုး အရေပြားပြဿနာတွေအတွက် စတီးရွိုက်လိမ်းဆေးတွေကို အသုံးပြုပါများရင်၊ ပရိုဂျက်စတုန်းဆေးဝါးတွေကို ခရင်မ်အနေနဲ့ အသုံးပြုပါများရင် ဟော်မုန်းအဆင့်တွေမြင့်တက်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လိမ်းဆေးတွေကိုအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် သူ့မှာပါဝင်တဲ့ပစ္စည်းတွေနဲ့တူညီတဲ့ တခြားဆေးဝါးတွေနဲ့ရောစပ်ပြီးအသုံးမပြုသင့်ပါဘူး။ ဆေးဝါးမသုံးခင် ဆရာဝန်နဲ့အရင်တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ ဆာလ်ဖာမတည့်သူတွေ ဆာလ်ဖာပါဝင်တဲ့လိမ်းဆေး၊ ပင်နယ်ဆီလင်မတည့်သူတွေ ပင်နယ်ဆီလင်ပါဝင်တဲ့ဆေး အသုံးမပြုသင့်ပါဘူး။ဆေးဝါးတွေနဲ့ ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်နိုင်တာကြောင့် သတိထားသင့်ပါတယ်။ တချို့က ဒိုင်ကလိုဖန်နစ်နဲ့မတည့်ဘူး။ ကလေးငယ်က လည်ချောင်းနာလို့ ရေသောက်ရင်ဝေဒနာခံစားရလို့ ဆရာဝန်သွားပြရာကနေ ဆေးခန်းက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်တယ်သတ်မှတ်ပြီး အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးပေးလိုက်တယ်။ ဆေးသောက်ပြီး ခြောက်ရက်အကြာမှာ တစ်ကိုယ်လုံးအဖုအပိမ့်တွေထွက်လာတာကြောင့် ဆေးခန်းပြရာမှာ ဓာတ်မတည့်ကြောင်း သိရပါတယ်။သူ့မှာ ဓာတ်မတည့်ရောဂါ စတီဗင်ဂျွန်ဆင်ရောဂါစု ဖြစ်နေလို့ဒိုင်ကလိုဖန်နစ်ဆေးဝါးနဲ့ ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်တာတွေရှိပါတယ်။နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း လူ ၁၀၀ မှာ သုံးယောက်နှုန်းစတီဗင်ဂျွန်ဆင်ရောဂါစုဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါတယ်။တချို့ဆေးဝါးတွေ တစ်ခြမ်းခြမ်းပြီး ဒါမှမဟုတ် ကြိတ်ပြီး အသုံးမပြုသင့်ပါဘူး။ ဆေးဝါးရဲ့အရွယ်ပမာဏကြီးလို့ မမျိုချနိုင်ရင် ဆေးဝါးတွေကိုခွဲခြမ်းပြီး ဒါမှမဟုတ် ကြိတ်ပြီးအသုံးပြုတတ်ကြပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ ဒီလိုခွဲခြမ်းကြိတ်ပြီး အသုံးပြုတာက ဆေးဝါးစုပ်ယူရာမှာ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဆေးဝါးမှာ ထိရောက်တဲ့အကျိုးရရှိစေဖို့ အစာခြေစနစ်အတွင်း အချိန်ယူပြီးပျော်ဝင်အောင်ပြုလုပ်ထားတဲ့ခါးပတ်တောင့်လိုမျိုး ဆေးဝါးတွေနဲ့ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကို တဖြည်းဖြည်းရောက်ရှိစေတဲ့စနစ်နဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ ဆေးဝါးတွေက ဆေးတွေကိုကြိတ်လိုက်တာ၊ ခွဲခြမ်းလိုက်တာကြောင့် ဆေးဝါးရဲ့ပျော်ဝင်နိုင်စွမ်းနှေးကွေးမှု၊ အာနိသင်လျော့နည်းသွားမှုဖြစ်တတ်ပါတယ်။မူးယစ်ထုံထိုင်းဘေးဖြစ်စေတဲ့ဆေးဝါးဆိုတာ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောကိုထိခိုက်ထုံထိုင်းစေတာ ဒါမှမဟုတ် မူးယစ်စေတာ၊ ကိုယ်ခန္ဓာကို တစ်နည်းနည်းနဲ့ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေတဲ့ဆေးဝါးတွေကို ဆိုလိုပါတယ်။အဲဒီဆေးဝါးတွေက ဆက်လက်မသုံးစွဲဘဲမနေနိုင်အောင် ဖန်တီးထားတဲ့ဆေးဝါးကို ဆိုလိုပါတယ်။ ဘိန်းအနွယ်ဝင်ကိုဒင်း၊ ပက်သဒင်း၊မော်ဖင်း၊ ဟီးရိုးအင်း၊ မီသာဒုန်းဆေးဝါးတွေက ကင်ဆာရောဂါနောက်ဆုံးအဆင့်လူနာတွေအတွက် အသုံးပြုတဲ့ဆေးဝါးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ကြီးကြပ်ကန့်သတ်ဆေးဝါးတွေထဲမှာ ထည့်သွင်းထားပါတယ်။ စစ်မြေပြင်မှာ မိုင်းထိမှန်တာ၊ လက်နက်ငယ်ထိမှန်တာတို့မှာလည်း အဲဒီဆေးဝါးတွေကို မနာကျင်စေလိုလို့ သုံးစွဲပေးကြပါတယ်။ ခွဲစိတ်ရာမှာ ခဏအတွင်းအိပ်မောကျစေလိုတဲ့အခါလည်း သုံးစွဲကြပါတယ်။ အဲဒီဆေးဝါးတွေကို လက်လွတ်စပယ်သုံးစွဲနေပြီဆိုရင် ဆေးစွဲနေပြီဖြစ်လို့ ဆေးဖြတ်စင်တာနဲ့ဆက်သွယ်ရပါတယ်။ဆီးချိုရောဂါကုသဆေးအတွက် မက်ဖော်မင်ပေးတတ်ကြပါတယ်။ဆေးတစ်မျိုးတည်းပေးတာက ဆေးယဉ်ပါးတာနဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ မက်ဖော်မင်နဲ့ ဂလစ်တွဲပြီးပေးရင် ဆေးယဉ်ပါးမှုလျော့နည်းစေတဲ့အပြင် ဆေးတိုးမြှင့်စားသုံးဖို့မလိုတာ၊ ရလဒ်ကောင်းတာ၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလျော့နည်းတာတွေတွေ့ရှိရတဲ့အတွက် ဆီးချိုလူနာတွေကို အနည်းဆုံး မက်ဖော်မင်နဲ့ တခြားဆီးချိုဆေးတစ်မျိုးမျိုးပေးတတ်ကြပါတယ်။သွေးပေါင်ကျဆေးကိုလည်း တစ်မျိုးတည်းမပေးဘဲ ဆီးဆေးနဲ့တွဲပေးလိုက်တဲ့အခါဆေးယဉ်ပါးမှုနည်းပါးတာ၊သွေးတိုးကျစေမှုပိုကောင်းတာ၊ ဆေးတိုးမြှင့်သောက်ဖို့မလိုတာ၊ ဆေးရဲ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းတာတွေတွေ့ရပြီး ရလဒ်ကောင်းလို့ ယခုအခါ တွဲစပ်ပေးပြီးကုသနေကြပါတယ်။ပဋိဇီဝဆေးတချို့မှာလည်း နှစ်မျိုးတွဲပေးတာက အာနိသင်ပိုကောင်းကြောင်းတွေ့ရှိရလို့ အမောက်စီကလောက်၊ ဖလူကလောက်ဆလင် စသဖြင့် တွဲဖက်ဖော်စပ်ထားတဲ့အတွဲက ရလဒ်ကောင်းမွန်တာ၊ ဆေးယဉ်ပါးမှုနည်းတာ၊ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းတာ၊ အကျိုးပိုရှိစေလို့တွဲဖက်ပြီးပေးလာကြသလိုတွဲဖက်ပြီးထုတ်လုပ်ဖြန့်ချိလာတာတွေ့ရှိရပါတယ်။ ။Source: https://myawady.net.mm/storiesPhoto: Kerala Kaumudi

Sun, 05/04/2025 - 12:00

ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓနေ့နှင့် ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်

ကဆုန်လသည် အပူဓာတ်လွန်ကဲသောလဖြစ်သည်။ မြစ်ချောင်းအင်းအိုင်များ ရေခန်းခြောက်ချိန်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် မုတ်သုံမိုးတစ်ပြိုက်၊ နှစ်ပြိုက် ရွာသွန်းတတ်သဖြင့် မိုးရေစွတ်စိုသောမြေပြင်သည် တစ်မူထူးခြားသော မြေသင်းနံ့သင်းပျံ့ပျံ့ကိုရှူရှိုက်ရသောလလည်းဖြစ်သည်။ ရှေးမြန်မာများက ကဆုန်အတွင်း မြေသင်းပျံ့ပျံ့ မိုးနှံ့နှံ့ဟု ဆိုရိုးပြုခဲ့ကြသည်။ ကဆုန်လတွင် နေအပူရှိန်အပြင်းထန်ဆုံး အချိန်ဖြစ်သောကြောင့် တချို့သောဒေသများတွင် ရေရှားပါးပြတ်လတ် ခန်းခြောက်မှုများ ကြုံတွေ့ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မြန်မာလူမျိုး တို့သည် မြတ်စွာဘုရားပွင့်တော်မူရာ ဗောဓိပင်ကို ရည်မှန်းကာ ဗောဓိပင်အပွားတော်များကို သဒ္ဓါ တရားထက်သန်စွာဖြင့် ရေစင်သွန်းလောင်းလေ့ ရှိကြသည်။ ထို့အပြင် ကုဆုန်လပြည့်နေ့ကို ကဆုန် ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်အခါသမယနေ့ ဟုလည်း ခေါ်လေ့ရှိကြသည်။ကဆုန်လသည် မြန်မာတစ်ဆယ့်နှစ်လတွင် ဒုတိယလဖြစ်၍ ပြိဿရာသီနှင့်တူညီသည်။ ကဆုန်လကို မြန်မာမူအရ ပြိဿရာသီခေါ်၍ ထိုလတွင် စန်းပြည်နက္ခတ်မှာ ဝိသာခါနက္ခတ်ဖြစ်သည်။ ယှဉ်သောတာရာမှာ တံငါတာရာဖြစ်သည်။ ရာသီရုပ်မှာ နွားထီးရုပ်ဖြစ်သည်။ ရာသီပန်းကား စံကားပန်းဖြစ်၍ ရာသီပွဲတော်ကား ညောင်ရေသွန်းပွဲတော် ဖြစ်သည်။ ကဆုန်ကို ပုဂံခေတ်ကျောက်စာများတွင် ကုဆုန်ဟုရေးထိုးထားသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် ကဆုန်ဟူ၍ ရေးသားလာခြင်းဖြစ်သည်။ ကု၊ က၏ အနက်အဓိပ္ပာယ်သည် ရေဖြစ်သည်။ ဆုန်၏အနက်အဓိပ္ပာယ်သည် သွန်းလောင်းခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကဆုန်လကို ရေသွန်းလောင်းလ၊ ရေလောင်းလဟု အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူနိုင်ပေသည်။ “ကဆုန်နယုန်ဆွေ့ဆွေ့ခုန်” ဆိုသည့်အတိုင်း ကဆုန်လ၏ အပူချိန်သည် လွန်စွာပင်ပူပြင်းလှပါသည်။ မေလအတွင်း တချို့သောဒေသများ၌ အပူချိန် ၄၆ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိပင် ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့အပူချိန်မြင့်မားလာမှုကြောင့် တချို့သောဒေသများတွင် သောက်သုံးရေရှားပါးသော်လည်းအလှူဒါနရက်ရောကြသည့် မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓနေ့တွင်ရေကို ရနိုင်သည့်နေရာမှ ပင်ပန်းကြီးစွာ သွားရောက်ခပ်ယူကာ မဟာဗောဓိညောင်ပင်အားကုသိုလ်ဖြစ် ရေလောင်းလှူကြပါသည်။ ရှေးယခင်ကတည်းက ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အလိုက် ဘုရား၊ ကျောင်းကန်များရှိ မဟာဗောဓိညောင်ပင်များကို စုပေါင်းရေလောင်းလှူကြသည့်ဓလေ့သည် မြန်မာလူမျိုးတို့၏ ကောင်းမွန်သော အလေ့အထတစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်သည် ယခုလို ပူပြင်းလှသည့်နွေရာသီတွင် ဒီပင်္ကရာဘုရားရှင်ထံ ဗျာဒိတ်တော်ခံယူပြီးနောက် လေးအသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်းတိုင်အောင် ပါရမီတော်ဖြည့်ကျင့်ခဲ့ရသည်။ ထိုကာလများတွင် မြတ်စွာဘုရားအလောင်း တော်သည် ဘဝပေါင်းများစွာကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရပြီး အသက်၊ သွေး၊ ချွေးများစွာကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ရသည်။ အထူးသဖြင့် သာမန်ပုထုဇဉ်လူသားတို့ ပြုနိုင်ခဲသော ခန္တီပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်နိုင်မှုပင်ဖြစ်သည်။ အလှူ အတန်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဇနီး၊ သား၊ သမီးများ အပါ အဝင် မိမိအသက်ကိုပင် ဘဝပေါင်းများစွာ၌ စွန့်လွှတ် လှူဒါန်းနိုင်ခဲ့ပေသည်။“ဖွားမြင်၊ ပွင့်စံ၊ ဗျာဒိတ်ခံ၊ နိဗ္ဗာန်ကြွတော်မူ” ဆိုသည့်အတိုင်း ကဆုန်လပြည့်ဗုဒ္ဓနေ့သည် ဗုဒ္ဓ ဘာသာဝင်များ အထွတ်အမြတ်ထားရာ နေ့တစ်နေ့ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုနေ့တွင် ဘုရားအလောင်းတော် သုမေဓာရှင်ရသေ့သည် ဒီပင်္ကရာဘုရားရှင်ထံမှ ဘုရားစင်စစ်ဧကန်ဖြစ်မည်ဟု ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း၊ မဟာသက္ကရာဇ် ၆၈ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့ (သောကြာနေ့)တွင် ဘုရားအလောင်းတော်အား ဖွားမြင်တော်မူခြင်း၊ ဘုရားအလောင်းတော်သည် မဟာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့ (ဗုဒ္ဓဟူးနေ့)တွင် သစ္စာလေးပါးကို သိမြင်တော်မူခြင်း၊ မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့ (အင်္ဂါနေ့)တွင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခြင်းနှင့် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတော်မူခြင်း စသည့်အကြောင်း တရားလေးပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော နေ့ထူး နေ့မြတ်ပင်ဖြစ်သည်။ကဆုန်လသည် သက္ကတ၊ ပါဠိ၊ ဟိန္ဒီဘာသာတို့ တွင် ‘ဝိသာခါ’ Vesaka ဖြစ်၍ ဝိသာခါနက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သောလဖြစ်သည်။ သီဟိုဠ်ဘာသာဖြင့် အသံထွက်တွင် Vesak ဟူ၍ဖြစ်ရာ ယင်းအသံထွက်ကိုလိုက်၍ ကဆုန်လပြည့်နေ့ကို Vesak Day ဟု အနောက် နိုင်ငံသားတို့က ခေါ်ဆိုကြသည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ် (၅၄)ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေ ညီလာခံ အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓနေ့ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရုံးပိတ်ရက် Vesak Universal Holiday အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။မြတ်စွာဘုရား၏ မိခင် သီရိမဟာမာယာဒေဝီ မိဖုရားကြီးသည် ကိုယ်ဝန်နေ့စေ့လစေ့ဖြစ်နေချိန် တွင် မွေးရပ်မြေဒေဝဒဟပြည်ရှိ ဆွေမျိုးများထံသို့ ပြန်ပြီး ဘုရားလောင်းအား မီးဖွားသန့်စင်လိုသဖြင့် ကပိလဝတ်တိုင်းပြည်မှ ထွက်ခွာခဲ့ပါသည်။ ဘုရား လောင်း၏ဖခင် သုဒ္ဓေါဓနမင်းကြီးသည် မယ်တော်မာယာအား ကိုယ်ဝန်နေ့စေ့လစေ့ဖြစ်နေသဖြင့် ထိုသို့ခရီးရှည်မသွားရောက်ရန် အကြိမ်ကြိမ်တားဆီးခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင် မိဖုရားကြီး၏ ဆန္ဒကို မလွန်ဆန်နိုင်သဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် ဆွေးမျိုးများထံသို့ သွားရောက်ရန်ခွင့်ပြုပေးခဲ့ရသည်။ မင်းကြီး ထင်ထားသည့်အတိုင်းပင် ဘုရားအလောင်းတော်ကို လမ်းခုလပ်တွင် လုမ္ဗိနီအမည်ရှိ အင်ကြင်းဥယျာဉ်၌ ဖွားမြင်တော်မူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားအလောင်းတော်ကို ယခုလို ပူပြင်းသည့်နွေရာသီ ကဆုန်လ၌ပင် ဖွားမြင်တော်မူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ဘုရားအလောင်းတော် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် ၁၆ နှစ်အရွယ်တွင် ယသောဓရာမင်းသမီးနှင့် ထိမ်းမြားလက်ထပ်၍ မင်းစည်းစိမ်ကို နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း နန်းဆောင်သုံးခု၌ ၁၃ နှစ်ကြာ စံမြန်းတော်မူ ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဥယျာဉ်တော်တွင် သူအို၊ သူနာ၊ သူသေ၊ ရဟန်း နိမိတ်ကြီးလေးပါးတို့ကို မြင်တွေ့ပြီးနောက် မအို၊ မနာ၊ မသေသော လမ်းစဉ်ကို ရှာဖွေရန် အတွက် တောထွက်တော်မူခဲ့သည်။ တောရပ်မြိုင် တွင် ခြောက်နှစ်ကြာ ဒုက္ကရစရိယာကျင့်ပြီး သက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် သစ္စာလေးပါးကို သိမြင်တော်မူပြီး ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတော်မူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မလျှော့သောဇွဲလုံ့လဖြင့် စဉ်ဆက်မပြတ် အားထုတ်ကျင့်ကြံခဲ့ခြင်းကြောင့်သာ ချစ်ချစ် တောက်ပူပြင်းလှသည့် ကဆုန်နေရောင်အောက်တွင် သစ္စာလေးပါးကို သိမြင်တော်မူသော သုံးလောကထွတ်ထား မြတ်ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိ တော်မူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတော်မူသည့်နေ့မှစပြီး သတ္တဝါများကို ကယ်တင်နိုင်ရန်အတွက် ညဉ့်အချိန်တွင် နှစ်နာရီခန့်သာ သတိတရားဖြင့် တရားမှတ်အနားယူခဲ့သည်မှလွဲ၍ လူ၊ နတ်၊ ဗြဟ္မာတို့အား ၄၅ ဝါတိုင်တိုင် အချိန်ပြည့် တရားတော်များ ဟောကြားသွန်သင်ဆုံးမခဲ့ သည်။ ထိုသို့ ကရုဏာကြီးမားစွာဖြင့် သွန်သင်ဆုံးမ ဟောကြားနေရာမှ သက်တော် ၈၀ ပြည့်သည့်အချိန် သက္ကရာဇ် ၁၄၈ ခုနှစ်က ဆုန်လပြည့်နေ့ (အင်္ဂါနေ့) တွင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခဲ့သည်။ မြတ်စွာဘုရား နှင့် ဆက်စပ်သော ထူးခြားသည့်ဖြစ်စဉ်များသည် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် အများဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကဆုန်လပြည့်နေ့သည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မြန်မာများအတွက် အထွတ်အမြတ်ထားရာ နေ့ထူး နေ့မြတ်ပင်ဖြစ်သည်။ဆိုရလျှင် နှစ်စဉ်ကဆုန်လပြည့်နေ့သည် ဗုဒ္ဓနေ့ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုနေ့သည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မြန်မာနလူမျိုးများအတွက် ထူးခြားလေးနက်သော နေ့တစ်နေ့ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူကား ဘုရားအလောင်းတော်သည် လွန်ခဲ့သောသက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် သစ္စာလေးပါးကို သိမြင်တော်မူပြီး မြတ်စွာဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတော်မူခဲ့သည်။ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်သည် ယခုလို ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော နွေရာသီအပူချိန်အောက်တွင် သစ္စာလေးပါး တရားထူးတရားမြတ်ကို ထိုးထွင်း သိမြင်နိုင်အောင် ကျင့်ကြံအားထုတ်ခဲ့ရသည်။ ဘဝပေါင်းများစွာ ကျင့်ကြံအားထုတ်ခဲ့ရသော ပါရမီအဟုန်တို့ကြောင့် မာရ်နတ်နှောင့်ယှက်နေသည့်ကြားမှပင် ဗောဓိပင်နှင့် ရွှေပလ္လင်ထက်ဝယ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်ကို ထိုးထွင်းသိမြင်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းတရားများကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ကဆုန်လပြည့်နေ့ကို အမြတ်ဆုံးနေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြခြင်းဖြစ်သည်။အမှန်တော့ ဘုရားလောင်းသိဒ္ဓတ္ထမင်းသား၏ဖွားဖက်တော် ခုနစ်ပါးတွင် မဟာဗောဓိညောင်ပင်လည်း ပါရှိသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာမြန်မာလူမျိုးတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပြီး နောက်ပိုင်း မဟာဗောဓိညောင်ပင်ကို မြတ်စွာဘုရားအား ရည်မှန်းကာ နှစ်စဉ်ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် အမွှေးနံ့သာများဖြင့် ညောင်ရေသွန်း ကုသိုလ်ပြုကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်ကို ပုဂံခေတ်ကတည်းက ကျင်းပခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်များအား တောရောမြို့ပါ စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပလေ့ရှိကြသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် ကျင်းပသည့် ကဆုန်ညောင်ရေ သွန်းပွဲတော်သည် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ပိုမို စည်ကားလျက်ရှိသည်။ ထိုမြင်ကွင်းများကို တွေ့ရ မြင်ရသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တစ်ဦးအတွက် များစွာ ပီတိဖြစ်ရပါသည်။ထိုသို့ ထူးမြတ်သည့်ဗုဒ္ဓနေ့တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ဘုရား၊ ကျောင်းကန်၊ စေတီပုထိုး၊ ရိပ်သာများတွင် ဥပုသ်သီတင်းသီလဆောက်တည်သူများ၊ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာပွားများသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလျက်ရှိ သည်။ နှစ်စဉ်ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် အစိုးရရုံး၊ ဌာနများအား ပိတ်ပေးထားသဖြင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် လည်း အခြားပြည်သူများနည်းတူ ဘုရား၊ ကျောင်းကန်များသို့ သွားရောက်ကာ ဥပုသ်သီတင်းသီလ ဆောက်တည်ခြင်း၊ ကောင်းမှုကုသိုလ်များ ပြုလုပ်ခြင်းတို့ကို လွတ်လပ်စွာ ပြုလုပ်ပွားများ လှူဒါန်းနိုင်ကြပါသည်။မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့သော ဝတ်စားဆင်ယင် ထုံးဖွဲ့မှုမျိုးဖြင့်သာ ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်သို့ သွားရောက် လေ့ရှိကြသည်။ ထိုနေ့တွင် ဘုရား၊ စေတီပုထိုးများ၌ ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်သို့ လာရောက်ကုသိုလ်ပြု ကြသည့် အလှူရှင်များနှင့် ပြည့်နှက်နေလျက်ရှိသည်။ ထိုသို့လာရောက်ကုသိုလ်ပြုကြသည့် အသက်အရွယ်ပေါင်းစုံသည် ယောဂီအရောင် ထဘီ၊ ပုဆိုးနှင့် အဖြူရောင်အင်္ကျီသန့်သန့်ကလေးများကိုသာ ဝတ်ဆင်ထားကြသည့်အပြင် ယောဂီရောင်တဘက် ကလေးများကိုပါ ခြုံထားသည့် မြင်ကွင်းကလည်း ကြည့်ရ၊ မြင်ရသူများ၏ရင်ကို အေးမြစေပါသည်။ဆိုရလျှင် ကဆုန်လပြည့်နေ့သည် မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ ဘဝဖြစ်စဉ်များနှင့် ဆက်စပ်မှုများရှိနေသောကြောင့် ဗုဒ္ဓနေ့ဟုပင် တင်စားခေါ်ဝေါ်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာ လူမျိုးတို့သည် နှစ်စဉ်ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာကို ရည်မှန်းလျက် ဖွားဖက်တော် မဟာဗောဓိညောင်ပင်ကို အမွှေးနံ့သာရည်များဖြင့် ညောင်ရေသွန်းလောင်းလေ့ရှိသည်။ ထိုဗုဒ္ဓနေ့တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ဘုရားစေတီပုထိုးများရှိ ဗောဓိ ညောင်ပင်များတွင် ညောင်ရေသွန်းလောင်းသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် ဘုရား၊ ကျောင်းကန်၊ စေတီပုထိုးများတွင်လည်း ဥပုသ် သီတင်းသီလဆောက်တည်သူများ၊ တရားအားထုတ် သူများနှင့် ပြည့်နှက်လျက်ရှိသည်။ထို့ကြောင့် ပြည်ထောင်စုဖွား တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကိုများအနေဖြင့် ဗုဒ္ဓ၏ဖြစ်တော်စဉ်များ ပြည့်နှက်လွှမ်းခြုံလျက်ရှိသည့် ထူးခြားလေးနက် ကဆုန်လပြည့်ဗုဒ္ဓနေ့တွင် မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ ဖွားဖက်တော် မဟာဗောဓိညောင်ပင်အား ရေသွန်းလောင်းရင်း ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာများပွားများကာ ကောင်းမှုကုသိုလ်အစုစုကို ဆတက်ထမ်းပိုးပြုလုပ်သွားကြပါ စို့ဟု ဆန္ဒပြုရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။Source: MOI

Tue, 05/13/2025 - 12:00

သတိထားစရာ ဆိတ်ပလိပ်ရောဂါအကြောင်း သိကောင်းစရာ

သိုး၊ ဆိတ်ကဲ့သို့သော အရွယ်သေးငယ်သည့် စားမြုံ့ပြန်တိရစ္ဆာန်များသည် ခြောက်သွေ့သော ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများနှင့် အထူးသင့်လျော်စွာ လိုက်လျောညီထွေရှိပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ မတူညီသော မွေးမြူရေးစနစ်များဖြင့် မွေးမြူလျက်ရှိကြပါသည်။ အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် ဆိတ်နှင့်သိုးများကို ရောနှောမွေးမြူလေ့ရှိကြပါသည်။ Peste des Petits Ruminants -PPR ရောဂါသည် ဆိတ်နှင့် သိုးများတွင် အလွန်ကူးစက်မြန်ပြီး သေဆုံးနှုန်းမြင့်မားသည့် ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ ဖြစ်ပါသည်။ အသက်လေးလနှင့် တစ်နှစ်အရွယ်ရှိ သိုး၊ ဆိတ်များတွင် အဖြစ်များကာ ကောင်ရေ သန်းနှင့်ချီသေဆုံးစေပြီး လူသိမများသေးသည့် ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဤရောဂါသည် သိုး၊ ဆိတ်တွင် အဓိကဖြစ်ပွားပြီး ကျွဲနှင့်ကုလားအုတ်များအပြင် အခြားတောရိုင်းစားမြုံ့ပြန် တိရစ္ဆာန်များတွင်ပါ ရောဂါကူးစက်နိုင်သည်။ PPR ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသည် လူကိုမကူးစက်နိုင်ပါ။PPR ရောဂါသည် Morbillivirus မျိုးစု၊ Paramixoviridae မျိုးရင်းဝင်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားပြီး ကူးစက်ခံရသော သိုး၊ ဆိတ် အုပ်တွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရောဂါကူးစက်နိုင်ကာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း အထိ သေဆုံးနိုင်သည်။ PPR ရောဂါကို ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် အာဖရိက အနောက်ပိုင်း အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံ၌ ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန် မှစ၍ ၎င်းရောဂါသည် အာဖရိကတိုက်အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၊ အာရှတိုက်နှင့် ဥရောပတိုက်ရှိနိုင်ငံများစွာသို့ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၇၀ ကျော်တွင် PPR ရောဂါကူးစက်နေပြီး (သို့မဟုတ်) ကူးစက်နိုင်ခြေ အလွန်မြင့်မားနေပါသည်။ အချို့နိုင်ငံများတွင် PPR ရောဂါအခြေအနေကို တရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသေးပါ။ အာဖရိကအရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှဒေသများသည် ကမ္ဘာ့သိုး၊ ဆိတ်စုစုပေါင်း၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး PPR ရောဂါဒဏ်ကို အများဆုံး ခံစားနေရသည့် ဒေသများဖြစ်ပါသည်။ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးသတင်းစနစ် (WAHIS) ၏ အချက်အလက်များအရ ဥရောပအပါအဝင် ယခင်က ရောဂါကင်းစင်ခဲ့သော ဒေသအသစ်များသို့ ရောဂါဝင်ရောက်မှုများ မကြာသေးမီနှစ်များ အတွင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ မြန်မာ၏ အိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံတွင်လည်း PPR ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများ ရှိခဲ့ပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် PPR သည် အမြဲတမ်းတည်ရှိနေသော ရောဂါ (Endemic) အဖြစ် ရှိနေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် PPR ရောဂါကင်းစင်သော နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြု ခံထားရသော်လည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ရောဂါဖြစ်ပွားနေသဖြင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် တိရစ္ဆာန် စီးဆင်းမှုများမှတစ်ဆင့် ရောဂါကူးစက် နိုင်ခြေရှိသည့်အတွက် စောင့်ကြည့်ရန်လိုအပ်ပါသည်။Peste des Petits Ruminants (PPR) သည် ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WOAH) သို့ မြေပြင်နေ တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးကုဒ် (Terrestrial Animal Health Code) အရ အစီရင်ခံရန် လိုအပ်သော အရေးကြီးရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ PPR သည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကူးစက်နိုင်သော ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး မွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်သူများ၏ ဝင်ငွေအပေါ် ဆိုးရွားစွာထိခိုက်မှုဖြစ်စေကာ အထူးသဖြင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုနှင့် အစားအစာ ဖူလုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေသောရောဂါဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေး အဖွဲ့နှင့် ကုလသမဂ္ဂစားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) တို့ သည် PPR ရောဂါကို ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် အပြီးအပိုင် သုတ်သင်ရန် ရည်မှန်းချက်ဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာထိန်းချုပ်ရေးနှင့် အမြစ်ဖြတ်တိုက်ဖျက်ရေးဗျူဟာကို ချမှတ်ထားပါသည်။ ဤကြိုးပမ်းမှုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ သိုး၊ ဆိတ်မွေးမြူသူများ၏ ဘဝများကို ကာကွယ်ရန် အရေးကြီးသော အစီအစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် PPR ရောဂါကို အရေးပေါ် ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရန် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လိုအပ်လျက်ရှိပါသည်။ အာဖရိက အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှဒေသများသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သိုး၊ ဆိတ် စုစုပေါင်း၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ကိုပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ထိုဒေသများတွင် သိုး၊ ဆိတ်မွေးမြူရေးသည် ကျေးလက်နေ လူမျိုးများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းအတွက် အရေးပါသောကြောင့် PPR ရောဂါဖြစ်ပွားပါက လူမှုစီးပွားဘဝအပေါ် ကြီးမားသောဒုက္ခရောက်စေနိုင်သည်။ PPRသည် ပြင်းထန်သောရောဂါ လက္ခဏာများနှင့် သေဆုံးမှုနှုန်းမြင့်မားခြင်းကြောင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးများစွာဖြစ်စေပါသည်။PPR ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပါက- ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းရည် တိုးတက်ခြင်း- စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး မြှင့်တင်နိုင်ခြင်း- ဝင်ငွေတိုးပွားစေခြင်းနှင့်- လူမှုစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းစသည့် အကျိုးကျေးဇူးတို့ကို ရရှိစေနိုင်ပါသည်။PPR ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် ရောဂါဖြစ်ပွားသည့်အဆင့်များဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပြီး ၂-၆ ရက်အတွင်း (ပျမ်းမျှအားဖြင့်) ရောဂါ လက္ခဏာစပေါ်ပါသည်။ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်း၊ အဖျားတက်ခြင်းစအိုမှတိုင်းတာလျှင် (Rectal temperature ) ၄၁-၄၄ ဒီဂရီ ဆဲလ်စီးယပ်အထိ အဖျားတက်ခြင်း။ရောဂါကူးစက်ခံရသော တိရစ္ဆာန်များတွင် ရုတ်တရက် စွမ်းအင်ကုန်ခန်းခြင်းနှင့် အလွန်အမင်း အိပ်ငိုက်ခြင်းလက္ခဏာများ ပေါ်လာတတ်ခြင်း။အမွေးများထောင်မတ်လာခြင်း (piloerection) သည် PPR ၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် အမွေးတိုမျိုးစိတ်များ (ဥပမာ - အာဖရိကဆိတ် မျိုးစိတ်အချို့) တွင် ပိုမိုသိသာစွာ တွေ့ရတတ်ပါသည်။ ဤအခြေအနေကြောင့် တိရစ္ဆာန်၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ပုံမှန်ထက် ဖောင်းကြွယောင်ယောင် မြင်ရခြင်း (bloated appearance) ဖြစ်စေပါသည်။အရည်များဆင်းခြင်း- မျက်စိ၊ နှာခေါင်းနှင့်ပါးစပ်မှ ကြည်လင်သော အရည်များ စတင်ဆင်းခြင်း။- နောက်ပိုင်းတွင် ဗက်တီးရီးယားကူးစက်မှုကြောင့် ပျစ်ချွဲပြီး အဝါရောင်ပြောင်းခြင်း။- မေးစေ့နှင့်မျက်လုံးအောက်ရှိ အမွေးများစိုရွှဲခြင်း။- အရည်များခြောက်သွားပါက မျက်ခွံများကပ်ခြင်း၊ နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းနှင့် အသက်ရှူကျပ်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း။ပါးစပ်အနာများ- အဖျားတက်ပြီး ၁-၂ ရက်အကြာတွင် ပါးစပ်နှင့် မျက်လုံးအတွင်း မျက်နှာပြင်များ နီမြန်းလာခြင်း။- သွားဖုံး၊ သွားခုံ၊ အာခေါင်၊ နှုတ်ခမ်း၊ ပါးစောင်အတွင်းနှင့် လျှာပေါ် တွင် အမည်းရောင်အစက်ငယ်များ ပေါ်လာခြင်း။- နောက်ပိုင်းတွင် ဤအနာများ ပိုမိုကြီးထွားလာပြီး ပေါင်းစပ်သွားခြင်း။- ပါးစပ်အတွင်း မျက်နှာပြင်အရောင်ဖျော့သွားခြင်း၊ သေဆုံးနေသောဆဲလ်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းခြင်း။- အချို့အခြေအနေများတွင် ပုံမှန်အမြှေးပါးများနေရာတွင် ချိစ်ကဲ့သို့ ပျစ်ချွဲသော အရာများဖြင့် အစားထိုးခြင်း။- နှုတ်ခမ်းပတ်လည်ရှိ အရေပြားတွင် အဖုငယ်များ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း။ဝမ်းလျှောခြင်း- အဖျားစတင်ပြီး ၂-၃ ရက်အကြာတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခြင်း။- အစပိုင်းတွင်ပျော့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ရေကဲ့သို့ပျစ်ချွဲကာ အနံ့ဆိုးထွက်ခြင်း။- သွေးစများနှင့် အူနံရံသေဆဲလ်များ ပါဝင်နိုင်ခြင်း။- ဝမ်းမပျော့ပါက ဂွမ်းစတံဖြင့် စအိုတွင်းစစ်ဆေးပါက သွေးစွန်းနေသော ဝမ်းပျော့များ တွေ့နိုင်ခြင်း။အသက်ရှူရ ခက်ခဲခြင်း- အသက်ရှူမြန်ခြင်း (ရင်ဘတ်နှင့် ဝမ်းဗိုက်များ တဖျပ်ဖျပ် လှုပ်ရှားခြင်း)- ခေါင်းနှင့် လည်ပင်းကို ဆန့်ထုတ်ခြင်း။- နှာခေါင်းပေါက်များ ကျယ်ခြင်း၊ လျှာထုတ်ခြင်း။- ချောင်းဆိုးခြင်းများဖြစ်ပေါ်ကာ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများပြသခြင်း။နောက်ဆုံးအဆင့်- ကိုယ်ဝန်ဆောင် တိရစ္ဆာန်များတွင် သားလျှောခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြင်း။- ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကြောင့် မျက်လုံးများ ချိုင့်ဝင်ခြင်း။- ရောဂါလက္ခဏာစပြပြီး ၇-၁၀ ရက်အတွင်း သေဆုံးခြင်း။- အချို့တိရစ္ဆာန်များသည် နာလန်ထူချိန် (၂-၄ ပတ်) ကြာပြီးနောက် ပြန်လည် ကျန်းမာလာတတ်ပါသည်။ PPR ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ပြန်လည်ကျန်းမာလာသော တိရစ္ဆာန်များသည် ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်သူများ ဖြစ်နိုင်သောကြောင့် သီးသန့်ခွဲခြားထားရန် လိုအပ်ပါသည်။PPR ရောဂါကြောင့် နှစ်စဉ်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၁ ဘီလီယံ အထိ စီးပွားရေးဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ထိုပမာဏထက် ပိုမိုလေ့လာကြည့်ပါက မိသားစုပေါင်း သန်း ၃၀၀ သည် ၎င်းတို့၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု၊ အစားအစာဖူလုံရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပါသည်။ ထို့ပြင် သိုး၊ ဆိတ်များနှင့် ၎င်းတို့မှထွက်ရှိသော ထုတ်ကုန်များသည် အထူးသဖြင့် အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတို့တွင် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုတွင် အရေးပါသော ကုန်ပစ္စည်းများ ဖြစ်ပါသည်။ PPR ရောဂါကိုကြိုတင် ခန့်မှန်း၍မရခြင်း၊ ခံနိုင်ရည်မရှိခြင်း (သို့မဟုတ်) PPR ရောဂါမှပြန်လည်ထူထောင်နိုင်ခြင်းမရှိပါက နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ PPR ရောဂါသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး တိရစ္ဆာန်များ၏ သေဆုံးနှုန်း မြင့်မားပါသည်။PPR ရောဂါကင်းစင်ရေးသည် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အရေးပါသောခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် နယ်စပ်ဒေသများတွင် ရောဂါ စောင့်ကြည့်စနစ်များ အားကောင်းစေရေး၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ (ထိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ တရုတ်၊ လာအို) နှင့် နယ်စပ်ပူးပေါင်းကြပ်မတ် ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုများ ပြည့်စုံစွာဆောင်ရွက်ရေး၊ ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအဖွဲ့နှင့် FAO ကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် PPR ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ ကင်းစင်သည့်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်မည်ဖြစ်ကာ ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့အဆင့် PPR ရောဂါကင်းစင်ရေး ရည်မှန်းချက်နှင့်အညီ အောင်မြင်စွာပါဝင်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။Source: Myanmar Digital News

Thu, 05/08/2025 - 12:00

ကျန်းမာရေးအတွက် ဘက်စုံအသုံးဝင်သည့် ဆေးဖက်ဝင်ဗောက်သီး

ဗောက်သီးဆိုသည်မှာ ပူဖောင်းကဲ့သို့ အခွံပါးလေးများကာရံထားသော အတွင်း၌သေးငယ်ပြီး ရွှေဝါရောင်သန်းသည့် ဘယ်ရီသီးတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ Gooseberry ဟုခေါ်သည့်ဗောက်သီးသည် စတော်ဘယ်ရီနှင့် ဘလူးဘယ်ရီတို့ကဲ့သို့ ဘယ်ရီအမျိုးနွယ်ဝင်တစ်မျိုးလည်းဖြစ်သည်။ ဗောက်သီးကို အင်္ဂလိပ်လို Ground Cherry ဟုခေါ်ပြီး သိပ္ပံနာမည်မှာ Physalis Peruviana ဟုခေါ်ဆိုပါသည်။ အခြားဒေသများတွင် Cape Gooseberry ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ ဗောက်ပင်မှာ အရိုင်းနှင့်အယဉ်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသော်လည်း ပါဝင်သည့် ဗီတာမင်နှင့် အာနိသင်များမှာ တူသည်ဟု ပြော၍ရပါသည်။ အဝါရောင်စိုစို ဗောက်သီး၏ ပုံစံနှင့် အရသာမှာ ခရမ်းချဉ်သီးအလုံး သေးများနှင့် ဆင်တူသော်လည်း အရသာမှာ ခရမ်းချဉ်သီးထက် ပို၍အချိုကဲပြီး ခံတွင်းရှင်းစေပါသည်။ ဗောက်သီးသည် ချိုချိုချဉ်ချဉ် အရသာရှိသောကြောင့် အချိုပွဲများ၊ ကိတ်မုန့်၊ သကြားလုံးနှင့် မုန့်များ ပြုလုပ်ရာတွင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုသကဲ့သို့ သရေစာအနေဖြင့် အစိမ်းစားခြင်းမျိုးလည်းရှိပါသည်။ ဗောက်သီးပင်များသည် တောင်အမေရိကဒေသတွင် အဓိက ပေါက်ရောက်လေ့ရှိပြီး ကိုလံဘီယာ၊ အီကွေဒေါနှင့် ပီရူးနိုင်ငံတို့တွင်လည်း ပေါက်ရောက်တတ်ပါသည်။ ဗောက်ပင်အရိုင်းများကို မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းတွင် အများဆုံးတွေ့ရလေ့ရှိပြီး ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ပြင်ဦးလွင်ဒေသတွင်လည်း ပေါက်ရောက်တတ်ပါသည်။ ဗောက်သီးပင် မျိုးစိတ်စုစုပေါင်း ၇၀ ခန့်ရှိပြီး အအေးပိုင်းတွင် ပေါက်ရောက်သော ဗောက်သီးများသည် အလုံးအရွယ်အစားပိုကြီးပြီး အရောင်ပိုရင့်သည်။ ဗောက်ပင်ကို နိုင်ငံများစွာတွင် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးကြပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ တွင် ဗောက်သီးအမျိုးအစားများစွာ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကာ စိုက်ပျိုးသည့် အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ အရွယ်အစားနှင့် အရောင်ကွဲပြားသွားပါ သည်။ ဈေးကွက်တွင် ဗောက်သီးတစ်ပိဿာလျှင် ငွေကျပ် ၈၀၀၀-၁၀၀၀၀ ဈေးနှုန်းရှိပြီး စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူသောကြောင့် ဈေးကွက်ဝင် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်လာသည်နှင့်အညီ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးမှုများ၊ သီးခြားစိုက်ပျိုးမှုများလည်းရှိပါသည်။ ဗောက်သီးကို ဖောင်ဖောင်သီး၊ ဗောက်လောက်သီး၊ ဘောင်ဘောင်သီး စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးခေါ်ဆိုကြပြီး အညာဒေသတွင် ဗောက်လောက်ပင်ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ ဗောက်သီးပင်သည် တစ်ရာသီသာခံသော ခရမ်းပင်၊ ခရမ်းချဉ်ပင်နှင့် သခွားပင်တို့ကဲ့သို့ ပင်ပျော့အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အရွက်များမှာ အစိမ်းရောင်နုနုမှ အစိမ်းရောင်ရင့်ရင့်အထိ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အသီးမှာ ဘောလုံးကဲ့သို့ လေဖောင်းဖောင်းထဲတွင် သီးခြင်းဖြစ်သည်။ အပေါ်ခွံနှင့် အသီးမှာ နုစတွင်စိမ်းပြီး မှည့်လာလျှင် အသီးများမှာ ရွှေဝါရောင်သန်းလာ၍ အပြင်ခွံပါ အဝါဖျော့ရောင်ဖြစ်လာကာ ခွာရလွယ်ကူလာပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အတွေ့များသည့် ဗောက်သီးပင်များမှာ စားသုံး ၍ရသော အရိုင်းပင်များဖြစ်သည်။ အရောင်အနေဖြင့် စိမ်းဝါဝါ ရှိပြီး ဗီတာမင်စီ အဓိကပါဝင်သည့်အတွက် ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် သရက်ရွက်ကြီးခြင်းတို့ကို ကုသနိုင်ပါသည်။ တိရစ္ဆာန်မွေးမြူသူများသည် ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ဗောက်ပင်ကို ကျွဲ၊ နွား၊ ဆိတ်၊ ဝက် စသည့်တိရစ္ဆာန်တို့၏ ခန္ဓာဗေဒဓာတ်သဘာဝများကို ထိန်းညှိ ပေးသောအပင်အဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ ဗောက်သီးတွင် ကယ်လိုရီ ပမာဏနည်းပါးပြီး ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များလည်း ပါဝင်ပါသည်။ ယင်းအပြင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သော အကျိုးပြုသည့် ဗီတာမင်စီနှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ (Antioxidants) ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်ပါသည်။ ဗောက်သီးတွင်ပါဝင်သောဓာတ်များသည် ခန္ဓာကိုယ် အတွက် အကျိုးပြုသော ဗက်တီးရီးယားများသာမက အကျိုးမပြုသော ဗက်တီးရီးယားများကိုပါ သေစေနိုင်သည့်အစွမ်းရှိကာ အသားအရေကိုလည်း အကျိုးပြုပါသည်။ ဗောက်သီးကို မြန်မာနိုင်ငံ၌ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့် ဝယ်ရလွယ်ကူပါသည်။ ဗောက်သီး၏ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများအနက် စိတ်ဝင်စားစရာအချက်အချို့မှာ နှလုံး၊ အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ် ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ဆီးချိုကိုထိန်းပေးခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်း၊ ဗီတာမင်အေကြွယ်ဝသောကြောင့် မျက်လုံးကို ကျန်းမာစေခြင်း၊ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသဖြင့် အစာခြေစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေခြင်းနှင့် ကိုယ်အလေးချိန် လျှော့ချပေးခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ဗောက်သီးတွင်ပါဝင်သောအာဟာရဓာတ်များဗောက်သီးတွင် ကယ်လိုရီပမာဏနည်းပါးပြီး အသားအရေနှင့် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်ပါ အကျိုးပြုသည့် ဗီတာမင် A ၊ ဗီတာမင် B1 ၊ ဗီတာမင် B3 နှင့် ဗီတာမင် C ကဲ့သို့ ဗီတာမင်များနှင့် သတ္တုဓာတ်များ ဖြစ်သည့် ကယ်လ်ဆီယမ် (Ca)၊ သံဓာတ် (Fe) နှင့် ဖော့စပရပ်စ် (P) တို့လည်း အတော်အသင့်ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့အပြင် ဗောက်သီးတွင် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်နေပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုသည့် ပိုလီဖီနောလ် (Polyphenols) နှင့် ကယ်ရိုတနွိုက် (Carotenoid) များလည်း ပါဝင်ပါသည်။ ဗောက်သီးမှရရှိနိုင်သည့် ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများဗောက်သီးသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ အဆိပ်အတောက်များကို ပြေစေခြင်း၊ ဆီးချိုဝေဒနာကို ထိန်းညှိပေးနိုင်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို တိုးမြှင့်ပေးနိုင်ခြင်း၊ ပြင်းထန်သော ဝေဒနာအချို့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်း၊ နှလုံးကျန်းမာသန်စွမ်းမှုကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်းနှင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်ရန် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်သည့်အစွမ်းရှိပါသည်။ ကိုယ်လက်စထရောကို ထိန်းညှိပေးပြီး နှလုံးတွင်ဖြစ်တတ်သောရောဂါများကို လျော့ကျစေ သည့်အတွက် ဗောက်သီးကို စားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာစေပါသည်။ ဗောက်သီးဖျော်ရည်တွင် နှလုံး၏လုပ်ဆောင်မှုများကို ကောင်းမွန်စေ ရန်အတွက် အထောက်အကူပြုသည့်အရေးပါသော Phyto-chemical အချို့ ပါဝင်သောကြောင့် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ ကို‌ သက်သာစေပါသည်။ဗောက်သီးတွင် Fructose ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ဆီးချို ဝေဒနာသည်များစားသုံးရန် အထူးသင့်တော်ပါသည်။ ဗောက်သီးတွင် ပါဝင်သည့်အမျှင်ဓာတ်သည် ဆီးချို(Diabetes) ကိုထိန်းညှိပေးပြီး သွေးပေါင်ချိန်ကျစေသည့်အတွက် သွေးတိုးနေသည့်အချိန်တွင် ဗောက်သီးကိုစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် သွေးပေါင် ကျစေပါသည်။ဗောက်သီးတွင် ပိုလီဖီနောလ်နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ပန်းနာရင်ကျပ်သက်သာစေသော ဆေး၊ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး၊ အနာကျက်ဆေး၊ သန်ကျဆေး၊ ရောင်ရမ်းမှုသက်သာစေသောဆေး၊ ဝမ်းပျော့ဆေးနှင့် ဝမ်းနုတ်ဆေးများထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသကဲ့သို့ အစာအိမ်ဝေဒနာများအတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ထို့ပြင် ဗောက်သီးတွင်ပါဝင်သော ပိုလီဖီနောလ်နှင့် ကယ်ရိုတနွိုက်များကြောင့် အဆုတ်ကင်ဆာကိုကုသရာတွင် အကျိုးရှိစေနိုင်သည့်အပြင် ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ဖျက်နိုင်သည့် အစွမ်းသတ္တိရှိသဖြင့် ကင်ဆာကုသမှုတွင် အထောက်အကူပြုနိုင်ပါသည်။ဗောက်သီးတွင် ဗီတာမင်အေ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် မျက်လုံးကိုကျန်းမာစေပြီး ရေတိမ်ဖြစ်ခြင်းနှင့် မျက်လုံးကြွက်သားများ ပျက်စီးခြင်းကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။ ဗောက်သီးတွင် ဖရီးရာဒီကယ် (Free Radical) များကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် အစွမ်းရှိသဖြင့် အာရုံကြော ဆိုင်ရာရောဂါများ အပါအဝင် ရောဂါအတော်များများကိုခုခံရာတွင် အထောက်အကူပြုပါသည်။ထို့ပြင် ဗောက်သီးတွင် အရိုးများကိုကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းရန်လိုအပ်သော ကယ်လ်ဆီယမ် (Ca) နှင့် ဖော့စဖရပ်စ် (P) များစုပ်ယူမှုကို အထောက်အပံ့ပေးသည့် ပက်တင် (Pectin) ပါရှိပါသည်။ ထို့အပြင် အမျိုးသားများတွင် ဖြစ်တတ်သည့် ဒူလာနှင့် အရေပြားနီမြန်းရောင်ရမ်း ခြင်းကို ကုသရာတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဗောက်သီးတွင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုတိုးမြှင့်ပေးနိုင်သော ဗီတာမင်စီပါဝင်သောကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှ လိုအပ်သည့်ဗီတာမင်စီကို ပြည့်ဝစေပါသည်။ဗောက်သီး၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများမမှည့်သေးသည့်ဗောက်သီးတွင် ဓာတ်မတည့်မှုကိုဖြစ်စေနိုင်သည့် အဆိပ်ရှိသော အယ်လ်ကာလွိုက် (Alkaloid) အနည်းငယ်ပါဝင်သောကြောင့် ဗောက်သီးကိုမမှည့်မီ မစားသုံးသင့်သကဲ့သို့ ချယ်ရီသီး မျိုးရင်းဝင်၊ ဘယ်ရီသီးမျိုးရင်းဝင်အသီးများနှင့် ဓာတ်မတည့်သူများ အနေဖြင့် ဗောက်သီးမစားသုံးသင့်ပေ။ ထို့အပြင် ဗီတာမင်စီ၊ ဗီတာမင် အေတို့နှင့် ဓာတ်မတည့်သူများအနေဖြင့်လည်း ဗောက်သီးကို လုံးဝ မစားသုံးသင့်ပေ။ သို့သော် တစ်ကြိမ်တည်းတွင် အလုံးအရေအတွက် များများမစားသင့်ကြောင်း ပညာရှင်များက အကြံပြုထားပါသည်။ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များစားသင့်သော ဗောက်သီးကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နှင့်ကလေးပါ ကျန်းမာစေရန်အတွက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် တစ်နေ့လျှင် သစ်သီးတစ်မျိုးပါအောင်စားသုံးသင့်ပြီး စားသုံးပေးသင့်သည့်အသီးများထဲတွင် ဗောက်သီးလည်း ပါဝင်နေပါသည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များအနေဖြင့် ဗောက်သီးကိုစားမည်ဆိုလျှင် မြေဆီလွှာတွင်ရှိနေတတ်သည့် ကပ်ပါးပိုးတစ်မျိုး ကြောင့်ဖြစ်တတ်သည့် Toxoplasmosis ရောဂါဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ရေဖြင့်သေချာစင်ကြယ်အောင် ဆေးကြောပြီးမှသာ စားသင့်ပါသည်။ အမျိုးသမီးအများစုတွင် ဤကပ်ပါးပိုးကို ခုခံတိုက်ထုတ်နိုင်သည့် Antibodies ရှိနေတတ်သော်လည်း မရှိသူများအနေဖြင့် ရောဂါပိုးဒဏ် ကို ခံရနိုင်ပါသည်။အချုပ်အားဖြင့် Gooseberry ဟုခေါ်သည့် ဗောက်သီးကို စတော်ဘယ်ရီနှင့် ဘလူးဘယ်ရီတို့ကဲ့သို့ သရေစာအဖြစ် အသီးလိုက်စားနိုင်သကဲ့သို့ ဖျော်ရည်အနေဖြင့်ဖြစ်‌စေ၊ အချိုပွဲအနေဖြင့်ဖြစ်စေ အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဗောက်သီးတွင် သံပရာသီးထက် ဗီတာမင်စီ နှစ်ဆနီးပါး ပါဝင်သည်။ ကျန်းမာရေးအတွက် ဘက်စုံအသုံးဝင်သည့် ဗောက်သီးပင်ကို စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးနိုင်သည့်သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးမည်ဆိုပါက ဝင်ငွေတိုးလာမည့် သီးနှံတစ်ခုဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။Source: Myanmar Digital News

Thu, 05/08/2025 - 12:00

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လူ့စွမ်းအားရင်းမြစ်အညွန့်အဖူးများ လန်းဆန်းရှင်သန်ကြပါစေ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

Event & Guidlines

Contact

Quick Link

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

လူမှုရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

Article_Author

Posted_Date

Image

Body

ဆက်စပ်ဆောင်းပါးများ

Event & Guidlines

Contact

Quick Link